Jesteśmy gminą rolniczo-usługowo- przemysłową

Transkrypt

Jesteśmy gminą rolniczo-usługowo- przemysłową
1
1.
SPIS TREŚCI
WSTĘP ........................................................................................................................................ 4
2.
OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY UJAZD...................................... 5
3.
DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO ......................................................................................... 6
3.1.
ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY................................... 6
3.2.
ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH GMINY..................................................... 8
3.2.1.
RYS HISTORYCZNY ..................................................................................................... 8
3.2.2.
RYS KULTUROWY........................................................................................................ 8
3.2.3.
POŁOśENIE I POWIERZCHNIA .................................................................................... 9
3.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA ........................ 10
3.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE........................................................................................... 11
3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE .............................................................................. 15
3.3.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU GMINY UJAZD ................................................................ 16
3.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ........................................................................................ 21
3.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI ..................................................................... 26
3.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO........................................................................... 27
3.4. DEMOGRAFIA ........................................................................................................................... 28
3.5. GOSPODARKA.......................................................................................................................... 33
3.5.1. SEKTOR ROLNICZY............................................................................................................... 41
3.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY ..................................................................................................... 41
3.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI .......................................................................................... 43
3.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI............................................................................................ 43
3.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA ....................................................................................... 44
3.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA .......................................................................................... 45
3.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ ................................................. 45
4. IDENTYFIKACJA NAJWAśNIEJSZYCH PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE
GMINY .............................................................................................................................................. 46
5.
4.1.
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI: ........................................... 46
4.2.
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ: ......... 46
4.3.
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE OŚWIATY, KULTURY I REKREACJI: ......... 46
4.4.
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ:.......................... 46
ANALIZA SWOT ........................................................................................................................ 46
2
6.
MISJA ORAZ CELE STRATEGII................................................................................................ 49
6.1.
MISJA STRATEGII.............................................................................................................. 49
6.2.
CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE................................................................... 51
7.
POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z INNYMI DZIAŁANIAMI 55
8.
SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII ............................................ 57
9.
PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH ................................................................ 58
10.
WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY ................................................................................... 71
3
1. WSTĘP
Strategia rozwoju gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument,
którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju gminy. Strategia jest
podstawowym instrumentem długofalowego zarządzania gminą. Pozwala na zapewnienie ciągłości
i trwałości w poczynaniach władz gminy, niezaleŜnie od zmieniających się uwarunkowań politycznych.
Strategia umoŜliwia równieŜ efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi zasobami
gminy, takimi jak: zasoby ludzkie, infrastruktura czy teŜ środki finansowe.
Dobrze zorganizowany proces opracowania strategii umoŜliwia zaangaŜowanie władz lokalnych oraz
mieszkańców w planowanie swojej przyszłości. Uwzględnienie zgłaszanych opinii i pomysłów
pozwala na wypracowanie strategii, z którą będzie się identyfikowała w duŜym stopniu społeczność
lokalna. UtoŜsamianie się władz i mieszkańców gminy z opracowaną strategią stanowi niezbędny
warunek jej skutecznej realizacji.
Rysunek 1. Schemat planowania strategii rozwoju Gminy.
Demografia
Analiza zasobów
Struktura przestrzenna
Sytuacja gospodarcza
i społeczna
Infrastruktura
Identyfikacja stanu
obecnego
Mocne strony
Słabe strony
Szanse
ZagroŜenia
Analiza SWOT
Poprawa Ŝycia mieszkańców
Planowanie
Tworzenie warunków dla
rozwoju gospodarczego Gminy
Modernizacja i rozbudowa
infrastruktury
Rozwój oświaty, kultury
i rekreacji
4
Konieczność posiadania aktualnej strategii rozwoju gminy podyktowana jest nie tylko względami
praktycznymi „dobrego rządzenia”, ale równieŜ wynika z uregulowań prawnych, zawartych między
innymi w ustawie o samorządzie gminnym czy teŜ ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju,
w której strategie gmin i powiatów zostały zaliczone – obok strategii rozwoju kraju, strategii
sektorowych oraz strategii wojewódzkich – do kluczowych dokumentów planistycznych, na podstawie
których powinna być prowadzona polityka rozwoju kraju /Art. 9 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r.
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227,poz. 1658/. Strategia rozwoju gminy stanowi
równieŜ formalną podstawę do przygotowania i oceny wniosków o finansowanie zadań ze źródeł
unijnych.
Posiadanie aktualnej strategii rozwoju lokalnego wraz wynikającym z niej wieloletnim planem
inwestycyjnym jest na przykład jednym z warunków ubiegania się o środki z Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013.
ZałoŜono Ŝe strategia będzie dokumentem średniookresowym, a okres jej realizacji przypadnie na
lata 2010-2016. Przyjęcie takiego horyzontu czasowego jest zgodne z zaleceniami planistycznymi
oraz pozwala na dostosowanie strategii do wymogów wynikających z obowiązującej perspektywy
finansowej Unii Europejskiej 2007-2013.
Z uwagi na dość długi okres obowiązywania strategii, przyjęto, Ŝe musi to być dokument uniwersalny,
koncentrujący się na rozwiązaniu najwaŜniejszych problemów rozwojowych gminy i jej mieszkańców.
2. OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY UJAZD
Opracowana Strategia Rozwoju Gminy Ujazd jest podstawą do realizacji zadań na terenie gminy
Ujazd w latach 2010–2017.
Strategię Rozwoju Gminy Ujazd wykonano zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz.U. 2001 Nr 142 poz. 1591 – tekst jednolity + zmiany).
Zadania zapisane w Strategii Rozwoju Gminy Ujazd są zgodne z:
- Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego,
- Programem Ochrony Środowiska oraz Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Ujazd,
- Wieloletnim Planem Inwestycyjnym.
Ponadto Strategia Rozwoju Gminy Ujazd na lata 2010–2016 została opracowana zgodnie z zasadami
przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Opolskiego na lata 2007-2013.
W odniesieniu do Strategii Rozwoju przyjęto następujące załoŜenia:
• realizacja Strategii ma słuŜyć mieszkańcom gminy oraz instytucjom i organizacjom
funkcjonującym na omawianym terenie,
• decyzję o przyjęciu Strategii oraz decyzję dotyczącą realizacji jej załoŜeń, podejmuje Rada
Miejska w Ujeździe,
• strategia została opracowana przy współudziale mieszkańców gminy, co wpływa na wartość
tego dokumentu. W pracy nad strategią wykorzystana została wiedza ludzi najlepiej znających
problemy i potrzeby gminy, a takŜe nastąpiła integracja społeczności wokół istotnych
problemów gminy,
• projekt strategii poddano społecznej konsultacji, której wyniki są podstawą hierarchizacji
potrzeb i celów.
Strategia Rozwoju Gminy Ujazd będzie w razie potrzeby na bieŜąco aktualizowana we współpracy
z lokalnymi partnerami społeczno – gospodarczymi.
5
3. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO
Zaprezentowana poniŜej diagnoza stanu wyjściowego obejmuje szczegółową analizę uwarunkowań
zewnętrznych i wewnętrznych rozwoju gminy. Do czynników zewnętrznych mogących w istotny
sposób wpłynąć na rozwój gminy zaliczono postępujące procesy integracyjne i globalizacyjne
w Europie, stosowanie polityk wspólnotowych (w tym polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów
wiejskich), a takŜe takie zjawiska jak rozwój społeczeństwa informacyjnego, pojawianie się nowych
form turystyki czy niekorzystnie kształtujące się trendy demograficzne.
Natomiast oceny czynników wewnętrznych rozwoju gminy dokonano w czterech najwaŜniejszych
obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, zwracając szczególną uwagę na powiązanie
analizowanych obszarów z przyjętym w strategii systemem monitorowania. Zbiorcza analiza SWOT
jest podsumowaniem przeprowadzonych badań analitycznych i stanowi podstawę do sformułowania
właściwej diagnozy strategicznej, która z kolei słuŜy do określenia właściwej wizji i strategii rozwoju
gminy.
3.1.
ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY
NaleŜy przypuszczać, Ŝe rozwój gminy Ujazd, podobnie jak i zdecydowanej większości gmin
w Polsce, będzie mocno uzaleŜniony od szeregu czynników zewnętrznych. Niektóre z nich będą
miały pozytywny wpływ na rozwój gminy, natomiast inne mogą w sposób istotny przyczynić się do
ograniczenia jej rozwoju.
W niniejszej analizie ograniczono się do krótkiej charakterystyki kilku najwaŜniejszych pozytywnych
i negatywnych zjawisk, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na szanse rozwoju gminy. Od
uświadomienia sobie znaczenia tych zjawisk zaleŜy w duŜej mierze poprawność sformułowania
diagnozy i strategicznej wizji rozwoju gminy.
Do głównych czynników zewnętrznych, mogących pozytywnie wpłynąć na rozwój gminy Ujazd, naleŜy
z pewnością zaliczyć:
Postępujące procesy integracyjne w Unii Europejskiej, dokonujące się w wymiarze
przestrzennym, społecznym i gospodarczym. Z licznych analiz oceniających moŜliwy wpływ procesów
integracyjnych na rozwój Opolszczyzny wynika, Ŝe w dłuŜszej perspektywie czasu naleŜy spodziewać
się szeregu pozytywnych zjawisk związanych z modernizacją gospodarki i infrastruktury technicznej,
napływem inwestycji i nowych technologii, rozwojem nowych form zatrudnienia, a takŜe poprawą
poziomu wykształcenia i jakości Ŝycia mieszkańców regionu. NaleŜy mieć nadzieję, Ŝe równieŜ gmina
Ujazd będzie objęta częścią pozytywnych procesów rozwojowych zachodzących na obszarze Polski
i województwa opolskiego.
Transfer do regionu znacznych środków finansowych, związanych z realizacją przez Polskę
programów współfinansowanych z Unii Europejskiej. Od wielkości i efektywności wykorzystania tych
środków będzie między innymi w duŜej mierze zaleŜał rozwój społeczności lokalnych, w tym równieŜ
gminy Ujazd.
Rozwój społeczeństwa informacyjnego i moŜliwości z tym związanych. Przewiduje się, Ŝe
w ciągu najbliŜszych lat nastąpi szybki rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych,
przyczyniający się do ich powszechnego wykorzystania przez coraz szersze kręgi społeczeństwa.
Łatwy dostęp do informacji i wiedzy stanowi obecnie fundament rozwoju i moŜe stać się waŜnym
czynnikiem zmierzającym do wyrównywania szans rozwojowych i przeciwdziałania marginalizacji
terenów wiejskich i małych miasteczek województwa opolskiego. Wraz z upowszechnianiem się
infrastruktury komunikacji elektronicznej moŜliwy będzie stopniowy rozwój róŜnych form zatrudnienia
oraz samokształcenia mieszkańców. Powszechny dostęp do technik informacyjnych będzie
z pewnością przyczyniał się do zwiększenia atrakcyjności obszaru i ograniczał występujące
w poszczególnych gminach problemy społeczne i gospodarcze, takie jak bezrobocie, ubóstwo,
patologie społeczne, itd.
Rosnące znaczenie walorów przyrodniczych i kulturowych w rozwoju róŜnych form turystyki.
W ciągu najbliŜszych lat turystyka będzie stanowiła jedną z najszybciej rozwijających się branŜ,
6
zarówno w Europie jak i w Polsce. Rynek usług turystycznych będzie w duŜej mierze kształtowany
przez kompleksowe produkty turystyczne, które w duŜym stopniu oparte będą na lokalnych walorach
przyrodniczych i kulturowych. Biorąc pod uwagę bogate dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe
Opolszczyzny, wydaje się, Ŝe wiele gmin z regionu będzie miało duŜe moŜliwości włączenia się
w ogólnokrajowy proces rozwoju i świadczenie usług turystycznych. Dotyczy to równieŜ gminy Ujazd,
która z pewnością będzie miała realne szanse na rozwój róŜnych form turystyki i rekreacji.
Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii. ZałoŜenia polityki energetycznej Wspólnoty
Europejskiej zakładają wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem
w krajach Unii Europejskiej do 12 % w roku 2010 i 21 % w roku 2020. Ponadto udział biopaliw
w zuŜyciu paliw silnikowych w transporcie ma w roku 2020 wynieść nie mniej niŜ 5,75 %. Przewiduje
się, Ŝe sektor energetyki odnawialnej w Polsce będzie rozwijał się w oparciu o trzy podstawowe
źródła: biomasę (pochodzącą głównie z upraw energetycznych oraz odpadów rolnych
i komunalnych), energię wiatrową oraz wodną. Dodatkowym źródłem do wykorzystania, chociaŜ na
mniejszą skalę, będzie równieŜ energia geotermalna i słoneczna. Rozwój energetyki odnawialnej
będzie z pewnością stanowił mocny impuls rozwojowy dla kraju i regionów. W dłuŜszej perspektywie
czasu naleŜy spodziewać się napływu nowych inwestycji i technologii, a popyt na odnawialne
surowce energetyczne stworzy dla wielu gmin wiejskich alternatywę dla modernizacji rolnictwa oraz
dodatkowe szanse na róŜnicowanie działalności gospodarczej na wsi.
Do negatywnych czynników zewnętrznych mogących ograniczyć moŜliwości rozwojowe gminy Ujazd
naleŜy zaliczyć:
Wspólna polityka rolna, która z jednej strony wymusza modernizację i efektywność polskich
gospodarstw rolnych, zaś z drugiej moŜe prowadzić do upadku znacznej części małych
i nierentownych gospodarstw rolnych. Problem ten moŜe w szczególności dotyczyć gospodarstw
rolnych, które w większości są rozdrobnione i w dłuŜszej perspektywie czasu mogą nie sprostać
narastającej w tym sektorze konkurencji. Biorąc pod uwagę niekorzystną strukturę zatrudnienia w
rolnictwie, upadek wielu gospodarstw rolnych mógłby powodować powaŜne problemy społeczne na
poziomie lokalnym, ograniczając znacznie moŜliwości rozwojowe i inwestycyjne wielu gmin, w tym
równieŜ gminy Ujazd.
Narastająca emigracja ludzi młodych za granicę. Coraz szerszy dostęp do europejskiego rynku
pracy, połączony z brakiem realnych moŜliwości zatrudnienia w miejscu zamieszkania, powoduje, Ŝe
coraz więcej młodych i dobrze wykształconych ludzi decyduje się na szukanie pracy poza granicami
kraju. Proces ten zaczyna juŜ negatywnie wpływać na regionalny rynek pracy oraz sytuację
gospodarczą w regionie, ograniczając szanse rozwojowe województwa i poszczególnych jednostek
samorządowych. Ponadto, w wymiarze lokalnym, dalsze utrzymywanie się zjawisk emigracyjnych
moŜe prowadzić do wyludniania się obszarów wiejskich i zachwiania funkcjonowania podstawowych
struktur społeczno-kulturowych w wielu gminach.
Niedostosowanie środków unijnych do potrzeb inwestycyjnych większości samorządów
lokalnych w regionie. Ryzyko takie jest coraz bardziej realne w związku z zobowiązaniem Polski do
przeznaczenia co najmniej 60 % środków z Unii Europejskiej na realizację celów tzw. Strategii
Lizbońskiej, koncentrującej się przede wszystkim na rozwiązywaniu problemów ogólnoeuropejskich,
zaś w niewielkim stopniu uwzględniającej potrzeby rozwojowe wielu samorządów lokalnych. Takie
podejście moŜe doprowadzić do sytuacji, w której tylko niewielki odsetek samorządów lokalnych
będzie mógł uzyskać wsparcie na modernizację swojej podstawowej infrastruktury, zaś zdecydowana
większość będzie musiała rozłoŜyć w czasie zaplanowane inwestycje, co z pewnością ograniczy ich
konkurencyjność i zdolność do inwestowania w innych obszarach rozwoju.
7
3.2.
ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH GMINY
3.2.1. RYS HISTORYCZNY
Ujazd zaliczany jest do najstarszych miast na Śląsku. Pierwsza, pisana wzmianka o dobrach
ujazdowskich, pojawiła się w dokumencie PapieŜa Hadriana IV (bulli prefekcyjnej z dnia 23 kwietnia
1155 r.).
Miasto uzyskało prawa miejskie dnia 25 maja 1223 r., podczas gdy biskup wrocławski Wawrzyniec
wystawił dokument lokacyjny, w którym wyszczególniono równieŜ dobra biskupie związane
z Ujazdem (Ujeździec - dzisiaj Stary Ujazd, Jaryszów, Zimna Wódka, Poniszowice, Niekarmina,
Niewiesie i od 1235 r. – Klucz). Wykonawcą postanowień biskupich był wójt nyski Walter (jednym
z jego następców był proboszcz ujazdowski Stanisław, którego istnienie świadczy o funkcjonowaniu
w tamtym czasie kościoła i ustanowieniu parafii).
W 1260 r. miasto posiadało samorząd i rozwijało się pomyślnie aŜ do XVII w., jako lokalny ośrodek
rzemieślniczy i waŜny, handlowy punkt tranzytowy.
W 1740 r. po wojnie austriacko-pruskiej, Ujazd znalazł się w państwie pruskim. W nowym układzie
administracyjnym miasto podlegało VI Departamentowi Kamery Wrocławskiej oraz pruskiej władzy
skarbowej. Przedział XVII-XVIII w. stał się niepomyślnym okresem dla rozwoju Ujazdu. Wydarzenia
związane z wojną trzydziestoletnią (1618-1648), wojną austriacko-pruską (1740-1763), jak równieŜ
z poŜarami (1666r., 1676r. i 1770r.) zdziesiątkowały ludność i zniszczyły wiele zabudowań wraz
z dobytkiem i inwentarzem, przynosząc tym samym znaczne osłabienie gospodarcze. Szansę na
poprawę sytuacji gospodarczej przekreślał fakt powstania, w tym okresie nowego szlaku handlowego
Kraków - Wrocław omijającego Ujazd.
Po 1815 r. kiedy wprowadzono wybieralny samorząd oraz ogłoszono wolność handlu i rzemiosła,
Ujazd przechodził pozytywniejszy etap. W latach 1838 - 1945 majątek oraz zamek ujazdowski znalazł
się w rękach rodziny Hohenlohe-Oehringen, w której posiadaniu pozostawał aŜ do 1945 r. W I poł.
XIX w. nastąpiło znaczne oŜywienie gospodarcze, jak równieŜ szybsze tempo rozwoju miasta, za
sprawą uruchomienia Kanału Gliwickiego. Niestety, kolejne lata spowodowały ponowny zastój miasta
(uruchomiona w 1848 r. linia kolejowa z Wrocławia do Mysłowic ominęła Ujazd, brak było takŜe
dogodnych połączeń drogowych ze Strzelcami - stolicą powiatu, do którego został włączony Ujazd).
Do końca XVIII w. teren gminy zamieszkiwała ludność pochodzenia polskiego, kultywująca swe
tradycje, jednakŜe w XIX w. wskutek kolonizacji tych ziem osadnikami niemieckimi i postępującej
germanizacji, miasto stało się ośrodkiem o wyraźnie niemieckim charakterze. W 1900r. – 75 %
mieszkańców posługiwało się językiem niemieckim, jako językiem ojczystym. W 1921r., po trzecim
powstaniu śląskim, Ujazd znalazł się po niemieckiej stronie granicy. W 1937r. w ramach
przeprowadzonej przez władze hitlerowskie akcji zacierania nazw polskich na Śląsku, zmieniono
nazwę: Ujazd na Bischofstal.
W skutek działań wojennych (1945r.), Ujazd został zniszczony w prawie 70 % (największemu
zniszczeniu uległ rynek wraz z ratuszem, przyległe do niego ulice oraz zamek). Ludność pochodzenia
niemieckiego opuściła miasto, po czym pozostało w nim zaledwie 400 osób. Wraz z odbudową
zniszczeń wojennych, stopniowo wzrastała równieŜ liczba mieszkańców głównie za sprawą napływu
repatriantów i przesiedleńców z kresów wschodnich (w 1946 r. było ich 2986).
3.2.2. RYS KULTUROWY
Na obszarze miasta znajduje się Miejsko-Gminny Ośrodek Działalności Kulturalnej w Ujeździe,
ul. 3-go Maja 5 47-143 Ujazd. Ponadto Ujazd moŜe pochwalić się równieŜ bogatym Ŝyciem
kulturowym, albowiem na ich terenie, organizowanych jest w ciągu roku wiele interesujących imprez
środowiskowych, m.in.:
- „Dni Ziemi Ujazdowskiej,
- „Lato w mieście”,
- „Dzień Kobiet”,
8
- „Majówka”,
- „Dzień Matki”,
- „Dzień Dziecka”,
- „Księgozbiór biblioteki w internecie”.
- „Targi Panieńskie”,
- „DoŜynki Gminne”,
- „Konkurs Muzyki Religijnej”,
- „Gminy Koncert Kroszonkarski”,
- „Warsztaty Kroszonkarskie”,
- „Konkurs Kroszonkarski”,
- „Ferie zimowe”,
- „Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”,
- „Szczęśliwego Nowego Roku”,
- „Andrzejki”,
- „Mikołajki”,
- „Konkurs świąteczny”,
- „Korona z olszowej zagrodzona”,
- „Spotkanie z autorką ksiąŜek dla dzieci”,
- „Nusplingen”,
- „Konkurs recytatoski”,
- „ Ferie z kulturą”,
- „Karnawałowe spotkanie seniorów”,
- „W rytmie CHA-CHA, Dzień Babci i Dziadka”,
- „Śląskie śpiewanie”,
- „Warsztaty – jak powstaje papier”,
- „W afrykańskich rytmach”,
- „Rycerze ksiąŜek”,
- „Zapobiegajmy poŜarom”,
- „Konkurs recytatorski w języku niemieckim”,
- „Wielkanocne kroszonki”,
- „Wielkanocne warsztaty”,
- „Ferie z kulturą”,
- „ Spotkanie seniorów”,
- „Dla Babci i Dziadka”,
- „Przedszkolaki w bibliotece”,
- „Śląskie beranie”,
- „Konkurs literacki z pytaniem – wszyscy kochają Kubusia Puchatka”,
- „Konkurs plastyczny – Kubuś Puchatek i przyjaciele”,
- „Przegląd talentów muzycznych”.
3.2.3. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA
3.2.3.1.
Położenie administracyjne
Gmina Ujazd leŜy w południowo-wschodniej części województwa opolskiego, w powiecie strzeleckim.
Od strony wschodniej graniczy bezpośrednio z województwem śląskim, od południa z miastem
9
Kędzierzyn-Koźle, od zachodu z gminą Leśnica oraz od północy z miastem i gminą Strzelce Opolskie.
Swoim zasięgiem Gmina zajmuje powierzchnię 84 km2, co stanowi 11 % powierzchni powiatu
i ok. 0,9 % powierzchni Województwa.
Ujazd zamieszkuje 6 256 mieszkańców. Gmina oprócz miasta, podzielona jest na 9 sołectw:
- Balcarzowice,
- Jaryszów,
- Klucz,
- Niezdrowice,
- Nogowczyce,
- Olszowa,
- Sieroniowice,
- Stary Ujazd,
- Zimna Wódka.
Rysunek nr 2. PołoŜenie gminy Ujazd.
3.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA
Gmina Ujazd połoŜona jest we wschodniej części Województwa Opolskiego, na wschód od Góry
Św. Anny. Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski J. Kondrackiego, na obszarze Gminy
Ujazd stykają się dwie jednostki:
- mezoregion Kotlina Raciborska (318.59) naleŜący do makroregionu Niziny Śląskiej (318.5),
stanowiący północno - zachodnią część gminy,
- mezoregion Chełmu (341.11) wchodzący w skład makroregionu WyŜyny Śląskiej (341.1),
Gmina leŜy w południowo-wschodniej jego części.
PołoŜenie gminy zadecydowało o specyficznej budowie geologicznej oraz zróŜnicowanym
ukształtowaniu powierzchni terenu. Masyw Chełmu biegnie z północnego zachodu w kierunku
południowo-wschodnim, przewyŜszając otaczającą krainę na długości ok. 25 km i stanowi zachodnią
część garbu triasowego wapienia muszlowego, oddzieloną od Garbu Tarnogórskiego - wyraźnym
10
obniŜeniem pod Pyskowicami. Długość złoŜa wapienia wynosi ok. 130 km, natomiast jego szerokość
waha się od 15 - 25 km. Rzeźbę terenu kształtują pojedyncze, podłuŜne wzniesienia i płaskowyŜe,
których wysokość wynosi od 360 - 400 m n.p.m. W części północno - zachodniej Chełmu, wznosi się
najwyŜsza kulminacja - Góra Św. Anny, tworzona przez szczątkowy bazaltowy nek wulkaniczny,
nadający swym profilem - wygląd nieczynnego wulkanu.
Formami, które charakteryzują rzeźbę powierzchni terenu na stokach zachodnich, są wąwozy
i parowy (formy związane z procesem krasowienia skał, który odpowiada za modelowanie
powierzchni stoków). Suche parowy, tworzą w partiach leśnych malowniczą i urozmaiconą rzeźbę
terenu. Na szczególną uwagę w części zachodniej gminy, zasługują dobrze zachowane formy
krasowe, w tym leje i jary (m.in. głęboki jar w miejscowości Klucz wyŜłobiony w utworach lessowych).
Teren gminy obniŜa się w kierunku południowo-wschodnim, przechodząc stopniowo w obszar Kotliny
Raciborskiej (najdalej na południe wysunięta część Niziny Śląskiej, rozciągająca się wzdłuŜ biegu
Odry na terenie Powiatu Kędzierzyńsko – Kozielskiego oraz dalej na południe w kierunku Raciborza).
Kotlina Raciborska stanowi płaską równinę (wzniesiona od 170 - 210 m n.p.m.), rozdzieloną przez
dolinę Odry na dwie części. Obszar ten jest bardzo słabo urozmaicony, na którym przewaŜa rzeźba
równinna, o róŜnicach wysokości z reguły nie przekraczających 3 m. Niewielkie urozmaicenia
w rzeźbie, tworzą zagłębienia występujące w formie meandrycznych starorzeczy, podmokłych lub
wypełnionych wodą. Wschodnia część kotliny (190 - 210 m n.p.m.) to nieco wyŜsza, lekko falista
równina piaszczysta, miejscami silnie zwydmiona. Część zachodnia z kolei (170 - 190 m n.p.m.), to
płaska równina piaszczysto – gliniasta.
W dolinie rzeki Kłodnicy na południe od Ujazdu wysokości bezwzględne wynoszą ok. 185 m.n.p.m.
Dno Kotliny Raciborskiej budują osady holoceńskie (zazwyczaj utwory gliniaste i pyłowe, rzadziej
ilaste i piaszczyste o zróŜnicowanej miąŜszości, pod nimi zalegają osady okruchowe w postaci
piasków i Ŝwirów).
3.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
Na terenie gminy Ujazd łąki zajmują 442,98 ha (7,8 % powierzchni uŜytków rolnych i 5,3 % ogólnej
powierzchni gminy), przy czym większość to uŜytki III i IV klasy bonitacji, a więc obejmujące gleby
dobre i średnio dobre. Największą powierzchnię zajmują łąki w mieście Ujazd (184,8 ha),
natomiast najmniejszą w Olszowej (0,65 ha).
Cennym zbiorowiskiem łąkowym na terenie gminy Ujazd jest łąka ostroŜeniowa Cirsietum rivularis,
zajmująca sporą powierzchnię nad Kanałem Gliwickim w pobliŜu Ujazdu (w Polsce występuje zwykle
na północnym wschodzie oraz na przedpolu Karpat i Sudetów). Zespól ten wykształca się na
zmeliorowanych torfach niskich i odznacza się charakterem borealno – górskim. Interesującym
faktem jest obecność w nim dość rzadkich na Opolszczyźnie roślin takich, jak: storczyk Dactylorhiza
majalis (gatunek chroniony), ostroŜeń nadbrzeŜny Cirsium rivulare – gatunek podgórski oraz
arcydzięgiel nadbrzeŜny Angelica archangelica ssp. litoralis – gatunek borealny, rozprzestrzeniający
się na południe wzdłuŜ Odry i Wisły.
Obszary podlegające ochronie
Na terenie gminy najbardziej cenne przyrodniczo obszary leśne, objęte zostały w 1997r. ochroną
rezerwatową. Na omawianym obszarze występują następujące rezerwaty: Lesisko, BoŜe Oko,
Biesiec, Ligota Dolna i Grafik oraz jedyny na Opolszczyźnie rezerwat geologiczny Góra Św. Anny.
Obszarami prawnie chronionymi, występującymi na terenie gminy Ujazd są:
• Rezerwat geologiczny Góra Św. Anny - znajdujący się w granicach gminy Ujazd (zajmujący
ok. 2 % powierzchni Parku Krajobrazowego - Góra Św. Anny, obejmującego zachodnią część
gminy). W skład otuliny parku wchodzą fragmenty sołectw: Olszowa, Klucz i Zimna Wódka
(stanowią ok. 22 % powierzchni otuliny). Park podzielony jest na część północną i południową,
11
•
zajmując swoją powierzchnią obszar - 5 150 ha, z kolei jego otulina zajmuje obszar - 6 275ha.
Dominantą krajobrazu parku jest wulkaniczne wzniesienie Góry Św. Anny, stanowiące
najwyŜszy punkt (400 m n.p.m.), w całym Garbie Chełmu. W podatnych na erozje skałach
osadowych rozwinęły się interesujące zjawiska krasowe, przy czym do najciekawszych form
powierzchniowych krasu na terenie parku naleŜą leje zapadliskowe, groty skalne, ponory
i wywierzyska w postaci źródeł. Rzeźbę parku urozmaicają wąwozy i parowy, wytworzone
w pokrywie lessowej. Flora parku stanowi 18 % flory Polski, na którą składa się 400 gatunków
roślin naczyniowych, z których 20 jest objętych ochroną: śnieŜyczka przebiśnieg, paprotka
zwyczajna, lilia złotogłów, kruszynek szerokolistny, podkolan biały, listera jajowata, orlik
pospolity, parzydło leśne, wawrzynek wilcze łyko, bluszcz pospolity, barwinek pospolity,
dziewięćsił bezłodygowy, buławik wielokwiatowy, buławik mieczolistny, konwalia majowa,
kalina koralowa, marzanka wonna, pierwiosnek lekarski, kruszyna pospolita, kopytnik
pospolity. Pod względem występowania gatunków zwierząt, naleŜy wymienić popielicę
(zamieszczona w Czerwonej Księdze Zwierząt w kategorii R) oraz nadmienić iŜ teren jest
miejscem potencjalnej restytucji populacji susła moręgowanego. Ponadto na w/w obszarze
występuje ok. 600 gatunków motyli, jak równieŜ licznie występują pospolite gatunki zwierząt,
takich jak: sarny, jelenie, lisy, jeŜe, wiewiórki, myszołowy, jastrzębie, borsuki, tchórze, dziki,
kuny leśne, pustułki, krogulce, dzięcioły czarne, dzięcioły zielonosine.
Rezerwat florystyczny BoŜe Oko – znajdujący się ok. 1 km na zachód od miejscowości Klucz,
utworzony w celu ochrony ze względów naukowych i dydaktycznych lasu świeŜego z licznie
występującym ponad 100-letnim bukiem. Obszar chroniony w/w rezerwatu wynosi 68,94 ha
i obejmuje swym zasięgiem lasy nadleśnictwa Strzelce Opolskie. Rezerwat połoŜony jest na
zboczu niewielkiego wzniesienia, opadającego w kierunku zachodnim i południowym w stronę
strumienia Łącka Woda. NajwyŜszy punkt w północno - wschodniej części rezerwatu ma
wysokość 295m n.p.m., z kolei najniŜszy znajduje się przy zachodniej granicy na poziomie
255m n.p.m. W północno - zachodnim fragmencie rezerwatu znajduje się malowniczy, rozległy
parów, czyli sucha dolina o dość szerokim dnie i stromych, ale nie urwistych zboczach. Do
występujących zbiorowisk roślinnych naleŜą: kwaśna buczyna niŜowa (Luzulo-pilosaeFagetum), śyzna buczyna sudecka (Dentario enneaphyllidis Fagetum), Ŝyzna buczyna niŜowa
(Melico- Fagetum). Wśród 60 roślin naczyniowych, które tworzą w/w zespoły, cztery objęte są
ochroną prawną. Do najciekawszych gatunków naleŜy: storczyk buławnik wielkokwiatowy
(Cephalanthera alba), wykorzystywana w lecznictwie marzanka wonna (Galium odoratum),
kopytnik pospolity (Asarum europaeum) i bluszcz pospolity (Hedera helix). Do osobliwości
przyrodniczych zaliczyć moŜna okazałe buki, których wiek szacuje się na ok. 160 lat
(wymiarami spełniają kryteria drzew pomnikowych). Na omawianym terenie występują równieŜ
chronione grzyby, między innymi soplówka gałęzista, znana w Polsce z niewielu stanowisk
w Bieszczadach i Pieninach, w naturalnych lasach liściastych i mieszanych, głownie na buku.
Stwierdzono tu obecność wielu gatunków ptaków i ssaków, do ciekawszych naleŜą:
myszołów, puszczyk, dzięcioł czarny, kuna leśna.
Lasy
Lasy i grunty leśne w gminie Ujazd zajmują 1 987 ha, co stanowi jedynie 23,9 % powierzchni gminy.
Udział lasów w zagospodarowaniu powierzchni gminy utrzymuje się poniŜej średniego zalesienia
kraju (ok. 28 %), województwa (ok. 27 %) i jest prawie dwukrotnie niŜszy niŜ zalesienie powiatu
(ok. 42 %). Lasy gminy Ujazd stanowią 23,5 % ogólnego areału gruntów gminy (ponad połowę lasów
gminy - 1 033,34 ha (53 %) - zaliczono do lasów ochronnych).
Tabela nr 1. Grunty pod lasami gminy Ujazd (stan na styczeń 2004 r.).
12
Ujazd
27,14
Grunty zadrzewione
i zakrzewione
7,22
Balcarzowice
429,16
0,20
Jaryszow
141,47
2,14
Zimna Wodka
298,02
3,55
Klucz
246,42
0,56
Niezdrowice
262,04
0,75
Nogowczyce
188,58
0,18
Olszowa
310,60
3,57
Sieroniowice
44,31
5,28
Stary Ujazd
6,99
1,89
1 954,72
25,34
Miejscowość
Razem Gmina Ujazd
Lasy i grunty leśne
Źródło: Informacje pozyskane z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe.
Administracyjnie lasy państwowe, obejmujące 1917 ha terenu gminy, podlegają m. in. pod
Nadleśnictwo Strzelce Opolskie (881 ha), Nadleśnictwo Rudziniec (768 ha) oraz Nadleśnictwo
Kędzierzyn (268 ha). Zwarte kompleksy leśne zlokalizowane są w północno – wschodniej części
gminy (obszar sołectw: Balcarzowice, Nogowczyce, Jaryszów), na południu gminy (rejon wsi
Niezdrowice) oraz w zachodniej części gminy (rejon Zimnej Wódki, Kluczy, Olszowej). Szeroki pas
w środkowej części gminy. Teren w środkowej części gminy, począwszy od doliny Kłodnicy na
południu po Ujazd, Jaryszów i Sieroniowice aŜ do północnej granicy jest pozbawiony lasów. Lasy
gminy Ujazd znajdują się w V Śląskiej Krainie Przyrodniczo – Leśnej, w dzielnicy Kędzierzyńsko –
Rybnickiej, w mezoregionie Chełmskim, gdzie wyróŜnia się 7 siedliskowych typów lasów, przy czym
największą powierzchnię zajmuje:
- las świeŜy (59,1 %),
- las mieszany świeŜy (23,3 %),
- bor mieszany świeŜy (6,4 %).
Podstawowymi gatunkami lasotwórczymi są:
- sosna zwyczajna (48,7 %),
- świerk pospolity (19 %),
- dąb szypułkowy i bezszypułkowy (10,4 %),
- buk zwyczajny (10,1 %),
- brzoza brodawkowata (8,4 %),
- lipa drobnolistna (0,05 %),
- jesion (0,66%),
- modrzew europejski (1,3 %).
Struktura młodszych (I – III) i starszych (IV – VII) klas wieku, panujących gatunków drzew jest
zbliŜona i wynosi odpowiednio 53,5 % oraz 46,5 %. Znaczący udział mają równieŜ drzewostany
w I (22,8 %) i II (17,3 %) klasie wieku. Jedynym naturalnym zespołem leśnym zachowanym na terenie
13
gminy Ujazd jest Ŝyzna buczyna niŜowa (Galio odorati – Fagetum), objęta ochroną rezerwatową.
Poza w/w buczyną wszystkie fragmenty lasów w gminie są sztucznymi uprawami lub lasami
zdegenerowanymi na skutek błędnej gospodarki leśnej, które charakteryzuje ubogie runo
(dominują m.in.: śmiałek pogięty, pokrzywa zwyczajna, jeŜyna oraz niecierpek drobnokwiatowy).
Pomniki przyrody
W gminie Ujazd ustanowiono jeden pomnik przyrody: buk zwyczajny (Fagus silvatica), wpisany do
rejestru wojewódzkiego pod nr 284. Buk zwyczajny rośnie w miejscowości Nogowczyce na terenie
nadleśnictwa Rudziniec. W 1993 r. po inwentaryzacji przyrodniczej wyznaczono kolejne 21 obiektów
do ochrony pomnikowej. Podczas inwentaryzacji kierowano się osiągniętymi przez drzewa
rozmiarami, ich gatunkiem, a takŜe walorami estetycznymi oraz wartościami pamiątkowymi,
historycznymi, względami geograficznymi i oryginalnością obiektu. Wśród wytypowanych do ochrony
drzew dominują buki (18), z których 4 rosną na terenie rezerwatu „BoŜe Oko”. Ponadto ochroną
proponowano objąć dwa jesiony (Fraxinus Excelsior) oraz topolę czarną (Populus nigra).
Flora
Gmina Ujazd usytuowana jest na granicy dwóch makroregionów – WyŜyny Śląskiej i Niziny Śląskiej.
Potencjalną roślinnością naturalną części północnej gminy (Garb Chełmu, fragment WyŜyny Śląskiej)
są lasy bukowe i grądy z udziałem gatunków górskich oraz wapniolubnych i ciepłolubnych, natomiast
nizinnej części południowej są niskie grądy oraz łęgi, które nie przetrwały do czasów współczesnych.
Większość terenu gminy zajmują pola uprawne, jak równieŜ fragmenty sztucznych lub bardzo
zdegenerowanych lasów. Jedynym obszarem, gdzie zachowała się roślinność naturalna, jest
rezerwat BoŜe Oko, zlokalizowany między Kluczem a Olszową, w którym zidentyfikowany został
zespół buczyny pomorskiej (Melico–Fagetum), obejmujący las bukowy. W runie występuje około 60
gatunków roślin naczyniowych, przy czym najciekawszą jest buławnik wielokwiatowy. Ponadto
występują równieŜ: marzanka wonna, kopytnik pospolity, bluszcz pospolity i ściśle chroniony grzyb
soplowka gałęzista, rosnący na łąkach na południe od Ujazdu, gdzie występuje podgórski zespół
łąkowy (Cirsietum rivularis). Na obszarze gminy Ujazd stwierdzono ponad 300 gatunków roślin
naczyniowych z przewaŜającymi pospolitymi gatunkami leśnymi, łąkowymi i synantropijnymi. Do
występujących na obszarze gminy roślin górskich zaliczamy:
- zachyłka trójkątna - (Gymnocarpium dryopteris),
- zachyłka oszczepowata - (Thelypteris phegopteris),
- ostroŜeń nadbrzeŜny - (Cirsium rivulare),
- przytulia okrągłolistna - (Galium rotundifolium),
- tojeść - (Lysimachia nemorum),
- przetacznik górski - (Veronica Montana),
- bez koralowy - (Sambucus racemosa),
- starzec Fuchsa - (Senecio nemorensis ssp.),
- klon pospolity - (Acer pseudoplatanus),
- jeŜyna gruczołowata - (Rubus hirtus),
- pióropusznik - (Dryopteris carthusiana)oraz 4 gatunki objęte ochroną częściową:
- kopytnik pospolity - (Asarum europaeum),
- kruszyna pospolita - (Frangula alnus),
- przytulia wonna - (Galium odoratum),
- paprotka zwyczajna - (Polypodium vulgare),
• do roślin chronionych całkowicie, zaliczamy:
- bluszcz pospolity - (Hedera helix),
- kalina koralowa - (Viburnum opulus),
- storczyk szerokolistny - (Dactylorhiza majalis),
- buławnik szerokolistny - (Cephalanthera damasonium).
14
Fauna
Podczas przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej gminy Ujazd stwierdzono, Ŝe ichtiofauna na
terenie gminy jest bardzo uboga. Odnotowano jedynie niewiele gatunków ryb w Kanale Gliwickim
takich jak: szczupak, płoć, wzdręga, kleń, amur biały, ukleja, leszcz, krąp, kiełb, karp dziki, karaś,
okoń, jaź, lin.
Pośród płazów na terenie gminy występuje m. in.: traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, traszka
górska (występowanie niepotwierdzone), Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba trawna, Ŝaba śmieszka
(gatunek prawdopodobnie zamieszkujący obszar gminy), Ŝaba moczarowa (gatunek prawdopodobnie
zamieszkujący teren gminy), rzekotka drzewna, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny (występowanie
niepotwierdzone) - wszystkie płazy za wyjątkiem Ŝab są prawnie chronione. Ponadto na terenie
Ujazdu, występują, objęte ścisłą ochroną gady:
- jaszczurki (Sauria sp.),
- padalec zwyczajny (Anguis fragilis),
- gniewosz plamisty (Coronella austriaca),
- Ŝmija zygzakowata (Vipera berus),
- zaskroniec (Natrix natrix).
Podczas inwentaryzacji stwierdzono równieŜ 9 gniazd bociana białego, 47 gatunków ssaków, z 6-ciu
rzędów, w tym 25 to gatunki chronione obejmujące:
- jeŜa wschodniego (Erinaceus europaeus),
- jeŜa zachodniego (E. concolor),
- kreta (Talpa europea),
- ryjówkę aksamitną (Sorek araneus),
- ryjówkę malutką (S. minutus),
- rzęsorka rzeczka (Neomys fodiens),
- rzęsorka mniejszego (N. anomalus),
- zębiełka karliczka (Crocidula suaveolens),
- 12 gatunków nietoperzy,
- susła moręgowanego (Speromophilus citellus),
- koszatkę (Dromys nitedula),
- popielicę (Glis glis),
- orzesznicę (Muscardinus avellanarius),
- wydrę (Lutra lutra),
- gronostaja (Mustella erminea),
- łasicę łaskę (M. nivalis).
Trzy gatunki ssaków występujących na terenie gminy Ujazd, umieszczone są w Polskiej Czerwonej
Księdze Zwierząt, a jest to mianowicie:
- rzęsorek mniejszy (Neomys anomalus),
- popielica (Glis glis),
- wydra (Lutra lutra).
W lasach na obszarze gminy występują pospolicie: dziki, zające, jelenie, sarny oraz daniele.
Opolszczyzna jest jedynym z województw o najliczniejszej populacji daniela.
3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE
Miasto Ujazd uzyskało prawa miejskie dnia 25 maja 1223r., podczas gdy biskup wrocławski
Wawrzyniec wystawił dokument lokacyjny, w którym wyszczególniono równieŜ dobra biskupie
15
związane z Ujazdem (Ujeździec - dzisiaj Stary Ujazd, Jaryszów, Zimna Wódka, Poniszowice,
Niekarmina, Niewiesie i od 1235 r. – Klucz). Wykonawcą postanowień biskupich był wójt nyski Walter.
W 1260r. miasto posiadało samorząd i rozwijało się pomyślnie aŜ do XVII w., jako lokalny ośrodek
rzemieślniczy i waŜny, handlowy punkt tranzytowy.
Niekorzystnym okresem dla miasta był przedział XVII-XVIII w. Wydarzenia związane z wojną
trzydziestoletnią, wojną austriacko-pruską, jak równieŜ z poŜarami, zdziesiątkowały ludność
i zniszczyły wiele zabudowań wraz z dobytkiem i inwentarzem, przynosząc tym samym znaczne
osłabienie gospodarcze.
Podczas działań wojennych, miasto uległo zniszczeniu w ok. 70%. Ludność pochodzenia
niemieckiego opuściła miasto, pozostawiając w nim zaledwie 400 osób. Wraz z odbudową zniszczeń
wojennych, stopniowo wzrastała równieŜ liczba mieszkańców głównie za sprawą napływu
repatriantów i przesiedleńców z kresów wschodnich.
3.3.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU GMINY UJAZD
Ujazd jest gminą miejsko - wiejską o powierzchni 84 km2, o dominującym charakterze rolniczym.
W strukturze uŜytkowania gruntów dominują:
- uŜytki rolne - 5 483 ha (65,8 % powierzchni gminy), w tym: 4 891 ha grunty orne
(89,2 %); 6,8 % łąki (373 ha); 208 ha 3,8 % pastwiska (208 ha) oraz 0,2 % sady (11 ha),
- lasy i grunty leśne zajmują 1 987ha, co stanowi 23,9 % powierzchni gminy.
Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Ujazd jest bardzo zbliŜona do wartości średnich
charakteryzujących województwo opolskie. Areał uŜytków rolnych klasyfikuje się na nieco wyŜszym
poziomie – 66 % (województwo opolskie – 60 %).
Udział lasów w zagospodarowaniu powierzchni gminy utrzymuje się poniŜej średniego zalesienia
kraju (ok. 28 %), województwa (ok. 27 %) i powiatu (ok. 42 %) - pozostałe grunty i nieuŜytki zajmują
obszar 861 ha, czyli ok. 10,33 % powierzchni Gminy. UŜytkowanie gruntów na terenie gminy Ujazd
na tle powiatu strzeleckiego i województwa opolskiego.
16
Tabela nr 2. UŜytkowanie gruntów na terenie gminy Ujazd na tle powiatu strzeleckiego
i województwa opolskiego.
UŜytkowanie
gruntów
Jednostka administracyjna
gmina Ujazd
powiat strzelecki
wojew. opolskie
ha
%
ha
%
ha
%
8 331
100
74 428
100
941 247
100
UŜytki rolne
razem,
w tym:
5 483
65,8
36 030
48,4
564 039
60,0
- grunty orne,
4 891
89,2
29 190
81
497 331
88,2
- sady,
11
0,2
120
0,3
1 727
0,3
- łąki,
373
6,8
5 351
14,9
53 309
9,5
- pastwiska,
208
3,8
1 369
3,8
11 672
2,0
Lasy i grunty
leśne
1 987
23,9
30 856
41,5
253 586
26,9
861
10,3
7 542
10,1
123 622
13,1
Powierzchnia
ogółem
Pozostałe
grunty
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Ujeździe
Rysunek nr 3. Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Ujazd.
10,33%
pozostałe grunty
i nieuŜytki
23,9%
lasy
i grunty
leśne
65,8%
uŜytki rolne
Źródło: Opracowanie własne.
17
W części środkowej gminy przewaŜają gleby wytworzone z lessów (miejscowości: Ujazd, Stary Ujazd,
Zimna Wódka, Jaryszów, Klucz), w części północno - zachodniej (okolice Olszowej) występują gleby
powstałe z glin, natomiast północno-wschodnie tereny gminy oraz rejon na południe od Kanału
Gliwickiego (okolice Niezdrowic) pokrywają piaski. Województwo opolskie ma najwyŜszy wskaźnik
jakości rolniczej przestrzeni w Polsce - 82,1 pkt. (skala 100 pkt.), przy przeciętnej dla Polski
wynoszącej - 66,6 pkt. Syntetyczny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Ujazdu wynosi
- 84 pkt., a zatem warunki przyrodnicze gminy Ujazd naleŜy ocenić jako dobre dla produkcji rolniczej.
Ujazd odznacza się największym pośród gmin powiatu strzeleckiego udziałem gleb bardzo dobrych
i dobrych z klas II i IIIa (40 % powierzchni gruntów ornych). Wśród gleb uŜytków zielonych przewaŜają
grunty dobre i średnio dobre z klas III i IV (83,5 % powierzchni uŜytków zielonych).
Tabela nr 3. Bonitacja gruntów ornych na terenie gminy Ujazd.
Klasy bonitacji i powierzchnia [ha]
Miejscowość
I
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
VIz
Ujazd
-
209,36
394,81
196,10
88,91
38,52
36,86
12,25
-
Balcarzowice
-
-
-
0,11
0,53
15,19
39,31
51,18
-
Jaryszów
-
0,81
130,51
89,33
51,31
42,42
65,49
7,39
-
Zimna Wódka
-
23,58
193,68
98,37
135,12
149,58
103,04
17,69
-
Klucz
-
7,08
170,20
38,15
7,31
1,28
0,38
0,03
-
Niezdrowice
-
-
-
-
24,08
54,04
44,15
44,29
-
Nogowczyce
-
-
-
15,03
18,79
59,04
62,53
8,80
-
Olszowa
-
-
65,04
76,67
158,10
159,86
207,81
13,59
-
Sieroniowice
-
-
-
10,94
22,84
56,60
249,15
170,03
-
Stary Ujazd
-
394,14
264,71
31,20
4,67
0,51
0,41
-
-
Razem
Gmina Ujazd
-
635,0
1 218,9
555,9
511,7
577,0
809,1
325,3
-
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe, APOŚ dla
gminy Ujazd.
18
Rysunek nr 4. Klasyfikacja gleb występujących na terenie gminy Ujazd.
635,0 ha klasa II
325,3 ha klasa VI
809,1 ha klasa Va
1 218,9 ha
- klasa IIIa
577,0 ha klasa IVb
511,7 ha klasa IVa
555,9 ha klasa IIIb
Źródło: Opracowanie własne.
Tabela nr 4. Bonitacja łąk gminy Ujazd.
Klasy bonitacji i powierzchnia [ha]
Miejscowość
I
II
III
IV
V
VI
Ujazd
-
0,84
26,61
34,36
6,50
2,01
Balcarzowice
-
-
0,28
2,43
0,14
-
Jaryszow
-
-
4,93
9,89
5,98
-
Zimna Wodka
-
2,06
39,71
16,46
1,92
-
Klucz
-
2,92
26,75
9,09
5,97
0,08
Niezdrowice
-
-
2,68
2,57
9,07
5,15
Nogowczyce
-
-
2,68
2,47
0,50
-
Olszowa
-
-
89,41
122,96
3,69
0,47
Sieroniowice
-
-
-
5,82
10,81
0,20
Stary Ujazd
-
7,03
26,24
3,80
0,28
-
-
12,8
219,3
209,8
44,9
7,9
Razem
Gmina Ujazd
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego
w Ujeździe, APOŚ dla Gminy Ujazd.
19
Rysunek nr 5. Klasyfikacja gleb występujących na terenie gminy Ujazd.
44,9 ha klasa V
7,9 ha klasa VI
12,8 ha klasa II
219,3 ha klasa III
209,8 ha klasa IV
Źródło: Opracowanie własne.
Tabela nr 5. Bonitacja pastwisk gminy Ujazd.
Klasy bonitacji i powierzchnia [ha]
Miejscowość
I
II
III
IV
V
VI
VIz
Ujazd
-
0,84
26,61
34,36
6,50
2,01
-
Balcarzowice
-
-
0,28
2,43
0,14
-
-
Jaryszow
-
-
4,93
9,89
5,98
-
0,60
Zimna Wodka
-
2,06
39,71
16,46
1,92
-
-
Klucz
-
2,92
26,75
9,09
5,97
0,08
-
Niezdrowice
-
-
2,68
2,57
9,07
5,15
-
Nogowczyce
-
-
2,68
2,47
0,50
-
-
Olszowa
-
-
89,41
122,96
3,69
0,47
-
Sieroniowice
-
-
-
5,82
10,81
0,20
-
Stary Ujazd
-
7,03
26,24
3,80
0,28
-
-
Razem
Gmina Ujazd
12,8
219,3
209,8
44,9
7,9
0,6
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe,
APOŚ dla Gminy Ujazd.
20
Rysunek nr 6. Wielkości gospodarstw rolnych, występujących na terenie gminy Ujazd.
44,9 ha klasa V
0,6 ha klasa
VIz
7,9 ha klasa VI
44,9 ha klasa V
219,3 ha klasa III
209,8 ha klasa IV
Źródło: Opracowanie własne.
3.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
3.3.1.1. Zaopatrzenie gminy w gaz ziemny
Istotnym problemem województwa opolskiego jest niski stopień zgazyfikowania, który wymienia się
w „Planie zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego” – jako niski stopień
gazyfikacji obszarów wiejskich. Jednym z załoŜonych celów polityki przestrzennej województwa jest
pełny dostęp do sieci gazowej, z kolei wśród głównych zadań ponadlokalnych - plan
zagospodarowania wymienia gazyfikację obszarów wiejskich.
Gazyfikacja terenu gminy Ujazd naleŜy równieŜ do inwestycji infrastrukturalnych, wyznaczonych
w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Ujazd”.
21
3.3.1.2. Zaopatrzenie gminy w energię cieplną
Tabela nr 6. Bilans potrzeb cieplnych gminy Ujazd.
Bilans potrzeb cieplnych
Roczne zuŜycie ociepla
Liczba
mieszkańców:
6 836
Powierzchnia
ogrzewana
2
tys.m
Budownictwo
mieszkaniowe,
w tym:
154,6
Zapotrzebowanie
mocy cieplnej
MWt
17,0
Ogrzewanie
pomieszczeń
TJ /a
Przygotowanie
cieplej
wody
TJ /a
98
24
- budynki
137,3
15,1
87
jednorodzinne:
- budynki
17,3
1,9
11
wielorodzinne:
Budownictwo
30,9
3,4
118
pozostałe
Budownictwo
185,5
20,4
20
ogółem
Zakłady
3,0
8
RAZEM
23,4
125
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych ze
województwa opolskiego do 2015 r.
22
Ciepło
technologiczne
Suma
TJ /a
TJ /a
122
-
3
109
14
5
-
24
29
-
147
0
0
8
29
0
154
Studium systemów energetycznych
Rysunek nr 7. Struktura zapotrzebowania gminy Ujazd na moc cieplną.
Zakłady - 13%
Budownictwo
pozostałe 15%
209,8 ha klasa IV
Budownictwo
mieszkaniowe 72%
Źródło: Opracowanie własne.
22
3.3.1.3. Zaopatrzenie w energię elektryczną
Przez teren gminy Ujazd przebiegają sieci: NN 220kV i WN 110kV. Na terenie gminy brakuje
głównych punktów zasilania GPZ (WN/SN), w których dokonuje się transformacji napięcia na niŜsze,
celem dalszego zasilania stacji transformatorowych średniego napięcia SN i niskiego napięcia nn.
(wszystkie dane dotyczące sieci elektroenergetycznej według „Planu zagospodarowania
Przestrzennego Województwa Opolskiego”). Linie wysokiego napięcia (110kV) w gminie:
- linia podwójna (2 x 110kV): Kędzierzyn-Koźle – Chrząstowice - przechodząca przez gminę
Ujazd (okolice Zimnej Wódki i Olszowej),
- linia podwójna (2 x 110kV): Kędzierzyn-Koźle – Łabędy – przechodząca przez gminę Ujazd
(okolice Ujazdu).
Linie NN (najwyŜszego napięcia) 220kV:
- linia Kędzierzyn-Koźle – Łagisza - przechodząca przez gminę Ujazd (okolice Ujazdu i Starego
Ujazdu).
3.3.1.4. Infrastruktura transportowa
Przez gminę Ujazd przebiega autostrada A4 wraz
z dwoma
węzłami
komunikacyjnymi:
,,Olszowa’’
i ,,Nogowczyce’’, drogi krajowe Nr 88 relacji Opole –
Gliwice i Nr 40 relacji Kędzierzyn-Koźle – Ujazd –
Pyskowice, oraz droga wojewódzka Nr 426 relacji
Zawadzkie – Strzelce Opolskie – Olszowa – Zalesie Śl. –
Kędzierzyn-Koźle.
Przez teren gminy przebiegają
- drogi krajowe:
• DK nr 40 (Kędzierzyn Koźle - Pyskowice) przebiegająca przez miasto Ujazd,
• DK nr 88 (dawniej Strzelce Opolskie - Bytom), wchodząca w skład drogi międzynarodowej
E-40, po rozbudowie autostrady A4 jedynie na odcinku Strzelce Opolskie - węzeł
Nogowczyce.
- droga wojewódzka:
• DW nr 426 (Sławięcice - Olszowa - Zawadzkie).
- drogi powiatowe:
• DP nr 27-467 Ujazd - Sławięcice,
23
• DP nr 27-461 Sieroniowice - Nogowczyce - Jaryszów - Ujazd,
• DP nr 27-455 Ujazd - Zimna Wodka - Olszowa,
• DP nr 27-458 Piaski - Niezdrowice,
• DP nr 27-457 Niezdrowice - Rudziniec,
• DP nr 27-440 Klucz,
• DP nr 27-441 Zimna Wódka - Jaryszów,
• DP nr 27-439 Olszowa - Czarnocin,
• DP nr 27-466 Sieroniowice - Balcarzowice,
• DP nr 27-442 Nogowczyce - Balcarzowice.
Sieć komunikacyjną uzupełniają drogi gminne.
3.3.1.5. Zaopatrzenie gminy w wodę
Zaopatrzenie w wodę w Gminie odbywa się przede wszystkim poprzez pobór wód podziemnych dla
potrzeb wodociągu gminnego.
1. UJAZD – Stacja Uzdatniania Wody:
- Studnia nr 1 - głębokość 18,5 m,
- Studnia nr 2a - głębokość 20,0 m,
- Studnia nr 2b - głębokość 19,0 m.
Obejmuje: Ujazd – miasto, Niezdrowice – wieś.
2. SIERONIOWICE – Stacja Uzdatniania Wody:
- Studnia nr 1 - głębokość 75 m,
- Studnia nr 2 - głębokość 77 m.
Obejmuje wsie: Sieroniowice, Balcarzowice, Nogowczyce, Jaryszow.
3. ZIMNA WÓDKA – Stacja Uzdatniania Wody:
- Studnia nr 2 – głębokość 101 m,
- Studnia nr 3 - głębokość102 m.
Obejmuje wsie: Zimna Wódka, Stary Ujazd, Olszowa, Klucz.
Na terenie Gminy Ujazd występują 3 zbiorniki wód podziemnych:
- GZWP nr 335 – zbiornik Krapkowice – Strzelce Opolskie w utworach triasu dolnego w ośrodku
szczelinowo – porowym o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 50000 m3/24 h i średniej
głębokości ujęć 100 m – 600 m (północna część Gminy - obszar na północ od autostrady A4),
- GZWP nr 332 – zbiornik Subniecka kędzierzyńsko - głubczycka w utworach
czwartorzędowych i trzeciorzędowych w ośrodku porowym o szacunkowych zasobach
dyspozycyjnych 130000m3/24h i średniej głębokości ujęć 80 m – 120 m (południowa część
Gminy - rejon miasta Ujazd i tereny na południe od DW nr 40),
- GZWP nr 333 – zbiornik Opole – Zawadzkie w utworach triasu środkowego w ośrodku
szczelinowo – krasowym o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 200000m3/24h i średniej
głębokości ujęć 120 m – 240 m (w niewielkim stopniu - północna granica Gminy pokrywa się
praktycznie z południową granicą GZWP).
24
3.3.1.6. Odprowadzanie ścieków
Odprowadzanie ścieków z miejscowości: Ujazd, Jaryszów, Stary Ujazd, Zimna Wódka, Niezdrowice,
Balcarzowice, Olszowa, Klucz, Sieroniowice odbywa się za pomocą sieci kanalizacyjnej do
oczyszczalni ścieków w Ujeździe. Ścieki odprowadzane są równieŜ do zbiorników bezodpływowych
tzw. „szamb”, z których dowoŜone są na oczyszczalnię w Ujeździe i na oczyszczalnię Zakładu
Energetycznego „Blachownia” w Kędzierzynie – Koźlu.
3.3.1.7. Gospodarka odpadami
Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Ujazd, został przyjęty Uchwałą Nr LII/245/2006
Rady Miejskiej w Ujeździe z dnia 26 września 2006 r. oraz uchwałą nr LIV/252/2006 Rady Miejskiej
w Ujeździe z dnia 24 października 2006r. zmieniającą podaną wyŜej uchwałę nr LII/245/2006.
Górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi usuwania
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych stałych i ciekłych, obowiązujących na terenie Gminy
Ujazd, zostały zatwierdzone Uchwałą Nr XLIV/246/2009 Rady Miejskiej w Ujeździe w dniu 17 grudnia
2009 r.
Burmistrz Ujazdu Zarządzeniem Nr 0151/307 z dnia 17 lipca 2006 r., określił i podał do publicznej
wiadomości wymagania, jakie powinni spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie zezwolenia
na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, opróŜniania zbiorników
bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych, od właścicieli nieruchomości na terenie
gminy.
Na koniec 2009 r. zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych na terenie gminy Ujazd, objętych
było blisko 100 % mieszkańców (liczba podpisanych umów – 1277). Zmieszane odpady komunalne,
zbierane są przez firmę Remondis Gliwice Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Kaszubskiej 9, a następnie
przekazywane na
- Składowisko Odpadów Komunalnych w Krasowej (gmina Leśnica), zarządzane przez Zakład
Gospodarki Komunalnej w Leśnicy przy ul. Kościuszki 5. W/w firma zajmuje się równieŜ
selektywną zbiórką odpadów komunalnych,
- Miejskie Składowisko Odpadów w Kędzierzynie – Koźlu, przy ul. Naftowej 7.
Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Ujazd:
- Remondis Gliwice Sp. z o.o. ul. Kaszubska 2, 44-100 Gliwice, (nr zezwolenia RG 7061-2/1006
z dnia 29 stycznia 2007 r., wydane przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 15.02.2007 r. do
14.02.2017 r.),
- Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Zaleszany 3, 44-120
Pyskowice, (nr zezwolenia RG 7061-4/1007 z dnia 25 czerwca 2007 r., zezwolenie wydane
przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 09.07.2007 r. do 08.07.2017 r.),
- Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Mieszkaniowych Sp. z o.o. ul. Mickiewicza 2, 47-100
Strzelce Opolskie, (nr zezwolenia RG 7061-5/1007 z dnia 18 września 2007 r., zezwolenie
wydane przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 24.09.2007 r. do 24.09.2017 r.).
Firmy posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości, połoŜonych na terenie gminy Ujazd, przy czym w latach 2007-2008
usługę odbioru odpadów wykonywała tylko firma Remondis Gliwice Sp. z o.o.
Selektywny system zbiórki odpadów na terenie gminy Ujazd, prowadzony jest przez firmę Remondis
Gliwice Sp. z o.o. W/w system, oparty jest na jednym sposobie zbierania t.j. system workowy –
opierający się na odbiorze wysegregowanych odpadów z gospodarstw domowych, system zbiórki
odpadów przez mieszkańców posesji jednorodzinnych.
25
Ponadto na terenie gminy Ujazd, wprowadzona została selektywna zbiórka odpadów
wielkogabarytowych.
Na terenach wiejskich prowadzone jest takŜe indywidualne kompostowanie odpadów ulegających
biodegradacji, a w szczególności odpadów z terenów zielonych oraz organicznych odpadów
kuchennych, w prywatnych kompostowniach.
Na terenie gminy Ujazd brak jest czynnych i zamkniętych składowisk odpadów komunalnych.
Ponadto na obszarze gminy nie funkcjonuje Ŝadne czynne składowisko odpadów przemysłowych,
natomiast odnotowuje się 1 zamknięte składowisko tego typu, administrowane przez zakład
BLACHOWNIA S. A. w Ujeździe. W/w składowisko eksploatowane było od 1970 r. do 2000 r. Teren
składowiska zasypany piaskiem i porośnięty jest niską zielenią tzw. „samosiejką”.
Na terenie gminy Ujazd dochodzi incydentalnie do powstawania tzw. „dzikich wysypisk” odpadów,
czyli miejsc składowania bądź magazynowania m.in.: odpadów budowlanych (gruz budowlany),
gałęzi, odpadów wielkogabarytowych, jak równieŜ odpadów komunalnych. Na omawianym obszarze
likwidacja „dzikich wysypisk” prowadzona jest na bieŜąco.
3.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI
Podmioty gospodarcze, prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd:
• sektor publiczny – ogółem: 15
- jednostki państwowe i samorządowe prawa budŜetowego - 10,
- spółki handlowe - 0,
• sektor prywatny – ogółem: 315,
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 258,
- spółki handlowe – 12,
- spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego – 5,
- spółdzielnie – 3,
- stowarzyszenia i organizacje pozarządowe – 8.
• gospodarstwa domowe ogółem:
- gmina Ujazd: 1 859,
- województwo opolskie: 369 772,
• gospodarstwa domowe bez uŜytkowania indywidualnego gospodarstwa rolnego (działki rolnej):
- gmina Ujazd: 1 172,
- województwo opolskie: 298 720,
• gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem działki rolnej:
- gmina Ujazd: 244,
- województwo opolskie: 30 192,
• gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego:
- gmina Ujazd: 440,
- województwo opolskie: 40 404,
• gospodarstwa domowe z właścicielem zwierząt gospodarskich:
- gmina Ujazd: 3,
− ωοϕεω⌠δζτωο οπολσκιε: 456,
26
3.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
Na terenie miasta i gminy Ujazd, znajduje się wiele rozmaitych oraz cennych pod względem
historycznym i kulturowym zabytków.
W rejestrze zabytków znajdują się następujące obiekty:
• na terenie miasta Ujazd:
- zabytkowe osiedle (nr rej. 154/57),
- kościół parafialny pod wezwaniem Św. Andrzeja (nr rej. 1140/66),
- kościół pątniczy pod wezwaniem Nawiedzenia NMP (nr rej 1141/66),
- zamek (nr rej. 554/64),
- zabytkowe domy (nr rej.: 1904/67, 1905/67, 1907/67, 1908/67, 1909/67),
- miasto średniowieczne (stanowisko archeologiczne) (nr rej. 154/57) na terenie wsi Jaryszów,
- kościół parafialny pod wezwaniem NPM (nr rej. 1133/66),
- dwór (nr rej. 1780/66),
• na terenie wsi Klucz:
- kościół parafialny pod wezwaniem św. ElŜbiety (nr rej. 98/54),
- plebania (nr rej. 1969/72),
- spichlerz plebański (nr rej. 1969/72),
• na terenie przysiółka KsięŜy Las:
- gorzelnia (nr rej. 2134/86),
• na terenie wsi Niezdrowice:
- cmentarz śydowski (nr rej. 240/90),
• na terenie wsi Olszowa:
- kościół pod wezwaniem MB ŚnieŜnej (nr rej. 99/59),
- stajnia (nr rej. 2133/86),
- spichlerz (nr rej. 2132/86),
- zbiorowa mogiła Powstańców Śląskich na cmentarzu rzymsko – katolickim (nr rej. 165/88),
• na terenie wsi Zimna Wódka:
- kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny (nr rej 100/54),
- zbiorowa mogiła powstańców śląskich na cmentarzu rzymsko – katolickim (nr rej. 164/88).
Liczne obiekty zabytkowe wpisane są do ewidencji zabytków. W miejscowości Ujazd są to 63 obiekty,
głównie zabytkowe domy z przełomu XIX i XX w., budynki gospodarcze, spichlerz, budynek bramny
zamkowy, stodoła. Na terenie Balcarzowic do ewidencji wpisano 2 zabytkowe domy, a z terenu
Jaryszowa w ewidencji znalazły się 3 zabytkowe domy. We wsi Klucz zlokalizowanych jest
7 zabytkowych domów oraz kapliczka św. Nepomucena.
Do ewidencji zabytków wpisano równieŜ:
- aleję parkową - KsięŜy Las,
- 4 zabytkowe domy, kapliczkę i stodołę na terenie - Niezdrowice,
- kapliczkę maryjną - Nogowczyce,
- ogrodzenie kościoła parafialnego, kostnicę, kapliczkę, 2 zabytkowe domy oraz stodołę Olszowa,
- 5 zabytkowych domów, oraz kaplica - Stary Ujazd,
- kapliczka Jana Nepomucena, budynek poczty, spichlerz, stodoła oraz 5 zabytkowych domów –
Zimna Wódka.
Ponadto na terenie gminy znajduje się 47 stanowisk archeologicznych:
• 22 stanowiska archeologiczne na terenie miejscowości Ujazd, w tym miasto średniowieczne
wpisane do rejestru zabytków pod nr 154/57,
- 1 stanowisko archeologiczne na terenie Balcarzowic,
- 5 stanowisk archeologicznych na terenie Jaryszowa,
27
- 6 stanowisk archeologicznych w Niezdrowicach,
- 1 stanowisko archeologiczne w Nogowczycach,
- 2 stanowiska archeologiczne w Olszowej,
- 1 stanowisko archeologicznych w Sieroniowicach,
- 10 stanowisk archeologicznych w Starym Ujeździe.
3.4. DEMOGRAFIA
Według danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Ujeździe – liczba mieszkańców w gminie na
koniec 2009 r. wynosiła 6 256 osób, z tego w mieście 1 677 osób tj. 26,8 % a na terenach wiejskich
4 579 osób tj. 73,2 %. W porównaniu z 2006 r. nastąpił spadek liczby mieszkańców ogółem o ok.
0,6 % - w mieście liczba mieszkańców spadła łącznie o 21 osób, a na terenach wiejskich liczba
mieszkańców spadła o 62 osoby.
Obserwuje się migracje ludności z terenu gminy poza granicę państwa oraz ujemny przyrost
naturalny. Średnia gęstość zaludnienia na koniec 2009 r. wyniosła ok. 74 osoby na 1 km2. Szacuje
się, Ŝe w kolejnych latach będzie następował dalszy spadek liczby ludności.
Tabela nr 7. Liczba ludności w gminie Ujazd.
Liczba ludności w roku:
Gmina
2006
2007
2008
2009
Szacunkowo
2012
2016
Miasto Ujazd
1 656
1 666
1 677
1 677
1 702
1 737
Sołectwa
4 641
4 590
4 572
4 579
4 648
4 742
RAZEM
6 297
6 256
6 249
6 256
6 350
6 479
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.stat.gov.pl
3.4.1. STRUKTURA BEZROBOCIA MIASTA I GMINY UJAZD
W Polsce w sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy
zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca
się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeŜeli:
- ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów,
- kobieta nie ukończyła 60 lat, a męŜczyzna 65 lat,
- nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej,
- nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni powyŜej 2 ha
przeliczeniowych,
- nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia
nawet w połowie wymiaru czasu pracy
- nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności,
- nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniŜszego
wynagrodzenia,
- nie pobiera, zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego
lub renty socjalnej.
28
Podstawowym miernikiem wielkości bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli stosunek liczby
bezrobotnych zarejestrowanych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. pracującej i bezrobotnej
łącznie) wyraŜony w procentach.
Tabela nr 8. Informacja sygnalna o sytuacji na rynku pracy w gminie Ujazd – stan na dzień lipiec
2010 r.
Gmina Ujazd
Znaczenie
ogółem
Nowe rejestracje ogółem
24
Nowe rejestracje kobiety
15
Liczba bezrobotnych ogółem
165
Liczba bezrobotnych kobiet
107
Z prawem do zasiłku ogółem
24
Z prawem do zasiłku kobiety
12
Poprzednio pracujące ogółem
125
Poprzednio pracujące kobiety
78
Dotychczas nie pracujące ogółem
40
Dotychczas nie pracujące kobiety
29
Zamieszkali na wsi ogółem
114
Zamieszkali na wsi kobiety
79
Do 12 m-cy po ukończeniu nauki ogółem
5
Do 12 m-cy po ukończeniu nauki kobiety
5
Cudzoziemcy ogółem
1
Cudzoziemcy kobiety
0
W szczeg. sytuacji na rynku pracy ogółem
153
W szczeg. sytuacji na rynku pracy kobiety
96
Do 25 roku Ŝycia ogółem
41
Do 25 roku Ŝycia kobiety
29
29
Ukończyły szkołę wyŜszą do 27 lat ogółem
2
Ukończyły szkołę wyŜszą do 27 lat kobiety
2
Długotrwale bezrobotne ogółem
74
Długotrwale bezrobotne kobiety
48
Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po
21
urodzeniu dziecka
PowyŜej 50 lat ogółem
28
PowyŜej 50 lat kobiety
17
Bez kwalifikacji zawodowych ogółem
61
Bez kwalifikacji zawodowych kobiety
41
Bez doświadczenia zawodowego ogółem
48
Bez doświadczenia zawodowego kobiety
35
Bez wykształcania średniego ogółem
116
Bez wykształcania średniego kobiety
67
Samotnie wych. dziecko do 18 lat ogółem
6
Samotnie wych. dziecko do 18 lat kobiety
6
Które po odbyciu kary pozbawienia wolności
0
nie podjęły zatrudniania ogółem
Które po odbyciu kary pozbawienia wolności
0
nie podjęły zatrudniania kobiety
Niepełnosprawni ogółem
9
Niepełnosprawni kobiety
6
Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego
ogółem
0
Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego
kobiety
0
Poszukujący pracy ogółem
2
Poszukujący pracy kobiety
2
30
Wyłączenia z ewidencji
Wyłączenia z ewidencji ogółem
24
Wyłączenia z ewidencji kobiety
12
Podjęcia pracy ogółem
12
Podjęcia pracy kobiety
7
Niepotwierdzenie gotowości ogółem
6
Niepotwierdzenie gotowości kobiety
2
Dobrowolna rezygnacja ogółem
2
Dobrowolna rezygnacja kobiety
1
Osoby do 25 roku Ŝycia
Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem
12
Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety
9
Wyłączenia z ewidencji ogółem
7
Wyłączenia z ewidencji kobiety
7
Podjęcia pracy ogółem
5
Podjęcia pracy kobiety
5
Niepotwierdzenie gotowości ogółem
2
Niepotwierdzenie gotowości kobiety
2
Dobrowolna rezygnacja ogółem
0
Dobrowolna rezygnacja kobiety
0
Osoby powyŜej 50 roku Ŝycia
Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem
3
Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety
1
Wyłączenia z ewidencji ogółem
10
Wyłączenia z ewidencji kobiety
3
Podjęcia pracy ogółem
2
Podjęcia pracy kobiety
0
31
Niepotwierdzenie gotowości ogółem
3
Niepotwierdzenie gotowości kobiety
0
Dobrowolna rezygnacja ogółem
1
Dobrowolna rezygnacja kobiety
1
Długotrwale bezrobotni
Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem
9
Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety
5
Wyłączenia z ewidencji ogółem
5
Wyłączenia z ewidencji kobiety
3
Podjęcia pracy ogółem
2
Podjęcia pracy kobiety
2
Niepotwierdzenie gotowości ogółem
2
Niepotwierdzenie gotowości kobiety
0
Dobrowolna rezygnacja ogółem
1
Dobrowolna rezygnacja kobiety
1
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.pup-strzelc.pl
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Strzelcach Opolskich na
koniec lipca 2010 r. wynosiła 2442 osoby i w porównaniu do stanu na koniec lipca 2009 r. (2331) jest
wyŜsza o 111 osób.
Wśród ogółu bezrobotnych w końcu lipca 2010 r. znajdowało się:
- 275 osób z prawem do zasiłku (11,26 % ogółu bezrobotnych),
- 1121 mieszkańców wsi (45,90 %),
86 osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (3,52 %),
136 niepełnosprawnych (5,57 %).
32
Tabela nr 9. Liczba bezrobotnych w gminie Ujazd - stan na dzień lipiec 2010 r.
Gmina Ujazd
Razem
Kobiety
Razem
Kobiety
Udział
bezrobotnych
w ogólnej
liczbie
mieszkańców
165
107
24
12
2,61
ogółem
w tym z prawem do
zasiłku
Liczba
mieszkańców
6 315
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.pup-strzelc.pl
3.5. GOSPODARKA
Rysunek nr 8. Mapa lokalizacji terenu inwestycyjnego.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych ze strony Urzędu Miejskiego w Ujeździe.
33
Rysunek nr 9. Tereny inwestycyjne Strefy Aktywności Gospodarczej.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych ze strony Urzędu Miejskiego w Ujeździe.
34
Podstawą gospodarki w gminie Ujazd jest rolnictwo. Jej wyróŜnikiem jest wysoka w skali
województwa opolskiego - wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Występujące obszary
o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczo-glebowych, stanowią podstawą dla intensywnej
produkcji rolnej i opartego na niej przetwórstwa rolno-spoŜywczego. W mieście dobrze
rozwinięty jest handel i drobna wytwórczość.
Wykorzystując istniejące zasoby, a w szczególności autostradę A4 wraz z dwoma węzłami
- gmina wyznaczyła w 2000 r., jako kierunek działania – „Gospodarczy rozwój małej i średniej
przedsiębiorczości”. Realizując powyŜsze zadanie - dokonano zmiany w planie
zagospodarowania przestrzennego dla obszaru połoŜonego pomiędzy węzłem „Olszowa”
i „Nogowczyce”, o powierzchni 325ha - na przemysłowe, usługowo-produkcyjne, magazynowoskładowe, obsługi komunikacji samochodowej, usług handlu i gastronomii. Obecnie w/w teren
uzbrajany jest pod kątem oczekiwań przyszłych inwestorów.
PołoŜenie:
- nazwa miejsca: strefa aktywności gospodarczej Sieroniowice 1 – teren pomiędzy
węzłami „Nogowczyce” i „Olszowa”,
- miejscowość: Sierniowice, Olszowa, Zimna Wódka,
- powiat: Strzelecki,
- województwo: opolskie,
- powierzchnia: 2 260 000 m2.
Informacje dotyczące nieruchomości:
- właściciele: osoby fizyczne, Agencja Nieruchomości Rolnych,
- przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego:
Przemysłowe, usługowo-produkcyjne, magazynowo-składowe, usługowe, obsługi
komunikacji
samochodowej, handlu detalicznego, gastronomii, rzemiosła
usługowego, usługi administracji gospodarczej, bankowe, łączności, hotelowe,
zdrowia, rozrywki i rekreacji,
- numer działki: Pełna informacja odnośnie numerów działek dostępna jest w Urzędzie
Miasta i Gminy Ujazd.
Charakterystyka gruntów:
- klasyfikacja gruntów: grunty orne III-VI klasy,
- róŜnica poziomów terenu : 0 m,
- obecnie uŜytkowanie: rolnicze,
- poziom wód gruntowych: niski,
- ryzyko wystąpienia zalań powodziowych: nie występuje,
- istniejące nadziemne i podziemne linie wysokiego napięcia i inna infrastruktura: brak,
- ograniczenia ekologiczne: brak.
Zabudowania, obiekty pod ochroną i zieleń znajdująca się na terenie
- obiekty i obszary objęte ochroną prawną: brak.
Budynki/ograniczenia budowlane:
- obszar zabudowany: brak,
- ograniczenia wysokości budynków: brak,
- zabudowania mieszkalne w pobliŜu: ok. 1m,
- inne zakłady w pobliŜu lokalizacji: brak.
Połączenia transportowe:
- droga dojazdowa do działki: droga wojewódzka nr 426,
- autostrada/ droga krajowa: tereny bezpośrednio połoŜone w sąsiedztwie węzłów
„Olszowa” i „Nogowczyce”,
- kolej: Strzelce Opolskie – ok. 8km,
35
-
bocznica kolejowa: Strzelce Opolskie – ok. 8km,
najbliŜsze lotnisko międzynarodowe: Katowice – ok. 70km,
najbliŜszy port rzeczny: Kędzierzyn –KoŜle (port KoŜle) – ok. 23 km,
najbliŜsze przejście graniczne: Czechy – 55 km, Niemcy – 275 km, Ukraina –
395 km.
Istniejąca infrastruktura:
• gaz:
- odległość do przyłącza: 1 000 m,
- kaloryczność: 35 MJ/M3,
- typ: ziemny,
- średnica rury: 500,
- ciśnienie: 4,0 MPa,
• kanalizacja: deszczowa: brak,
• elektryczność: na miejscu,
• telekomunikacja:
- odległość do przyłącza: 1km,
• kanalizacja:
- odległość do przyłącza: na miejscu,
• woda:
- odległość do przyłącza: na miejscu,
- średnica rury: 110-160 mm.
Tabela nr 10. Wykaz terenów inwestycyjnych dla gminy Ujazd.
Numer
terenu
Powierzchnia
[ha]
Miejscowość
Właściciel
Przeznaczenie
04
6,1
Olszowa
osoby fizyczne
05
11,4
Olszowa
osoby fizyczne
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
36
06
8,3
Olszowa
osoby fizyczne
07
27,6
Olszowa
osoby fizyczne,
skarb państwa
08
5,7
Olszowa
osoby fizyczne
09
24
Olszowa
Osoby
fizyczne, skarb
państwa
i planowane (przeznaczenie towarzyszące).
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące).
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące).
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- urządzenia łączności (przeznaczenie
towarzyszące)
37
10
2,8
Olszowa
Osoby fizyczne
11
6,4
Zimna Wódka
skarb państwa
12
8
Zimna Wódka
skarb państwa
13
6,2
Zimna Wódka
skarb państwa
14
7,7
Zimna Wódka
skarb państwa
- usługi handlu,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- urządzenia odprowadzania ścieków –
planowane pompownie sieciowe i tranzytowe,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- urządzenia ochrony akustycznej z zielenią
towarzyszącą
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
38
15
5
Zimna Wódka
skarb państwa
16
5,6
Zimna Wódka
skarb państwa
17
6,9
Zimna Wódka
skarb państwa
18
6,7
Zimna Wódka
skarb państwa
19
5,3
Zimna Wódka
osoby fizyczne
- urządzenia łączności (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacja redukcyjno-pomiarowa gazu
(przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
39
20
2,7
Zimna Wódka
osoby fizyczne
21
6,8
Zimna Wódka
Sieroniowie
osoby fizyczne
26
15,27
Zimna Wódka,
Sieroniowice
osoby fizyczne
27
1,3
Sieroniowice
osoby fizyczne
28
1,3
Sieroniowice
osoby fizyczne
29
6,3
Sieroniowice
osoby fizyczne
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- urządzenia ochrony akustycznej z zielenią
towarzyszącą
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie
oddziaływają znacząco na środowisko
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące)
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące)
- przemysłowe,
- usługowe, produkcyjne,
- usługowe,
- obsługa komunikacji samochodowej
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące).
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące).
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi rzemiosła,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące).
40
30
14
Sieroniowice
osoby fizyczne
- działalność produkcyjna,
- składowanie i magazynowanie,
- usługi handlu,
- usługi gastronomii,
- usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie
oddziaływają znacząco na środowisko,
- stacje obsługi samochodów i baz
transportowych,
- parkingi samochodowe (przeznaczenie
towarzyszące),
- stacje transformatorowe, istniejące
i planowane (przeznaczenie towarzyszące).
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe,
APOŚ dla Gminy Ujazd.
3.5.1. SEKTOR ROLNICZY
Podstawę gospodarki w gminie Ujazd stanowi rolnictwo. WyróŜnikiem gminy jest wysoka w skali
województwa – wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Na terenie gminy występują obszary
o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczo-glebowych, które są podstawą dla intensywnej
produkcji rolnej i opartego na niej przetwórstwa rolno-spoŜywczego.
W strukturze uŜytkowania gruntów gminy Ujazd, dominują:
• uŜytki rolne - 5 483ha (65,8 % powierzchni gminy), w tym:
- 4 891ha grunty orne (89,2 %),
- 373ha, łąki (6,8 %),
- 208 ha pastwiska (3,8 %),
- 11ha sady (0,2 %).
Liczba gospodarstw rolnych w gminie Ujazd:
• gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem działki rolnej: 244 szt. (województwo opolskie –
30 192 szt.),
• gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego: 440 szt.
(województwo opolskie – 40 404).
3.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY
Biorąc pod uwagę m.in. liczbę osób zatrudnionych: w gospodarstwach rolnych, poza sektorem
rolniczym, pracujących poza granicami Polski, jak równieŜ zarejestrowanych i funkcjonujących
form działalności, moŜna stwierdzić, Ŝe dokonuje się proces restrukturyzacji zajęć ludności.
Na obszarze gminy rozwija się rzemiosło, sfera usług, a takŜe rośnie liczba osób podejmujących
prace wymagające wyŜszych kwalifikacji, na ogół poza terenem gminy. W związku z tworzoną
Strefą Aktywności Gospodarczej w rejonie węzłów autostrady A4, coraz większe znaczenie
w gminie odgrywać będą funkcje usługowe oraz przemysłowe.
Nierolnicze funkcje gospodarcze są dziedziną wpływającą na stopień urbanizacji obszaru gminy
oraz generującą miejsca pracy. Wzrost liczby podmiotów gospodarczych w sektorze prywatnym
jest zjawiskiem pozytywnym, jak równieŜ poŜądanym.
Jednymi z głównych branŜ funkcjonujących na obszarze gminy jest: handel i naprawy,
budownictwo i przetwórstwo przemysłowe, a takŜe działalność wytwórczo - usługowa.
Na omawianym terenie nie występują obszary nadmiernej kumulacji funkcji gospodarczych,
przy czym istnieją korzystne uwarunkowania do ich rozwoju. Przewiduje się, Ŝe największy
rozwój powinien nastąpić w dziedzinie usług decydujących o jakości Ŝycia mieszkańców i usług
dla rolnictwa, jak równieŜ usług turystycznych i rekreacyjnych.
Mieszkańcy gminy funkcjonujący poza działalnością rolniczą i gospodarczą, znajdują
najczęściej zatrudnienie w najbliŜszych ośrodkach miejskich, m.in. w: Kędzierzynie - Koźlu,
41
Opolu, Strzelcach Opolskich i Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. PołoŜenie gminy w pobliŜu
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz miast województwa opolskiego, stwarza szansę
zaopatrzenia w/w ośrodków w produkty Ŝywnościowe dla duŜych i średnich gospodarstw
specjalistycznych, ukierunkowanych przede wszystkim na: rolnictwo ekologiczne, ogrodnictwo,
sadownictwo, uprawę ziół i roślin przemysłowych oraz firm zajmujących się przetwórstwem.
Na obszarze gminy, działają się następujące podmioty gospodarcze:
- PPUH Piekarnia „JAAL” Ujazd,
- Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Ujazd (kotłownie),
- Produkcja - Usługi - Handel Surowcem Drzewnym S.C. „TRAK” Ujazd.
Tabela nr 11. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd.
Podmioty
gospodarki
narodowej ogółem
Sektor publiczny
Sektor prywatny
15
Ogółem
315
10
Jednostki państwowe
i samorządowe prawa
budŜetowego
258
12
5
330
0
Spółki handlowe
3
8
Ogółem
Osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą
Spółki handlowe
Spółki handlowe
z udziałem kapitału zagranicznego
Spółdzielnie
Stowarzyszenia
i organizacje pozarządowe
Źródło: Informacje pozyskane z GUS (stan aktualny na 2009 r.)
42
Rysunek nr 10. Podmioty prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd – sektor publiczny.
Jednostki państwowe i samorządowe prawa budŜetowego - 10
Ogółem - 15
Źródło: Opracowanie własne, na podstawie informacji pozyskanych z GUS.
3.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI
Pagórkowate ukształtowanie terenu gminy Ujazd, jak równieŜ jej walory przyrodnicze, tworzą
niepowtarzalny charakter oraz swojski klimat. Malowniczość i urozmaicenie formy krajobrazu,
zwłaszcza leśnego na terenie Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny” i jego otuliny
o powierzchni łącznej 990 ha z występującą tutaj róŜnorodnością roślinną (400 gatunków roślin
naczyniowatych) i zwierzęcą (600 gatunków motyli), osobliwościami przyrody nieoŜywionej, tj.
wąwozami, parowami i wydmami daje moŜliwość obejrzenia na własne oczy tego, co
niepowtarzalne. Liczne zabytki historyczne i kulturalne, miejsca wypoczynku zwiedzać moŜna
jadąc rowerem bądź spacerując wyznaczonymi ścieŜkami rowerowymi o dł. 51 km. Na
szczególną uwagę zasługują drewniane świątynie w Olszowej, Kluczu i Zimnej Wódce z XVII w.
oraz kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Ap. z XIII w., kościół pątniczy p.w. Nawiedzenia NMP
z XVIII w. ruiny zamku z XIII w. i XVIII-wieczny spichlerz w Ujeździe.
3.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI
Na terenie gminy Ujazd, działają m.in.:
- podmioty:
- Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ul. Piotra Skargi 1, 47-143 Ujazd,
- Gminny Zarząd Oświaty w Ujeździe, ul. Mickiewicza 447-143 Ujazd,
Ośrodek Pomocy Społecznej w Ujeździe, ul. Sławięcicka 1947-143 Ujazd,
- Miejsko-Gminny Ośrodek Działalności Kulturalnej w Ujeździe, ul. 3-go Maja 5 47-143
Ujazd.
- OSP:
• Zarząd Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych StraŜy PoŜarnych Rzeczypospolitej
Polskiej w Ujeździe,
• Jednostki terenowe OSP:
- Ochotnicza StraŜ PoŜarna - OSP Ujazd,
- OSP Stary Ujazd,
- OSP Olszowa,
- OSP Zimna Wódka,
- OSP Niezdrowice.
- stowarzyszenia:
- Ujazd:
• Grupa Odnowy Wsi,
• Samorząd Mieszkańców Miasta Ujazd,
43
• OSP Ujazd,
• LZS Naprzód Ujazd-Niezdrowice,
• TSKN Ujazd,
• Rady Sołeckie,
- Balcarzowice:
• Grupa Odnowy Wsi Balcarzowice,
• Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – Koło
w Balcarzowicach,
• Rady Sołeckie,
- Jaryszów:
• Stowarzyszenie Odnowy Wsi Jaryszów,
• Ludowy Zespół Sportowy „Jaryszów”,
• Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – koło w Jaryszowie
• Rada Parafialna,
• Rady Sołeckie,
- Niezdrowice:
• Stowarzyszanie Odbudowy i Rozwoju Wsi Niezdrowice,
• Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim - koło Niezdrowice,
• Ochotnicza StraŜ PoŜarna,
• LZS Naprzód Ujazd – Niezdrowice,
• Koło Gospodyń Wiejskich,
• Rady Sołeckie,
- Klucz:
• Grupa Odnowy Wsi Klucz,
• Rady Sołeckie,
- Olszowa:
• Ludowy Zespół Sportowy,
• Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Olszowa
• Grupa Odnowy Wsi,
• Rady Sołeckie,
- Sieronowice:
• Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Sieroniowice
• Grupa Odnowy wsi,
• Rady Sołeckie.
- Stary Ujazd:
• Grupa Odnowy Wsi,
• Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – koło w Starym
Ujeździe,
• Ludowy Zespół Sportowy „Stary Ujazd”,
• Rady Sołeckie.
•
- Zimna Wódka:
• Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Zimna Wódka,
• Grupa Odnowy Wsi,
• Ludowy Zespół Sportowy w Zimnej Wódce,
• Rady Sołeckie.
3.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA
1. Publiczne Gimnazjum w Ujeździe, ul. Strzelecka 6 - Dyrektor - Jolanta Rogowska,
44
2. Publiczna Szkoła Podstawowa w Ujeździe, ul. Strzelecka 6,Dyrektor - Jadwiga Pszon
Chwedyna,
•
Filialna Szkoła Podstawowa w Starym Ujeździe, ul. Szkolna 3,
•
Filialna Szkoła Podstawowa w Sieroniowicach, ul. Strzelecka 26,
3. Publiczna Szkoła Podstawowa w Olszowej, ul. Szkolna 7Dyrektor - GraŜyna Łupak.
• Filialna Szkoła Podstawowa w Zimnej Wódce, ul. Strzelecka 2,
4. Publiczna Szkoła Podstawowa w Jaryszowie, ul. Stawowa 1, 47-143 Jaryszów, Dyrektor
- Beata Hornung
1. Publiczne Przedszkole w Ujeździe ul. Strzelecka 8, 47-143 Ujazd,
- Oddziały zamiejscowe:
•
Publiczne Przedszkole w Starym Ujeździe, ul. 40-lecia 28, 47-143 Stary Ujazd,
•
Publiczne Przedszkole w Zimnej Wódce, ul. Ujazdowska 32 47-141 Zimna
Wódka,
2. Publiczne Przedszkole w Jaryszowie, ul. Strzelecka 1447-143 Jaryszów.
•
•
Oddziały zamiejscowe:
Publiczne Przedszkole w Sieroniowicach, ul. Strzelecka 27 47-100 Sieroniowice,
Publiczne Przedszkole w Balcarzowicach, ul. 1-go Maja 12 47-134 Balcarzowice.
3.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA
•
•
•
•
•
LZS „Błękitni” Jaryszów posiada 3 druŜyny piłkarskie:
- seniorzy Kl.B,
- juniorzy Kl.A,
- trampkarze,
LZS Olszowa posiada 2 druŜyny piłkarskie:
- seniorzy Kl.B,
LZS Zimna Wódka posiada 1 druŜynę piłkarską:
- seniorzy KL.B,
LZS „Naprzód” Ujazd -Niezdrowice posiada 3 druŜyny piłkarskie:
– seniorzy, Kl. Okręgowa,
– juniorzy, Kl.A,
– trampkarze,
LSZ Stary Ujazd posiada 2 druŜyny piłkarskie:
- seniorzy, Kl. B,
- juniorzy, Kl. B.
DruŜyny te naleŜą do Gminnego Zrzeszenie "Ludowe Zespoły Sportowe" w Ujeździe - które jest
stowarzyszeniem kultury fizycznej. Jest to organizacja poŜytku publicznego.
3.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
Na terenie miasta Ujazd, działa instytucja zdrowia i opieki społecznej:
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Med-Ujazd", ul. Mickiewicza 3.
45
4. IDENTYFIKACJA
NAJWAŻNIEJSZYCH
WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY
PROBLEMÓW
Analiza problemów to drugi, po analizie stanu istniejącego etap budowania strategii rozwoju
Gminy Ujazd. Etap ten ma na celu identyfikacje problemów. Problemy dotyczą całej gminy
Ujazd, mają wiec charakter globalny.
4.1.
-
brak częściowej infrastruktury na terenach byłych zakładów produkcyjnych,
niewykorzystanie w pełni terenów po byłych zakładach produkcyjnych,
słaba baza przetwórstwa dla rolników
4.2.
-
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE OŚWIATY, KULTURY I
REKREACJI:
niski stopień rozwoju infrastruktury rekreacyjnej,
brak rozwiniętej bazy turystycznej,
niski stopień rozwoju bazy sportowej.
4.4.
-
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY
TECHNICZNEJ:
niezadawalający stan techniczny części dróg powiatowych,
brak dostępu do alternatywnych źródeł ciepła.
4.3.
-
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI:
IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ:
trend spadkowy salda migracji w tym odpływ młodych ludzi z Gminy,
niewystarczająca ilość miejsc pracy,
mała aktywność organizacji społecznych.
5. ANALIZA SWOT
Przydatnym narzędziem badania ogólnej sytuacji gminy jest analiza SWOT. Jest to
jednocześnie kompleksowa metoda planowania strategicznego, pozwalająca odpowiedzieć na
pytanie: „gdzie jesteśmy”. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter słów angielskich: strenghts
(mocne strony gminy), weaknesses (słabe strony gminy), opportunities (szanse występujące
w otoczeniu), threats (zagroŜenia występujące w otoczeniu). Analiza SWOT stała się
nieodłącznym elementem procedur zarządzania strategicznego w róŜnych sferach Ŝycia
społecznego i gospodarczego oraz w róŜnych skalach przestrzennych. Najczęściej stosowana
jest jako synteza diagnozy wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania
i rozwoju jednostek terytorialnych.
46
Gmina nie jest samoistnym tworem, lecz funkcjonuje w określonym otoczeniu, które tworzą inne
jednostki samorządowe, administracja rządowa i słuŜby administracji specjalnych oraz ich
wzajemne powiązania o charakterze organizacyjnym, społecznym, ekonomicznym, czy
środowiskowym. Uwarunkowania zewnętrzne, które pozostają niezaleŜne od decyzji władz
lokalnych, w istotny sposób determinują rozwój danej społeczności, a wpływ ten moŜe być
pozytywny bądź negatywny. Władze gminy mogą jedynie monitorować zmiany, które zachodzą
w jej otoczeniu, co pozwala na identyfikację istniejących, a takŜe przyszłych szans i zagroŜeń
rozwoju i zminimalizuje wpływ ewentualnych, negatywnych skutków. Znajomość uwarunkowań
gminy pozwala na podjęcie działań sprzyjających rozwojowi potencjału lokalnego
i wykorzystaniu nadarzających się okazji.
Celem analizy SWOT jest określenie i analiza czynników pod kątem pozytywnego
i negatywnego wpływu na rozwój Gminy. Pozwala to wyodrębnić następujące grupy czynników,
zjawisk i procesów:
szanse – pozytywne zewnętrzne (zjawiska i tendencje w otoczeniu, które odpowiednio
wykorzystane staną się impulsem do rozwoju),
zagroŜenia – negatywne zewnętrzne (wszystkie czynniki zewnętrzne, które postrzegamy
jako bariery, utrudnienia dla rozwoju),
mocne strony – pozytywne wewnętrzne (atuty, walory gminy, które w sposób pozytywny
wyróŜniają ją w otoczeniu; gmina sama wpływa na te zjawiska),
słabe strony – negatywne wewnętrzne ( zjawiska ograniczające moŜliwości rozwoju gminy,
na które ona sama ma wpływ. Są one konsekwencją ograniczeń zasobów i niedostatecznych
kwalifikacji).
Mocne strony
Słabe strony
1.PołoŜenie w bliskim sąsiedztwie duŜych
aglomeracji
1.Niezadawalający stan techniczny części
dróg powiatowych.
2.Lokalizacja w sąsiedztwie autostrady A4
oraz strefy aktywności gospodarczej
2.Brak dostępu do alternatywnych źródeł
ciepła
3.DuŜy areał gleb o wysokiej bonitacji
3.Niski stopień rozwoju infrastruktury
rekreacyjnej
4.Dobrze rozwinięte rolnictwo na wysokim
poziomie
4.Słaba baza przetwórstwa dla rolnictwa
5.Dobry wskaźnik lesistości gminy
5.Trend spadkowy salda migracji w tym
odpływ młodych ludzi z Gminy.
6.Atrakcje krajobrazowe
6.Brak rozwiniętej bazy turystycznej.
7.Brak zanieczyszczeń środowiska
7.Niski stopień rozwoju bazy sportowej
8.Zadawalający stan placówek oświatowowychowawczych
8. Niewystarczająca ilość miejsc pracy
9.Wystarczająca ilość placówek
przedszkolnych
9. Mała aktywność organizacji społecznych
mających na celu organizację spotkań
integracyjnych.
10.Dobry dostęp do szkolnictwa
ponadgimnazjalnego
47
11.Dobra opieka zdrowotna dla ludzi
starszych i chorych (Caritas)
12.Bezpieczeństwo i porządek publiczny
w gminie.
13.Dobry wizerunek i promocja gminy
14.Rozwinięty system wodno-kanalizacyjny
15.DuŜe zasoby wykwalifikowanej siły
roboczej i pracowitość mieszkańców Gminy
16.Przychylność władz samorządowych dla
rozwoju działalności gospodarczej
17.Dobry stan techniczny dróg gminnych
Szanse
1.Korzystanie z pozytywnych impulsów
rozwojowych
ZagroŜenia
1.Emigracja młodych, wykształconych osób
z terenu Gminy
2.Napływ inwestorów zewnętrznych
2.StaŜejące się społeczeństwo
3.MoŜliwość wykorzystania potencjału
środowiskowego pod rozwój agroturystyki.
3.Konkurencja sąsiednich gmin.
4.Dobre warunki do rozwoju bazy
przetwórstwa rolno-spoŜywczego.
4.Mała świadomość społeczeństwa
związana z ograniczeniem niskiej emisji
Dokładne uświadomienie sobie mocnych i słabych stron gminy, szans i zagroŜeń rozwojowych
decyduje o obraniu właściwego kierunku rozwoju społeczno – gospodarczego.
Biorąc pod uwagę potrzeby społeczne, rozwój lokalnej gospodarki i kierunki przekształceń
strukturalnych działania powinny zmierzać do:
- skutecznego rozwiązywania problemów o charakterze społecznym w celu poprawy
jakości Ŝycia mieszkańców oraz zatrzymania procesu odpływu młodych ludzi z terenu
gminy. Będzie to moŜliwe poprzez stworzenie atrakcyjnych warunków zatrudnienia oraz
warunków bytowych takich jak: tereny budowlane, dobra dostępność i wysoka jakość
placówek oświatowych, placówek słuŜby zdrowia, bazy sportowej i rekreacyjnej. DuŜe
znaczenie ma takŜe nacisk na rozwój społeczeństwa informacyjnego (np. umoŜliwienie
mieszkańcom dostępu do internetu), co w przyszłości będzie miało wpływ na likwidację
barier i ograniczeń rozwojowych,
- aktywizacji terenów przewidzianych pod działalność inwestycyjną (strefa aktywności
gospodarczej), co pozwoli na tworzenie nowych miejsc pracy, zwiększanie aktywności
gospodarczej, a tym samym dochodów ludności.
- rozwoju agroturystyki jako jednego z alternatywnych źródeł dochodów rolników oraz
zaplecza turystycznego i związanej z nim obsługi. Dla gminy posiadającej duŜe walory
przyrodnicze prowadzenie gospodarstw agroturystycznych jest jedną z moŜliwych form
rozwoju wsi.
48
Wykorzystując atuty i mocne strony gmina ma szanse w niedalekiej przyszłości na wzmocnienie
swojej pozycji gospodarczej na mapie regionu. Dla prawidłowego przebiegu tego procesu
poŜądanym jest stworzenie profesjonalnej bazy informacyjnej o całości gminy oraz jej
poszczególnych sferach, tzn.: gospodarczej, infrastrukturalnej, społecznej, środowiskowej oraz
finansowej, która winna być na bieŜąco wykorzystywana w procesie zarządzania gminą.
6. MISJA ORAZ CELE STRATEGII
W strategii wyróŜnia się następującą hierarchię celów:
misja strategii stanowi cel nadrzędny, do którego dąŜy gmina planując działania
rozwojowe;
cele strategiczne, wskazujące najwaŜniejsze obszary, w których konieczne jest
wsparcie w celu przyśpieszenia rozwoju gminy;
cele operacyjne, które uszczegółowiają cele strategiczne i zawierają propozycje
kierunków działań, koniecznych dla osiągnięcia poszczególnych celów operacyjnych.
Konsekwentne dąŜenie do osiągania celów operacyjnych i strategicznych będzie przybliŜało
gminę do wyznaczonej misji.
6.1.
MISJA STRATEGII
Jesteśmy
gminą
rolniczo-usługowoprzemysłową,
która
chce
maksymalnie
zaspokoić potrzeby swoich mieszkańców i
stworzyć im warunki do godnego Ŝycia.
Wykorzystując posiadane zasoby pragniemy
stać
się
atrakcyjnym
obszarem
dla
osiedlenia
się
młodych
rodzin
oraz
inwestorów
mogących
zaoferować
miejsca
pracy
i
mogących
podnieść
potencjał
ekonomiczny
Gminy
z
poszanowaniem
środowiska naturalnego. Chcemy jednocześnie
być miejscem weekendowego, popołudniowego i
urlopowego
wypoczynku
dla
mieszkańców
regionu.
Aby móc racjonalnie kształtować rozwój Gminy Ujazd jako pierwsze naleŜy opracować katalog
celów rozwojowych. Będzie się on składał z:
1.celów strategicznych: określają one najistotniejsze pola działania gminy i wytyczają kierunki
prac na lata 2010-2017.
2.celów operacyjnych są one szczegółowym ujęciem wskazanych celów strategicznych. Cele
te są równorzędne względem siebie.
49
50
6.2.
CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE
Doskonaląc istniejący w Gminie Ujazd system pomocy społecznej przewiduje się poza pomocą
finansową, pracą socjalną, poszukiwanie nowych narzędzi, które podniosą efektywność pomocy
społecznej.
Zadania:
• pomoc społeczna osobom znajdującym się w cięŜkiej sytuacji materialnej,
Patologie społeczne obniŜają poziom Ŝycia ogółu ludności. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe tylko dobrze
zorganizowane i skoordynowane działania prewencyjne dają widoczne efekty. Często
przyczyną patologii jest brak moŜliwości zagospodarowania czasu wolnego. Do zadań gminy
naleŜy takŜe pomoc osobom bezrobotnym.
Zadania:
• wspieranie działań policji, zmierzających do wyeliminowania lub ograniczenia
przestępczości,
• podjęcie działań zmierzających do przywrócenia posterunku Policji na terenie Gminy,
• wprowadzenie systemu monitorowania miejsc szczególnie naraŜonych na akty
wandalizmu,
• tworzenie warunków atrakcyjnego spędzania wolnego czasu przez dzieci, młodzieŜ i
dorosłych,
• przeciwdziałanie alkoholizmowi i przemocy w rodzinach,
• pomoc ludziom długotrwale bezrobotnym w powrocie na rynek pracy (organizowanie
prac interwencyjnych i robót publicznych, współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami).
• współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy (np. punkt obsługi bezrobotnych),
• projekty dla osób, które przekroczyły 40 rok Ŝycia oraz z niepełnym przygotowaniem
zawodowym.
51
Czynniki niematerialne, tj. np.: tradycja, kultura, wspólne normy zachowań, wzmacniają
poczucie zaufania społecznego, w pozytywny sposób determinując poziom kapitału
społecznego, tworząc fundamenty „małej ojczyzny”. Budowanie więzi społecznych kształtuje
podstawy społeczeństwa obywatelskiego, wzmacniając aktywne zaangaŜowanie mieszkańców
na rzecz rozwoju Gminy.
Za rozwój Gminy, zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i społecznym, w zdecydowanej
większości odpowiedzialni są jej mieszkańcy. Wspieranie aktywności mieszkańców Gminy
Ujazd, ich samorządności i prób samoorganizacji w celu rozwiązywania własnych problemów,
jest konieczne dla budowy społeczeństwa obywatelskiego. Wszelkie inicjatywy wychodzące od
ogółu, jednoczące go w dąŜeniu do osiągnięcia wybranego celu, powinny być przez władze
Gminy wspierane organizacyjnie i finansowo w stopniu stosownym do planowanych korzyści.
Zadania:
• wspieranie samoorganizacji mieszkańców poprzez udostępnianie lokali i obiektów
gminnych na potrzeby związane z realizacją społecznych programów kulturowych,
oświatowych i sportowych,
• kultywowanie tradycji i zwyczajów lokalnych.
Trwały i dynamiczny rozwój gospodarczy jest podstawowym warunkiem zmniejszania
rozmiarów bezrobocia i wzrostu zamoŜności mieszkańców. Przyczynia się on takŜe do wzrostu
dochodów budŜetu Gminy, co w konsekwencji umoŜliwia przeznaczanie coraz większych
środków finansowych na zaspokojenie potrzeb społecznych w zakresie mieszkalnictwa,
edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury i sztuki, sportu i rekreacji oraz
bezpieczeństwa publicznego.
Skala i tempo rozwoju gospodarki lokalnej uzaleŜnione są od czynników i uwarunkowań, na
które Gmina nie ma Ŝadnego bezpośredniego wpływu. Niemniej jednak, władze Gminy
w sposób pośredni mogą oddziaływać na stan zagospodarowania Gminy.
Rozwój przedsiębiorczości na terenie Gminy jest szczególnie waŜny. Doceniając rolę drobnej
przedsiębiorczości, samorząd gminny stara się stworzyć warunki dla jej rozwoju, poprzez
prowadzenie róŜnorodnych działań o charakterze organizacyjnym i edukacyjnym. Bardzo
waŜne jest stworzenie dla przedsiębiorców odpowiednich warunków (w tym takŜe materialnych)
do prowadzenia działalności.
Funkcjonowanie firmy w wymiarze lokalnym zaleŜy w duŜej mierze od operatywności
i przychylności urzędników samorządowych. Początkujący przedsiębiorca kierując pierwsze
swoje kroki do urzędu gminy oczekuje pomocy w zarejestrowaniu działalności gospodarczej
oraz kompetentnych porad urzędowych.
52
Zadania:
• pozyskanie inwestorów zewnętrznych,
• zagospodarowanie obiektów nieuŜytkowanych na terenie Gminy,
• pozyskanie funduszy pomocowych,
• rozwój współpracy międzygminnej oraz z organizacjami pozarządowymi w sferze
gospodarki,
• stworzenie punktu konsultacyjno-doradczego dla osób podejmujących działalność
gospodarczą.
Wszelkie walory, którymi Gmina moŜe się poszczycić, nie będą mieć wpływu na jej rozwój, o ile
nie będą eksponowane i promowane. Działalność promocyjna jest niezbędna w celu
pozyskania zarówno inwestorów, jak i turystów odwiedzających Gminę. W związku z tym
konieczne jest ukierunkowanie działań promocyjnych podejmowanych przez władze Gminy.
Podstawowym celem promocji jest wykreowanie powszechnego wizerunku Gminy jako
atrakcyjnego (oraz bardziej atrakcyjnego od obszarów sąsiednich) miejsca zamieszkania,
inwestowania i wypoczynku.
Zadania:
• przygotowanie folderu, zawierającego informacje o walorach i zasobach gospodarczych
i przyrodniczych gminy,
• współpraca z gminami, stowarzyszeniami w zakresie organizowania wspólnych akcji
promocyjnych,
• korzystanie z mediów w celu zamieszczania informacji o gminie,
• stworzenie tablic informacyjnych w centrum Gminy, na jej granicach, promujących
atrakcje turystyczne (wyznaczone szlaki turystyczne, parki krajobrazowe, zabytki itp.).
Podstawą do poprawy konkurencyjności i efektywności lokalnej gospodarki jest dobry stan
infrastruktury technicznej. Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe poziom wyposaŜenia gminy
w podstawową infrastrukturę techniczną jest dobry.
Zadania:
• modernizacja wybranych elementów infrastruktury drogowej (gminnej oraz powiatowej),
• rozwój sytemu gazowniczego,
• informatyzacja gminy (budowa infrastruktury dostępu do internetu oraz wspieranie
rozwoju usług elektronicznych),
• odnowa wybranych centrów miejscowości,
• przygotowanie terenów inwestycyjnych (głównie na cele turystyczne i rekreacyjne oraz
pod budownictwo mieszkaniowe).
53
Dla podtrzymania dobrego poziomu wykształcenia mieszkańców Gminy naleŜy w dalszym ciągu
dąŜyć do podniesienia wskaźników wykształcenia mieszkańców, zarówno w systemie szkolnym,
jak i pozaszkolnym poprzez róŜne formy kształcenia ustawicznego. Podjęte działania powinny
być nakierowane nie tylko na rozwój infrastruktury edukacyjnej i sportowej, ale równieŜ dotyczyć
szerokiej problematyki jakości kształcenia i wsparcia młodzieŜy (w tym młodzieŜy najbardziej
uzdolnionej).
Zadania:
• dostosowanie infrastruktury edukacyjnej i sportowej gminy do zmieniających się
standardów i potrzeb,
• podnoszenie jakości kształcenia w szkołach (doskonalenie kadr nauczycielskich,
komputeryzacja i doposaŜenie szkół w niezbędny sprzęt, wymiana młodzieŜy
i współpraca międzynarodowa szkół, itd.),
• wspieranie edukacji przedszkolnej (promocja edukacji przedszkolnej wśród
mieszkańców, itd.),
• wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieŜy (zajęcia wyrównawcze, zasiłki dla rodzin
najuboŜszych, systemy stypendialne dla młodzieŜy gimnazjalnej, itd.),
• promocja róŜnych form edukacji pozaszkolnej (kształcenie ustawiczne osób starszych,
edukacja na odległość, itd.),
O rozwoju gminy w coraz w większym stopniu decydują równieŜ takie czynniki jak kultura
i kapitał społeczny. Kultura pozwala na kształtowanie postaw i zachowań ludzkich oraz jest
nieodłącznym elementem procesu kształcenia ludzi. Lokalne tradycje kulturowe i instytucje je
promujące stanowią ponadto waŜny zasób rozwoju sektora usług turystycznych. Z kolei kapitał
społeczny to przede wszystkim związki między ludźmi, stopień zaufania między nimi, a takŜe
umiejętność i chęć współdziałania. Wysoki poziom kultury i kapitału społecznego wpływa na
jakość rządzenia w gminie, wyzwala w ludziach kreatywność, a takŜe przyczynia się do
ograniczenia patologii i wykluczenia społecznego.
Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe gmina Ujazd posiada juŜ znaczne zasoby kapitału
społecznego. Przejawem tego jest między innymi rosnąca ilość organizacji pozarządowych
aktywnie działających na terenie gminy, aktywność sportowa i kulturowa mieszkańców oraz
rosnąca świadomość w zakresie dbania o rozwój swojej społeczności. NaleŜy zatem dąŜyć do
dalszego umacniania więzi międzyludzkich poprzez większą integrację społeczną
i eliminowanie występujących zagroŜeń i patologii społecznych, takich jak bezrobocie, ubóstwo,
alkoholizm, itd. WaŜną rolę w tym zakresie będą miały władze lokalne, dla których
doprowadzenie do większej integracji społecznej powinno być jednym z kluczowych elementów
zasad ‘dobrego rządzenia’.
54
Zadania:
• rozwój instytucji kultury i sportu (modernizacja niezbędnej infrastruktury, w tym
doposaŜenie w niezbędny sprzęt, wspieranie najwaŜniejszych imprez kulturalnych, itd.),
• aktywne wspieranie partnerstw i inicjatyw oddolnych na rzecz rozwoju gminy lub wsi
(formalnych i nieformalnych),
• prowadzenie efektywnej polityki społecznej (prowadzącej do integracji i aktywizacji osób
zagroŜonych wykluczeniem),
• zwiększanie świadomości mieszkańców wokół najwaŜniejszych problemów rozwoju
gminy (ekologia, zdrowie i bezpieczeństwo, przedsiębiorczość, integracja europejska,
itd.).
• doskonalenie kadr administracji lokalnej, rozwój współpracy ponadgminnej, planowanie
strategiczne, itd..
Do tej pory turystyka była jedną najmniej rozwiniętych dziedzin Gminy Ujazd. NaleŜałoby więc
wykorzystać walory przyrodnicze tutaj się znajdujące i pochwalić się nimi przed osobami spoza
gminy, przyciągając ich w ten sposób do nas.
Zadania:
• dbanie o estetyczny wygląd Gminy,
• zorganizowanie cyklu szkoleń dla rolników zainteresowanych prowadzeniem
gospodarstw i usług agroturystycznych,
• wykorzystanie walorów przyrodniczych do przyciągnięcia turystów,
• wytyczenie ścieŜek rowerowych,
• właściwe oznakowanie miejsc atrakcyjnych turystycznie,
• utworzenie systemu informacji turystycznej, w tym informacji internetowej,
• stworzenie kalendarza imprez i wydarzeń turystycznych umoŜliwiających przyciągnięcie
turystów.
7. POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z
INNYMI DZIAŁANIAMI
Przyjęty system wdraŜania strategii bazuje przede wszystkim na zrealizowaniu szeregu działań
i projektów przewidzianych do realizacji w ramach poszczególnych celów operacyjnych
strategii. Część projektów została zidentyfikowana i ujęta w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym
(WPI) na lata 2010-2013. Są to najwaŜniejsze projekty inwestycyjne gminy, dla których
zaplanowano dofinansowanie z budŜetu gminy. Za wdroŜenie tych projektów będzie odpowiadał
głównie samorząd gminy, bądź jednostki mu podległe (np. placówki edukacyjne). Proces
przygotowania i realizacji tych projektów będzie na bieŜąco monitorowany przez Urząd Miejski,
zarówno od strony finansowej, jak i technicznej.
Zakłada się, Ŝe zdecydowana większość projektów pozostanie poza ramami Wieloletniego
Planu Inwestycyjnego i będzie wdraŜana przez uprawnione do tego instytucje i podmioty.
Głównym zadaniem władz gminnych w tym zakresie będzie zidentyfikowanie i zmobilizowanie
wszystkich potencjalnych projektodawców i wsparcie ich od strony szkoleniowo-informacyjnej
w realizacji określonych typów projektów.
PoniŜej zidentyfikowano najwaŜniejsze instytucje i podmioty zaangaŜowane w proces
wdraŜania strategii gminy Ujazd.
55
Główną instytucją odpowiedzialną za wdroŜenie strategii jest Burmistrz wraz z podległym mu
Urzędem Gminy. Burmistrz odpowiada za ogólną koordynację procesu wdraŜania
i monitorowania strategii. W szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie i wdroŜenie
projektów wynikających z Wieloletniego Planu Inwestycyjnego.
Instytucjami wspomagającymi Urząd Gminy w procesie wdraŜania strategii są:
Rada Miejska, która razem z radami sołeckimi powinna zadbać o promocję i właściwe
zrozumienie strategii wśród społeczności lokalnej,
placówki szkolno-wychowawcze (szczególna waŜna rola nauczycieli jako liderów
lokalnych),
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
jednostki OSP i ich straŜnice,
Kościół,
organizacje pozarządowe działające na terenie gminy,
inne.
Instytucje partnerskie, zarządzające określonymi instrumentami i programami, w ramach
których będą finansowane niektóre działania wynikające ze strategii, w tym:
Urząd Marszałkowski (jako instytucja zarządzająca RPO WO oraz częścią działań
w ramach PROW),
Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich (dysponent części środków w ramach
PROW i PO Kapitał Ludzki),
Powiatowy Urząd Pracy w Strzelcach Opolskich,
Powiatowy Oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
Agencja Rozwoju Regionalnego,
inne.
Do waŜnych pomiotów, które w istotny sposób będą przyczyniać się do realizacji celów strategii,
naleŜy równieŜ zaliczyć docelowe grupy beneficjentów pomocy, w tym przede wszystkim:
przedsiębiorcy i ich związki,
rolnicy i ich związki,
koła gospodyń wiejskich,
związki wyznaniowe,
bezrobotni,
osoby podnoszące swoje kwalifikacje.
Niezmiernie trudno jest określić wielkość niezbędnych środków na realizację celów niniejszej
strategii. Biorąc pod uwagę ogromne potrzeby gminy w zakresie wyposaŜenia w podstawową
infrastrukturę techniczną i społeczną, zapotrzebowanie na realizację najwaŜniejszych projektów
inwestycyjnych w latach 2010-2016.
Do tego dochodzi realizacja projektów nie związanych bezpośrednio z inwestycjami, ale
waŜnych z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich czy teŜ budowania kapitału społecznego
w gminie. Określenie zapotrzebowania finansowego na tego rodzaju projekty nie jest jednak
moŜliwe, choćby z tego względu, Ŝe obecnie nie do końca wiadomo, kto i w jakim zakresie
mógłby realizować projekty o charakterze nieinwestycyjnym na terenie gminy. MoŜna natomiast
wstępnie oszacować, jakiego rzędu środki będą dostępne dla gminy na realizację tego typu
projektów. Fundusze te będą mogły być przeznaczone na projekty związane z działaniami
rozwojowymi w zakresie poprawy jakości kapitału ludzkiego i społecznego.
Głównymi źródłami finansowania strategii będą:
budŜet gminy,
zewnętrzne środki publiczne (dostępne przede wszystkim w ramach programów
finansowanych z Unii Europejskiej),
środki z sektora prywatnego (np. w ramach projektów partnerstwa publicznoprywatnego).
56
Oprócz funduszy unijnych, będą równieŜ istniały inne moŜliwości finansowania rozwoju gminy,
w tym między innymi środki w ramach:
Mechanizmów Finansowych (Mechanizmu Finansowego Europejskiego,
Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego),
Ekofunduszu,
Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich,
Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy,
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
Banku Gospodarstwa Krajowego (Fundusz Poręczeń Unijnych, Fundusz
Rozwoju Inwestycji Komunalnych, itd.),
inne.
8. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII
System monitorowania jest waŜnym elementem w procesie wdraŜania strategii. Dane
z monitoringu słuŜą do oceny skuteczności realizowanych działań i pozwalają na bardziej
efektywne wydatkowanie środków publicznych.
Zakłada się, Ŝe instytucją odpowiedzialną za ogólną koordynację i monitorowanie procesu
realizacji strategii będzie Urząd Gminy w Ujeździe. Zadanie to zostanie powierzone
Sekretarzowi Gminy.
Zadaniem będzie w szczególności:
• zbieranie i przekazywanie partnerom społecznym i gospodarczym informacji
o dostępnych źródłach finansowania zewnętrznego (kierowanie potencjalnych
beneficjentów do odpowiednich instytucji),
• wyraŜanie opinii co do zgodności proponowanych zmian w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego z zapisami strategii,
• wydawanie opinii o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii
(w przypadku gdy taka opinia jest wymagana),
• inicjowanie i
koordynowanie
opracowania
średniookresowych
dokumentów
programowych (np. program rozwoju bazy oświatowej, program rozwoju usług
społeczeństwa informacyjnego),
• informowanie społeczności lokalnej o istnieniu strategii i obranych kierunkach rozwoju,
a takŜe o postępach i efektach jej wdraŜania.
Ocena postępów we wdraŜaniu strategii będzie dokonywana w cyklu rocznym i będzie oparta
o zestaw bazowych wskaźników. PoniŜej zaprezentowano wybrane rodzaje wskaźników,
dostosowując ich charakter do rodzaju monitorowanego celu.
I.
Nazwa celu
Poprawa Ŝycia mieszkańców
II Tworzenie warunków dla rozwoju
gospodarczego Gminy
Rodzaj wskaźnika
Liczba działających organizacji
pozarządowych
Liczba projektów zrealizowanych w wyniku
oddolnych inicjatyw
Odsetek ludzi korzystający z pomocy
społecznej
Poziom dochodów własnych gminy
Wartość kapitału zainwestowanego przez
podmioty zewnętrzne
Liczba pracujących w sektorze
pozarolnym
Średnia wielkość areału gospodarstwa
rolnego,
Odsetek gospodarstw produkujących na
57
III. Modernizacja
infrastruktury
i
rozbudowa
IV. Rozwój oświaty, kultury i rekreacji
rynek
Odsetek gospodarstw działających w
grupach producenckich
Liczba gospodarstw agroturystycznych
i ekologicznych
Liczba podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych na 1000 mieszkańców,
Liczba przedsiębiorstw działających
w sektorze turystyki
Wielkość dochodów gminy z tytułu udziału
w podatku CIT
Wielkość środków zewnętrznych
pozyskanych na realizację zadań
własnych gminy
Powierzchnia dostępnych terenów
inwestycyjnych
Stopień zwodociągowania i
skanalizowania gminy
Odsetek osób korzystających z sieci
gazowej
Ilość odpadów podlegających segregacji
(lub procent ludności objętej selektywną
zbiórką śmieci)
Struktura wykształcenia mieszkańców
Odsetek osób z wyŜszym i średnim
wykształceniem w gminie
Odsetek dzieci objętych wychowaniem
przedszkolnym
Współczynniki scholaryzacji brutto dla
szkół podstawowych i gimnazjów
Odsetek uczniów korzystających z zajęć
dodatkowych/pozalekcyjnych
Dane dotyczące zaproponowanych powyŜej wskaźników dostępne są w ramach oficjalnej
statystyki i będą pozyskiwane z Banku Danych Regionalnych. Wskaźniki te w większości
zostały wykorzystane w części diagnostycznej, przy opisie sytuacji społeczno-gospodarczej
gminy.
9. PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH
Konsultacje społeczne były waŜnym etapem prac nad strategią. Odbywały się one na dwóch
róŜnych poziomach tj.: spotkanie robocze oraz ankietyzacja. Ich głównym celem było
zapoznanie władz i społeczności lokalnej z procesem aktualizacji strategii oraz zebranie opinii
i uwag od mieszkańców na temat przyszłego rozwoju gminy. W trakcie konsultacji
zorganizowano spotkania w których głównymi uczestnikami był Burmistrz, sołtysi oraz
przedstawiciele społeczności lokalnej.
W trakcie spotkania uczestnicy mogli zapoznać się z aktualną sytuacją społeczno-gospodarczą
w gminie oraz poznać główne instrumenty finansowania rozwoju gminy w latach 2010-2017.
Uczestnicy zostali równieŜ poproszeni o wypełnienie ankiety identyfikującej główne potrzeby
i szanse rozwoju gminy. Ankieta składała się z pytań odnoszących się do
wymienienia poprzez wskazanie najwaŜniejszych problemów do rozwiązania w gminie,
określenia czy właściwie wykorzystywane są na terenie gminy: zasoby produkcyjne
(przemysł, usługi) i gruntów oraz połoŜenie gminy,
określenia moŜliwości rozwojowych gminy w zakresie:
58
• rozwoju sektora rolno-spoŜywczego i przetwórstwa,
• rozwoju infrastruktury turystycznej,
• pozyskiwaniu inwestorów,
• rozwoju energetyki odnawialnej,
• bliskiej współpracy z sąsiednimi regionami,
przedstawieniu problemów społecznych w gminie wymagających najpilniejszego
rozwiązania,
określenie preferowanych kierunków kształcenia w szkołach,
wyznaczenie partnerów krajowych i zagranicznych z którymi powinno nawiązać się
współpracę.
Podczas konsultacji społecznych zaprezentowano równieŜ wstępną listę projektów
inwestycyjnych, ujętych w Wieloletnim Planie Inwestycyjnych na lata 2010-2012. Zgłoszone
w trakcie spotkania uwagi i opinie zostały w duŜym stopniu uwzględnione w końcowej wersji
strategii.
Z przeprowadzonej analizy ankiety stwierdzono pięć najbardziej istotnych problemów
występujących na terenie gminy:
- niewystarczająca baza przetwórstwa rolniczego,
- niskie zatrudnienie w przemyśle,
- słabo rozwinięta baza agroturystyki,
- niskie dochody mieszkańców,
- bezrobocie szczególnie wśród ludzi młodych.
Wyniki przeprowadzonej ankiety
W celu zdiagnozowania i zdefiniowania problemów nurtujących Gminę, niezbędne było
poznanie opinii i oczekiwań jej mieszkańców. W tym celu wykorzystano wyniki ankiet
wypełnionych przez uczestników spotkań – konsultacji społecznych.
59
54
Niski poziom
wykształcenia
63
63
63
Trudności z
dostępem do
DuŜa ilość zabytków
58
63
Niewystarczająca
ilość placówek
69
68
Wysoki poziom
bezpieczeństwa
Niski stopień
rozwoju kultury i
74
Wysoka ilość
zasobów
Dobry dostęp do
szkolnictwa
Wysoka dostępność
do placówek
63
Niska moŜliwość
doskonalenia
58
63
Niska moŜliwość
zatrudnienia poza
Niskie zatrudnienie
poza przemysłem i
58
Wysokie
zatrudnienie w
74
Niskie zatrudnienie
w przemyśle
Dobra integracja
gminy
Nieskie dochody
mieszkańców
54
Niskie kwalifikacje
zawodowe ludności
Rysunek nr 11. Jakość sfery społecznej.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
95
74
60
84
79
Wysokie walory
turystycznokrajobrazowe
90
DuŜa dbałość o
środowisko
naturalne
84
Dobry stan
środowiska
naturalnego
Niewystarczające
połączenie
komunikacyjne z
otoczeniem
zewnętrznym
Dobra połączenie
komunikacyjne
wewnątrz gminy
Rozwinięte
budownictwo
indywidualne
MoŜliwość
rozbudowy
obiektów
uŜyteczności
publicznej
Rysunek nr 12. Jakość i połoŜenie środowiska przyrodniczego.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
84
58
68
61
84
Mały dostęp do informacji o instytucjach
wspierających rozwój gospodarczy
69
Dobry dostęp do placówek bankowych i
kredytów
90
Możliwości pozyskania kapitału zewnętrznego
95
Odpowiednie podejście do lokalnego rozwoju
gminy
89
Dobra promocja gminy
100
Korzystny wizerunek gminy
58
Wystarczające zasoby siły roboczej
63
63
Dobry poziom i wystarczająca ilość placówek
usługowo-handlowych
Niekorzystna lokalizacja zakłądów
przemysłowych
Niewystarczająca baza przetwórstwa dla
rolnictwa
Niewystarczająca ilość rynków zbytu płodów
rolnych
Rysunek nr 13. Gospodarka i rolnictwo.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
63
74
62
Słabo rozwinięta
baza noclegowa
58
Słabo rozwinięta
baza
gastronomiczna
Słabo rozwinięta
działalność
sportowa
76
Rozwinięta
dziłałalność
kulturalna
Słabo rozwinięta
strefa rekreacji
Rysunek nr 14. Infrastruktura społeczna.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
84
69
63
63
84
Dobra gospodarka
odpadami
95
Dobrze rozwinięta
sieć kanalizacyna
95
Dobre zaopatrzenie
gminy w wodę
Słabo rowinięta sieć
dróg oraz ich zła
jakość
Dobre zaopatrzenie
gminy w energię
elektryczną
100
Słabe zaopatrzenie
gminy w energię
cieplną
łabe zaopatrzenie
gminy w gaz ziemny
Rysunek nr 15. Infrastruktura techniczna.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
100
90
53
64
84
79
84
89
Rozwój energii
odnawialnej
84
Uruchomienie
systemu
przesyłu gazu w
gminie
74
Rozwój zaplecza
kulturalnego
gminy
84
Modernizacja
ciągów
komunikacyjnych
w gminie
84
Modernizacja i
renowacja
budynków
przeznaczonych
Rozwój turystyki i
promocji gminy
Rysunek nr 16. NajwaŜniejsze problemy do rozwiązania w gminie.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
100
89
42
65
63
Infrastruktura
techniczna
37
Produkcja Ŝywności
ekologicznej
Rynek zbytu dla
płodów rolnych
Obszary lesne
Grunty rolne
42
Zasoby
przemysłowe
Usługi
zaspakajające
codzienne potrzeby
mieszkańcó
Zakłady pracy
Rysunek nr 17. Czy na terenie gminy właściwie wykorzystywane są zasoby.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
84
68
58
31
37
66
84
Bliska odległość
granicy
południowej współpraca z
sąsiednimi
regionami
Rozwój
energetyki
odnawialnej
89
Pozyskiwanie
inwestorów
Rozwój
infrastruktury
turystycznej
Rozwój sektora
rolnospoŜywczego i
przetwórstwa
Rysunek nr 18. MoŜliwości rozwojowe gminy.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
95
89
84
67
Rysunek nr 19. Problemy społeczne w gminie.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
89
74
63
Dostępność
świadczeń
medycznych
Sytuacja na
rynku
mieszkaniowym
ZuboŜenie
społeczeństwa
Bezrobocie,
szczególnie
wśród ludzi
młodych
53
68
Rysunek nr 20. Preferowane kierunki kształcenia w szkołach na terenie gminy.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
95
89
84
84
Zagadnienia
dotyczące
najnowszych
technologii
Języki obce
Ekologia
Turystyka,
hotelarstwo
Informatyka
74
69
84
Mały dostęp do informacji o instytucjach
wspierających rozwój gospodarczy
69
Dobry dostęp do placówek bankowych i
kredytów
90
Możliwości pozyskania kapitału zewnętrznego
95
Odpowiednie podejście do lokalnego rozwoju
gminy
89
Dobra promocja gminy
100
Korzystny wizerunek gminy
58
Wystarczające zasoby siły roboczej
63
63
Dobry poziom i wystarczająca ilość placówek
usługowo-handlowych
Niekorzystna lokalizacja zakłądów
przemysłowych
Niewystarczająca baza przetwórstwa dla
rolnictwa
Niewystarczająca ilość rynków zbytu płodów
rolnych
Rysunek nr 21. Gospodarka i rolnictwo.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
63
74
70
Rysunek nr 22. Preferowanie partnerzy krajowi i zagraniczni.
Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie.
95
89
89
79
10.
Partnerzy zainteresowania
rozwojem turystyki
Partnerzy krajowi i
zagraniczni którzy stworzą
miejsca pracy
Partnerzy zainteresowani
inwestowaniem w branŜę
wydobywczą
Partnerzy zainteresowani
inwestowaniem w branŜę
rolno-spoŜywczą
"Gminy partnerskie" - pomoc
w rozwiązywaniu podobnych
problemów, wymiana
doświadczeń
31
WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY
Wieloletni Plan Inwestycyjny (WPI) stanowi integralną część systemu wdraŜania strategii gminy.
Zawiera wykaz najwaŜniejszych projektów i zadań inwestycyjnych gminy, zaplanowanych do
realizacji w pierwszym okresie obowiązywania strategii, tj. w latach 2010-2013. Zadania te
wynikają z celów strategicznych strategii i ich wdroŜenie przyczyni się do osiągnięcia
określonych wskaźników przyjętych w systemie monitorowania strategii.
Z uwagi na fakt, Ŝe na obecnym etapie prac trudno przewidzieć poziom i zakres dofinansowania
poszczególnych zadań ze źródeł zewnętrznych, niniejszy wykaz zadań ma charakter wyłącznie
indykatywny. Zakłada się, Ŝe zadania te będą dodatkowo zatwierdzane przez Radę Miejską
w trybie ustawy o finansach publicznych.
71
Tabela nr 12. Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2010-2012.
Nakłady do poniesienia w latach
Nazwa programu
L.p.
1.
Uzbrojenie terenu Strefy
Aktywności Gospodarczej
SAG OlszowaSieroniowice w
infrastrukturę drogową ul.
Europejska - Etap IV
Źródła finansowania
2.
Budowa kanalizacji
sanitarnej dla wsi
Sieroniowice oraz
kanalizacji sanitarnej i
wodociągu dla SAG
Sieroniowice
Cel i zadania
programu
Uzbrojenie terenów
Inwestycyjnych
Jednostka
realizująca
Okres
realizacji
Łączne
nakłady
Nakłady
poniesione
2010
2011
2012
Następnych
Urząd Miejski
2009-2011
7 539 561
219 561
320 000
7 000 000
0
0
7 539 561
219 561
320 000
7 000 000
0
0
3 876 831
76 831
3 800 000
0
0
0
2 421 000
0
2 421 000
0
0
0
76 831
76 831
0
0
0
1 379 000
0
1 379 000
0
0
0
8 236 784
7 836 784
400 000
0
0
0
BudŜet gminy
Zapewnienie
prawidłowej
gospodarki wodnościekowej
Urząd Miejski
2002-2010
BudŜet gminy
BudŜet gminy
Źródła finansowania
GFOŚiGW
PROW 2007-2013
3.
Uzbrojenie terenu Strefy
Aktywności Gospodarczej
SAG Olszowa w
infrastrukturę drogową
Uzbrojenie terenów
inwestycyjnych
Źródła finansowania
BudŜet gminy
1 428 187
1 324 387
103 800
0
0
0
RPO - W0 20072013
6 808 597
6 512 397
296 200
0
0
0
Urząd Miejski
2002-2010
72
Nakłady do poniesienia w latach
Nazwa programu
L.p.
4.
5.
Cel i zadania
programu
Adaptacja poddasza
budynku urzędu oraz
terenu wokół na
potrzeby "Ujazdowskiego
Inkubatora
Przedsiębiorczości "
Aktywizacja
przedsiębiorczości
Źródła finansowania
BudŜet gminy
RPO - W0 20072013
Modernizacja boiska
sportowego w Ujeździe
wraz z rozbudową
zaplecza socjalnego
i infrastruktury
towarzyszącej
Poprawa
infrastruktury
sportowej
Źródła finansowania
BudŜet gminy
RPO - W0 20072013
Jednostka
realizująca
Okres
realizacji
Łączne
nakłady
Nakłady
poniesione
2010
2011
2012
Następnych
Urząd Miejski
2007-2011
3 754 180
104 180
2 530 000
1 120 000
0
0
0
Urząd Miejski
2007-2012
Inne (FRKF)
6.
7.
Uzbrojenie w sieć
wodno-kanalizacyjną
działek budowlanych
na osiedlu Piaski
w Ujeździe
Źródła finansowania
Zapewnienie
prawidłowej
gospodarki wodnościekowej
Urząd Miejski 2007-2011
BudŜet gminy
Budowa drogi
dojazdowej do gruntów
rolnych w miejscowości
Zimna Wódka
Poprawa
infrastruktury dróg
dojazdowych do
gruntów rolnych
Źródła finansowania
BudŜet gminy
FOGR
Urząd Miejski
2007-2010
2 802 180
104 180
2 530 000
168 000
0
4 244 095
60 059
100 000
280 172
3 803 864
0
3 411 964
60 059
100 000
280 172
2 971 733
0
832 131
0
0
832 131
0
0
0
0
0
0
2 290 000
193 500
90 000
2 006 500
0
0
2 290 000
193 500
90 000
2 006 500
0
0
550 200
20 200
530 000
0
0
0
383 600
166 600
20 200
363 400
166 600
0
0
0
0
0
0
73
Nakłady do poniesienia w latach
Nazwa programu
L.p.
8.
9.
Jednostka
realizująca
Okres
realizacji
Łączne
nakłady
Nakłady
poniesione
2010
2011
2012
Następnych
Urząd Miejski
2007-2011
223 400
14 800
208 600
0
0
0
121 400
102 000
14 800
0
106 600
102 000
0
0
0
0
0
0
516 500
210 000
306 500
0
0
0
210 000
186 500
0
0
0
120 000
0
0
0
Budowa drogi
dojazdowej do gruntów
rolnych w miejscowości
Balcarzowice
Poprawa
infrastruktury dróg
dojazdowych do
gruntów rolnych
Źródła finansowania
BudŜet gminy
FOGR
Przebudowa budynku
straŜy poŜarnej na
świetlicę wiejską wraz z
zapleczem kuchennym
oraz zagospodarowaniem
terenu wokół budynku w
miejscowości Klucz
Integracja
społeczności
lokalnej
Źródła finansowania
BudŜet gminy
396 500
Inne (PROW)
Rozbudowa
infrastruktury
drogowej
120 000
10. Budowa drogi gminnej
ul.Bursztynowej
w Ujeździe
Źródła finansowania
11.
Budowa drogi gminnej
ul. Pięknej w Ujeździe
Źródła finansowania
12.
Cel i zadania
programu
Urząd Miejski
940 000
40 000
900 000
0
0
0
542 100
40 000
502 100
0
0
0
397 900
0
397 900
0
0
0
318 544
18 544
0
300 000
0
0
BudŜet gminy
168 544
18 544
0
150 000
0
0
BudŜet państwa
150 000
0
150 000
0
0
BudŜet gminy
BudŜet
państwa(NPPDL)
Rozbudowa
infrastruktury
drogowej
Budowa drogi gminnej
na osiedlu Piaski(ul.
Krzemowa i Bazaltowa)
Rozbudowa
infrastruktury
drogowej
Źródła finansowania
BudŜet gminy
Urząd Miejski
Urząd Miejski
Urząd Miejski
1 860 000
40 000
60 000
1 760 000
0
0
980 000
40 000
60 000
880 000
0
0
74
Nakłady do poniesienia w latach
Nazwa programu
L.p.
13. Remont i modernizacja
świetlicy wiejskiej wraz
z przyległym parkiem
i rozbudową zaplecza
sportowo - rekreacyjnego
w Sieroniowicach
Źródła finansowania
14. "Opolska eSzkoła, szkołą
ku przyszłości"
Źródła finansowania
15.
"Opolska eSzkoła, szkołą
ku przyszłości"
Źródła finansowania
16. Przebudowa Domu
Spotkań wraz z
zagospodarowaniem
terenu w Zimnej Wódce
Źródła finansowania
Cel i zadania
programu
BudŜet
państwa(NPPDL)
Integracja
społeczności
lokalnej
Jednostka
realizująca
Okres
realizacji
Nakłady
poniesione
880 000
Urząd Miejski
BudŜet gminy
PROW 2007-2013
Społeczeństwo
informacyjne
Łączne
nakłady
PSP
Jaryszów
2010
2011
2012
Następnych
0
880 000
0
0
0
860 000
60 000
100 000
700 000
0
860 000
60 000
100 000
700 000
0
505 000
0
252 500
252 500
BudŜet gminy
80 000
40 000
40 000
RPOWO 2007-2013
Społeczeństwo
informacyjne
425 000
212 500
212 500
252 500
252 500
PG Ujazd
505 000
0
BudŜet gminy
80 000
40 000
40 000
RPOWO 2007-2013
425 000
212 500
212 500
Integracja
społeczności
lokalnej
Urząd Miejski
2008-2011
0
0
522 570
22 570
100 000
400 000
0
0
Dotacja
522 570
22 570
100 000
400 000
0
0
PROW
0
0
0
0
0
0
75

Podobne dokumenty