Filozofia religii. Nowożytna filozofia religii i Boga. Część II
Transkrypt
Filozofia religii. Nowożytna filozofia religii i Boga. Część II
Filozofia religii. Nowożytna filozofia religii i Boga. Część II: Oświecenie wobec religii naturalnej. Philosophy of Religion. Modern Philosophy of Religion and God. Part II: Enlightenment Attitude toward Natural Religion. Kod: 0200-E0035F Imię i nazwisko wykładowcy: dr Małgorzata Gwarny Typ zajęć: zajęcia specjalistyczne, systemowe II wybierane Semestr i rok studiów: letni, dla studentów wszystkich lat z wyjątkiem I licencjackiego Liczba godzin w semestrze: 30 Prerekwizyty: ukończony kurs z historii filozofii nowożytnej; mile widziany udział w części I Język nauczania: polski Liczba punktów ECTS: 3 Proponowany termin: wtorek 1200 - 1330 Cele i efekty kształcenia Wiedza i jej rozumienie: student rozróżnia kluczowe dla tematyki zajęć subdyscypilny filozoficzne: filozofię religii i filozofię Boga; identyfikuje główne wyznaczniki „religii naturalnej”; rozpoznaje czynniki leżące u podstaw poszukiwania nowych uzasadnień dla wiary; definiuje pojęcia: „deizmu”, „ateizmu”, „sceptycyzmu religijnego”; porównuje „deizmy” narodowe i wskazuje różnice między nimi; bada tekst biblijny w kontekście oświeceniowych prób krytyki biblijnej. Umiejętności: rekonstruuje proces transformacji w ujmowaniu Boga i religii oraz wskazuje jego kierunki; ilustruje zasadność krytyki biblijnej sięgając do Starego i Nowego Testamentu; ocenia ważność ustaleń oświeceniowych autorów dla kształtowania się nowych nieortodoksyjnych stanowisk religijnych; rozwija swoje zainteresowanie obszarem dociekań na temat natury Boga, jego stosunku do świata oraz roli i pozycji religii w życiu społecznym. Postawy: dyskutuje zasadność zarzutów wobec autorytetu tradycji w odczytywaniu tekstu biblijnego i odnosi się do nich; docenia znaczenie twórców Wieku Rozumu w kształtowaniu się „wolnej myśli”, tolerancji religijnej oraz w walce z „zabobonem”; osądza wartość ujęcia ateistycznego poprzez zestawienie ateizmu XVIII-wiecznego z jego współczesną radykalną wersją; dzięki lepszemu rozumieniu myśli oświeceniowej otwiera się na dalsze badanie tej dziedziny. Treści programowe: I. Deizmy: 1. Deizm angielski. 2. Deizm francuski: Wolter. 3. Deizm w Ameryce: Thomas Paine. 4. Deizm niemiecki: Lessing. II. Spór o panteizm. III. Ateizm w XVIII wieku: d’Holbach. Projekcja filmu Źródło wszelkiego zła? (reż. R. Dawkins) oraz dyskusja na temat współczesnego ateizmu w ujęciu Dawkinsa. IV. Sceptycyzm religijny: Hume. Warunki zaliczenia: postawą zaliczenia są: aktywna obecnoś na zajęciach oraz krótka praca analityczna na uzgodniony temat (w przypadku udziału w dwóch częściach przedmiotu obowiązuje jedna praca). 1. kryterium ocena b. dobry dobry dostateczny Obecność ∨ ∨ ∨ Praca z tekstem 2. ∨ ∨ ∨ 3. Praca pisemna ∨ ∨ ∨ 4. Aktywność ∨ ∨ 5. Prezentacja ∨ 1. Obecność: w semestrze dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności; w przypadku przekroczenia limitu, należy je usprawiedliwić (np. przedstawiając zwolnienie lekarskie) i zaliczyć umówiony materiał podczas konsultacji (zob. Regulamin Studiów §23, p. 3 i 4). 2. Praca z tekstem: ze wskazanymi w bibliografii tekstami należy się zapoznać przed zajęciami i dysponować przynajmniej jednym egzemplarzem na 2 osoby podczas zajęć. 3. Praca pisemna: każdy uczestnik jest zobowiązany napisać krótką pracę analityczną (na podstawie indywidualnie ustalonego z prowadzącym tekstu) w semestrze (o ile nie uczestniczył w pierwszej części zajęć), lub w ciągu całego roku (o ile uczestniczy w obu częściach). 4. Aktywność: oznacza regularne zabieranie głosu w zgodzie z tematyką zajęć (wyrażanie własnego stanowiska, zadawanie pytań oraz pokrewne formy dyskusji wokół tekstu). Aktywność jest najważniejszym kryterium oceny końcowej studenta. 5. Prezentacja: osoby ubiegające się o ocenę bardzo dobrą, które spełniają pozostałe kryteria, opracowują jedne zajęcia w postaci opartej na wskazanych tekstach prezentacji (np. multimedialnej, warunkowanej przez dostępność sali) obejmującej krytyczne zreferowanie materiału ze wskazaniem i odczytaniem fragmentów szczególnie ważnych lub niejasnych i samodzielnym komentarzem. Podczas prezentacji mile widziana jest kreatywność w ujęciu tematu, a także umiejętność aktywizacji pozostałych uczestników zajęć. Materiały dydaktyczne: Wolter, Elementy filozofii Newtona, Warszawa 1956; Wolter, Traktat o tolerancji, Warszawa 1956; T. Paine, The Age of Reason, London 1947; Part Second, The New Testament. Filozofia niemieckiego oświecenia, Warszawa 1973 (H. S. Reimarus, G. E. Lessing, J. Ch. Edelmann, M. Mendelssohn, F. H. Jacobi); d’Holbach, System przyrody, Warszawa 1957; D. Hume, Dialogi o religii naturalnej, Warszawa 1962; D. Hume, Naturalna historia religii, dz. cyt. Forma zajęć i metody dydaktyczne: Zajęcia prowadzone są metodą warsztatową, wzbogaconą o prezentacje filmowe oraz multimedialne (pod warunkiem dostępności sali) i mają formę dyskusji wokół wymienionych wyżej dzieł (fragmentów), prowadzonej w oparciu o ich wcześniejszą lekturę oraz zakładającej częste odnoszenie się do tekstu. Przy braku chętnych do prezentacji rolę kierującego dyskusją obejmuje prowadzący, który w przeciwnym przypadku wspiera dokonującego prezentacji studenta. Przyjęta metoda oraz forma ma na celu maksymalną aktywizację uczestników zajęć i współtworzenie pogłębionej i kreatywnej interpretacji tekstów filozoficznych.