Eksmisja 26.01 DRUK.01 DRUK

Spis treści
Od autora .............................................................................................................................................................. 9
1. Ochrona praw człowieka w umowach
międzynarodowych wiążących Polskę ......................................................................................... 11
1.1. Umowy międzynarodowe w systemie źródeł prawa ....................................................... 11
1.2. Karta Organizacji Narodów Zjednoczonych ......................................................................... 11
1.3. Powszechna deklaracja praw człowieka ................................................................................. 11
1.4. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ............12
1.5. Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ...12
1.6. Konwencja o Prawach Dziecka .................................................................................................... 13
1.6.1. Traktowanie dzieci przy wykonywaniu eksmisji w latach 1996–2000 ....... 15
1.6.2. Trybunał Konstytucyjny o traktowaniu dzieci ........................................................ 17
1.7. Unia Europejska .................................................................................................................................. 17
1.8. Konkordat .............................................................................................................................................. 19
2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej ..................................................................................... 19
2.1. Godność człowieka ........................................................................................................................... 19
2.2. Godność człowieka według wyroku Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 4 kwietnia 2001 r. K 11/00 ......................................................................................................... 20
2.3. Prawa rodziny ....................................................................................................................................... 21
2.4. Nakaz przeciwdziałania bezdomności .................................................................................... 22
2.5. Inne przepisy Konstytucji mające znaczenie przy wykonywaniu eksmisji .......... 24
3. Obowiązek przestrzegania prawa ................................................................................................ 24
4. Wykonywanie eksmisji w ujęciu historycznym .................................................................... 25
4.1. Wykonywanie eksmisji do 1939 r. ............................................................................................... 25
4.2. Wykonywanie eksmisji w latach 1945–1994 ........................................................................ 25
4.3. Wykonywanie eksmisji na podstawie ustawy z 1994 r. .................................................. 26
4.4. Krytyka praktyki wykonywania eksmisji ................................................................................ 27
4.5. Skutki wykonywania eksmisji według ustawy
o najmie lokali mieszkalnych z 1994 r. ............................................................................................. 29
4.6. Ustawa z 2000 r. – zmiana przepisów
o orzekaniu i wykonywaniu eksmisji ................................................................................................ 32
4.7. Ustawa z 2001 r. o ochronie praw lokatorów ....................................................................... 33
4.8. Ustawa nowelizująca z 2004 r. – koniec eksmisji„na bruk” ............................................. 33
4.9. Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. ............................................................................................... 35
4.10. Ustawa z dnia 31 sierpnia 2011 r. .............................................................................................. 35
5. Przyczyny wydania ustawy z dnia 31 sierpnia 2011 r. ..................................................... 36
5.1. Postanowienie sygnalizacyjne Trybunału Konstytucyjnego ....................................... 36
6. Ocena przez Trybunał Konstytucyjny przepisu art. 1046 § 4 k.p.c.
w poprzednim brzmieniu ........................................................................................................................ 38
6.1. Wyrok z dnia 4 grudnia 2007 r. K 26/05 ................................................................................... 38
6.2. Wyrok z dnia 4 listopada 2010 r. K 19/06 ................................................................................ 41
6.3. Zdanie odrębne sędziego Trybunału Konstytucyjnego Mirosława Granata
do wyroku Trybunału z dnia 4 listopada 2010 r. K 19/06 ........................................................ 46
7. „Całkowity paraliż egzekucji” i niewykonywanie wyroków ........................................ 47
ZENON KNYPL
8. Prace nad projektem ustawy ............................................................................................................ 49
9. Przyczyny przyśpieszenia prac parlamentarnych .............................................................. 50
10. Przyczyny nakazania opróżnienia lokalu mieszkalnego ............................................ 52
11. Powództwo innego lokatora lub właściciela innego lokalu
o rozwiązanie stosunku prawnego i eksmisję ............................................................................ 58
12. Powództwo współlokatora o eksmisję ................................................................................... 58
13. Eksmisja z powodu stosowania przemocy w rodzinie .................................................. 60
14. Wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego ................................... 62
15. Interwencja uboczna gminy .......................................................................................................... 63
16. Wyrok zaoczny ....................................................................................................................................... 64
17. Orzekanie o lokalu socjalnym ....................................................................................................... 64
18. Zakaz orzekania o braku prawa do lokalu socjalnego ................................................. 65
19. Ograniczenie orzekania o lokalu socjalnym ....................................................................... 69
20. Przyznawanie lokalu socjalnego osobie, która samowolnie zajmuje lokal .... 73
21. Ubieganie się o lokal socjalny w postępowaniu egzekucyjnym ............................ 80
22. Czasowe ograniczenie wykonywania eksmisji ................................................................. 83
23. Wstrzymanie wykonania eksmisji przez sąd ....................................................................... 83
24. Tytuł wykonawczy ................................................................................................................................ 83
25. Zakres tytułu wykonawczego ....................................................................................................... 84
26. Eksmisja osób niewymienionych w tytule wykonawczym
według Sądu Najwyższego ..................................................................................................................... 85
27. Eksmisja osób niewymienionych w tytule wykonawczym
według art. 791 k.p.c. .................................................................................................................................. 91
28. Eksmisja osób niewymienionych w tytule wykonawczym
według art. 791 k.p.c. w nowym brzmieniu ................................................................................. 93
29. Eksmisja osób niewymienionych w tytule wykonawczym w literaturze ......... 98
30. Obowiązki gminy zapewnienia lokalu socjalnego ....................................................... 100
31. Wykonywanie eksmisji dłużnika, któremu sąd
przyznał prawo do lokalu socjalnego ........................................................................................... 102
32. Roszczenie właściciela o odszkodowanie za szkodę
spowodowaną niezapewnieniem lokalu socjalnego ......................................................... 106
33. Wykonywanie eksmisji na podstawie art. 1046 k.p.c. ................................................ 107
34. Wykonywanie eksmisji dłużnika do innego lokalu
lub pomieszczenia, do którego dłużnikowi przysługuje
tytuł prawny i w którym może zamieszkać ............................................................................... 108
35. Eksmisja do tymczasowego pomieszczenia ..................................................................... 111
35.1. Wstrzymanie eksmisji ................................................................................................................. 111
35.2. Termin odpowiedzi gminy na wezwanie
o wskazanie tymczasowego pomieszczenia ............................................................................. 115
35.3. Pojęcie tymczasowego pomieszczenia ............................................................................. 116
35.4.„Tymczasowość” pomieszczenia ............................................................................................ 116
35.5. Wskazywanie tymczasowego pomieszczenia ............................................................... 118
36. Najem tymczasowego pomieszczenia ................................................................................. 119
37. Niejasny przepis .................................................................................................................................. 122
38. Wniosek komornika do gminy ................................................................................................... 124
39. Wskazanie tymczasowego pomieszczenia przez wierzyciela,
dłużnika lub osobę trzecią .................................................................................................................... 126
4
EKSMISJA A PRAWA CZŁOWIEKA
40. Roszczenia właściciela lokalu o odszkodowanie za szkodę
wyrządzoną niewskazaniem tymczasowego pomieszczenia ...................................... 127
41. Eksmisja z tymczasowego pomieszczenia ......................................................................... 129
42. Propozycje eksmisji do noclegowni ....................................................................................... 130
43. Eksmisja do noclegowni ................................................................................................................ 131
44. Eksmisja do noclegowni, schroniska lub innej placówki
zapewniającej miejsca noclegowe .................................................................................................. 132
45. Na czym polega„wskazanie” miejsca noclegowego? ................................................. 133
46. Kogo można eksmitować do noclegowni? ........................................................................ 134
47. Wskazywanie noclegowni przez gminę .............................................................................. 135
48. Noclegownia ......................................................................................................................................... 137
49. Czas pobytu w noclegowni .......................................................................................................... 138
50. Skutki eksmisji do noclegowni .................................................................................................. 138
51. Tymczasowe pomieszczenie dla osoby przebywającej w noclegowni .............140
52. Postępowanie z dziećmi ................................................................................................................. 140
53. Wykonywanie eksmisji na podstawie art. 999 § 1 zdanie drugie k.p.c. ........... 141
54. Wykonywanie eksmisji w okresie zimowym .................................................................... 141
55. Usuwanie ruchomości ..................................................................................................................... 142
56. Postępowanie ze zwierzętami przy eksmisji .................................................................... 144
57. Odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego ............................. 145
58. Właściwość miejscowa komornika przy wykonywaniu eksmisji ........................ 145
59. Opłata przy eksmisji ......................................................................................................................... 146
60. Delegacja do wydania rozporządzenia ............................................................................... 146
61. Stosowanie znowelizowanych przepisów do spraw w toku .................................. 147
62. Powrót do praw człowieka przy wykonywaniu eksmisji .......................................... 147
62.1. Cele projektu ustawy ................................................................................................................... 147
62.2. Ocena obowiązującego prawa .............................................................................................. 149
62.3. Pomieszczenie tymczasowe .................................................................................................... 150
62.4. Krytyczna ocena gmin ................................................................................................................ 154
62.5. Wystąpienie Krajowej Rady Komorniczej ......................................................................... 155
62.6. Projekt nowych przepisów ...................................................................................................... 157
62.7. Zmiana przepisów art. 1046 § 4 oraz § 5 i § 5¹ k.p.c. .................................................... 159
62.8. Różnica między dotychczasowym a projektowanym
stanem prawnym w ocenie posłów ............................................................................................... 160
63. Podsumowanie.................................................................................................................................... 163
Literatura ......................................................................................................................................................... 165
Przepisy regulujące orzekanie i wykonywanie eksmisji .................................................. 167
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r.
– Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) .................................. 167
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o opróżnienie
lokalu lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomości
(Dz.U. z 5 stycznia 2012 r., poz. 11) ................................................................................................... 170
5
ZENON KNYPL
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego
(t.j. Dz.U. z dnia 31 stycznia 2014 r., poz. 150) ............................................................................ 172
Ustawa z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy
– Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 224, poz. 1342) ......................................... 179
6