incompressible ciśnienie płynu
Transkrypt
incompressible ciśnienie płynu
INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 1 Chapter 1 - Basic concepts PROPERTIES OF FLUIDS WŁASNOŚCI PŁYNÓW SOLIDS FLUIDS Ciało stałe : τ ~ F a) Płyn : τ ~ dU c) F F φ φ dU = φ r r A F b) F d) φ φ r dU = τ= a) F = c s dφ A τ= φ F dφ = cp = µ A dt b) y U+dU dy dy U dU U(y) dU dt r INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS dφ = Newton: Part I - HYDROSTATICS 2 Chapter 1 - Basic concepts dU dt dy ⇒ dφ dU = dt dy cp ≡ µ = idem (dla danego płynu w stałych warunkach) τ=µ dφ dU =µ dt dy NON-NEWTONION FLUID NEWTONION FLUID SOLID ENERGY KINETIC FLUID HEAT INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 3 Chapter 1 - Basic concepts ciało stałe F deformacja struktury (opór materiału) utrzymująca się w obecności siły płyn ściana nieruchoma prędkość wypadkowa opór ściana ruchoma opór (naprężenia styczne) istnieją tak długo jak długo trwa ruch INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 4 Chapter 1 - Basic concepts PROPERTIES OF FLUIDS, SUMMARY Własności płynów, podsumowanie: cONTINOUS MEDIUM 1) ośrodek ciągły NO TENDENCY TO PRESERVE SHAPE 2) brak tendencji do postaciowości powierzchnia swobodna gaz ciecz LARGE DENSITY DIFFERENCES WHEN COMPARED WITH SOLIDS 3) duże różnice w gęstości w porównaniu z ciałem stałym ρ ciala stalego >> ρ plynu ( cieczy , gazu ) SOLID ρ stali = 8000 STEEL kg m3 FLUID >> ρ wody = 1000 WATER LIQUID kg m3 GAS >> ρ powietrza = 1,2 AIR kg m3 IMPOSSIBLE FOR FLUIDS TO MAINTAIN SHEAR FOR A FINITE TIME 4) niemożność utrzymania przez skończony czas naprężeń stycznych - NO EQUILIBRIUM POSITION BETWEEN DEFORMATION FORCE AND THE RESISTANCE OF THE MATERIAL, IN FLUIDS THERE IS ONLY AN EQUILIBRIUM IN MOTION WITH PROPER DEFORMATION VELOCITY - brak położenia równowagi między siłą odkształcającą i oporem ośrodka, w stanie równowagi w płynie istnieje jedynie stan płynnej równowagi z odpowiednią prędkością deformacji INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 5 Chapter 1 - Basic concepts LIQUIDS GASES Ciecze : Gazy : TAKE THE SHAPE OF A CONTAINER NO INTERFACE - zachowują kształt naczynia - brak powierzchni rozdziału WITH INTERFACE z powierzchnią rozdziału INCOMPRESSIBLE ( LARGE RESISTANCE TO ATTEMPTS COMPRESSIBLE - nieściśliwe (stawiają znaczny opór - ściśliwe TO CHANGE THE VOLUME ) przy próbach zmiany objętości) WITH WEIGHT PRACTICALLY WEIGHTLESS - ważkie - praktycznie nieważkie NON-VISCOUS VISCOUS - lepkie - lepkie Skutek – zmienność oporu płynu przy zmianie temperatury ciecz - opór maleje przy podgrzewaniu cieczy gaz - opór rośnie przy podgrzewaniu gazu Dlaczego: Opór ~ ν µ ν= ρ a) b) ν µ ν µ µ µ ν ν θ θ T ↑ µ ↓ ρ = idem T↑ µ↓ ρ↓ ⇓ ⇓ ν↓ ν↑ INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts BASIC ASSUMPTIONS OF FLUIDS ANALYSIS Podstawowe założenia analizy płynów MOLECULAR STRUCTURE VERSUS CONTINUITY ASSUMPTION 1) Struktura cząsteczkowa a ciągłość płynu FLUID ELEMENT Element płynu ! L L >>1 λ p = 10 5 [Pa ] ; T = 273 K ; powietrze ⇓ λ = 9,2 ⋅ 10 −8 [m] L ≅ 10 −4 [m] λ Kn = ≅ 10 − 3 L W. Prosnak - jeżeli Kn < 0,1 ⇒ ośrodek ciągły EXTERNAL AND INTERNAL FORCES 2) Siły wewnętrzne i zewnętrzne METHOD OF CROSS-SECTIONS Metoda przekrojów a) b) 6 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS FLUID DENSITY Part I - HYDROSTATICS 7 Chapter 1 - Basic concepts FLUID MASS 3) Gęstość płynu, masa płynu ρ = lim ∆V → 0 OR ∆m dm = ∆V dV lub m = ∫ ρdV ρ= m V m = ρV V HOMOGENEOUS, INCOMPRESSIBLE FLUID → płyn jednorodny, nieściśliwy MASS FORCES Siły masowe ∆m ∆V A m V MASS FORCE ∆ F' ADS WITHOUT A DIRECT CONTACT ∆F’ – siła masowa – działa na odległość TO MASS - ~ do masy → → F = lim ∆m → 0 UNIT MASS FORCE → → ∆ F′ 1 ∆ F′ 1 d F′ = lim = ∆ V → 0 ∆m ρ ∆V ρ dV ( PROPORTIONALITY COEFFICIENT FOR GRAVITY FORCE ) → F – jednostkowa siła masowa (wsp. proporcjonalności dla sił ciężkości – g) → → ∆ F ′ = F dV ρ INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts SURFACE FORCES Siły powierzchniowe ∆m m ∆S rr rn A r ∆ p' S → → → ∆ p′ d p′ = ∆S → 0 ∆ S dS p = lim → → dp′ = p dS DIFFERENCE Różnica ? UNIQUE FUNCTION OF POSITION AND TIME → - F - jednoznaczna funkcja położenia i czasu DEPENDS ON MUTUAL ORIENTATION OF → → → - p - zależy od wzajemnej orientacji r i n Podsumowanie EXTERNAL FORCES Siły zewnętrzne: MASS FORCES - siły masowe PRESSURE FORCES - siły ciśnieniowe INTERNAL FORCES Siły wewnętrzne: VISCOSITY FORCES ( ALSO SURFACE RELATED ) - siły lepkości (także powierzchniowe) 8 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts MODELS OF FLUID Modele płynu FORCES Siły: VISCOSITY - lepkości GRAVITY REAL - ciężkości rzeczywisty COMPRESSIBILITY - ściśliwości INERTIA - bezwładności LIQUID GAS Ciecz Gaz FLUID FLUID płyn: płyn: VISCOUS VISCOUS - lepki - lepki WITH WEIGHT WEIGHTLESS - ważki - nieważki COMPRESSIBLE INCOMPRESSIBLE - nieściśliwy - ściśliwy STATICS Statyka LIQUID GAS Ciecz Gaz FLUID FLUID płyn: płyn: NON-VISCOUS NON-VISCOUS - nielepki - nielepki COMPRESSIBLE - nieściśliwy WIGHT WEIGHT - ważki COMPRESSIBLE - nieściśliwy WEIGHTLESS - nieważki 9 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts BASIC EQUATION OF STATIC EQUILIBRIUM Podstawowe równanie stanu naprężeń dS dSy dz r z py r r p px dSx dy dx y x r pz dSz → → → → F = X i + Y j+ Zk → p x =| p x | → p y =| p y | → p z =| p z | → p =| p | CONDITION OF EQUILIBRIUM warunek równowagi: ALL THE FORCES IN A GIVEN DIRECTION Σ wszystkich sił na dany kierunek = 0 → → 1 X ρ dS xd x + p xdS x − pdS cos p , i = 0 3 → → 1 Y ρ dS y d y + p y dS y − pdS cos p , j = 0 3 → → 1 Z ρ dS z d z + p z dS z − pdS cos p , k = 0 3 → → dS x = dS cos p , i → → dS y = dS cos p , j → → dS z = dS cos p , k 10 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts px − p = 0 py − p = 0 pz − p = 0 ⇓ px = py = pz = p EULER’S LAW INDEPENDENCE OF PRESSURE IN A GIVEN POINT ON THE SURFACE ORIENTATION Prawo Eulera – o niezależności ciśnienia w danym punkcie od orientacji powierzchni SCALAR FIELD Pole skalarne PRESSURE Ciśnienie: NORMAL TO THE SURFACE - prostopadłe do powierzchni ACTS EQUALLY IN ALL DIRECTIONS - działa jednakowo we wszystkich kierunkach 11 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 12 Chapter 1 - Basic concepts EQUATION OF HYDROSTATIC EQUILIBRIUM IN CARTESIAN COORDINATES Równanie równowagi hydrostatycznej we współrzędnych prostokątnych HOMOGENEOUS FLUID ρ(x, y , z ) ⇒ ρ - płyn jednorodny: p (p + z dz)dxdy pdzdy z dz x p (p + y dy)dxdz y dy pdxdz A dx pdxdy p (p + x dx)dydz → → → → F = X i + Y j+ Zk dm = ρ dx dy dz CONDITION OF EQUILIBRIUM Warunek równowagi: ALL FORCES ACTING IN A GIVEN DIRECTION Σ wszystkich sił na dany kierunek = 0 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 13 Chapter 1 - Basic concepts IN DIRECTION na kierunek x: ∂p X ρ dx dy dz + p dy dz − p + dx dy dz = 0 ∂x IN DIRECTION na kierunek y: ∂p Y ρ dx dy dz + p dx dz − p + dy dx dz = 0 ∂y IN DIRECTION na kierunek z: ∂p Z ρ dx dy dz + p dx dy − p + dz dx dy = 0 ∂z 1 ρ 1 Y= ρ 1 Z= ρ X= → → → 1 X i + Y j+ Zk = ρ → F= Xdx + Ydy + Zdz = ∂p ∂x ∂p ∂y ∂p ∂z (1) ∂p → ∂p → ∂p → i+ j+ k x y z ∂ ∂ ∂ 1 grad p ρ 1 ρ (2) ∂p ∂p ∂p dx + dy + dz ∂y ∂z ∂x Xdx + Ydy + Zdz = 1 dp ρ (3) INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts CONDITIONS OF POTENTIAL OF GRAVITY FORCES Warunki potencjalności sił masowych ∂p ∂x ∂p ρY = ∂y ∂p ρZ = ∂z ρX = ∂ (ρX ) ∂ (ρY ) ∂ 2 p = = ∂y ∂x ∂x∂y ∂ (ρY ) ∂ (ρZ ) ∂ 2 p = = ∂z ∂y ∂z ∂y ∂ (ρZ ) ∂ (ρX ) ∂ 2 p = = ∂x ∂z ∂x∂z ∂ (ρX ) ∂ (ρY ) − =0 ∂y ∂x ∂ (ρY ) ∂ (ρZ ) − =0 ∂z ∂y ∂ (ρZ ) ∂ (ρX ) − =0 ∂x ∂z → rot ρ F = 0 GRAVITATIONAL FIELD IS A POTENTIAL ( NONROTATIONAL ) FIELD pole sił masowych jest polem potencjalnym (bezwirowym) 14 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 15 Chapter 1 - Basic concepts FUNCTION OF FORCES φ(x, y , z ) - funkcja sił X= ∂φ ∂φ ∂φ ; Y= ; Z= ∂x ∂y ∂z U p = −φ FUNCTION OF POTENTIAL U p – funkcja potencjału X=− ∂U p ∂x ; Y=− Xdx + Ydy + Zdz = − ∂U p ∂x ∂U p ; Z=− ∂y ⇓ dx − ∂U p ∂y dy − ∂U p ∂z ∂U p ∂z dz = −dU p EQUATION równanie (3): dU p = − dp ρ p = −ρU p + C IN w A(x 0 , y 0 , z 0 ) (4) p = p 0 ; U p = U p0 p 0 = −ρ U p 0 + C ⇒ C = p 0 + ρ U p 0 p = −ρ U p + p 0 + ρ U p 0 ⇓ p − p 0 = −ρ (U p − U p 0 ) (5) INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 16 Chapter 1 - Basic concepts pa z H h A z y x X = 0 ; Y = 0 ; Z = −g Z=− ∂U p ∂Z = −g U p = gz PRESSURE IN POINT A ciśnienie w punkcie A: (wz. 4) p = −ρgz + C DETERMINATION OF CONSTANT C wyznaczanie stałej C: FOR z=H dla p a = −ρgH + C ⇒ ⇒ p = pa C = p a + ρgH AFTER SUBTITATION po podstawieniu: p = p a + ρgH − ρgz p = p a + ρg (H − z ) = p a + ρgh p = p a + ρgh ATMOSPHERIC PRESSURE HYDROSTATIC PRESSURE ciśnienie atmosferyczne PRESSURE HEAD Wysokość ciśnienia: p pa = +h ρg ρg ciśnienie hydrostatyczne INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts ANALYSIS OF DIFFERENTID EQUATION OF HYDROSTATIC PRESSURE Analiza równania różniczkowego hydrostatyki: PHYSICAL INTERPRETATION OF DIFFERENTIAL EQUATION OF STATIC EQUILIBRIUM I. fizyczna interpretacja równań różniczkowych hydrostatyki 1 ρ 1 Y= ρ 1 Z= ρ X= ∂p ∂x ∂p → 1 F = grad p ρ ∂y ∂p ∂z PRESSURE GROWS TOWARDS THE DIRECTION OF MASS FORCE ciśnienie rośnie w kierunku działania sił masowych THE WORK WHICH MUST BE PERFORMED WHEN MOVING ALONG THE CONSTANT-PRESSURE SURFACE II. jaką pracę należy wykonać przy przemieszczaniu się po powierzchni stałego ciśnienia ? 1 Xdx + Ydy + Zdz = dp ρ p=const ⇒ dp=0 Xdx + Ydy + Zdz = 0 MASS FORCE siły masowe EQUIPOTENTIAL SURFACE powierzchni ekwipotencjalnej 17 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts IS IT POSSIBLE TO HAVE THE NONHOMOGENEITY OF THE FLUID BETWEEN THE SURFACES OF CONSTANT PRESSURE III. czy możliwe jest istnienie niejednorodnego płynu między powierzchniami jednakowego ciśnienia 1 p1 ρ1 ρ2 ∆h 2 p2 p 2 − p 1 = ρ 1 g ∆h p 2 − p 1 = ρ 2 g ∆h ∆p = ρ 1 g ∆h = ρ 2 g ∆h ⇓ ρ1 = ρ 2 WHAT IS THE SHAPE OF INTERFACE BETWEEN LIQUIDS OF DIFFERENT DENSITY IV. jaki jest kształt powierzchni styku dwóch cieczy o różnych gęstościach ? ρ1 ρ2 ↓ dp = ρ 1 (Xdx + Ydy + Zdz ) ↑ dp = ρ 2 (Xdx + Ydy + Zdz ) ρ1 ≠ ρ 2 ONLY IF tylko wówczas gdy: Xdx + Ydy + Zdz = 0 ⇓ dp = 0 18 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts a) b) pa za 19 z za ρ1 h1 p1 1 h2 2 z1 h3 z2 ρ2 3 h4 5 h5 4 z3 z4 ρ3 z5 p1 p2 p3 p4 p5 p 1 = p a + ρ 1 gh 1 p 2 = p a + ρ1 ⋅ g ⋅ h1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 2 = p1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 2 p 3 = p a + ρ1 ⋅ g ⋅ h1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 3 = p1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 3 p 4 = p a + ρ1 ⋅ g ⋅ h1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 4 = p1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 4 p 5 = p a + ρ1 ⋅ g ⋅ h1 + ρ 2 ⋅ g ⋅ h 4 + ρ 3 ⋅ g ⋅ h 5 = p 4 + ρ 3 ⋅ g ⋅ h 5 p 3 − p 2 = ρ 2 ⋅ g ⋅ (h 3 − h 2 ) p - pa INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 20 Chapter 1 - Basic concepts STEVIN’S THEOREM AND CONCLUSIONS Postulat Stevina i wnioski zeń wypływające a) pa h1 1 2 h2 p1 p2 p1 = p a + ρ g h1 p2 = pa + ρ g h2 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 21 Chapter 1 - Basic concepts b) pa h1 1 2 p1 pL pP p2 = pL = pP CONNECTED VESSELS PRINCIPLE Zasada naczyń połączonych h2 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts ρ2 ρ1 h1 22 h2 pP pL LEFT BRANCH w lewej gałęzi: p L = p a + ρ1 g h1 RIGHT BRANCH w prawej gałęzi: pP = pa + ρ2 g h2 pL = pP p a + ρ1 g h1 = p a + ρ 2 g h 2 h1 ρ 2 = h 2 ρ1 p L = p a + ρ 1 g h 1 + ρ 1 g ∆h = ρ2 ρ1 h2 h1 1 2 3 pL pP = p a + ρ 1 g (h 1 + ∆h ) p P = p a + ρ 2 g h 2 + ρ 1 g ∆h pL = pP INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS pa Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts pa IS THE EQUILIBRIUM EQUATION TRUE FOR THIS PLANE 2 1 ρ2 ρ1 pL pP PRACTICAL APPLICATIONS OF CONNECTED VESSELS PRINCIPLE Praktyczne zastosowania zasady naczyń połączonych PRESSURE MEASUREMENT pomiar ciśnienia GAS a) gazu px= ? ρ pL = px pa px p P = p a + ρ g ∆h pL = pP ∆h ? Czy prawdziwym będzie równanie równowagi dla takiej płaszczyzny? p L ≠ p P !!! I. 23 ⇓ ρ px = pa + ρ g h INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS Chapter 1 - Basic concepts ρc p1 p2 h1 ∆h ρm FLOW RATE natężenie przepływu ~ ∆p = p 1 − p 2 p L = ρc h1 g + p1 p P = p 2 + ρ c g (h 1 − ∆h ) + ρ m g ∆h pL = pP p 1 + ρ c g h 1 = p 2 + ρ c g (h 1 − ∆h ) + ρ m g ∆h ∆p = p 1 − p 2 = ρ m g ∆h − ρ c g ∆h ∆p = (ρ m − ρ c ) g ∆h IN GAS w gazie: ρ c << ρ m ∆p = ρ m g ∆h 24 INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 25 Chapter 1 - Basic concepts REFERENCE LEVEL IN PRESSURE MEASUREMENT Poziom odniesienia przy pomiarze ciśnienia b) p0 p0 h pa h 0,76 [m] pa ρr pL = pa ρr ; pp = p 0 + ρr ⋅ g ⋅ H =0 p a = ρ r ⋅ g ⋅ 0,76 ρ r ≅ 13600 [kg m 3 ] p a = 101366 [Pa ] = 1013 [hpa ] PRESSURE VACUUM podciśnienie ATMOSPHERIC PRESSURE p2 ciśnienie absolutne poziom próżni ciśnienie atmosferyczne PERFECT VACUUM ciśnienie absolutne poziom ciśnienia atmosferycznego ABSOLUTE PRESSURE nadciśnienie LEVEL OF ATMOSPHERIC PRESSURE GAGE PRESSURE p1 ciśnienie ABSOLUTE PRESSURE a) Torricelli INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 26 Chapter 1 - Basic concepts PASCAL’S LAW Prawo Pascala p +δp A z Up p0 +δ p0 Up0 B z1 z0 x IN THE INITIAL MOMENT w chwili początkowej: p − p 0 = ρ (U p − U p 0 ) WHEN FORCE IS APPLIED → po przyłożeniu siły P PRESSURE IN POINT A - ciśnienie w punkcie A: p + δp PRESSURE IN POINT B - ciśnienie w punkcie B: p + δ p0 RELATION BETWEEN jakie są δ p i δ p 0 ? (p + δ ) − (p p 0 + δ p0 ) = ρ(U p − U p 0 ) (p − p 0 ) + (δ p − δ p ) = ρ(U p − U p 0 ) 0 || 0 = δ p = δ p0 s y P INTRODUCTION TO FLUID MECHANICS Part I - HYDROSTATICS 27 Chapter 1 - Basic concepts PASCAL’S LOW Prawo Pascala: δp A = δp B FA xA CROSS-SECTION CROSS-SECTION Przekrój SB Przekrój SA xB FB skutek: FB S B = FA S A BUT ale: FB ⋅ x B = FA ⋅ x A xA SB = xB S A