Debata „Ziemia – warsztat pracy rolnika” z cyklu „Z Marszałkiem o

Debata „Ziemia – warsztat pracy rolnika” z cyklu „Z Marszałkiem o rolnictwie”, Koszalin 3 czerwca 2011r.
Wystąpienie Prezesa Wojewódzkiego Związku Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Szczecinie
Szanowni Państwo, spraw ważnych, które chciałbym poruszyć na dzisiejszym spotkaniu związanych z rolnictwem i
obszarami wiejskimi jest oczywiście wiele. Jednak ja chciałbym się skupić i przedstawić stanowisko WZRKiOR w sprawie
szczególnie ważnej właśnie w naszym województwie, a mianowicie zasadami obrotu ziemią przez Agencję Nieruchomości
Rolnych. Szczególnie ważną nie tylko z tego powodu, iż to właśnie w województwie zachodniopomorskim Agencja
Nieruchomości Rolnej administruje największym spośród wszystkich województw zasobem nieruchomości rolnych, ale z
powodu zmian, które nastąpiły w ostatnim okresie, dotyczących zasad obrotu nieruchomościami rolnymi. Zmian, które my
uważamy za bardzo niedobre, a nawet szkodliwe dla znacznej części naszych rolników.
Jak wiadomo część rolników naszego regionu, chcąc sprostać wymogom rynku wydzierżawiło od ANR grunty aby
powiększyć swoje gospodarstwa rolne i tym samym prowadząc gospodarstwo na dużym areale móc utrzymać siebie i
swoje rodziny. W pierwszej kolejności rolnicy ci musieli zainwestować w odpowiedni sprzęt dopasowany wydajnościowo
do zwiększonego areału gospodarstwa. Tu oczywiście wielką pomocą okazały się dotacje unijne realizowane przez
Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeznaczone na modernizację tych gospodarstw. W naszym
województwie zapotrzebowanie na pomoc przekroczyło dostępną dla naszego województwa pulę środków. Niemniej
jednak należy stwierdzić, iż działania ARiMR zarówno w zakresie programów inwestycyjnych jak i programów
wspierających produkcję, odegrały olbrzymią rolę w dostosowywaniu się naszych gospodarstw do nowych wymogów
postawionych przed nami w związku z wejściem naszego kraju do Unii Europejskiej. Rolnicy w pierwszych latach swojej
działalności inwestowali wszelkie dostępne środki właśnie w nowoczesny i bardziej wydajny sprzęt rolniczy umożliwiający
im właściwe gospodarowanie na zwiększonym areale gruntów oraz dostosowanie gospodarstw do nowych wymogów. Nie
stać ich było jednocześnie na wykupienie dzierżawionych gruntów. Należy pamiętać, iż cena gruntów rolnych stale rośnie,
a żeby móc przystąpić do wykupu dzierżawionych nieruchomości należy zgromadzić 20 % ich wartości, co jak już
wspomniałem, ze względu na konieczność przeznaczania w pierwszej kolejności zgromadzonych środków na
dostosowanie swoich gospodarstw do nowych wymogów, dla wielu rolników okazało się niemożliwe.
Te szkodliwe zmiany zasad gospodarowania mieniem, z którymi się nie zgadzamy i przeciw którym protestujemy
przejawiają się w dwóch aspektach:
1. Pierwszy dotyczy przymuszania rolników do natychmiastowego wykupu dzierżawionych nieruchomości.
2. Drugi dotyczy podwyższania czynszu dzierżawnego w związku z przedłużaniem umów dzierżawy nawet o 400–800
procent.
Nie można ustalać zasad gospodarowania mieniem ANR patrząc jedynie przez pryzmat wpływu określonej ilości środków
do budżetu państwa. Nie mniej ważnym, a w naszym przekonaniu ważniejszym, jest faktyczne umożliwienie
dotychczasowym dzierżawcom wykupu użytkowanych gruntów. Możliwe jest to jedynie przy wykorzystaniu prawa
pierwokupu nieruchomości. Należy jednak wskazać, iż większość rolników naszego regionu nie jest w stanie przystąpić do
wykupu w przeciągu kilku miesięcy, jak narzuca to Agencja Nieruchomości Rolnych. Po pierwsze rolnicy nie są w stanie
zgromadzić w tak krótkim czasie 20% wartości ziemi, co jest niezbędne aby do wykupu przystąpić. Po drugie jak wiadomo
w ubiegłym roku wiosną (i w latach wcześniejszych również) nasz region dotknęła klęska suszy, a w okresie żniw
nadmierne opady (powodujące trudności w zbiorze plonów), co spowodowało znaczące straty w plonach, a w
konsekwencji straty finansowe naszych rolników.
Jeżeli nie stwarza się korzystnych warunków nabywania gruntów przez dotychczasowych dzierżawców obniżając np.
wkład własny nabywanych gruntów, niech chociaż umożliwi się ich nabycie przez rozważne i odpowiedzialne ustalenie
zasad w jakim czasie dotychczasowy dzierżawca powinien przystąpić do wykupu. Obecne zasady sprzedaży ziemi
powodują, iż w naszym województwie grunty wykupują głównie osoby za którymi stoi obcy kapitał. Doprowadziło to do
sytuacji, w której większość gruntów rolnych w naszym województwie jest w posiadaniu obcokrajowców. Należy przecież
pamiętać, że ziemia raz sprzedana jest bezpowrotnie utracona.
Apelujemy również, o rozwagę przy ustalaniu wysokości czynszu dzierżawnego podczas przedłużania umów dzierżawy z
powodu np. konieczności zakończenia przez rolników podjętych zobowiązań wynikających z programów rolno
środowiskowych lub ONW. Narzucane przez Agencję stawki zwiększone od 400 do 800% są niedopuszczalne. Nie wiemy
czy ustalając tak wysokie stawki, ktokolwiek kalkulował opłacalność gospodarowania na takich gruntach. Wydaje się, że
Agencja ustalając wysokość czynszu dzierżawnego kieruje się jedynie jednym wskaźnikiem – wielkością wpływu do
budżetu. Rolnika niestety obowiązuje rachunek ekonomiczny. Nie rozumiemy co się takiego zmieniło w ostatnim czasie,
że jeszcze rok temu Agencja Nieruchomości Rolnych wydzierżawiając grunty zwiększała czynsz o 30 %, a w chwili
obecnej, jak wspomniałem nawet o 800%. Z pewnością opłacalność w rolnictwie nie wzrosła ośmiokrotnie.
Nigdy nie byliśmy przeciwni sprzedaży ziemi rolnikom. Pragniemy jednak podkreślić, że gwałtowna i natychmiastowa
wyprzedaż ziemi państwowej, najchętniej za gotówkę, na pewno spowoduje, że nie trafi ona do rolników indywidualnych
pragnących powiększyć swoje gospodarstwa, gdyż nie mają oni wystarczających środków finansowych.
Sprzedaż ziemi państwowej musi być prowadzona w sposób spokojny, długofalowy i rozsądny dla bezpieczeństwa
żywnościowego kraju.
Dla nas, ludzi od lat związanych z wsią, dobro rolnictwa, ludzie, ich praca i godne życie, stabilizacja - liczy się najbardziej.
Twierdzimy, że wieś potrzebuje polityki rozważnej, spokojnej, rozsądnych, perspektywicznych programów rozwoju i
przemian, a nie rewolucyjnych, przesyconych ideologią rozwiązań.
Reasumując, WZRKiOR apeluje o natychmiastową zmianę zasad sprzedaży oraz dzierżawy mienia Agencji, który
umożliwiłby rolnikom naszego województwa wykup dzierżawionych dotychczas nieruchomości.