Oceny okrywy roślinnej - Wydział Budownictwa i Inżynierii

Rok akademicki:
Grupa przedmiotów:
Nazwa przedmiotu1):
Numer katalogowy:
ECTS 2)
Oceny okrywy roślinnej
3)
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski :
4)
Kierunek studiów :
2
Plant Cover Estimate
Ochrona środowiska
Koordynator przedmiotu5):
6)
Prowadzący zajęcia :
dr Kinga Pachuta
dr Kinga Pachuta
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska,
Zakład Przyrodniczych Podstaw Inżynierii Środowiska
Jednostka realizująca7):
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
9)
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
a) przedmiot fakultatywny
Cykl dydaktyczny10):
Semestr zimowy/letni
Jęz. wykładowy11): polski
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi metodami oceny stanu i kondycji okrywy
roślinnej, oceny jej właściwości ekologicznych, wskaźnikowych i składu taksonomicznego oraz
wzajemnych relacji przestrzennych, a także zapoznanie z podstawowymi metodami dokumentowania
okrywy roślinnej i jej warunków siedliskowych. Zakłada się, że wiedza ta powinna zapewnić podstawy do
oceny okrywy roślinnej terenów zmienionych antropogenicznie, zdegradowanych i rekultywowanych – na
różnych etapach, umożliwić prostą analizę uzyskanych wyników, a także pozwolić na samodzielną
identyfikację podstawowych gatunków indykatorów, z jakimi zawodowo styka się inżynier środowiska.
a) …wykład………………….……………………………………………………; liczba godzin ..10..;
Założenia i cele przedmiotu12):
Formy dydaktyczne, liczba godzin13):
Metody dydaktyczne14):
Pełny opis przedmiotu15):
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Założenia wstępne17):
18)
Efekty kształcenia :
Sposób weryfikacji efektów kształcenia19):
b)
b) stopień I
rok III/IV
c) stacjonarne /
niestacjonarne
Status przedmiotu :
…ćwiczenia laboratoryjne/terenowe………………………………………; liczba godzin ... 20
Wprowadzające wykł. i ćw. kameralne do każdej z 5 metod, ćw. terenowe na przykładowych okrywach
roślinnych - ich różne sposoby oceny, rozwiązywanie problemu wyboru metody i jej zastosowania,
dyskusja, rozwiązywanie problemu, rozważanie przypadku, gry symulacyjne, analiza wyników,
indywidualne konsultacje.
1. Tematy wykładów: Cel i zakres stosowania 5 metod ocen okrywy roślinnej. Omówienie metod:
inwentaryzacji florystycznej, rejestracji fitosocjologicznej Braun - Blanqueta, spektra fenologiczne, metoda
spektrum Raunkiaera, metoda wskaźników wilgotnościowych siedlisk zmienionych antropogenicznie
(Ellenberga, Oświta, Zarzyckiego, Ramienskiego, Prończuka). Wiadomości wprowadzające do każdej z
metod i przykłady zastosowań. Elementy każdej z metod. Pojęcia flory i roślinności, biotopu i biocenozy,
ekotonu i ekosystemu, zjawiska sukcesji, recesji, gradacji, dominacji i in. Opis okrywy roślinnej w procesie
rekultywacji: wysypisk odpadów, składowisk osadów ściekowych, byłych oczyszczalni ścieków, terenów
wojskowych, miejskich i in. silnie zdegradowanych antropogenicznie. Kierunki procesów odnowy,
renaturyzacji, rekultywacji i naturalizacji, dostosowania stref ochronnych i otulinowych, a metody opisu i
oceny okrywy roślinnej.
2. Tematy ćwiczeń: Praktyczne zapoznanie się i przećwiczenie każdej z 5 ww. metod.
Biologia i Ekologia
01 – Zna podstawowe metody opisu i oceny okrywy
roślinnej.
02 - Identyfikuje problem środowiskowy i w oparciu o
zdobyte wiadomości dobiera potrzebną metodę/y
opisu.
03 – Umie wykorzystać wiedzę i umiejętności
członków zespołu, umie zebrać cząstkowe dane
opisowe.
04 - W zakresie podstawowym potrafi tworzyć
uogólnienia rozpoznać obraz całej sytuacji na
podstawie identyfikacji cech pojedynczych ocen
wykonanych metodą bioindykacji.
01, 05 – zaliczenia ustne poszczególnych ćwiczeń (15)
06, 07 – obrona wykonanej prezentacji PP (1)
05 – Posiada umiejętność sporządzania opisu lub
oceny okrywy roślinnej przynajmniej 4 z 5-ciu
poznanych metod w zakresie podstawowym.
06 - Zna zasady podsumowania, prezentacji i
wyciągania wniosków przynajmniej dla 3 z 5-ciu
poznanych metod.
07 – Umie korzystać z kluczy, przewodników,
atlasów do identyfikacji podstawowych gatunków
wskaźnikowych
roślin
naczyniowych
na
podstawie literatury fachowej i programu
komputerowego „Flora Ojczysta”.
Forma dokumentacji osiągniętych efektów
Wykonana prezentacja PP.
kształcenia 20):
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę
1 – aktywność na ćwiczeniach – 50%
końcową21):
3 – obrona wykonanej prezentacji PP – 50%
Aula 1 WBiIS, Sala komputerowa 223, Centrum Wodne, tereny kampusa SGGW, sala dydaktyczna nr 226,
22)
Miejsce realizacji zajęć :
Pole Ekologiczne, Rezerwat Skarpy Ursynowskiej
Literatura podstawowa 23):
Begemann W., Schiechtl H.M. 2000. Inżynieria ekologiczna. Wyd. Arkady 2000.
Mowszowicz J. 2002. Flora wiosenna. PWN. Warszawa.
Oświt J. 1980. Rola roślinności bagiennej w środowisku przyrodniczym doliny Narwi w aspekcie oczyszczania się wód. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol.
234: 87-101
Podbielkowski Z., M.Podbielkowska 1994.Przystosowania roślin do środowiska.Wyd.Szkol.i Pedag, W-wa:583
Podbielkowski Z., H.Tomaszewicz 2000. Zarys hydrobotaniki. PWN, Warszawa: 548ss.
1
Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski Niżowej. PWN. W-wa.
Falińska K. 1997. Ekologia roślin. PWN. Warszawa
Matuszkiewicz W. 1999. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN. Warszawa.
Wysocki Cz., Sikorski P. 2000. Zarys fitosocjologii stosowanej. Wyd. SGGW. Warszawa
Szafer W., Kulczyński W., Pawłowski. 2002. Szata roślinna Polski. T.1 i 2. PWN, Warszawa. .
Flora Ojczysta – Sudnik – Wójcikowska B., program komputerowy DVD.
Literatura uzupełniająca
Pachuta K 1993. Analiza wyboru najbardziej przydatnych metod pozyskiwania wybranych gatunków roślin hydrofilnych wraz z wynikami prób
kiełkowania nasion tych roślin dla potrzeb zagrodowych oczyszczalni ścieków. (w: Badanie możliwości i sposobów wykorzystania hydrofitów w wiejskich
oczyszczalniach ścieków typu hydroponicznego. Kierownik tematu: I.Wojarska. Sprawozd. z tematu badawczego S-11/4.6/SW IMUZ, Falenty
(maszynop.), 33 ss.
Pachuta K. 1994. Rejestracja flory naczyniowej i warunków siedliskowych wylewisk ścieków województwa Warszawskiego, sprawozdanie - Grant KBN
5S 308030 07: Maszynopis: 22 ss.
Pachuta K. 1994: Implantowanie roślin naczyniowych dla celów oczyszczania ścieków. Wyniki badań Grant KBN 50105080022, maszynopis: 53 ss.
Wdrożenie: Zabudowa biologiczna skarp wysypiska Radiowo. Strona północna i zachodnia. Temat realizowany w ramach proj. celowego grant KBN nr
9T12P 02800C/4890 pt. „Opracowanie metodyki badań i monitoringu starych, nadpoziomowych wysypisk w zakresie zanieczyszczenia wód,
powierzchniowych i podziemnych oraz zapewnienia stateczności skarp.” (kierownik: dr inż. E. Koda).
Pachuta K., Pachuta A. 2003. Application of the GPS-RTK method to the determination of the location and influence of river plant communities on water
movement and river bed morphology. Session G 17, Poster Area Esplanade presentation. EGS - AGU - EUG European Geopysical Society Joint
Assembly, Nice, France, 7 April 2003. EAE03-A-02321 (Sesja poster.,Vol. 5 Mat. Konf.)
Pachuta K., Pachuta A. 2003. Metody geodezyjne w waloryzacji przyrodniczej terenów wiejskich. VI Konf. Nauk. Techn. „Problemy automatyzacji w
Geodezji Inżynieryjnej”. Politechnika Warszawska, Inst. Rozwoju Służb Społecznych, 27-28 marca 2003, Warszawa-Białobrzegi. Mat. konf. tom II: 4148.
Pachuta K. 1996. Metody badawcze w monitoringu biocenoz rzecznych. Konf.Nauk. 80 lat Zakładu Inżynierskich Pomiarów Geodezyjnych,
Wydz.Inż.Lądowej Politechniki Warszawskiej, 15.XI.1996 „Kierunki rozwoju aparatury geodezyjnej do monitoringu budowli i środowiska.”: 73-82.
Pachuta K. 1996. Metody badań biocenoz stosowane w monitoringu środowiska. Konf. Nauk. z okazji 80-lecia Zakł. Inż. Pomiarów Geodezyjnych
Wydz. Inż. Lądowej Politechniki Warszawskiej „Kierunki rozwoju aparatury geodezyjnej do monitoringu budowli i środowiska”, Warszawa 1617.XI.1996, Komitet Geodezji PAN, WSP Opole, SGP Opole i SGP Kraków, Mat. Konf. 10: 73-82.
Pachuta K. 1995. Metody pomiarów i ocen właściwości okrywy roślinnej ekosystemów rzecznych. Mat. Seminar. Nauk. WMIŚ, SGGW, Kat. Bud. Wod.
„Hydrauliczne i ekologiczne problemy inżynierii rzecznej”, 11.I.1995, Warszawa, N-1 - N-4.
Pawłat H., Pachuta K. Przewodnik do ćwiczeń z podstaw botaniki i ekologii. SGGW-AR 1988. Warszawa.
UWAGI24):
Wskaźniki ilościowe charakteryzujące moduł/przedmiot25) :
Szacunkowa sumaryczna liczba godzin pracy studenta (kontaktowych i pracy własnej) niezbędna dla osiągnięcia zakładanych
efektów kształcenia18) - na tej podstawie należy wypełnić pole ECTS2:
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli
akademickich:
10 h wykłady + 20 h ćwiczenia + 5 h konsultacje)
Łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne,
projektowe, itp.: (20 h ćwiczenia + 5 h konsultacje + 10 h dokończenie prezentacji w ramach pracy własnej)
…45 . h (1,8
… 1,4 …. ECTS
… 1,4 …. ECTS
Tabela zgodności kierunkowych efektów kształcenia efektami przedmiotu 26)
Nr /symbol
Wymienione w wierszu efekty kształcenia:
Odniesienie do efektów dla programu
efektu
kształcenia na kierunku
01
Znajomość podstawowych metod opisu i oceny okrywy roślinnej.
02
Umiejętność identyfikacji problemu środowiskowy i w oparciu o zdobyte wiadomości
doboru potrzebnej metody opisu/oceny.
Zdolność wykorzystania wiedzy członków zespołu i współpracy z nimi, umiejętność
03
K_W01++, K_W04++, K_U01++,
K_U01+, K_U02+, K_U03+,
K_W07+, K_S01++, K_S02++,
zebrania cząstkowych danych opisowych.
04
Gotowość, w zakresie podstawowym, do tworzenia uogólnień - rozpoznania obrazu całej
K_W07+, K_S05+, K_S06++
sytuacji na podstawie identyfikacji cech pojedynczych ocen wykonanych metodą
bioindykacji.
05
06
07
Przygotowanie do sporządzania opisu lub oceny okrywy roślinnej
podstawowym.
Znajomość zasad podsumowania, prezentacji i wyciągania wniosków.
w zakresie
Sprawność w korzystaniu z podstawowych zawodowych narzędzi, metod i programu
K_U02+, K_U03+, K_U04+,
K_W07+, K_W08+,
K_U02+, K_U07+,
K_W04+, K_W08+, K_W09+, K_S05+,
komputerowego dla inżyniera środowiska w zakresie ocen i opisu okrywy roślinnej.
2