Wystąpienie pokontrolne

WOJEWODA OPOLSKI
Opole, 6 lipca 2015 r.
FBC.V.1611.4.2015
Pan
Marek Brach
Opolski Wojewódzki Inspektor
Farmaceutyczny w Opolu
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji
rządowej1, art. 175 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych2 oraz art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji
rządowej w województwie3 w dniach od 27 kwietnia do 14 maja 2015 r. Opolski Urząd Wojewódzki
w
Opolu
przeprowadził
w
Wojewódzkim
Inspektoracie
Farmaceutycznym
w
Opolu
(ul. Plebiscytowa 5, 45-380 Opole - dalej: Inspektorat) kontrolę problemową, której przedmiotem
była realizacja planu finansowego na 2014 r., w tym skuteczna realizacja dochodów
budżetowych i oszczędne gospodarowanie środkami publicznymi. Kontrolą objęto okres od
1 stycznia do 31 grudnia 2014 r.
Kontrola została przeprowadzona przez Henryka Wróbla i Halinę Małolepszą starszych
inspektorów w Wydziale Finansów, Budżetu i Certyfikacji Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego
na podstawie upoważnień Wojewody Opolskiego znak: FBC.V.057.7.2015 i FBC.V.057.8.2015
z dnia 17 kwietnia 2015 r.
W wyniku kontroli działalność Inspektoratu w kontrolowanym zakresie, ocenia się jako
pozytywną z nieprawidłowościami. Powyższa ocena ogólna wynika z ocen cząstkowych
obszarów objętych kontrolą. Formułując ocenę pozytywną z nieprawidłowościami uwzględniono
w szczególności: realizację dochodów budżetowych i terminowe przekazywanie ich na
rachunek dochodów budżetu państwa, dokonywanie wydatków zgodnie z planem oraz
terminowe sporządzanie sprawozdań budżetowych.
1
(Dz. U. Nr 185, poz. 1092)
(Dz. U. z 2013 r., poz.885, z późn. zm.)
3 (Dz. U. z 2015 r., poz. 525)
2
Opolski Urząd Wojewódzki, ul. Piastowska 14, 45-082 Opole, www.opole.uw.gov.pl
2
Ujawnione w wyniku kontroli nieprawidłowości dotyczyły:

wykazania w sprawozdaniu Rb-28 z wykonania planu wydatków budżetu państwa za rok 2014
w dwóch przypadkach danych w zakresie wykonania wydatków niezgodnych z ewidencją
księgową,

dokonywania wydatków w wysokościach i terminach niewynikających z wcześniej
zaciągniętych zobowiązań,

nieprowadzenia kont pozabilansowych: Plan finansowy wydatków budżetowych oraz Plan
finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym, a także nieokreślenia zasad
w tym zakresie w polityce rachunkowości Inspektoratu.
I.
Realizacja dochodów budżetowych.
1.
Z zaplanowanych na 2014 r. dochodów budżetowych w kwocie 214.000 zł, Inspektorat
zrealizował dochody w wysokości 320.799,23 zł (149,91%).
Analiza realizacji planu dochodów z podstawowej działalności na przestrzeni lat
2011-2014 wykazała, że Inspektorat nieprecyzyjnie planował dochody należne budżetowi
państwa. W 2014 r. Inspektorat zaniżył planowane do uzyskania dochody o 100.906,98 zł,
(ok. 55%)4, natomiast w okresie 2011-2013 średniorocznie o około 148 tys. zł (177%).
Odnosząc się do kwestii planowania dochodów, Opolski Wojewódzki Inspektor
Farmaceutyczny (dalej: Wojewódzki Inspektor) w pisemnym wyjaśnieniu podał: (…) planowanie
wciąż zwiększającej się sumy dochodów w tym zakresie wydaje się nieracjonalnym i może prowadzić do
znacznie przeszacowanych wartości.
Zgodnie z corocznymi wytycznymi Ministerstwa Finansów, na etapie opracowywania
projektu budżetu należało zwrócić uwagę na konieczność precyzyjnego planowania dochodów
budżetu państwa, którego podstawę powinna stanowić pełna i rzetelna informacja o należnych
budżetowi państwa dochodach, o czym Inspektorat został poinformowany pismem dyrektora
Wydziału Finansów Budżetu i Certyfikacji Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego5. Tak więc
wyjaśnienie nie zasługuje na uwzględnienie.
W toku kontroli sprawdzeniu poddano realizację dochodów budżetowych na kwotę
92.423,63 zł (28,81% uzyskanych dochodów), z tego na kwotę 82.006,98 zł z tytułu udzielonych
pozwoleń na prowadzenie apteki ogólnodostępnej i zmian zezwolenia na prowadzenie apteki
i punktu aptecznego oraz na kwotę 10.416,65 zł z tytułu wykonywania badań próbek produktów
leczniczych, wyrobów medycznych oraz badań laboratoryjnych. Stwierdzono, że dochody
budżetowe prawidłowo ustalono i ujęto w ewidencji księgowej.
4
5
plan – 184.000 zł, wykonanie – 284.906,98 zł
z dnia 28 czerwca 2013 r. znak: FBC-I.3110.2.2013.ŁK.
3
2.
Zrealizowane dochody Inspektorat terminowo przekazywał na centralny rachunek bieżący
budżetu państwa, zgodnie z zapisami § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia
15 stycznia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa6.
Na koniec 2014 r. nie wystąpiły należności pozostałe do zapłaty. W badanym okresie nie
stosowano ulg w spłatach należności budżetowych.
II.
Wykonanie wydatków budżetowych oraz ich udokumentowanie.
1.
Plan finansowy Inspektoratu na rok 2014 ustalony w wysokości 754.200 zł, wykonano
w kwocie 753.337,83 zł. Niewykorzystane środki 862,17 zł zwrócono na rachunek bankowy
wojewody opolskiego do końca 2014 r.
W trakcie kontroli ustalono, że w Inspektoracie nie uwzględniono w polityce
rachunkowości oraz nie prowadzono konta pozabilansowego 980 Plan finansowy wydatków
budżetowych, wymaganego rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie
szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa (…)7.
Kontrolą objęto wydatki poniesione przez Inspektorat w łącznej kwocie 128.243,13 zł
(17,02%), m.in. na zakup: materiałów i wyposażenia, usług remontowych i pozostałych, dostępu
do sieci Internet, telekomunikacyjnych, energii oraz opłat za utrzymanie pomieszczeń, podróże
służbowe, różne składki, a także opłat na rzecz budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Wykonane wydatki były zgodne z planem finansowym, celowe oraz prawidłowo
udokumentowane, z wyjątkiem wydatków za energię elektryczną opisanych poniżej
w pkt. 2 niniejszego projektu wystąpienia pokontrolnego.
Na
przykładzie
wydatków
poniesionych
w
kwocie
24.834,11
zł
ustalono,
że przestrzegano obowiązujące w Inspektoracie uregulowania wewnętrzne, określające sposób
udzielenia
zamówień
publicznych.
Wybór
wykonawców
zamówień
był
poprzedzony
udokumentowanym badaniem oferty rynkowej. Wartość udzielonych zamówień nie przekraczała
ustawowych progów kwotowych obligujących do stosowania przepisów ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 8.
W zakresie gospodarki samochodowej ustalono, że jednostka na dzień 31 grudnia 2014 r.
posiadała jeden samochód służbowy marki Skoda. Kontrola kart drogowych wystawionych
w styczniu i grudniu 2014 r. wykazała, że nie zawierały one niektórych wymaganych danych9.
W
pisemnym
wyjaśnieniu
złożonym
w
toku
kontroli
Wojewódzki
Inspektor
podał,
że obowiązujące w tym zakresie zarządzenie zostanie w najbliższym czasie uszczegółowione.
6
(Dz. U. z 2014, poz. 82 z późn. zm.).
w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu
terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz
państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r., poz. 289)
8 (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, z późn. zm.)
9 wpisu stanu paliwa przy otrzymaniu karty drogowej i zwrocie karty drogowej, stanu licznika przy wyjeździe i powrocie, zużycia
paliwa wg. norm i rzeczywistego zużycia, podpisu osoby merytorycznie rozliczającej kartę drogową
7
4
2.
W toku kontroli ewidencji księgowej wydatków w zakresie zużycia energii elektrycznej
ustalono, że w dniu 29 grudnia 2014 r., pomimo braku dowodu do zapłaty – faktury, przelano
tytułem zaliczka za fakturę (WB nr ks.553):
 kwotę 4.000,00 zł na rachunek bankowy firmy TAURON Dystrybucja S.A. (faktura
nr 4120044729 z 30 grudnia 2014 r. na kwotę 1.036,30 zł z terminem płatności 26 stycznia
2015 r. - wpływ do Inspektoratu 13 stycznia 2015 r.),
 kwotę 7.000,00 zł na rachunek bankowy Spółki Akcyjnej ENEA Poznań (faktura
nr 14/1733/31 z 9 stycznia 2015 r. na kwotę 1.929,55 zł z terminem płatności 23 stycznia
2015 r. - wpływ do Inspektoratu 16 stycznia 2015 r.).
Pismem z dnia 15 maja 2015 r. Wojewódzki Inspektor przedłożył wyjaśnienie udzielone
przez głównego księgowego, w którym podała: Środki finansowe w kocie 4.000 zł i 7.000 zł dla firm
TAURON i ENEA dostarczające energię elektryczną ogrzewającą między innymi pomieszczenia
Inspektoratu zostały zapłacone zaliczkowo w wyżej wymienionych kwotach ponieważ po
przeanalizowaniu warunków atmosferycznych, rachunków wcześniejszych i uzgodnieniu telefonicznym
z osobami pracującymi w tych firmach uznałam, że kwoty przekazane pokryją w części lub całości
faktyczne zużycie energii.
Mając na uwadze konieczność racjonalnego zarządzania środkami publicznymi, opisane
powyższej działanie Inspektoratu należy uznać za niewłaściwe i niegospodarne, a złożone w tej
sprawie wyjaśnienie nie zasługuje na uwzględnienie. Dokonywanie wydatków w wysokościach
i terminach niewynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, stanowi naruszenie
przepisów art. 44 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
3.
Inspektorat w 2014 r. w ramach funkcji 20 Zdrowie, realizował zadanie 20.3.W Polityka
lekowa oraz 1 podzadanie i 2 działania. Analiza zarządzenia Nr 2/2012
Wojewódzkiego
Inspektora z dnia 28 lutego 2012 r. wprowadzającego zasady planowania i wykonywania
budżetu w układzie zadaniowym wykazała, że nie ustalono zasad prowadzenia ewidencji
księgowej planu i wykonania wydatków oraz zobowiązań w układzie zadaniowym. Ponadto nie
określono sposobu rozliczania wydatków płacowych pracowników pośrednio związanych
z realizacją działań merytorycznych.
W Inspektoracie nie uwzględniono w polityce rachunkowości oraz nie prowadzono konta
990 Plan finansowy wydatków budżetowych w układzie zadaniowym, wymaganego rozporządzeniem
Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów
kont dla budżetu państwa (…).
Budżet zadaniowy księgowany był z wykorzystaniem funkcjonalności programu
finansowego10, który umożliwiał generowanie na koniec okresu sprawozdawczego zestawienia
planu po zmianach oraz poniesionych wydatków w układzie zadaniowym.
Wydatki ewidencjonowano na podstawie wyciągów bankowych, na których brak było
dekretacji w układzie zadaniowym.
10
na koncie 130 Rachunek bieżący jednostki budżetowej
5
Dane w zakresie wykonanych wartości mierników dla objętych kontrolą działań 20.3.2.1.W
i 20.3.2.6.W, Inspektorat ustalił w oparciu o dokumenty źródłowe sporządzone przez komórki
merytoryczne. Stwierdzono, że wielkości wykonania miernika wykazane w sprawozdaniach
w układzie zadaniowym były zgodne z ww. dokumentacją.
III.
Sprawozdawczość budżetowa.
Sprawozdania
budżetowe
zostały
sporządzone
w
terminach
określonych
w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości
budżetowej11 .
Stwierdzono natomiast, że w sprawozdaniu Rb-28 z wykonania planu wydatków budżetu
państwa za rok 2014 w dwóch przypadkach wykazane dane w zakresie wykonania wydatków
różniły się od zapisów w ewidencji księgowej, jn.:
(zł)
Lp.
Nazwa paragrafu
Według sprawozdania Rb-28
Według konta 130
Różnica
1
4210 Zakup materiałów i wyposażenia
42.483,65
42.508,25
- 24,60
2
4300 Zakup usług pozostałych
40.984,31
40.837,94
146,37
W złożonym wyjaśnieniu główny księgowy, jako przyczyny wystąpienia ww. niezgodności,
wskazała m.in. błędne księgowanie wydatków i niezachowanie czystości obrotów w ewidencji
księgowej. Wykazanie w sprawozdaniu danych niezgodnych z ewidencją księgową narusza
przepis § 9 ust. 1 i ust. 2 przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów.
IV.
Zgłoszone zastrzeżenia do projektu wystąpienia pokontrolnego.
Na podstawie przepisu art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji
rządowej, Wojewódzki Inspektor pismem z dnia 15 czerwca 2015 r. zgłosił zastrzeżenie do
projektu wystąpienia pokontrolnego znak: FBC.V.1611.4.2015 z dnia 8 czerwca 2015 r.
Po dokonanej analizie treści zastrzeżenia, Dyrektor Wydziału Finansów, Budżetu
i Certyfikacji Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego oddalił w całości zastrzeżenie do projektu
wystąpienia
pokontrolnego,
przedstawiając
swoje
stanowisko
w
piśmie
znak:
FBC.V.1611.4.2015 z dnia 25 czerwca 2015 r. skierowanym do Wojewódzkiego Inspektora.
Wobec powyższego, w myśl art. 46 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy, niniejsze wystąpienie
pokontrolne obejmuje treść projektu wystąpienia pokontrolnego.
11
(Dz. U. z 2014 r., poz. 119)
6
W związku z ustaleniami kontroli, wnoszę o podjęcie stosownych działań w celu
wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości, poprzez realizację podanych niżej zaleceń:
1. Precyzyjnie planować dochody należne budżetowi państwa.
2. Zaktualizować
przyjęte
w
Inspektoracie
zasady
rachunkowości
w
zakresie
ewidencjonowania wydatków, a także zobowiązań w układzie zadaniowym.
3. Przyjąć
metodologię
przypisywania
wydatków
bezpośrednich
i
pośrednich
do
poszczególnych działań w układzie zadaniowym, odzwierciedlającą rzeczywiste koszty ich
realizacji.
4. Wykazywać w sprawozdaniach budżetowych dane w zakresie wykonania wydatków zgodne
z ewidencją księgową .
5. Uszczegółowić zasady gospodarki samochodowej w sposób pozwalający na prawidłowe
prowadzenie kart drogowych i rozliczanie paliwa w samochodzie służbowym.
6. Dokonywać wydatki w wysokościach i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych
zobowiązań.
Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej,
proszę o poinformowanie o sposobie wykonania zaleceń, w terminie 30 dni od daty otrzymania
niniejszego wystąpienia pokontrolnego.
WOJEWODA OPOLSKI
Ryszard Wilczyński