Moodle. Ćwiczenia praktyczne. eBook. Pdf

Transkrypt

Ebookpoint.pl KOPIA DLA: Roman Frackowiak [email protected]
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości
lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie
książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie
praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi
bądź towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte
w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne
naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION
nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe
z wykorzystania informacji zawartych w książce.
Redaktor prowadzący: Ewelina Burska
Projekt okładki: Maciej Pasek
Materiały graficzne na okładce zostały wykorzystane za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: [email protected]
WWW: http://helion.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://helion.pl/user/opinie?cwmood_ebook
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-246-6688-1
Copyright © Helion 2012
Printed in Poland.
• Poleć książkę na Facebook.com
• Kup w wersji papierowej
• Oceń książkę
• Księgarnia internetowa
• Lubię to! » Nasza społeczność
Książkę dedykuję Rodzicom.
Spis treści
O autorze
Rozdział 1. Wstęp
7
9
Rozdział 2. Instalacja serwera lokalnego
17
Rozdział 3. Instalacja Moodle na lokalnym komputerze
29
Rozdział 4. Interfejs strony głównej
39
Rozdział 5. Dodawanie kategorii oraz zakładanie nowego kursu
47
Rozdział 6. Dodawanie użytkowników
59
Rozdział 7. Przypisywanie ról użytkownikom
63
Rozdział 8. Tworzenie kursu
73
Rozdział 9. Zamieszczanie materiałów w internecie
153
Zakończenie
157
Bibliografia
159
6
Moodle • Ćwiczenia praktyczne
O autorze
Michał Susfał jest z wykształcenia dydaktykiem techniki i informatyki, trenerem.
Specjalizuje się w tematyce związanej
z obsługą, przygotowywaniem i prowadzeniem szkoleń, kursów dotyczących platformy Moodle.
Wiedzę i umiejętności związane z kształceniem na odległość zdobywał podczas studiów nie tylko w Polsce, lecz również na
jednym z najstarszych uniwersytetów w Czechach — Univerzita Palackého v Olomouci.
Michał Susfał jest również autorem licznych
artykułów dotyczących edukacji na odległość oraz kilku publikacji
naukowych.
Zrealizował setki godzin zajęć dydaktycznych, podczas których uczył
obsługi programów użytkowych m.in. urzędników wyższego szczebla,
przedsiębiorców i pracowników korporacji.
Doświadczenie związane z przygotowywaniem elektronicznych materiałów szkoleniowych zdobył w trakcie współpracy z międzynarodową
firmą NUPSESO GROUP, zajmującą się digitalizacją dokumentów.
Adres e-mailowy Michała Susfała: [email protected].
Strona internetowa autora: www.michalsusfal.pl.
8
1
Wstęp
Świat, w którym obecnie żyjemy, wymaga od większości z nas
nieustannego doskonalenia się, zdobywania nowych umiejętności oraz kwalifikacji. Wkraczamy w gospodarkę opartą na
wiedzy, inaczej zwaną gospodarką elektroniczną, e-biznesem. W tym
systemie ekonomicznym informacja jest traktowana jak towar. Rozwój w gospodarce elektronicznej opiera się na intensywnym eksploatowaniu wiedzy i doświadczenia. Platforma edukacyjna Moodle wspiera
projekty zarówno biznesowe, jak i akademickie. Pozwala modyfikować,
interpretować, archiwizować, przekazywać różnego rodzaju zasoby
informacji. Dostęp do nich często decyduje o powodzeniu danego
przedsięwzięcia.
W tej książce opisano podstawowe narzędzia, możliwości oraz ustawienia, jakie oferuje Moodle 2.2. Przedstawiono w niej sposób realizacji elektronicznego kursu, szkolenia za pomocą omawianej platformy, w formie ćwiczeń wykonywanych krok po kroku. W książce
zaprezentowano instalację serwera Moodle 2.2 na komputerze lokalnym, konfigurację kursu i system oceniania go. Ćwiczenia zostały
opracowane w taki sposób, aby użytkownik mógł szybko i efektywnie
w stopniu podstawowym opanować obsługę platformy.
W książce przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z administrowaniem systemem, tworzeniem elektronicznego kursu oraz metodą oceniania na podstawie Moodle. Jeden ze sposobów realizacji
omawianych tematów zaprezentowano w formie ćwiczeń, ponieważ
doświadczenie praktyczne jest równie istotne, jak wiedza teoretyczna.
Zadania należy wykonywać po kolei, by uzyskać w pełni działającą
platformę z elektronicznym kursem.
10
Ćwiczenia służą utrwalaniu wiedzy i umiejętności. Niektórych zadań
nie należy pomijać, ponieważ są one kontynuowane w dalszej części
publikacji. Dzięki temu czytelnik ma szansę uczyć się efektywniej.
Samodzielne wykonanie wszystkich ćwiczeń pozwoli użytkownikowi
Moodle swobodnie korzystać z platformy. Umożliwi to stworzenie
autorskiego kursu z przykładowymi informacjami.
Autor dołożył wszelkich starań, aby jak najbardziej przybliżyć czytelnikom podstawowe aspekty administracji Moodle oraz metodologii
opracowywania e-szkolenia i systemu oceniania zadań wykonywanych przez użytkowników tej platformy.
Dla kogo jest przeznaczona
ta książka?
Niniejsza publikacja jest skierowana przede wszystkim do osób pragnących podnieść jakość świadczonych usług szkoleniowych. Napisano ją z myślą o tych, którzy chcą nauczyć się od podstaw tworzenia
witryny edukacyjnej oraz e-kursów.
Ta książka spełni oczekiwania początkujących administratorów, autorów kursów, nauczycieli oraz trenerów rozpoczynających pracę z systemem Moodle. Obecnie coraz więcej uczniów, studentów, nauczycieli,
pracowników instytucji oraz korporacji odkrywa korzyści wynikające
z używania omawianej platformy.
Warto zwrócić uwagę, że system Moodle jest systematycznie wprowadzany do szkół podstawowych, gimnazjalnych, liceów, techników,
uczelni wyższych, przedsiębiorstw, instytucji zajmujących się edukacją, firm szkoleniowych. Liczba użytkowników tej platformy systematycznie rośnie (rysunek 1.1).
Rozwój nowoczesnych technologii informacyjnych sprawia, że w ofertach firm, instytucji szkoleniowych coraz częściej kładzie się nacisk na
usługi związane z obsługą, wdrażaniem systemów e-learningowych.
Wśród tych ostatnich niekwestionowanym liderem jest Moodle.
Ćwiczenia praktyczne zostały dostosowane do możliwości administratora rozpoczynającego pracę z Moodle 2.2.
Rozdział 1. • Wstęp
11
Rysunek 1.1. Wzrost liczby witryn edukacyjnych używających systemu Moodle
na przełomie 7 lat1
Z książki mogą też korzystać czytelnicy, którzy chcą nauczyć się
efektywnego tworzenia elektronicznych materiałów dydaktycznych,
zamieszczanych w formie kursów na omawianej platformie e-learningowej, jak również korzystania z nich.
Do utworzenia w pełni działającej platformy edukacyjnej w systemie
Moodle potrzebny jest zespół współpracujących ze sobą ludzi: administratorów, menedżerów, nauczycieli, trenerów, specjalistów biorących
udział w opracowywaniu materiałów dydaktycznych (rysunek 1.2).
Rysunek 1.2.
Zespół ludzi,
którzy wspólnie
przygotowują
zajęcia edukacyjne
na platformie
Moodle
1
Źródło: http://moodle.org/stats/, dostęp na dzień 18.04.2012.
12
Dlaczego ta książka
może być potrzebna Tobie?
Ta książka pomaga nabyć doświadczenie potrzebne do realizacji autorskich kursów, szkoleń na podstawie Moodle. Ćwiczenia zostały skonstruowane w taki sposób, aby użytkownik musiał poświęcić jak najmniej czasu na naukę obsługi omawianej platformy oraz tworzenie
e-kursów. Dzięki temu zdobędzie wiedzę i umiejętności niezbędne do
prowadzenia zajęć dydaktycznych w formie mieszanej, czyli jako połączenie kursów stacjonarnych oraz zdalnych lub w pełni zdalnych,
z zastosowaniem Moodle. Daje to ogromne możliwości przy wdrażaniu dużych projektów biznesowych np. w firmach szkoleniowych,
uczelniach wyższych, różnego rodzaju organizacjach, instytucjach
wykorzystujących zalety edukacji na odległość. Nauka obsługi platformy Moodle z książki, którą trzymasz w ręku, sprawi, że tworzenie
zarówno prostych, jak i zaawansowanych kursów stanie się bardziej
efektywne. Ty natomiast zyskasz przewagę nad konkurencją na rynku
usług i szkoleń.
Co to jest e-learning?
E-learning to ogół procesów związanych z uczeniem się oraz nauczaniem za pośrednictwem internetu, komputerów, urządzeń przenośnych, takich jak tablety, komórki, palmtopy, notebooki, elektronicznych nośników informacji (pendrive’y, płyty CD, DVD, telewizja) oraz
innych interaktywnych materiałów audiowizualnych.
Innymi słowy jest to zdobywanie i przekazywanie wiedzy na odległość przy użyciu nowoczesnych technologii informatycznych. Może
być łączone z tradycyjnymi formami nauczania i uczenia, np. wykładami, warsztatami praktycznymi, ćwiczeniami. Wówczas mówimy
o tzw. blended learningu.
E-learning umożliwia prowadzenie zajęć, w których uczestniczą osoby
przebywające w różnych miejscach na całym świecie. Nie muszą one
zatem stawiać się w konkretnym miejscu i o ustalonej godzinie. E-learning pozwala na wprowadzenie ruchomego czasu pracy. Dzięki temu
13
osoby zainteresowane zdobywaniem nowych kwalifikacji mogą odbywać różnego rodzaju kursy, szkolenia, a nawet studia w dogodnym dla
siebie czasie i miejscu.
Jedną z zalet e-learningu jest możliwość wyboru indywidualnej ścieżki
uczenia się. Pozwala to dostosować zakres materiału oraz tempo przyswajania wiedzy do indywidualnych potrzeb danej osoby. Jeżeli omawiana metoda nauczania zostanie wprowadzona na szerszą skalę, wiele
osób zaoszczędzi czas i pieniądze. E-learning przede wszystkim wspomaga tradycyjną edukację, proces samokształcenia oraz podnosi jakość
standardowych szkoleń. Jest bardzo ważnym elementem kształcenia
ustawicznego.
Co to jest platforma e-learningowa?
Jest to miejsce, w którym publikuje się elektroniczne materiały dydaktyczne w formie interaktywnych kursów o cechach społecznościowych,
takie jak forum czy czat. Platforma wspomaga pracę w grupach, zarządzanie oraz administrowanie utworzonymi kursami. Zawiera też moduł
oceniania postępów w nauce, jakie osiągają uczestnicy zajęć dzięki
realizowaniu poszczególnych elementów szkolenia. Platforma e-learningowa jest systemem informatycznym pozwalającym przekazywać
wiedzę ludziom, których dzielą zarówno miejsce przebywania, jak
i czas.
Czym jest
platforma edukacyjna Moodle?
20 sierpnia 2002 roku została opublikowana pierwsza oficjalna wersja
systemu Moodle — 1.02. Platformę zaprojektował Australijczyk Martin
Dougiamas3. Obecnie Moodle jest używane w 215 krajach na całym
2
Źródło: http://docs.moodle.org/dev/Releases#Moodle_2.2, dostęp na dzień
21.04.2012.
3
Źródło: http://dougiamas.com/, dostęp na dzień 21.04.2012.
14
świecie4. Liczba użytkowników oraz zwolenników tej platformy od lat
systematycznie rośnie (rysunek 1.1).
Moodle jest darmowym systemem typu open source na licencji GNU
General Public License. Oznacza to, że program ten może być bezpłatnie wykorzystywany zarówno do celów prywatnych, jak i komercyjnych. Nazwa platformy jest akronimem od wyrażenia Modular
Object Oriented Dynamic Learning Enviroment, oznaczającego modułowe dynamiczne zorientowane obiektowo środowisko nauczania5.
Idea Moodle opiera się na modelu pedagogicznym zwanym konstruktywizmem, który, najprościej rzecz ujmując, oznacza, że ludzie budują
swoją wiedzę poprzez interakcję z otaczającym ich światem. Nadają
temu procesowi cechy społecznościowe6.
Moodle umożliwia przekazywanie wiedzy na odległość, a także wspomaga prowadzenie zajęć stacjonarnych. Omawiana platforma edukacyjna jest miejscem, w którym publikuje się elektroniczne materiały
dydaktyczne w celu realizacji interaktywnego kursu czy szkolenia.
Może zastąpić tradycyjną klasę, tablicę, zeszyt, a nawet książkę. System pozwala prowadzić zajęcia zarówno indywidualne, jaki i grupowe,
w których uczestniczy nawet kilkuset użytkowników. Platforma
zawiera bardzo rozbudowany moduł oceniania. W jego skład wchodzą
m.in. elektroniczny dziennik, testy, quizy, warsztaty, zadania stanowiące narzędzia do oceny postępów w nauce.
System Moodle to cyfrowa przestrzeń edukacyjna, w której, w zależności od sposobu komunikacji, wyróżnia się dwa tryby. W pierwszym
z nich — synchronicznym — można wskazać określoną liczbę uczestników i osobę prowadzącą zajęcia w wyznaczonym terminie. W drugim
trybie — asynchronicznym — proces kształcenia odbywa się w dowolnym terminie oraz miejscu pomiędzy uczniami.
4
Źródło: http://moodle.org/stats, dostęp na dzień 21.04.2012.
5
Źródło: http://docs.moodle.org/22/en/About_Moodle, dostęp na dzień
19.04.2012.
6
Źródło: http://docs.moodle.org/22/en/Philosophy, dostęp na dzień 19.04.2012.
15
Kto korzysta z Moodle?
Polskie uczelnie oraz instytucje:
T Akademia Ekonomiczna w Krakowie,
T Akademia Ekonomiczna w Poznaniu,
T Uniwersytet Warszawski,
T Uniwersytet Jagielloński,
T Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
T Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Departamentu Służby
Cywilnej.
Znane zagraniczne uczelnie:
T Univerzita Palackého v Olomouci (Czechy),
T Ohio State University (USA),
T University of York (Wielka Brytania),
T The University of Iceland (Islandia)
— i wiele innych uczelni oraz instytucji, organizacji, firm szkoleniowych na całym świecie. Na rysunku 1.3 przedstawiono położenie
geograficzne 10 krajów spośród 215, w których zarejestrowanych jest
najwięcej witryn korzystających z systemu Moodle.
16
Rysunek 1.3. Kraje, w których zarejestrowano najwięcej witryn z systemem
Moodle7
7
Źródło: http://moodle.org/stats/, dostęp na dzień 18.04.2012.
2
Instalacja
serwera lokalnego
Platformę e-learningową Moodle można uruchomić oraz zainstalować na serwerze w internecie lub na serwerze lokalnym,
utworzonym na komputerze. Poniżej krótki opis obu rozwiązań.
1. Instalacja w sieci, czyli na serwerze firmy świadczącej usługi
hostingowe. Może być zarówno płatna, jak i darmowa. Instalację
Moodle na serwerze w internecie opisano w rozdziale 9.
2. Instalacja serwera lokalnego na komputerze. Jest całkowicie
darmowa. To rozwiązanie daje wiele korzyści. Po przetestowaniu,
sprawdzeniu, odpowiednim skonfigurowaniu platformy Moodle
możesz zdecydować, czy chcesz przenieść ją do internetu, a tym
samym udostępnić innym użytkownikom. Instalacja serwera
lokalnego na komputerze zostanie opisana w tym rozdziale.
Serwer lokalny z zainstalowaną platformą może być środowiskiem
pracy do administrowania, testowania systemu Moodle, tworzenia przykładowych elektronicznych kursów, materiałów dydaktycznych, narzędzi oceniających pracę kursanta, czyli np. ankiet, quizów.
W tym rozdziale nauczysz się samodzielnie instalować serwer na
komputerze z zastosowaniem programu WampServer. Po wykonaniu
zamieszczonych ćwiczeń zdobędziesz doświadczenie w przygotowywaniu omawianego środowiska na serwerze lokalnym.
Zadania dotyczące instalacji systemu Moodle na lokalnym komputerze znajdują się w kolejnym rozdziale.
18
Moodle 2.21 może być zainstalowane na serwerze WWW z dostępnymi:
1. serwerem Apache,
2. interpreterem PHP 5.3.2,
3. serwerem baz danych MySQL 5.0.25.
Każdy z tych elementów, niezbędnych do prawidłowej pracy platformy,
można instalować osobno. Efektywnym sposobem jest użycie programu będącego połączeniem Apache, PHP, MySQL. Na rynku jest
dostępnych wiele takich aplikacji. Do najbardziej znanych należą m.in.:
1. WampServer,
2. Xampp.
Są to programy typu open source, czyli narzędzia rozpowszechniane
na licencji GNU GPL. Oznacza to, że można wykorzystywać je bezpłatnie zarówno do celów prywatnych, jak i komercyjnych.
W poniższym ćwiczeniu przedstawiono krok po kroku cały proces
instalacji serwera WWW Wamp Server na komputerze lokalnym.
Ć W I C Z E N I E
2.1
Pobieranie oraz uruchamianie pakietu instalacyjnego
1. Pobierz najnowszą wersję programu WampServer2 ze strony
projektu http://www.wampserver.com/en/.
Wygląd oficjalnej witryny internetowej projektu przedstawiono
na rysunku 2.1.
2. Następnie, w zależności od tego, jaką edycję systemu Windows
masz zainstalowaną, 32-bitową czy 64-bitową, wybierz
odpowiedni przycisk. Obecnie standardem jest 64-bitowa wersja.
3. Gdy klikniesz przycisk WampServer dla odpowiedniej wersji
systemu, wyświetli się formularz. Aby bezpośrednio pobrać
program, wybierz link wskazany na rysunku 2.2.
1
Wersja aktualna na dzień 05.01.2012.
2
W trakcie tworzenia ćwiczeń była to wersja WampServera 2.2a, aktualna
na dzień 05.01.2012.
Rozdział 2. • Instalacja serwera lokalnego
19
Rysunek 2.1. Oficjalna witryna internetowa projektu WampServer
Rysunek 2.2.
Link pozwalający
na bezpośrednie
pobranie
WampServera
4. Wyświetli się okno dialogowe umożliwiające pobranie pakietu
instalatora programu WampServer na dysk twardy. W celu
zatwierdzenia tej operacji wybierz przycisk Zapisz plik
(rysunek 2.3).
Rysunek 2.3.
Okno dialogowe
pobierania pakietu
WampServer
5. Istnieje kilka możliwości dotarcia do pakietu zapisanego na dysku
twardym. Jedna z nich to wybranie w przeglądarce internetowej
opcji Narzędzia, a następnie Pobieranie plików (Ctrl+J). Efekt tej
operacji przedstawiono na rysunku 2.4. W przykładzie użyto
przeglądarki internetowej Mozilla Firefox w wersji 3.6.15.
20
Rysunek 2.4.
Okno dialogowe
Pobieranie plików
w przeglądarce
internetowej
Mozilla Firefox
6. W oknie dialogowym Pobieranie plików kliknij dwukrotnie
lewym klawiszem myszy pobrany pakiet programu WampServer.
Wyświetli się okno z rysunku 2.5. Wybierz przycisk Uruchom.
Rysunek 2.5.
Okno dialogowe
Otwieranie pliku
7. Jeżeli komputer jest chroniony przez systemową zaporę sieciową,
pojawi się komunikat: Czy chcesz nadal blokować ten program?
Wybierz przycisk Odblokuj.
8. Wyświetli się pierwsze okno dialogowe — Setup — WampServer 2
— kreatora instalacji programu WampServer. Wybierz przycisk
Next.
9. Zostaniesz poproszony o zaakceptowanie warunków licencji.
Wybierz polecenie I accept the agreement, a potem przycisk Next.
10. Wyświetli się okno dialogowe z rysunku 2.6. Znajduje się w nim
przycisk Browse. Wskazanie go pozwala na wybór docelowego
katalogu oraz wybranie dysku, w którym mają zostać
zamieszczone pliki instalowanego programu WampServer.
Kliknij przycisk Next.
21
Rysunek 2.6.
Okno dialogowe
wyboru ścieżki
zapisu plików
instalacyjnych
programu
WampServer
11. Będziesz miał możliwość dodania ikony na pulpicie
(Create a Desktop icon) oraz utworzenie jej w pasku szybkiego
uruchamiania (Create a Quick Launch icon) instalowanego
programu WampServer. Aby wykorzystać jedną z tych opcji,
zaznacz kursorem myszy odpowiednie pole. Wybierz przycisk
Next.
12. W oknie dialogowym, które się pojawi, kliknij przycisk Install.
Spowoduje to rozpoczęcie kopiowania plików do wybranej
lokalizacji.
13. Wyświetli się kolejne okno programu. Można w nim zobaczyć
pasek postępu informujący o skali wypakowywania plików
programu WampServer do wyznaczonej lokalizacji.
Po zakończeniu tego procesu pojawi się okno wyboru domyślnej
przeglądarki, jakiej ma używać program WampServer. Podczas
opracowywania tego ćwiczenia używałem Mozilli Firefox
(rysunek 2.7). Wybierz przycisk Otwórz.
Rysunek 2.7. Wybór domyślnej przeglądarki dla WampServera
14. Zostaniesz poproszony o podanie adresu e-mail i adresu serwera
SMTP. Pozostaw domyślne ustawienia. Wybierz przycisk Next.
22
15. Na kolejnym ekranie wybierz przycisk Finish. Praca instalatora
pakietu WampServer 2 została zakończona. Serwer w tej wersji
uruchamia się automatycznie. W poprzednich trzeba było włączyć
go ręcznie.
Jeżeli widzisz kolor czerwony ikony
WampServera w pasku aktywnych
programów, oznacza to, że serwer nie działa. W celu uruchomienia
go należy wybrać tę ikonę na pasku aktywnych programów, a następnie
kliknąć polecenie uruchamiania wszystkich usług (Start All Services).
Serwer często nie działa, jeśli włączony jest program Skype, który korzysta
z portu 80, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania serwera.
W takiej sytuacji można albo wyłączyć komunikator, albo wybrać dla
niego inny port.
16. W pasku aktywnych programów obok zegara systemowego
zobaczysz ikonkę WampServera —
(rysunek 2.8).
Gdy ją wskażesz, wyświetli się menu.
Rysunek 2.8.
Pasek aktywnych
programów
z zaznaczoną
ikoną
WampServera
17. Aby uruchomić serwer, możesz wybrać polecenie Localhost,
dostępne w menu z rysunku 2.9. Inny sposób to wpisane
w pasku przeglądarki internetowej adresu http://127.0.0.1/
lub http://localhost/. Efekt operacji widać na rysunku 2.10.
Ć W I C Z E N I E
2.2
Dodawanie nowego użytkownika
1. Z menu pokazanego na rysunku 2.9 wybierz odnośnik
phpMyAdmin albo wpisz w pasku przeglądarki internetowej
adres http://localhost/phpmyadmin/. Uruchomi się okno skryptu
23
Rysunek 2.9.
Menu programu
WampServer
Rysunek 2.10. Widok okna przeglądarki z poprawnie działającym programem
WampServer
phpMyAdmin (rysunek 2.11). Za pomocą tego narzędzia dodasz
nowego użytkownika oraz utworzysz bazę danych niezbędną
do zainstalowania platformy e-learningowej Moodle 2.2
na komputerze.
2. Aby dodać nowego użytkownika, wybierz zakładkę Uprawnienia,
a następnie kliknij odnośnik Dodaj nowego użytkownika.
Gdy wykonasz tę operację, wyświetli się formularz dodawania
nowego użytkownika (rysunek 2.12).
24
Rysunek 2.11. Widok okna skryptu phpMyAdmin, który jest integralnym
elementem WampServera
Rysunek 2.12. Formularz z danymi nowego użytkownika
3. Wprowadź dane (rysunek 2.12).
4. Poniżej nadaj nowemu użytkownikowi uprawnienia
administracyjne, za pomocą których będzie mógł tworzyć nowe
wpisy i modyfikować oraz kasować już istniejące. W tym celu
wybierz opcję Zaznacz wszystkie, a następnie wybierz przycisk
Utwórz użytkownika (rysunek 2.13).
25
Rysunek 2.13. Nadawanie nowemu użytkownikowi uprawnień
administracyjnych
Ć W I C Z E N I E
2.3
Tworzenie bazy danych
1. Aby utworzyć nową bazę danych, przejdź do zakładki Bazy
danych.
2. W polu Utwórz nową bazę danych wprowadź nazwę bazy danych
cwiczenia.
3. Z listy rozwijalnej wybierz opcję utf8_unicode_ci.
4. W ostatnim kroku kliknij przycisk Utwórz. Efekt tej operacji
widać na rysunku 2.14.
Rysunek 2.14. Tworzenie bazy danych ćwiczenia
26
Ć W I C Z E N I E
2.4
Wykonaj samodzielnie
Wykorzystując wiedzę zdobytą podczas wykonywania ćwiczenia 2.1,
zainstaluj serwer lokalny na swoim komputerze za pomocą narzędzia
XAMPP. Znajdziesz je pod adresem: http://www.apachefriends.org/en/
´xampp.html albo w dziale Download witryny http://www.moodle.org,
gdzie zamieszczono gotowe pakiety instalacyjne, zawierające XAMPP ―
Moodle.
Ć W I C Z E N I E
2.5
Utwórz nowego użytkownika o nazwie kursant1, korzystając z wiedzy zdobytej podczas wykonywania ćwiczenia 2.2. Hasło ma zawierać:
znak specjalny @ albo #, dużą, małą literę oraz cyfrę. Zaleca się, aby
hasło miało minimum 8 znaków.
Następnie dodaj nową bazę danych o nazwie interkurs. Pozostałe dane
pozostaw bez zmian. Zadanie wykonaj analogicznie do ćwiczenia 2.3.
Zapisz nazwę użytkownika oraz bazy danych w bezpiecznym miejscu
(najlepiej znanym tylko Tobie), do którego będziesz miał później dostęp.
Dane te są niezbędne do zainstalowania na komputerze platformy Moodle.
Ć W I C Z E N I E
2.6
Biblioteka cURL
Biblioteka cURL odpowiada za wymianę informacji z zewnętrznymi
serwerami. Obsługuje m.in. ciasteczka, czyli pliki tekstowe,
które przechowują np. dane dotyczące ruchu na stronie internetowej.
Biblioteka pozwala na automatyczne pobieranie aktualnych danych
z dowolnego serwera znajdującego się w internecie. Umożliwia wyświetlanie
danych w dowolnej formie, np. w postaci witryn WWW.
Domyślnie biblioteka cURL jest wyłączona. Jeśli nie zostanie załadowana,
korzystanie z modułów oraz różnych wtyczek, które pobierają aktualne
informacje z zewnętrznych hostów, czyli serwerów, nie będzie możliwe.
Jeżeli nie włączysz biblioteki cURL, podczas instalacji systemu Moodle
wyświetli się komunikat przedstawiony na rysunku 2.15.
27
Rysunek 2.15. Informacja o braku zainstalowanej biblioteki cURL
1. Aby wszystkie opcje i dodatki działały poprawnie na platformie
Moodle, należy włączyć bibliotekę cURL. W tym celu trzeba
edytować plik php.ini. Wybierz z paska aktywnych programów
ikonę
programu WampServer i kliknij polecenie PHP/php.ini
(rysunek 2.16).
Rysunek 2.16.
Rozwinięte menu
programu
WampServer 2.2a
2. Wybierz Edycja, a następnie Znajdź (Ctrl+F). W polu Znajdź
wpisz cURL. Wybierz przycisk Znajdź następny (rysunek 2.17).
Rysunek 2.17.
Operacja
wyszukiwania
w pliku php.ini
biblioteki cURL
w celu
włączenia jej
3. W odnalezionym wierszu usuń średnik. W wyniku tej operacji
biblioteka URL zostanie włączona.
;extension=php_curl.dll
28
Po modyfikacji wiersz powinien wyglądać następująco:
extension=php_curl.dll
4. Zapisz wprowadzone zmiany w pliku php.ini.
5. Zresetuj wszystkie ustawienia za pomocą polecenia Restart All
Services (rysunek 2.18).
Rysunek 2.18.
Resetowanie
ustawień serwera
3
Instalacja Moodle
na lokalnym komputerze
Ć W I C Z E N I E
3.1
Pobieranie i wypakowywanie programu Moodle
1. Aby pobrać, a następnie wypakować na komputerze pakiet
instalacyjny Moodle, przejdź na oficjalną stronę projektu
http://moodle.org/ i wybierz odnośnik Pliki do pobrania
(rysunek 3.1).
Rysunek 3.1.
Dział Pliki
do pobrania
Gdy wykonasz tę operację, przejdziesz do działu Pliki do pobrania. Oprócz
samego pakietu instalacyjnego Moodle, który nie zawiera instalatora
XAMPP, można tam pobrać zestawy wraz z XAMPP dla systemów:
T
Windows,
T
Mac OS X.
30
2. W rozdziale 2. stworzyłeś środowisko do testów za pomocą
WampServer, dlatego wybierz kategorię Standardowe pakiety
Moodle. Znajdzisz tam plik z pakietem instalacyjnym Moodle
bez paczki XAMMP (rysunek 3.2). Zawiera on najnowsze wersje
systemu1.
Rysunek 3.2.
Standardowe
pakiety Moodle
3. Wybierz stabilną wersję Moodle 2.2+ w formacie .zip,
odpowiednim dla Windowsa (rysunek 3.3). Moodle o rozszerzeniu
.tgz jest zalecane dla systemu operacyjnego Linux.
Rysunek 3.3.
Wybranie stabilnej
wersji Moodle 2.2
o rozszerzeniu .zip
4. Gdy klikniesz na odnośnik Download, wyświetli się okno
dialogowe z rysunku 3.4. Zapisz plik na dysku twardym
— wybierz przycisk OK. Po zakończeniu pobierania archiwum
znajdzie się na dysku C:, w katalogu o nazwie Pobrane.
5. Aby przejść do katalogu Pobrane, możesz w przeglądarce
internetowej wybrać Narzędzia, a następnie Pobieranie plików
(Ctrl+J). Do opracowania tego przykładu użyłem Mozilli Firefox.
Aby móc rozpakować pobrany plik moodle-latest-22.zip, zainstaluj
program 7zip. Jest on dostępny na licencji open source. Pobierz go
z oficjalnej strony projektu http://7-zip.org.pl/.
1
W trakcie pisania książki była to wersja 2.2, aktualna na dzień 22.01.2012.
Rozdział 3. • Instalacja Moodle na lokalnym komputerze
31
Rysunek 3.4.
Pobieranie pliku
moodle-latest-22.zip
6. Gdy zainstalujesz program 7zip, rozpakuj za jego pomocą pobrane
archiwum moodle-latest-22.zip. W tym celu kliknij na tym pliku
lewym klawiszem myszy, a następnie wybierz polecenie 7-Zip/
Extract files… (rysunek 3.5).
Rysunek 3.5. Operacja rozpakowywania pliku moodle-latest-22.zip
z zastosowaniem programu 7zip
7. Potwierdź lokalizację katalogu WWW. W polu Extract to powinna
znajdować się scieżka C:\wamp\www (rysunek 3.6). W celu
zatwierdzenia kliknij przycisk OK.
8. Pasek postępu wypakowywania plików przedstawiono
na rysunku 3.7. Po zakończeniu tego procesu cały pakiet
instalacyjny Moodle będzie się znajdował w katalogu C:\wamp\
www\moodle. Zostaną tam umieszczone wszystkie pliki platformy.
Ć W I C Z E N I E
3.2
Uruchamianie instalacji
1. Aby uruchomić proces instalacji programu Moodle na komputerze
lokalnym, wpisz w pasku przeglądarki adres http://localhost/moodle.
32
Rysunek 3.6.
Wyznaczenie
ścieżki
wypakowania
pliku moodle-latest-22.zip
do wyznaczonej
lokalizacji
za pomocą
programu 7zip
Rysunek 3.7. Pasek postępu wypakowywania pliku moodle-latest-22.zip
Rozpocznie się instalacja Moodle na komputerze lokalnym.
Proces ten jest aktywowany przez skrypt instalacyjny install.php,
który w trakcie instalacji tworzy m.in. plik config.php, zapisujący
wprowadzane ustawienia.
2. Pojawi się pierwszy ekran instalatora Moodle (rysunek 3.8).
Domyślnym językiem, w jakim będą wyświetlane informacje
podczas instalacji, jest angielski. Zmień go na polski. Wybierz
przycisk Następne. Zmiana ta dotyczy tylko języka instalacji.
3. Zostaniesz poproszony o zatwierdzenie ścieżek dostępu
do katalogów Moodle (przedstawionych na rysunku 3.9).
Wybierz przycisk Następne.
33
Rysunek 3.8. Wybór języka polskiego, obowiązującego podczas instalacji
Moodle
Rysunek 3.9.
Potwierdzenie
domyślnych
ustawień adresu
oraz ścieżek
dostępu
do katalogów
Moodle
Informacje takie jak np. adres dostępu do Moodle, nazwa użytkownika,
nazwa bazy danych oraz hasło do bazy danych zostaną umieszczone
w pliku o nazwie config.php. Dokument ten można, po zakończeniu
procesu instalacji, edytować np. za pomocą programu Notatnik. Załóżmy,
że zapomniałeś hasła do bazy danych. Aby uzyskać jego podgląd (i innych
ustawień wprowadzonych w trakcie instalacji), dokonaj odpowiednich
zmian w dokumencie config.php. Pliki config.php oraz install.php znajdują
się w katalogu C:\wamp\www\moodle.
Zdarza się, że nie wszystkie wyświetlane informacje są przetłumaczone
na język polski.
Pole Adres w sieci — adres internetowy, który należy wpisać
w pasku adresu przeglądarki, aby uzyskać dostęp do platformy
Moodle. W tym ćwiczeniu jest to domyślnie http://localhost/moodle.
Adres ten informuje, że platforma Moodle znajduje się na serwerze komputera lokalnego w katalogu moodle.
34
Pole Katalog Moodle — ścieżka dostępu do katalogu moodle, do
którego w ćwiczeniu 3.1 został wypakowany pakiet instalacyjny
Moodle.
Pole Katalog z danymi — ścieżka dostępu do katalogu moodledata.
Jego głównym zadaniem jest bezpieczne przechowywanie materiałów w postaci plików o różnych formatach, np. nadesłanych
przez uczestników kursu, który odbywa się za pośrednictwem
Moodle.
Podczas instalacji platformy na komputerze lokalnym adresy ścieżek
dostępu do katalogów prowadzą automatycznie tam, gdzie zostaje
utworzony katalog z danymi, czyli moodledata — poza główny katalog
plików Moodle. Przedstawiono to na rysunku 3.9. Katalog moodledata
zostanie utworzony poziom wyżej od moodle. W efekcie moodledata
będzie wyłączony z publicznego dostępu poprzez internet. Działanie to
ma na celu zabezpieczenie nadesłanych plików przed nieuprawnionym
użyciem ich przez osoby trzecie za pośrednictwem sieci.
4. Wybierz typ bazy danych Improved MySQL (native/mysqli).
Kliknij przycisk Następne (rys 3.10). Zalecanym typem bazy
danych jest MySQL, ale Moodle może też używać innych.
W katalogu z danymi, czyli moodledata, znajdują się pliki przesłane
przez użytkowników platformy, a baza danych przechowuje większość
pozostałych informacji.
Rysunek 3.10.
Wybór bazy
danych w trakcie
procesu instalacji
Moodle na
komputerze
lokalnym
5. Aby skonfigurować dostęp do bazy danych, wprowadź informacje
do formularza (rysunek 3.11). W polu Host bazy danych wpisz
localhost. Baza danych będzie się znajdować na komputerze
lokalnym.
Jeśli baza danych znajduje się na innym serwerze, w polu Host bazy danych
należy wpisać jego adres IP lub nazwę hosta.
35
Rysunek 3.11. Definiowenie w formularzu niezbędnych informacji w celu
prawidłowej konfiguracji bazy danych
6. W polu Nazwa bazy danych wprowadź nazwę bazy danych
cwiczenia (utworzoną w ćwiczeniu 2.3), a w polu Użytkownik
bazy danych — admin (utworzoną w ćwiczeniu 2.2).
7. W sekcji Hasło do bazy danych wprowadź hasło moodle4@R,
definiowane przy tworzeniu bazy danych w ćwiczeniu 2.3.
Wybierz przycisk Następne (rysunek 3.11).
Podczas tworzenia bazy danych do tabeli automatycznie jest dodawany
prefiks mdl_. Stosowanie różnych przedrostków, np. mdl22_, umożliwia
korzystanie z jednej bazy danych przez np. dwie wersje Moodle lub inne
programy, a także pozwala tworzyć więcej niż jedną kopię
bezpieczeństwa danych.
8. Zostaniesz zapytany, czy akceptujesz warunki licencji. Aby przejść
do kolejnego kroku instalacji, wybierz przycisk Kontynuuj
(rysunek 3.12). Tym samym zaakceptujesz warunki licencji.
9. Wyświetli się informacja o wersji Moodle. Narzędzie sprawdzi
także, czy wszystkie komponenty spełniają minimalne wymagania
do prawidłowej instalacji systemu (rysunek 3.13).
Podświetlenie elementu na żółto oznacza, że zaleca się jego
instalację, o ile jest to możliwe. Kolor zielony informuje,
że minimalne wymagania systemowe zostały spełnione. Jeżeli
natomiast dany element zostanie podświetlony na czerwono,
kontynuacja instalacji systemu nie będzie możliwa.
36
Rysunek 3.12.
Akceptacja
warunków licencji
Rysunek 3.13. Weryfikacja, czy komponenty spełniają minimalne
wymagania do prawidłowej instalacji Moodle na komputerze lokalnym
Dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem myszy na ikonie
raportu
pozwoli uzyskać więcej informacji na temat rozwiązania problemu.
Jednym z powodów podświetlenia komponentu na czerwono może być
niespełnienie wymagań dotyczących serwera Apache, interpretera PHP
oraz bazy danych MySQL (omówionych we wstępie do rozdziału 2.).
10. Poczekaj, aż zostaną utworzone wszystkie tabele w bazie danych.
Wybierz przycisk Kontynuuj (rysunek 3.14).
Rysunek 3.14.
Tworzenie tabel
bazy danych
11. Wyświetli się formularz dotyczący konta administratora.
Pola, które są oznaczone gwiazdką, należy wypełnić, aby móc
kontynuować instalację. W polu Nazwa użytkownika wpisz
37
admin. Nazwa użytkownika może zawiera tylko małe litery.
W polu Nowe hasło możesz zdefiniować nowe hasło albo pozostać
przy tym, które utworzyłeś w ćwiczeniu 2.2. W polu Imię,
Nazwisko, E-mail, Miasto, Wybierz kraj wprowadź swoje dane.
Pozostałe konfiguracje zdefiniuj w taki sposób, jak przedstawiono
to na rysunku 3.15. Dane te będzie można później modyfikować
(w zależności od potrzeb).
Rysunek 3.15. Wypełnianie formularza danych konta administratora
12. Kolejny ekran instalatora dotyczy ustawień strony głównej oraz
nazwy serwisu. Wpisz pełną nazwę strony głównej — Ćwiczenia
praktyczne, a także skróconą — CP (rysunek 3.16). Podaj krótki
opis serwisu. Informacje te można w każdej chwili zmodyfikować.
Po wprowadzeniu ustawień wybierz przycisk Zapisz zmiany.
Rysunek 3.16. Wprowadzanie pełnej oraz skróconej nazwy serwisu
38
13. Jeżeli wszystkie informacje zostały poprawnie podane, wyświetli
się strona główna platformy edukacyjnej Moodle. Wybierz
w niej przycisk Zaloguj się. Efekt tej operacji przedstawiono
na rysunku 3.17. Proces instalacji platformy Moodle
na komputerze lokalnym został zakończony.
Rysunek 3.17. Strona główna platformy Moodle po zalogowaniu się na witrynie
4
Interfejs strony głównej
Układ strony głównej z włączonym trybem edycji, przedstawiony na rysunku 4.1, jest domyślny.
Co istotne, zarówno na stronie głównej, jak i na stronie kursu,
zwykle można dokonywać operacji dodawania, przemieszczania wybranych elementów, bloków. A więc na stronie kursu wykonasz te same
czynności, co na stronie głównej.
Aby włączyć tryb edycji, należy z menu Ustawienia wybrać pozycję
Ustawienia strony głównej, a następnie Włącz tryb edycji. Teraz położenie elementów, modułów znajdujących się na tej stronie można
dostosowywać do swoich potrzeb. Wprowadzone ustawienia w każdej chwili mogą zostać zmienione. W trakcie tworzenia kursu należy
testować wybrane konfiguracje, moduły, bloki. Jeżeli okażą się mało
skuteczne, warto zastąpić je innym komponentem. Na rysunku 4.1
pokazano podział strony głównej na trzy kolumny.
Rysunek 4.1. Domyślne ustawienia strony głównej z włączonym trybem edycji
40
W kolumnie 1. zostają umieszczone: lista kursów, lista kategorii, lista
wyboru. Zawiera ona całą treść kursu. Procedurę dodawania tej treści
przedstawiono w rozdziale 8.
1. Aby zmienić ustawienia strony głównej, należy przejść
do Administracja serwisu, potem Strona główna, a następnie
Ustawienia strony głównej (rysunek 4.2).
Rysunek 4.2.
Ustawienia strony
głównej
2. W wyświetlonym formularzu można zmienić kompozycję
elementów, które znajdują się na stronie głównej, gdy użytkownik
jest zalogowany lub wylogowany (rysunek 4.3).
Rysunek 4.3. Formularz pozwalający na zmianę kompozycji elementów
widocznych na stronie głównej
Rozdział 4. • Interfejs strony głównej
41
3. W kolumnie 2. domyślnie znajduje się blok Menu główne,
gdzie za pomocą polecenia Dodaj zasób można dodać stronę
(rysunek 4.4).
Rysunek 4.4.
Menu główne
znajdujące się
w kolumnie 2.
Na tej stronie najlepiej zamieścić dane dotyczące kursu. Mogą
być to informacje w postaci grafiki, wideo oraz formatowania
typowego dla stron HTML. Najczęściej w postaci stron zamieszcza
się program szkolenia oraz różnego rodzaju instrukcje.
Kolejnym blokiem znajdującym się w kolumnie 2. jest Kalendarz.
Rysunek 4.5.
Kalendarz
znajdujący się
w kolumnie 2.
Narzędzie to wyświetla datę i przypomina użytkownikom
o zbliżających się terminach, np. wykonywania ćwiczeń, spotkań
online. Informuje też o zadaniach, które dotyczą wybranego
użytkownika albo całej grupy. Dużą zaletą kalendarza jest
możliwość synchronizacji, eksportowania z niego informacji
do kalendarza Google (rysunek 4.6).
4. Aby przejść do szczegółowego widoku miesiąca kwiecień 2012,
przedstawionego na rysunku 4.6, należy wybrać odnośnik
kwiecień 2012, wskazany na rysunku 4.5.
Ostatnim narzędziem w kolumnie 2. (przy domyślnych ustawieniach)
jest Dodaj blok. Pozwala ono na dodawanie w kolumnach 2. oraz 3.
takich modułów jak: Aktywność, Co się ostatnio działo?, Html, Komentarze, Kursy, Losowe pojęcia ze słownika, Menu bloga, Moje prywatne
42
Rysunek 4.6. Szczegółowy widok miesiąca kwiecień 2012
pliki, Nadchodzące terminy, Najświeższe wiadomości, Opis kursu/strony,
Osoby, Ostatnie wpisy w blogu, Profil osobisty, Self completion, Sieć
serwerów, Status ukończenia kursu, Szukaj w forach, Tagi, Tagi bloga,
Wiadomości, Wyszukiwanie społeczności, Zakładki administratorów,
Zalogowani użytkownicy, Zaloguj się, Zdalne źródło wiadomości RSS.
Wybór bloków zależy od potrzeb kursu i osoby organizującej szkolenie. W trakcie zajęć można dodawać, usuwać wybrane moduły. Do bloków, na które warto zwrócić uwagę, należą Nadchodzące terminy (rysunek 4.7) oraz Zalogowani użytkownicy (rysunek 4.8).
Rysunek 4.7.
Blok Nadchodzące
terminy
W kolumnie 3. znajdują się narzędzia administracyjne dla całego serwisu oraz kursu. Ich dostępność dla danego użytkownika zależy od
tego, jaką ta osoba pełni funkcję w szkoleniu. Więcej informacji na
43
Rysunek 4.8.
Blok Zalogowani
użytkownicy
temat przydzielania odpowiednich uprawnień uczestnikom kursu znajduje się w rozdziale 7. W kolumnie 3. dostępne są Ustawienia mojego
profilu, pozwalające na edycję profilu, zmianę hasła (rysunek 4.9).
Rysunek 4.9.
Menu Ustawienia
mojego profilu
Jeżeli zostanie wybrany odpowiedni kurs, w kolumnie 3. wyświetli się
menu Administracja kursem (rysunek 4.10). Za pomocą odpowiedniego
polecenia można: sprawdzić, kto zapisał się na kurs, wypisać zarejestrowanego użytkownika z kursu, sprawdzić oceny wystawione w ramach
kursu, wykonać kopię zapasową kursu, zaimportować kurs.
Rysunek 4.10.
Menu
Administracja
kursem
44
Ć W I C Z E N I E
4.1
Przesunięcie bloku
1. Przesuń blok Kalendarz z kolumny 2. do kolumny 3. Aby wykonać
(Przenieś) (rysunek 4.11). Blok
tę operację, wybierz ikonę
Kalendarz będzie otoczony czerwoną linią przerywaną. Miejsca
docelowe, w które kalendarz może zostać przesunięty, zostaną
oznaczone czerwonym prostokątem (rysunek 4.12).
Rysunek 4.11.
Blok Kalendarz
Rysunek 4.12. Widok aktywnej strony głównej, gotowej do przesunięcia bloków
2. Dokonaj przesunięcia bloku Kalendarz z kolumny 2. do kolumny 3.
Efekt operacji widać na rysunku 4.13.
45
Rysunek 4.13.
Efekt przesunięcia
bloku Kalendarz
Ć W I C Z E N I E
4.2
Do samodzielnego wykonania
Dodaj bloki Nadchodzące terminy oraz Zalogowani użytkownicy. Następnie rozmieść je w taki sposób, jak przedstawiono to na rysunku 4.14. Podczas przemieszczania bloków postępuj analogicznie do ćwiczenia 4.1.
Rysunek 4.14. Widok strony głównej po wykonaniu operacji przesunięcia
oraz dodawania bloków Nadchodzące terminy oraz Zalogowani użytkownicy
46
5
Dodawanie kategorii oraz
zakładanie nowego kursu
W tym rozdziale nauczysz się samodzielnie tworzyć krok po
kroku nową kategorię oraz założysz pierwszy kurs. Kategorie
umożliwiają porządkowanie, układanie w określonej hierarchii
wszystkich szkoleń dostępnych na platformie. Pozwala to zwiększyć
skuteczność organizacji pracy z kursami. Następnie zdobędziesz doświadczenie w zakresie efektywnego konfigurowania poszczególnych
elementów zakładanego szkolenia, dla potrzeb zarówno swoich, jak
i przyszłych uczestników zajęć. Warto zauważyć, że wszystkie wprowadzone ustawienia w każdej chwili można dowolnie modyfikować.
Operacja zakładania kursu polega na utworzeniu wirtualnej przestrzeni,
w której następnie można organizować kurs, czyli wypełniać tę przestrzeń zasobami (etykieta, strona tekstowa, strona HTML, zdjęcia, linki,
multimedia, inne pliki) oraz składowymi (ankieta, czat, forum, głosowanie, lekcja, quiz).
Szkolenie jest domyślnie przypisane do jednej kategorii, może jednak
należeć do kilku. Kurs w trakcie trwania wolno przenosić z jednej
kategorii do drugiej.
Aby móc samodzielnie zakładać oraz tworzyć szkolenia, trzeba dysponować odpowiednimi uprawnieniami. Posiada je np. administrator,
autor lub osoba prowadząca zajęcia.
W celu wybrania danego kursu, np. Narzędzia w e-biznesie, należy
wskazać odpowiednią kategorię, czyli np. Rozwiązania dla Biznesu.
48
Po każdym przykładowym ćwiczeniu znajduje się zadanie do samodzielnego wykonania, utrwalające zdobytą wiedzę i umiejętności.
Ć W I C Z E N I E
5.1
Dodawanie nowej kategorii
1. Aby dodać nową kategorię, wybierz z menu Administracja serwisu
pozycję Kursy, a następnie Dodaj/edytuj kursy (rysunek 5.1).
Rysunek 5.1.
Menu
Administracja
serwisu
2. W wyniku tej operacji otworzy się okno dialogowe Kategorie
kursów.
Po instalacji platformy system Moodle automatycznie tworzy kategorię
kursów Inne. Nie zawiera ona zdefiniowanych szkoleń. Aby utworzyć
nową kategorię, wybierz przycisk Dodaj nową kategorię albo załóż
kurs w wcześniej utworzonej kategorii — kliknij Dodaj nowy kurs.
Wraz z rozwojem platformy liczba kategorii oraz szkoleń będzie
systematycznie rosnąć.
3. Wybierz przycisk Dodaj nową kategorię (rysunek 5.2).
Rysunek 5.2.
Okno dialogowe
Kategorie kursów
4. Wyświetli się formularz, w którym należy zdefiniować
odpowiednie parametry. W menu Kategoria nadrzędna pozostaw
ustawienie Góra. W sekcji Nazwa kategorii wpisz Rozwiązania
R o z d z i a ł 5 . • D o d a w a n i e k a t e g o r i i o r a z z a kł a d a n i e n o w e g o k u r s u
49
dla Biznesu. Pole Category ID number pozostaw puste, a następnie
wprowadź opis (rysunek 5.3). Wybierz przycisk Zapisz zmiany.
Rysunek 5.3. Formularz Modyfikuj ustawienia kategorii
Ć W I C Z E N I E
5.2
Utwórz kategorie Rozwiązania dla Edukacji oraz Rozwiązania dla Administracji, tak jak w ćwiczeniu 5.1. Efekt operacji widać na rysunku 5.4.
Po wykonaniu tego ćwiczenia wybierz odnośnik Rozwiązania dla
Biznesu.
Rysunek 5.4. Okno dialogowe przedstawiające utworzone Kategorie kursów
50
Ć W I C Z E N I E
5.3
Zakładanie nowego kursu
1. Gdy wybierzesz odnośnik Rozwiązania dla Biznesu, wyświetli
się okno z rysunku 5.5. Aby założyć nowy kurs, w kategorii
Rozwiązania dla Biznesu kliknij Dodaj nowy kurs (rysunek 5.5).
Rysunek 5.5.
Okno dialogowe
pozwalające
na wybór danej
kategorii oraz
założenie w niej
nowego kursu
2. Gdy wybierzesz przycisk Dodaj nowy kurs, wyświetli się formularz
rejestracji szkolenia (rysunek 5.8). Wprowadzone parametry zajęć
można w każdej chwili edytować w menu Ustawienia.
Kategorie kursów — w każdej chwili można przypisać szkolenie do innej
kategorii. Decyzja ta ma wpływ na to, w jakim miejscu na liście będzie
się znajdował dany kurs. Należy wskazać kategorię najbardziej pasującą
do zakładanych zajęć, aby ułatwić odnalezienie ich. Tylko administrator
lub osoba, której nadał odpowiednie uprawnienia, może tworzyć nowe
kategorie szkoleń.
3. Pozostaw w polu Kategorie kursów domyślne ustawienie
Rozwiązania dla Biznesu.
Pełna nazwa kursu — powinna precyzyjnie opisywać zawartość zajęć.
Należy dobierać właściwe słowa kluczowe określające przedmiot kursu.
Mają one bardzo duży wpływ na pozycjonowanie szkolenia
w wyszukiwarkach internetowych. Pełna nazwa zajęć jest wyświetlana
na górze każdej ich strony oraz na liście kursów.
4. W polu Pełna nazwa kursu wpisz narzędzia w e-biznesie.
51
Krótka nazwa kursu — jest wykorzystywana w kilku miejscach na platformie,
np. w odnośnikach do kursu, menu Nawigacja.
Rysunek 5.6. Ścieżka odnośników
do kursu nweb znajdująca się na stronie głównej
5. W polu Krótka nazwa kursu wpisz nweb. Pole ID kursu pozostaw
niewypełnione. Opcji tej używa się w przypadku korzystania
z zewnętrznych baz danych.
6. W sekcji Podsumowanie kursu podaj odpowiednie informacje:
temat kursu, kto może być jego potencjalnym odbiorcą, jakie
są cele kursu, jaką wiedzę i umiejętności zdobędzie osoba,
która ukończy kurs. Opis powinien być zwięzły i konkretny.
Za pomocą wbudowanego edytora HTML można nadać dowolny
wygląd graficzny polu Podsumowanie kursu. Pomoże to zdecydować
odwiedzającym, czy dany kurs spełnia ich oczekiwania. Podsumowanie
szkolenia to rodzaj reklamy. Powinno zatem zachęcić potencjalnego
uczestnika do zapisania się na kurs.
7. Wybierz Układ tematyczny.
Format — wybór odpowiedniego formatu decyduje o wyglądzie kursu,
a tym samym o jego funkcjonalności. Dostępne są dwa układy: format
SCORM (standard konstruowania platform e-learningowych) oraz Format
'towarzyski'.
Rysunek 5.7.
Menu Format
dla zakładanego
kursu narzędzia
w e-biznesie
Format SCORM — jest wykorzystywany do importowania kursów
zrealizowanych przy użyciu zewnętrznych narzędzi obsługujących
ten format.
Format „towarzyski” — pełni funkcję tradycyjnego forum, które jest
wyświetlone na stronie głównej witryny.
52
Układ tematyczny — wizualnie jest zbliżony do układu tygodniowego.
Różnica polega na tym, że sekcje nie mają ograniczeń czasowych,
a więc dat rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych tematów.
Układ tematyczny jest optymalny, najbardziej intuicyjny. Każda sekcja
ma numer, dzięki czemu uczestnik kursu może realizować poszczególne
tematy jeden po drugim albo w dowolnej kolejności.
Układ tygodniowy — nadaje kursowi ramy czasowe, tzn. określone są
daty rozpoczęcia i zakończenia zajęć. Kurs jest podzielony na tygodnie,
te zaś na odpowiednią liczbę tematów, sekcji, w których skład wchodzą
odpowiednie zasoby czy składowe. Nad każdą sekcją widoczna jest data
jej rozpoczęcia i zakończenia. Ankieta wchodząca w skład sekcji może
być dostępna np. przez tydzień, po czym przestaje być aktywna.
8. Liczba tygodni/tematów jest domyślnie ustalona na 10. Pozostaw
tę wartość.
Zmiana tej liczby sprawi, że liczba tematów, tygodni, które są sekcją,
zwiększy się lub zmniejszy. W menu Ustawienia wybierz Administracja
kursem, a następnie włącz tryb edycji, aby dowolnie ukrywać i wyświetlać
) lub otwartego (
) oka.
sekcje poprzez klikanie ikony zamkniętego (
Liczba sekcji może być w każdej chwili dowolnie modyfikowana.
9. Data rozpoczęcia kursu — pozostaw dzisiejszą datę. Domyślne
ustawienie zawsze powoduje wyświetlanie aktualnej daty.
Ustawienie to ma wpływ na sposób wyświetlania dat rozpoczęcia kursu
dla układu tygodniowego. Pierwszy tydzień zajęć rozpocznie się od daty
wprowadzonej do formularza rejestrującego nowe szkolenie (rysunek 5.8).
Należy jednak wprowadzić poprawną datę rozpoczęcia kursu (niezależnie
od tego, jaki układ szkolenia wybrano), ze względu na poprawne
wyświetlanie logo.
10. W polu Ukryte sekcje wybierz opcję Ukryte sekcje są pokazywane
w zminimalizowanej postaci.
11. Wiadomości do pokazania — ustaw wartość 5.
12. Pokaż oceny — pozostaw domyślne ustawienie (Tak).
13. Pokaż raport aktywności — wybierz opcję Nie.
14. Maksymalny rozmiar pliku — pozostaw wartość 2 MB.
53
Rysunek 5.8. Pole Ogólne formularza rejestrującego nowy kurs
Powyższa czynność powoduje, że uczestnicy nie mogą oglądać zawartości
sekcji, mimo że zajęcia są widoczne jako szare pola. Ta opcja okazuje
się przydatna m.in. wtedy, gdy autor szkolenia chce poinformować
kursantów, jakie jeszcze tematy zostaną zrealizowane, ale nie zamierza
ujawniać ich treści.
Wybór opcji Ukryte sekcje są całkowicie niewidoczne skutkuje tym,
że uczestnicy zajęć nie widzą ukrytych sekcji (nie wyświetlają się one
jako zaciemnione pola). Nie wiedzą nawet o tym, że cokolwiek zostało
przed nimi ukryte. Natomiast autorzy kursów oraz administrator widzą
całą treść poszczególnych sekcji.
Wskazuje ona, ile ostatnich wiadomości wpisanych na forum ma być
wyświetlanych. Domyślnie wszyscy uczestnicy zostają zapisani na ten
panel dyskusyjny. W efekcie zamieszczane tam informacje są dostępne
dla każdego kursanta.
54
Zaznaczenie opcji Tak powoduje wyświetlanie ocen wystawianych w trakcie
trwania kursu. Noty są widoczne dla uczestników. Wybranie opcji
Nie powoduje, że oceny są niewidoczne dla kursantów (widoczne
dla prowadzącego zajęcia oraz administratora), ale wystawianie ich
jest nadal możliwe dla określonych składowych.
Administrator cały czas ma dostęp do raportów aktywności uczestników
kursu. Za pomocą opcji Tak i Nie kontroluje dostęp do tych danych
np. konkretnej osoby, grupy czy odpowiednich składowych kursu.
Z raportu aktywności można m.in. dowiedzieć się, czy i kiedy oraz w jakim
stopniu uczestnik wykonał dane zadanie, czy przejrzał np. składowe,
zasoby itd.
To, czy administrator udostępni kursantom te dane, zależy od niego
samego oraz od potrzeb danego szkolenia. Natomiast warto zwrócić
uwagę, że prezentowanie raportów aktywności przy dużej liczbie zajęć
oraz uczestników znacząco obciąża serwer. W takim przypadku należy
rozważyć wyłącznie opcji Pokaż raport aktywności.
Administrator ustala maksymalny rozmiar pliku, jaki uczestnik
może przesłać na platformę w ramach jednego kursu. Suma
wszystkich załączników przekazanych przez daną osobę może
być większa od wielkości pojedynczego pliku.
15. Dostęp dla gości — w poleceniu Zezwól na dostęp gości wybierz
Nie. W polu Hasło wprowadź hasło składające się z 13 znaków.
Powinno ono zawierać: znak specjalny, np. @ lub #, małą
i dużą literę oraz co najmniej jedną cyfrę. Zanim wprowadzisz
hasło do formularza, zapisz je w bezpiecznym miejscu,
np. w przeznaczonym do tego zeszycie albo w kalendarzu.
Efekt operacji przedstawiono na rysunku 5.9.
Jeżeli w poleceniu Zezwól na dostęp gości wybierzesz opcję Nie, użytkownik
niezarejestrowany na platformie będzie miał zablokowany dostęp do kursu.
Kliknięcie Tak wywoła odwrotny efekt.
Zarejestrowani użytkownicy podają hasło tylko przy pierwszym logowaniu
do kursu. Najczęściej zezwala się gościom na dostęp do wybranego
szkolenia lub jego części, aby zareklamować pozostałe zajęcia
na platformie.
55
Rysunek 5.9.
Pole Dostęp
dla gości
16. W polu Grupy wybierz ustawienia: Tryb grup — Brak grup, Wymuś
istnienie grup — Nie, Domyślna grupa nadrzędna — Żaden
(rysunek 5.10).
Rysunek 5.10.
Pole Grupy
Podziału na grupy dokonuje się w celu efektywniejszego zarządzania
uczestnikami kursu. Można to zrobić na dwa sposoby. Pierwsza opcja
dotyczy podziału na grupy w trakcie zakładania szkolenia, czyli z jego
poziomu. Jest to ustawienie domyślne. Dotyczy wszystkich aktywności
w ramach danego kursu.
Opcja ta jest aktywna tylko wtedy, gdy w poleceniu Wymuś istnienie
grup wybrano pozycję Nie. W takiej sytuacji możliwe jest przydzielanie
indywidualnych ustawień do każdej wybranej składowej. Jeśli w poleceniu
Wymuś istnienie grup wybierzesz pozycję Tak, dla całego kursu zostanie
wymuszony podział na grupy. Wówczas tworzenie indywidualnych
ustawień dla aktywności w wybranej składowej nie będzie możliwe.
Aby utworzyć nową grupę, modyfikować ustawienia już istniejącej, a także
importować grupę, należy z menu Ustawienia wybrać Użytkownicy,
a następnie Grupy.
Po kliknięciu strzałki obok pozycji Tryb grup, przedstawionej
na rysunku 5.10, na liście rozwijanej zostaną wyświetlone trzy opcje:
T brak grupy;
T oddzielone grupy — uczestnicy przypisani do jednej grupy widzą
siebie nawzajem, natomiast nie widzą uczestników innych grup;
T widoczne grupy — każda grupa pracuje w swoim obszarze,
a jednocześnie może obserwować działania innych grup.
17. W polu Dostępność wskaż opcję Ten kurs nie jest dostępny
dla studentów (rysunek 5.11).
56
Rysunek 5.11.
Pole Dostępność
To odpowiedni wybór w przypadku zakładania kursu. Szkolenie jest ukryte
na liście zajęć przed potencjalnymi uczestnikami. Administrator oraz
nauczyciel mają dostęp do kursu, natomiast studenci nie posiadają
odpowiednich uprawnień. Nowo założony kurs nie jest gotowy do realizacji,
powinien zostać uzupełniony o właściwe zasoby i składowe. W kolejnym
rozdziale przedstawię udostępnianie szkolenia uczestnikom.
18. W polu Język wybierz opcję Nie wymuszaj (rysunek 5.12).
Pozwala ona określić, jaki język ma zostać użyty dla zakładanego
kursu. Jeżeli wskażesz tę funkcję, decyzję podejmie użytkownik.
Sam wybierze język spośród zainstalowanych w platformie.
Zazwyczaj ta opcja jest rzadko wykorzystywana.
Rysunek 5.12.
Pole Język
19. Pole Zmiana nazwy ról, przedstawione na rysunku 5.13, pozwala
na definiowanie dowolnych nazw jako odpowiedników tych
przypisanych do określonych funkcji, np. można zmienić nazwę
funkcji ze studenta na ucznia.
Rysunek 5.13.
Pole Zmiana
nazwy ról
20. Wybierz przycisk Zapisz zmiany. Jeżeli wszystkie informacje
zostały wprowadzone poprawnie, powstanie kurs narzędzia
w e-biznesie. Zostaniesz automatycznie przeniesiony
57
do formularza Zapisz użytkowników, pozwalającego na dodawanie
nowych użytkowników oraz przypisywanie im określonych
funkcji.
Ć W I C Z E N I E
5.4
W kategorii Rozwiązania dla Biznesu załóż samodzielnie kursy: Jak
założyć własną firmę i ABC Eksperta e-biznesu, w kategorii Rozwiązania dla Administracji — Zamówienia publiczne, Zarządzanie projektami, Asertywna komunikacja w pracy urzędnika, a w kategorii
Rozwiązania dla Edukacji — Tworzenie elektronicznych materiałów
dydaktycznych, Księgowość komputerowa, WordPress — kurs tworzenia
własnego bloga. Wykonaj to zadanie analogicznie do ćwiczenia 5.3.
Efekt założenia wszystkich kursów widać na rysunku 5.14. Dla celów
ćwiczeniowych w polu Dostępność wskazałem pozycję Ten kurs jest
dostępny dla studentów, aby pokazać, jak wygląda lista wszystkich
założonych kursów na stronie głównej (rysunek 5.14).
Rysunek 5.14.
Strona główna
z listą wyboru
kursów założonych
w ćwiczeniu 5.4.
58
6
Dodawanie użytkowników
Aby nowy użytkownik mógł korzystać z kursów zamieszczonych na Moodle, powinien się zarejestrować, założyć konto.
Wyjątek stanowią osoby niezarejestrowane odwiedzające platformę jako goście. Najczęściej mają one dostęp tylko do wybranych
elementów kursu, pełniących funkcje promocyjne, reklamowe.
Aby było możliwe dodanie nowego użytkownika do wybranego szkolenia, dana osoba powinna w pierwszej kolejności założyć konto na
platformie. Pozwala to m.in. na aktywny udział w kursach prowadzonych na platformie. Sposób zakładania konta zależy od konfiguracji,
jaką przewiduje dla danego użytkownika administrator platformy.
Warto zwrócić uwagę, że istnieje kilka metod przeprowadzania tej
operacji. Na przykład konto może zostać założone albo przez administratora, albo przez samego użytkownika.
Aby dana osoba mogła samodzielnie się zarejestrować, administrator
wybiera w menu Administracja serwisu pozycję Moduły, potem Uwierzytelnianie, a następnie Zarządzaj uwierzytelnianiem i wskazuje najczęściej opcję Uwierzytelnianie z wykorzystaniem poczty elektronicznej.
Jest to optymalne rozwiązanie. Administrator zaoszczędza dużo czasu,
bo nie musi ręcznie tworzyć konta dla każdej osoby.
Gdy następnie użytkownik przejdzie na stronie głównej do odnośnika
Zaloguj się, pojawi się formularz, w którym trzeba będzie uzupełnić
wskazane pola. Później system wyśle link aktywacyjny na adres e-mail
podany w trakcie rejestracji. Użytkownik musi potwierdzić chęć utworzenia konta. W tym celu powinien w swojej poczcie kliknąć nadesłany
link. Jest to proces uwierzytelniania, autoryzacji użytkownika, czyli
potwierdzania jego tożsamości jako nowego członka platformy.
60
Kolejna metoda samodzielnej rejestracji umożliwia zapisanie danej
osoby na wybrany kurs. Oznacza to, że użytkownik będzie miał dostęp
tylko do konkretnego szkolenia po dokonaniu rejestracji, a nie, jak
w przypadku uwierzytelnia — do zawartości całej platformy. Uwierzytelnianie odnosi się do członkostwa w całej platformie, a zapisy dotyczą możliwości wzięcia udziału w konkretnym kursie. Istnieje kilka
sposobów zapisywania nowych użytkowników na szkolenie. Wszystkie są dostępne w menu Administracja serwisu. Należy kliknąć w nim
Moduły, a następnie Zapisy.
To, jaka metoda zostanie wybrana — zapis na wybrany kurs czy
uwierzytelnianie do całego systemu — zależy od polityki naboru
stosowanej przez administratora platformy. Ta sama kwestia decyduje o tym, w jaki sposób mają być tworzone konta.
W poniższych ćwiczeniach pokazano sposób ręcznego dodawania użytkowników przez administratora. Przedstawiono krok po kroku sposób
zapisywania nowych uczestników na kurs Tworzenie elektronicznych
materiałów dydaktycznych. Następnie pokazano, jak przypisać użytkownikom odpowiednie funkcje, czyli zbiory określonych uprawnień
do wykonywania zadań, aktywności oraz innych czynności w systemie.
Imiona i nazwiska osób dodanych do systemu Moodle w ćwiczeniu 6.1
są całkowicie przypadkowe. Przykładowe dane personalne zostały użyte
tylko i wyłącznie na potrzeby książki.
Ć W I C Z E N I E
6.1
Dodawanie użytkowników do systemu
1. Zaloguj się jako administrator i ręcznie dodaj nowego użytkownika
do systemu. Aby wykonać tę operację, przejdź do menu
Administracja serwisu. Wybierz w nim Użytkownicy, następnie
Konta, a na koniec Dodaj nowego użytkownika (rysunek 6.1).
2. Gdy klikniesz odnośnik Dodaj nowego użytkownika, wyświetli
się formularz z rysunku 6.2. Pola zaznaczone na czerwono trzeba
wypełnić, resztę można pominąć. Dodaj 4 nowych użytkowników,
posługując się informacjami o nich z rysunku 6.3. Pozostałe dane
pozostaw bez zmian. W każdej chwili można je edytować.
Rozdział 6. • Dodawanie użytkowników
Rysunek 6.1.
Menu
Administracja
serwisu
Rysunek 6.2. Formularz dodawania nowego użytkownika
Rysunek 6.3.
Dane nowych
użytkowników,
które mają zostać
wprowadzone
do systemu
61
62
Ć W I C Z E N I E
6.2
Zapisywanie użytkowników na kurs
1. Aby zapisać wybranego użytkownika na kurs, zaloguj się jako
administrator i wybierz ze strony głównej założone w poprzednim
rozdziale szkolenie Tworzenie elektronicznych materiałów
dydaktycznych.
2. Zapisz na zajęcia użytkowników zarejestrowanych
w ćwiczeniu 6.1. Z menu Ustawienia przejdź do Administracja
kursem, następnie Użytkownicy, a potem Zapisani użytkownicy
(rysunek 6.4).
Rysunek 6.4.
Menu
Administracja
kursem
3. Gdy wybierzesz odnośnik Zapisani użytkownicy (rysunek 6.4),
wyświetli się pole z rysunku 6.5. Zwróć uwagę, że obecnie na kurs
nie zapisał się ani jeden użytkownik. Dalszą część procedury
dodawania uczestników przedstawiono w ćwiczeniu 7.1.
Rysunek 6.5. Pole Zapisani użytkownicy
7
Przypisywanie ról
użytkownikom
Czym jest rola? To zbiór uprawnień, jakie posiada dany użytkownik (administrator, menedżer, autor kursu, nauczyciel,
nauczyciel bez praw edycji, student, gość). W ramach platformy
można wyróżnić podział na grupy (rysunek 7.1). Dostęp do sytemu jest
zorganizowany w sposób hierarchiczny. W tym rozdziale przedstawię
i omówię propozycję przydziału ról użytkownikom według omawianego porządku. Warto zwrócić uwagę na to, że wachlarz możliwości
przypisywania oraz definiowania funkcji w systemie Moodle jest bardzo szeroki i zależy od kilku indywidualnych ustawień, preferencji
oraz kontekstu. Ten ostatni to: strona główna, użytkownik, kategoria,
kurs, moduł, blok (rysunek 7.7).
Rysunek 7.1.
Zakres uprawnień
domyślnych
użytkowników
oraz ich role
w skali całej
platformy
Moodle 2.2
Role globalne posiadają administrator, menedżer i autor kursu. Dotyczą one możliwości przydzielania uprawnień innym użytkownikom
w skali całego systemu. Natomiast role lokalne posiadają nauczyciel,
nauczyciel bez praw edycji, student oraz gość. Są one przypisywane
64
w danym kontekście. To, w jakim kontekście rola zostanie przypisana
użytkownikowi, zależy od indywidualnych ustawień administratora
czy osoby prowadzącej dany kurs.
Administrator posiada najszerszy zakres uprawnień. Może wykonywać wszelkie operacje dostępne w ramach platformy. Jest to pierwsza
osoba obecna na Moodle po zainstalowaniu systemu. Administrator
zakłada konta następnym użytkownikom, przypisując im role niższego
rzędu.
Propozycje sposobu przydzielenia ról użytkownikom przedstawiono na
rysunkach 7.2 oraz 7.3. W pierwszym przypadku administrator powołuje menedżera, który ma prawo przypisywania funkcji autorowi kursu,
nauczycielowi bez praw edycji, gościowi, studentowi, nauczycielowi.
Następnie autor kursu może przydzielić rolę nauczycielowi, ten z kolei
przypisuje nowemu użytkownikowi rolę nauczyciela bez praw edycji,
studenta, gościa (rysunek 7.2).
Rysunek 7.2. Przykład przydzielenia przez administratora wybranemu
użytkownikowi roli menedżera. Ten następnie może przypisywać role kolejnym
osobom według hierarchii
W drugim przypadku sytuacja jest analogiczna do tej w przykładzie
powyżej, tylko w procesie nie uczestniczy menedżer. Administrator
ma możliwość przydzielenia roli bezpośrednio autorowi kursu, nauczycielowi bez praw edycji, gościowi, studentowi, nauczycielowi. Następnie autor kursu przypisuje funkcję nauczyciela, ten z kolei ma prawo
nadać rolę nauczycielowi bez praw edycji, studentowi i gościowi
(rysunek 7.3).
Rozdział 7. • Przypisywanie ról użytkownikom
65
Rysunek 7.3. Przykład możliwości przydzielania ról przez administratora
kolejnym użytkownikom według hierarchii
Menedżer to osoba posiadająca mniejszy zakres uprawnień od administratora. Jego zadaniem jest wspomaganie administratora. Menedżer
posiada pełen zakres uprawnień w dziedzinie administracji serwisu dla
użytkowników, kursów, ocen, języków, strony głównej, raportów. Przydzielanie przez niego funkcji pozostałym osobom przedstawiono na
rysunku 7.4. Sposób przyznawania ról jest analogiczny do poprzednich
przykładów.
Rysunek 7.4. Przykład przydzielania ról przez menedżera innym
użytkownikom według hierarchii
Autor kursu może samodzielnie zakładać nowe zajęcia, czyli tworzyć
wirtualną przestrzeń, w której nauczyciel zamieszcza odpowiednie
składowe i zasoby, czyli tworzy kurs. Różnica między tworzeniem
a zakładaniem szkolenia została omówiona we wstępie rozdziału 5.
Autor kursów może być też nauczycielem w założonych przez siebie
zajęciach. Wówczas ma prawo przydzielać role nauczycielowi bez praw
edycji, studentowi i gościowi (rysunek 7.5).
66
Rysunek 7.5.
Przykład
możliwości
przydzielania ról
przez nauczyciela,
którego powołał
autor kursu
Nauczyciel to osoba, która wprowadza materiały, treści, informacje do
szkolenia założonego przez autora kursu. Najczęściej są to jego autorskie materiały. Nauczyciel może oceniać uczestników kursu, jednak
nie ma możliwości samodzielnego zakładania zajęć.
Rysunek 7.6.
Przykład
możliwości
przydzielania ról
przez nauczyciela
według hierarchii
ról na platformie
Nauczyciel bez praw edycji może oceniać pracę uczestników szkolenia, ma wgląd do raportów aktywności. Natomiast nie posiada uprawnień do edycji, modyfikacji, tworzenia materiałów edukacyjnych.
Student to osoba zarejestrowana na platformie. Posiada dostęp do
materiałów udostępnionych przez nauczyciela. Może z nich korzystać,
ale nie ma uprawnieniń do edytowania ich.
Gość może zapoznać się z kursem, ale nie ma prawa w nim uczestniczyć.
Rysunek 7.7.
Przypisywanie ról
użytkownikom
w danym
kontekście
na platformie
Moodle
Jako administrator możesz przypisać danej osobie dowolną rolę w wybranym kontekście. Poniżej przedstawię w formie ćwiczeń sposób zapisywania użytkowników w kontekście kursu oraz systemu.
67
Gdy przeprowadzisz opisaną procedurę, zrób zadanie do samodzielnego
wykonania.
Ć W I C Z E N I E
7.1
Przypisz role w kontekście kursu
1. Gdy wybierzesz przycisk Zapisz użytkowników (rysunek 6.5),
wyświetli się formularz o tej samej nazwie (rysunek 7.8).
Umożliwia on przypisanie wybranej roli danemu użytkownikowi
w obszarze kursu.
Rysunek 7.8.
Formularz Zapisz
użytkowników
2. Zapisując jako administrator nowych użytkowników na kurs
za pomocą formularza Zapisz użytkowników (rysunek 7.8),
możesz nadawać im role nauczyciela, nauczyciela bez praw edycji,
studenta albo menedżera, a także zdecydować, czy te osoby
mają zostać uczestnikami szkolenia już dziś, czy dopiero w dniu
rozpoczęcia zajęć. Kolejna opcja pozwala na ustalenie okresu
68
udziału danego użytkownika w kursie (w zakresie od 1 do 365
dni). Można też wybrać pozycję Nieograniczony. Wówczas dana
osoba nie zostanie automatycznie usunięta ze szkolenia, które
dobiegło końca. Załóżmy jednak, że ustaliłeś okres uczestnictwa
Jacka Kowalskiego np. na 14 dni. Po upływie tego czasu
użytkownik zostanie usunięty z kursu.
3. Aby przypisać określoną funkcję zarejestrowanej osobie, należy
wskazać rolę na liście Przypisz role, określić Opcje zapisów
albo pozostawić ustawienia domyślne. Następnie trzeba wybrać
przycisk Zapisz. Rola zostanie przypisana konkretnemu
użytkownikowi. Całość operacji widać na rysunku 7.8.
4. Wykonując czynności opisane w punkcie 3., przypisz
użytkownikom następujące role:
T Jacek Kowalski — student,
T Marek Krasowski — nauczyciel bez praw edycji,
T Marysia Nowak — student,
T Luiza Sierpniak — student,
T Michał Susfał — prowadzący.
Efekt tej operacji przedstawiono na rysunku 7.9.
Rysunek 7.9. Użytkownicy zapisani na kurs
Aby dotrzeć do tabeli z rysunku 7.9, należy ze strony głównej danego kursu
przejść do menu Administracja kursem i wybrać pozycję Użytkownicy,
a następnie Zapisani użytkownicy.
69
Ć W I C Z E N I E
7.2
Przypisz role w kontekście systemu
1. Aby przypisać role globalne menedżera oraz autora kursu,
czyli role w kontekście systemu (rysunek 7.7), przejdź do menu
Administracja serwisu, wybierz pozycję Użytkownicy, następnie
Zezwolenia, a na koniec Przypisz role w obrębie całego serwisu.
Wyświetli się okno z rysunku 7.10. Aby przypisać rolę Autor kursu,
wybierz odnośnik Autor kursu (na rysunku 7.10 zaznaczony
czerwoną ramką ze strzałką).
Rysunek 7.10. Miejsce, w którym można przypisać role menedżera oraz autora
kursu w obrębie całego serwisu
2. Gdy klikniesz odnośnik Autor kursu, wyświetli się okno dialogowe
(rysunek 7.11) pozwalające wybrać dowolnego użytkownika
i przypisać mu rolę Autor kursu. Wskaż użytkownika Jacek
Kowalski, a następnie kliknij przycisk Dodaj. Zwróć uwagę,
że w polu Istniejący użytkownicy został dodany Jacek Kowalski.
Wybierz odnośnik Powrót do listy wszystkich ról. Wyświetli się
pole z dodanym nowym użytkownikiem, czyli Jackiem
Kowalskim, mającym przypisaną rolę Autor kursu
(rysunek 7.12).
Ć W I C Z E N I E
7.3
1. Zaloguj się jako administrator. Przypisz rolę Menedżer
użytkownikowi Marysia Nowak w kontekście strony głównej.
70
Rysunek 7.11. Procedura przypisywania roli autora kursu użytkownikowi
Jackowi Kowalskiemu
Rysunek 7.12. Dodany nowy użytkownik w roli autora kursu
2. Przejdź do menu Administracja serwisu, wybierz pozycję Strona
główna, a potem Role strony głównej.
3. Następnie postępuj analogicznie do rysunku 7.11. Efekt poprawnie
wykonanej operacji przypisania roli Menedżer użytkownikowi
Marysia Nowak do strony głównej widać na rysunku 7.13.
Rysunek 7.13.
Przypisanie roli
menedżera
użytkownikowi
Marysia Nowak
w kontekście
strony głównej
71
Ć W I C Z E N I E
7.4
1. Zaloguj się jak administrator. Przypisz rolę Autor kursu
w kontekście kategorii (rysunek 7.7) Rozwiązania dla Biznesu
użytkownikowi Marek Krasowski.
2. Przejdź do menu Strona główna, wybierz Administracja serwisu,
potem Moduły, Zapisy i Zarządzaj wtyczkami zapisów. Następnie
uaktywnij opcję Category enrolments.
3. Wybierz z menu Strona główna pozycję Administracja serwisu,
potem Kursy, a następnie Dodaj/Edytuj kursy i kliknij na odnośnik
kategorii Rozwiązania dla Biznesu. Gdy klikniesz ten odnośnik,
w lewej kolumnie wyświetli się menu Ustawienia (rysunek 7.14).
Rysunek 7.14.
Menu Ustawienia
dla kategorii
Rozwiązania
dla Biznesu
4. Wybierz odnośnik Przypisz role (rysunek 7.14). W polu, które
się pojawi, wskaż odnośnik Autor kursu. Następnie postępuj
analogicznie do rysunku 7.11. Efekt poprawnie przypisanej roli
autora kursu dla użytkownika Marka Krasowskiego w kontekście
kategorii Rozwiązania dla Biznesu widać na rysunku 7.15.
Rysunek 7.15.
Przypisanie roli
Autora kursu
użytkownikowi
Markowi
Krasowskiemu
w kontekście
kategorii
72
8
Tworzenie kursu
W tym rozdziale przedstawiłem tworzenie e-kursu. Czytelnik
nauczy się przygotowywać, a następnie zamieszczać odpowiednie materiały edukacyjne w jednym z przykładowych
szkoleń, założonych w ćwiczeniu 5.4.
Wszystkie materiały wchodzące w skład kursu są realizowane za pomocą dwóch zestawów narzędzi. Pierwszy z nich to zasoby, a drugi —
składowe.
Zasoby to materiały statyczne, z którymi użytkownik zapoznaje się
w sposób bierny w ramach np. wybranego szkolenia (rysunek 8.1).
Rysunek 8.1.
Lista rozwijana
zestawu narzędzi
Dodaj zasób
W skład zasobów wchodzą:
Adres URL — dodanie tego zasobu do tworzonego kursu pozwala
na zamieszczanie adresów stron WWW znajdujących się poza
systemem Moodle. Istnieje możliwość m.in. dopasowania
szerokości i wysokości okna, w którym zostanie wyświetlona
wybrana witryna. Warto zwrócić uwagę na to rozwiązanie.
Etykieta — pełni funkcję oddzielacza, separatora, zakładki
wspomagającej organizację materiału w obszarze danej sekcji/
74
tematu. Najczęściej przyjmuje formę informacji tekstowej.
Etykieta pełni też funkcję strony HTML, a więc można do niej
dodać grafikę, multimedia oraz wykonać odpowiednie
formatowanie. Najczęściej jest tworzona w postaci krótkiej
informacji tekstowej. Głównym przeznaczeniem etykiety jest
efektywna organizacja informacji znajdujących się na stronie
głównej kursu.
Folder — miejsce, w którym da się opublikować więcej niż jeden
odnośnik do pliku. Można tam wysyłać, pobierać, przechowywać
oraz otwierać wybrane dokumenty. Istnieje też możliwość
tworzenia hierarchicznych struktur katalogów. Pozwala to
efektywniej zarządzać plikami znajdującymi się w danym kursie,
co ułatwia organizację materiału w ramach kursu.
IMS content package — umożliwia zamieszczanie na platformie
kursów wykonanych przy użyciu zewnętrznego oprogramowania,
zgodnego ze standardem IMS.
Strona — narzędzie, za pomocą którego można publikować treści,
informacje analogicznie do tworzenia strony WWW.
Zasób — pozwala na tworzenie odnośników do pojedynczych
plików.
Narzędzia Folder, Adres URL i Zasób pełnią podobną funkcję przy
publikacji materiałów dydaktycznych w ramach tworzonego kursu.
Składowe — materiały interaktywne, a więc wymagające od użytkownika wykonania odpowiedniej akcji, działania, symulacji oraz wymiany
informacji między użytkownikami i prowadzącym zajęcia. Wszystkie
składowe dostępne na nowo zainstalowanej platformie Moodle 2.2
przedstawiono na rysunku 8.2.
Do składowych należą:
Ankieta — technika gromadzenia informacji polegająca
na wypełnianiu (najczęściej samodzielnie) przez respondenta
specjalnych kwestionariuszy, na ogół o wysokim stopniu
standaryzacji, w obecności lub (częściej) bez obecności ankietera1.
Kwestionariusz jest niezastąpiony w badaniach pedagogicznych
— umożliwia poznawanie cech zbiorowości, faktów, opinii
1
T. Plich, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Żak, Warszawa 1995,
s. 144.
Rozdział 8. • Tworzenie kursu
75
Rysunek 8.2.
Lista rozwijana
zestawu narzędzi
Dodaj składową
o zdarzeniach danych liczbowych2. Ankieta w Moodle składa
się z wcześniej zdefiniowanych pytań i odpowiedzi, na które
odpowiada uczestnik szkolenia. Pozwala poznać opinie studentów
na temat przydatności kursu, ocenę zajęć oraz określić
umiejętności kursantów, a w efekcie ustalić najlepszy kierunek
rozwoju szkolenia. Ankieta umożliwia zbieranie różnego rodzaju
danych od uczestników zajęć. Posiadając takie informacje, można
poprawić jakość świadczonych usług szkoleniowych, m.in.
opracowywania, przygotowywania elektronicznych materiałów
dydaktycznych. Ma to kluczowe znaczenie w procesie kształcenia
na odległość. Pytania i odpowiedzi w ankiecie zamieszczonej
na platformie Moodle zostały opracowane przez zespół
dydaktyków. Aby zadać własne pytania, warto użyć narzędzia
Quiz.
Baza danych — narzędzie, w którym można określić metodę
zbierania, przeszukiwania oraz przechowywania danych.
Informacje są wprowadzane przez uczestników kursu oraz inne
upoważnione do tego osoby za pomocą odpowiednio
skonfigurowanego formularza.
Czat — jedno z najpopularniejszych narzędzi do komunikacji
na odległość. Za jego pomocą można stworzyć tzw. pokój rozmów,
w którym uczestnicy kursu wspólnie konsultują się np. w sprawie
rozwiązania danego problemu, wykonania ćwiczenia zadanego
przez prowadzącego zajęcia. Na czacie w czasie rzeczywistym
więcej niż dwie osoby mogą się komunikować, wysyłając do siebie
2
Ibidem, s. 95.
76
informacje w postaci tekstu oraz emotikonów. Informacja wysłana
przez jednego użytkownika dociera do wszystkich pozostałych
zalogowanych na czacie, co warto wykorzystać w pracy grupowej.
Po zakończeniu rozmów online historia korespondencji, tzw.
sesji połączeń między uczestnikami, jest dostępna w archiwum.
Jest to duża zaleta tego narzędzia.
External tool — nowa funkcjonalność, na którą warto zwrócić
uwagę. Jest ona dostępna dopiero od wersji Moodle 2.2 i ma być
rozbudowywana. External tool umożliwia płynną integrację
Moodle z innymi atrakcyjnymi narzędziami edukacyjnymi.
Pozwala to wprowadzać innowacyjne rozwiązania, które mogą
zwiększyć efektywność procesu kształcenia. Aby integracja
wybranego narzędzia z Moodle 2.2 była możliwa, musi ono
wykorzystywać specyfikację IMS Learning Tools Interoperability.
Interoperability to interoperacyjność, czyli zdolność
do współdziałania systemów informatycznych, polegająca
na bezpiecznej wymianie danych o określonej strukturze,
i wzajemnego wykorzystywania ich przez tworzenie z nich
informacji3.
Specyfikacja IMS Learning Tools Interoperability umożliwia umieszczanie w kursie „linków” do narzędzi edukacyjnych znajdujących się na
komputerze lub w sieci. Mogą być one uruchamiane bezpośrednio ze
szkolenia i komunikować się z LMS-em. Informacje są przekazywane
w obie strony, więc możemy wysłać do zewnętrznego systemu dane
o użytkowniku, a z powrotem do LMS przesłać np. raport, które ćwiczenia w zewnętrznym systemie dana osoba wykonała4. Między narzędziami można także wymieniać dane o kursie i funkcji użytkownika5.
Może być np. tak, że dana osoba jest zalogowana na platformie
Moodle 2.2, a następnie łączy się z innym narzędziem, np. Mediawiki,
Wikipedia.
External tool może wspomóc rozwiązanie jednego z najczęściej spotykanych i szeroko komentowanych obecnie problemów, związanych
3
Źródło: http://ceo.cxo.pl/artykuly/41213/Zejscie.z.drzewa.czyli.
interoperacyjnosc.html.
4
Źródło: http://e-learning.blog.pl/tag/ims/, dostęp na dzień 04.04.2012.
5
Źródło: http://www.goldenline.pl/forum/2685540/ims-lti-w-nadchodzacym-moodle, dostęp na dzień 04.04.2012.
77
z przechowywaniem i wymianą edukacyjnych zasobów cyfrowych,
czyli przesyłaniem danych pomiędzy różnymi systemami informatycznymi6.
Narzędzia External tool opierające się na specyfikacji IMS Learning
Tools Interoperability ułatwiają uczniom i nauczycielom pracę z aplikacjami mającymi współdziałać z systemami opierającymi się na Learning Management System, np. Moodle7.
Efektywne wykorzystanie omawianej funkcjonalności umożliwia włączenie uczestników kursu w aktywne działanie, korzystanie z zasobów cyfrowych, a także wspólne tworzenie ich zgodnie z złożeniami
Web 2.0, mającego na celu zwiększenie współdziałania użytkowników
internetu z zasobami sieci.
Na uwagę zasługuje możliwość integracji Moodle 2.2 z platformą
blogową WordPress. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, należy
przejść do:
http://sourceforge.net/apps/mediawiki/learningapps/index.php?
title=LTI4Wordpress.
Forum — w Moodle pełni taką samą funkcję jak tradycyjne fora internetowe. Użytkownicy publikują wątki, które z kolei mogą skomentować inni uczestnicy. Narzędzie to pełni bardzo ważną funkcję. Informuje uczestników kursu o zbliżających się terminach zajęć, zaliczeń
lub powiadamia o innych ważnych przedsięwzięciach w ramach
szkolenia. Przydatnym elementem tej składowej jest opcja oceniania.
Korzystają z niej również osoby zalogowane na forum jako uczestnicy.
Każdy wpis może zostać oceniony. Opisana opcja pomaga utrzymać
odpowiednią dyscyplinę na forum. Ustawienia zależą od nauczyciela
(moderatora). Kursant może też dodawać swoje wpisy w postaci załączników. Forum można subskrybować. Oznacza to, że każdy jego uczestnik na podany przy zakładaniu konta adres e-mail otrzymuje kopię
każdego wpisu. Opisane narzędzie zwiększa skuteczność przekazywania informacji kursantom.
6
Źródło: http://e-edukacja.net/siodma/referaty/Sesja_2a_2.pdf, dostęp na dzień
04.04.2012
7
Źródło: http://www.imsglobal.org/toolsinteroperability2.cfm, dostęp na dzień
04.04.2012
78
Głosowanie — moduł ten pozwala prowadzącemu zajęcia na zadanie
pytania uczestnikom kursu, przy czym dostępnych jest kilka odpowiedzi. Istnieje możliwość ustalenia limitu liczby osób, które mogą zagłosować w określony sposób. Wyniki mogą być widoczne dla uczestników lub ukryte. Opisany moduł jest bardzo przydatny. Pozwala
przeprowadzić szybkie głosowanie w określonej kwestii w celu zebrania
informacji od uczestników kursu. Moduł można dodać w każdej chwili
trwania szkolenia. To duża zaleta tej składowej.
Lekcja — składowa pozwalająca dynamicznie przedstawiać materiały
edukacyjne w formie ćwiczeń. Jednocześnie może pełnić funkcję
narzędzia oceniającego stopień zrozumienia, przyswojenia wiedzy
przez uczestników kursu. Bywa też nieocenioną pomocą przy tworzeniu e-podręcznika. Lekcja składa się z odpowiednio przygotowanych
treści dydaktycznych, które dzieli się na mniejsze partie, części. Zawierają one pewną porcję informacji (tekst, zdjęcia, pliki audio, wideo)
oraz pytanie sprawdzające, dotyczące prezentowanego tematu. Wyodrębniona część materiału edukacyjnego, połączona pytaniem z co najmniej jednym przyciskiem nawigacyjnym, nosi nazwę ekranu, strony
albo karty. Dzięki temu narzędziu nauczyciel może sprawdzić, czy
uczestnik zajęć zrozumiał przedstawione zagadnienie. Domyślnie ekrany
są ułożone hierarchicznie, czyli jeden po drugim. Sposób przemieszczania się pomiędzy nimi nazywamy nawigacją.
Można wyróżnić nawigację uproszczoną — uczestnik zajęć udziela
odpowiedzi na jedno pytanie zamieszczone na ekranie. Jeżeli jest prawidłowa, przechodzi do kolejnej strony. Jeżeli natomiast udzielona
odpowiedź okazuje się błędna, uczestnik pozostaje na tym samym
ekranie.
Kolejnym przykładem jest nawigacja rozszerzona. Od uproszczonej
różni się tym, że jeśli uczestnik zajęć wybiera nieprawidłową odpowiedź, zostaje przekierowany do ekranu z materiałami uzupełniającymi jego wiedzę. Następnie powraca do tej samej strony, bogatszy
o informacje, które pozwolą mu dokonać właściwego wyboru.
Jeżeli ekran z zamieszczonymi treściami zawiera kilka możliwych
odpowiedzi, mówimy o nawigacji rozszerzonej. Polega ona na tym,
że ekranów z materiałem uzupełniającym wiedzę, na które zostaje
przekierowany uczestnik po dokonaniu niewłaściwego wyboru, może
być więcej, w zależności od tego, jak poważny popełniono błąd.
79
Ze względu na przebieg lekcji według określonej ścieżki, czyli tzw.
wątku, można wyróżnić trzy jej typy:
T Liniowa — składa się z jednej ścieżki. Uczestnik przechodzi przez
kolejne ekrany. Nie może wybrać innego wątku.
T Wielowątkowa — w obszarze tej lekcji znajdują się ekrany
z co najmniej jednym przyciskiem nawigacyjnym, tworzącym
tzw. tablice wątków. Gdy uczestnik wybierze jeden z nich,
wyznaczona zostaje kolejna ścieżka edukacyjna. Po ukończeniu
jej ścieżki uczeń powraca do ekranu, w którym zaczął ten wątek.
Lekcja wielowątkowa różni się od liniowej tym, że uczestnik ma
możliwość samodzielnego wybrania ścieżki edukacyjnej.
T Losowa — tzw. klaster, w którym zostają zamieszczone strony,
tabele, wątki. Są one losowo wyświetlane podczas lekcji.
Quiz — jedno ze skuteczniejszych narzędzi do weryfikacji wiedzy
uczestników kursu. W systemie Moodle przyjmuje ono formę różnego
rodzaju testów. Opisane narzędzie umożliwia efektywną naukę, ponieważ uczestnik może podjąć kilka prób rozwiązania testu, aby znaleźć
prawidłową odpowiedź. Proces tworzenia quizu jest ściśle związany
z bazą pytań, zamieszczoną w każdym kursie. Zawiera ona kategorie
pytań oraz same pytania — wielokrotnego wyboru, typu prawda/fałsz,
otwarte, typu „dopasuj odpowiedź” oraz takie, na które trzeba udzielić
pisemnej odpowiedzi. Można je eksportować do innego kursu lub użyć
ich do utworzenia kolejnego quizu. Jedną z opcji jest importowanie
pytań z pliku znajdującego się poza platformą. Quiz można dopasować
do potrzeb, czyli określić liczbę pytań oraz ich typ, wyznaczyć termin, w jakim gra będzie dostępna dla uczestników kursu, a przede
wszystkim — czy to narzędzie ma pełnić funkcję oceniającą, czy może
ćwiczeniową. Kolejną opcją jest ustalanie czasu trwania quizu oraz
skali ocen i wyświetlanie informacji zwrotnej. Warto zaznaczyć, że
opisany moduł umożliwia automatyczne wystawianie ocen uczestnikom kursu.
SCORM — (ang. Sharable Content Object Reference Model) standard
(specyfikacja) zapisu danych do e-learningu8. Przygotowane zgodnie
z nim elektroniczne materiały edukacyjne, w pełni interaktywne oraz
multimedialne, można umieścić na Moodle albo każdej innej platformie ze SCORM-em o odpowiednim standardzie. Warto dodać, że ocenia je tylko prowadzący kurs.
8
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/SCORM, dostęp na dzień 09.04.2012.
80
Do wykonania takiego materiału mogą posłużyć narzędzia (eXe, Xerte)
typu open source na licencji GNU General Public License, a więc wykorzystywane bezpłatnie zarówno do celów prywatnych, jak i komercyjnych. Istnieją także rozwiązania komercyjne, czyli płatne (Articulate, Lectoria, Captivate). Ostatnia grupa oprogramowania (CourseLab,
Reload, iSpring Free) służącego do tworzenia materiałów edukacyjnych, kursów zgodnych ze standardem SCORM jest dostępna na licencji freeware.
Wspomniana licencja nie narzuca konieczności pobierania opłat
za wytworzone produkty cyfrowe (dokumenty, grafika, materiały wideo,
aplikacje, kursy) przy użyciu takiej aplikacji9. Jednak dla pewności należy
uważnie ją przeczytać i upewnić się, czy nie zawiera założeń innych
niż ogólnie przyjęte.
Więcej narzędzi służących do tworzenia kursów, treści poza platformą Moodle, zgodnych ze standardem SCORM, można znaleźć pod
adresem: http://docs.moodle.org/22/en/Creating_SCORM_Content oraz
http://www.elearningatlas.com, gdzie zamieszczono godną uwagi darmową bazę narzędzi, zgodną ze specyfikacją SCORM.
Słownik pojęć — narzędzie, które może posłużyć do budowania użytecznych obiektów edukacyjnych, np. paczek obrazów, pakietów definicji fachowej z wybranej dziedziny, tematu poruszanego w ramach
kursu. Osoba korzystająca z niego może dodawać definicje, a także
komentować, oceniać wpisy innych uczestników, podobnie jak w przypadku forum. Słownik pojęć w systemie Moodle pełni funkcję elastycznego narzędzia, które pozwala na efektywną współpracę oraz naukę
zarówno z pojedynczymi osobami, jak i grupami. Wprowadzone definicje można przeszukiwać na kilka sposobów — według alfabetu, kategorii, daty oraz autora.
Na uwagę zasługuje opcja eksportu zawartości słownika za pomocą
narzędzia Portfolio do zewnętrznych serwisów: Flircik, Box.net, Mahara,
Google Picasa oraz Google Docs. Można też pobrać zawartość słownika do pliku o formacie HTML oraz leap2a. Aby było to możliwe,
należy w menu Strona główna wybrać Administracja serwisu, potem
Zaawansowane i uaktywnić funkcję Włącz portfolio. Następnie w menu
Strona główna kliknąć Administracja serwisu, Moduły, Portfolia, Zarządzaj portfolio i włączyć widoczne moduły: Flircik, Box.net, Mahara,
Google Picasa oraz Google Docs.
9
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Freeware, dostęp na dzień 09.04.2012.
81
W systemie Moodle można wyróżnić dwa rodzaje słowników. Pierwszy
to domyślny słownik pomocniczy, tworzony głównie przez uczestników kursu. Można założyć kilka takich słowników w ramach jednego
kursu i dodać je do sekcji/tygodnia/tematu. Drugim typem jest słownik główny. Może go zakładać tylko administrator, i to tylko jeden
w ramach kursu. Dodawanie nowych treści do słownika głównego,
edytowanie ich jest kontrolowane przez osobę prowadzącą szkolenie.
Definicje znajdujące się w słownikach pomocniczych można dodawać
do słownika głównego. Pojęcia zdefiniowane w słownikach mogą zostać
wyróżnione w tekście znajdującym się w całym systemie.
Warsztaty — pozwalają na organizowanie tzw. e-zajęć. Wielozadaniowość tego narzędzia powoduje, że oferuje ono bardzo duże możliwości.
Istota warsztatów polega na tym, że prowadzący zadaje uczestnikom
zajęć wybrany temat do opracowania. Pisemne prace są następnie wysyłane do systemu. Tworzą tzw. repozytorium10, czyli struktury zasobów
cyfrowych, gdzie gromadzone są projekty nadesłane przez uczniów.
Prace mogą zostać poddane ocenie. Uczestnik zajęć ma prawo samodzielnie wystawić notę swojemu projektowi (dokonuje tzw. samooceny). Uczniowie mogą nawzajem oceniać swoje prace. Proces wystawiania not nadzoruje osoba prowadząca warsztaty; najczęściej jest to
nauczyciel. Ważną funkcją warsztatów jest kształcenie umiejętności
wzajemnego oceniania się uczestników. Warto zwrócić uwagę, że takie
działanie zwiększa zaangażowanie uczniów we współpracę.
Przykładowa procedura realizacji warsztatów składa się z kilku faz:
1. przygotowanie tematu, który będzie redagowany w ramach
warsztatu;
2. nadsyłanie prac do oceny przez uczestników zajęć;
3. ocenianie nadesłanych projektów;
4. podsumowanie wszystkich elementów wpływających na ocenę;
5. publikacja oceny końcowej.
Wiki — narzędzie, za pomocą którego tworzona jest baza wiedzy, składająca się z zestawu stron internetowych, w procesie redagowania
różnego typu definicji, tematów, dokumentów, a także dodawania
komentarzy. Odbywa się to na zasadzie interakcji z informacją,
budowania skojarzenia poprzez skojarzenie. W konsekwencji powstaje
10
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Repozytorium, dostęp na dzień 13.04.2012.
82
ogromny zasób wiedzy. Proces ten może być realizowany przez pojedyncze osoby albo grupy. Zasadniczo narzędzie to jest przeznaczone
do pracy zespołowej. Przykład Wiki w skali globalnej to Wikipedia,
tworzona przez ludzi na całym świecie. Omawiane narzędzie cechuje
się otwartością, nielinearnym układem, brakiem granic przestrzennych,
możliwością nieograniczonego rozwoju i wzrostu. Wiki pozwala na
dodawanie swoich informacji do już istniejącego tekstu.
Głównym zadaniem tego narzędzia jest tworzenie, porządkowanie, prezentowanie, gromadzenie, przechowywanie oraz modyfikowanie informacji w ściśle określonym celu. Użytkownicy angażują się w opisane
działania. Warto zwrócić uwagę, że treść jest na bieżąco aktualizowana, poprawiana oraz uzupełniana przez społeczność Wiki.
Efektem tych działań jest szybkie utworzenie strony internetowej,
która spełnia odpowiedni standard (HTML, Creole, NWiki). Informacje
zamieszczone na takiej witrynie można komentować. Narzędzie
pozwala użytkownikom na tworzenie nowych stron, które są następnie
dodawane w kontekście słowa tworzącego hiperłącze. Każda kolejna
jest połączona z pozostałymi za pomocą co najmniej jednego hiperłącza. Z biegiem czasu liczba odsyłaczy systematycznie rośnie, dzięki
czemu Wiki się rozwija. Po utworzeniu nowego hiperłącza automatycznie powstaje nowa strona.
Aby dodać nową witrynę, w trybie edycji należy zarówno przed, jak
i po danym wyrazie, do którego ma zostać dodany odsyłacz, umieścić
dwa nawiasy kwadratowe, np. [[Inkscape]]. Efektem tej operacji jest
powstanie hiperłącza dla słowa Inkscape.
Powstaje zatem możliwość intuicyjnej nawigacji pomiędzy fragmentami
teksu, w których wskazano słowo (odsyłacz). Nowe treści mogą być
rozbudowywane o następne odnośniki, linki. Strony internetowe tworzone w ramach Wiki są dokumentami, których specyfika polega na
tym, że w dowolnym miejscu wybrane słowa bądź wyrażenia stanowią
hiperłącza, odsyłacze do innego dokumentu.
Zadania — narzędzie pozwalające prowadzącemu zajęcia ocenić projekty, zadania wykonane przez kursantów poza platformą Moodle, np.
w ramach kursów stacjonarnych. Prace te zazwyczaj mają formę elektroniczną. Uczeń przesyła je do systemu, by mogły zostać ocenione.
Omawiane narzędzie pozwala stworzyć w ramach platformy rodzaj
e-dziennika.
83
Zadania w systemie Moodle dzielimy na cztery typy:
1. Zaawansowane ładowanie plików — za pomocą tej opcji uczestnik
przesyła plik z zamieszczonymi notatkami na platformę
lub eksportuje go do portfolio. Istnieje możliwość edycji takich
materiałów. Dostępna jest również opcja określania liczby plików,
jaką może dodać uczestnik zajęć. Nadesłane prace w formie
różnego typu dokumentów są oceniane. Materiały mogą zawierać
przypisy. Dostępna jest opcja wysyłania nauczycielowi
powiadomień o dodanej pracy. Prowadzący zajęcia może
wyznaczyć termin, w którym projekty mają zostać mu przekazane.
System pozwala na kilkakrotne dodanie wersji roboczej pracy,
zanim zostanie ostatecznie przesłana do oceny.
2. Tekst online — za pomocą wbudowanego edytora HTML uczestnik
kursu tworzy projekty w postaci stron internetowych, na których
oprócz tekstu może zamieszczać grafikę, materiały wideo. Dużą
zaletą tej funkcji jest to, że kursant nie musi mieć zainstalowanego
na komputerze edytora tekstu, ponieważ korzysta z aplikacji
zamieszczonej w systemie.
3. Prześlij plik — w tym przypadku uczestnik przesyła plik do oceny.
Może to być dowolny dokument tekstowy, graficzny, audio czy
wideo, a także skompresowana witryna WWW.
4. Zadanie offline — ten element szczególnie pomaga w ocenianiu
prac przygotowanych poza systemem Moodle. Uczestnik kursu
widzi tylko treść zadania, jakie ma rozwiązać. Zaleca się,
by instrukcja wykonania danej pracy była dostępna w pliku PDF
oraz zawierała opcję wydruku.
Prowadzący może ocenić wykonane zadania np. w ramach zajęć stacjonarnych, a następnie wstawiać oceny do systemu Moodle. W ten sposób powstaje tzw. e-dziennik.
Warto wspomnieć, że system Moodle można zintegrować z pakietem
MS Office i aplikacjami Google, a także zainstalować moduły płatności PayPal i komunikatora Skype.
Przed skonfigurowaniem kursu, wybraniem odpowiedniej składowej
oraz zasobu do realizacji kursu warto zapoznać się z informacjami
przedstawionymi na rysunku 8.3. Znajduje się na nim trójkąt efektywności uczenia się, stworzony w 1969 roku przez nauczyciela Edgara
Dale’a. Przedstawia on najmocniejsze oraz najsłabsze formy uczenia
się. Z rysunku wynika, że najlepszym sposobem przyswajania wiedzy
84
Rysunek 8.3.
Trójkąt
efektywności
uczenia się
Edgara Dale’a
jest wykonywanie rzeczywistych działań, a najmniej efektywnym —
czytanie i słuchanie. Opisaną zasadę dobrze odzwierciedla powiedzenie „Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Zaangażuj mnie,
a zrozumiem” (Konfucjusz).
Składowe w systemie Moodle doskonale wspierają proces aktywnego
uczenia się, powiązanego z ćwiczeniami praktycznymi. Może to być
np. wspólna praca uczestników zajęć na czacie, wypowiadanie się
na forum, tworzenie Wiki, budowanie wraz z grupą słownika pojęć,
a także udział w głosowaniu oraz wykonywanie zadań. Tworzony kurs
warto skonfigurować tak, by można było korzystać z takich składowych.
Aby proces uczenia się był efektywny, uczestnicy szkolenia powinni
móc współpracować poprzez wykonywanie odpowiednich badań, analiz oraz wykorzystywanie w inny sposób pozyskanej wiedzy. Platforma Moodle oferuje szereg narzędzi, które wspomagają ten proces.
Więcej modułów, wtyczek oraz innych wartościowych rozszerzeń, które
można zainstalować w systemie Moodle, znajduje się pod adresem
http://moodle.org/plugins/.
Na uwagę zasługuje moduł WebQuest. Znajduje się on pod adresem:
http://download.moodle.org/download.php/plugins16/mod/
webquest.zip.
W poniższych ćwiczeniach zostaną przedstawione tylko niektóre
wyżej omówione składowe i zasoby.
85
Ć W I C Z E N I E
8.1
Adres URL
Aby dodać Adres URL strony internetowej:
1. Włącz Tryb edycji. Następnie z listy Dodaj zasób wybierz polecenie
Adres URL (rysunek 8.4).
Rysunek 8.4.
Lista Dodaj zasób
ze wskazanym
poleceniem
Adres URL
2. Wyświetli się formularz z rysunku 8.5. W polu Nazwa wprowadź:
Inkscape — tworzenie grafiki wektorowej. W polu Opis wpisz tekst
pokazany na rysunku 8.5.
Rysunek 8.5. Formularz konfiguracyjny adresu URL
3. Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Zewnętrzny adres
strony http://inkscape.org został dodany do platformy Moodle.
Na głównej stronie kursu wyświetli się odnośnik przedstawiony
na rysunku 8.6.
86
Rysunek 8.6.
Dodany odnośnik
Inkscape — tworzenie
grafiki wektorowej
na stronie głównej
kursu
4. Wybierz odnośnik Inkscape — tworzenie grafiki wektorowej.
Wyświetli się okno z utworzonym opisem programu Inkscape
oraz linkiem http://inkscape.org, którego kliknięcie spowoduje
otwarcie adresu URL.
Ć W I C Z E N I E
8.2
Etykieta
1. Aby dodać etykietę z listy Dodaj zasób, wybierz polecenie Etykieta.
Etykieta może przyjąć np. formę separatora, elementu graficznego
albo może zostać wprowadzona w postaci zwykłego tekstu.
2. Wprowadź ciąg znaków w polu Etykieta tekstowa (rysunek 8.7).
Rysunek 8.7. Okno formularza Etykieta tekstowa
3. Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Efekt operacji widać
na rysunku 8.8.
87
Rysunek 8.8.
Zamieszczony
ciąg znaków,
który przyjmuje
postać etykiety
Ć W I C Z E N I E
8.3
Folder
1. Aby dodać nowy Folder, należy z listy Dodaj zasób wybrać
polecenie Folder. Wyświetli się formularz. W polu Nazwa wpisz
Folder z plikami, a w polu Opis — Przykładowe pliki do zajęć
(rysunek 8.9).
Rysunek 8.9. Tworzenie folderu
2. Wybierz przycisk Utwórz folder. Następnie wprowadź nazwę
folderu — Pliki do zajęć (rysunek 8.10). Zatwierdź
przyciskiem OK.
Rysunek 8.10. Wprowadzanie nazwy folderu Pliki do zajęć
3. Na utworzonym folderze można wykonać operacje: Skompresuj,
Zmień nazwę…, Przenieś…, Usuń… (rysunek 8.11).
88
Rysunek 8.11. Operacje, jakie można wykonać na utworzonym folderze
Ć W I C Z E N I E
8.4
Utwórz foldery o nazwie Dodatkowe 1, Dodatkowe 2 (rysunek 8.12).
Rysunek 8.12.
Założone foldery
o nazwach
Dodatkowe 1,
Dodatkowe 2
Ć W I C Z E N I E
8.5
Strona
1. Aby dodać stronę, należy z listy Dodaj zasób wybrać opcję Strona.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Wyświetli się formularz dodawania nowej strony. W polu Nazwa
oraz Opis wprowadź treść z rysunku 8.13.
Otwórz edytor tekstu MS Word. Następnie utwórz dokument
zawierający informacje z rysunku 8.14.
Zaznacz utworzony dokument. Skopiuj zaznaczoną treść
do Schowka za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl+C.
Wybierz przycisk
Wklej z Worda. Otworzy się okno dialogowe
Wklej z Worda.
Użyj kombinacji klawiszy Ctrl+V, aby wkleić tekst. Efekt tej
operacji widać na rysunku 8.15.
W celu zatwierdzenia wklejania wybierz przycisk Wstaw
(rysunek 8.16).
Kliknij Zapisz i wróć do kursu. Kliknij odnośnik ze strony głównej
kursu (
). Efekt tej operacji widać na rysunku 8.17.
89
Rysunek 8.13. Dodawanie nowej strony
Rysunek 8.14. Tworzenie dokumentu w programie MS Word 2007
Ć W I C Z E N I E
8.6
Zasób
Gdyby zastosować polecenie
Wklej z Worda dla informacji przedstawionych na rysunku 8.18, zostałyby one sformatowane do postaci
widocznej na rysunku 8.16. Aby zachować całość treści, czyli element
graficzny, style linii z rysunku 8.18, wystarczy zapisać dokument
do pliku PDF. Następnie można go umieścić na platformie Moodle
jako zasób.
90
Rysunek 8.15.
Okno dialogowe
Wklej z Worda
Rysunek 8.16. Umieszczanie informacji w formularzu
1. Aby dodać odnośnik do dokumentu, z listy Dodaj zasób wybierz
polecenie Zasób. Wyświetli się formularz dodawania nowego
zasobu. W polu Nazwa oraz Opis wpisz informacje z rysunku 8.19.
Wybierz przycisk Dodaj.
2. Wyświetli się okno dialogowe Wybór plików (rysunek 8.20).
Wybierz polecenie Prześlij plik, a następnie kliknij przycisk
Przeglądaj. Odszukaj miejsce docelowego zapisu
zmodyfikowanego dokumentu z rysunku 8.18. W polu Zapisz
jako wpisz Zestawienie programów. W polu Autor wprowadź swoje
imię i nazwisko. Następnie wybierz przycisk Prześlij ten plik
(rysunek 8.20).
91
Rysunek 8.17. Strona umieszczona w kursie Tworzenie elektronicznych
materiałów dydaktycznych
Rysunek 8.18. Zmodyfikowane informacje dotyczące zestawienia programów
użytkowych
3. Plik zostanie przesłany do systemu Moodle. Wybierz przycisk
Zapisz i wróć do kursu.
4. Na stronie głównej kursu kliknij odnośnik Dokument word
(rysunek 8.21).
5. Efekt wybrania odnośnika Dokument word widać na rysunku 8.22.
92
Rysunek 8.19. Formularz tworzenia nowego zasobu
Rysunek 8.20. Okno dialogowe Wybór plików
Rysunek 8.21.
Odnośnik
Dokument word
93
Rysunek 8.22. Osadzony plik o nazwie Zestawienie programów w formacie
PDF jako zasób — Dokument word
Ć W I C Z E N I E
8.7
Głosowanie
1. Aby dodać moduł Głosowanie, z listy Dodaj składową wybierz
pozycję Głosowanie. Wyświetli się formularz z rysunku 8.23.
W polu Nazwa głosowania wpisz Głosowanie, w polu Wstęp —
Czy zajęcia z informatyki mogą zostać przesunięte na przyszły
tydzień?, w polu Opcja1 — zgadzam się, w polu Opcja2 — nie
zgadzam się, a w polu Opcja3 — brak zdania (rysunek 8.23).
2. Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Na stronie głównej kursu
kliknij odnośnik Głosowanie. Wyświetli się ekran z wcześniej
zdefiniowanymi pozycjami do wyboru (rysunek 8.24).
3. Kliknij odnośnik Przejrzyj 4 odpowiedzi. Wyświetli się ekran
z odpowiedziami wybranymi przez uczestników kursu Tworzenie
elektronicznych materiałów dydaktycznych. Informacje te mogą
zostać pobrane w formacie: Open Office Calc — .ods, MS Excel —
.xls, tekstowym — .txt.
Poniżej przykładowe wyniki głosowania przedstawione w formie
diagramu (patrz rysunek 8.26.).
Ć W I C Z E N I E
8.8
Quiz
1. Aby utworzyć w Moodle quiz pełniący funkcję testu, włącz Tryb
edycji, a następnie z listy Dodaj składową wybierz opcję Quiz.
Wyświetli się formularz dodawania quizu. Można w nim określić,
94
Rysunek 8.23. Formularz składowej Głosowanie
Rysunek 8.24.
Formularz
z polami
do wyboru
Rysunek 8.25. Odpowiedzi udzielone przez użytkowników na zadane pytanie,
utworzone w składowej Głosowanie
95
Rysunek 8.26.
Wizualne
przedstawienie
odpowiedzi na
pytanie:
Czy zajęcia
z informatyki
mogą zostać
przesunięte
na przyszły
tydzień?
jak długo quiz będzie dostępny dla użytkowników, ustalić limit
czasu na rozwiązanie go, metodę oceniania, liczbę prób, treść
informacji zwrotnej, jaką otrzyma uczeń po rozwiązaniu quizu
(w zależności od uzyskanej oceny).
2. Wypełnij wymagane pole Nazwa — wpisz: Quiz z wiedzy
o aplikacjach użytkowych. W polu Dostępne podejścia ustaw wartość
równą 1. Spowoduje to, że quiz będzie można rozwiązać tylko raz.
Zaraz potem zostanie automatycznie oceniony. Gdyby ustawiono
wartość większa od 1, quiz miałby charakter narzędzia
wspomagającego proces uczenia, a nie oceniania. Pozostałe
parametry pozostaw w domyślnej konfiguracji.
3. Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Kliknij odnośnik Quiz
z wiedzy o aplikacja użytkowych (rysunek 8.27).
Rysunek 8.27. Odnośnik Quiz z wiedzy o aplikacjach użytkowych
zamieszczony na stronie głównej kursu
4. Wybierz przycisk Edytuj quiz (rysunek 8.28).
Rysunek 8.28.
Wybranie
przycisku
Edytuj quiz
96
5. Wyświetli się ekran Edycja quizu. Wskaż przycisk Dodaj
pytanie... (rysunek 8.29).
Rysunek 8.29.
Formularz
pozwalający
ustalić
maksymalną
ocenę oraz dodać
nowe pytanie
i stronę
6. Wyświetli się okno dialogowe z kilkoma rodzajami pytań
do wyboru (rysunek 8.30).
Rysunek 8.30.
Okno wyboru
rodzaju nowego
pytania
7. Zaznacz rodzaj pytania Krótka odpowiedź. Wybierz przycisk
Następnie. Wyświetli się formularz z rysunku 8.31. W polu
Nazwa pytania wpisz Edytor tekstu, a w polu Question text —
Wprowadź nazwę edytora tekstu.
8. Wprowadź kolejno odpowiedzi: word, writer, notatnik i ustaw
oceny na wartość 100% (rysunek 8.32). Jeżeli kursant wpisze
jedną z nich, pytanie zostanie zaliczone, a uczeń otrzyma 1 pkt.
9. Wybierz przycisk Zapisz zmiany. Wyświetli się ekran Edycja quizu
z dodanym pytaniem Edytor tekstu (rysunek 8.33).
10. Aby dodać do quizu pytanie typu Wybór wielokrotny, wybierz
przycisk Dodaj pytanie... (rysunek 8.33). Wyświetli się okno
dialogowe z rysunku 8.30.
97
Rysunek 8.31. Formularz konfiguracyjny dla pytania typu Krótka odpowiedź
Rysunek 8.32.
Formularz,
w którym definiuje
się poprawne
odpowiedzi
na zadane pytanie
oraz ich oceny
Rysunek 8.33.
Ekran Edycja
quizu z dodanym
pytaniem
Edytor tekstu
11. Zaznacz pytanie
. Otworzy się formularz
konfiguracyjny. W polu Nazwa pytania wpisz Grafika wektorowa,
a w polu Question text — Który program przeznaczony jest
do tworzenia grafiki wektorowej? (rysunek 8.34). W polu Jedna
lub wiele odpowiedzi zaznacz pozycję Tylko jedna odpowiedź.
W tym przypadku oznacza to, że jedyną poprawną odpowiedzią
jest zaznaczenie opcji Inkscape jako programu do tworzenia
grafiki wektorowej. Jeśli uczeń dokona właściwego wyboru,
otrzyma 1 pkt.
12. Następnie w polu Wybór 1 wpisz Inkscape oraz ustaw wartość
dla oceny 100%, a w polu Wybór 2 wprowadź Photoshop,
98
Rysunek 8.34. Okno formularza konfiguracyjnego pytania Wybór wielokrotny
zaś wartość dla oceny ustal również na 100%. Zapewnia
to zabezpieczenie przed przypadkowym wybraniem odpowiedzi.
W polu Wybór 3 wpisz Gimp, a wartość dla oceny ustal na 100%.
Jeżeli użytkownik wybierze odpowiedź z pól Wybór 2, Wybór 3,
nie otrzyma punktu (rysunek 8.35).
Rysunek 8.35. Dalsza część formularza konfiguracyjnego dla pytania
Wybór wielokrotny
99
13. Wybierz przycisk Zapisz zmiany. Wyświetli się ekran Edycja
quizu z dodanymi pytaniami Edytor tekstu oraz Grafika wektorowa
(rysunek 8.36).
Rysunek 8.36. Ekran Edycja quizu z dodanymi pytaniami Edytor tekstu
oraz Grafika wektorowa
14. Aby dodać do quizu kolejne pytanie typu Dopasuj odpowiedź,
wybierz przycisk Dodaj pytanie... (rysunek 8.36). Wyświetli
się okno dialogowe z rysunku 8.30. Wybierz pytanie
i kliknij przycisk Następne. Wyświetli
się formularz konfiguracyjny dla pytania Dopasuj odpowiedź.
W polu Nazwa pytania wpisz Format plików, a w polu Question
text — Dopasuj odpowiednio (rysunek 8.37). W polu Default mark
ustaw wartość 3. Za wprowadzenie wszystkich poprawnych
odpowiedzi uczeń otrzyma maksymalnie 3 pkt.
Rysunek 8.37. Okno formularza konfiguracyjnego dla pytania Format plików
15. W polu Question 1 wprowadź pytanie i odpowiedź: Dokumenty
edytora tekstu Word zapisywane są w formacie — doc. W polu
Question 2 wpisz pytanie i odpowiedź: Domyślnym formatem zapisu
100
plików programu Inkscape jest format — svg. W polu Question 3
wprowadź pytanie i odpowiedź: Dokumenty programu Photoshop
zapisywane są w formacie — psd (rysunek 8.38).
Rysunek 8.38. Dalsza część formularza konfiguracyjnego dotyczącego pytania
Format plików
z dodanymi pytaniami Edytor tekstu, Grafika wektorowa i Format
plików (rysunek 8.39).
Rysunek 8.39. Wyświetlony ekran Edycja quizu z dodanymi pytaniami
Edytor tekstu, Grafika wektorowa oraz Format plików
101
17. Aby dodać kolejne pytanie z załączonymi odpowiedziami,
wybierz przycisk Dodaj pytanie (rysunek 8.39). Wyświetli
się okno dialogowe z rysunku 8.30. Wybierz polecenie
.
18. Wyświetli się formularz konfiguracyjny. W polu Nazwa pytania
wpisz Pytanie z załączonymi odpowiedziami, a w polu Question
text —
{1:MULTICHOICE:=Moodle#OK~Wordpress#Wrong} jest systemem,
gdzie zostają publikowane elektroniczne materiały dydaktyczne
w formie interaktywnych kursów.
Oficjalna wersja Moodle 1.0 została opublikowana po raz pierwszy
{1:MULTICHOICE: 6 grudnia 2002#Wrong~%100%20 sierpnia 2002 #OK}
Moodle jest: {1:MULTICHOICE:=bezpłatną#OK~płatną#Wrong}
platformą elearningową.
Wpisany tekst widać na rysunku 8.40. Za wybranie poprawnych
odpowiedzi w tym pytaniu można otrzymać maksymalnie 3 pkt.
Rysunek 8.40. Formularz konfiguracyjny dotyczący pytania i załączone
odpowiedzi
Więcej informacji o sposobach i zasadach tworzenia poszczególnych
typów pytań znajdziesz na http://docs.moodle.org/22/en/Questions.
z dodanymi pytaniami Edytor tekstu, Grafika wektorowa, Format
plików i Pytanie z załączonymi odpowiedziami (rysunek 8.41).
Zostaniesz przekierowany do okna dialogowego Edycja quizu.
102
Zwróć uwagę, że przy każdym pytaniu znajduje się pole Ocena,
a w nim maksymalna ilość punktów, jakie można uzyskać
za dokonanie właściwego wyboru.
20. Jeżeli użytkownik wskaże w quizie wszystkie prawidłowe
odpowiedzi, może uzyskać maksymalnie 8 punktów
(rysunek 8.41).
Rysunek 8.41. Okno dialogowe Edycja quizu z dodanymi 4 pytaniami
21. Następnie przejdź do strony głównej kursu i wybierz odnośnik
Quiz z wiedzy o aplikacjach użytkowych. Wyświetli się ekran
z rysunku 8.42. Wskaż przycisk Spróbuj teraz rozwiązać quiz.
Rysunek 8.42.
Ekran Quiz
z wiedzy
o aplikacjach
użytkowych
22. Wyświetli się formularz z pytaniami. Wprowadź poprawne
odpowiedzi i wybierz przycisk Następne. Pojawi się ekran
z Podsumowaniem prób. Wybierz przycisk Zatwierdź wszystkie
i zakończ. Wyświetli się informacja Jeżeli zakończysz to podejście,
nie będziesz mógł zmienić swoich odpowiedzi. Wybierz przycisk
Zatwierdź wszystkie i zakończ.
23. Pojawi się formularz z odpowiedziami użytkownika
(rysunek 8.43).
24. Wybierz odnośnik Zakończ ocenianie.
103
Rysunek 8.43. Formularz z poprawnie udzielonymi odpowiedziami
w Quizie z wiedzy o aplikacjach użytkowych
Ć W I C Z E N I E
8.9
1. Zaloguj się jako administrator. W kursie Tworzenie elektronicznych
materiałów dydaktycznych przejdź do menu Administracja kursem.
Kliknij pozycję Użytkownicy, a następnie Zapisani użytkownicy.
2. Wybierz menu Ustawienia profilu dla Jacek Kowalski, a w nim
odnośnik Zaloguj się jako (rysunek 8.44). W ten sposób umożliwisz
pozostałym uczestnikom kursu rozwiązanie quizu z ćwiczenia 8.8
na komputerze lokalnym. Dzięki temu uzyskasz dostęp
do przykładowego zestawienia wyników.
Rysunek 8.44.
Menu Ustawienia
profilu dla Jacek
Kowalski
3. Przejdź do strony głównej kursu Tworzenie elektronicznych
materiałów dydaktycznych. Rozwiąż quiz, postępując analogicznie
do ćwiczenia 8.8. Powtórz tę operacje dla pozostałych
użytkowników, czyli Marka Krasowskiego, Marysi Nowak
104
i Luizy Sierpniak. Spowoduje to przedstawienie skali ocen
w postaci wykresu słupkowego z rysunku 8.48.
4. Gdy wszyscy użytkownicy udzielą odpowiedzi, przejdź do menu
Administracja kursem (rysunek 8.45). Wybierz odnośnik Oceny.
Wyświetli się Dziennik ocen (rysunek 8.46).
Rysunek 8.45.
Menu
Administracja
kursem
Rysunek 8.46.
Dziennik ocen
uczestników kursu
Tworzenie
elektronicznych
materiałów
dydaktycznych
5. Wybierz odnośnik Quiz z wiedzy o aplikacjach użytkowych,
zaznaczony na rysunku 8.46.
6. Wyświetlą się tabela i wykres słupkowy z przykładowymi
wynikami rozwiązania quizu (rysunki 8.47 i 8.48). Na poniższym
rysunku znajdują się imiona i nazwiska uczestników kursu, którzy
udzielili odpowiedzi na pytania. Zamieszczono tam również
informacje dotyczące daty i godziny rozpoczęcia oraz zakończenia
quizu, a także automatycznie wyliczony czas rozwiązywania go.
Każde pytanie ma określony udział procentowy w stosunku
do całości. Aby podejrzeć odpowiedź na udzielone pytanie,
wystarczy kliknąć wybraną wartość. Istnieje możliwość ponownej
oceny quizu. System pozwala na pobranie wyników z udzielonymi
odpowiedziami w formie tabeli danych, np. w postaci arkusza
MS Excel.
105
Rysunek 8.47. Zestawienie wyników uzyskanych z Quizie z wiedzy
o aplikacjach użytkowych
Rysunek 8.48. Słupkowy wykres uczestników kursu i wyników w zakresie
od 0 do 100%, uzyskanych za rozwiązanie Quizu z wiedzy o aplikacjach
użytkowych
Ć W I C Z E N I E
8.10
Zadanie — Zaawansowane ładowanie plików
1. Z listy rozwijanej Dodaj składową wybierz Zadanie, a następnie
Zaawansowane ładowanie plików. Wyświetli się formularz
z rysunku 8.49. W polu Nazwa zadania wpisz: Zadanie — wykonaj
106
Rysunek 8.49. Dodawanie nowego zadania typu Zaawansowane ładowanie
plików
zrzut ekranu elementu graficznego, a w polu Opis — Za pomocą
programu Paint, Gimp albo Inkscape zrealizuj np.: logo, plakat,
wizytówkę, ulotkę. Następnie zrób zrzut ekranu, na którym znajduje
się jeden z wybranych elementów graficznych oraz prześlij go do
oceny, w formie pliku o rozszerzeniu — tif.
2. Kolejne ustawienia (Dostępne od oraz Termin oddania) ustaw
3.
4.
5.
6.
7.
włączone. Następnie pozostaw uczestnikom kursu możliwość
przesyłania prac po upływie wyznaczonego terminu. W tym celu
w opcji Zapobiegaj przesyłaniu zadań po terminie wybierz Nie.
W dalszej części formularza ustaw wartość poszczególnych opcji
(rysunek 8.50).
Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu.
Kliknij odnośnik Zadanie — wykonaj zrzut ekranu elementu
graficznego (rysunek 8.51).
Wybierz przycisk Prześlij pliki (rysunek 8.52).
Kliknij przycisk Dodaj. Wyświetli się ekran Wybór plików
(rysunek 8.20). Wyszukaj ścieżkę docelową zapisu wykonanego
elementu graficznego. Uzupełnij pola Zapisz jako (np. wpisz logo)
oraz Autor (wpisz swoje imię i nazwisko). Wybierz przycisk
Prześlij ten plik.
107
Rysunek 8.50.
Dalsza część
formularza
dla zadania typu
Zaawansowane
ładowanie plików
Rysunek 8.51. Strona główna kursu Tworzenie elektronicznych materiałów
dydaktycznych ze wskazanym zadaniem do wykonania
Rysunek 8.52. Okno dialogowe pozwalające na przesłanie wykonanego
elementu graficznego w postaci pliku
8. Wyświetli się formularz. Wybierz przycisk Zapisz zmiany. Pojawi
się ekran Wersja robocza oddawanego zadania. Kliknij przycisk
Wyślij do oceny (rysunek 8.53). Na ekranie znajduje się przycisk
Edytuj te pliki, który pozwala na modyfikację dokumentu przed
wysłaniem go do oceny. Można np. zaktualizować plik.
108
Rysunek 8.53. Ekran Wersja robocza oddawanego zadania
9. Wyświetli się kolejny ekran z komunikatem: Po wysłaniu zadania
do oceny nie będzie możliwości skasowania lub dołączenia plików.
Czy chcesz kontynuować? Wybierz przycisk Kontynuuj. Efekt tej
operacji widać na rysunku 8.54. W oknie znajduje się informacja:
Zadanie zostało już zgłoszone do oceny i nie może być
zaktualizowane.
Rysunek 8.54. Ekran przedstawiający informacje o przesłaniu pliku do oceny
Ć W I C Z E N I E
8.11
1. Loguj się po kolei jako każdy uczestnik i przesyłaj w jego imieniu
omawiane pliki (tak jak w ćwiczeniu 8.9). Dzięki temu uzyskasz
pełne zestawienie ocen za wykonane zadanie.
2. Aby ocenić nadesłane pliki, przejdź do menu Administracja
kursem i wybierz pozycję Oceny (rysunek 8.45). Wyświetli
się Dziennik ocen (rysunek 8.55).
3. Wybierz odnośnik Zadanie — wykonaj zrzut ekranu elementu
graficznego, zaznaczony na rysunku 8.55. Pojawi się zestawienie
nadesłanych plików (rysunek 8.56).
109
Rysunek 8.55. Dziennik ocen
Rysunek 8.56. Zestawienie plików nadesłanych przez uczestników kursu
4. Nadesłane pliki zostają ręcznie ocenione przez upoważnioną
do tego osobę. Aby uzyskać podgląd np. pliku graficznego
wykonanego przez użytkownika Michał Susfał, należy wybrać
odnośnik Logo.tif, zaznaczony na rysunku 8.56. Podobnie trzeba
postępować ze wszystkimi dokumentami nadsyłanymi przez
użytkowników.
5. Po wybraniu odnośnika Logo.tif plik zostanie otwarty.
Na rysunku 8.57 widać jego zawartość.
Rysunek 8.57.
Logo w grafice
wektorowej.
Źródło: praca
własna
6. Teraz należy ocenić plik. W tym celu w kolumnie Status wybierz
odnośnik Ocena. Wyświetli się skala od 0 do 100% (rysunek 8.58).
110
Rysunek 8.58.
Domyślna skala
ocen od 0 do 100%
Przykładowe oceny wystawione za elementy graficzne nadesłane
przez uczestników kursu Tworzenie elektronicznych materiałów
dydaktycznych przedstawiono na rysunku 8.59.
Rysunek 8.59. Dziennik ocen zawierający wyniki uzyskane przez uczestników
kursu za rozwiązanie quizu oraz wykonanie zadania
Ć W I C Z E N I E
8.12
Zadanie — Tekst online
1. Aby wykonać zadanie polegające na wprowadzeniu tekstu online
za pomocą wbudowanego edytora HTML, pozwalającego
przygotowywać autorskie prace w postaci stron internetowych
z tekstem, grafiką i materiałami wideo, należy z listy rozwijanej
Dodaj składową wybrać polecenie Tekst online. Wyświetli się
formularz z rysunku 8.60.
2. W polu Nazwa zadania wpisz Zadania i funkcje programu Excel,
a w polu Opis — Opisz podstawowe funkcje i zadania programu Excel.
111
Rysunek 8.60. Formularz konfiguracyjny Zadania — Tekst online
Zaznaczenie opcji Wyświetl opis na stronie kursu spowoduje
wyświetlenie opisu poniżej linku aktywności na stronie głównej
kursu. Odpowiedź powinna być nie dłuższa niż kilka zdań.
3. Kolejna opcja (Dostępne od) umożliwia ustalenie daty dostępu
do zadania. Termin oddania pozwala na określenie ostatecznego
terminu przesłania wykonanej pracy. Obydwie opcje można
aktywować lub nie. Niewyznaczenie terminów będzie oznaczało,
że zadanie wolno wykonać w dowolnym czasie.
4. Ustawienie opcji Zapobiegaj przesyłaniu zadań po terminie na Tak
spowoduje, że po wyznaczonym terminie oddania zadań nie
będzie można ich dostarczyć. Natomiast wybranie Nie pozwoli
na nadsyłanie prac po terminie, jednak nie będą one brane pod
uwagę przy ocenianiu.
5. W polu Ocena można wybrać odpowiednią skalę oceniania.
Domyślnie dostępna to 0 – 100%. Obowiązuje ona na całej
platformie. Kategorię oraz skalę ocen można utworzyć
samodzielnie i dopasować do własnych potrzeb.
112
6. Opcja Zezwalaj na ponowne przesłanie ustawiona na Tak pozwala
na powtórne przesłanie rozwiązania po wystawieniu oceny
przez prowadzącego. Ma to na celu zachęcenie kursantów
do efektywniejszej pracy.
7. Wybranie Tak w opcji Wyślij powiadomienia do nauczycieli
spowoduje, że prowadzący będą otrzymywać na adres e-mail
krótkie powiadomienia o nadesłanych pracach oraz ich
uaktualnieniach.
8. Kliknij przycisk Zapisz i wróć do kursu. Na stronie głównej kursu
kliknij odnośnik Zadania i funkcje programu Excel. Wskaż przycisk
Dodaj zadanie. Wyświetli się ekran z rysunku 8.61. W polu
Oddane zadanie wprowadź odpowiedź.
Rysunek 8.61. Edytor HTML służący do udzielenia odpowiedzi online
9. Po wprowadzeniu odpowiedzi wybierz przycisk Zapisz zmiany.
Następnie z menu Ustawienia kliknij Zarządzanie zadaniem,
a następnie Oglądaj 1 oddanych zadań (rysunek 8.62).
10. Wyświetli się formularz pozwalający na podgląd zadań
wykonanych przez uczestników zajęć oraz wystawianie not
(rysunek 8.63). Procedura oceniania prac jest analogiczna
do ćwiczenia 8.11.
113
Rysunek 8.62.
Menu Zarządzanie
zadaniem
Rysunek 8.63. Formularz umożliwiający podgląd wykonanego zadania
oraz jego ocenę
Ć W I C Z E N I E
8.13
Zadanie — Prześlij plik wideo
1. Nagraj krótki film wideo, przedstawiający proces tworzenia
dwóch dowolnych elementów graficznych w programie Paint.
To zadanie będzie oceniane. Należy zwrócić uwagę na liczbę
osób wykonujących to polecenie oraz możliwości serwera,
na którym zainstalowany jest Moodle. Jeżeli zbyt wielu kursantów
prześle pliki wideo, serwer może zostać przeciążony. Ćwiczenie
to ma na celu pokazanie, jakie możliwości oferuje współpraca
Moodle i jednego z programów do tworzenia materiałów
audiowizualnych.
114
2. Na stronie głównej kursu wybierz z listy rozwijanej Dodaj
składową polecenie Zadania, a następnie Prześlij plik. Wyświetli
się formularz z rysunku 8.64. W polu Nazwa zadania wpisz
Zadanie — wykonaj nagranie. Wprowadź opis z poniższego rysunku.
Pozostałe ustawienia pozostaw w domyślnej konfiguracji.
Rysunek 8.64. Formularz konfiguracyjny Zadanie — Prześlij plik
3. Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Na stronie głównej
kursu kliknij odnośnik Zadanie — wykonaj nagranie. Wybierz
przycisk Prześlij plik.
4. Oprogramowanie, za pomocą którego możesz wykonać
przykładowe nagranie, znajduje się pod adresem http://www.
techsmith.com/jing.html. Pobierz aplikację z oficjalnej strony
projektu. Jeden z ekranów instalacji programu Jing widać
na rysunku 8.65.
Rysunek 8.65.
Ekran instalacyjny
programu Jing
115
5. Po zainstalowaniu aplikacji otwórz program PowerPoint. Uruchom
Jing. Zaznacz obszar nagrywania, a następnie uruchom
nagrywanie. Wykonaj dowolne dwa elementy graficzne.
Po zakończeniu pracy zapisz plik o nazwie Paintnagranie. Film
nie powinien być dłuższy niż 30 sekund. Przykładowy proces
tworzenia oraz nagrywania obiektu granicznego, składającego
się z dwóch elementów graficznych, widać na rysunku 8.66.
Rysunek 8.66.
Przykładowy
proces tworzenia
oraz nagrywania
elementu
graficznego
6. Gdy klikniesz pozycję Prześlij plik, wyświetli się ekran
z przyciskiem Wybierz plik. Pojawi się okno wyboru plików
z rysunku 8.20. Wskaż miejsc zapisu dokumentu Paintnagranie
utworzonego w programie Jing. Wybierz przycisk Zapisz zmiany.
Efekt dodania utworzonego pliku widać na rysunku 8.67.
7. Przejdź do Ustawienia, następnie Zarządzanie zadaniem, a na
koniec Oglądaj 1 oddanych zadań (rysunek 8.62). Wyświetli się
formularz z rysunku 8.68.
8. Aby zobaczyć zawartość pliku nadesłanego przez wybranego
uczestnika, należy w kolumnie Ostatnia modyfikacja wybrać
odnośnik Paintnagranie. Efekt tej operacji widać na rysunku 8.69.
116
Rysunek 8.67. Okno dialogowe z dodanym plikiem o nazwie Paintnagranie,
gotowym do oceny
Rysunek 8.68. Formularz pozwalający wystawić oceny oraz komentarz za
wykonane zadanie
9. Aby ocenić pracę, należy w kolumnie Status wybrać odnośnik
Ocena. Pojawi się skala ocen od 0 do 100% (rysunek 8.58).
Przykładowe oceny za wykonanie Zadania — wykonaj nagranie
Ć W I C Z E N I E
8.14
Zadanie — Prześlij plik audio
1. Kolejną wartą uwagi opcją Moodle jest przesyłanie plików audio
do oceny. Można np. zarejestrować wymowę słówek z języka
angielskiego jako pracę domową i odesłać nauczycielowi.
Prowadzący odsłucha nagrania umieszczone w ustalonym
terminie na platformie przez uczniów, a następnie wystawi noty.
Proces nadsyłania plików oraz oceniania ich jest analogiczny
do ćwiczenia 8.13. Zmienia się jedynie oprogramowanie
do tworzenia plików audio.
117
Rysunek 8.69.
Podgląd
nadesłanego
pliku o nazwie
Paintnagranie
w odtwarzaczu
SWF Opener
Rysunek 8.70. Dziennik ocen przedstawiający ocenione składowe zadania
oraz quiz
2. Aby móc wysłać utworzony plik audio do oceny, na stronie
głównej kursu wybierz z listy Dodaj składową polecenie Zadania,
a następnie Prześlij plik. W polu Nazwa zadania wpisz
Zadanie — audio odpowiedź. W polu Opis wprowadź informacje
z rysunku 8.71.
3. Wybierz polecenie Zapisz i wróć do kursu.
4. Zainstaluj oprogramowanie służące do tworzenia oraz edycji
plików audio. Na rynku dostępnych jest bardzo wiele takich
aplikacji. Wart polecenia darmowy program znajduje się pod
adresem http://audacity.sourceforge.net/download/.
5. Pobierz aplikację Audacity i przystąp do instalacji na komputerze
lokalnym. Po uruchomieniu pliku instalacyjnego wyświetli się
118
Rysunek 8.71. Formularz konfiguracyjny Zadania — Prześlij plik
pierwszy ekran instalatora o nazwie Witamy w Kreatorze instalacji
programu Audacity. Wybierz w nim przycisk Dalej. Pojawi
się ekran z rysunku 8.72. Kliknij Dalej. Na kolejnym ekranie
zostaniesz poproszony o wybranie docelowej lokalizacji. Możesz
pozostawić ustawienia domyślne. Kliknij Dalej. Na kolejnym
ekranie znajduje się informacja o możliwości dodania skrótu
programu na pulpit. Po zakończeniu instalacji należy uruchomić
aplikację. Jej interfejs widać na rysunku 8.73.
Rysunek 8.72.
Ekran instalacyjny
programu Audacity
6. Aby nagrać dźwięk, musisz wybrać przycisk Nagraj. Udziel
stosownej głosowej informacji, czyli odpowiedzi na zadanie.
Zostanie ona zapisana w formie pliku o nazwie Odp_audio.ogg.
Wybierz przycisk Stop (rysunek 8.73).
119
Rysunek 8.73. Interfejs programu Audacity
7. Otwórz menu Plik i kliknij Eksportuj w celu zapisania pliku
(rysunek 8.74).
Rysunek 8.74. Menu Plik z wybranym poleceniem Eksportuj
8. Pojawi się okno dialogowe (jego fragment widać na rysunku 8.75).
W polu Nazwa pliku wpisz odp_audio. Wybierz typ pliku — Pliki
Ogg Vorbis.
9. Jeśli plik audio został utworzony, na stronie głównej kursu
wybierz odnośnik Zadanie — audio odpowiedź. Wyświetli się
okno z opisem zadania oraz informacjami dotyczącymi terminu
oddania zadania. Wybierz przycisk Prześlij plik (rysunek 8.76).
120
Rysunek 8.75. Fragment okna dialogowego Eksportuj plik
Rysunek 8.76. Okno dialogowe przedstawiające podstawowe informacje
dotyczące realizowanego zadania
10. Na kolejnym ekranie wskaż przycisk Wybierz plik. Następnie
wykonaj czynności przedstawione na rysunku 8.20. Po wskazaniu
lokalizacji utworzonego pliku wybierz przycisk Zapisz zmiany.
Efekt tej operacji widać na rysunku 8.77.
11. Przejdź do menu Ustawienia. Wybierz Zarządzanie zadaniem,
a następnie Oglądaj 1 oddanych zadań (rysunek 8.62). Wyświetli
się formularz z rysunku 8.78.
12. Wystawienie ocen odbywa się analogicznie do ćwiczenia 8.13.
Przykładowe oceny za wykonanie Zadania — audio odpowiedź
Ć W I C Z E N I E
8.15
Zadanie offline
Aby móc ocenić prace wykonane poza systemem Moodle, należy na
stronie głównej kursu z listy rozwijanej Dodaj składową wybrać polecenie Zadania, a następnie Zadanie offline. W wyświetlonym formularzu trzeba uzupełnić wymagane pola, czyli podać nazwę zadania
121
Rysunek 8.77. Dodanie pliku Odp_audio.ogg, który zawiera nagraną
odpowiedź na zadanie
Rysunek 8.78. Formularz pozwalający sprawdzić zawartość zadania
i ocenić je
Rysunek 8.79. Dziennik ocen z dodanymi ocenami za Zadanie — audio
odpowiedź
do wykonania oraz jego opis. Oceniane prace mogą być kartkówkami,
sprawdzianami, klasówkami oraz innymi projektami. Na platformie
pojawiają się jedynie noty. Na rysunku 8.80 przedstawiono przykładowe oceny za projekty wykonane poza systemem Moodle.
122
Rysunek 8.80. Formularz z częściowo wystawionymi ocenami za projekty
wykonane poza systemem Moodle
Ć W I C Z E N I E
8.16
Baza danych
1. Aby utworzyć bazę danych na stronie głównej kursu, z listy
Dodaj składową wybierz polecenie Baza danych. Wyświetli
się formularz z rysunku 8.81. W polu Nazwa wpisz Baza danych —
programy użytkowe, a w polu Wprowadzenie wprowadź treść
przedstawioną na rysunku 8.81.
Rysunek 8.81. Fragment formularza konfiguracyjnego baz danych
2. W kolejnej części formularza konfiguracyjnego bazy danych
(rysunek 8.82) znajduje się kilka opcji. Zaznaczenie pierwszej
z nich powoduje wyświetlenie opisu na stronie głównej kursu
poniżej linku aktywności (rysunek 8.83). Kolejne opcje dotyczą
ustalenia terminów, w których można dodawać wpisy do bazy
(Dostępny od, Dostępny do) i przeglądać bazę danych (Podgląd z,
Podgląd). Pozostaw te ustawienia bez wyznaczenia konkretnych
przedziałów czasowych (rysunek 8.82).
3. W opcji Wymagane wpisy ustaw wartość 3. Jest to liczba wpisów,
które należy zdefiniować w bazie, aby móc otrzymać ocenę.
W sekcji Wpisy wymagane przed przeglądaniem ustaw wartość 3.
123
Rysunek 8.82.
Dalsza część
formularza
konfiguracyjnego
bazy danych
Rysunek 8.83. Link oraz opis baz danych zamieszczone na stronie głównej
kursu
4.
5.
6.
7.
Ta opcja pozwala wykluczyć sugerowanie odpowiedzi. Zanim
uczestnik zobaczy wcześniejsze wybory, musi sam umieścić
określoną liczbę wpisów, w tym przypadku trzy. Dopiero
po wprowadzeniu tylu rekordów wyświetlą się informacje
wprowadzone przez innych użytkowników. W opcji Maksymalna
liczba wpisów ustaw wartość 3. Po wprowadzeniu trzech wpisów
nie będzie można umieścić kolejnego. Takie ograniczenie
uczestnik dodaje do tworzonej bazy.
Istnieje możliwość umieszczania komentarzy do wprowadzanych
wpisów. Aby było to możliwe, przy poleceniu Komentarze
wskaż Tak. Zaznaczenie w opcji Wymagają zatwierdzenia pozycji
Tak powoduje, że dodane wpisy muszą zostać zatwierdzone
przez nauczyciela, zanim będą widoczne dla uczestników kursu.
Wybierz przycisk Zapisz i wróć do kursu. Na stronie głównej
kursu kliknij link aktywności (rysunek 8.83).
Wyświetli się formularz z listą Utwórz nowe pole. Wybierz w nim
opcję numer (rysunek 8.84).
W wyświetlonym formularzu w polach Numer pola oraz Opis
pola wpisz Lp. Na liście Utwórz nowe pole wybierz opcję Tekst.
W formularzu, który się pojawi, w polu Nazwa pola oraz Opis
pola wpisz Nazwa programu. Ponownie wybierz sekcję Tekst
i wprowadź informację Zastosowanie. W nowo utworzonym polu
124
Rysunek 8.84. Okno dialogowe z rozwiniętym menu Utwórz nowe pole
tego samego typu wpisz Typ licencji. Utwórz ostatnią sekcję typu
URL i wprowadź Link do oficjalnej strony projektu. Efekt całej
operacji widać na rysunku 8.85.
Rysunek 8.85. Formularz z nowo dodanymi polami
8. Przejdź do zakładki Dodaj wpis. W polu Lp wprowadź 1, w polu
Nazwa programu — Inkscape, w polu Zastosowanie — tworzenie
grafiki wektorowej, w polu Typ licencji — GNU General Public
License, a w polu Link do oficjalnej strony projektu —
http://inkscape.org. W celu dodania wprowadzonych informacji
wybierz przycisk Zapisz i dodaj następny (rysunek 8.86).
125
Rysunek 8.86. Dodawanie pierwszego wpisu do Bazy danych — programy
użytkowe
9. Gdy wybierzesz przycisk Zapisz i dodaj następny, wyświetli
się formularz. W polu Lp wpisz 2, w polu Nazwa programu —
Audacity, w polu Zastosowanie — nagrywanie i edycja dźwięku,
w polu Typ licencji — GNU General Public License, a w polu Link
do oficjalnej strony projektu — http://audacity.sourceforge.net
(rysunek 8.87). W celu dodania tych informacji wybierz przycisk
Zapisz i pokaż.
Rysunek 8.87. Dodawanie drugiego wpisu do Bazy danych — programy
użytkowe
126
10. Aby dodać kolejny wpis, w polu Lp wpisz 3, w polu Nazwa
programu — Jing, w polu Zastosowanie — tworzenie materiałów
wideo w biznesie oraz edukacji, w polu Typ licencji — Freeware,
a w polu Link do oficjalnej strony projektu — http://www.techsmith.
com/jing.html. W celu zatwierdzenia operacji wybierz przycisk
Zapisz i pokaż. Efekt tej operacji widać na rysunku 8.88.
Rysunek 8.88. Dodawanie trzeciego wpisu do Bazy danych — programy
użytkowe
11. W celu wyświetlenia zawartości bazy danych można m.in.
wybrać zakładkę Podgląd listy (rysunek 8.89).
12. Aby odnaleźć wprowadzone informacje, wybierz zakładkę
Szukaj. Wyświetli się formularz z rysunku 8.90. Wpisz nazwę
programu albo imię lub nazwisko osoby, która wprowadzała
te dane.
13. Przejdź do zakładki Ustawienia, aby eksportować zawartość
bazy danych do pliku .zip. Nadaj jej odpowiednią nazwę. W tej
samej zakładce możesz importować bazę danych z pliku .zip
(rysunek 8.91).
14. W zakładce Eksportuj znajdziesz opcje związane z eksportem
zawartości bazy danych.
127
Rysunek 8.89. Widok zawartości utworzonej bazy danych w zakładce
Podgląd listy
Rysunek 8.90. Formularz pozwalający na wyszukiwanie informacji w bazie
danych
15. Eksportuj Bazę danych — programy użytkowe do pliku .ods.
W tym celu wybierz pola Nazwa programu oraz Zastosowanie.
Na rysunku 8.93 znajdują się przykładowe oceny za wprowadzenie
wpisów do Bazy danych — programy użytkowe.
128
Rysunek 8.91. Podgląd zakładki Ustawienia, gdzie można importować oraz
eksportować bazę danych
Rysunek 8.92. Widok zakładki Eksportuj, znajdującej się w Bazie danych –
programy użytkowe
129
Rysunek 8.93. Widok dziennika ocen dla Bazy danych — programy użytkowe
Ć W I C Z E N I E
8.17
Czat
1. Aby dodać Czat, na stronie głównej kursu wybierz z listy Dodaj
składową polecenie Czat. Wyświetli się formularz z rysunku 8.94.
W polu Nazwa chatroomu wpisz CZAT — programy użytkowe,
a w sekcji Wstęp wprowadź informacje widoczne na rysunku 8.94.
Ustal dzień i godzinę spotkania na czacie.
2. Przeprowadź pomiędzy uczestnikami zajęć rozmowę na temat
znaczenia programów użytkowych w tworzeniu elektronicznych
materiałów dydaktycznych. Na rysunku 8.95 widać przykładowy
wygląd okna Czat.
Ć W I C Z E N I E
8.18
Forum
1. Aby dodać składową Forum, na stronie głównej kursu wybierz
z listy Dodaj składową polecenie Forum. Wyświetli się formularz
z rysunku 8.96. W polu Nazwa Forum wpisz Poprawa jakości kursu.
W sekcji Rodzaj forum wybierz Forum standardowe do użytku
ogólnego. W polu Wstęp wprowadź informacje z rysunku 8.96.
Pozostałe ustawienia pozostaw w domyślnej konfiguracji.
130
Rysunek 8.94. Formularz konfiguracyjny dla składowej Czat
Rysunek 8.95. Widok okna Czat z zalogowanym użytkownikiem
2. Przeprowadź dyskusję pomiędzy uczestnikami kursu na temat
Co wpływa na polepszenie jakości kursu?
131
Rysunek 8.96. Fragment formularza ustawień forum
Rysunek 8.97. Widok panelu forum o nazwie Poprawa jakości kursu
w składowej Forum
Ć W I C Z E N I E
8.19
Lekcja liniowa
1. Aby dodać lekcję na stronie głównej kursu, wybierz z listy
Dodaj składową polecenie Lekcja. Wyświetli się formularz
konfiguracyjny z rysunku 8.98. W polu Nazwa wpisz Programy.
Pole Limit czasu pozostaw nieaktywne. Opcja ta pozwala określić,
ile czasu zajmie realizacja lekcji. Odpowiedzi udzielone
po upływnie wyznaczonego terminu nie będą brane pod uwagę
przy wystawianiu ocen.
2. Wyznaczenie dat (Dostępne od, Termin końcowy) pozwala określić
przedział czasowy, w którym dostępna jest lekcja. Pozostaw te
opcje nieaktywne. Spowoduje to, że lekcja będzie dostępna cały
czas. Kursant w dowolnym czasie zapozna się z przekazywanymi
na niej informacjami.
3. Parametr Maksymalna liczba odpowiedzi/przejść informuje,
ile jest dostępnych przejść do innych stron. Opcje te można
zmienić w każdej chwili. Przykładowo dla pytania typu prawda/
fałsz liczba powinna wynosić 2. Domyślnie ustawiona jest
132
Rysunek 8.98.
Fragment
formularza
konfiguracyjnego
Lekcji
wartość 4. Jeżeli w polu Ocena wybierzesz opcję Brak oceny, lekcja
nie zostanie wzięta pod uwagę przy wystawianiu not. Wskazanie
każdej innej wartości sprawia, że będzie ona oceniana.
4. Jeżeli w opcji Lekcja ćwiczeniowa wybierzesz Tak, zajęcia nie
pojawią się w dzienniku ocen. Parametr Punktacja za pytanie
ustawiony na Tak pozwala użyć innej punktacji dla każdego
pytania z osobna. Po wybraniu Tak w opcji Re-takes allowed
można powtarzać zajęcia. Opcja Ocenianie wielu podejść pozwala
zadecydować, czy oceną za odbycie lekcji ma być średnia
ze wszystkich podejść, czy może najlepsza uzyskana nota.
5. Zaznaczenie Tak w opcji Wyświetlaj bieżący wynik w trakcie
rozwiązywania lekcji powoduje przedstawienie aktualnie
uzyskanej oraz maksymalnej liczby punktów możliwych
do zdobycia.
6. Jeżeli w opcji Pozwól studentom zmieniać odpowiedzi wybierzesz
Tak, uczestnik kursu będzie mógł powtórzyć pytanie, na które
udzielił nieprawidłowej odpowiedzi. Zaznaczenie Tak w Wyświetl
przycisk zmian powoduje, że gdy kursant dokona błędnego
wyboru, wyświetli się przycisk pozwalający ponowić próbę.
133
Ustalenie w opcji Maksymalna liczba podejść wartości na 1 sprawi,
że będzie można tylko raz udzielić odpowiedzi na pytanie.
To ustawienie dotyczy zadań w całej lekcji. Zaznaczenie Tak
w opcji Wyświetl domyślną informację zwrotną powoduje
wyświetlenie zdefiniowanej informacji zwrotnej. Ustawienie Tak
w sekcji Wskaźnik postępu sprawia, że w dolnej części ekranu
pojawia się pasek stanu informujący o wykonaniu zadania
(w ujęciu procentowym). Zaznaczenie Tak w opcji Wyświetl lewe
menu powoduje wyświetlenie spisu treści lekcji. Można uzależnić
uruchamianie tej opcji od określonych wskaźników, np. od liczby
poprawnych odpowiedzi.
Rysunek 8.99.
Kolejna część
formularza
konfiguracyjnego
Lekcji liniowej
7. Zapisz wprowadzone ustawienia — wybierz przycisk Zapisz
i wróć do kursu. Na stronie głównej kursu kliknij odnośnik
Programy, czyli nazwę utworzonej lekcji. Wyświetli się ekran
z rysunku 8.100.
T Importuj pytania — pozwala na importowanie pytań
utworzonych w innym systemie albo znajdujących się w bazie
wybranego kursu w Moodle. Można je pobrać spoza platformy.
T Importuj pokaz slajdów — pozwala importować prezentacje
multimedialne utworzone w programie PowerPoint. Moodle
pominie część formatowania oraz dodatków (animacji), a więc
zostaną one utracone podczas pobierania.
T Wstaw tabelę rozgałęzień — pozwala dodać stronę, na której
można zamieścić odpowiednie treści oraz nawigację w postaci
przycisków, umożliwiającą przemieszczanie się pomiędzy
założonymi witrynami.
134
Rysunek 8.100.
Okno dialogowe
inicjujące
tworzenie lekcji
Wstaw klaster — za pomocą tej opcji utworzysz kilka stron,
które będą wybierane losowo.
T Wstaw stronę pytań — pozwala na wstawienie strony
zawierającej pytania.
Wybierz polecenie Wstaw tabelę rozgałęzień (rysunek 8.100).
Na rysunku 8.101 przedstawiono schemat graficzny lekcji
jednowątkowej, która zostanie utworzona w tym zadaniu.
Na potrzeby ćwiczeniowe należy przyjąć, że blok w kształcie
prostokąta to tytuły pojedynczych stron. Strzałki symbolizują
przejścia pomiędzy nimi. Na pierwszej witrynie znajdzie się
przycisk Start. Wybranie go spowoduje przekierowanie uczestnika
do następnej strony lekcji — Edytory tekstu. Tam zostaną
zamieszczone dwa przyciski — Dalej oraz Wstecz (na schemacie
z rysunku 8.101 są to strzałki). Aby przejść do kolejnej strony,
należy wybrać Dalej. W celu cofnięcia się do strony poprzedniej
trzeba kliknąć Wstecz. To jeden z najprostszych wariantów
nawigacji pomiędzy stronami lekcji tworzonej w systemie Moodle.
W tym ćwiczeniu poznasz podstawowe sposoby przygotowywania
prostej wersji zajęć.
Gdy wybierzesz link Wstaw tabelę rozgałęzień (rysunek 8.100),
wyświetli się formularz z rysunku 8.102. W polu Tytuł strony
wpisz Kategorie programów. Następnie w sekcji Opis wprowadź
informacje widoczne na rysunku 8.102. Pozostałe ustawienia
pozostaw w domyślnej konfiguracji.
Na rysunku 8.103 widać efekt wprowadzenia kompletnych
informacji dla strony o nazwie Kategorie programów, dostępnej
w zakładce Podgląd.
T
8.
9.
10.
11.
135
Rysunek 8.101.
Schemat struktury
lekcji
jednowątkowej
Kategorie
programów.
Źródło: praca
własna
Rysunek 8.102. Fragment formularza konfiguracyjnego dla strony Kategorie
programów
12. Utwórz stronę o nazwie Edytory tekstu. W tym celu wybierz
polecenie Wstaw tabelę rozgałęzień (rysunek 8.104).
13. Gdy ponownie klikniesz przycisk Wstaw tabelę rozgałęzień,
wyświetli się formularz konfiguracyjny z rysunku 8.105. W polu
Tytuł strony wpisz Edytory teksu. W sekcji Opis wprowadź
informacje widoczne na rysunku 8.105. W polu Zawartość 1 wpisz
Dalej, a w polu Zawartość 2 — Wstecz.
136
Rysunek 8.103. Utworzona strona Kategorie programów
Rysunek 8.104. Dodawanie kolejnej strony do tworzonej lekcji
14. Efekt poprawnego wprowadzenia informacji z rysunku 8.105
15. Aby utworzyć kolejną stronę o nazwie Arkusze kalkulacyjne,
przejdź do zakładki Edycja (rysunek 8.104) i wybierz polecenie
Wstaw tabelę rozgałęzień. Wyświetli się formularz konfiguracyjny
z rysunku 8.107. W polu Tytuł strony wpisz Arkusze kalkulacyjne.
W sekcji Opis wprowadź informacje widoczne na rysunku 8.107.
W polu Zawartość 1 wpisz Dalej, a w polu Zawartość 2 — Wstecz.
16. Efekt zatwierdzonych informacji dotyczących strony Arkusze
kalkulacyjne widać na rysunku 8.108.
17. Aby utworzyć kolejną stronę o nazwie Prezentacje multimedialne,
przejdź do zakładki Edycja z rysunku 8.104 i wybierz polecenie
Wstaw tabelę rozgałęzień. Wyświetli się formularz konfiguracyjny
z rysunku 8.109. W polu Tytuł strony wpisz Prezentacje
multimedialne. W sekcji Opis wprowadź informacje widoczne
na rysunku 8.109. W polu Zawartość 1 wpisz Dalej, a w polu
Zawartość 2 — Wstecz.
Rysunek 8.105. Formularz konfiguracyjny strony Edytory tekstu
Rysunek 8.106. Utworzona strona Edytory tekstu
18. Na rysunku 8.110 przedstawiono efekt utworzenia strony
Prezentacje multimedialne.
137
138
Rysunek 8.107. Formularz konfiguracyjny strony Arkusze kalkulacyjne
Rysunek 8.108. Utworzona strona Arkusze kalkulacyjne
1. Aby utworzyć kolejną stronę o nazwie Grafika, przejdź
do zakładki Edycja z rysunku 8.104 i wybierz polecenie Wstaw
tabelę rozgałęzień. Wyświetli się formularz konfiguracyjny
139
Rysunek 8.109. Formularz konfiguracyjny strony Prezentacje multimedialne
Rysunek 8.110. Utworzona strona Prezentacje multimedialne
z rysunku 8.111. W polu Tytuł strony wpisz Grafika. W sekcji Opis
wpisz informacje widoczne na rysunku 8.111. W polu Zawartość 1
wpisz Dalej, a w polu Zawartość 2 — Wstecz.
140
Rysunek 8.111. Formularz konfiguracyjny strony Grafika
20. Na rysunku 8.112 przedstawiono efekt utworzenia strony Grafika.
Rysunek 8.112. Utworzona strona Grafika
141
21. Aby utworzyć kolejną stronę o nazwie Dźwięk, przejdź
z rysunku 8.113. W polu Tytuł strony wpisz Dźwięk. W sekcji
Opis wprowadź informacje widoczne na rysunku 8.113. W polu
Zawartość 1 wpisz Dalej, a w polu Zawartość 2 — Wstecz.
Rysunek 8.113. Formularz konfiguracyjny strony Dźwięk
22. Na rysunku 8.114 przedstawiono utworzoną stronę Dźwięk.
23. Aby utworzyć kolejną stronę o nazwie Video, przejdź
142
Rysunek 8.114. Utworzona strona o nazwie Dźwięk
z rysunku 8.115. W polu Tytuł strony wpisz Dźwięk. W sekcji
Opis wprowadź informacje widoczne na rysunku 8.115. W polu
Zawartość 1 wpisz Koniec, a w polu Zawartość 2 — Wstecz.
Rysunek 8.115. Formularz konfiguracyjny strony Video
143
Rysunek 8.116. Utworzona strona o nazwie Video w lekcji liniowej
24. Zwróć uwagę na kolumnę Przejścia widoczną na rysunku 8.117.
Tylko tak ustawione przejścia pomiędzy stronami będą zgodne
z początkowymi założeniami przedstawionymi na schemacie
z rysunku 8.101. Umożliwi to płynne przemieszczanie się między
utworzonymi stronami.
Rysunek 8.117. Skrócony widok przejść pomiędzy utworzonymi stronami
Ć W I C Z E N I E
8.20
Lekcja z pytaniami
Na rysunku 8.118 przedstawiono schemat lekcji, która zostanie utworzona w tym ćwiczeniu. Bloki w kształcie prostokąta oznaczają utworzoną pojedynczą stronę, na której znajduje się pytanie. Strzałki symbolizują kierunek przejść do kolejnych witryn. Po wybraniu przycisku
144
Rysunek 8.118.
Schemat struktury
lekcji
jednowątkowej
z pytaniami
Start, znajdującego się na pierwszej stronie o nazwie Lekcja z pytaniami, użytkownik zostanie przekierowany do następnej strony z pytaniem Czy program MS Word służy do tworzenia jedno- i wielostronicowego dokumentu? Jeżeli wybierze Tak, przejdzie do strony z kolejnym
pytaniem. Jeśli zaś kliknie przycisk Nie, pozostanie na tej samej witrynie. Kolejne strony są tworzone na tej samej zasadzie. W tym ćwiczeniu zaprezentuję przykład lekcji jednowątkowej. Wykonanie jej pozwoli
jednak tworzyć bardziej skomplikowane, wielowątkowe zajęcia.
1. Aby utworzyć kolejną lekcję, na stronie głównej kursu z listy
Dodaj składową wybierz polecenie Lekcja. Wyświetli się formularz
konfiguracyjny Tworzenie lekcji. Wprowadź ustawienia
z rysunków 8.98 i 8.99. Po wybraniu nazwy lekcji na stronie
głównej kursu wyświetli się okno dialogowe przedstawione
na rysunku 8.100. Wybierz polecenie Wstaw tabele rozgałęzień.
W polu Tytuł strony wpisz Lekcja z pytaniami, a w sekcji Opis
wprowadź treść widoczną na rysunku 8.119.
2. Gdy wybierzesz przycisk Zapisz stronę, wyświetli się ekran
z rysunku 8.121. Kliknij polecenie Pytanie.
3. Pojawi się menu przedstawione na rysunku 8.122.
145
Rysunek 8.119. Fragment formularza konfiguracyjnego dla strony Lekcja
z pytaniami
Rysunek 8.120. Widok utworzonej strony Lekcja z pytaniami
Rysunek 8.121. Dodawanie kolejnej strony typu Pytanie
146
Rysunek 8.122.
Okno dialogowe
Wstaw stronę
pytań
4. Wybierz polecenie Krótka odpowiedź. Wyświetli się formularz
Wstaw stronę pytań. W polu Tytuł strony wpisz MS Word. W sekcji
Opis wprowadź informacje widoczne na rysunku 8.123.
Rysunek 8.123. Fragment formularza Wstaw stronę pytań
5. W polu Odpowiedz 1 wpisz Tak, w polu Informacja zwrotna —
Dobrze, w polu Odpowiedź 2 — Nie, a w polu Informacja zwrotna —
Uzupełnij swoją wiedzę (rysunek 8.124).
6. Efekt wprowadzenia informacji dotyczących strony MS Word
w zakładce Podgląd widać na rysunku 8.125.
7. Wybierz przycisk Wstaw stronę pytań. Dodaj kolejną stronę —
kliknij polecenie Pytanie (rysunek 8.121). Wyświetli się ekran
Wstaw stronę pytań. Wybierz opcję Krótka odpowiedź
(rysunek 8.122). Pojawi się formularz o nazwie Wstaw stronę
pytań. W polu Tytuł strony wpisz Microsoft Excel. W sekcji Opis
147
Rysunek 8.124. Dalsza część formularza Wstaw stronę pytań
Rysunek 8.125. Widok utworzonej strony MS Word
8. W polu Odpowiedź 1 wpisz Tak, w polu Informacja zwrotna —
9. Efekt wprowadzenia informacji dotyczących strony Microsoft
Excel w zakładce Podgląd widać na rysunku 8.128.
148
Rysunek 8.126. Fragment formularza tworzonej strony Microsoft Excel
Rysunek 8.127. Ciąg dalszy formularza dla strony Microsoft Excel
kliknij polecenie Pytanie (rysunek 8.121). Wyświetli się ekran
pytań. W polu Tytuł strony wpisz PowerPoint. W sekcji Opis
149
Rysunek 8.128. Widok utworzonej strony Microsoft Excel
Rysunek 8.129. Fragment formularza Wstaw stronę pytań dla strony
PowerPoint
12. Efekt wprowadzenia informacji dotyczących strony PowerPoint
wybierz polecenie Pytanie z rysunku 8.121. Wyświetli się ekran
pytań. W polu Tytuł strony wpisz Inkscape. W sekcji Opis
150
Rysunek 8.130.
Dalszy ciąg
formularza Wstaw
stronę pytań dla
strony PowerPoint
Rysunek 8.131. Widok utworzonej strony PowerPoint
15. Efekt wprowadzenia informacji dotyczących strony Inkscape
151
Rysunek 8.132. Fragment formularza Wstaw stronę pytań dla strony Inkscape
Rysunek 8.133.
Dalszy ciąg
formularza Wstaw
stronę pytań
dla strony
Inkscape
152
Rysunek 8.134. Widok utworzonej strony w zakładce Podgląd dla strony
Inkscape
16. Zwróć uwagę na kolumnę Przejścia na rysunku 8.135. Jest to
prawidłowe ustawienie przejść pomiędzy utworzonymi stronami,
zgodne ze schematem przedstawionym na rysunku 8.116.
Rysunek 8.135. Skrócony widok przejść pomiędzy utworzonymi stronami
9
Zamieszczanie materiałów
w internecie
W tym rozdziale przedstawię kilka wskazówek, propozycji dotyczących możliwości instalacji systemu Moodle oraz zamieszczania materiałów wykonanych na platformie w internecie.
Nie jest to kompletna instrukcja, zawierająca całą procedurę instalacji
krok po kroku, ponieważ użytkownik ma do wyboru kilka możliwości.
To, jaką wybierze, zależy od jego potrzeb oraz oczekiwań.
Warto zaznaczyć, że Moodle zainstalowane na komputerze lokalnym
może posłużyć tylko jako bezpłatne narzędzie, pozwalające na realizację ćwiczeń zawartych w tej publikacji. Rozwiązanie to zostało
omówione krok po kroku w rozdziale 2. System może też posłużyć jako
środowisko pracy służące do przygotowywania, opracowywania, testowania elektronicznych materiałów dydaktycznych w formie kursu.
Użytkownik za jego pomocą eksportuje szkolenie do pliku, a następnie importuje na platformę Moodle zainstalowaną w internecie.
Przykładowo dana osoba otrzymuje zlecenie na opracowanie elektronicznych materiałów dydaktycznych albo innego kursu na potrzeby
określonego projektu, tworzonego przez organizację, instytucję. Szkolenie takiej osoby może być jednym z kilkunastu wchodzących w skład
projektu. Wówczas wystarczy zainstalować system Moodle na lokalnym komputerze i opracować taki materiał, posługując się informacjami zawartymi w tej książce. Wykonany samodzielnie kurs, dostarczony w formie gotowego pliku, wzbudzi podziw i uznanie. To z kolei
może się przełożyć na większe wynagrodzenie.
154
Aby móc eksportować oraz importować zrealizowany kurs, należy
przejść do menu Administracja kursem (rysunek 9.1), a następnie
wybrać opcję Import albo Kopia zapasowa.
Rysunek 9.1.
Menu
Administracja
kursem
Aby móc przenieść cały system Moodle z serwera lokalnego na wybrany serwer w internecie, należy użyć odpowiedniego programu typu
klient FTP. W tym celu można skorzystać z darmowej aplikacji Filezilla, dostępnej pod adresem http://filezilla-project.org.
Aby platforma e-learningowa Moodle została odnaleziona w sieci,
potrzebna jest domena, czyli adres internetowy. Można użyć rozwiązań zarówno bezpłatnych, jak i płatnych. Darmowe najlepiej sprawdzają się do celów ćwiczeniowych. Natomiast do prowadzenia szkoleń
komercyjnych oraz innej profesjonalnej działalności internetowej niezbędne są domena oraz serwer w komercyjnym wydaniu. Na rynku
dostępnych jest wiele firm świadczących usługi hostingowe. Sprawdzone rozwiązania znajdziesz pod adresem www.najtańsze-domeny.pl
(witrynę widać na rysunku 9.2).
Rysunek 9.2. Serwis, w którym znajdziesz profesjonalne usług hostingowe
Rozdział 9. • Zamieszczanie materiałów w internecie
155
Jeśli już posiadasz domenę, powinieneś wybrać serwer spełniający
warunki instalacyjne systemu Moodle. Znajdziesz go pod adresem
http://futurehost.pl. Na wymienionej witrynie działa automatyczny
instalator darmowych aplikacji, w tym Moodle, co oznacza, że instalacja omawianej platformy sprowadza się do kilku kliknięć. Operacja po
wybraniu przycisku Instaluj tą aplikację, pokazanego na rysunku 9.3,
przebiega tak samo jak w przypadku komputera lokalnego (całą procedurę przedstawiono w rozdziale 3.).
Rysunek 9.3. Kreator automatycznej instalacji Moodle w serwisie
www.futurehost.pl
156
Zakończenie
Zdobyłeś już cenne doświadczenie, poznałeś podstawy tworzenia elektronicznych materiałów dydaktycznych w postaci
kursu na samodzielnie zainstalowanej platformie Moodle.
Mam nadzieje, że często będziesz wracał do tych materiałów, aby odświeżyć wiedzę. Mogą się one stać cenną pomocą szkoleniową
P.S. Jeżeli książka Ci się podobała, prześlij swoją opinię pod adresem
[email protected].
Pozdrawiam i życzę sukcesów,
Michał Susfał, www.michalsusfal.pl
158
Bibliografia
1. William H. Rice IV,Tworzenie serwisów e-learningowych
z Moodle 1.9, Helion, Gliwice 2009.
2. Piotr Brzózka, Moodle dla nauczycieli i trenerów, Helion,
Gliwice 2011.
3. Waldemar Howil, Moodle. Stwórz własny serwis e-learningowy,
Helion, Gliwice 2011.
4. T. Plich, Zasady badań pedagogicznych, Żak, Warszawa 1995.
Materiały elektroniczne
1. http://moodle.org/stats/, dostęp na dzień 18.04.2012.
2. http://docs.moodle.org/dev/Releases#Moodle_2.2,
3.
4.
5.
6.
7.
8.
dostęp na dzień 21.04.2012.
http://dougiamas.com/, dostęp na dzień 21.04.2012.
http://moodle.org/stats, dostęp na dzień 21.04.2012.
http://docs.moodle.org/22/en/About_Moodle,
http://docs.moodle.org/22/en/Philosophy,
http://ceo.cxo.pl/artykuly/41213/Zejscie.z.drzewa.czyli.
interoperacyjnosc.html.
http://e-learning.blog.pl/tag/ims/, dostęp na dzień 04.04.2012.
160
9. http://www.goldenline.pl/forum/2685540/ims-lti-w-nadchodzacym10.
11.
12.
13.
14.
-moodle, dostęp na dzień 04.04.2012.
http://e-edukacja.net/siodma/referaty/Sesja_2a_2.pdf,
http://www.imsglobal.org/toolsinteroperability2.cfm,
http://pl.wikipedia.org/wiki/SCORM, dostęp na dzień 09.04.2012.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Freeware, dostęp na dzień 09.04.2012.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Repozytorium,

Moodle. Ćwiczenia praktyczne. eBook. Pdf

Transkrypt

Podobne dokumenty

RTiGI W1