zajęcia na panelu - szansa dla każdego

opracował: mgr Tomasz Kuciel
WSPINACZKA NA PANELU - SZANSĄ DLA KAŻDEGO
Wspinaczka - na sztucznej ścianie wspinaczkowej tzw. „panelu” ma
zagadkową historię.
Trudno jest powiedzieć kto i w jakim miejscu zbudował sztuczną ścianę
wspinaczkową ?.
Od dawna ludzie wspinali się na murach budynków , filarach mostów ,
kamiennych skarpach próbując uprawiać swoje hobby. Wspinaczką tego typu
zajmowali się ci , którzy mieszkali z dala od gór czy terenów skałkowych.
Ostatnie dwudziestolecie to okres niezwykłego rozkwitu wspinaczki uprawianej
na sztucznych ścianach. W tej dziedzinie przodują zwłaszcza Francuzi u których
jest do dyspozycji około 8 tysięcy obiektów do wspinania w „sztucznej skale”.
W tym kraju , tego typu obiekty instaluje się nawet w przedszkolu.
Obecnie w Polsce mamy około 100 obiektów tego typu i powstają wciąż nowe
obiekty.
Najwięcej ścian zbudowano w południowej części kraju . Głównym ośrodkiem
wspinaczki halowej jest Kraków.
W ostatnich latach uwidacznia się duży wzrost zainteresowania wspinaczką
wśród dzieci i młodzieży. Wspinaczka , stała się dla nich atrakcyjną formą
aktywności ruchowej , konkurującą z tradycyjnymi formami aktywności.
Jest to aktywność sportowo – rekreacyjna o dość alternatywnej formie ,
dostępna jednak dla każdego o niewygórowanych zdolnościach ruchowych.
Wspinaczka na panelu polega mówiąc w bardzo ogólnym skrócie na
pokonywaniu zaaranżowanej skały za pomocą różnych stopni i chwytów z
wykorzystaniem sprzętu asekuracyjnego , który chroni wspinacza przed
wypadkiem lub poważną kontuzją.
Wspinaczka doskonale wykorzystuje naturalną tendencje dziecka do
pokonywania przeszkód , opiera się o podstawowe i proste formy ruchu , jakimi
są min. : chwytanie , podciąganie , zwis , balansowanie , przechwyt .
W szkole w której uczę wychowania fizycznego mam możliwość wykorzystania
sztucznej ściany wspinaczkowej do zajęć z młodzieżą. Młodzież bardzo chętnie
korzysta z zajęć na panelu. Zajęcia te angażują nie tylko młodzież sprawną
ruchowo , która bez większej namowy podejmuje różne wyzwania ruchowe ale
przede wszystkim są zachętą dla młodzieży nieśmiałej , z obniżonym poczuciem
własnej wartości.
1
opracował: mgr Tomasz Kuciel
Wspinaczka daje osobom początkującym bardzo szybkie poczucie własnego
sukcesu i wiary we własne możliwości. W przeciwieństwie do innych dyscyplin
sportowych nie wymaga rozbudowanego instruktażu wstępnego , opierając się
jedynie na naturalności.
Wspinanie jest aktywnością stymulującą w szczególności rozwój motoryczny ,
poznawczy , emocjonalny i społeczny. Kształtuje : siłę , wytrzymałość , gibkość,
koordynację ciała , doskonali zmysł równowagi .
Umiejętne poruszanie się po panelu , wymaga od własnego ciała odpowiedniego
ustawienia go w przestrzeni . Ma to swój wpływ na rozwój wyobraźni ruchowej
i strukturyzacji przestrzennej.
Systematyczny trening na panelu , podnosi precyzję ruchów lokomocyjnych ,
ich szybkość , zwinność , płynność , poprawia precyzję rąk , sprawność
manualną , koordynację wzrokowo – ruchową . Wspinaczka wymaga od
wspinacza pracy nad zdolnością szybkiego reagowania odpowiednio do szybko
zmieniających się warunków.
Po dwóch latach obserwacji młodzieży korzystającej z zajęć na sztucznej ścianie
wspinaczkowej zaobserwowałem , że zajęcia te doskonale wpływają na
funkcjonowanie emocjonalne szczególnie dzieci nieśmiałych , zablokowanych z
tendencją do wycofywania się z grupy w czasie zwykłych zajęć wychowania
fizycznego. Zachęcałem uczniów charakteryzujących się obniżonym poczuciem
własnej wartości do udziału w zajęciach pozalekcyjnych na panelu , oferując im
przystępną dla nich formę aktywności ruchowej.
Wspinaczka na tego typu zajęciach , tworzy z jej uczestników rodzaj elitarnej
grupy a przynależność do niej daje poczucie satysfakcji , odniesionego sukcesu ,
znaczenia poczucia bycia potrzebnym np. w momentach odpowiedzialności za
partnera w czasie jego asekuracji.
Taki rodzaj aktywności ruchowej dla jej uczestników , może mieć działanie
terapeutyczne.
Udział w zajęciach nie wymaga dużej bliskości i współdziałania z pozostałymi
uczestnikami zajęć , pozwala na poczucie indywidualności co pozwala na
nawiązywanie wzajemnych relacji przez uczniów z trudnościami różnych form
zachowania się w grupie.
Wspinaczka daje możliwość większej odwagi , otwarcia się , zaufania drugiej
osobie. Wzrost zaufania do partnera np. przy asekuracji drugiej osoby sprzyja
podejmowaniu większego ryzyka a tym samym większym osiągnięciom.
Wspinaczka rozwija charakter grupowych relacji bez udziału bezpośredniej
konfrontacji z rywalem co często jest nieuniknione na zajęciach wychowania
fizycznego a co ma niebagatelny wpływ na „ słabszych fizycznie” uczniów.
Taki charakter aktywności ruchowej eliminuje często pojawiającą się agresję
czy działania na niekorzyść przeciwnika a skupia się głównie na rozwijaniu
własnych umiejętności.
2
opracował: mgr Tomasz Kuciel
Tak zwany rywal we wspinaczce , mogący mieć większą sprawność fizyczną w
relacji z osobą mniej sprawną staje się dla niej „bliskim” współpartnerem i
odwrotnie w chwili asekuracji , czyli pełnej odpowiedzialności za drugą osobę.
Integruje to stosunki partnerskie i grupowe oraz sprzyja prawidłowej rywalizacji
skoncentrowanej na pracy nad sobą a nie rywalizacji w złym wydaniu z
przeciwnikiem.
Pragnę zachęcić nauczycieli wychowania fizycznego , mających dostęp do
sztucznych ścian wspinaczkowych do wykorzystywania wspinaczki jako
atrakcyjnej , wciąż rozwijającej się w naszym kraju formy aktywności ruchowej
Zainteresujcie nią nie tylko młodzież sprawną ruchowo ale przede wszystkim
młodzież z licznymi trudnościami emocjonalnymi , stroniącą od wszelkich form
aktywności fizycznej.
Zalety tego rodzaju aktywności można porównać do terapeutycznych walorów
metody ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne i kinezjologii edukacyjnej .
Warto więc zastosować wspinaczkę na sztucznej ścianie w odniesieniu między
innymi do młodzieży z problemami nie tylko emocjonalnymi ale również z
problemami edukacyjnymi czy problemami w funkcjonowaniu szkoły.
Tak więc zajęcia na panelu – szansą aktywności ruchowej dla każdego.
BIBLIOGRAFIA
1. Sonelski Stanisław , Wspinaczka halowa – wademekum. Polski Związek
Alpinizmu , Warszawa 1999 r.
2. Górski Magazyn Sportowy wrzesień 2004 r. nr 9 (124).
3. Lider , Szkolny Związek Sportowy , 2003 r , nr 144.
4. Radziewicz A. , Edukacja alternatywna , Warszawa 1992 r.
5. Dziubiński Z. , Wychowawcze aspekty sportu , Warszawa 1993 r.
3