Jesteśmy gminą rolniczo-usługowo- przemysłową
Transkrypt
Jesteśmy gminą rolniczo-usługowo- przemysłową
1 1. SPIS TREŚCI WSTĘP ........................................................................................................................................ 4 2. OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY UJAZD...................................... 5 3. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO ......................................................................................... 6 3.1. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY................................... 6 3.2. ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH GMINY..................................................... 8 3.2.1. RYS HISTORYCZNY ..................................................................................................... 8 3.2.2. RYS KULTUROWY........................................................................................................ 8 3.2.3. POŁOśENIE I POWIERZCHNIA .................................................................................... 9 3.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA ........................ 10 3.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE........................................................................................... 11 3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE .............................................................................. 15 3.3.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU GMINY UJAZD ................................................................ 16 3.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ........................................................................................ 21 3.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI ..................................................................... 26 3.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO........................................................................... 27 3.4. DEMOGRAFIA ........................................................................................................................... 28 3.5. GOSPODARKA.......................................................................................................................... 33 3.5.1. SEKTOR ROLNICZY............................................................................................................... 41 3.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY ..................................................................................................... 41 3.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI .......................................................................................... 43 3.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI............................................................................................ 43 3.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA ....................................................................................... 44 3.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA .......................................................................................... 45 3.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ ................................................. 45 4. IDENTYFIKACJA NAJWAśNIEJSZYCH PROBLEMÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY .............................................................................................................................................. 46 5. 4.1. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI: ........................................... 46 4.2. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ: ......... 46 4.3. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE OŚWIATY, KULTURY I REKREACJI: ......... 46 4.4. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ:.......................... 46 ANALIZA SWOT ........................................................................................................................ 46 2 6. MISJA ORAZ CELE STRATEGII................................................................................................ 49 6.1. MISJA STRATEGII.............................................................................................................. 49 6.2. CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE................................................................... 51 7. POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z INNYMI DZIAŁANIAMI 55 8. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII ............................................ 57 9. PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH ................................................................ 58 10. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY ................................................................................... 71 3 1. WSTĘP Strategia rozwoju gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju gminy. Strategia jest podstawowym instrumentem długofalowego zarządzania gminą. Pozwala na zapewnienie ciągłości i trwałości w poczynaniach władz gminy, niezaleŜnie od zmieniających się uwarunkowań politycznych. Strategia umoŜliwia równieŜ efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi zasobami gminy, takimi jak: zasoby ludzkie, infrastruktura czy teŜ środki finansowe. Dobrze zorganizowany proces opracowania strategii umoŜliwia zaangaŜowanie władz lokalnych oraz mieszkańców w planowanie swojej przyszłości. Uwzględnienie zgłaszanych opinii i pomysłów pozwala na wypracowanie strategii, z którą będzie się identyfikowała w duŜym stopniu społeczność lokalna. UtoŜsamianie się władz i mieszkańców gminy z opracowaną strategią stanowi niezbędny warunek jej skutecznej realizacji. Rysunek 1. Schemat planowania strategii rozwoju Gminy. Demografia Analiza zasobów Struktura przestrzenna Sytuacja gospodarcza i społeczna Infrastruktura Identyfikacja stanu obecnego Mocne strony Słabe strony Szanse ZagroŜenia Analiza SWOT Poprawa Ŝycia mieszkańców Planowanie Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego Gminy Modernizacja i rozbudowa infrastruktury Rozwój oświaty, kultury i rekreacji 4 Konieczność posiadania aktualnej strategii rozwoju gminy podyktowana jest nie tylko względami praktycznymi „dobrego rządzenia”, ale równieŜ wynika z uregulowań prawnych, zawartych między innymi w ustawie o samorządzie gminnym czy teŜ ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w której strategie gmin i powiatów zostały zaliczone – obok strategii rozwoju kraju, strategii sektorowych oraz strategii wojewódzkich – do kluczowych dokumentów planistycznych, na podstawie których powinna być prowadzona polityka rozwoju kraju /Art. 9 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227,poz. 1658/. Strategia rozwoju gminy stanowi równieŜ formalną podstawę do przygotowania i oceny wniosków o finansowanie zadań ze źródeł unijnych. Posiadanie aktualnej strategii rozwoju lokalnego wraz wynikającym z niej wieloletnim planem inwestycyjnym jest na przykład jednym z warunków ubiegania się o środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. ZałoŜono Ŝe strategia będzie dokumentem średniookresowym, a okres jej realizacji przypadnie na lata 2010-2016. Przyjęcie takiego horyzontu czasowego jest zgodne z zaleceniami planistycznymi oraz pozwala na dostosowanie strategii do wymogów wynikających z obowiązującej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2007-2013. Z uwagi na dość długi okres obowiązywania strategii, przyjęto, Ŝe musi to być dokument uniwersalny, koncentrujący się na rozwiązaniu najwaŜniejszych problemów rozwojowych gminy i jej mieszkańców. 2. OBSZAR I CZAS REALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY UJAZD Opracowana Strategia Rozwoju Gminy Ujazd jest podstawą do realizacji zadań na terenie gminy Ujazd w latach 2010–2017. Strategię Rozwoju Gminy Ujazd wykonano zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2001 Nr 142 poz. 1591 – tekst jednolity + zmiany). Zadania zapisane w Strategii Rozwoju Gminy Ujazd są zgodne z: - Miejscowymi Planami Zagospodarowania Przestrzennego, - Programem Ochrony Środowiska oraz Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Ujazd, - Wieloletnim Planem Inwestycyjnym. Ponadto Strategia Rozwoju Gminy Ujazd na lata 2010–2016 została opracowana zgodnie z zasadami przygotowania Planu Rozwoju Lokalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007-2013. W odniesieniu do Strategii Rozwoju przyjęto następujące załoŜenia: • realizacja Strategii ma słuŜyć mieszkańcom gminy oraz instytucjom i organizacjom funkcjonującym na omawianym terenie, • decyzję o przyjęciu Strategii oraz decyzję dotyczącą realizacji jej załoŜeń, podejmuje Rada Miejska w Ujeździe, • strategia została opracowana przy współudziale mieszkańców gminy, co wpływa na wartość tego dokumentu. W pracy nad strategią wykorzystana została wiedza ludzi najlepiej znających problemy i potrzeby gminy, a takŜe nastąpiła integracja społeczności wokół istotnych problemów gminy, • projekt strategii poddano społecznej konsultacji, której wyniki są podstawą hierarchizacji potrzeb i celów. Strategia Rozwoju Gminy Ujazd będzie w razie potrzeby na bieŜąco aktualizowana we współpracy z lokalnymi partnerami społeczno – gospodarczymi. 5 3. DIAGNOZA STANU WYJŚCIOWEGO Zaprezentowana poniŜej diagnoza stanu wyjściowego obejmuje szczegółową analizę uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych rozwoju gminy. Do czynników zewnętrznych mogących w istotny sposób wpłynąć na rozwój gminy zaliczono postępujące procesy integracyjne i globalizacyjne w Europie, stosowanie polityk wspólnotowych (w tym polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich), a takŜe takie zjawiska jak rozwój społeczeństwa informacyjnego, pojawianie się nowych form turystyki czy niekorzystnie kształtujące się trendy demograficzne. Natomiast oceny czynników wewnętrznych rozwoju gminy dokonano w czterech najwaŜniejszych obszarach rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, zwracając szczególną uwagę na powiązanie analizowanych obszarów z przyjętym w strategii systemem monitorowania. Zbiorcza analiza SWOT jest podsumowaniem przeprowadzonych badań analitycznych i stanowi podstawę do sformułowania właściwej diagnozy strategicznej, która z kolei słuŜy do określenia właściwej wizji i strategii rozwoju gminy. 3.1. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ZEWNĘTRZNYCH ROZWOJU GMINY NaleŜy przypuszczać, Ŝe rozwój gminy Ujazd, podobnie jak i zdecydowanej większości gmin w Polsce, będzie mocno uzaleŜniony od szeregu czynników zewnętrznych. Niektóre z nich będą miały pozytywny wpływ na rozwój gminy, natomiast inne mogą w sposób istotny przyczynić się do ograniczenia jej rozwoju. W niniejszej analizie ograniczono się do krótkiej charakterystyki kilku najwaŜniejszych pozytywnych i negatywnych zjawisk, które w znaczący sposób mogą wpłynąć na szanse rozwoju gminy. Od uświadomienia sobie znaczenia tych zjawisk zaleŜy w duŜej mierze poprawność sformułowania diagnozy i strategicznej wizji rozwoju gminy. Do głównych czynników zewnętrznych, mogących pozytywnie wpłynąć na rozwój gminy Ujazd, naleŜy z pewnością zaliczyć: Postępujące procesy integracyjne w Unii Europejskiej, dokonujące się w wymiarze przestrzennym, społecznym i gospodarczym. Z licznych analiz oceniających moŜliwy wpływ procesów integracyjnych na rozwój Opolszczyzny wynika, Ŝe w dłuŜszej perspektywie czasu naleŜy spodziewać się szeregu pozytywnych zjawisk związanych z modernizacją gospodarki i infrastruktury technicznej, napływem inwestycji i nowych technologii, rozwojem nowych form zatrudnienia, a takŜe poprawą poziomu wykształcenia i jakości Ŝycia mieszkańców regionu. NaleŜy mieć nadzieję, Ŝe równieŜ gmina Ujazd będzie objęta częścią pozytywnych procesów rozwojowych zachodzących na obszarze Polski i województwa opolskiego. Transfer do regionu znacznych środków finansowych, związanych z realizacją przez Polskę programów współfinansowanych z Unii Europejskiej. Od wielkości i efektywności wykorzystania tych środków będzie między innymi w duŜej mierze zaleŜał rozwój społeczności lokalnych, w tym równieŜ gminy Ujazd. Rozwój społeczeństwa informacyjnego i moŜliwości z tym związanych. Przewiduje się, Ŝe w ciągu najbliŜszych lat nastąpi szybki rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych, przyczyniający się do ich powszechnego wykorzystania przez coraz szersze kręgi społeczeństwa. Łatwy dostęp do informacji i wiedzy stanowi obecnie fundament rozwoju i moŜe stać się waŜnym czynnikiem zmierzającym do wyrównywania szans rozwojowych i przeciwdziałania marginalizacji terenów wiejskich i małych miasteczek województwa opolskiego. Wraz z upowszechnianiem się infrastruktury komunikacji elektronicznej moŜliwy będzie stopniowy rozwój róŜnych form zatrudnienia oraz samokształcenia mieszkańców. Powszechny dostęp do technik informacyjnych będzie z pewnością przyczyniał się do zwiększenia atrakcyjności obszaru i ograniczał występujące w poszczególnych gminach problemy społeczne i gospodarcze, takie jak bezrobocie, ubóstwo, patologie społeczne, itd. Rosnące znaczenie walorów przyrodniczych i kulturowych w rozwoju róŜnych form turystyki. W ciągu najbliŜszych lat turystyka będzie stanowiła jedną z najszybciej rozwijających się branŜ, 6 zarówno w Europie jak i w Polsce. Rynek usług turystycznych będzie w duŜej mierze kształtowany przez kompleksowe produkty turystyczne, które w duŜym stopniu oparte będą na lokalnych walorach przyrodniczych i kulturowych. Biorąc pod uwagę bogate dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe Opolszczyzny, wydaje się, Ŝe wiele gmin z regionu będzie miało duŜe moŜliwości włączenia się w ogólnokrajowy proces rozwoju i świadczenie usług turystycznych. Dotyczy to równieŜ gminy Ujazd, która z pewnością będzie miała realne szanse na rozwój róŜnych form turystyki i rekreacji. Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii. ZałoŜenia polityki energetycznej Wspólnoty Europejskiej zakładają wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w produkcji energii ogółem w krajach Unii Europejskiej do 12 % w roku 2010 i 21 % w roku 2020. Ponadto udział biopaliw w zuŜyciu paliw silnikowych w transporcie ma w roku 2020 wynieść nie mniej niŜ 5,75 %. Przewiduje się, Ŝe sektor energetyki odnawialnej w Polsce będzie rozwijał się w oparciu o trzy podstawowe źródła: biomasę (pochodzącą głównie z upraw energetycznych oraz odpadów rolnych i komunalnych), energię wiatrową oraz wodną. Dodatkowym źródłem do wykorzystania, chociaŜ na mniejszą skalę, będzie równieŜ energia geotermalna i słoneczna. Rozwój energetyki odnawialnej będzie z pewnością stanowił mocny impuls rozwojowy dla kraju i regionów. W dłuŜszej perspektywie czasu naleŜy spodziewać się napływu nowych inwestycji i technologii, a popyt na odnawialne surowce energetyczne stworzy dla wielu gmin wiejskich alternatywę dla modernizacji rolnictwa oraz dodatkowe szanse na róŜnicowanie działalności gospodarczej na wsi. Do negatywnych czynników zewnętrznych mogących ograniczyć moŜliwości rozwojowe gminy Ujazd naleŜy zaliczyć: Wspólna polityka rolna, która z jednej strony wymusza modernizację i efektywność polskich gospodarstw rolnych, zaś z drugiej moŜe prowadzić do upadku znacznej części małych i nierentownych gospodarstw rolnych. Problem ten moŜe w szczególności dotyczyć gospodarstw rolnych, które w większości są rozdrobnione i w dłuŜszej perspektywie czasu mogą nie sprostać narastającej w tym sektorze konkurencji. Biorąc pod uwagę niekorzystną strukturę zatrudnienia w rolnictwie, upadek wielu gospodarstw rolnych mógłby powodować powaŜne problemy społeczne na poziomie lokalnym, ograniczając znacznie moŜliwości rozwojowe i inwestycyjne wielu gmin, w tym równieŜ gminy Ujazd. Narastająca emigracja ludzi młodych za granicę. Coraz szerszy dostęp do europejskiego rynku pracy, połączony z brakiem realnych moŜliwości zatrudnienia w miejscu zamieszkania, powoduje, Ŝe coraz więcej młodych i dobrze wykształconych ludzi decyduje się na szukanie pracy poza granicami kraju. Proces ten zaczyna juŜ negatywnie wpływać na regionalny rynek pracy oraz sytuację gospodarczą w regionie, ograniczając szanse rozwojowe województwa i poszczególnych jednostek samorządowych. Ponadto, w wymiarze lokalnym, dalsze utrzymywanie się zjawisk emigracyjnych moŜe prowadzić do wyludniania się obszarów wiejskich i zachwiania funkcjonowania podstawowych struktur społeczno-kulturowych w wielu gminach. Niedostosowanie środków unijnych do potrzeb inwestycyjnych większości samorządów lokalnych w regionie. Ryzyko takie jest coraz bardziej realne w związku z zobowiązaniem Polski do przeznaczenia co najmniej 60 % środków z Unii Europejskiej na realizację celów tzw. Strategii Lizbońskiej, koncentrującej się przede wszystkim na rozwiązywaniu problemów ogólnoeuropejskich, zaś w niewielkim stopniu uwzględniającej potrzeby rozwojowe wielu samorządów lokalnych. Takie podejście moŜe doprowadzić do sytuacji, w której tylko niewielki odsetek samorządów lokalnych będzie mógł uzyskać wsparcie na modernizację swojej podstawowej infrastruktury, zaś zdecydowana większość będzie musiała rozłoŜyć w czasie zaplanowane inwestycje, co z pewnością ograniczy ich konkurencyjność i zdolność do inwestowania w innych obszarach rozwoju. 7 3.2. ANALIZA UWARUNKOWAŃ WEWNĘTRZNYCH GMINY 3.2.1. RYS HISTORYCZNY Ujazd zaliczany jest do najstarszych miast na Śląsku. Pierwsza, pisana wzmianka o dobrach ujazdowskich, pojawiła się w dokumencie PapieŜa Hadriana IV (bulli prefekcyjnej z dnia 23 kwietnia 1155 r.). Miasto uzyskało prawa miejskie dnia 25 maja 1223 r., podczas gdy biskup wrocławski Wawrzyniec wystawił dokument lokacyjny, w którym wyszczególniono równieŜ dobra biskupie związane z Ujazdem (Ujeździec - dzisiaj Stary Ujazd, Jaryszów, Zimna Wódka, Poniszowice, Niekarmina, Niewiesie i od 1235 r. – Klucz). Wykonawcą postanowień biskupich był wójt nyski Walter (jednym z jego następców był proboszcz ujazdowski Stanisław, którego istnienie świadczy o funkcjonowaniu w tamtym czasie kościoła i ustanowieniu parafii). W 1260 r. miasto posiadało samorząd i rozwijało się pomyślnie aŜ do XVII w., jako lokalny ośrodek rzemieślniczy i waŜny, handlowy punkt tranzytowy. W 1740 r. po wojnie austriacko-pruskiej, Ujazd znalazł się w państwie pruskim. W nowym układzie administracyjnym miasto podlegało VI Departamentowi Kamery Wrocławskiej oraz pruskiej władzy skarbowej. Przedział XVII-XVIII w. stał się niepomyślnym okresem dla rozwoju Ujazdu. Wydarzenia związane z wojną trzydziestoletnią (1618-1648), wojną austriacko-pruską (1740-1763), jak równieŜ z poŜarami (1666r., 1676r. i 1770r.) zdziesiątkowały ludność i zniszczyły wiele zabudowań wraz z dobytkiem i inwentarzem, przynosząc tym samym znaczne osłabienie gospodarcze. Szansę na poprawę sytuacji gospodarczej przekreślał fakt powstania, w tym okresie nowego szlaku handlowego Kraków - Wrocław omijającego Ujazd. Po 1815 r. kiedy wprowadzono wybieralny samorząd oraz ogłoszono wolność handlu i rzemiosła, Ujazd przechodził pozytywniejszy etap. W latach 1838 - 1945 majątek oraz zamek ujazdowski znalazł się w rękach rodziny Hohenlohe-Oehringen, w której posiadaniu pozostawał aŜ do 1945 r. W I poł. XIX w. nastąpiło znaczne oŜywienie gospodarcze, jak równieŜ szybsze tempo rozwoju miasta, za sprawą uruchomienia Kanału Gliwickiego. Niestety, kolejne lata spowodowały ponowny zastój miasta (uruchomiona w 1848 r. linia kolejowa z Wrocławia do Mysłowic ominęła Ujazd, brak było takŜe dogodnych połączeń drogowych ze Strzelcami - stolicą powiatu, do którego został włączony Ujazd). Do końca XVIII w. teren gminy zamieszkiwała ludność pochodzenia polskiego, kultywująca swe tradycje, jednakŜe w XIX w. wskutek kolonizacji tych ziem osadnikami niemieckimi i postępującej germanizacji, miasto stało się ośrodkiem o wyraźnie niemieckim charakterze. W 1900r. – 75 % mieszkańców posługiwało się językiem niemieckim, jako językiem ojczystym. W 1921r., po trzecim powstaniu śląskim, Ujazd znalazł się po niemieckiej stronie granicy. W 1937r. w ramach przeprowadzonej przez władze hitlerowskie akcji zacierania nazw polskich na Śląsku, zmieniono nazwę: Ujazd na Bischofstal. W skutek działań wojennych (1945r.), Ujazd został zniszczony w prawie 70 % (największemu zniszczeniu uległ rynek wraz z ratuszem, przyległe do niego ulice oraz zamek). Ludność pochodzenia niemieckiego opuściła miasto, po czym pozostało w nim zaledwie 400 osób. Wraz z odbudową zniszczeń wojennych, stopniowo wzrastała równieŜ liczba mieszkańców głównie za sprawą napływu repatriantów i przesiedleńców z kresów wschodnich (w 1946 r. było ich 2986). 3.2.2. RYS KULTUROWY Na obszarze miasta znajduje się Miejsko-Gminny Ośrodek Działalności Kulturalnej w Ujeździe, ul. 3-go Maja 5 47-143 Ujazd. Ponadto Ujazd moŜe pochwalić się równieŜ bogatym Ŝyciem kulturowym, albowiem na ich terenie, organizowanych jest w ciągu roku wiele interesujących imprez środowiskowych, m.in.: - „Dni Ziemi Ujazdowskiej, - „Lato w mieście”, - „Dzień Kobiet”, 8 - „Majówka”, - „Dzień Matki”, - „Dzień Dziecka”, - „Księgozbiór biblioteki w internecie”. - „Targi Panieńskie”, - „DoŜynki Gminne”, - „Konkurs Muzyki Religijnej”, - „Gminy Koncert Kroszonkarski”, - „Warsztaty Kroszonkarskie”, - „Konkurs Kroszonkarski”, - „Ferie zimowe”, - „Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”, - „Szczęśliwego Nowego Roku”, - „Andrzejki”, - „Mikołajki”, - „Konkurs świąteczny”, - „Korona z olszowej zagrodzona”, - „Spotkanie z autorką ksiąŜek dla dzieci”, - „Nusplingen”, - „Konkurs recytatoski”, - „ Ferie z kulturą”, - „Karnawałowe spotkanie seniorów”, - „W rytmie CHA-CHA, Dzień Babci i Dziadka”, - „Śląskie śpiewanie”, - „Warsztaty – jak powstaje papier”, - „W afrykańskich rytmach”, - „Rycerze ksiąŜek”, - „Zapobiegajmy poŜarom”, - „Konkurs recytatorski w języku niemieckim”, - „Wielkanocne kroszonki”, - „Wielkanocne warsztaty”, - „Ferie z kulturą”, - „ Spotkanie seniorów”, - „Dla Babci i Dziadka”, - „Przedszkolaki w bibliotece”, - „Śląskie beranie”, - „Konkurs literacki z pytaniem – wszyscy kochają Kubusia Puchatka”, - „Konkurs plastyczny – Kubuś Puchatek i przyjaciele”, - „Przegląd talentów muzycznych”. 3.2.3. POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA 3.2.3.1. Położenie administracyjne Gmina Ujazd leŜy w południowo-wschodniej części województwa opolskiego, w powiecie strzeleckim. Od strony wschodniej graniczy bezpośrednio z województwem śląskim, od południa z miastem 9 Kędzierzyn-Koźle, od zachodu z gminą Leśnica oraz od północy z miastem i gminą Strzelce Opolskie. Swoim zasięgiem Gmina zajmuje powierzchnię 84 km2, co stanowi 11 % powierzchni powiatu i ok. 0,9 % powierzchni Województwa. Ujazd zamieszkuje 6 256 mieszkańców. Gmina oprócz miasta, podzielona jest na 9 sołectw: - Balcarzowice, - Jaryszów, - Klucz, - Niezdrowice, - Nogowczyce, - Olszowa, - Sieroniowice, - Stary Ujazd, - Zimna Wódka. Rysunek nr 2. PołoŜenie gminy Ujazd. 3.2.4. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI, GEOMORFOLOGIA, GEOLOGIA Gmina Ujazd połoŜona jest we wschodniej części Województwa Opolskiego, na wschód od Góry Św. Anny. Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski J. Kondrackiego, na obszarze Gminy Ujazd stykają się dwie jednostki: - mezoregion Kotlina Raciborska (318.59) naleŜący do makroregionu Niziny Śląskiej (318.5), stanowiący północno - zachodnią część gminy, - mezoregion Chełmu (341.11) wchodzący w skład makroregionu WyŜyny Śląskiej (341.1), Gmina leŜy w południowo-wschodniej jego części. PołoŜenie gminy zadecydowało o specyficznej budowie geologicznej oraz zróŜnicowanym ukształtowaniu powierzchni terenu. Masyw Chełmu biegnie z północnego zachodu w kierunku południowo-wschodnim, przewyŜszając otaczającą krainę na długości ok. 25 km i stanowi zachodnią część garbu triasowego wapienia muszlowego, oddzieloną od Garbu Tarnogórskiego - wyraźnym 10 obniŜeniem pod Pyskowicami. Długość złoŜa wapienia wynosi ok. 130 km, natomiast jego szerokość waha się od 15 - 25 km. Rzeźbę terenu kształtują pojedyncze, podłuŜne wzniesienia i płaskowyŜe, których wysokość wynosi od 360 - 400 m n.p.m. W części północno - zachodniej Chełmu, wznosi się najwyŜsza kulminacja - Góra Św. Anny, tworzona przez szczątkowy bazaltowy nek wulkaniczny, nadający swym profilem - wygląd nieczynnego wulkanu. Formami, które charakteryzują rzeźbę powierzchni terenu na stokach zachodnich, są wąwozy i parowy (formy związane z procesem krasowienia skał, który odpowiada za modelowanie powierzchni stoków). Suche parowy, tworzą w partiach leśnych malowniczą i urozmaiconą rzeźbę terenu. Na szczególną uwagę w części zachodniej gminy, zasługują dobrze zachowane formy krasowe, w tym leje i jary (m.in. głęboki jar w miejscowości Klucz wyŜłobiony w utworach lessowych). Teren gminy obniŜa się w kierunku południowo-wschodnim, przechodząc stopniowo w obszar Kotliny Raciborskiej (najdalej na południe wysunięta część Niziny Śląskiej, rozciągająca się wzdłuŜ biegu Odry na terenie Powiatu Kędzierzyńsko – Kozielskiego oraz dalej na południe w kierunku Raciborza). Kotlina Raciborska stanowi płaską równinę (wzniesiona od 170 - 210 m n.p.m.), rozdzieloną przez dolinę Odry na dwie części. Obszar ten jest bardzo słabo urozmaicony, na którym przewaŜa rzeźba równinna, o róŜnicach wysokości z reguły nie przekraczających 3 m. Niewielkie urozmaicenia w rzeźbie, tworzą zagłębienia występujące w formie meandrycznych starorzeczy, podmokłych lub wypełnionych wodą. Wschodnia część kotliny (190 - 210 m n.p.m.) to nieco wyŜsza, lekko falista równina piaszczysta, miejscami silnie zwydmiona. Część zachodnia z kolei (170 - 190 m n.p.m.), to płaska równina piaszczysto – gliniasta. W dolinie rzeki Kłodnicy na południe od Ujazdu wysokości bezwzględne wynoszą ok. 185 m.n.p.m. Dno Kotliny Raciborskiej budują osady holoceńskie (zazwyczaj utwory gliniaste i pyłowe, rzadziej ilaste i piaszczyste o zróŜnicowanej miąŜszości, pod nimi zalegają osady okruchowe w postaci piasków i Ŝwirów). 3.2.5. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE Na terenie gminy Ujazd łąki zajmują 442,98 ha (7,8 % powierzchni uŜytków rolnych i 5,3 % ogólnej powierzchni gminy), przy czym większość to uŜytki III i IV klasy bonitacji, a więc obejmujące gleby dobre i średnio dobre. Największą powierzchnię zajmują łąki w mieście Ujazd (184,8 ha), natomiast najmniejszą w Olszowej (0,65 ha). Cennym zbiorowiskiem łąkowym na terenie gminy Ujazd jest łąka ostroŜeniowa Cirsietum rivularis, zajmująca sporą powierzchnię nad Kanałem Gliwickim w pobliŜu Ujazdu (w Polsce występuje zwykle na północnym wschodzie oraz na przedpolu Karpat i Sudetów). Zespól ten wykształca się na zmeliorowanych torfach niskich i odznacza się charakterem borealno – górskim. Interesującym faktem jest obecność w nim dość rzadkich na Opolszczyźnie roślin takich, jak: storczyk Dactylorhiza majalis (gatunek chroniony), ostroŜeń nadbrzeŜny Cirsium rivulare – gatunek podgórski oraz arcydzięgiel nadbrzeŜny Angelica archangelica ssp. litoralis – gatunek borealny, rozprzestrzeniający się na południe wzdłuŜ Odry i Wisły. Obszary podlegające ochronie Na terenie gminy najbardziej cenne przyrodniczo obszary leśne, objęte zostały w 1997r. ochroną rezerwatową. Na omawianym obszarze występują następujące rezerwaty: Lesisko, BoŜe Oko, Biesiec, Ligota Dolna i Grafik oraz jedyny na Opolszczyźnie rezerwat geologiczny Góra Św. Anny. Obszarami prawnie chronionymi, występującymi na terenie gminy Ujazd są: • Rezerwat geologiczny Góra Św. Anny - znajdujący się w granicach gminy Ujazd (zajmujący ok. 2 % powierzchni Parku Krajobrazowego - Góra Św. Anny, obejmującego zachodnią część gminy). W skład otuliny parku wchodzą fragmenty sołectw: Olszowa, Klucz i Zimna Wódka (stanowią ok. 22 % powierzchni otuliny). Park podzielony jest na część północną i południową, 11 • zajmując swoją powierzchnią obszar - 5 150 ha, z kolei jego otulina zajmuje obszar - 6 275ha. Dominantą krajobrazu parku jest wulkaniczne wzniesienie Góry Św. Anny, stanowiące najwyŜszy punkt (400 m n.p.m.), w całym Garbie Chełmu. W podatnych na erozje skałach osadowych rozwinęły się interesujące zjawiska krasowe, przy czym do najciekawszych form powierzchniowych krasu na terenie parku naleŜą leje zapadliskowe, groty skalne, ponory i wywierzyska w postaci źródeł. Rzeźbę parku urozmaicają wąwozy i parowy, wytworzone w pokrywie lessowej. Flora parku stanowi 18 % flory Polski, na którą składa się 400 gatunków roślin naczyniowych, z których 20 jest objętych ochroną: śnieŜyczka przebiśnieg, paprotka zwyczajna, lilia złotogłów, kruszynek szerokolistny, podkolan biały, listera jajowata, orlik pospolity, parzydło leśne, wawrzynek wilcze łyko, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, dziewięćsił bezłodygowy, buławik wielokwiatowy, buławik mieczolistny, konwalia majowa, kalina koralowa, marzanka wonna, pierwiosnek lekarski, kruszyna pospolita, kopytnik pospolity. Pod względem występowania gatunków zwierząt, naleŜy wymienić popielicę (zamieszczona w Czerwonej Księdze Zwierząt w kategorii R) oraz nadmienić iŜ teren jest miejscem potencjalnej restytucji populacji susła moręgowanego. Ponadto na w/w obszarze występuje ok. 600 gatunków motyli, jak równieŜ licznie występują pospolite gatunki zwierząt, takich jak: sarny, jelenie, lisy, jeŜe, wiewiórki, myszołowy, jastrzębie, borsuki, tchórze, dziki, kuny leśne, pustułki, krogulce, dzięcioły czarne, dzięcioły zielonosine. Rezerwat florystyczny BoŜe Oko – znajdujący się ok. 1 km na zachód od miejscowości Klucz, utworzony w celu ochrony ze względów naukowych i dydaktycznych lasu świeŜego z licznie występującym ponad 100-letnim bukiem. Obszar chroniony w/w rezerwatu wynosi 68,94 ha i obejmuje swym zasięgiem lasy nadleśnictwa Strzelce Opolskie. Rezerwat połoŜony jest na zboczu niewielkiego wzniesienia, opadającego w kierunku zachodnim i południowym w stronę strumienia Łącka Woda. NajwyŜszy punkt w północno - wschodniej części rezerwatu ma wysokość 295m n.p.m., z kolei najniŜszy znajduje się przy zachodniej granicy na poziomie 255m n.p.m. W północno - zachodnim fragmencie rezerwatu znajduje się malowniczy, rozległy parów, czyli sucha dolina o dość szerokim dnie i stromych, ale nie urwistych zboczach. Do występujących zbiorowisk roślinnych naleŜą: kwaśna buczyna niŜowa (Luzulo-pilosaeFagetum), śyzna buczyna sudecka (Dentario enneaphyllidis Fagetum), Ŝyzna buczyna niŜowa (Melico- Fagetum). Wśród 60 roślin naczyniowych, które tworzą w/w zespoły, cztery objęte są ochroną prawną. Do najciekawszych gatunków naleŜy: storczyk buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera alba), wykorzystywana w lecznictwie marzanka wonna (Galium odoratum), kopytnik pospolity (Asarum europaeum) i bluszcz pospolity (Hedera helix). Do osobliwości przyrodniczych zaliczyć moŜna okazałe buki, których wiek szacuje się na ok. 160 lat (wymiarami spełniają kryteria drzew pomnikowych). Na omawianym terenie występują równieŜ chronione grzyby, między innymi soplówka gałęzista, znana w Polsce z niewielu stanowisk w Bieszczadach i Pieninach, w naturalnych lasach liściastych i mieszanych, głownie na buku. Stwierdzono tu obecność wielu gatunków ptaków i ssaków, do ciekawszych naleŜą: myszołów, puszczyk, dzięcioł czarny, kuna leśna. Lasy Lasy i grunty leśne w gminie Ujazd zajmują 1 987 ha, co stanowi jedynie 23,9 % powierzchni gminy. Udział lasów w zagospodarowaniu powierzchni gminy utrzymuje się poniŜej średniego zalesienia kraju (ok. 28 %), województwa (ok. 27 %) i jest prawie dwukrotnie niŜszy niŜ zalesienie powiatu (ok. 42 %). Lasy gminy Ujazd stanowią 23,5 % ogólnego areału gruntów gminy (ponad połowę lasów gminy - 1 033,34 ha (53 %) - zaliczono do lasów ochronnych). Tabela nr 1. Grunty pod lasami gminy Ujazd (stan na styczeń 2004 r.). 12 Ujazd 27,14 Grunty zadrzewione i zakrzewione 7,22 Balcarzowice 429,16 0,20 Jaryszow 141,47 2,14 Zimna Wodka 298,02 3,55 Klucz 246,42 0,56 Niezdrowice 262,04 0,75 Nogowczyce 188,58 0,18 Olszowa 310,60 3,57 Sieroniowice 44,31 5,28 Stary Ujazd 6,99 1,89 1 954,72 25,34 Miejscowość Razem Gmina Ujazd Lasy i grunty leśne Źródło: Informacje pozyskane z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe. Administracyjnie lasy państwowe, obejmujące 1917 ha terenu gminy, podlegają m. in. pod Nadleśnictwo Strzelce Opolskie (881 ha), Nadleśnictwo Rudziniec (768 ha) oraz Nadleśnictwo Kędzierzyn (268 ha). Zwarte kompleksy leśne zlokalizowane są w północno – wschodniej części gminy (obszar sołectw: Balcarzowice, Nogowczyce, Jaryszów), na południu gminy (rejon wsi Niezdrowice) oraz w zachodniej części gminy (rejon Zimnej Wódki, Kluczy, Olszowej). Szeroki pas w środkowej części gminy. Teren w środkowej części gminy, począwszy od doliny Kłodnicy na południu po Ujazd, Jaryszów i Sieroniowice aŜ do północnej granicy jest pozbawiony lasów. Lasy gminy Ujazd znajdują się w V Śląskiej Krainie Przyrodniczo – Leśnej, w dzielnicy Kędzierzyńsko – Rybnickiej, w mezoregionie Chełmskim, gdzie wyróŜnia się 7 siedliskowych typów lasów, przy czym największą powierzchnię zajmuje: - las świeŜy (59,1 %), - las mieszany świeŜy (23,3 %), - bor mieszany świeŜy (6,4 %). Podstawowymi gatunkami lasotwórczymi są: - sosna zwyczajna (48,7 %), - świerk pospolity (19 %), - dąb szypułkowy i bezszypułkowy (10,4 %), - buk zwyczajny (10,1 %), - brzoza brodawkowata (8,4 %), - lipa drobnolistna (0,05 %), - jesion (0,66%), - modrzew europejski (1,3 %). Struktura młodszych (I – III) i starszych (IV – VII) klas wieku, panujących gatunków drzew jest zbliŜona i wynosi odpowiednio 53,5 % oraz 46,5 %. Znaczący udział mają równieŜ drzewostany w I (22,8 %) i II (17,3 %) klasie wieku. Jedynym naturalnym zespołem leśnym zachowanym na terenie 13 gminy Ujazd jest Ŝyzna buczyna niŜowa (Galio odorati – Fagetum), objęta ochroną rezerwatową. Poza w/w buczyną wszystkie fragmenty lasów w gminie są sztucznymi uprawami lub lasami zdegenerowanymi na skutek błędnej gospodarki leśnej, które charakteryzuje ubogie runo (dominują m.in.: śmiałek pogięty, pokrzywa zwyczajna, jeŜyna oraz niecierpek drobnokwiatowy). Pomniki przyrody W gminie Ujazd ustanowiono jeden pomnik przyrody: buk zwyczajny (Fagus silvatica), wpisany do rejestru wojewódzkiego pod nr 284. Buk zwyczajny rośnie w miejscowości Nogowczyce na terenie nadleśnictwa Rudziniec. W 1993 r. po inwentaryzacji przyrodniczej wyznaczono kolejne 21 obiektów do ochrony pomnikowej. Podczas inwentaryzacji kierowano się osiągniętymi przez drzewa rozmiarami, ich gatunkiem, a takŜe walorami estetycznymi oraz wartościami pamiątkowymi, historycznymi, względami geograficznymi i oryginalnością obiektu. Wśród wytypowanych do ochrony drzew dominują buki (18), z których 4 rosną na terenie rezerwatu „BoŜe Oko”. Ponadto ochroną proponowano objąć dwa jesiony (Fraxinus Excelsior) oraz topolę czarną (Populus nigra). Flora Gmina Ujazd usytuowana jest na granicy dwóch makroregionów – WyŜyny Śląskiej i Niziny Śląskiej. Potencjalną roślinnością naturalną części północnej gminy (Garb Chełmu, fragment WyŜyny Śląskiej) są lasy bukowe i grądy z udziałem gatunków górskich oraz wapniolubnych i ciepłolubnych, natomiast nizinnej części południowej są niskie grądy oraz łęgi, które nie przetrwały do czasów współczesnych. Większość terenu gminy zajmują pola uprawne, jak równieŜ fragmenty sztucznych lub bardzo zdegenerowanych lasów. Jedynym obszarem, gdzie zachowała się roślinność naturalna, jest rezerwat BoŜe Oko, zlokalizowany między Kluczem a Olszową, w którym zidentyfikowany został zespół buczyny pomorskiej (Melico–Fagetum), obejmujący las bukowy. W runie występuje około 60 gatunków roślin naczyniowych, przy czym najciekawszą jest buławnik wielokwiatowy. Ponadto występują równieŜ: marzanka wonna, kopytnik pospolity, bluszcz pospolity i ściśle chroniony grzyb soplowka gałęzista, rosnący na łąkach na południe od Ujazdu, gdzie występuje podgórski zespół łąkowy (Cirsietum rivularis). Na obszarze gminy Ujazd stwierdzono ponad 300 gatunków roślin naczyniowych z przewaŜającymi pospolitymi gatunkami leśnymi, łąkowymi i synantropijnymi. Do występujących na obszarze gminy roślin górskich zaliczamy: - zachyłka trójkątna - (Gymnocarpium dryopteris), - zachyłka oszczepowata - (Thelypteris phegopteris), - ostroŜeń nadbrzeŜny - (Cirsium rivulare), - przytulia okrągłolistna - (Galium rotundifolium), - tojeść - (Lysimachia nemorum), - przetacznik górski - (Veronica Montana), - bez koralowy - (Sambucus racemosa), - starzec Fuchsa - (Senecio nemorensis ssp.), - klon pospolity - (Acer pseudoplatanus), - jeŜyna gruczołowata - (Rubus hirtus), - pióropusznik - (Dryopteris carthusiana)oraz 4 gatunki objęte ochroną częściową: - kopytnik pospolity - (Asarum europaeum), - kruszyna pospolita - (Frangula alnus), - przytulia wonna - (Galium odoratum), - paprotka zwyczajna - (Polypodium vulgare), • do roślin chronionych całkowicie, zaliczamy: - bluszcz pospolity - (Hedera helix), - kalina koralowa - (Viburnum opulus), - storczyk szerokolistny - (Dactylorhiza majalis), - buławnik szerokolistny - (Cephalanthera damasonium). 14 Fauna Podczas przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej gminy Ujazd stwierdzono, Ŝe ichtiofauna na terenie gminy jest bardzo uboga. Odnotowano jedynie niewiele gatunków ryb w Kanale Gliwickim takich jak: szczupak, płoć, wzdręga, kleń, amur biały, ukleja, leszcz, krąp, kiełb, karp dziki, karaś, okoń, jaź, lin. Pośród płazów na terenie gminy występuje m. in.: traszka grzebieniasta, traszka zwyczajna, traszka górska (występowanie niepotwierdzone), Ŝaba wodna, Ŝaba jeziorkowa, Ŝaba trawna, Ŝaba śmieszka (gatunek prawdopodobnie zamieszkujący obszar gminy), Ŝaba moczarowa (gatunek prawdopodobnie zamieszkujący teren gminy), rzekotka drzewna, grzebiuszka ziemna, kumak nizinny (występowanie niepotwierdzone) - wszystkie płazy za wyjątkiem Ŝab są prawnie chronione. Ponadto na terenie Ujazdu, występują, objęte ścisłą ochroną gady: - jaszczurki (Sauria sp.), - padalec zwyczajny (Anguis fragilis), - gniewosz plamisty (Coronella austriaca), - Ŝmija zygzakowata (Vipera berus), - zaskroniec (Natrix natrix). Podczas inwentaryzacji stwierdzono równieŜ 9 gniazd bociana białego, 47 gatunków ssaków, z 6-ciu rzędów, w tym 25 to gatunki chronione obejmujące: - jeŜa wschodniego (Erinaceus europaeus), - jeŜa zachodniego (E. concolor), - kreta (Talpa europea), - ryjówkę aksamitną (Sorek araneus), - ryjówkę malutką (S. minutus), - rzęsorka rzeczka (Neomys fodiens), - rzęsorka mniejszego (N. anomalus), - zębiełka karliczka (Crocidula suaveolens), - 12 gatunków nietoperzy, - susła moręgowanego (Speromophilus citellus), - koszatkę (Dromys nitedula), - popielicę (Glis glis), - orzesznicę (Muscardinus avellanarius), - wydrę (Lutra lutra), - gronostaja (Mustella erminea), - łasicę łaskę (M. nivalis). Trzy gatunki ssaków występujących na terenie gminy Ujazd, umieszczone są w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, a jest to mianowicie: - rzęsorek mniejszy (Neomys anomalus), - popielica (Glis glis), - wydra (Lutra lutra). W lasach na obszarze gminy występują pospolicie: dziki, zające, jelenie, sarny oraz daniele. Opolszczyzna jest jedynym z województw o najliczniejszej populacji daniela. 3.3. ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE Miasto Ujazd uzyskało prawa miejskie dnia 25 maja 1223r., podczas gdy biskup wrocławski Wawrzyniec wystawił dokument lokacyjny, w którym wyszczególniono równieŜ dobra biskupie 15 związane z Ujazdem (Ujeździec - dzisiaj Stary Ujazd, Jaryszów, Zimna Wódka, Poniszowice, Niekarmina, Niewiesie i od 1235 r. – Klucz). Wykonawcą postanowień biskupich był wójt nyski Walter. W 1260r. miasto posiadało samorząd i rozwijało się pomyślnie aŜ do XVII w., jako lokalny ośrodek rzemieślniczy i waŜny, handlowy punkt tranzytowy. Niekorzystnym okresem dla miasta był przedział XVII-XVIII w. Wydarzenia związane z wojną trzydziestoletnią, wojną austriacko-pruską, jak równieŜ z poŜarami, zdziesiątkowały ludność i zniszczyły wiele zabudowań wraz z dobytkiem i inwentarzem, przynosząc tym samym znaczne osłabienie gospodarcze. Podczas działań wojennych, miasto uległo zniszczeniu w ok. 70%. Ludność pochodzenia niemieckiego opuściła miasto, pozostawiając w nim zaledwie 400 osób. Wraz z odbudową zniszczeń wojennych, stopniowo wzrastała równieŜ liczba mieszkańców głównie za sprawą napływu repatriantów i przesiedleńców z kresów wschodnich. 3.3.1. ZAGOSPODAROWANIE TERENU GMINY UJAZD Ujazd jest gminą miejsko - wiejską o powierzchni 84 km2, o dominującym charakterze rolniczym. W strukturze uŜytkowania gruntów dominują: - uŜytki rolne - 5 483 ha (65,8 % powierzchni gminy), w tym: 4 891 ha grunty orne (89,2 %); 6,8 % łąki (373 ha); 208 ha 3,8 % pastwiska (208 ha) oraz 0,2 % sady (11 ha), - lasy i grunty leśne zajmują 1 987ha, co stanowi 23,9 % powierzchni gminy. Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Ujazd jest bardzo zbliŜona do wartości średnich charakteryzujących województwo opolskie. Areał uŜytków rolnych klasyfikuje się na nieco wyŜszym poziomie – 66 % (województwo opolskie – 60 %). Udział lasów w zagospodarowaniu powierzchni gminy utrzymuje się poniŜej średniego zalesienia kraju (ok. 28 %), województwa (ok. 27 %) i powiatu (ok. 42 %) - pozostałe grunty i nieuŜytki zajmują obszar 861 ha, czyli ok. 10,33 % powierzchni Gminy. UŜytkowanie gruntów na terenie gminy Ujazd na tle powiatu strzeleckiego i województwa opolskiego. 16 Tabela nr 2. UŜytkowanie gruntów na terenie gminy Ujazd na tle powiatu strzeleckiego i województwa opolskiego. UŜytkowanie gruntów Jednostka administracyjna gmina Ujazd powiat strzelecki wojew. opolskie ha % ha % ha % 8 331 100 74 428 100 941 247 100 UŜytki rolne razem, w tym: 5 483 65,8 36 030 48,4 564 039 60,0 - grunty orne, 4 891 89,2 29 190 81 497 331 88,2 - sady, 11 0,2 120 0,3 1 727 0,3 - łąki, 373 6,8 5 351 14,9 53 309 9,5 - pastwiska, 208 3,8 1 369 3,8 11 672 2,0 Lasy i grunty leśne 1 987 23,9 30 856 41,5 253 586 26,9 861 10,3 7 542 10,1 123 622 13,1 Powierzchnia ogółem Pozostałe grunty Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Ujeździe Rysunek nr 3. Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Ujazd. 10,33% pozostałe grunty i nieuŜytki 23,9% lasy i grunty leśne 65,8% uŜytki rolne Źródło: Opracowanie własne. 17 W części środkowej gminy przewaŜają gleby wytworzone z lessów (miejscowości: Ujazd, Stary Ujazd, Zimna Wódka, Jaryszów, Klucz), w części północno - zachodniej (okolice Olszowej) występują gleby powstałe z glin, natomiast północno-wschodnie tereny gminy oraz rejon na południe od Kanału Gliwickiego (okolice Niezdrowic) pokrywają piaski. Województwo opolskie ma najwyŜszy wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni w Polsce - 82,1 pkt. (skala 100 pkt.), przy przeciętnej dla Polski wynoszącej - 66,6 pkt. Syntetyczny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Ujazdu wynosi - 84 pkt., a zatem warunki przyrodnicze gminy Ujazd naleŜy ocenić jako dobre dla produkcji rolniczej. Ujazd odznacza się największym pośród gmin powiatu strzeleckiego udziałem gleb bardzo dobrych i dobrych z klas II i IIIa (40 % powierzchni gruntów ornych). Wśród gleb uŜytków zielonych przewaŜają grunty dobre i średnio dobre z klas III i IV (83,5 % powierzchni uŜytków zielonych). Tabela nr 3. Bonitacja gruntów ornych na terenie gminy Ujazd. Klasy bonitacji i powierzchnia [ha] Miejscowość I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VIz Ujazd - 209,36 394,81 196,10 88,91 38,52 36,86 12,25 - Balcarzowice - - - 0,11 0,53 15,19 39,31 51,18 - Jaryszów - 0,81 130,51 89,33 51,31 42,42 65,49 7,39 - Zimna Wódka - 23,58 193,68 98,37 135,12 149,58 103,04 17,69 - Klucz - 7,08 170,20 38,15 7,31 1,28 0,38 0,03 - Niezdrowice - - - - 24,08 54,04 44,15 44,29 - Nogowczyce - - - 15,03 18,79 59,04 62,53 8,80 - Olszowa - - 65,04 76,67 158,10 159,86 207,81 13,59 - Sieroniowice - - - 10,94 22,84 56,60 249,15 170,03 - Stary Ujazd - 394,14 264,71 31,20 4,67 0,51 0,41 - - Razem Gmina Ujazd - 635,0 1 218,9 555,9 511,7 577,0 809,1 325,3 - Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe, APOŚ dla gminy Ujazd. 18 Rysunek nr 4. Klasyfikacja gleb występujących na terenie gminy Ujazd. 635,0 ha klasa II 325,3 ha klasa VI 809,1 ha klasa Va 1 218,9 ha - klasa IIIa 577,0 ha klasa IVb 511,7 ha klasa IVa 555,9 ha klasa IIIb Źródło: Opracowanie własne. Tabela nr 4. Bonitacja łąk gminy Ujazd. Klasy bonitacji i powierzchnia [ha] Miejscowość I II III IV V VI Ujazd - 0,84 26,61 34,36 6,50 2,01 Balcarzowice - - 0,28 2,43 0,14 - Jaryszow - - 4,93 9,89 5,98 - Zimna Wodka - 2,06 39,71 16,46 1,92 - Klucz - 2,92 26,75 9,09 5,97 0,08 Niezdrowice - - 2,68 2,57 9,07 5,15 Nogowczyce - - 2,68 2,47 0,50 - Olszowa - - 89,41 122,96 3,69 0,47 Sieroniowice - - - 5,82 10,81 0,20 Stary Ujazd - 7,03 26,24 3,80 0,28 - - 12,8 219,3 209,8 44,9 7,9 Razem Gmina Ujazd Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe, APOŚ dla Gminy Ujazd. 19 Rysunek nr 5. Klasyfikacja gleb występujących na terenie gminy Ujazd. 44,9 ha klasa V 7,9 ha klasa VI 12,8 ha klasa II 219,3 ha klasa III 209,8 ha klasa IV Źródło: Opracowanie własne. Tabela nr 5. Bonitacja pastwisk gminy Ujazd. Klasy bonitacji i powierzchnia [ha] Miejscowość I II III IV V VI VIz Ujazd - 0,84 26,61 34,36 6,50 2,01 - Balcarzowice - - 0,28 2,43 0,14 - - Jaryszow - - 4,93 9,89 5,98 - 0,60 Zimna Wodka - 2,06 39,71 16,46 1,92 - - Klucz - 2,92 26,75 9,09 5,97 0,08 - Niezdrowice - - 2,68 2,57 9,07 5,15 - Nogowczyce - - 2,68 2,47 0,50 - - Olszowa - - 89,41 122,96 3,69 0,47 - Sieroniowice - - - 5,82 10,81 0,20 - Stary Ujazd - 7,03 26,24 3,80 0,28 - - Razem Gmina Ujazd 12,8 219,3 209,8 44,9 7,9 0,6 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe, APOŚ dla Gminy Ujazd. 20 Rysunek nr 6. Wielkości gospodarstw rolnych, występujących na terenie gminy Ujazd. 44,9 ha klasa V 0,6 ha klasa VIz 7,9 ha klasa VI 44,9 ha klasa V 219,3 ha klasa III 209,8 ha klasa IV Źródło: Opracowanie własne. 3.3.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 3.3.1.1. Zaopatrzenie gminy w gaz ziemny Istotnym problemem województwa opolskiego jest niski stopień zgazyfikowania, który wymienia się w „Planie zagospodarowania przestrzennego Województwa Opolskiego” – jako niski stopień gazyfikacji obszarów wiejskich. Jednym z załoŜonych celów polityki przestrzennej województwa jest pełny dostęp do sieci gazowej, z kolei wśród głównych zadań ponadlokalnych - plan zagospodarowania wymienia gazyfikację obszarów wiejskich. Gazyfikacja terenu gminy Ujazd naleŜy równieŜ do inwestycji infrastrukturalnych, wyznaczonych w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Ujazd”. 21 3.3.1.2. Zaopatrzenie gminy w energię cieplną Tabela nr 6. Bilans potrzeb cieplnych gminy Ujazd. Bilans potrzeb cieplnych Roczne zuŜycie ociepla Liczba mieszkańców: 6 836 Powierzchnia ogrzewana 2 tys.m Budownictwo mieszkaniowe, w tym: 154,6 Zapotrzebowanie mocy cieplnej MWt 17,0 Ogrzewanie pomieszczeń TJ /a Przygotowanie cieplej wody TJ /a 98 24 - budynki 137,3 15,1 87 jednorodzinne: - budynki 17,3 1,9 11 wielorodzinne: Budownictwo 30,9 3,4 118 pozostałe Budownictwo 185,5 20,4 20 ogółem Zakłady 3,0 8 RAZEM 23,4 125 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych ze województwa opolskiego do 2015 r. 22 Ciepło technologiczne Suma TJ /a TJ /a 122 - 3 109 14 5 - 24 29 - 147 0 0 8 29 0 154 Studium systemów energetycznych Rysunek nr 7. Struktura zapotrzebowania gminy Ujazd na moc cieplną. Zakłady - 13% Budownictwo pozostałe 15% 209,8 ha klasa IV Budownictwo mieszkaniowe 72% Źródło: Opracowanie własne. 22 3.3.1.3. Zaopatrzenie w energię elektryczną Przez teren gminy Ujazd przebiegają sieci: NN 220kV i WN 110kV. Na terenie gminy brakuje głównych punktów zasilania GPZ (WN/SN), w których dokonuje się transformacji napięcia na niŜsze, celem dalszego zasilania stacji transformatorowych średniego napięcia SN i niskiego napięcia nn. (wszystkie dane dotyczące sieci elektroenergetycznej według „Planu zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego”). Linie wysokiego napięcia (110kV) w gminie: - linia podwójna (2 x 110kV): Kędzierzyn-Koźle – Chrząstowice - przechodząca przez gminę Ujazd (okolice Zimnej Wódki i Olszowej), - linia podwójna (2 x 110kV): Kędzierzyn-Koźle – Łabędy – przechodząca przez gminę Ujazd (okolice Ujazdu). Linie NN (najwyŜszego napięcia) 220kV: - linia Kędzierzyn-Koźle – Łagisza - przechodząca przez gminę Ujazd (okolice Ujazdu i Starego Ujazdu). 3.3.1.4. Infrastruktura transportowa Przez gminę Ujazd przebiega autostrada A4 wraz z dwoma węzłami komunikacyjnymi: ,,Olszowa’’ i ,,Nogowczyce’’, drogi krajowe Nr 88 relacji Opole – Gliwice i Nr 40 relacji Kędzierzyn-Koźle – Ujazd – Pyskowice, oraz droga wojewódzka Nr 426 relacji Zawadzkie – Strzelce Opolskie – Olszowa – Zalesie Śl. – Kędzierzyn-Koźle. Przez teren gminy przebiegają - drogi krajowe: • DK nr 40 (Kędzierzyn Koźle - Pyskowice) przebiegająca przez miasto Ujazd, • DK nr 88 (dawniej Strzelce Opolskie - Bytom), wchodząca w skład drogi międzynarodowej E-40, po rozbudowie autostrady A4 jedynie na odcinku Strzelce Opolskie - węzeł Nogowczyce. - droga wojewódzka: • DW nr 426 (Sławięcice - Olszowa - Zawadzkie). - drogi powiatowe: • DP nr 27-467 Ujazd - Sławięcice, 23 • DP nr 27-461 Sieroniowice - Nogowczyce - Jaryszów - Ujazd, • DP nr 27-455 Ujazd - Zimna Wodka - Olszowa, • DP nr 27-458 Piaski - Niezdrowice, • DP nr 27-457 Niezdrowice - Rudziniec, • DP nr 27-440 Klucz, • DP nr 27-441 Zimna Wódka - Jaryszów, • DP nr 27-439 Olszowa - Czarnocin, • DP nr 27-466 Sieroniowice - Balcarzowice, • DP nr 27-442 Nogowczyce - Balcarzowice. Sieć komunikacyjną uzupełniają drogi gminne. 3.3.1.5. Zaopatrzenie gminy w wodę Zaopatrzenie w wodę w Gminie odbywa się przede wszystkim poprzez pobór wód podziemnych dla potrzeb wodociągu gminnego. 1. UJAZD – Stacja Uzdatniania Wody: - Studnia nr 1 - głębokość 18,5 m, - Studnia nr 2a - głębokość 20,0 m, - Studnia nr 2b - głębokość 19,0 m. Obejmuje: Ujazd – miasto, Niezdrowice – wieś. 2. SIERONIOWICE – Stacja Uzdatniania Wody: - Studnia nr 1 - głębokość 75 m, - Studnia nr 2 - głębokość 77 m. Obejmuje wsie: Sieroniowice, Balcarzowice, Nogowczyce, Jaryszow. 3. ZIMNA WÓDKA – Stacja Uzdatniania Wody: - Studnia nr 2 – głębokość 101 m, - Studnia nr 3 - głębokość102 m. Obejmuje wsie: Zimna Wódka, Stary Ujazd, Olszowa, Klucz. Na terenie Gminy Ujazd występują 3 zbiorniki wód podziemnych: - GZWP nr 335 – zbiornik Krapkowice – Strzelce Opolskie w utworach triasu dolnego w ośrodku szczelinowo – porowym o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 50000 m3/24 h i średniej głębokości ujęć 100 m – 600 m (północna część Gminy - obszar na północ od autostrady A4), - GZWP nr 332 – zbiornik Subniecka kędzierzyńsko - głubczycka w utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych w ośrodku porowym o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 130000m3/24h i średniej głębokości ujęć 80 m – 120 m (południowa część Gminy - rejon miasta Ujazd i tereny na południe od DW nr 40), - GZWP nr 333 – zbiornik Opole – Zawadzkie w utworach triasu środkowego w ośrodku szczelinowo – krasowym o szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 200000m3/24h i średniej głębokości ujęć 120 m – 240 m (w niewielkim stopniu - północna granica Gminy pokrywa się praktycznie z południową granicą GZWP). 24 3.3.1.6. Odprowadzanie ścieków Odprowadzanie ścieków z miejscowości: Ujazd, Jaryszów, Stary Ujazd, Zimna Wódka, Niezdrowice, Balcarzowice, Olszowa, Klucz, Sieroniowice odbywa się za pomocą sieci kanalizacyjnej do oczyszczalni ścieków w Ujeździe. Ścieki odprowadzane są równieŜ do zbiorników bezodpływowych tzw. „szamb”, z których dowoŜone są na oczyszczalnię w Ujeździe i na oczyszczalnię Zakładu Energetycznego „Blachownia” w Kędzierzynie – Koźlu. 3.3.1.7. Gospodarka odpadami Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie Ujazd, został przyjęty Uchwałą Nr LII/245/2006 Rady Miejskiej w Ujeździe z dnia 26 września 2006 r. oraz uchwałą nr LIV/252/2006 Rady Miejskiej w Ujeździe z dnia 24 października 2006r. zmieniającą podaną wyŜej uchwałę nr LII/245/2006. Górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych stałych i ciekłych, obowiązujących na terenie Gminy Ujazd, zostały zatwierdzone Uchwałą Nr XLIV/246/2009 Rady Miejskiej w Ujeździe w dniu 17 grudnia 2009 r. Burmistrz Ujazdu Zarządzeniem Nr 0151/307 z dnia 17 lipca 2006 r., określił i podał do publicznej wiadomości wymagania, jakie powinni spełniać przedsiębiorcy ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych, opróŜniania zbiorników bezodpływowych oraz transportu nieczystości ciekłych, od właścicieli nieruchomości na terenie gminy. Na koniec 2009 r. zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych na terenie gminy Ujazd, objętych było blisko 100 % mieszkańców (liczba podpisanych umów – 1277). Zmieszane odpady komunalne, zbierane są przez firmę Remondis Gliwice Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Kaszubskiej 9, a następnie przekazywane na - Składowisko Odpadów Komunalnych w Krasowej (gmina Leśnica), zarządzane przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Leśnicy przy ul. Kościuszki 5. W/w firma zajmuje się równieŜ selektywną zbiórką odpadów komunalnych, - Miejskie Składowisko Odpadów w Kędzierzynie – Koźlu, przy ul. Naftowej 7. Wykaz firm posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Ujazd: - Remondis Gliwice Sp. z o.o. ul. Kaszubska 2, 44-100 Gliwice, (nr zezwolenia RG 7061-2/1006 z dnia 29 stycznia 2007 r., wydane przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 15.02.2007 r. do 14.02.2017 r.), - Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. ul. Zaleszany 3, 44-120 Pyskowice, (nr zezwolenia RG 7061-4/1007 z dnia 25 czerwca 2007 r., zezwolenie wydane przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 09.07.2007 r. do 08.07.2017 r.), - Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych i Mieszkaniowych Sp. z o.o. ul. Mickiewicza 2, 47-100 Strzelce Opolskie, (nr zezwolenia RG 7061-5/1007 z dnia 18 września 2007 r., zezwolenie wydane przez Burmistrza Ujazdu na okres: od 24.09.2007 r. do 24.09.2017 r.). Firmy posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, połoŜonych na terenie gminy Ujazd, przy czym w latach 2007-2008 usługę odbioru odpadów wykonywała tylko firma Remondis Gliwice Sp. z o.o. Selektywny system zbiórki odpadów na terenie gminy Ujazd, prowadzony jest przez firmę Remondis Gliwice Sp. z o.o. W/w system, oparty jest na jednym sposobie zbierania t.j. system workowy – opierający się na odbiorze wysegregowanych odpadów z gospodarstw domowych, system zbiórki odpadów przez mieszkańców posesji jednorodzinnych. 25 Ponadto na terenie gminy Ujazd, wprowadzona została selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych. Na terenach wiejskich prowadzone jest takŜe indywidualne kompostowanie odpadów ulegających biodegradacji, a w szczególności odpadów z terenów zielonych oraz organicznych odpadów kuchennych, w prywatnych kompostowniach. Na terenie gminy Ujazd brak jest czynnych i zamkniętych składowisk odpadów komunalnych. Ponadto na obszarze gminy nie funkcjonuje Ŝadne czynne składowisko odpadów przemysłowych, natomiast odnotowuje się 1 zamknięte składowisko tego typu, administrowane przez zakład BLACHOWNIA S. A. w Ujeździe. W/w składowisko eksploatowane było od 1970 r. do 2000 r. Teren składowiska zasypany piaskiem i porośnięty jest niską zielenią tzw. „samosiejką”. Na terenie gminy Ujazd dochodzi incydentalnie do powstawania tzw. „dzikich wysypisk” odpadów, czyli miejsc składowania bądź magazynowania m.in.: odpadów budowlanych (gruz budowlany), gałęzi, odpadów wielkogabarytowych, jak równieŜ odpadów komunalnych. Na omawianym obszarze likwidacja „dzikich wysypisk” prowadzona jest na bieŜąco. 3.3.2. STRUKTURA WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI Podmioty gospodarcze, prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd: • sektor publiczny – ogółem: 15 - jednostki państwowe i samorządowe prawa budŜetowego - 10, - spółki handlowe - 0, • sektor prywatny – ogółem: 315, - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 258, - spółki handlowe – 12, - spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego – 5, - spółdzielnie – 3, - stowarzyszenia i organizacje pozarządowe – 8. • gospodarstwa domowe ogółem: - gmina Ujazd: 1 859, - województwo opolskie: 369 772, • gospodarstwa domowe bez uŜytkowania indywidualnego gospodarstwa rolnego (działki rolnej): - gmina Ujazd: 1 172, - województwo opolskie: 298 720, • gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem działki rolnej: - gmina Ujazd: 244, - województwo opolskie: 30 192, • gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego: - gmina Ujazd: 440, - województwo opolskie: 40 404, • gospodarstwa domowe z właścicielem zwierząt gospodarskich: - gmina Ujazd: 3, − ωοϕεω⌠δζτωο οπολσκιε: 456, 26 3.3.3. OBIEKTY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Na terenie miasta i gminy Ujazd, znajduje się wiele rozmaitych oraz cennych pod względem historycznym i kulturowym zabytków. W rejestrze zabytków znajdują się następujące obiekty: • na terenie miasta Ujazd: - zabytkowe osiedle (nr rej. 154/57), - kościół parafialny pod wezwaniem Św. Andrzeja (nr rej. 1140/66), - kościół pątniczy pod wezwaniem Nawiedzenia NMP (nr rej 1141/66), - zamek (nr rej. 554/64), - zabytkowe domy (nr rej.: 1904/67, 1905/67, 1907/67, 1908/67, 1909/67), - miasto średniowieczne (stanowisko archeologiczne) (nr rej. 154/57) na terenie wsi Jaryszów, - kościół parafialny pod wezwaniem NPM (nr rej. 1133/66), - dwór (nr rej. 1780/66), • na terenie wsi Klucz: - kościół parafialny pod wezwaniem św. ElŜbiety (nr rej. 98/54), - plebania (nr rej. 1969/72), - spichlerz plebański (nr rej. 1969/72), • na terenie przysiółka KsięŜy Las: - gorzelnia (nr rej. 2134/86), • na terenie wsi Niezdrowice: - cmentarz śydowski (nr rej. 240/90), • na terenie wsi Olszowa: - kościół pod wezwaniem MB ŚnieŜnej (nr rej. 99/59), - stajnia (nr rej. 2133/86), - spichlerz (nr rej. 2132/86), - zbiorowa mogiła Powstańców Śląskich na cmentarzu rzymsko – katolickim (nr rej. 165/88), • na terenie wsi Zimna Wódka: - kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny (nr rej 100/54), - zbiorowa mogiła powstańców śląskich na cmentarzu rzymsko – katolickim (nr rej. 164/88). Liczne obiekty zabytkowe wpisane są do ewidencji zabytków. W miejscowości Ujazd są to 63 obiekty, głównie zabytkowe domy z przełomu XIX i XX w., budynki gospodarcze, spichlerz, budynek bramny zamkowy, stodoła. Na terenie Balcarzowic do ewidencji wpisano 2 zabytkowe domy, a z terenu Jaryszowa w ewidencji znalazły się 3 zabytkowe domy. We wsi Klucz zlokalizowanych jest 7 zabytkowych domów oraz kapliczka św. Nepomucena. Do ewidencji zabytków wpisano równieŜ: - aleję parkową - KsięŜy Las, - 4 zabytkowe domy, kapliczkę i stodołę na terenie - Niezdrowice, - kapliczkę maryjną - Nogowczyce, - ogrodzenie kościoła parafialnego, kostnicę, kapliczkę, 2 zabytkowe domy oraz stodołę Olszowa, - 5 zabytkowych domów, oraz kaplica - Stary Ujazd, - kapliczka Jana Nepomucena, budynek poczty, spichlerz, stodoła oraz 5 zabytkowych domów – Zimna Wódka. Ponadto na terenie gminy znajduje się 47 stanowisk archeologicznych: • 22 stanowiska archeologiczne na terenie miejscowości Ujazd, w tym miasto średniowieczne wpisane do rejestru zabytków pod nr 154/57, - 1 stanowisko archeologiczne na terenie Balcarzowic, - 5 stanowisk archeologicznych na terenie Jaryszowa, 27 - 6 stanowisk archeologicznych w Niezdrowicach, - 1 stanowisko archeologiczne w Nogowczycach, - 2 stanowiska archeologiczne w Olszowej, - 1 stanowisko archeologicznych w Sieroniowicach, - 10 stanowisk archeologicznych w Starym Ujeździe. 3.4. DEMOGRAFIA Według danych pozyskanych z Urzędu Miejskiego w Ujeździe – liczba mieszkańców w gminie na koniec 2009 r. wynosiła 6 256 osób, z tego w mieście 1 677 osób tj. 26,8 % a na terenach wiejskich 4 579 osób tj. 73,2 %. W porównaniu z 2006 r. nastąpił spadek liczby mieszkańców ogółem o ok. 0,6 % - w mieście liczba mieszkańców spadła łącznie o 21 osób, a na terenach wiejskich liczba mieszkańców spadła o 62 osoby. Obserwuje się migracje ludności z terenu gminy poza granicę państwa oraz ujemny przyrost naturalny. Średnia gęstość zaludnienia na koniec 2009 r. wyniosła ok. 74 osoby na 1 km2. Szacuje się, Ŝe w kolejnych latach będzie następował dalszy spadek liczby ludności. Tabela nr 7. Liczba ludności w gminie Ujazd. Liczba ludności w roku: Gmina 2006 2007 2008 2009 Szacunkowo 2012 2016 Miasto Ujazd 1 656 1 666 1 677 1 677 1 702 1 737 Sołectwa 4 641 4 590 4 572 4 579 4 648 4 742 RAZEM 6 297 6 256 6 249 6 256 6 350 6 479 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.stat.gov.pl 3.4.1. STRUKTURA BEZROBOCIA MIASTA I GMINY UJAZD W Polsce w sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba nie zatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeŜeli: - ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów, - kobieta nie ukończyła 60 lat, a męŜczyzna 65 lat, - nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej, - nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni powyŜej 2 ha przeliczeniowych, - nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy - nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności, - nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniŜszego wynagrodzenia, - nie pobiera, zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej. 28 Podstawowym miernikiem wielkości bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli stosunek liczby bezrobotnych zarejestrowanych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. pracującej i bezrobotnej łącznie) wyraŜony w procentach. Tabela nr 8. Informacja sygnalna o sytuacji na rynku pracy w gminie Ujazd – stan na dzień lipiec 2010 r. Gmina Ujazd Znaczenie ogółem Nowe rejestracje ogółem 24 Nowe rejestracje kobiety 15 Liczba bezrobotnych ogółem 165 Liczba bezrobotnych kobiet 107 Z prawem do zasiłku ogółem 24 Z prawem do zasiłku kobiety 12 Poprzednio pracujące ogółem 125 Poprzednio pracujące kobiety 78 Dotychczas nie pracujące ogółem 40 Dotychczas nie pracujące kobiety 29 Zamieszkali na wsi ogółem 114 Zamieszkali na wsi kobiety 79 Do 12 m-cy po ukończeniu nauki ogółem 5 Do 12 m-cy po ukończeniu nauki kobiety 5 Cudzoziemcy ogółem 1 Cudzoziemcy kobiety 0 W szczeg. sytuacji na rynku pracy ogółem 153 W szczeg. sytuacji na rynku pracy kobiety 96 Do 25 roku Ŝycia ogółem 41 Do 25 roku Ŝycia kobiety 29 29 Ukończyły szkołę wyŜszą do 27 lat ogółem 2 Ukończyły szkołę wyŜszą do 27 lat kobiety 2 Długotrwale bezrobotne ogółem 74 Długotrwale bezrobotne kobiety 48 Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po 21 urodzeniu dziecka PowyŜej 50 lat ogółem 28 PowyŜej 50 lat kobiety 17 Bez kwalifikacji zawodowych ogółem 61 Bez kwalifikacji zawodowych kobiety 41 Bez doświadczenia zawodowego ogółem 48 Bez doświadczenia zawodowego kobiety 35 Bez wykształcania średniego ogółem 116 Bez wykształcania średniego kobiety 67 Samotnie wych. dziecko do 18 lat ogółem 6 Samotnie wych. dziecko do 18 lat kobiety 6 Które po odbyciu kary pozbawienia wolności 0 nie podjęły zatrudniania ogółem Które po odbyciu kary pozbawienia wolności 0 nie podjęły zatrudniania kobiety Niepełnosprawni ogółem 9 Niepełnosprawni kobiety 6 Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego ogółem 0 Po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego kobiety 0 Poszukujący pracy ogółem 2 Poszukujący pracy kobiety 2 30 Wyłączenia z ewidencji Wyłączenia z ewidencji ogółem 24 Wyłączenia z ewidencji kobiety 12 Podjęcia pracy ogółem 12 Podjęcia pracy kobiety 7 Niepotwierdzenie gotowości ogółem 6 Niepotwierdzenie gotowości kobiety 2 Dobrowolna rezygnacja ogółem 2 Dobrowolna rezygnacja kobiety 1 Osoby do 25 roku Ŝycia Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem 12 Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety 9 Wyłączenia z ewidencji ogółem 7 Wyłączenia z ewidencji kobiety 7 Podjęcia pracy ogółem 5 Podjęcia pracy kobiety 5 Niepotwierdzenie gotowości ogółem 2 Niepotwierdzenie gotowości kobiety 2 Dobrowolna rezygnacja ogółem 0 Dobrowolna rezygnacja kobiety 0 Osoby powyŜej 50 roku Ŝycia Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem 3 Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety 1 Wyłączenia z ewidencji ogółem 10 Wyłączenia z ewidencji kobiety 3 Podjęcia pracy ogółem 2 Podjęcia pracy kobiety 0 31 Niepotwierdzenie gotowości ogółem 3 Niepotwierdzenie gotowości kobiety 0 Dobrowolna rezygnacja ogółem 1 Dobrowolna rezygnacja kobiety 1 Długotrwale bezrobotni Osoby zarejestrowane w miesiącu ogółem 9 Osoby zarejestrowane w miesiącu kobiety 5 Wyłączenia z ewidencji ogółem 5 Wyłączenia z ewidencji kobiety 3 Podjęcia pracy ogółem 2 Podjęcia pracy kobiety 2 Niepotwierdzenie gotowości ogółem 2 Niepotwierdzenie gotowości kobiety 0 Dobrowolna rezygnacja ogółem 1 Dobrowolna rezygnacja kobiety 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.pup-strzelc.pl Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Strzelcach Opolskich na koniec lipca 2010 r. wynosiła 2442 osoby i w porównaniu do stanu na koniec lipca 2009 r. (2331) jest wyŜsza o 111 osób. Wśród ogółu bezrobotnych w końcu lipca 2010 r. znajdowało się: - 275 osób z prawem do zasiłku (11,26 % ogółu bezrobotnych), - 1121 mieszkańców wsi (45,90 %), 86 osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (3,52 %), 136 niepełnosprawnych (5,57 %). 32 Tabela nr 9. Liczba bezrobotnych w gminie Ujazd - stan na dzień lipiec 2010 r. Gmina Ujazd Razem Kobiety Razem Kobiety Udział bezrobotnych w ogólnej liczbie mieszkańców 165 107 24 12 2,61 ogółem w tym z prawem do zasiłku Liczba mieszkańców 6 315 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych z www.pup-strzelc.pl 3.5. GOSPODARKA Rysunek nr 8. Mapa lokalizacji terenu inwestycyjnego. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych ze strony Urzędu Miejskiego w Ujeździe. 33 Rysunek nr 9. Tereny inwestycyjne Strefy Aktywności Gospodarczej. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych pozyskanych ze strony Urzędu Miejskiego w Ujeździe. 34 Podstawą gospodarki w gminie Ujazd jest rolnictwo. Jej wyróŜnikiem jest wysoka w skali województwa opolskiego - wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Występujące obszary o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczo-glebowych, stanowią podstawą dla intensywnej produkcji rolnej i opartego na niej przetwórstwa rolno-spoŜywczego. W mieście dobrze rozwinięty jest handel i drobna wytwórczość. Wykorzystując istniejące zasoby, a w szczególności autostradę A4 wraz z dwoma węzłami - gmina wyznaczyła w 2000 r., jako kierunek działania – „Gospodarczy rozwój małej i średniej przedsiębiorczości”. Realizując powyŜsze zadanie - dokonano zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru połoŜonego pomiędzy węzłem „Olszowa” i „Nogowczyce”, o powierzchni 325ha - na przemysłowe, usługowo-produkcyjne, magazynowoskładowe, obsługi komunikacji samochodowej, usług handlu i gastronomii. Obecnie w/w teren uzbrajany jest pod kątem oczekiwań przyszłych inwestorów. PołoŜenie: - nazwa miejsca: strefa aktywności gospodarczej Sieroniowice 1 – teren pomiędzy węzłami „Nogowczyce” i „Olszowa”, - miejscowość: Sierniowice, Olszowa, Zimna Wódka, - powiat: Strzelecki, - województwo: opolskie, - powierzchnia: 2 260 000 m2. Informacje dotyczące nieruchomości: - właściciele: osoby fizyczne, Agencja Nieruchomości Rolnych, - przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego: Przemysłowe, usługowo-produkcyjne, magazynowo-składowe, usługowe, obsługi komunikacji samochodowej, handlu detalicznego, gastronomii, rzemiosła usługowego, usługi administracji gospodarczej, bankowe, łączności, hotelowe, zdrowia, rozrywki i rekreacji, - numer działki: Pełna informacja odnośnie numerów działek dostępna jest w Urzędzie Miasta i Gminy Ujazd. Charakterystyka gruntów: - klasyfikacja gruntów: grunty orne III-VI klasy, - róŜnica poziomów terenu : 0 m, - obecnie uŜytkowanie: rolnicze, - poziom wód gruntowych: niski, - ryzyko wystąpienia zalań powodziowych: nie występuje, - istniejące nadziemne i podziemne linie wysokiego napięcia i inna infrastruktura: brak, - ograniczenia ekologiczne: brak. Zabudowania, obiekty pod ochroną i zieleń znajdująca się na terenie - obiekty i obszary objęte ochroną prawną: brak. Budynki/ograniczenia budowlane: - obszar zabudowany: brak, - ograniczenia wysokości budynków: brak, - zabudowania mieszkalne w pobliŜu: ok. 1m, - inne zakłady w pobliŜu lokalizacji: brak. Połączenia transportowe: - droga dojazdowa do działki: droga wojewódzka nr 426, - autostrada/ droga krajowa: tereny bezpośrednio połoŜone w sąsiedztwie węzłów „Olszowa” i „Nogowczyce”, - kolej: Strzelce Opolskie – ok. 8km, 35 - bocznica kolejowa: Strzelce Opolskie – ok. 8km, najbliŜsze lotnisko międzynarodowe: Katowice – ok. 70km, najbliŜszy port rzeczny: Kędzierzyn –KoŜle (port KoŜle) – ok. 23 km, najbliŜsze przejście graniczne: Czechy – 55 km, Niemcy – 275 km, Ukraina – 395 km. Istniejąca infrastruktura: • gaz: - odległość do przyłącza: 1 000 m, - kaloryczność: 35 MJ/M3, - typ: ziemny, - średnica rury: 500, - ciśnienie: 4,0 MPa, • kanalizacja: deszczowa: brak, • elektryczność: na miejscu, • telekomunikacja: - odległość do przyłącza: 1km, • kanalizacja: - odległość do przyłącza: na miejscu, • woda: - odległość do przyłącza: na miejscu, - średnica rury: 110-160 mm. Tabela nr 10. Wykaz terenów inwestycyjnych dla gminy Ujazd. Numer terenu Powierzchnia [ha] Miejscowość Właściciel Przeznaczenie 04 6,1 Olszowa osoby fizyczne 05 11,4 Olszowa osoby fizyczne - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące 36 06 8,3 Olszowa osoby fizyczne 07 27,6 Olszowa osoby fizyczne, skarb państwa 08 5,7 Olszowa osoby fizyczne 09 24 Olszowa Osoby fizyczne, skarb państwa i planowane (przeznaczenie towarzyszące). - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące). - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące). - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - urządzenia łączności (przeznaczenie towarzyszące) 37 10 2,8 Olszowa Osoby fizyczne 11 6,4 Zimna Wódka skarb państwa 12 8 Zimna Wódka skarb państwa 13 6,2 Zimna Wódka skarb państwa 14 7,7 Zimna Wódka skarb państwa - usługi handlu, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - urządzenia odprowadzania ścieków – planowane pompownie sieciowe i tranzytowe, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - urządzenia ochrony akustycznej z zielenią towarzyszącą - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) 38 15 5 Zimna Wódka skarb państwa 16 5,6 Zimna Wódka skarb państwa 17 6,9 Zimna Wódka skarb państwa 18 6,7 Zimna Wódka skarb państwa 19 5,3 Zimna Wódka osoby fizyczne - urządzenia łączności (przeznaczenie towarzyszące) - stacja redukcyjno-pomiarowa gazu (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) 39 20 2,7 Zimna Wódka osoby fizyczne 21 6,8 Zimna Wódka Sieroniowie osoby fizyczne 26 15,27 Zimna Wódka, Sieroniowice osoby fizyczne 27 1,3 Sieroniowice osoby fizyczne 28 1,3 Sieroniowice osoby fizyczne 29 6,3 Sieroniowice osoby fizyczne - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - urządzenia ochrony akustycznej z zielenią towarzyszącą - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych - usługi o niesprecyzowanym rodzaju , które nie oddziaływają znacząco na środowisko - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące) - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące) - przemysłowe, - usługowe, produkcyjne, - usługowe, - obsługa komunikacji samochodowej - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące). - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące). - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi rzemiosła, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące). 40 30 14 Sieroniowice osoby fizyczne - działalność produkcyjna, - składowanie i magazynowanie, - usługi handlu, - usługi gastronomii, - usługi o niesprecyzowanym rodzaju, które nie oddziaływają znacząco na środowisko, - stacje obsługi samochodów i baz transportowych, - parkingi samochodowe (przeznaczenie towarzyszące), - stacje transformatorowe, istniejące i planowane (przeznaczenie towarzyszące). Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych, pozyskanych z: Urzędu Miejskiego w Ujeździe, APOŚ dla Gminy Ujazd. 3.5.1. SEKTOR ROLNICZY Podstawę gospodarki w gminie Ujazd stanowi rolnictwo. WyróŜnikiem gminy jest wysoka w skali województwa – wartość rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Na terenie gminy występują obszary o bardzo korzystnych warunkach przyrodniczo-glebowych, które są podstawą dla intensywnej produkcji rolnej i opartego na niej przetwórstwa rolno-spoŜywczego. W strukturze uŜytkowania gruntów gminy Ujazd, dominują: • uŜytki rolne - 5 483ha (65,8 % powierzchni gminy), w tym: - 4 891ha grunty orne (89,2 %), - 373ha, łąki (6,8 %), - 208 ha pastwiska (3,8 %), - 11ha sady (0,2 %). Liczba gospodarstw rolnych w gminie Ujazd: • gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem działki rolnej: 244 szt. (województwo opolskie – 30 192 szt.), • gospodarstwa domowe z uŜytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego: 440 szt. (województwo opolskie – 40 404). 3.5.2. SEKTOR POZAROLNICZY Biorąc pod uwagę m.in. liczbę osób zatrudnionych: w gospodarstwach rolnych, poza sektorem rolniczym, pracujących poza granicami Polski, jak równieŜ zarejestrowanych i funkcjonujących form działalności, moŜna stwierdzić, Ŝe dokonuje się proces restrukturyzacji zajęć ludności. Na obszarze gminy rozwija się rzemiosło, sfera usług, a takŜe rośnie liczba osób podejmujących prace wymagające wyŜszych kwalifikacji, na ogół poza terenem gminy. W związku z tworzoną Strefą Aktywności Gospodarczej w rejonie węzłów autostrady A4, coraz większe znaczenie w gminie odgrywać będą funkcje usługowe oraz przemysłowe. Nierolnicze funkcje gospodarcze są dziedziną wpływającą na stopień urbanizacji obszaru gminy oraz generującą miejsca pracy. Wzrost liczby podmiotów gospodarczych w sektorze prywatnym jest zjawiskiem pozytywnym, jak równieŜ poŜądanym. Jednymi z głównych branŜ funkcjonujących na obszarze gminy jest: handel i naprawy, budownictwo i przetwórstwo przemysłowe, a takŜe działalność wytwórczo - usługowa. Na omawianym terenie nie występują obszary nadmiernej kumulacji funkcji gospodarczych, przy czym istnieją korzystne uwarunkowania do ich rozwoju. Przewiduje się, Ŝe największy rozwój powinien nastąpić w dziedzinie usług decydujących o jakości Ŝycia mieszkańców i usług dla rolnictwa, jak równieŜ usług turystycznych i rekreacyjnych. Mieszkańcy gminy funkcjonujący poza działalnością rolniczą i gospodarczą, znajdują najczęściej zatrudnienie w najbliŜszych ośrodkach miejskich, m.in. w: Kędzierzynie - Koźlu, 41 Opolu, Strzelcach Opolskich i Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. PołoŜenie gminy w pobliŜu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz miast województwa opolskiego, stwarza szansę zaopatrzenia w/w ośrodków w produkty Ŝywnościowe dla duŜych i średnich gospodarstw specjalistycznych, ukierunkowanych przede wszystkim na: rolnictwo ekologiczne, ogrodnictwo, sadownictwo, uprawę ziół i roślin przemysłowych oraz firm zajmujących się przetwórstwem. Na obszarze gminy, działają się następujące podmioty gospodarcze: - PPUH Piekarnia „JAAL” Ujazd, - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Ujazd (kotłownie), - Produkcja - Usługi - Handel Surowcem Drzewnym S.C. „TRAK” Ujazd. Tabela nr 11. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd. Podmioty gospodarki narodowej ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny 15 Ogółem 315 10 Jednostki państwowe i samorządowe prawa budŜetowego 258 12 5 330 0 Spółki handlowe 3 8 Ogółem Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Spółki handlowe Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego Spółdzielnie Stowarzyszenia i organizacje pozarządowe Źródło: Informacje pozyskane z GUS (stan aktualny na 2009 r.) 42 Rysunek nr 10. Podmioty prowadzące działalność na terenie gminy Ujazd – sektor publiczny. Jednostki państwowe i samorządowe prawa budŜetowego - 10 Ogółem - 15 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie informacji pozyskanych z GUS. 3.5.3. ROZWÓJ SEKTORA TURYSTYKI Pagórkowate ukształtowanie terenu gminy Ujazd, jak równieŜ jej walory przyrodnicze, tworzą niepowtarzalny charakter oraz swojski klimat. Malowniczość i urozmaicenie formy krajobrazu, zwłaszcza leśnego na terenie Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny” i jego otuliny o powierzchni łącznej 990 ha z występującą tutaj róŜnorodnością roślinną (400 gatunków roślin naczyniowatych) i zwierzęcą (600 gatunków motyli), osobliwościami przyrody nieoŜywionej, tj. wąwozami, parowami i wydmami daje moŜliwość obejrzenia na własne oczy tego, co niepowtarzalne. Liczne zabytki historyczne i kulturalne, miejsca wypoczynku zwiedzać moŜna jadąc rowerem bądź spacerując wyznaczonymi ścieŜkami rowerowymi o dł. 51 km. Na szczególną uwagę zasługują drewniane świątynie w Olszowej, Kluczu i Zimnej Wódce z XVII w. oraz kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Ap. z XIII w., kościół pątniczy p.w. Nawiedzenia NMP z XVIII w. ruiny zamku z XIII w. i XVIII-wieczny spichlerz w Ujeździe. 3.6.1. KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI Na terenie gminy Ujazd, działają m.in.: - podmioty: - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ul. Piotra Skargi 1, 47-143 Ujazd, - Gminny Zarząd Oświaty w Ujeździe, ul. Mickiewicza 447-143 Ujazd, Ośrodek Pomocy Społecznej w Ujeździe, ul. Sławięcicka 1947-143 Ujazd, - Miejsko-Gminny Ośrodek Działalności Kulturalnej w Ujeździe, ul. 3-go Maja 5 47-143 Ujazd. - OSP: • Zarząd Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych StraŜy PoŜarnych Rzeczypospolitej Polskiej w Ujeździe, • Jednostki terenowe OSP: - Ochotnicza StraŜ PoŜarna - OSP Ujazd, - OSP Stary Ujazd, - OSP Olszowa, - OSP Zimna Wódka, - OSP Niezdrowice. - stowarzyszenia: - Ujazd: • Grupa Odnowy Wsi, • Samorząd Mieszkańców Miasta Ujazd, 43 • OSP Ujazd, • LZS Naprzód Ujazd-Niezdrowice, • TSKN Ujazd, • Rady Sołeckie, - Balcarzowice: • Grupa Odnowy Wsi Balcarzowice, • Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – Koło w Balcarzowicach, • Rady Sołeckie, - Jaryszów: • Stowarzyszenie Odnowy Wsi Jaryszów, • Ludowy Zespół Sportowy „Jaryszów”, • Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – koło w Jaryszowie • Rada Parafialna, • Rady Sołeckie, - Niezdrowice: • Stowarzyszanie Odbudowy i Rozwoju Wsi Niezdrowice, • Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim - koło Niezdrowice, • Ochotnicza StraŜ PoŜarna, • LZS Naprzód Ujazd – Niezdrowice, • Koło Gospodyń Wiejskich, • Rady Sołeckie, - Klucz: • Grupa Odnowy Wsi Klucz, • Rady Sołeckie, - Olszowa: • Ludowy Zespół Sportowy, • Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Olszowa • Grupa Odnowy Wsi, • Rady Sołeckie, - Sieronowice: • Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Sieroniowice • Grupa Odnowy wsi, • Rady Sołeckie. - Stary Ujazd: • Grupa Odnowy Wsi, • Towarzystwo Społeczno – Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim – koło w Starym Ujeździe, • Ludowy Zespół Sportowy „Stary Ujazd”, • Rady Sołeckie. • - Zimna Wódka: • Towarzystwo Społeczno Kulturalne Niemców – koło Zimna Wódka, • Grupa Odnowy Wsi, • Ludowy Zespół Sportowy w Zimnej Wódce, • Rady Sołeckie. 3.6.2. INFRASTRUKTURA EDUKACYJNA 1. Publiczne Gimnazjum w Ujeździe, ul. Strzelecka 6 - Dyrektor - Jolanta Rogowska, 44 2. Publiczna Szkoła Podstawowa w Ujeździe, ul. Strzelecka 6,Dyrektor - Jadwiga Pszon Chwedyna, • Filialna Szkoła Podstawowa w Starym Ujeździe, ul. Szkolna 3, • Filialna Szkoła Podstawowa w Sieroniowicach, ul. Strzelecka 26, 3. Publiczna Szkoła Podstawowa w Olszowej, ul. Szkolna 7Dyrektor - GraŜyna Łupak. • Filialna Szkoła Podstawowa w Zimnej Wódce, ul. Strzelecka 2, 4. Publiczna Szkoła Podstawowa w Jaryszowie, ul. Stawowa 1, 47-143 Jaryszów, Dyrektor - Beata Hornung 1. Publiczne Przedszkole w Ujeździe ul. Strzelecka 8, 47-143 Ujazd, - Oddziały zamiejscowe: • Publiczne Przedszkole w Starym Ujeździe, ul. 40-lecia 28, 47-143 Stary Ujazd, • Publiczne Przedszkole w Zimnej Wódce, ul. Ujazdowska 32 47-141 Zimna Wódka, 2. Publiczne Przedszkole w Jaryszowie, ul. Strzelecka 1447-143 Jaryszów. • • Oddziały zamiejscowe: Publiczne Przedszkole w Sieroniowicach, ul. Strzelecka 27 47-100 Sieroniowice, Publiczne Przedszkole w Balcarzowicach, ul. 1-go Maja 12 47-134 Balcarzowice. 3.6.3. INFRASTRUKTURA SPORTOWA • • • • • LZS „Błękitni” Jaryszów posiada 3 druŜyny piłkarskie: - seniorzy Kl.B, - juniorzy Kl.A, - trampkarze, LZS Olszowa posiada 2 druŜyny piłkarskie: - seniorzy Kl.B, LZS Zimna Wódka posiada 1 druŜynę piłkarską: - seniorzy KL.B, LZS „Naprzód” Ujazd -Niezdrowice posiada 3 druŜyny piłkarskie: – seniorzy, Kl. Okręgowa, – juniorzy, Kl.A, – trampkarze, LSZ Stary Ujazd posiada 2 druŜyny piłkarskie: - seniorzy, Kl. B, - juniorzy, Kl. B. DruŜyny te naleŜą do Gminnego Zrzeszenie "Ludowe Zespoły Sportowe" w Ujeździe - które jest stowarzyszeniem kultury fizycznej. Jest to organizacja poŜytku publicznego. 3.6.4. INFRASTRUKTURA ZDROWOTNA I OPIEKI SPOŁECZNEJ Na terenie miasta Ujazd, działa instytucja zdrowia i opieki społecznej: • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Med-Ujazd", ul. Mickiewicza 3. 45 4. IDENTYFIKACJA NAJWAŻNIEJSZYCH WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE GMINY PROBLEMÓW Analiza problemów to drugi, po analizie stanu istniejącego etap budowania strategii rozwoju Gminy Ujazd. Etap ten ma na celu identyfikacje problemów. Problemy dotyczą całej gminy Ujazd, mają wiec charakter globalny. 4.1. - brak częściowej infrastruktury na terenach byłych zakładów produkcyjnych, niewykorzystanie w pełni terenów po byłych zakładach produkcyjnych, słaba baza przetwórstwa dla rolników 4.2. - IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE OŚWIATY, KULTURY I REKREACJI: niski stopień rozwoju infrastruktury rekreacyjnej, brak rozwiniętej bazy turystycznej, niski stopień rozwoju bazy sportowej. 4.4. - IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ: niezadawalający stan techniczny części dróg powiatowych, brak dostępu do alternatywnych źródeł ciepła. 4.3. - IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE GOSPODARKI: IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W SFERZE SYTUACJI SPOŁECZNEJ: trend spadkowy salda migracji w tym odpływ młodych ludzi z Gminy, niewystarczająca ilość miejsc pracy, mała aktywność organizacji społecznych. 5. ANALIZA SWOT Przydatnym narzędziem badania ogólnej sytuacji gminy jest analiza SWOT. Jest to jednocześnie kompleksowa metoda planowania strategicznego, pozwalająca odpowiedzieć na pytanie: „gdzie jesteśmy”. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter słów angielskich: strenghts (mocne strony gminy), weaknesses (słabe strony gminy), opportunities (szanse występujące w otoczeniu), threats (zagroŜenia występujące w otoczeniu). Analiza SWOT stała się nieodłącznym elementem procedur zarządzania strategicznego w róŜnych sferach Ŝycia społecznego i gospodarczego oraz w róŜnych skalach przestrzennych. Najczęściej stosowana jest jako synteza diagnozy wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania i rozwoju jednostek terytorialnych. 46 Gmina nie jest samoistnym tworem, lecz funkcjonuje w określonym otoczeniu, które tworzą inne jednostki samorządowe, administracja rządowa i słuŜby administracji specjalnych oraz ich wzajemne powiązania o charakterze organizacyjnym, społecznym, ekonomicznym, czy środowiskowym. Uwarunkowania zewnętrzne, które pozostają niezaleŜne od decyzji władz lokalnych, w istotny sposób determinują rozwój danej społeczności, a wpływ ten moŜe być pozytywny bądź negatywny. Władze gminy mogą jedynie monitorować zmiany, które zachodzą w jej otoczeniu, co pozwala na identyfikację istniejących, a takŜe przyszłych szans i zagroŜeń rozwoju i zminimalizuje wpływ ewentualnych, negatywnych skutków. Znajomość uwarunkowań gminy pozwala na podjęcie działań sprzyjających rozwojowi potencjału lokalnego i wykorzystaniu nadarzających się okazji. Celem analizy SWOT jest określenie i analiza czynników pod kątem pozytywnego i negatywnego wpływu na rozwój Gminy. Pozwala to wyodrębnić następujące grupy czynników, zjawisk i procesów: szanse – pozytywne zewnętrzne (zjawiska i tendencje w otoczeniu, które odpowiednio wykorzystane staną się impulsem do rozwoju), zagroŜenia – negatywne zewnętrzne (wszystkie czynniki zewnętrzne, które postrzegamy jako bariery, utrudnienia dla rozwoju), mocne strony – pozytywne wewnętrzne (atuty, walory gminy, które w sposób pozytywny wyróŜniają ją w otoczeniu; gmina sama wpływa na te zjawiska), słabe strony – negatywne wewnętrzne ( zjawiska ograniczające moŜliwości rozwoju gminy, na które ona sama ma wpływ. Są one konsekwencją ograniczeń zasobów i niedostatecznych kwalifikacji). Mocne strony Słabe strony 1.PołoŜenie w bliskim sąsiedztwie duŜych aglomeracji 1.Niezadawalający stan techniczny części dróg powiatowych. 2.Lokalizacja w sąsiedztwie autostrady A4 oraz strefy aktywności gospodarczej 2.Brak dostępu do alternatywnych źródeł ciepła 3.DuŜy areał gleb o wysokiej bonitacji 3.Niski stopień rozwoju infrastruktury rekreacyjnej 4.Dobrze rozwinięte rolnictwo na wysokim poziomie 4.Słaba baza przetwórstwa dla rolnictwa 5.Dobry wskaźnik lesistości gminy 5.Trend spadkowy salda migracji w tym odpływ młodych ludzi z Gminy. 6.Atrakcje krajobrazowe 6.Brak rozwiniętej bazy turystycznej. 7.Brak zanieczyszczeń środowiska 7.Niski stopień rozwoju bazy sportowej 8.Zadawalający stan placówek oświatowowychowawczych 8. Niewystarczająca ilość miejsc pracy 9.Wystarczająca ilość placówek przedszkolnych 9. Mała aktywność organizacji społecznych mających na celu organizację spotkań integracyjnych. 10.Dobry dostęp do szkolnictwa ponadgimnazjalnego 47 11.Dobra opieka zdrowotna dla ludzi starszych i chorych (Caritas) 12.Bezpieczeństwo i porządek publiczny w gminie. 13.Dobry wizerunek i promocja gminy 14.Rozwinięty system wodno-kanalizacyjny 15.DuŜe zasoby wykwalifikowanej siły roboczej i pracowitość mieszkańców Gminy 16.Przychylność władz samorządowych dla rozwoju działalności gospodarczej 17.Dobry stan techniczny dróg gminnych Szanse 1.Korzystanie z pozytywnych impulsów rozwojowych ZagroŜenia 1.Emigracja młodych, wykształconych osób z terenu Gminy 2.Napływ inwestorów zewnętrznych 2.StaŜejące się społeczeństwo 3.MoŜliwość wykorzystania potencjału środowiskowego pod rozwój agroturystyki. 3.Konkurencja sąsiednich gmin. 4.Dobre warunki do rozwoju bazy przetwórstwa rolno-spoŜywczego. 4.Mała świadomość społeczeństwa związana z ograniczeniem niskiej emisji Dokładne uświadomienie sobie mocnych i słabych stron gminy, szans i zagroŜeń rozwojowych decyduje o obraniu właściwego kierunku rozwoju społeczno – gospodarczego. Biorąc pod uwagę potrzeby społeczne, rozwój lokalnej gospodarki i kierunki przekształceń strukturalnych działania powinny zmierzać do: - skutecznego rozwiązywania problemów o charakterze społecznym w celu poprawy jakości Ŝycia mieszkańców oraz zatrzymania procesu odpływu młodych ludzi z terenu gminy. Będzie to moŜliwe poprzez stworzenie atrakcyjnych warunków zatrudnienia oraz warunków bytowych takich jak: tereny budowlane, dobra dostępność i wysoka jakość placówek oświatowych, placówek słuŜby zdrowia, bazy sportowej i rekreacyjnej. DuŜe znaczenie ma takŜe nacisk na rozwój społeczeństwa informacyjnego (np. umoŜliwienie mieszkańcom dostępu do internetu), co w przyszłości będzie miało wpływ na likwidację barier i ograniczeń rozwojowych, - aktywizacji terenów przewidzianych pod działalność inwestycyjną (strefa aktywności gospodarczej), co pozwoli na tworzenie nowych miejsc pracy, zwiększanie aktywności gospodarczej, a tym samym dochodów ludności. - rozwoju agroturystyki jako jednego z alternatywnych źródeł dochodów rolników oraz zaplecza turystycznego i związanej z nim obsługi. Dla gminy posiadającej duŜe walory przyrodnicze prowadzenie gospodarstw agroturystycznych jest jedną z moŜliwych form rozwoju wsi. 48 Wykorzystując atuty i mocne strony gmina ma szanse w niedalekiej przyszłości na wzmocnienie swojej pozycji gospodarczej na mapie regionu. Dla prawidłowego przebiegu tego procesu poŜądanym jest stworzenie profesjonalnej bazy informacyjnej o całości gminy oraz jej poszczególnych sferach, tzn.: gospodarczej, infrastrukturalnej, społecznej, środowiskowej oraz finansowej, która winna być na bieŜąco wykorzystywana w procesie zarządzania gminą. 6. MISJA ORAZ CELE STRATEGII W strategii wyróŜnia się następującą hierarchię celów: misja strategii stanowi cel nadrzędny, do którego dąŜy gmina planując działania rozwojowe; cele strategiczne, wskazujące najwaŜniejsze obszary, w których konieczne jest wsparcie w celu przyśpieszenia rozwoju gminy; cele operacyjne, które uszczegółowiają cele strategiczne i zawierają propozycje kierunków działań, koniecznych dla osiągnięcia poszczególnych celów operacyjnych. Konsekwentne dąŜenie do osiągania celów operacyjnych i strategicznych będzie przybliŜało gminę do wyznaczonej misji. 6.1. MISJA STRATEGII Jesteśmy gminą rolniczo-usługowoprzemysłową, która chce maksymalnie zaspokoić potrzeby swoich mieszkańców i stworzyć im warunki do godnego Ŝycia. Wykorzystując posiadane zasoby pragniemy stać się atrakcyjnym obszarem dla osiedlenia się młodych rodzin oraz inwestorów mogących zaoferować miejsca pracy i mogących podnieść potencjał ekonomiczny Gminy z poszanowaniem środowiska naturalnego. Chcemy jednocześnie być miejscem weekendowego, popołudniowego i urlopowego wypoczynku dla mieszkańców regionu. Aby móc racjonalnie kształtować rozwój Gminy Ujazd jako pierwsze naleŜy opracować katalog celów rozwojowych. Będzie się on składał z: 1.celów strategicznych: określają one najistotniejsze pola działania gminy i wytyczają kierunki prac na lata 2010-2017. 2.celów operacyjnych są one szczegółowym ujęciem wskazanych celów strategicznych. Cele te są równorzędne względem siebie. 49 50 6.2. CELE STRATEGICZNE ORAZ OPERACYJNE Doskonaląc istniejący w Gminie Ujazd system pomocy społecznej przewiduje się poza pomocą finansową, pracą socjalną, poszukiwanie nowych narzędzi, które podniosą efektywność pomocy społecznej. Zadania: • pomoc społeczna osobom znajdującym się w cięŜkiej sytuacji materialnej, Patologie społeczne obniŜają poziom Ŝycia ogółu ludności. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe tylko dobrze zorganizowane i skoordynowane działania prewencyjne dają widoczne efekty. Często przyczyną patologii jest brak moŜliwości zagospodarowania czasu wolnego. Do zadań gminy naleŜy takŜe pomoc osobom bezrobotnym. Zadania: • wspieranie działań policji, zmierzających do wyeliminowania lub ograniczenia przestępczości, • podjęcie działań zmierzających do przywrócenia posterunku Policji na terenie Gminy, • wprowadzenie systemu monitorowania miejsc szczególnie naraŜonych na akty wandalizmu, • tworzenie warunków atrakcyjnego spędzania wolnego czasu przez dzieci, młodzieŜ i dorosłych, • przeciwdziałanie alkoholizmowi i przemocy w rodzinach, • pomoc ludziom długotrwale bezrobotnym w powrocie na rynek pracy (organizowanie prac interwencyjnych i robót publicznych, współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami). • współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy (np. punkt obsługi bezrobotnych), • projekty dla osób, które przekroczyły 40 rok Ŝycia oraz z niepełnym przygotowaniem zawodowym. 51 Czynniki niematerialne, tj. np.: tradycja, kultura, wspólne normy zachowań, wzmacniają poczucie zaufania społecznego, w pozytywny sposób determinując poziom kapitału społecznego, tworząc fundamenty „małej ojczyzny”. Budowanie więzi społecznych kształtuje podstawy społeczeństwa obywatelskiego, wzmacniając aktywne zaangaŜowanie mieszkańców na rzecz rozwoju Gminy. Za rozwój Gminy, zarówno w wymiarze gospodarczym, jak i społecznym, w zdecydowanej większości odpowiedzialni są jej mieszkańcy. Wspieranie aktywności mieszkańców Gminy Ujazd, ich samorządności i prób samoorganizacji w celu rozwiązywania własnych problemów, jest konieczne dla budowy społeczeństwa obywatelskiego. Wszelkie inicjatywy wychodzące od ogółu, jednoczące go w dąŜeniu do osiągnięcia wybranego celu, powinny być przez władze Gminy wspierane organizacyjnie i finansowo w stopniu stosownym do planowanych korzyści. Zadania: • wspieranie samoorganizacji mieszkańców poprzez udostępnianie lokali i obiektów gminnych na potrzeby związane z realizacją społecznych programów kulturowych, oświatowych i sportowych, • kultywowanie tradycji i zwyczajów lokalnych. Trwały i dynamiczny rozwój gospodarczy jest podstawowym warunkiem zmniejszania rozmiarów bezrobocia i wzrostu zamoŜności mieszkańców. Przyczynia się on takŜe do wzrostu dochodów budŜetu Gminy, co w konsekwencji umoŜliwia przeznaczanie coraz większych środków finansowych na zaspokojenie potrzeb społecznych w zakresie mieszkalnictwa, edukacji, ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury i sztuki, sportu i rekreacji oraz bezpieczeństwa publicznego. Skala i tempo rozwoju gospodarki lokalnej uzaleŜnione są od czynników i uwarunkowań, na które Gmina nie ma Ŝadnego bezpośredniego wpływu. Niemniej jednak, władze Gminy w sposób pośredni mogą oddziaływać na stan zagospodarowania Gminy. Rozwój przedsiębiorczości na terenie Gminy jest szczególnie waŜny. Doceniając rolę drobnej przedsiębiorczości, samorząd gminny stara się stworzyć warunki dla jej rozwoju, poprzez prowadzenie róŜnorodnych działań o charakterze organizacyjnym i edukacyjnym. Bardzo waŜne jest stworzenie dla przedsiębiorców odpowiednich warunków (w tym takŜe materialnych) do prowadzenia działalności. Funkcjonowanie firmy w wymiarze lokalnym zaleŜy w duŜej mierze od operatywności i przychylności urzędników samorządowych. Początkujący przedsiębiorca kierując pierwsze swoje kroki do urzędu gminy oczekuje pomocy w zarejestrowaniu działalności gospodarczej oraz kompetentnych porad urzędowych. 52 Zadania: • pozyskanie inwestorów zewnętrznych, • zagospodarowanie obiektów nieuŜytkowanych na terenie Gminy, • pozyskanie funduszy pomocowych, • rozwój współpracy międzygminnej oraz z organizacjami pozarządowymi w sferze gospodarki, • stworzenie punktu konsultacyjno-doradczego dla osób podejmujących działalność gospodarczą. Wszelkie walory, którymi Gmina moŜe się poszczycić, nie będą mieć wpływu na jej rozwój, o ile nie będą eksponowane i promowane. Działalność promocyjna jest niezbędna w celu pozyskania zarówno inwestorów, jak i turystów odwiedzających Gminę. W związku z tym konieczne jest ukierunkowanie działań promocyjnych podejmowanych przez władze Gminy. Podstawowym celem promocji jest wykreowanie powszechnego wizerunku Gminy jako atrakcyjnego (oraz bardziej atrakcyjnego od obszarów sąsiednich) miejsca zamieszkania, inwestowania i wypoczynku. Zadania: • przygotowanie folderu, zawierającego informacje o walorach i zasobach gospodarczych i przyrodniczych gminy, • współpraca z gminami, stowarzyszeniami w zakresie organizowania wspólnych akcji promocyjnych, • korzystanie z mediów w celu zamieszczania informacji o gminie, • stworzenie tablic informacyjnych w centrum Gminy, na jej granicach, promujących atrakcje turystyczne (wyznaczone szlaki turystyczne, parki krajobrazowe, zabytki itp.). Podstawą do poprawy konkurencyjności i efektywności lokalnej gospodarki jest dobry stan infrastruktury technicznej. Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe poziom wyposaŜenia gminy w podstawową infrastrukturę techniczną jest dobry. Zadania: • modernizacja wybranych elementów infrastruktury drogowej (gminnej oraz powiatowej), • rozwój sytemu gazowniczego, • informatyzacja gminy (budowa infrastruktury dostępu do internetu oraz wspieranie rozwoju usług elektronicznych), • odnowa wybranych centrów miejscowości, • przygotowanie terenów inwestycyjnych (głównie na cele turystyczne i rekreacyjne oraz pod budownictwo mieszkaniowe). 53 Dla podtrzymania dobrego poziomu wykształcenia mieszkańców Gminy naleŜy w dalszym ciągu dąŜyć do podniesienia wskaźników wykształcenia mieszkańców, zarówno w systemie szkolnym, jak i pozaszkolnym poprzez róŜne formy kształcenia ustawicznego. Podjęte działania powinny być nakierowane nie tylko na rozwój infrastruktury edukacyjnej i sportowej, ale równieŜ dotyczyć szerokiej problematyki jakości kształcenia i wsparcia młodzieŜy (w tym młodzieŜy najbardziej uzdolnionej). Zadania: • dostosowanie infrastruktury edukacyjnej i sportowej gminy do zmieniających się standardów i potrzeb, • podnoszenie jakości kształcenia w szkołach (doskonalenie kadr nauczycielskich, komputeryzacja i doposaŜenie szkół w niezbędny sprzęt, wymiana młodzieŜy i współpraca międzynarodowa szkół, itd.), • wspieranie edukacji przedszkolnej (promocja edukacji przedszkolnej wśród mieszkańców, itd.), • wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieŜy (zajęcia wyrównawcze, zasiłki dla rodzin najuboŜszych, systemy stypendialne dla młodzieŜy gimnazjalnej, itd.), • promocja róŜnych form edukacji pozaszkolnej (kształcenie ustawiczne osób starszych, edukacja na odległość, itd.), O rozwoju gminy w coraz w większym stopniu decydują równieŜ takie czynniki jak kultura i kapitał społeczny. Kultura pozwala na kształtowanie postaw i zachowań ludzkich oraz jest nieodłącznym elementem procesu kształcenia ludzi. Lokalne tradycje kulturowe i instytucje je promujące stanowią ponadto waŜny zasób rozwoju sektora usług turystycznych. Z kolei kapitał społeczny to przede wszystkim związki między ludźmi, stopień zaufania między nimi, a takŜe umiejętność i chęć współdziałania. Wysoki poziom kultury i kapitału społecznego wpływa na jakość rządzenia w gminie, wyzwala w ludziach kreatywność, a takŜe przyczynia się do ograniczenia patologii i wykluczenia społecznego. Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe gmina Ujazd posiada juŜ znaczne zasoby kapitału społecznego. Przejawem tego jest między innymi rosnąca ilość organizacji pozarządowych aktywnie działających na terenie gminy, aktywność sportowa i kulturowa mieszkańców oraz rosnąca świadomość w zakresie dbania o rozwój swojej społeczności. NaleŜy zatem dąŜyć do dalszego umacniania więzi międzyludzkich poprzez większą integrację społeczną i eliminowanie występujących zagroŜeń i patologii społecznych, takich jak bezrobocie, ubóstwo, alkoholizm, itd. WaŜną rolę w tym zakresie będą miały władze lokalne, dla których doprowadzenie do większej integracji społecznej powinno być jednym z kluczowych elementów zasad ‘dobrego rządzenia’. 54 Zadania: • rozwój instytucji kultury i sportu (modernizacja niezbędnej infrastruktury, w tym doposaŜenie w niezbędny sprzęt, wspieranie najwaŜniejszych imprez kulturalnych, itd.), • aktywne wspieranie partnerstw i inicjatyw oddolnych na rzecz rozwoju gminy lub wsi (formalnych i nieformalnych), • prowadzenie efektywnej polityki społecznej (prowadzącej do integracji i aktywizacji osób zagroŜonych wykluczeniem), • zwiększanie świadomości mieszkańców wokół najwaŜniejszych problemów rozwoju gminy (ekologia, zdrowie i bezpieczeństwo, przedsiębiorczość, integracja europejska, itd.). • doskonalenie kadr administracji lokalnej, rozwój współpracy ponadgminnej, planowanie strategiczne, itd.. Do tej pory turystyka była jedną najmniej rozwiniętych dziedzin Gminy Ujazd. NaleŜałoby więc wykorzystać walory przyrodnicze tutaj się znajdujące i pochwalić się nimi przed osobami spoza gminy, przyciągając ich w ten sposób do nas. Zadania: • dbanie o estetyczny wygląd Gminy, • zorganizowanie cyklu szkoleń dla rolników zainteresowanych prowadzeniem gospodarstw i usług agroturystycznych, • wykorzystanie walorów przyrodniczych do przyciągnięcia turystów, • wytyczenie ścieŜek rowerowych, • właściwe oznakowanie miejsc atrakcyjnych turystycznie, • utworzenie systemu informacji turystycznej, w tym informacji internetowej, • stworzenie kalendarza imprez i wydarzeń turystycznych umoŜliwiających przyciągnięcie turystów. 7. POWIĄZANIE ZADAŃ REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII Z INNYMI DZIAŁANIAMI Przyjęty system wdraŜania strategii bazuje przede wszystkim na zrealizowaniu szeregu działań i projektów przewidzianych do realizacji w ramach poszczególnych celów operacyjnych strategii. Część projektów została zidentyfikowana i ujęta w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym (WPI) na lata 2010-2013. Są to najwaŜniejsze projekty inwestycyjne gminy, dla których zaplanowano dofinansowanie z budŜetu gminy. Za wdroŜenie tych projektów będzie odpowiadał głównie samorząd gminy, bądź jednostki mu podległe (np. placówki edukacyjne). Proces przygotowania i realizacji tych projektów będzie na bieŜąco monitorowany przez Urząd Miejski, zarówno od strony finansowej, jak i technicznej. Zakłada się, Ŝe zdecydowana większość projektów pozostanie poza ramami Wieloletniego Planu Inwestycyjnego i będzie wdraŜana przez uprawnione do tego instytucje i podmioty. Głównym zadaniem władz gminnych w tym zakresie będzie zidentyfikowanie i zmobilizowanie wszystkich potencjalnych projektodawców i wsparcie ich od strony szkoleniowo-informacyjnej w realizacji określonych typów projektów. PoniŜej zidentyfikowano najwaŜniejsze instytucje i podmioty zaangaŜowane w proces wdraŜania strategii gminy Ujazd. 55 Główną instytucją odpowiedzialną za wdroŜenie strategii jest Burmistrz wraz z podległym mu Urzędem Gminy. Burmistrz odpowiada za ogólną koordynację procesu wdraŜania i monitorowania strategii. W szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie i wdroŜenie projektów wynikających z Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. Instytucjami wspomagającymi Urząd Gminy w procesie wdraŜania strategii są: Rada Miejska, która razem z radami sołeckimi powinna zadbać o promocję i właściwe zrozumienie strategii wśród społeczności lokalnej, placówki szkolno-wychowawcze (szczególna waŜna rola nauczycieli jako liderów lokalnych), Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, jednostki OSP i ich straŜnice, Kościół, organizacje pozarządowe działające na terenie gminy, inne. Instytucje partnerskie, zarządzające określonymi instrumentami i programami, w ramach których będą finansowane niektóre działania wynikające ze strategii, w tym: Urząd Marszałkowski (jako instytucja zarządzająca RPO WO oraz częścią działań w ramach PROW), Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich (dysponent części środków w ramach PROW i PO Kapitał Ludzki), Powiatowy Urząd Pracy w Strzelcach Opolskich, Powiatowy Oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rozwoju Regionalnego, inne. Do waŜnych pomiotów, które w istotny sposób będą przyczyniać się do realizacji celów strategii, naleŜy równieŜ zaliczyć docelowe grupy beneficjentów pomocy, w tym przede wszystkim: przedsiębiorcy i ich związki, rolnicy i ich związki, koła gospodyń wiejskich, związki wyznaniowe, bezrobotni, osoby podnoszące swoje kwalifikacje. Niezmiernie trudno jest określić wielkość niezbędnych środków na realizację celów niniejszej strategii. Biorąc pod uwagę ogromne potrzeby gminy w zakresie wyposaŜenia w podstawową infrastrukturę techniczną i społeczną, zapotrzebowanie na realizację najwaŜniejszych projektów inwestycyjnych w latach 2010-2016. Do tego dochodzi realizacja projektów nie związanych bezpośrednio z inwestycjami, ale waŜnych z punktu widzenia rozwoju zasobów ludzkich czy teŜ budowania kapitału społecznego w gminie. Określenie zapotrzebowania finansowego na tego rodzaju projekty nie jest jednak moŜliwe, choćby z tego względu, Ŝe obecnie nie do końca wiadomo, kto i w jakim zakresie mógłby realizować projekty o charakterze nieinwestycyjnym na terenie gminy. MoŜna natomiast wstępnie oszacować, jakiego rzędu środki będą dostępne dla gminy na realizację tego typu projektów. Fundusze te będą mogły być przeznaczone na projekty związane z działaniami rozwojowymi w zakresie poprawy jakości kapitału ludzkiego i społecznego. Głównymi źródłami finansowania strategii będą: budŜet gminy, zewnętrzne środki publiczne (dostępne przede wszystkim w ramach programów finansowanych z Unii Europejskiej), środki z sektora prywatnego (np. w ramach projektów partnerstwa publicznoprywatnego). 56 Oprócz funduszy unijnych, będą równieŜ istniały inne moŜliwości finansowania rozwoju gminy, w tym między innymi środki w ramach: Mechanizmów Finansowych (Mechanizmu Finansowego Europejskiego, Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego), Ekofunduszu, Poakcesyjnego Programu Wspierania Obszarów Wiejskich, Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banku Gospodarstwa Krajowego (Fundusz Poręczeń Unijnych, Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych, itd.), inne. 8. SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI STRATEGII System monitorowania jest waŜnym elementem w procesie wdraŜania strategii. Dane z monitoringu słuŜą do oceny skuteczności realizowanych działań i pozwalają na bardziej efektywne wydatkowanie środków publicznych. Zakłada się, Ŝe instytucją odpowiedzialną za ogólną koordynację i monitorowanie procesu realizacji strategii będzie Urząd Gminy w Ujeździe. Zadanie to zostanie powierzone Sekretarzowi Gminy. Zadaniem będzie w szczególności: • zbieranie i przekazywanie partnerom społecznym i gospodarczym informacji o dostępnych źródłach finansowania zewnętrznego (kierowanie potencjalnych beneficjentów do odpowiednich instytucji), • wyraŜanie opinii co do zgodności proponowanych zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego z zapisami strategii, • wydawanie opinii o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii (w przypadku gdy taka opinia jest wymagana), • inicjowanie i koordynowanie opracowania średniookresowych dokumentów programowych (np. program rozwoju bazy oświatowej, program rozwoju usług społeczeństwa informacyjnego), • informowanie społeczności lokalnej o istnieniu strategii i obranych kierunkach rozwoju, a takŜe o postępach i efektach jej wdraŜania. Ocena postępów we wdraŜaniu strategii będzie dokonywana w cyklu rocznym i będzie oparta o zestaw bazowych wskaźników. PoniŜej zaprezentowano wybrane rodzaje wskaźników, dostosowując ich charakter do rodzaju monitorowanego celu. I. Nazwa celu Poprawa Ŝycia mieszkańców II Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego Gminy Rodzaj wskaźnika Liczba działających organizacji pozarządowych Liczba projektów zrealizowanych w wyniku oddolnych inicjatyw Odsetek ludzi korzystający z pomocy społecznej Poziom dochodów własnych gminy Wartość kapitału zainwestowanego przez podmioty zewnętrzne Liczba pracujących w sektorze pozarolnym Średnia wielkość areału gospodarstwa rolnego, Odsetek gospodarstw produkujących na 57 III. Modernizacja infrastruktury i rozbudowa IV. Rozwój oświaty, kultury i rekreacji rynek Odsetek gospodarstw działających w grupach producenckich Liczba gospodarstw agroturystycznych i ekologicznych Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na 1000 mieszkańców, Liczba przedsiębiorstw działających w sektorze turystyki Wielkość dochodów gminy z tytułu udziału w podatku CIT Wielkość środków zewnętrznych pozyskanych na realizację zadań własnych gminy Powierzchnia dostępnych terenów inwestycyjnych Stopień zwodociągowania i skanalizowania gminy Odsetek osób korzystających z sieci gazowej Ilość odpadów podlegających segregacji (lub procent ludności objętej selektywną zbiórką śmieci) Struktura wykształcenia mieszkańców Odsetek osób z wyŜszym i średnim wykształceniem w gminie Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym Współczynniki scholaryzacji brutto dla szkół podstawowych i gimnazjów Odsetek uczniów korzystających z zajęć dodatkowych/pozalekcyjnych Dane dotyczące zaproponowanych powyŜej wskaźników dostępne są w ramach oficjalnej statystyki i będą pozyskiwane z Banku Danych Regionalnych. Wskaźniki te w większości zostały wykorzystane w części diagnostycznej, przy opisie sytuacji społeczno-gospodarczej gminy. 9. PODSUMOWANIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Konsultacje społeczne były waŜnym etapem prac nad strategią. Odbywały się one na dwóch róŜnych poziomach tj.: spotkanie robocze oraz ankietyzacja. Ich głównym celem było zapoznanie władz i społeczności lokalnej z procesem aktualizacji strategii oraz zebranie opinii i uwag od mieszkańców na temat przyszłego rozwoju gminy. W trakcie konsultacji zorganizowano spotkania w których głównymi uczestnikami był Burmistrz, sołtysi oraz przedstawiciele społeczności lokalnej. W trakcie spotkania uczestnicy mogli zapoznać się z aktualną sytuacją społeczno-gospodarczą w gminie oraz poznać główne instrumenty finansowania rozwoju gminy w latach 2010-2017. Uczestnicy zostali równieŜ poproszeni o wypełnienie ankiety identyfikującej główne potrzeby i szanse rozwoju gminy. Ankieta składała się z pytań odnoszących się do wymienienia poprzez wskazanie najwaŜniejszych problemów do rozwiązania w gminie, określenia czy właściwie wykorzystywane są na terenie gminy: zasoby produkcyjne (przemysł, usługi) i gruntów oraz połoŜenie gminy, określenia moŜliwości rozwojowych gminy w zakresie: 58 • rozwoju sektora rolno-spoŜywczego i przetwórstwa, • rozwoju infrastruktury turystycznej, • pozyskiwaniu inwestorów, • rozwoju energetyki odnawialnej, • bliskiej współpracy z sąsiednimi regionami, przedstawieniu problemów społecznych w gminie wymagających najpilniejszego rozwiązania, określenie preferowanych kierunków kształcenia w szkołach, wyznaczenie partnerów krajowych i zagranicznych z którymi powinno nawiązać się współpracę. Podczas konsultacji społecznych zaprezentowano równieŜ wstępną listę projektów inwestycyjnych, ujętych w Wieloletnim Planie Inwestycyjnych na lata 2010-2012. Zgłoszone w trakcie spotkania uwagi i opinie zostały w duŜym stopniu uwzględnione w końcowej wersji strategii. Z przeprowadzonej analizy ankiety stwierdzono pięć najbardziej istotnych problemów występujących na terenie gminy: - niewystarczająca baza przetwórstwa rolniczego, - niskie zatrudnienie w przemyśle, - słabo rozwinięta baza agroturystyki, - niskie dochody mieszkańców, - bezrobocie szczególnie wśród ludzi młodych. Wyniki przeprowadzonej ankiety W celu zdiagnozowania i zdefiniowania problemów nurtujących Gminę, niezbędne było poznanie opinii i oczekiwań jej mieszkańców. W tym celu wykorzystano wyniki ankiet wypełnionych przez uczestników spotkań – konsultacji społecznych. 59 54 Niski poziom wykształcenia 63 63 63 Trudności z dostępem do DuŜa ilość zabytków 58 63 Niewystarczająca ilość placówek 69 68 Wysoki poziom bezpieczeństwa Niski stopień rozwoju kultury i 74 Wysoka ilość zasobów Dobry dostęp do szkolnictwa Wysoka dostępność do placówek 63 Niska moŜliwość doskonalenia 58 63 Niska moŜliwość zatrudnienia poza Niskie zatrudnienie poza przemysłem i 58 Wysokie zatrudnienie w 74 Niskie zatrudnienie w przemyśle Dobra integracja gminy Nieskie dochody mieszkańców 54 Niskie kwalifikacje zawodowe ludności Rysunek nr 11. Jakość sfery społecznej. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 95 74 60 84 79 Wysokie walory turystycznokrajobrazowe 90 DuŜa dbałość o środowisko naturalne 84 Dobry stan środowiska naturalnego Niewystarczające połączenie komunikacyjne z otoczeniem zewnętrznym Dobra połączenie komunikacyjne wewnątrz gminy Rozwinięte budownictwo indywidualne MoŜliwość rozbudowy obiektów uŜyteczności publicznej Rysunek nr 12. Jakość i połoŜenie środowiska przyrodniczego. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 84 58 68 61 84 Mały dostęp do informacji o instytucjach wspierających rozwój gospodarczy 69 Dobry dostęp do placówek bankowych i kredytów 90 Możliwości pozyskania kapitału zewnętrznego 95 Odpowiednie podejście do lokalnego rozwoju gminy 89 Dobra promocja gminy 100 Korzystny wizerunek gminy 58 Wystarczające zasoby siły roboczej 63 63 Dobry poziom i wystarczająca ilość placówek usługowo-handlowych Niekorzystna lokalizacja zakłądów przemysłowych Niewystarczająca baza przetwórstwa dla rolnictwa Niewystarczająca ilość rynków zbytu płodów rolnych Rysunek nr 13. Gospodarka i rolnictwo. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 63 74 62 Słabo rozwinięta baza noclegowa 58 Słabo rozwinięta baza gastronomiczna Słabo rozwinięta działalność sportowa 76 Rozwinięta dziłałalność kulturalna Słabo rozwinięta strefa rekreacji Rysunek nr 14. Infrastruktura społeczna. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 84 69 63 63 84 Dobra gospodarka odpadami 95 Dobrze rozwinięta sieć kanalizacyna 95 Dobre zaopatrzenie gminy w wodę Słabo rowinięta sieć dróg oraz ich zła jakość Dobre zaopatrzenie gminy w energię elektryczną 100 Słabe zaopatrzenie gminy w energię cieplną łabe zaopatrzenie gminy w gaz ziemny Rysunek nr 15. Infrastruktura techniczna. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 100 90 53 64 84 79 84 89 Rozwój energii odnawialnej 84 Uruchomienie systemu przesyłu gazu w gminie 74 Rozwój zaplecza kulturalnego gminy 84 Modernizacja ciągów komunikacyjnych w gminie 84 Modernizacja i renowacja budynków przeznaczonych Rozwój turystyki i promocji gminy Rysunek nr 16. NajwaŜniejsze problemy do rozwiązania w gminie. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 100 89 42 65 63 Infrastruktura techniczna 37 Produkcja Ŝywności ekologicznej Rynek zbytu dla płodów rolnych Obszary lesne Grunty rolne 42 Zasoby przemysłowe Usługi zaspakajające codzienne potrzeby mieszkańcó Zakłady pracy Rysunek nr 17. Czy na terenie gminy właściwie wykorzystywane są zasoby. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 84 68 58 31 37 66 84 Bliska odległość granicy południowej współpraca z sąsiednimi regionami Rozwój energetyki odnawialnej 89 Pozyskiwanie inwestorów Rozwój infrastruktury turystycznej Rozwój sektora rolnospoŜywczego i przetwórstwa Rysunek nr 18. MoŜliwości rozwojowe gminy. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 95 89 84 67 Rysunek nr 19. Problemy społeczne w gminie. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 89 74 63 Dostępność świadczeń medycznych Sytuacja na rynku mieszkaniowym ZuboŜenie społeczeństwa Bezrobocie, szczególnie wśród ludzi młodych 53 68 Rysunek nr 20. Preferowane kierunki kształcenia w szkołach na terenie gminy. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 95 89 84 84 Zagadnienia dotyczące najnowszych technologii Języki obce Ekologia Turystyka, hotelarstwo Informatyka 74 69 84 Mały dostęp do informacji o instytucjach wspierających rozwój gospodarczy 69 Dobry dostęp do placówek bankowych i kredytów 90 Możliwości pozyskania kapitału zewnętrznego 95 Odpowiednie podejście do lokalnego rozwoju gminy 89 Dobra promocja gminy 100 Korzystny wizerunek gminy 58 Wystarczające zasoby siły roboczej 63 63 Dobry poziom i wystarczająca ilość placówek usługowo-handlowych Niekorzystna lokalizacja zakłądów przemysłowych Niewystarczająca baza przetwórstwa dla rolnictwa Niewystarczająca ilość rynków zbytu płodów rolnych Rysunek nr 21. Gospodarka i rolnictwo. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 63 74 70 Rysunek nr 22. Preferowanie partnerzy krajowi i zagraniczni. Wyniki przedstawiają udział procentowy pozytywnych odpowiedzi na zadane pytanie. 95 89 89 79 10. Partnerzy zainteresowania rozwojem turystyki Partnerzy krajowi i zagraniczni którzy stworzą miejsca pracy Partnerzy zainteresowani inwestowaniem w branŜę wydobywczą Partnerzy zainteresowani inwestowaniem w branŜę rolno-spoŜywczą "Gminy partnerskie" - pomoc w rozwiązywaniu podobnych problemów, wymiana doświadczeń 31 WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY Wieloletni Plan Inwestycyjny (WPI) stanowi integralną część systemu wdraŜania strategii gminy. Zawiera wykaz najwaŜniejszych projektów i zadań inwestycyjnych gminy, zaplanowanych do realizacji w pierwszym okresie obowiązywania strategii, tj. w latach 2010-2013. Zadania te wynikają z celów strategicznych strategii i ich wdroŜenie przyczyni się do osiągnięcia określonych wskaźników przyjętych w systemie monitorowania strategii. Z uwagi na fakt, Ŝe na obecnym etapie prac trudno przewidzieć poziom i zakres dofinansowania poszczególnych zadań ze źródeł zewnętrznych, niniejszy wykaz zadań ma charakter wyłącznie indykatywny. Zakłada się, Ŝe zadania te będą dodatkowo zatwierdzane przez Radę Miejską w trybie ustawy o finansach publicznych. 71 Tabela nr 12. Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2010-2012. Nakłady do poniesienia w latach Nazwa programu L.p. 1. Uzbrojenie terenu Strefy Aktywności Gospodarczej SAG OlszowaSieroniowice w infrastrukturę drogową ul. Europejska - Etap IV Źródła finansowania 2. Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Sieroniowice oraz kanalizacji sanitarnej i wodociągu dla SAG Sieroniowice Cel i zadania programu Uzbrojenie terenów Inwestycyjnych Jednostka realizująca Okres realizacji Łączne nakłady Nakłady poniesione 2010 2011 2012 Następnych Urząd Miejski 2009-2011 7 539 561 219 561 320 000 7 000 000 0 0 7 539 561 219 561 320 000 7 000 000 0 0 3 876 831 76 831 3 800 000 0 0 0 2 421 000 0 2 421 000 0 0 0 76 831 76 831 0 0 0 1 379 000 0 1 379 000 0 0 0 8 236 784 7 836 784 400 000 0 0 0 BudŜet gminy Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodnościekowej Urząd Miejski 2002-2010 BudŜet gminy BudŜet gminy Źródła finansowania GFOŚiGW PROW 2007-2013 3. Uzbrojenie terenu Strefy Aktywności Gospodarczej SAG Olszowa w infrastrukturę drogową Uzbrojenie terenów inwestycyjnych Źródła finansowania BudŜet gminy 1 428 187 1 324 387 103 800 0 0 0 RPO - W0 20072013 6 808 597 6 512 397 296 200 0 0 0 Urząd Miejski 2002-2010 72 Nakłady do poniesienia w latach Nazwa programu L.p. 4. 5. Cel i zadania programu Adaptacja poddasza budynku urzędu oraz terenu wokół na potrzeby "Ujazdowskiego Inkubatora Przedsiębiorczości " Aktywizacja przedsiębiorczości Źródła finansowania BudŜet gminy RPO - W0 20072013 Modernizacja boiska sportowego w Ujeździe wraz z rozbudową zaplecza socjalnego i infrastruktury towarzyszącej Poprawa infrastruktury sportowej Źródła finansowania BudŜet gminy RPO - W0 20072013 Jednostka realizująca Okres realizacji Łączne nakłady Nakłady poniesione 2010 2011 2012 Następnych Urząd Miejski 2007-2011 3 754 180 104 180 2 530 000 1 120 000 0 0 0 Urząd Miejski 2007-2012 Inne (FRKF) 6. 7. Uzbrojenie w sieć wodno-kanalizacyjną działek budowlanych na osiedlu Piaski w Ujeździe Źródła finansowania Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodnościekowej Urząd Miejski 2007-2011 BudŜet gminy Budowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych w miejscowości Zimna Wódka Poprawa infrastruktury dróg dojazdowych do gruntów rolnych Źródła finansowania BudŜet gminy FOGR Urząd Miejski 2007-2010 2 802 180 104 180 2 530 000 168 000 0 4 244 095 60 059 100 000 280 172 3 803 864 0 3 411 964 60 059 100 000 280 172 2 971 733 0 832 131 0 0 832 131 0 0 0 0 0 0 2 290 000 193 500 90 000 2 006 500 0 0 2 290 000 193 500 90 000 2 006 500 0 0 550 200 20 200 530 000 0 0 0 383 600 166 600 20 200 363 400 166 600 0 0 0 0 0 0 73 Nakłady do poniesienia w latach Nazwa programu L.p. 8. 9. Jednostka realizująca Okres realizacji Łączne nakłady Nakłady poniesione 2010 2011 2012 Następnych Urząd Miejski 2007-2011 223 400 14 800 208 600 0 0 0 121 400 102 000 14 800 0 106 600 102 000 0 0 0 0 0 0 516 500 210 000 306 500 0 0 0 210 000 186 500 0 0 0 120 000 0 0 0 Budowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych w miejscowości Balcarzowice Poprawa infrastruktury dróg dojazdowych do gruntów rolnych Źródła finansowania BudŜet gminy FOGR Przebudowa budynku straŜy poŜarnej na świetlicę wiejską wraz z zapleczem kuchennym oraz zagospodarowaniem terenu wokół budynku w miejscowości Klucz Integracja społeczności lokalnej Źródła finansowania BudŜet gminy 396 500 Inne (PROW) Rozbudowa infrastruktury drogowej 120 000 10. Budowa drogi gminnej ul.Bursztynowej w Ujeździe Źródła finansowania 11. Budowa drogi gminnej ul. Pięknej w Ujeździe Źródła finansowania 12. Cel i zadania programu Urząd Miejski 940 000 40 000 900 000 0 0 0 542 100 40 000 502 100 0 0 0 397 900 0 397 900 0 0 0 318 544 18 544 0 300 000 0 0 BudŜet gminy 168 544 18 544 0 150 000 0 0 BudŜet państwa 150 000 0 150 000 0 0 BudŜet gminy BudŜet państwa(NPPDL) Rozbudowa infrastruktury drogowej Budowa drogi gminnej na osiedlu Piaski(ul. Krzemowa i Bazaltowa) Rozbudowa infrastruktury drogowej Źródła finansowania BudŜet gminy Urząd Miejski Urząd Miejski Urząd Miejski 1 860 000 40 000 60 000 1 760 000 0 0 980 000 40 000 60 000 880 000 0 0 74 Nakłady do poniesienia w latach Nazwa programu L.p. 13. Remont i modernizacja świetlicy wiejskiej wraz z przyległym parkiem i rozbudową zaplecza sportowo - rekreacyjnego w Sieroniowicach Źródła finansowania 14. "Opolska eSzkoła, szkołą ku przyszłości" Źródła finansowania 15. "Opolska eSzkoła, szkołą ku przyszłości" Źródła finansowania 16. Przebudowa Domu Spotkań wraz z zagospodarowaniem terenu w Zimnej Wódce Źródła finansowania Cel i zadania programu BudŜet państwa(NPPDL) Integracja społeczności lokalnej Jednostka realizująca Okres realizacji Nakłady poniesione 880 000 Urząd Miejski BudŜet gminy PROW 2007-2013 Społeczeństwo informacyjne Łączne nakłady PSP Jaryszów 2010 2011 2012 Następnych 0 880 000 0 0 0 860 000 60 000 100 000 700 000 0 860 000 60 000 100 000 700 000 0 505 000 0 252 500 252 500 BudŜet gminy 80 000 40 000 40 000 RPOWO 2007-2013 Społeczeństwo informacyjne 425 000 212 500 212 500 252 500 252 500 PG Ujazd 505 000 0 BudŜet gminy 80 000 40 000 40 000 RPOWO 2007-2013 425 000 212 500 212 500 Integracja społeczności lokalnej Urząd Miejski 2008-2011 0 0 522 570 22 570 100 000 400 000 0 0 Dotacja 522 570 22 570 100 000 400 000 0 0 PROW 0 0 0 0 0 0 75