System wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w m. st. Warszawie

System wczesnego wspomagania
rozwoju dziecka
w m. st. Warszawie
Seminarium: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Dla kogo? Gdzie? Dlaczego warto?
Zespół Szkół Specjalnych nr 85
Warszawa 28 listopada 2014 r.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Projekt skoordynowanych działań
podejmowanych mieście od 2006 r., mających
na celu pomoc dziecku niepełnosprawnemu i
jego rodzinie.
Podstawowe środki na realizację wczesnego wspomagania
pochodzą z subwencji oświatowej.
Miasto otrzymuje je w wysokości adekwatnej do liczby dzieci podanej
do SIO w dniu 30 września.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Miasto rozpoczęło budowę systemu wczesnego wspomagania na
mocy uchwały Rady m. st. Warszawy z dnia 26 października 2006 r.
w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci w
m. st. Warszawa.
Ważny jest załącznik do tej uchwały, który zawiera ujęty w tabele
zamknięty katalog jednostek oświatowych, w których mogą być
organizowane zespoły wczesnego wspomagania oraz wykaz 18
dzielnicowych zakładów opieki zdrowotnej, traktowanych jako
medyczny filar systemu.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Według tej uchwały miejskiej instytucjonalny budulec systemu miało stanowić:
- 15 poradni psychologiczno- pedagogicznych,
- 5 przedszkoli specjalnych,
- 4 specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze,
- 4 zespoły szkół specjalnych.
Razem: 28 jednostek oświatowych.
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty podano cel wczesnego wspomagania:
pobudzanie psychoruchowe i społeczne rozwoju dziecka od chwili wykrycia
niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.
Wyznaczono koordynatora systemu: Specjalistyczną Poradnię Psychologiczno
Pedagogiczną „TOP”. Pokłosiem tego zapisu było rozpoczęcie prac nad
stworzeniem Serwisu Pomoc Dziecku, uruchomionego w sieci w 2010 r.
www.pomocdziecku.um.warszawa.pl
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Pionierzy systemu – 2007 r.
• ZSS nr 109 przy ul. Białobrzeskiej 44,
• SOSW dla Dzieci Słabowidzących nr 7, ul. Koźmińska 7,
• PPP nr 10, ul. Grębałowska 14 (obecny adres: Wrzeciono 24).
Wg ówczesnego rozporządzenia MEN (Dz. U. z 2005 r. Nr 68, poz. 587)
zespół wczesnego wspomagania organizuje ta placówka/szkoła, która ma
możliwość realizacji wskazań zawartych w opinii o potrzebie kształcenia
specjalnego, czyli:
• zatrudnia specjalistów z przygotowaniem do pracy z małym dzieckiem,
• dysponuje środkami dydaktycznymi i sprzętem niezbędnymi do
prowadzenia wczesnego wspomagania.
Wszystkie placówki/szkoły wymienione w uchwale miejskiej spełniają
powyższe wymogi (idea zamkniętej listy jednostek).
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
2007/2008
Biuro Edukacji opracowuje formularz standardu realizacji
wczesnego wspomagania.
Na podstawie informacji zawartych w standardzie
opracowuje wykaz zespołów wczesnego wspomagania,
z wyakcentowaniem rodzaju niepełnosprawności
dziecka. Wykaz publikuje na stronie Biura Edukacji.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
W 2008 r. wczesne wspomaganie rozwoju dziecka zostaje jako program
włączony do miejskiej polityki edukacyjnej opracowanej na lata 2008 –
2012, jako:
I strategiczny obszar działań: Edukacja i wspieranie rozwoju małego dziecka
Kierunek działań: Wspieranie małych dzieci ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi i problemami rodzinnymi oraz wspomaganie jego rodziny
(ważny wątek wsparcia rodziny)
Program strategiczny: Mali Warszawiacy
Program operacyjny: Warszawski system wczesnego wspomagania rozwoju
dziecka
Kierownik programu (projektu) koordynuje informacje o systemie.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
dynamika rozwoju systemu wczesnego wspomagania
35
27
30
31
22
25
17
20
14
15
10
29
10
3
5
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
zespoły
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
2008 r.
Wczesne wspomaganie staje się zadaniem subwencjonowanym.
Obecna waga subwencyjna: 0,84 standardowego kosztu edukacji dziecka, co
rocznie wynosi 4 200 złotych.
Od 2009 r. miasto dotuje niepubliczne zespoły wczesnego wspomagania, co
sprzyja ich intensywnemu rozwojowi.
Oferta zespołów niepublicznych staje się konkurencyjna wobec oferty
zespołów organizowanych w jednostkach, dla których organem
prowadzącym jest m.st. Warszawa
Jednocześnie jest to oferta odciążająca zespoły publiczne, pozwalająca na
likwidację kolejek do wczesnego wspomagania i na objęcie wczesną
rewalidacją coraz większej liczby dzieci.
W kontekście ogromnej potrzeby, jaką jest wsparcie małego dziecka
niepełnosprawnego i jego rodziny – działalność zespołów niepublicznych
należy traktować jako ważną ofertę komplementarną wobec tego, co oferują
warszawskiej rodzinie publiczne zespoły wczesnego wspomagania.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
•
Obecny stan prawny:
Art. 71 b ust. 2a, 2b, 3, 3a, 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.)
Ustawa podaje jednostki oświatowe, w których mogą być tworzone zespoły WWR:
- przedszkola i szkoły podstawowe, w tym specjalne,
- inne formy wychowania przedszkolnego
- specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze,
- ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze,
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne publiczne i niepubliczne,
Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka wydają zespoły
opiniujące w publicznych i niepublicznych poradniach psychologicznopedagogicznych.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października
2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju
dziecka (Dz. U. z 2013 r. Poz. 1257)
[W poprzednim rozporządzeniu z 2009 r. nie było zapisu o innych formach wychowania
przedszkolnego.]
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
31 zespołów wczesnego wspomagania rozwoju dziecka (standard
realizacji wczesnego wspomagania złożony w Biurze Edukacji).
-
13 poradni psychologiczno – pedagogicznych,
5 przedszkoli specjalnych,
1 przedszkole integracyjne,
3 specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze,
1 zespół placówek szkolno-wychowawczo-rewalidacyjnych (Bełska 5)
8 zespołów szkół specjalnych.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Wg SIO z 31 marca br. zespoły te obejmowały opieką 426 dzieci;
- w poradniach psychologiczno- pedagogicznych – 196 dzieci,
- w szkołach specjalnych – 128 dzieci
- w specjalnych ośrodkach szkolno- wychowawczych – 57 dzieci,
- w przedszkolach specjalnych – 45 dzieci
Dodatkowo 64 dzieci korzystało z wczesnego wspomagania w przedszkolach
i szkołach integracyjnych i ogólnodostępnych prowadzonych przez
dzielnice.
W tym samym czasie w 53 niepublicznych zespołach wczesnego wspomagania
– 1047 dzieci.
Ogólna liczba małych dzieci niepełnosprawnych objętych w mieście wczesnym
wspomaganiem – 1537.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Dzieci w zespołach wczesnego wspomagania zorganizowanych w
szkołach/placówkach prowadzonych przez m. st. Warszawę
poradnie psychologicznopedagogiczne
13%
9%
40%
szkoły specjalne
specjalne ośrodki szkolnowychowawcze
12%
przedszkola specjalne
26%
szkoły i przedszkola prowadzone
przez dzielnice
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Najliczniejsze grupy dzieci prowadzą zespoły wczesnego wspomagania w:
•
•
•
•
ZSS nr 109 - 49 dzieci,
PPP nr 16 , PPP nr 20, PS nr 213 – po 34 dzieci,
Instytut Głuchoniemych – 30 dzieci
ZSS nr 85, PPP nr 5 - po 25 dzieci
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Modyfikacje systemu
• Przestała obowiązywać zasada zamkniętej listy adresów, pod którymi można
organizować wczesne wspomaganie.
• Jest duże otwarcie ze strony Biura Edukacji, by organizować zespoły wczesnego
wspomagania wszędzie tam, gdzie jest dziecko wymagające wczesnej rewalidacji, a
szkoła/placówka spełnia warunki podane w rozporządzeniu MEN (pracownia,
pomoce, specjaliści) i ma zabezpieczone środki w planie finansowym.
• Koordynatorem programu jest pracownik Biura Edukacji (uchwała nakładała ten
obowiązek na poradnię TOP), który m.in. gromadzi standardy realizacji wczesnego
wspomagania.
• Narzędziem integrującym informację nt. wczesnego wspomagania są przede
wszystkim komunikaty publikowane na stronie Biura Edukacji. Kierownik programu
odpowiada na pytania dotyczące wczesnego wspomagania telefonicznie i drogą emailową.
• Dodatkowym komplementarnym źródłem o systemie jest Serwis Pomoc Dziecku.
Artykuły dot. wczesnego wspomagania publikowane na łamach tego serwisu mają
największą liczbę wejść (odsłon).
• Biuro Edukacji uważnie weryfikuje dane podane w SIO na 30 września celem
uniknięcia zawyżonej liczby dzieci objętych terapią. Nadal szkoły/placówki
dzielnicowe popełniają błędy, co wynika z niezrozumienia terminu: wczesne
wspomaganie.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
•
•
•
•
Na stronie Biura Edukacji – materiał: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka.
Informacje dla rodziców w 10 punktach
Zakładka: specjalne potrzeby edukacyjne – wczesne wspomaganie rozwoju dziecka
Wczesne wspomaganie – całościowe (kompleksowe) wsparcie dla dziecka i jego
rodziny: w sferze komunikacji (mowy) oraz sferach: ruchowej, psychicznej,
społecznej. Pracę z dzieckiem prowadzi jeden zespół, który realizuje indywidualny
program wczesnego wspomagania i go ewoluuje.
Podstawą przyjęcia dziecka do zespołu wczesnego wspomagania jest opinia o
potrzebie wczesnego wspomagania (nie mylić z orzeczeniem o potrzebie kształcenia
specjalnego ani z orzeczeniem o niepełnosprawności wystawianym dziecku dla celów
socjalnych).
Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania wydają zespoły orzekające w
poradniach p-p właściwych ze względu na zamieszkanie dziecka lub teren działania
poradni, jeśli dziecko chodzi do przedszkola. Opinie dla dzieci z
niepełnosprawnością upośledzającą ich percepcję słuchową i wzrokową wydaje
specjalistyczna poradnia TOP, opinie dla dzieci z autyzmem wydają 3 poradnie p-p:
nr 7, nr 4 (prawobrzeżne dzielnice), nr 10 (Bielany, Żoliborz).
Zespół dla dziecka wybiera rodzic, biorąc pod uwagę niepełnosprawność dziecka,
ofertę zespołu i jego lokalizację na mapie miasta. Do zespołów w
szkołach/placówkach specjalnych są przyjmowane dzieci niezależnie od ich miejsca
zamieszkania, do poradni zespołów w poradniach p-p – w pierwszej kolejności dzieci
z terenu działania poradni.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Propagowanie wiedzy o systemie
• Plakaty i ulotki:
2010 r. – 3 tys. plakatów i 4 tys. ulotek. Rozkolportowane do poradni p-p,
żłobków, przedszkoli, ośrodków pomocy społecznej, zoz-ów i innych
podmiotów leczniczych uczestniczących w programie; w sumie informacja
ta trafiła do ok. 500 miejsc.
2011 r. – 2,5 tys. plakatów z adresem Serwisu Pomoc Dziecku, 14 posterów
dot. oferty zespołów, akcesoria (550 długopisów, 550 teczek).
• Konferencje:
2007 r. – „Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie –
doświadczenia i rekomendacje” (konferencja 3-dniowa, zorganizowana w
Sali Koncertowej PKiN, ponad 500 uczestników z całej Polski),
2011 r. – „Warszawski system wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i
pomocy rodzinie – w poszukiwaniu zintegrowanego modelu”, (konferencja
1-dniowa, dla środowiska warszawskiego zainteresowanego problematyką
usprawniania małego dziecka, ponad 400 uczestników, 16 prezentacji
multimedialnych (potem zawieszone na stronie BE), postery, plakaty.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
•
Komunikaty na stronie Biura Edukacji, w Serwisie Pomoc Dziecku, na
stronach jednostek, w których organizowane jest wczesne wspomaganie,
na stronach Dzielnic, w tym aktualny wykaz zespołów:
http://www.edukacja.warszawa.pl/sites/edukacja/files/wcze
sne-wspomaganie-rozwojudziecka/5502/attachments/zespoly-wczesnegowspomagania-02-2014.pdf
•
•
•
Spotkania ewaluacyjne w gronie dyrektorów i koordynatorów zespołów wwr
Spotkania przedstawicieli biur realizujących projekt: Biuro Edukacji, Biuro
Polityki Zdrowotnej, Biuro Pomocy i Projektów Społecznej.
Spoty informacyjne w systemie city-info.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Wątek współpracy ze służbą zdrowia i pomocą społeczną:
Jedno z zadań zespołu wczesnego wspomagania, określone w rozporządzeniu
MEN: nawiązanie współpracy z podmiotem leczniczym lub ośrodkiem
pomocy społecznej w celu zapewnienia dziecku rehabilitacji, terapii lub
innych form pomocy, stosownie do jego potrzeb.
•
•
•
Dobre wzorce: porozumienie zawarte między dyrektorem poradni p-p a
zespołem opieki zdrowotnej dot. współpracy w zakresie organizowania
wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i rodziny (PPP 10 i SPZZOLO
Warszawa-Żoliborz).
Ze strony Biura Polityki Społecznej pismo do zakładów opieki zdrowotnej
(maj 2010 r.) z wykazem zespołów wczesnego wspomagania i prośbą o
przekazywanie informacji rodzicom małych niepełnosprawnych dzieci.
Wykazy jw. w dzielnicowych ośrodkach pomocy społecznej i miejskich
informatorach o projektach dedykowanych rodzinie.
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Obszar: edukacja przedszkolna i szkolna
aspekt: edukacja osób o specjalnych
potrzebach edukacyjnych
Program Rozwoju Edukacji w
Warszawie w latach
2013-2020
Uchwała
nr LXIII/1751/2013
Rady m. st. Warszawy
z dn. 29 sierpnia 2013 r.
Kierunek działań: stworzenie zintegrowanego
systemu wczesnego wspomagania rozwoju
dziecka i jego rodziny
wspólnie
z zespołami opieki zdrowotnej i pomocy społecznej
Moduł programu:
Mali warszawiacy
Projekt:
Warszawski system
wczesnego wspomagania rozwoju dziecka
i pomocy rodzinie
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Warszawa lewobrzeżna
Warszawa prawobrzeżna
21 zespołów
8 zespołów
(nie ma żadnego zespołu w
dzielnicach: Włochy, Wilanów)
(nie ma żadnego zespołu w
Rembertowie i Wesołej)
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Wydatki poniesione z budżetu m. st. Warszawy:
•
•
•
•
2010 r. – 1 705 538,57
2011 r. – 2 149 076,28
2012 r. – 2 959 310,68
2013 r. – 4 135 332,39
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Konkluzje:
•
•
•
System okrzepł i jednocześnie stał się bardziej otwarty.
Spadła dynamika tworzenia nowych zespołów.
Zespoły są organizowane w szkołach/placówkach nadzorowanych na
poziomie miasta i dzielnic, co nieco osłabia spoistość systemu.
• Stabilne finansowanie (subwencja).
• Na temat systemu funkcjonuje zintegrowana informacja (strona BE i Serwis
Pomoc Dziecku.
• Komplementarność oferty zespołów wwr niepublicznych, co pozwala
stwierdzić, że system zaspakaja potrzeby miasta.
• Niedostateczna integracja z działaniami służby zdrowia i pomocy
społecznej.
kontakt z kierownikiem programu:
[email protected]
Tel. 22 44 33 556
System Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka w m. st. Warszawie
Dziękuję za uwagę.