„NIE MOŻEMY MILCZEĆ O TYM, CO WIDZIELIŚMY I

„NIE MOŻEMY MILCZEĆ O TYM, CO WIDZIELIŚMY I
CO USŁYSZELIŚMY” (Dz 4, 20)
Drodzy Bracia, niech dotrze do Was pozdrowienie pokoju i dobra w Jezusie Chrystusie i w
Serafickim Ojcu, św. Franciszku. W dniach 12-22 stycznia 2006 r. razem z Ministrem Generalnym i
jego Definitorium zgromadziliśmy się w Kochin w stanie Kerala w Indiach na I Międzynarodowym
Kongresie Misyjnym.
Podjęliśmy wspólnie wnikliwą refleksję na temat: „Formacja Braci Mniejszych
Konwentualnych do interkulturowości i misji u progu trzeciego tysiąclecia”. Na zakończenie obrad
Kongresu czujemy wielką radość i obowiązek podziękowania naszym braciom z Kustodii
Prowincjalnej im. św. Maksymiliana M. Kolbego z Indii, którzy z ogromnym poświęceniem i
oddaniem starali się zapewnić nam niezbędne warunki do pracy oraz ukazać niektóre elementy
bogactwa miejscowej kultury. Z podziwem patrzyliśmy na Kustodię w okresie gwałtownego
rozwoju, który przejawia się w niezwykłej żywotności i franciszkańskiej dynamice z pełnym
zachowaniem poczucia przynależności do Zakonu. Doprawdy czuliśmy się przyjęci jak bracia.
Jesteśmy wdzięczni Bogu za możliwość spotkania w licznym gronie 68 braci, pochodzących
z pięciu kontynentów, z różnych kultur i obszarów językowych, zjednoczonych w celu odnowy
misyjnego zaangażowania i sformułowania ogólnych zasad aktualnej misyjnej metodologii Zakonu.
Wysłuchane referaty i braterska wymiana doświadczeń koncentrowały się na następujących
tematach: braterstwo, Ewangelia, wielokulturowość i interkulturowość, misja. Na uwagę
zasługiwało wielkie zaangażowanie i udział wszystkich obecnych w pracach i dyskusjach.
Pielgrzymka do miejsc związanych z postacią św. Tomasza Apostoła – według tradycji
pierwszego ewangelizatora Indii – oraz spotkania z kardynałami Iwanem Diasem, arcybiskupem
Bombaju, i Varkeiem Vithayathilem, arcybiskupem Ernakulam i zarazem prymasem rytu syromalabarskiego, celebracja niedzielnej Eucharystii w rycie syro-malabarskim, wizyta w takich
domach Kustodii jak postulat i Wyższe Seminarium, a także pełna egzotyki wycieczka łodzią
dopełniły w znaczący sposób nasze doświadczenie wspólnoty.
Podczas Kongresu podjęliśmy refleksję nad szeregiem zagadnień, które teraz pragniemy
zwięźle przedstawić:
™ Świat, w którym wielu z nas żyje, jest naznaczony sekularyzmem, obojętnością i poddany
procesowi globalizacji. Wywołuje to często głęboki kryzys wartości ludzkich, religijnych,
społecznych i kulturowych. Powoduje ponadto pogorszenie sytuacji ekonomicznej,
zwiększenie obszaru biedy i niesprawiedliwości, wyłączenie wielu ludzi z korzystania ze
wspólnych dóbr oraz napędza ruchy migracyjne do świata Zachodu i do rozrastających się
metropolii. Te zjawiska przyspieszają procesy internacjonalizacji i sprzyjają
wielokulturowości, lecz nie towarzyszy im prawdziwy dialog międzykulturowy. Tworzą się
sytuacje, które od Kościoła i od instytutów życia konsekrowanego, a więc także od naszego
Zakonu, domagają się odpowiedzi i zmiany naszego sposobu prowadzenie działalności
misyjnej.
™ Zauważamy, że zarówno Kościół jak i nasz Zakon, dzięki zrządzeniom Opatrzności, notują
liczbowy wzrost na Południu naszej planety (Azja, Afryka, Ameryka Łacińska). Ten fakt
pobudza nas do przyjęcia odmienności braci jako daru Bożego (por. Test 14), ale zachęca
nas również do budowy prawdziwego braterstwa przez stałe słuchanie się nawzajem i ciągłą
wymianę kulturową. Ten proces wymaga dużej otwartości umysłu i serca oraz nieustannego
stawania się „braćmi mniejszymi”.
™ Nasza misja ma podstawy trynitarne: wypływa z jedynej misji Syna Bożego, Jezusa
Chrystusa, wysłanego przez Ojca (por. AG 2) i urzeczywistnia się przede wszystkim w
świadectwie życia kontemplacyjnego, świętego i braterskiego (por. RM 90). Misja dotyczy
naprawdę nas wszystkich, we wszystkich miejscach, gdzie Zakon jest obecny. Chcemy
podkreślić, że również bracia należący do Kościołów o starożytnej i dawnej tradycji, w
środowiskach często daleko posuniętej sekularyzacji i obojętności, są wezwani, aby „iść” z
pokorą i prostotą do tych mężczyzn i kobiet, których postać Chrystusa i wspólnota Kościoła
„nie interesują”. Pragniemy także przypomnieć, że zaangażowanie na rzecz
sprawiedliwości, pokoju, ochrony stworzenia i dialogu są nieodzowną częścią misji.
™ W świetle słowa Bożego i prosząc o mądrość Ducha Świętego przyjmujemy z pokorą dary,
którymi Pan Bóg obdarzył nasz Zakon. Mamy tu na myśli znaczny wzrost na przestrzeni
ostatnich 40 lat liczby krajów, w których jesteśmy obecni, szczególnie na półkuli
południowej i w Europie Wschodniej, ofiarną gotowość wielu braci do udania się na misje
ad gentes, czy nowe powołania do życia franciszkańskiego. Do tych darów należy również
profetyczne świadectwo niektórych braci w trudnych i upośledzonych środowiskach, z
którym mogliśmy się zapoznać w trakcie Kongresu, poszukiwanie nowych obszarów
franciszkańskiej obecności, szczególnie w dialogu międzyreligijnym prowadzonym w
„duchu Asyża” oraz gesty solidarności wyrażone przez wielu dobrodziejów.
™ Jesteśmy jednak także świadomi naszych osobistych i wspólnotowych błędów, które były
przeszkodą w realizacji naszej misji „braci mniejszych”. Zdarzały się bowiem przypadki
zbytniego indywidualizmu w inicjatywach misyjnych, narzucania zachodnich wzorców w
misji ad gentes, słabej współpracy między prowincjami, zaniechania należytego
przygotowania misjonarzy, czy braku solidnego projektu misyjnego Zakonu.
™ Przegląd najnowszej historii Zakonu w świetle naszego charyzmatu skłania nas do odnowy
zaangażowania w życiu braterskim, w „mniejszości”, w ewangelicznym świadectwie i w
stałym nawracaniu się. Pragniemy, aby owocem tej zmiany było skuteczne głoszenie
Królestwa Bożego i jego sprawiedliwości przez życie w prostocie, przez świadomą opcję na
rzecz ubogich i zmarginalizowanych, przez odważne podjęcie szczerego dialogu ze
wszystkimi, jak uczy nas skuteczny przykład naszego Ojca św. Franciszka (por. 1 Reg 16).
Przeżycie tego Kongresu skłania nas, jak kiedyś Apostołów, do wyznania, że „nie możemy
milczeć o tym, co widzieliśmy i co usłyszeliśmy” (Dz 4, 20).
™ Sądzimy, że franciszkański sposób podejścia do misji musi wypływać z głębi naszego
charyzmatu i być zgodny z nauczaniem wielu dokumentów Kościoła i Zakonu (por. Ad
gentes, Evangelii nuntiandi, dokumenty z Nadzwyczajnej Kapituły Generalnej w Meksyku
w 1992 r.). Te teksty zachęcają nas, abyśmy byli prawdziwymi „braćmi mniejszymi” w
prostocie, pokorze, w dyspozycyjności, w pielgrzymowaniu sercem i umysłem, w zdolności
do otwarcia na drugiego i w rezygnacji z posiadania, postępując we wszystkim za
przykładem św. Franciszka i innych świętych Zakonu, jak św. Antoni Padewski i św.
Maksymilian M. Kolbe.
™ Uważamy za istotne upowszechnienie w naszych wspólnotach i jurysdykcjach zagadnień,
które były rozważane podczas Kongresu, szczególnie troskę o wychowanie do
wielokulturowości i interkulturowości oraz do niezbędnego wysiłku misyjnego.
Aby mogło się to urzeczywistnić, czujemy potrzebę sformułowania kilku sugestii adresowanych
do Zarządu Zakonu i do zbliżającej się Kapituły Generalnej:
1. Wspierać opracowanie „projektu misyjnego Zakonu” obejmującego:
• lepszą znajomość naszego dziedzictwa kulturalnego, intelektualnego i duchowego,
które przez wieki pomagało Zakonowi w prowadzeniu działalności misyjnej;
• refleksję nad misjologią franciszkańską;
• misyjną metodologię franciszkańską;
•
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
wychowanie do interkulturowości, szczególnie w ośrodkach formacji naszego
Zakonu.
Dbać o obowiązkowe przygotowanie i szkolenie nie tylko misjonarzy, lecz również braci,
którzy sprawują swą posługę w innej kulturze lub kraju.
Promować solidarność w dziedzinie misji, zarówno jeśli chodzi o personel, jak i wsparcie
ekonomiczne, szczególnie na potrzeby formacji.
Zachęcać do współpracy w konferencjach i między konferencjami w opracowaniu
projektów misyjnych, jeśli zachodzi taka potrzeba, po uwzględnieniu uprzednio
ewentualnych poprawek prawnych.
Wzmocnić rolę Sekretariatu Generalnego ds. Animacji Misyjnej w realizacji zadań
dotyczących informacji, animacji, planowania i koordynacji sekretariatów w prowincjach i
w konferencjach.
Rozwijać współudział świeckich we wspólnych projektach misyjnych, szczególnie tych,
którzy należą do Rodziny franciszkańskiej (FZŚ, MI).
Ponawiać organizowanie kongresów misyjnych (w ramach danego kraju lub konferencji)
poświęconych szczegółowym tematom (np. dilogu z islamem), mając na uwadze wielkie
znaczenie wymiany doświadczeń i refleksji misjologicznej pochodzących z różnych
środowisk.
Zapewnić stałą opiekę naszym obecnościom misyjnym, gwarantując młodym braciom
solidną formację franciszkańską pod kierunkiem odpowiednio przygotowanych
wychowawców.
Dbać o lepszą komunikację (nauka wspólnych języków, tłumaczenia, strona internetowa),
która sprzyja wzajemnemu poznaniu i rozwojowi misyjnej świadomości wśród braci.
Zdając sobie sprawę, że jesteśmy dopiero na początku drogi ku odnowionej świadomości
misyjnej, która wypływa z głębokiej miłości do Jezusa Chrystusa i do człowieka, zapraszamy Was
wszystkich do wspólnego pogłębienia i upowszechnienia tych refleksji w całej naszej
franciszkańskiej Rodzinie.
Uczestnicy I Międzynarodowego Kongresu
Kochin – Kerala (Indie), 21 stycznia 2006