Znajomość zasad postępowania z dzieckiem leworęcznym jako

Teresa Szafraniec
nauczyciel nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa nr 316 w Warszawie
Znajomość zasad postępowania z dzieckiem leworęcznym, jako postawa do
pokonania trudności w pisaniu
Psycholog J. B. Sattler wskazuje, że leworęczne dzieci wymagają,
zwłaszcza na początku ich szkolnej drogi, szczególnej uwagi ze strony
nauczycieli. „Nawet jeszcze wcześniej, kiedy uczęszczają do „zerówek”,
należy przy pierwszych próbach pisania poświęcić leworęcznym dużo uwagi
Psycholodzy zalecają przy tym, aby w celu zagwarantowania niezakłóconego
przebiegu procesu uczenia pisania i czytania , brać pod uwagę następujące
aspekty” [za: Mayer, 1995 s. 57].
Leworęczni potrzebują swobody ruchu.
W ławkach szkolnych leworęczni powinni siedzieć zawsze po lewej stronie.
Przy ławkach dłuższych niż dwuosobowe leworęczni powinni siedzieć także po
lewej stronie. Powinni także mieć miejsce w klasie umożliwiające im patrzenie
na tablicę z odwróceniem korpusu w prawą stronę.
Przypisaniu najważniejsza jest postawa.
Przy pisaniu należy zwrócić uwagę na właściwą postawę dziecka. Trzeba
zwracać także uwagę na to, że dziecko leworęczne siedzi niby prosto,
a jednak jest trochę pochylone w lewo. Oznacza to, że zeszyt czy kartka
papieru powinny być lekko przesunięte w lewo. Ręka i ramię muszą być luźne
i nie skrępowane. Dla leworęcznych korzystne jest, kiedy światło w ich miejscu
pracy pada z przodu lub z prawej strony.
Oznakowanie miejsc właściwego ułożenia ręki i zeszytu.
Dzieciom leworęcznym może pomóc zaznaczenie na ławce miejsca ułożenia
zeszytu. Do niepiszącego końca pióra można przywiązać cienka gumkę, której
drugi koniec przyczepia się klipsem do ubrania na lewym ramieniu dziecka.
Dziecko zapamięta dzięki temu i przyzwyczai się, że koniec „ pisaka misi być
skierowany w kierunku lewego ramienia”
W związku z postawą przy pisaniu należy zwrócić szczególną uwagę na
następujące sprawy.
• Strona zeszytu na której będzie się pisało, powinna leżeć na lewo od osi,
środkowej tworzonej przez nos i kręgosłup. Ani ciało ani głowa nie
odchylają się podczas pisania. Lewa ręka opiera się na powierzchni
bocznej małego palca, wierzch ręki i przedramię tworzą kąt ostry.
• Prawy górny róg zeszytu jest w porównaniu z lewym górnym przesunięty
do dołu. Kąt nachylenia korpusu dziecka może się zmieniać przy
leworęcznym pisaniu ciągłym z powodu silnego nachylenia korpusu
dziecka pismo będzie lewoskośne.
• Wszystkie palce ręki pozostają zasadniczo poniżej linii pisania.
Przy pisaniu przerywanym czubek pióra skierowany jest na prawo. [za:
Mayer, 1995].
Do najczęściej spotykanych błędów u dzieci leworęcznych podczas pisania
zalicza się:
• podnoszenie lewego ramienia,
• wysuwanie do przodu lewego łokcia (co powoduje skrzywienie kręgosłupa),
• przechylanie głowy na prawo,
• ułożenie ręki w kształt „haka” nad pisanym tekstem,
• pisanie z góry na dół (dziecko zamazuje przy tym już napisany tekst, nie
widzi zapisanych słów).
W związku z tym ważne jest wykształcenie u dziecka leworęcznego
prawidłowej postawy. Niestety, rodzice a nawet nauczyciele, nie wiedzą często
na czym ta postawa ma polegać [ tamże s. 58].
Umiejętne postępowanie pozwala uchronić dziecko przed
niepowodzeniami, uodparnia je na różnego rodzaju urazy, pomaga znieść
czekające je trudności, umożliwia prawidłowy rozwój osobowości. Aby to
wszystko osiągnąć, trzeba mieć świadomość podstawowych zasad
postępowania i pracy z dzieckiem leworęcznym [za: Bogdanowicz, 1989]
wylicza 11 takich zasad.
1. Właściwa postawa wobec leworęczności.
2. Wczesna diagnoza leworęcznego dziecka.
3. Trafna decyzja co do dalszego postępowania z dzieckiem leworęcznym.
4. Prawidłowa postawa ciała dziecka leworęcznego podczas pisania.
5. Właściwe położenie zeszytu.
6. Prawidłowy sposób trzymania pióra.
7. Prawidłowy układ dłoni, nadgarstka i przedramienia.
8. Organizacja ruchów pisania.
9. Kontrola i regulowanie napięcia mięśniowego.
10.
Koordynacja ruchów obu rąk.
11.
Współdziałanie oka i ręki.
Wyróżniamy następujące cele związane z zajęciami stymulującokorekcyjnymi:
• „Pobudzanie rozwoju ruchowego dziecka, szczególnie zaś usprawnianie
motoryki rąk, ponieważ wiele dzieci leworęcznych jest mało sprawnych
manualnie, a czynność pisania wymaga dobrej sprawności ruchowej,
• Zachęcanie dzieci do rysowania i zajęć grafomotorycznych. Dzieci te będąc
mało sprawne motorycznie, widząc słabe efekty swoich działań lub
zmuszane siłą do rysowania prawą ręką, tracą wszelkie zainteresowanie
tymi działaniami. Zaprzestają rysowania, a nawet zdarza się, że mają do
tego typu zajęć utrwaloną awersję,
• Rozwijanie percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej poprzez
zajęcia grafomotoryczne,
• Kształcenie orientacji w lewej i prawej stronie schematu ciała i przestrzeni,
• Ustalenie dominacji jednej z rąk. W przypadku dzieci oburęcznych chodzi
tu o
wybór jednej
z rąk i jej
usprawnianie jako ręki
dominującej”
[Bogdanowicz, 1992, s.154].
Prowadzenie zajęć powinno mieć więc formę zabawy zwłaszcza, gdy
chodzi o dzieci w wieku przedszkolnym. Metody i formy muszą być
różnorodne, aby dziecko nie nudziło się szybko. Ważną rolę odgrywają
również pomoce, które powinny być atrakcyjne, wzbudzające w dziecku
zainteresowanie.