ocenianie umiejętności analizy tekstu źródłowego

OCENIANIE UMIEJĘTNOŚCI ANALIZY TEKSTU ŹRÓDŁOWEGO
OBEJMUJE:
 Stopień ogólnego rozumienia tekstu
 Umiejętność:
interpretacji informacji zawartych w tekście,
udzielania odpowiedzi na postawione do tekstu pytania,
samodzielnego formułowania pytań do tekstu,
wyjaśniania pojęć znajdujących się w tekście,
wnioskowania na podstawie wiadomości z tekstu,
dokonania krytycznej oceny źródła pod względem jego przydatności i
wiarygodności,
o określić rodzaj źródła
o
o
o
o
o
o
ZASADY ANALIZY TEKSTU ŹRÓDŁOWEGO
Zanim przystąpisz do interpretacji tekstu, musisz najpierw stwierdzić, czy jest to źródło
opisowe, czy aktowe ( dokument). Potem wykonaj zadania:
A) Źródło opisowe
1. Odpowiedz, jakie wydarzenie (lub) proces opisuje tekst.
2. Na podstawie źródła wymień w punktach przyczyny, a następnie streść przebieg
wydarzenia ( procesu).
3. Ile czasu minęło między napisaniem tekstu, a wydarzeniem, które zostało w nim
opisane?
4. Określ, czy autor był świadkiem wydarzeń, czy znał je z „drugiej ręki”?
5. Co mogło mieć wpływ na zniekształcenie informacji:
a) zbyt duża odległość w czasie,
b) względy religijne,
c) sympatie polityczne autora,
d) tendencje autora do snucia domysłów
6. Wyjaśnij, czy biorąc pod uwagę punkty 3-5, możesz uznać wiadomości uzyskane w
punktach 1-2 za wiarygodne.
7. Dokonaj samodzielnej analizy przeczytanego tekstu.
B) Źródło aktowe:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Odpowiedz, kto jest wystawcą źródła, a do kogo jest skierowane.
Określ, kiedy powstało.
Wymień przyczyny wydania dokumentu.
Opisz nadane przez dokument prawa,
Jakie znaczenie dla obdarowanego miały nadane prawa?
Wyjaśnij, czy dokument jest typowy dla epoki, czy wyjątkowy.
Dokonaj samodzielnej oceny przeczytanego tekstu.
ZASADY INTERPRETACJI ŹRÓDŁA IKONOGRAFICZNEGO
1. Opisz wydarzenie i wygląd postaci przedstawionych przez artystę.
2. Określ, czy świat na ilustracji jest zgodny z realiami epoki, którą przedstawia
ilustracja, czy też jest zgodny z realiami epoki, w której żył artysta.
3. Wypisz elementy mogące mieć charakter alegoryczny – zwierzęta, broń, narzędzia,
atrybuty władzy, postacie mitologiczne lub biblijne.
4. Zwróć uwagę na hierarchię postaci (postacie większe lub bliższe zwykle ważniejsze).
5. Po przeanalizowaniu punktów 2- 4 odczytaj informację zawartą w ilustracji.
PRZYKŁADOWA LISTA ŚREDNIOWIECZNYCH ALEGORII











Nike, wieniec laurowy – zwycięstwo
Lew, gryf, smok – odwaga lub wcielone zło
Orzeł – odwaga, godność
Lis – kłamstwo, przebiegłość , chytrość
Ryba – chrześcijaństwo
Gołębica – natchnienie Ducha Świętego
Baranek – niewinność, Jezus
Lilia – czystość
Broń – władza świecka
Aureola – świętość
Korona – władza królewska