Mobilność i internacjonalizacja studiów. Plusy i minusy studiów za

Spotkanie infomacyjne
Proces Boloński
Aktualne pespektywy studiów
i zatrudnienia w kraju i za granicą
Bielsko-Biała, 12 maja 2011
Mobilność i internacjonalizacja
studiów. Plusy i minusy studiów
za granicą
Marek Frankowicz
Zespół Ekspertów Bolońskich
Proces Boloński - mity
Sorbona, Oxford i Getynga stają otworem przed
wszystkimi polskimi studentami. Wszystko za
sprawą obowiązującej od września nowej ustawy o
szkolnictwie wyŜszym. Pod mało ekscytującą nazwą
kryją się rewolucyjne treści, jakie niesie ze sobą
proces boloński, czyli europejski standard
szkolnictwa wyŜszego...
Po trzech latach chemik będzie mógł przenieść się
na historię albo marketing, i to na zagranicznej
uczelni...
Suplementy do dyplomów ułatwią kontynuację
nauki za granicą bez dodatkowych egzaminów...
Uczelniana rewolucja (METROPOL, 4.10.2005)
Jak jest w
rzeczywistości?
• Zwiększają się moŜliwości studiowania
za granicą, współpracy z instytucjami
zagranicznymi etc.
• „Zagraniczne” nie zawsze znaczy
„lepsze”
Janusowe oblicza
internacjonalizacji
• Plusy ujemne
– DrenaŜ mózgów
– Nieuczciwa
konkurencja
– …
• Plusy dodatnie
– Zwiększenie
elastyczności
studiów
– Nowa polityka
językowa
– Standardy
międzynarodowe
Student nowej generacji:
„Novum Trivium”
• 3 typy kompetencji:
– Dziedzinowe
– Umiejętność przeŜycia w innym kulturowo
środowisku
– Przedsiębiorczość
• Absolwent powinien umieć napisać
– Pracę/raport ze swojej dziedziny
– Esej wyraŜający swoje myśli i uczucia
– Biznes plan
School
Henry Etzkowitz, Newcastle University Business
Z grubsza: 3 powody
mobilności studenckiej
• Wzbogacenie programu studiów
• Ciekawość „Ŝycia na gorąco”, rozwój
osobowy, poznawanie innych kultur
etc.
• Zdobycie doświadczenia zawodowego
Program ERASMUS
• Program pilotaŜowy: 1981-86
• ERASMUS (European Region Action
Scheme for the Mobility of University
Students) – uruchomiony w 1987
• Od 2007 – składowa Programu „Uczenie się
przez Całe śycie”; uczestnictwo ponad 30
krajów
• Fenomen kulturowy (np. film „Smak Ŝycia”
Program ERASMUS - fenomen
kulturowy
• Film „Smak Ŝycia”
• Umberto Eco feels that the benefits of
the Erasmus programme of student
exchanges among European universities are
as much “sexual”, as directly cultural.
Speaking at a conference in Bilbao, Spain,
the Italian superstar semiologist said
Erasmus encouraged bilingual relationships
and mixed marriages across Europe's
national frontiers.
Program ERASMUS - problemy
• Opowieść o pingwinku w Australii i
kangurku na Antarktydzie
• Syndrom wstrząsu poerazmusowego
(„Post-Erasmus Syndrome”)
Opinie studentów – dodatnie i ujemne plusy mobilności
(badania luty 2006)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Nabieranie doświadczeń, które
zaowocują w kraju
Uczenie się języka
Poznawanie innych kultur,
partnerskie związki
międzykulturowe
Promocja własnego kraju, kultury
Kształtowanie tolerancji,
otwartości
Sprawdzenie się w samodzielności
Sprawdzian dla trwałych związków
Łatwiejszy dostęp do rynku pracy
(postrzeganie osoby mobilnej jako
gotowej na zmiany, nie bojącej się
ryzyka)
MoŜliwości korzystania z
programów edukacyjnych w innych
krajach
-
Koszty/Problemy finansowe
Bariera językowa
Przerwanie realizacji planów i
drogi rozwojowej w miejscu
zamieszkania/ Utrata więzi
Tęsknota
Problemy z akomodacją po
powrocie
MoŜliwości utraty ludzi, którzy
wyjechali i nie chcą wrócić
Napędzanie obcej koniunktury
Zatrata własnej kultury
Poczucie alienacji w obcej
kulturze/Brak akceptacji
RóŜnice programowe/Problemy z
realizacją programu studiów
Brak opiekuna, koordynatora
Mobilność - sprzęŜenia zwrotne
Kompetencje
studentów
i pracowników
Mobilność
Uczelnia:
Tok studiów /
Metody
dydaktyczne
Mobilność – czynniki sukcesu
• Traktowanie mobilności jako
integralnej części procesu
dydaktycznego (a nie jako
„nakładki”)
• Przygotowanie do mobilności:
Kompetencje
studentów
i pracowników
Mobilność
Uczelnia
– Uczelnia wysyłająca (administracja,
kadra dydaktyczna)
– Uczelnia przyjmująca
(administracja, kadra dydaktyczna)
– Student mobilny (powinien wiedzieć,
po co jedzie)
• Mechanizmy reintegracji po
powrocie
– Uznanie okresu mobilności
– Docenienie i wykorzystanie nowych
kompetencji
Uczelnia sprzyjająca mobilności:
Przejrzysta, aktualna i wyczerpująca informacja o studiach,
zgodna ze standardem ECTS
Zintegrowany system obsługi toku studiów (zapewniający teŜ
właściwą obsługę studentów mobilnych), mechanizmy uznawania
kompetencji nabytych poza uczelnią macierzystą
Elastyczne programy studiów
Atrakcyjna oferta dydaktyczna w językach obcych
Systemowe rozwiązania promujące mobilność studentów i kadry,
w tym doradztwo i mechanizmy integracji & reintegracji
Faktyczna, a nie formalna partnerska współpraca międzynarodowa
Zintegrowane mechanizmy ewaluacji i poprawy efektywności
studiów, mobilności, współpracy międzynarodowej i rozwoju
kadry
OKIENKO MOBILNOŚCI
(„mobility window”)
• Przy projektowaniu programów studiów
naleŜy wprowadzać rozwiązania
sprzyjające mobilności, typu:
– „semestr mobilny”
– „rok mobilny” (brytyjskie „sandwich courses”)
• W Polsce juŜ istnieja przykłady dobrej
praktyki, np. „European project semester”
w Centrum Kształcenia Międzynarodowego
Politechniki Łódzkiej
Semestr/rok mobilny
• Semestr/rok mobilny to wpisany do programu
studiów obowiązkowy semestr/rok nauki realizowanej
na uczelni partnerskiej (najczęściej zagranicznej).
• W zasadzie moŜe ono przypadać na którykolwiek rok
czy semestr nauki. Jednak przyjmuje się powszechnie,
Ŝe przed uczestnictwem w mobilności student powinien
uczyć się co najmniej przez rok w uczelni macierzystej.
• Semestr lub rok , w którym otwarte jest „okienko
mobilności” zaleŜy od celów kształcenia za granicą.
• Cele mobilności mogą być związane z rozwijaniem
umiejętności językowych, kulturowych lub innych
umiejętności ogólnych lub dotyczyć określonej wiedzy
tematycznej.
Mobilność wirtualna
• Definicja mobilności wirtualnej:
Wykorzystanie technologii informacyjnych w
celu osiągnięcia tych samych korzyści, jakie
moŜna uzyskać dzięki mobilności fizycznej,
ale bez konieczności podróŜowania
• Projekt TEACAMP: utworzenie „wirtualnego
kampusu”, przedyskutowanie uwarunkowań
legislacyjnych etc.
The Mobile Student
http://www.animepaper.net/gallery/wallpapers/tagged/item20259/
Międzynarodowe programy
edukacyjne
• Uczenie się przez
całe Ŝycie (LLP)
– Comenius
– Erasmus
– Leonardo da
Vinci
– Grundtvig
– Programy
Transwersalne
• FSS
• TEMPUS
• MłodzieŜ
www.frse.org.pl
Proces Boloński
działania sektorowe
• TUNING – odpowiedź uczelni na Proces
Boloński („diabeł tkwi w szczegółach”)
– Ok. 30 dziedzin
• Sieci tematyczne ERASMUSA i „Archipelagi
sieci”
• Ramy kwalifikacji – deskryptory europejskie i
krajowe
Sieci tematyczne
•
•
•
•
•
•
•
•
ECTN – chemia (obecnie EC2E2N)
EUPEN – fizyka
TREE – nauki techniczne
HERODOT – geografia
ClioHNet – historia
Polifonia – muzyka
ELIA – sztuka
……………………….
Podsumowanie
• Internacjonalizacja jest koniecznością, ale
naleŜy ja wykorzystać do naszych celów
• Ile moŜemy na tym stracić? MoŜemy na tym
ZAROBIĆ!
– Uporządkować nasz system edukacji i szkoleń
– Zwiększyć naszą atrakcyjność i konkurencyjność
– Pozyskać środki z programów europejskich
Źródła informacji
1. Przewodnik po zagadnieniach programowania mobilności:
Yes! Go! Praktyczny przewodnik tworzenia programów studiów
zintegrowanych z okresem mobilności. Publikacja DAAD, wydanie polskie:
FRSE , Warszawa 2009.
http://www.erasmus.org.pl/s/p/artykuly/19/190/yes_go_FINAL.pdf
2. Semestr mobilny w systemie studiów Politechniki Łódzkiej:
Saryusz-Wolski, T. Jak zwiększyć i zrównowaŜyć mobilność studentów i
pracowników. Studium przypadku - Centrum Szkolenia
Międzynarodowego Politechniki Łódzkiej. FRSE, Warszawa 2008.
http://www.erasmus.org.pl/preview.php/ida/207/
3. Europejska Karta na Rzecz Jakości Mobilności
http://www.erasmus.org.pl/s/p/artykuly/17/178/EKJM_www_PL.pdf
4. Zielona Księga. Promowanie mobilności edukacyjnej młodych ludzi
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learningpolicy/doc/mobility/com329_pl.pdf
Eppur si muove!