Jąkanie w wieku przedszkolnym

Jąkanie w wieku przedszkolnym
Jąkanie w wieku przedszkolnym
Początek jąkania ma miejsce w okresie intensywnego
rozwoju mowy i języka, kiedy dziecko przechodzi z poziomu
wypowiedzi dwuwyrazowych na poziom zdań złożonych, czyli
zazwyczaj pomiędzy 2 a 5 rokiem życia. Dziecko jąka się, ale
jednocześnie dynamicznie rozwija się poznawczo, językowo,
emocjonalnie i społecznie.
Objawami niepłynności mówienia u dziecka są powtórzenia
(ma-ma-mama), przeciąganie (mmmmama) czy blokowanie
(ma_ma). Przeciąganiu i blokowaniu towarzyszy wzrost
napięcia mięśniowego, trudności w artykulacji, oddychaniu i
fonacji. Podczas mówienia mogą pojawiać się także
współruchy (poruszanie głową, przymykanie oczu, drganie
policzków) oraz objawy wegetatywne (czerwienie się, pocenie,
przyspieszone tętno).
Terminy „jąkanie wczesnodziecięce” oraz „rozwojowa
niepłynność mówienia” do literatury polskiej wprowadził
Zbigniew Tarkowski. Jąkanie wczesnodziecięce oznacza
patologiczną niepłynność mówienia, powstałą w wieku
przedszkolnym, lub wcześniej, natomiast rozwojowa
niepłynność mówienia określa normalną niepłynność mówienia
i jest to zjawisko rozwojowe.
1
Objawami niepłynności mówienia są:
●
●
●
●
powtarzanie głoski (m-m-mama) lub sylaby (ma-ma-mama),
przeciąganie głoski (mmmmama),
blokowanie wypowiedzi (____mama),
rozerwanie słowa (ma […] ma).
Objawami charakterystyczne dla rozwojowej niepłynności
mówienia są:
●
●
●
powtarzanie słów wielosylabowych (mama – mama poszła)
lub fraz (mama poszła – mama poszła),
embolofazje (eee, yyy),
rewizje (mama poszedł […] szła),
Niepłynność mówienia zależy od:
●
●
●
●
●
●
przebiegu funkcji poznawczych oraz stopnia trudności
zadania,
stanu emocjonalnego osoby mówiącej,
napięcia mięśniowego,
utrwalonych nawyków mówienia,
sytuacji komunikacyjnej,
wymagań stylu wypowiedzi.
Wczesna interwencja w jąkaniu, w zakres której wchodzą:
poradnictwo dla rodziców i terapia to formy oddziaływania,
które mogą być ważnym czynnikiem zapobiegającym
rozwinięciu się długotrwałego, życiowego problemu z mową.
Rady dla rodziców, których dziecko jąka się:
Rozmawiaj z dzieckiem spokojnie, rób często pauzy.
2. Daj dziecku czas: na rozpoczęcie wypowiedzi, odpowiedź na
pytania
i zakończenie wypowiedzi.
1.
2
Stosuj zasadę mówienia po kolei.
4. Zredukuj liczbę pytań, które zadajesz swojemu dziecku.
5. Zarezerwuj dla dziecka kilka minut o tej samej porze każdego
dnia, kiedy możesz poświęcić mu całą swoja uwagę.
6. Okazuj swojemu dziecku, że akceptujesz je takim, jakie jest.
7. Buduj wiarę w siebie i poczucie pewności siebie u swojego
dziecka!
3.
Małgorzata Włodarczyk-Olek
neurologopeda
3