1. ból
Transkrypt
1. ból
KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Przedwczesne odklejenie łożyska prawidłowo usadowionego Łożysko przodujące Nowotwór szyjki macicy Polip szyjki macicy Nadżerka części pochwowej Zatoka brzeżna łożyska Żylaki pochwy Uraz Rozpoczynający się poród KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY ŁOŻYSKO PRZODUJĄCE Placenta praevia Zasadniczą cechą łożyska przodującego jest jego obecność w dolnym odcinku macicy przed częścią przodującą płodu i związek z ujściem wewnętrznym macicy. KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Stopnie przodowania: 1. łożysko przodujące centralnie ( placenta praevia centralis ) ujście wewnętrzne całkowicie pokryte przez łożysko – 10% 2. łożysko przodujące częściowo ( placenta praevia partialis ) ujście wewnętrzne częściowo pokryte przez łożysko – 20-40% 3. łożysko przodujące brzeżnie ( placenta praevia marginalis ) brzeg łożyska w bezpośrednim sąsiedztwie ujścia wewnętrznego – 20-40% 4. łożysko nisko schodzące - brzeg łożyska w okolicy ujścia wewnętrznego – 40-60% KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Częstość występowania: 1/100 do 1/400 odbytych porodów (średnio 1:200 po 28 tyg). Rozpoznanie - najczęściej na podstawie badania USG po 24 tyg. ciąży. Wcześniejsze rozpoznanie może być nieuzasadnione ze względu na teorię migracji łożyska, polegającej na zmianie jego miejsca wraz z rozwojem ciąży i wzrostem macicy, co jest spowodowane przemieszczaniem się pewnych grup mięśniowych macicy. KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY USG KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Etiologia: Przyczyny matczyne 1. niedostateczne i nieodpowiednie przygotowanie endometrium (zmiany naczyniowe, zapalne i atroficzne – guzy, blizny) 2. liczne wieloródki 3. starsze ciężarne > 40 r.ż. 4. częste wyłyżeczkowania ścian jamy macicy 5. uprzednio przebyte cięcia cesarskie w dolnym odcinku macicy 6. następujące po sobie porody w krótkich odstępach czasu 7. tytoń, narkotyki Przyczyny ze strony jaja płodowego 1. opóźniona zdolność trofoblastu do zagnieżdżenia 2. duże łożysko/ciąża wielopłodowa 3. wady rozwojowe popłodu (łożysko typu błoniastego, pierścieniowatego, okienkowego) KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Patomechanizm rozwoju łożyska przodującego: 1. łożysko od początku powstaje w okolicy ujścia wewnętrznego i mimo swego dalszego rozwoju pozostaje w ścisłym kontakcie z ujściem wewnętrznym 2. łożysko przodujące wytwarza się w następstwie prawidłowego zagnieżdżenia, ale dalszy jego rozwój odbywa się w kierunku dolnego odcinka KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Rozpoznanie: 1. niebolesne krwawienie o różnym stopniu nasilenia- pierwsze epizody krwawienia występują najczęściej po 28 tyg. ciąży (28-32tyg) – retrakcja dolnego odcinka podczas skurczu, 90% krwi to krew ciężarnej 2. część przodująca płodu znajduje się nad wchodem miednicy (płód najczęściej znajduje się w nieprawidłowym położeniu – ok.35%) 3. badanie USG !!! – nie badać wewnętrznie KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Różnicowanie: 1. przedwczesne oddzielenie łożyska prawidłowo usadowionego 2. krwawienie z naczyń błądzących 3. pęknięcie macicy 4. ciąża szyjkowa 5. pęknięcie zatoki brzeżnej łożyska 6. zmiany nowotworowe szyjki macicy 7. polip szyjkowy 8. polip doczesnowy 9. nadżerka 10. pęknięcie żylaka pochwy KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Konsekwencje matczyne: Konsekwencje płodowe: 1.krwotok 1. poród przedwczesny 2. hipotrofia 3. wady płodu (OUN, układ sercowo-naczyniowy, oddechowy..) 4. nieprawidłowe położenie płodu 5. przodowanie/wypadnięcie pępowiny 6. niedokrwistość 7. wewnątrzmaciczna śmierć płodu KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Postępowanie: Zależy od: 1. ogólnego stanu ciężarnej 2. nasilenia krwawienia 3. wielkości, dojrzałości oraz stanu płodu 4. stopnia przodowania łożyska 5. obecności czynności skurczowej oraz zaawansowania porodu KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Leczenie zachowawcze - postępowanie wyczekujące 1. oznaczanie morfologii, rezerwa krwi oraz ewentualne jej przetaczanie (czasem wielokrotne ) 2. stosowanie tokolizy Leczenie operacyjne - przy obfitym krwawieniu zagrażającym życiu matki. Wykonujemy natychmiast cięcie cesarskie niezależnie od wieku ciążowego, dojrzałości płodu oraz jego stanu. KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY PRZEDWCZESNE ODDZIELENIE ŁOŻYSKA PRAWIDŁOWO USADOWIONEGO KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Ablatio placentae praecox Definicja: Przerwanie łączności łożyska ze ścianą macicy w czasie ciąży (>50%), w I lub II okresie porodu (10-15%). Proces ten przebiegać może w sposób nagły lub rozwijać się powoli. Prawidłowy czas oddzielenia łożyska przypada na III okres porodu i jest związany z jego wydaleniem. Przedwczesne oddzielenie łożyska może nastąpić na różnej przestrzeni powierzchni matczynej. Częstość występowania: 1/100 do 1/200 odbytych porodów (0,8-1,2% porodów), większość przypadków po 28 tyg. ciąży. KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Etiologia: Przyczyny bezpośrednie 1. zmiany w płycie podstawnej łożyska w tkankach miejsca łożyskowego macicy - zmiany naczyniowe łożyska, - uszkodzenie naczyń w doczesnej, - nagłe zwiększenie ciśnienia krwi w tych naczyniach – rozerwanie naczyń i wydostanie się krwi między płytę podstawną łożyska a ścianę macicy, - zmiany morfologiczne o charakterze przewlekłym - zmiany zapalne, zwyrodnieniowe, zawały - obecność mięśniaków podśluzówkowych, które mogą doprowadzić do zmian naczyń doczesnej, - nieprawidłowości w budowie macicy - wady, - uraz mechaniczny okolicy brzucha - rozerwanie naczyń łożyskowo- doczesnowych, - ucisk lub całkowite zamknięcie żyły głównej dolnej KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Etiologia: Przyczyny bezpośrednie 2. zmiany w objętości macicy i inne - nagłe odpłynięcie dużej ilości płynu owodniowego - urodzenie jednego z płodów w ciąży wielopłodowej - silne obkurczanie macicy przy niewspółmierności porodowej - krótka pępowina (II okres porodu) - działanie jatrogenne- leki naskurczowe - niewłaściwe odżywianie (niedobór kwasu foliowego) -palenie tytoniu (ryzyko 2x), narkotyki -oddzielenie łożyska w poprzedniej ciąży zwiększa ryzyko KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Etiologia: Przyczyny pośrednie 1. nadciśnienie w ciąży 2. choroby nerek 3. choroby układu krążenia KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Rozpoznanie: 1. ból - obejmujący najczęściej cały brzuch 2. wzmożone napięcie macicy - jest jednolite, zarówno w dnie jak i w dolnym odcinku (do skurczu tężcowego włącznie) 3. krwawienie (80%) - występuje, gdy przedwczesne oddzieleniem rozpoczyna się przy brzegu łożyska i gromadząca się krew znajduje ujście przez kanał szyjki 4. zaburzenia w stanie ogólnym ciężarnej - bladość powłok - lęk i niepokój - spadek ciśnienia tętniczego - aż do rozwoju wstrząsu i koagulopatii 5. objawy niedotlenienia płodu (zaburzenia FHR) KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Badanie przedmiotowe - mierne krwawienie ciemną krwią (ale niekoniecznie) stwierdzenie krwistego płynu owodniowego ? USG: 1. lokalizacja łożyska 2. obecność krwiaka między ścianą macicy a powierzchnią matczyną łożyska (czułość badania ok. 25%) Zrobić badania dodatkowe (gr krwi, morf, koagulogram!!!) KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY USG KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Różnicowanie • • • • • • • • Łożysko przodujące Pęknięcie macicy Pęknięcie śledziony lub innych narządów OZWR Niedrożność jelit (martwica krezki) Zmiany degeneracyjne mięśniaków (skręt szypuły) Pęknięcie / skręcenie torbieli jajnika Hiperstymulacja czynności skurczowej KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Następstwa: ze strony matki 1. wstrząs hipowolemiczny (Krwawienie z drobnych naczyń matczynych) 2. zaburzenia krzepliwości krwi – – hipofibrynogenemia / afibrynogenemia (zużycie czynników krzepnięcia w krwiaku pozałożyskowym, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, tromboplastyny tkankowe) 3. udar maciczno - łożyskowy (macica Couveleairea) - uszkodzenie mięśnia macicy przez wylewy krwawe – zaburzenia obkurczania macicy – nasilenie krwawienia ze strony płodu - stan uzależniony jest od wielkości oddzielonej powierzchni łożyska i szybkości procesu (zmniejszenie powierzchni przylegania łożyska, zmniejszenie transportu łożyskowego i ostre niedotlenienie płodu) 1. niedotlenienie płodu (urodzenia w zamartwicy) 2. wewnątrzmaciczne obumarcie płodu (śmiertelność płodów 30-60%) KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Stopnie oddzielenia łożyska • 0 – 30%: bezobjawowe, niewielki krwiak pozałożyskowy • I – 45%: krwawienie+, zwiększone napięcie macicy, bez zagrożenia stanu płodu i kobiety • II – 15%: krwawienie +/-, zaburzenia FHR, bez objawów wstrząsu u kobiety • III – 10%: krwawienie +/-, macica deskowata, silny ból, niedotlenienie płodu, narastające objawy wstrząsu, w 30% rozwija się koagulopatia • Oddzielenie 1/6: postępowanie zachowawcze (badania!) • Oddzielenie 1/3: zaburzenia FHR • Oddzielenie 2/3: natychmiastowe postępowanie operacyjne KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Postępowanie: CIĘCIE CESARSKIE KRWAWIENIA W II POŁOWIE CIĄŻY Wywiad Łożysko przodujące Łożysko przedwcześnie oddzielone Ból brak silny, często w miejscu oddzielenia łożyska Krwawienie zawsze na zewnątrz, powtarzające się krwawienia, występuje lub nie Napięcie macicy prawidłowe (rzadko wzmożone) wzmożone zawsze Badanie zewn. -palpacja części płodu możliwa -część przodująca nie ustalona w miednicy -często położenie skośne lub poprzeczne -zwykle niemożliwe bad. zewn.(napięta macica) -główka często ustalona we wchodzie Wstrząs stan pacjentki odpowiada nasileniu krwawienia i ilości utraconej krwi obj wstrząsu niewspółmierne do krwawienia na zewnątrz FHR nie zmieniona zaburzenie czynności lub brak FHR Choroby matki zwykle brak często: NT, ch.nerek Wywiad położniczy Poronienia, zabiegi, cięcie cesarskie zwykle brak Koagulopatie Nie Tak