Tereny Łowieckie Żubra

Tereny Łowieckie Żubra
Wpisany przez Andrzej Barzyk
Koło Łowieckie „Żubr” gospodaruje na obszarze pięciu obwodów łowieckich o łącznej
powierzchni 30.710 ha, w tym 33,6 procent stanowią lasy (10.314 ha). Tereny dzierżawione
przez Koło leżą na wschód od Olsztyna, w bliskim sąsiedztwie jego granic i sąsiadują z sobą.
Każdy obwód ma swojego gospodarza – koordynatora i organizatora prac grupy myśliwych,
przypisanych do danego obwodu.
Obwód nr 209 jest najbardziej wysuniętym na wschód i największym terytorialnie obwodem
Koła (7.957 ha ogólnej powierzchni, w tym 4.132 ha lasu). Na jego terenie znajduje się kilka
jezior, z których największe to jezioro Tumiańskie z przylegającymi doń ośrodkami
agroturystycznymi. Mniejsze jeziora to: Bartołt Wlk., Ardung, Buczek i Ruskie. Lasy rosnące na
dobrych, żyznych siedliskach to głównie drzewostany iglaste i mieszane ze sporym udziałem
dębów i innych gatunków liściastych. Jest to obwód najbogatszy nie tylko ze względu na
występujący w nim wartościowy drzewostan, ale także jako dogodne miejsce bytowania
różnych gatunków dzikiej zwierzyny. Żyje tu największa populacja rodzima jelenia, mająca na
tym terenie swoje naturalne ostoje. Jelenie-byki z tego rejonu nakładają mocne poroża, w wielu
przypadkach medalowe. Wśród obwodów „Żubra” teren ten uznawany jest za najbardziej
atrakcyjny. Centralna część obwodu to jeden duży kompleks leśny. Oprócz wysokiego stanu
jeleni, saren i dzików, występuje tu także daniel, zasiedlony w latach osiemdziesiątych
staraniem Koła „Żubr”. Od kilku lat zadomowiły się też na tym terenie wilki. Rzadkością
przyrodniczą jest unikalny powierzchniowy pomnik przyrody –
Cisy, liczący około 700 - 800 drzew, które w naturalny sposób się odnawiają. W Polsce jest takich miejsc
zaledwie kilkanaście, toteż gatunek ten jest szczególnie chroniony. Od niego wzięło nazwę
położone na terenie obwodu Leśnictwo Cisy. Inne miejscowości leżące na obrzeżach
kompleksu leśnego to: Giławy, Gąsiorowo, Rusek Wlk., Sąpłaty, Rumy, Rasząg, Leszno,
Tumiany, Kierzbuń, Bartołty Wielkie i Nerwik.
Opisany obwód został umownie podzielony przez Koło na dwie części: A i B. Podział ma
charakter wewnętrzny i służy przede wszystkim lepszej organizacji pracy w łowisku.
Obwód łowiecki nr 210 o powierzchni 4.970 ha, w tym 1.208 ha lasu, położony na zachód od
wcześniej omówionego obwodu 209 jest z nim związany jednym wspólnym kompleksem
leśnym. Na obszarze obwodu znajduje się dużo pól uprawnych oraz małych lasków
i zagajników, a także śródpolnych zarośniętych bagienek, które stanowią dogodne ostoje sarny.
Jest tu kilka niewielkich jezior, z których największe to: Kierzlińskie, Dłużek i Kiermasy. Tereny
te dobrze rozwinięte rolniczo, z dużymi areałami pól uprawnych po byłych państwowych
gospodarstwach rolnych w Odrytach, Krupolinach i Prejłowie, są dogodnymi nocnymi
żerowiskami dzików. Tu występują też największe szkody łowieckie w uprawach rolnych. Żyje tu
jeleń, dzik i sarna. Większe miejscowości to Prejłowo, Mokiny, Jedzbark, Kierźliny i Krupoliny.
1/3
Tereny Łowieckie Żubra
Wpisany przez Andrzej Barzyk
Obwód łowiecki nr 211 o powierzchni 6.688 ha, w tym 1.803 ha lasu, położony jest
w bezpośrednim sąsiedztwie Olsztyna i rozciąga się na wschód od miasta, aż do granicy
z obwodem 210. Teren obwodu jest mocno zróżnicowany. W środkowej części znajduje się
niewielki kompleks leśny. Po stronie południowej stanowią go lasy sosnowe, po północnej,
w rejonie jeziora Wadąg, siedliska lasu świeżego, mieszanego, z dużym zróżnicowaniem
gatunkowym i sporym udziałem dębu. Jest to teren dość dobrze rozwinięty rolniczo, występuje
tu największa populacja dzika. Niemała ilość tych zwierząt wędruje do pobliskiego lasu
miejskiego Olsztyna, gdzie przebywa zwłaszcza w okresie zimowym. Obwód 211 to teren
z najmocniejszą jakościowo sarną, a medalowe trofea członków „Żubra” najczęściej pochodzą z
tego właśnie rejonu. Z tego też obwodu pochodzi w przybliżeniu jedna czwarta wszystkich
dzików pozyskanych w Kole „Żubr”. Większe miejscowości to: Wójtowo, Łęgajny, Nikielkowo,
Kaplityny, Wadąg, Słupy, Orzechowo, a jeziora oprócz sporego jez. Wadąg, to: Umląg,
Linowskie i Track.
Obwód łowiecki nr 239 zajmuje obszar 3.945 ha, w tym 1.999 ha lasu, stanowiącego w istocie
jeden połączony kompleks z wcześniej opisanym lasem obwodu 209. Około 20 procent obszaru
obwodu to jeziora, z których największe - Serwent, „obrosło” ośrodkami i domkami
rekreacyjnymi. Mniejsze jeziora to: Purdy, Dłużek i Kemno Wielkie i Kemno Małe. Około 30
procent obszaru obwodu to pola uprawne, łąki i pastwiska. Kolejne 50 procent to lasy, przede
wszystkim iglaste, z niewielką domieszką drzewostanów liściastych. Gatunkiem dominującym
jest tu sosna, a na bardziej żyznych siedliskach świerk (zwłaszcza po wschodniej
i południowo-wschodniej stronie). W niektórych miejscach występuje spora ilość gatunków
liściastych, przede wszystkim dąb, grab, klon i w mniejszej ilości buk. Obszary leśne obwodu
239 to geograficznie północna część Puszczy Napiwodzko-Ramudzkiej, zajmującej znaczne
obszary na południe od tego obwodu. W obwodzie bytują jelenie, sarny i w sporych ilościach
dziki. Sporadycznie widywane były daniele, a także wilki.
Na drogach leśnych tego obwodu panuje coraz większy ruch. Od wiosny do jesieni „kwitnie” tu
turystyka. Lasy obfitujące w grzyby ściągają coraz więcej ludzi penetrujących każdy zakątek
terenu. Nie pozostaje to bez wpływu na sytuację dzikiej zwierzyny, która jest coraz częściej
niepokojona w swoich ostojach. Niegdyś atrakcyjne rykowiska trwają teraz krótko, najczęściej
na obrzeżach lasu.
Na terenie obwodu 239 w rejonie jezior Kemno Małe i Kemno Wielkie występuje szereg
rzadkich siedlisk związanych z terenem podmokłym, ujętych w unijnej Dyrektywie Siedliskowej.
Występują tam właściwe dla takich terenów gatunki płazów, ptaków wodnych i roślin rzadko
spotykanych na innych obszarach.
2/3
Tereny Łowieckie Żubra
Wpisany przez Andrzej Barzyk
Na terenie obwodu prowadzona jest intensywna gospodarka leśna. W jej rezultacie pojawia się
coraz więcej upraw leśnych i młodników, które z czasem będą stanowić nowe ostoje zwierzyny.
Na terenie obwodu znajduje się Leśnictwo Graszk. Większe miejscowości to: Purda (siedziba
gminy), Groszkowo, Pajtuny i Krzywonoga.
Trzy obwody o numerach 209, 210 i 239 to w zasadzie jeden duży kompleks leśny i fragment
większych obszarów lasu rozciągających się od wspomnianej wcześniej Puszczy
Napiwodzko-Ramuckiej na południu, do lasów Wipsowa na północy. Oprócz wymienianych
zwierząt łownych na terenie tym występuje szereg gatunków chronionych ptaków: żuraw, bąk,
bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny oraz ssaków: wilk, objęty moratorium na odstrzał – łoś,
wydra, bóbr, a także gadów i płazów. Na polach utrzymuje się też niewielka populacja
kuropatw. Niegdyś liczne ptactwo wodne w ostatnich latach zostało mocno przetrzebione przez
wszechobecną norkę amerykańską. Jednak od około dwóch lat gatunek ten praktycznie
zaniknął, a wiosną na jeziorach ponownie pojawiły się dawno nie widziane pisklęta ptactwa
wodnego.
Obwód łowiecki nr 240 jest drugim co do wielkości i najbardziej polnym obszarem wśród
terenów dzierżawionych przez Koło. Zajmuje obszar 7.150 ha, w tym jedynie 1.172 ha lasu. Od
strony zachodniej graniczy z Olsztynem, od wschodu z obwodem 239. Jest stosunkowo gęściej
zaludniony. Większe skupiska domów i gospodarstw to: Klebark Wielki, Klebark Mały, Patryki,
Silice, Skajboty, Mokiny, Wyrandy, Pajtuny i Klewki. Znajduje się tu jedno większe jezioro
Klebarskie i połączone z nim mniejsze jezioro Silickie. W latach minionych prowadzono w tym
obwodzie polowania na zające, ale po załamaniu się ich populacji w latach 70-tych i 80-tych
zaprzestano tych łowów. Powierzchnie leśne to niewielkie laski sosnowe, głównie na linii Klewki
– Patryki. Poza tym jest tu spora ilość śródpolnych bagienek i naturalnych remiz. W rejonie tym
można spotkać sporadycznie jelenie, znacznie częściej dziki, którym sprzyjają liczne duże
powierzchnie pól, zwłaszcza tych obsianych kukurydzą. W obwodzie występuje od szeregu lat
największe pozyskanie sarny, w tym dobrych jakościowo rogaczy.
Tereny leśne obwodów 209 i 210 leżą na obszarze Nadleśnictwa Wipsowo, pozostałe trzy tj.
211, 239 i 240 na obszarze Nadleśnictwa Olsztyn.
3/3