Kierunki remontu cywilizacji

JZa^mfby
332
Stefan Symotiuk
Kierunki remontu cywilizacji
GZijZ\e_gby j_fhglZ pb\bebaZpbb
5HODFMD ÄGLDJQR]\´ L ÄWHUDSLL´ Z SU]\SDGNX P\ OHQLD R F\ZLOL]DFML
*H
jest taka,
QLH ]DZV]H ] WHM SLHUZV]HM MHGQR]QDF]QLH Z\QLND WD GUXJD ]DZV]H MHGQDN ] WHM
GUXJLHM ÄZ\QLND´ SLHUZV]D % G]LHP\ WX ]DWHP SUHIHURZDü P\ OHQLH SRVWXODW\ZQH
R F\ZLOL]DFML SRF] WNX ;;, Z W\ONR QLH]QDF]QLH RPDZLDM F ÄVWDQ\ U]HF]\´ QD
które poszukujemy remedium. Nie jest to metodologia potocznie stosowana –
Z\GDMH VL
MHGQDN VNXWHF]QD 'RSLHUR ÄWHUDSLD´ ÄUR]ZLHWOD´ GLaJQR]
1. Przeciw „holokaustowi rzeczy”
5RF]QLH SU]\E\ZD QD NXOL ]LHPVNLHM RN POQ OXG]L -HGQRF]H QLH ]D
SLHFyZ KXWQLF]\FK ZU]XFD VL
*
GR
SRQDG POQ ]X \W\FK DXW 7\ONR Z 3ROVFH QD
SU]\SDGD RN NJ W]Z ÄPLHFL´ 6]DQVH „powszechnego dobrobyZLHFLH SU]\ WDNLP PDUQRWUDZVWZLH U]HF]\ V QLNáH 7DQGHWQRü U]HF]\
LFK QLHWUZDáRü SRGZD*D ZDUWRü L JRGQRü F]áRZLHND MDNR LFK WZyUF\
1DZHW JG\E\ Z SU]\V]áRFL PLDá\ VSHáQLü VL
HXIRU\F]QH ZL]MH NRQVXPSFML
MHGQRVWN
WX´ Z
A. Tofflera, obecnie pilne jest powstrzymywanie lawiny WDQGHW\ DE\ PyJá RNUeVRZR Z]URVQü ]DVyE GyEU WUZDá\FK ]DSHwQLDMF\FK Z]JO
GQ\ áDG F\ZLOL]DF\MQ\
Nie chodzi jednak o konserwatyzm wobec aktualnego stanu technologii.
'RVNRQDOHQLH U]HF]\ MHVW QLH]E GQH -HGQDN QLH WDN
FLRZ\PL
] F]
*H
SRMDZLDM
VL
ORJLF]QHPX ]HVWDU]HQLX´ .OLHQFL ]DFK FDQL V
nek produkcyjnych”.
XU] G]HQLD
XGRVNRQDOHQLDPL D GRW\FKF]DVRZH QDW\FKPLDVW XOHJDM
oi-
ÄWHFKQ
GR LFK Z\U]XFDQLD QD U]HF] ÄQRZ
Refleksje
333
=DFKRZ\ZDQLH MX* SRVLDGDQ\FK GyEU ZyZF]DV PR*H QDVWSLü JG\ „nowinki”
NRQVWUXNF\MQH Z LFK EXGRZLH PRJá\E\ X]XSHáQLDü OXE Z\PLHQLDü LVWQLHMF
L GREU]H MHV]F]H IXQNFMRQXMF FDáRü Modularyzacj a rzeczy tak, aby pojeG\QF]H LFK VNáDGQLNL GDZDá\ VL
]DVW
SRZDü HOHPHQWDPL XGRVNRQDORQ\PL WR
VNXWHF]QH UHPHGLXP QD WUZDáRü QDV]\FK XU]G]H L RELHNWyZ $XWR Z NWyU\P
ZV]\VWNLH ZD*QH PRGXá\ E\á\ Z\PLHQQH FR Z\PDJD MHGQDN DE\ standardowe E\á\ ÄSU]HJXE\´ áF]FH HOHPHQW\ XU]G]HQLD ] VVLHGQLP E\áRE\ Sá\QQLH
XOHSV]DQH L GáX*HM X*\WNRZDQH 0DOL SURGXFHQFL F]
FL ]DPLHQQ\FK PLHOLE\ RlEU]\PLH SHUVSHNW\Z\ ]E\WX L ZáDVQHM Z\QDOD]F]RFL 2EHFQLH GX*H NRQFHUQ\
QLV]F] WR SROH ZáDVQHM WZyUF]RFL JG\* QRZH VHULH NRQVWUXXM WDN DE\ SURGuFHQFL F]
FL ]DPLHQQ\FK PXVLHOL RG QRZD NRQVWUXRZDü VZRMH PRGXá\ SU]\ RJUaQLF]RQ\P QD QLH SRS\FLH 7DN PDá LGH
„standaryzacji” musi zatem wobec
W\FK SRW
J SURGXNF\MQ\FK Z\PXVLü SDVWZR OXE LQVW\WXFMH PL
G]\QDURGowe.
2SRWU]HELHÄSDUODPHQWDU\]PXGHPRNUDW\F]QHJR´
$SDWLD VSRáHF]QD ]DQLN ÄSDVMRQDWyZ´ Z VSRáHF]HVWZDFK GHPRNUDW\F]nych
SU]\F]\Q ]RERM
WQLHQLD PDáHM NUHDW\ZQRFL SDV\ZQRFL VSRáHF]HVWZ
ZVSyáF]HVQ\FK 3RZV]HFKQD MHVW NRQWHVWDFMD GHPRNUDFML ÄSU]HGVWDZLFLHOVNLHM´
Z SRVWDFL ÄVWUDMNX Z\ERUF]HJR´ DEVHQFML GRFKRG]FHM GR RE\ZDWHOL
: LVWRFLH SU]\ SRW
G]H ILQDQVyZ SDVWZRZ\FK GR ZDUWRFL Z\WZDU]DQHM
SU]H] VSRáHF]HVWZR SU]HMPRZDQ\FK Z V\VWHPDFK ILVNDOQ\FK Z\ELHUDQ\ DSDUDW
ZáDG]\ XOHJD QDW\FKPLDVWRZHM DOLHQDFML 6DPH Z\ERU\ V UHDOL]RZDQH SU]H]
Z\QDM
WH ILUP\ UHNODPRZH =DNUHV ÄGHPRNUDFML EH]SRUHGQLHM´ MDNR PR*OLZRFL
partyF\SDFML Z ]DU]G]DQLX MHVW EOLVNL ]HUX %LHUQRü VSRáHF]QD MHVW VWUDV]OLZ
FHQ ]D ÄQDGDNW\ZQRü´ QLHZLHONLFK JUXS SROLW\NyZ ZVSLHUDQ\FK SU]H] bogate
elity gospodarcze.
3U]H] ÄG]LHOHQLH VL
ZáDG]´ HOLW\ WH UR]XPLHM SU]HND]\ZDQH F]
FL NRPSHWHnFML ÄHOLWRP VDWHOLWDUQ\P´ VDPRU]G\ ORNDOQH DJHQFMH U]dowe, stowarzyszenia
VSRáHF]QH ]D F]\P LG]LH LFK ILQDQVRZDQLH 'OD SU]HFL
WQHJR RE\ZDWHOD QLH
R]QDF]D WR Z]URVWX ÄZVSyáU]G]HQLD´ 3RG]LDá SDVWZD QD ÄZáDG]
FHQWUDOQ´
L ZáDG]H VDWHOLWDUQH JG]LH ORNXM VL
QRZL SUHWHQGHQFL GR SU]HM
FLD VWDQRZLVN
U]GRZ\FK VWZDU]D MHGQDN V]DQV
X]XSHáQLHQLD ÄSDUODPHQWDU\]PX´ GRü GX*\P
zasobem „demoNUDW\]DFML EH]SRUHGQLHM´ 0LDQRZLFLH SU]H] VSRáHF]HVWZR Sodwójnego systemu opodatkowania, to np. skierowanie 80% podatków do „centrum
U]GRZHJR´ DOH SR]RVWDZLHQLH RE\ZDWHORZL SUDZD GR G\VSRQRZDQLD ] W\FK SRGDWNyZ L LFK FLVáHJR DGUHVRZDQLD GR SRGPLRWyZ VDWHOLtarnych, gdy te
SRWUDIL SU]HGVWDZLü DWUDNF\MQH VSRáHF]QLH ZL]MH LFK ]X*\WNRZDQLD Z\VWDUF]\áoby do ogromnego „upodmiotowienia mas”. PreWHQGHQFL GR ZáDG]\ VSRáHF]QLF\
SDVMRQDFL UR]PDLWH UXFK\ VSRáHF]QH ]GRE\á\E\ ÄRGGROQH´ (UyGáD ILQDQVRZDQLD
EH] NRQLHF]QRFL ÄOL]DQLD NODPHN´ Z &HQWUDOL 2E\ZDWHOVSRQVRU PyJáE\
jest
JZa^mfby
334
w rytmie corocznym
programów.
Z]PDFQLDü OXE RVáDELDü VZRMH SRSDUFLH GOD RNUHORQ\FK
/XG]LH QLH FKF SáDFLü PDá\FK SRGDWNyZ 3DUWLD -
Korwin-Mikkego w Pol-
VFH QLH X]\VNXMH SRSDUFLD =DUD]HP OXG]LH FK
WQLH SáDF QDZHW ] ZáDVQHM NLHV]HQL
QD :LHON 2UNLHVWU
ZLWHF]QHM
3RPRF\ ZVSLHUDM PHG\F\Q
PDá\FK G]LHFL
7HQ VWDQ U]HF]\ PyZL EDUG]R GX*R R RF]HNLZDQLDFK VSRáHF]Q\FK L SRWU]HELH
X]XSHáQLHQLD ÄFHQWUDOizmu
parlamentarnego” – „demokratyzmem oddolnym”.
2ZDUWRFLNRPXQLVW\F]Q\FKSRP\VáyZZREHFÄ]GHU]HF\ZLOL]acji”
àDG SROLW\F]Q\ ZLDWD SRGPLQRZDQ\ MHVW SU]H] Z]QRV]F VL
IDO
R*\ZLHQLD
LVODPX NWyU\ MHVW WUDG\F\MQ UHOLJL OXGyZ SDVWHUVNLFK )DQDtyzm
tu obecny idzie
Z SDU]H ] PHQWDOQRFL MHGQRVWHN SU]\]Z\F]DMRQ\FK GR ZáDGF]\FK ]DFKRZD
ZREHF ]ZLHU]W L NRQVHUZDW\ZQHM VWUXNWXU\ URGRZHM NWyUD XVXZD Z FLH ÄSDVWZR´ MDNR LQVW\WXFM
ÄRSLHNL VSRáHF]QHM´ L LQJerencji
w procesy gospodarczo-
cywilizacyjne.
:U]HQLD ZUyG W\FK OXGyZ SDVWHUVNLFK QLH XVXQLH VL
przez SUHVM
PLOLWDUQ
DQL SU]H] Z\PXV]RQ ÄGHPRNUDFM
SDUODPHQWDUQ´ 2VáDELHQLH LVODPX WH* MHVW
PDáR SUDZGRSRGREQH
:DUWR SU]\SRPQLHü *H MX* Z ODWDFK Z 5RVML NRPXQLVW\F]QHM SRGM
WR JiJDQW\F]Q\ Z\VLáHN F\ZLOL]DF\MQ\ DE\ ]DV\PLORZDü HNRQRPLF]QLH L PHQWDOQLH
OLF]QH OXG\ NRF]RZQLF]H $]ML
URGNRZHM
3RGM
WR
nawet próby zawrócenia biegu
GX*\FK U]HN V\EHU\MVNLFK EXGRZ\ J
VWHM VLHFL NDQDáyZ DE\ SXVW\QQH WHUHQ\
SDVWHUVNLH ]PLHQLü Z WHUHQ\ UROQLF]H L QDGDü UROQLF] PHQWDOQRü
*\MF\P
WDP
OXGRP Z\]QDMF\P LVODP 8SRZV]HFKQLRQR XSUDZ
EDZHáQ\ DUEX]yZ RUD]
ZLQRUROL &KRü Z\GDMH VL
*H
UR]SDG LPSHULXP QDVWSLá UDF]HM Z Z\QLNX Zy-
F]HUSDQLD VL
]DVREyZ FHQWUXP SROLW\F]QHJR QL* ZVNXWHN RGURGNRZ\FK G*H
peryIHULL
WR MHGQDN VDPD LGHD RJUDQLF]HQLD ZRMRZQLF]HM PHQWDOQRFL SDVWHrzy
Z\GDMH VL
QDGHU LQVSLUXMFD GOD F]DVyZ ZVSyáF]HVQ\FK 3UREOHPHP
centralnym
MHVW ZRGD 7RWH* SURJUDP NWyU\ NRQW\QXRZDáE\ SU]HGVL
Z]L
FLD VWDOLQRZVNLHM
5RVML WU]HED E\ G]L RNUHOLü KDVáHP Ä3R $VXDQLH Z ND*G\P $IJDQLVWDQLH´ %oJDWH SDVWZD LQGXVWULDOQH V Z VWDQLH ]GRE\ü VL
QD WDNL Z\VLáHN WHFKQRORJLF]Q\
2SRWU]HELHQRZHJRÄSDUODPHQWXZLDWD´
2UJDQL]DFMD 1DURGyZ =MHGQRF]RQ\FK GR*\ZD NUHVX )LDVNR ZLHONLHJR NRn-
JUHVX PL
G]\QDURGRZHJR Ä6]F]\W =LHPL´ Z -RKDQQHVEXUJX Z U RND]Dá VL
MDZQ\
ZLDW
ZV]HGá Z ID]
VWHURZDQLD SROLW\N PL
G]\QDURGRZ SU]H] ROLJDr-
FKLF]Q JUXSN
QDMERJDWV]\FK SDVWZ ZLDWD ] G]LZDF]Q REHFQRFL 5RVML
335
Refleksje
/XG]NRü Z\PDJD JUHPLXP NWyUH E\ FKRFLD* QDMRJyOQLHM Z\]QDF]DáR Ln-
WHQFMH L SRWU]HE\ PLOLDUGyZ OXG]L *UHPLXP WDNLH QLH PR*H E\ü
]RUJDQL]RZDQH SU]H] ÄUHSUH]HQWDFMH SDVWZ´ JG\* &KLQ\
mechanicznie
Indie, Brazylia itp.
X]\VNDá\E\ áDWZR ÄQDGUHSUH]HQWDFMH´ Z VNáDG]LH GHOHJDWyZ 3RWU]HEQH MHVW LQQH
zorganizoZDQLH UHSUH]HQWDFML ÄRSLQLL ZLDWRZHM´ QL* ÄUHSUH]HQWDFMH QDURGRZH´
0R*QD Z\REUD]Lü VRELH QDVW
SXMF\ VWDQ U]HF]\: ZL
NV]Rü SDUWLL SROLW\Fznych o klasycznym profilu programowym: liberalne, socjaliVW\F]QH FKU]HFLMDskie (UHVS LVODPVNLH LWS áF] VL
Z VWUXNWXU\ PL
dzynarodówek”, przedstaZLDMF VZRMH SODQ\ L ZL]MH
ZLDWD
1DVW
SQLH RE\ZDWHORP ZV]\VWNLFK SDVWZ
SU]HGVWDZLDQH V WH XQLZHUVDOQH ZL]MH L SURJUDP\ UHIRUP &L ]D JáRVXM QD WH
JUHPLD SROLW\F]QH NWyUH FKF GRNRQDü RNUHORQHM SU]HEXGRZ\ áDGX ZLDWRZHJR
:yZF]DV MHVW SHZQH
*H
EOLVNR PLOLDUGRZ\ HOHNWRUDW FKLVNL UR]SDGáE\ VL
QD
propoUFMH JáRVyZ PR*H QDZHW W\SRZH GOD NUDMyZ ]QDF]QLH PQLHMV]\FK
$XWRU\WHW WDNLHJR 3DUODPHQWX PR*H QDZHW SRF]WNRZR NRQVWUXowanego poSU]H] VRQGD*H LQVW\WXWyZ EDGDQLD RSLQLL SXEOLF]QHM SRV]F]Hgólnych krajów, a nie
SHáQH Z\ERU\ E\áE\ ]QDF]F\ ]D ]DVDG\ G]LDáDQLD WHM ZáDG]\ ± SRF]WNRZR
funkcjonowania polityki, obecnymi
dwa stulecia.
RSLQLRGDZF]HM ± E\á\E\ ]JRGQH ] ]DVDGDPL
Z NUDMDFK GHPRNUDW\F]Q\FK MX* SRnad