6. Apparitions of the Virgin Mary and the church/state relations. A

6.
Apparitions of the Virgin Mary and the church/state relations. A view from the UkrainianSlovak borderland
Agnieszka Halemba
The article presents a comparative analysis of the development of two Greek Catholic
Marian apparition sites which have recently emerged in two locations at the Ukrainian-Slovak
border, on a territory that until the end of the Second World War belonged to a single
administrative unit of the Greek Catholic Church. The analysis focuses on the manner in
which the apparitions were treated by the institutional church in both countries, linking the
Church‟s responses with particular constellations of the church/state relations in Slovakia and
Ukraine. Contemporary arrangements of those relations in both countries generate the specific
character of interactions between the institutional church, local priests and parishioners. In the
case of Slovakia (1) independence of church authorities from the opinion of believers is
greater, and subsequently (2) among the believers there emerges a lack of interest in churchrelated matters or possibility to influence them. In the Ukraine, in turn, the contemporary
church/state relations engender (1) a dependency of the institutional church on the believers
and their financial contributions, and (2) a feeling of influence and responsibility for the
church matters among the believers.
Artykuł przestawia analizę porównawczą rozkwitu dwóch miejsc greko-katolickich objawień
maryjnych, które miały niedawno miejsce w dwóch miejscowościach po dwóch stronach
granicy ukraińsko-słowackiej, na terytorium znajdującym się przed drugą wojną światową
pod administracją tej samej jednostki Kościoła greko-katolickiego. Prezentowana analiza
skupia się na sposobie, w jaki były traktowane te objawienia przez instytucje kościelne w
obydwu państwach, ukazując relację między odpowiedzią Kościoła a konkretnymi układami
państwo-Kościół na Słowacji i na Ukrainie. Współczesna organizacja tych układów w
obydwu krajach określa specyficzny charakter interakcji pomiędzy instytucją Kościoła,
lokalnymi księżmi i parafianami. W przypadku Słowacji (1) niezależność władz kościelnych
od wiernych jest większa i w konsekwencji (2) wierni nie przejawiają zainteresowania
sprawami Kościoła, jak też nie próbują w nie ingerować. Na Ukrainie z kolei współczesne
relacje państwo-kościół są źródłem (1) zależności instytucji Kościoła od wiernych i ich
datków oraz (2) chęci wpływu i odpowiedzialności wiernych za Kościół.