Lista życzeń, czyli jaka chcę być w związku?
Transkrypt
Lista życzeń, czyli jaka chcę być w związku?
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym Bookarnia Online. Życie e w dwoje Katarzyna Jurkowska Małgorzata Liszyk-Kozłowska Życie e w dwoje Copyright © 2012 Katarzyna Jurkowska, Małgorzata Liszyk-Kozłowska Copyright for the Polish Edition © 2012 G + J Gruner + Jahr Polska Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa 02-674 Warszawa, ul. Marynarska 15 Dział handlowy: tel. 22 360 38 41–42 faks 22 360 38 49 Sprzedaż wysyłkowa: tel. 22 360 37 77 Wybór nazwisk i opracowanie dziennikarskie wypowiedzi twórców: Katarzyna Jurkowska Redakcja: Izabela Golińska Ilustracje w środku książki: Marek Regner Projekt okładki: Panna Cotta Zdjęcie na okładce: Fotolia Redakcja techniczna: Mariusz Teler ISBN: 978-83-7778-327-6 Skład i łamanie: Katka, Warszawa Wszelkie prawa zastrzeżone. Reprodukowanie, kopiowanie w urządzeniach przetwarzania danych, odtwarzanie w jakiejkolwiek formie oraz wykorzystywanie w wystąpieniach publicznych – również częściowe – tylko za wyłącznym zezwoleniem właściciela praw autorskich. Markowi, żeby jeszcze lepiej mnie poznał i żebyśmy nigdy nie wypuścili z rąk różowych balonów, oraz naszej córeczce Julce, która towarzyszyła mi przy pisaniu tej książki – żeby kiedyś została królową życia. Kasia Dedykuję tę książkę wszystkim moim bliskim w podziękowaniu za to, że są w moim życiu, a szczególnie mojemu synowi – Kamilowi. Małgosia Spis treści Wstęp, który mógłby być także zakończeniem 9 ROZDZIAŁ 1 Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 13 ROZDZIAŁ 2 Zajrzyj do pudełka, czyli facet, jaki jest, każdy widzi 43 ROZDZIAŁ 3 Różowe balony, czyli lęk przed prawdziwą bliskością 76 ROZDZIAŁ 4 Jak zmienia się miłość? 103 ROZDZIAŁ 5 Podglądanie uczuć innych, czyli coś dla fanów filmów, książek i piosenek o miłości 132 ROZDZIAŁ 6 On z dobrodziejstwem inwentarza, czyli teściowa i cała reszta 160 ROZDZIAŁ 7 Nie tylko miłość, czyli związek nasz powszedni 186 8 ŻYCIE WE DWOJE ROZDZIAŁ 8 Ja – mama, on – tata 209 ROZDZIAŁ 9 Ruda małpa, czyli ta trzecia 256 ROZDZIAŁ 10 „Z” jak… 280 ROZDZIAŁ 11 Jak oni się kochali 320 ROZDZIAŁ 12 Coś optymistycznego, czyli żyli długo i… prawdziwie 340 Wstęp, który mógłby być także zakończeniem Kasia: Dlaczego ten wstęp mógłby równie dobrze znaleźć się na końcu książki? Ustaliłyśmy, że napiszemy go, kiedy już będziemy gotowe. A okazało się, że byłyśmy gotowe do napisania wstępu dopiero wtedy, kiedy zakończyłyśmy pracę nad książką, gdy miałyśmy już za sobą wszystkie składające się na nią rozmowy. Dla mnie była to niezwykła podróż w świat kobiecy i w świat męski. Podróż po to, by się przekonać, że choć – jak twierdzą niektórzy – faceci są z Marsa, a my z Wenus, to w miłości pragniemy tego samego. Zaczynając od „a”, czyli adoracji i akceptacji, a kończąc na „z”, czyli zadowoleniu ze związku. Okazało się, że dojrzałość związku wcale nie zależy od jego stażu, a bycie królową życia się opłaca. Dla mnie największym odkryciem jest jednak to, że stworzenie uszczęśliwiającej relacji miłosnej trzeba zacząć… od siebie. Twierdzenie, że to przecież „jego wina”, czy że to „ona mnie nie rozumie”, straciło dla mnie rację bytu. Jeśli będę wiedziała, jaka jestem i czego chcę, to mam szansę być szczęśliwa w miłości. Pisanie tej książki było dla mnie fascynującą podróżą także dlatego, że zbiegło się z oczekiwaniem na moją córeczkę – praca nad książką trwała niemal do ostatniego dnia ciąży. Mam nadzieję, że Julka kiedyś przeczyta tę książkę. To nie miał być jeden z poradników w rodzaju: „Jak go uwieść”? „Jak ją zdobyć”? „Jak go zatrzymać?”, bo czy ktoś naprawdę wierzy, że miłość da się zaplanować? Okazało się jednak, 10 ŻYCIE WE DWOJE że można się do niej przygotować. W jaki sposób? Odpowiedź znajdziesz w tej książce... Odkryjesz też, co wspólnego z miłością mają pudełko i różowe balony. Dowiesz się, dlaczego w życiu nie warto stać na żółtym świetle. Zrozumiesz, dlaczego lepiej nie zamiatać problemów pod dywan i jaką zbawienną moc dla związku mogą mieć kłótnie. Na pytania o relacje, miłość, rodzicielstwo i to wszystko, co dzieje się między kobietą a mężczyzną, odpowiedzieli nam ludzie znani ze swoich twórczych działań (przedstawiciele różnych pokoleń). Małgosiu, a o czym według ciebie jest ta książka? Małgosia: Wiele już powiedziałaś. Dla mnie ta książka jest także o tym, jak ważna jest miłość i dlaczego tak istotne jest, by była ona szczęśliwa. A żeby tak się stało, musimy się nauczyć żyć we wspólnym wszechświecie, zamiast skupiać się na tym, że kobieta i mężczyzna są z różnych planet. Według mnie szkoda czasu na takie rozważania. I wiesz, Kasiu, w miarę jak przepływają przeze mnie kolejne lata mojego życia (o rany, poczułam się niemal tak stara jak dinozaur!), mam coraz większą ochotę powiedzieć ludziom, którzy są samotni (samotni w pojedynkę lub samotni we dwoje): „Przede wszystkim zejdźcie z ringu!”. Ringu damsko-męskiego, na który wchodzi się z głową wypełnioną taktykami i strategiami: jak wykiwać, jak przechytrzyć i jak oszukać przeciwnika. Na ringu z założenia przecież ktoś musi wygrać! A w dobrym, szczęśliwym związku dającym poczucie bezpieczeństwa nie ma ani wygranych, ani przegranych. Rozmawiamy w tej książce właśnie o tym – co służy nawiązaniu bliskości, a co nas od siebie oddala. Jakie postępowanie (w stosunku do samego siebie i do partnera) sprawi, że będzie nas cieszyć sama myśl o powrocie do domu, bo tam czeka na Wstęp, który mógłby być także zakończeniem 11 nas człowiek, którego szczęśliwie kochamy. Ktoś, z kim będziemy się śmiać, i przy kim możemy płakać. I we dwoje czule się dotykać, liczyć na siebie w każdej sytuacji, a niekiedy wspólnie trwać w ciszy, bez potrzeby wypowiadania słów. I nasza miłość będzie taka, jaka nam obojgu jest potrzebna do szczęścia. ROZDZIAŁ 1 Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 14 ŻYCIE WE DWOJE Dawno, dawno temu żyła sobie księżniczka. Była mądra, piękna, dobra i… samotna. Została zamknięta w wieży przez złą wiedźmę. Księżniczka całymi dniami przesiadywała w oknie, czesała swoje długie złote włosy i wypatrywała księcia na białym rumaku. Wiedziała bowiem, że jedynie książę może zakończyć jej niewolę, zmienić jej życie. Gdy się w końcu zjawi, wybuchnie między nimi gorąca miłość, taka na wieki. Wezmą ślub i będą żyć długo i szczęśliwie. Każda z nas kiedyś słyszała taką bajkę. Różne wersje, ale przekaz ten sam. Księżniczka, książę i wieża – jako symbole. Do opowiadania dalszego ciągu jakoś się nie kwapimy… Księżniczce przybywa lat, jej warkocz siwieje, a ona wciąż czeka, bo księcia pod wieżą jakoś nie widać. To znaczy: nie widać tego, o którym ona marzy. Podchodzą pod wieżę różni mężczyźni, ale to nie są książęta. Nie ta aparycja, nie ta fantazja, nie ta odwaga. Poza tym krzyczą, że księżniczka mogłaby sama wydostać się z wieży wyjściem awaryjnym albo spuścić swoje długie włosy przez okno, żeby oni mogli się po nich wdrapać na górę. No ale księżniczce przecież nie o to chodzi, więc czeka. Z czasem może coraz mniej cierpliwie, swoich oczekiwań jednak nie zmienia. Nie widzisz analogii do swojego życia? A nie jest tak, że żaden mężczyzna nie spełnia twoich wymagań, a poprzeczkę zawiesiłaś wysoko. I żaden nie jest wystarczająco dobry, by móc z tobą być? Michał nie czytał Murakamiego i rozrzucał brudne skarpetki po mieszkaniu. Piotrowi do szczęścia wystarczyła kawalerka i nie podejmował żadnych kroków, by dorobić do nauczycielskiej pensji. Z kolei Rafał… no właśnie, nawet nie pamiętasz, dlaczego się z nim rozstałaś. Tak, masz jeszcze czas, żeby ułożyć sobie życie, bo skończyłaś dopiero trzydzieści osiem lat, a pojawiające się siwe włosy doskonale pokrywa farba. Przecież to nie bajka o mnie – myślisz sobie. Mam wprawdzie trzydzieści osiem lat, ale od piętnastu jestem w związku. Taaak… a czy wczoraj nie byłaś obrażona na swojego ukochanego za to, że chciał bez ciebie wyjść z kumplami na kręgle? Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 15 Czy nie zmieniłaś szybko tematu, gdy zaczął mówić, że jest przemęczony, a w pracy nie układa mu się z nowym szefem? Czy nie obruszyłaś się, gdy powiedział, że boi się, co będzie dalej. Jak to: co będzie dalej? – myślisz i przybierasz obrażoną minę. Przecież musi sobie jakoś poradzić! W końcu to mężczyzna! Czy nie wyśmiałaś go wczoraj rano, że zachowuje się jak mały chłopiec? A jemu po prostu zrobiło się przykro, że nie zauważyłaś, jak ładnie wygląda w nowej koszuli. No cóż, komplementy należą się wyłącznie tobie. Jeśli odnalazłaś siebie chociaż w jednej z tych sytuacji, porzuć złudzenia – jesteś księżniczką. Tylko czy to ci się opłaca? Skąd się biorą nasze miłosne wizje, czyli spójrz w przeszłość Kasia: Małgosiu, kobieta spotyka mężczyznę, mężczyzna spotyka kobietę i… co się musi stać, żeby coś między nimi zaszło? Małgosia: Myślisz o iskrzeniu? K: Tak, o iskrzeniu, o miłości, o związku… M:Kobieta i mężczyzna spotykają się i nagle coś zaczyna iskrzyć, świecić, wirować, a nawet wariować. A to dlatego że nie tylko przyciągają się ich ciała, lecz także przyciąga ich do siebie to, co jest w nich podobne. Odkrywają, że wiele ich łączy. Często mają podobne doświadczenia. To wszystko ich do siebie zbliża i daje nadzieję, że być może są z tej samej bajki. Próbują więc siebie poznać, sprawdzają, co może się między nimi zdarzyć. W zależności od tego, do jakiego związku są gotowi, albo rozwijają tę znajomość, albo się rozstają i szukają nowych partnerów. 16 ŻYCIE WE DWOJE K: Co to znaczy: „na jaki związek są gotowi?”. M:Ja wierzę, że niemal każdy człowiek chce być kochany i każdy ma zdolność do kochania drugiego człowieka. Czasami jednak nasze doświadczenia z miłością, szczególnie te wyniesione z domu rodzinnego, są tak trudne, że chociaż pragniemy bliskości, wywołuje ona w nas ból i lęk. Chcemy być z drugim człowiekiem, ale boimy się przed nim otworzyć i mu zaufać. W konsekwencji albo unikamy miłości, albo wchodzimy w miłosne relacje „najeżeni”, z kolcami gotowymi do obrony. Wykorzystamy je, gdy poczujemy się atakowani. K: A czy nosimy w sobie wyobrażenia o tym, jaki powinien być ten nasz wybranek (wybranka) na życie? M:Na ogół wchodzimy w związek z jakimiś oczekiwaniami. Problem w tym, że często są one bardzo konkretne: jaki ten mężczyzna (lub jaka ta kobieta) ma nie być, albo jaki (jaka) konkretnie ma być. Każde odstępstwo od tej wizji wywołuje w nas niepokój. Mamy między innymi zakodowane: „On ma nie być taki jak mój tata” czy wręcz przeciwnie: „Tylko kopia mojego taty mnie zachwyci”. K: W przypadku mężczyzn najczęściej słyszymy: „Ona ma być taka jak moja mama”… M:Wchodzenie w miłosną relację z taką sprecyzowaną wizją wybranka czy wybranki – nawet jeżeli lepiej wiemy, jak miałby wyglądać antywzór niż wzór – porównałabym do szukania partnera do garnituru, który dawno już wisi w szafie. Ubranie jest fantastyczne, eleganckie, dobrze skrojone, tylko jak znaleźć Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 17 kandydata, na którego garnitur będzie pasował jak szyty na miarę? A każdy kandydat, na którym nie będzie leżał jak ulał, odpada w przedbiegach. K: Dobrze, ale oczekiwania co do tego, jaki ten jeden jedyny ma być, to też marzenia. Czy warto z nich zrezygnować? Rozumiem, że można się zaniepokoić, jeśli ten garnitur czeka na idealnego kandydata latami. M:Jeśli po raz kolejny okazuje się, że garnitur na nikogo nie pasuje, to może najwyższy czas zweryfikować nasze oczekiwania? Być może to z tym garniturem jest coś nie tak? Może nie należy się spodziewać, że ktoś spełni naszą wizję idealnego kandydata na „kogoś” w naszym życiu? Może to moment na zastanowienie się, dlaczego tak kurczowo trzymamy się wyobrażeń o tym, że ten ktoś ma być właśnie taki. Albo też, że my tylko takie możemy przy nim być. K: A skąd się biorą wizje naszego związku i wybranka? M:Wchodzimy w związek już ukształtowane, przecież żadna z nas się w nim nie urodziła. On nie stworzył nas jako kobiet. W nowy związek wchodzimy z doświadczeniami z poprzedniej relacji albo bezpośrednio ze związków roNasza wizja miłości, dzinnych. Te ostatnie mają na nas najbezpieczeństwa, większy wpływ. Kiedy wchodzimy w relaról w związku, cje miłosne, szczególnie na początku naszej a także to, jak blisko dorosłości, szukamy podświadomie tego, umiemy być z drugą co już znamy, co już się zdarzyło w naszym osobą, mają korzenie życiu, co nas ukształtowało. Czegoś, czego w naszej przeszłości. nauczyli nas rodzice, w czym umiemy się 18 ŻYCIE WE DWOJE poruszać. Nasza wizja miłości, bezpieczeństwa, ról w związku, a także to, jak blisko umiemy być z drugą osobą, mają korzenie w naszej przeszłości. K: Czy to oznacza, że jeśli chcę być szczęśliwa w miłości, to muszę najpierw przyjrzeć się mojej przeszłości? Poszukać w niej odpowiedzi na pytania, skąd wiem, jaki ma być mój mężczyzna, jaki ma być mój związek? M:To zależy. Czasami mamy tak wspierające nas, dobre doświadczenia w miłości, że wiele z nich czerpiemy. I spontanicznie potrafimy być z drugim człowiekiem. Co innego, gdy czujemy się samotni, niezależnie od tego, czy jesteśmy w danym momencie życia sami czy w związku. Wtedy oczywiście też nie musimy analizować naszych korzeni. Możemy żyć tak jak dotąd i budować kolejny związek, znaleźć następnego mężczyznę, który też od nas odejdzie. K: Albo my od niego odejdziemy. M:Tak, ale będziemy mówiły, że to jego wina. I w konsekwencji nie dojrzejemy do tego, by dostrzec, że to my wchodzimy w kolejny związek bez umiejętności stworzenia trwałej relacji. Nosimy w sobie taką wizję partnera i więzi z nim, która nas ogranicza. Często dochodzi do tego niskie poczucie własnej wartości. K: Jaki wpływ na moją wizję związku ma więc rodzina? M:Jeśli na przykład odczuwasz przemożną potrzebę, by twój mężczyzna chodził z tobą co niedzielę do kościoła, i nie Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 19 akceptujesz tego, że on ma inny światopogląd, to może twoja wizja rodziny jest wizją twoich rodziców, którzy roszczą sobie prawo do układania ci życia. Może słyszysz gdzieś z tyłu głowy ich głos: „Jak ty to sobie wyobrażasz, że nie będziesz chodzić w każdą niedzielę do kościoła razem z mężem? Przecież rodzina jest tylko wtedy przyzwoita, kiedy tak funkcjonuje”. Ulegając temu, spełniasz postulaty, dzięki którym będziesz akceptowana przez mamę, tatę. Wydaje ci się, że jeśli tego nie zrobisz, to oni cię odrzucą, skrytykują, że chcesz żyć inaczej, niż ich zdaniem powinnaś. To, że realizujemy wizję życia naszych rodziców, zamiast własnej, ma często niezwykle destrukcyjny wpływ na związek. A swojej wizji relacji między kobietą a mężczyzną często nie mamy sprecyzowanej. Wymagająca księżniczka i zmęczony książę K: Małgosiu, skoro sięgamy tak daleko w przeszłość, aby znaleźć odpowiedź na pytanie, skąd się biorą nasze wizje związku, to co z bajkami, które opowiada się nam w dzieciństwie? Wśród nich jest mnóstwo takich o księżniczce, która czeka na księcia. M:Wszystkie wychowałyśmy się na takich bajkach. Opowiadano je nam, czytano, a ci, którzy to robili, też jako dzieci słuchali tych bajek. W ten sposób „przy okazji”, ale skutecznie, przekazujemy dzieciom schemat, który potem towarzyszy im w dorosłym życiu: „Co mi wolno, jak być powinno, a jak nie”. Kobiety mają często taką wizję swojego miejsca w związku, o której wspomniałaś: ona w roli księżniczki na wieży. 20 ŻYCIE WE DWOJE Księżniczki, którą trudno zdobyć, bo góra jest szklana, przez co śliska i trudno się na nią wdrapać, a wieża wysoka. Jedyne, co księżniczka robi w życiu dla miłości, to czeka i jest gotowa spuścić przez okno warkocz, pod warunkiem że ten, który zjawi się na dole, będzie spełniał jej oczekiwania. A mężczyzna, czyli wymarzony książę lub rycerz – obojętnie jak go nazwiemy – ma zdobyć górę, dotrzeć do wieży, bohatersko wdrapać się na szczyt i udowodnić, że właśnie on jest dla księżniczki tym jedynym, wybranym. K: Większość kobiet czeka na swojego księcia. Co ci przeszkadza w tej romantycznej wizji? M:Mnie? Właściwie nic. Traktuję ją jako marzenie małej dziewczynki. Jednak wiele kobiet, nawet gdy są już dorosłe, trzyma się tej wizji. Obrazu idealnego związku. Ona, niczym księżniczka, całe lata zachowuje się tak, jakby siedziała w wieży, a on (według jej wyobrażeń) powinien być silny, zwarty i gotowy do nieustannego wdrapywania się po nią na tę szklaną górę. Poza tym polemizowałabym z tą „romantycznością”, bo to nie jest uszczęśliwiająca wizja związku. K: Ale przecież jest w nas zakorzenione przekonanie, że kobieta lubi być zdobywana, a mężczyzna ma duszę zdobywcy. Wypisz, wymaluj: księżniczka i książę! M:Na początku to zdobywanie jest ujmujące i zajmujące dla obu stron. I to cudna, naturalna faza związku. Problem pojawia się wtedy, gdy kobieta tylko tak wyobraża sobie swoją rolę w relacji z mężczyzną. Ona po prostu jest. A on ma cały czas krążyć wokół niej, starać się o nią i ją zdobywać. Mężczyzna Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 21 w roli księcia nie może sobie pozwolić na to, że któregoś dnia powie: „Wiesz co, księżniczko ty moja z siwym warkoczem (bo to przecież może trwać lata całe), jestem już bardzo zmęczony. Nie chcę być tylko nieustraszonym księciem z bajki. Chcę mieć odwagę powiedzieć ci, że zanim dotarłem dzisiaj po raz kolejny do szklanej wieży, miałem trudny dzień. Smok mi uciekł…”. K: Stop! Czyli tłumacząc na język życia codziennego: „Stałem rano przez godzinę w korku”. M:Tak. A przez to spóźniłem się do pracy i szef miał do mnie pretensje. Poza tym boję się o swoje stanowisko i niepokoi mnie, co będzie ze spłatą naszego kredytu, gdy przestanę tak dużo zarabiać. Martwię się też o zdrowie swojego ojca, a do tego wszystkiego sam jestem zakatarzony i boli mnie głowa”. K: Domyślam się, że po takim wyznaniu on oczekuje zrozumienia i przytulenia. Tymczasem księżniczka może wtedy pomyśleć: „Ależ z niego mięczak”. M:A to nie żaden mięczak, tylko normalny człowiek. Przecież to oczywiste, że w różnych przestrzeniach życia tego mężczyzny może dziać się coś trudnego, z czym on ma prawo sobie nie radzić. K: Rozumiem, że księżniczka nie chce tego słyszeć ani o tym wiedzieć, bo nie tak miało być w tej bajce? M:Kobieta, która wyobraża sobie siebie (i w życiu, i w związku) tylko w roli księżniczki, nie akceptuje okazywania słabości przez mężczyznę – księcia. To jest dla niego bardzo 22 ŻYCIE WE DWOJE dotkliwe i trudne doświadczenie, ponieważ on w towarzystwie swojej kobiety nie ma prawa ani na chwilę wyjść z roli nieustraszonego księcia. Nie może pokazać się jej w innych odsłonach. Musi być zawsze zwarty i gotowy, bo może utracić swoją księżniczkę. K: A dlaczego ona nie wyobraża sobie, że mogłoby być inaczej? M:Kobieta – księżniczka potraktuje zmęczenie mężczyzny jej zdobywaniem jako potwierdzenie najgorszych koszmarów z jej snów: „On mnie już nie kocha!”. Poczuje, że jej świat się wali. Pomyśli sobie albo mu powie: „Jeżeli mnie ciągle nie adorujesz, nie spełniasz moich oczekiwań, czyli nie dajesz mi dowodów miłości, to znaczy, że ci na mnie nie zależy”. K: I co się dzieje z takim zmęczonym księciem? M:Wie, że nie może okazać księżniczce swojego zmęczenia, kłopotów, lęków, bo ona uważa, że nie jest w jego życiu po to, by go wspierać – i dlatego książę albo się w sobie zamyka, albo zaczyna szukać kogoś, przy kim odważy się być sobą; kogoś, kto pozwoli mu na chwilę słabości, wzruszenia czy lęku. K: Czyli księżniczka może znowu zostać samotna w wieży. M:Niestety, takie mogą być konsekwencje. Ludzie czują się bezpiecznie w związku, jeśli w różnych sytuacjach mogą być sobą. To oznacza, że mają odwagę odsłaniać się przed człowiekiem, z którym dzielą życie, pokazać różne strony i stany ich samych, a więc także trudne emocje. Kiedy mogą sobie pozwolić, Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 23 by czasami być księżniczkami i książętami (bo to romantyczne), ale mają też odwagę pokazać, że sobie z czymś nie radzą. I wtedy mogą poprosić swoją kobietę czy swojego mężczyznę o pomoc. Wprost, bez tych wszystkich niewerbalnych komunikatów z cyklu: „Domyśl się, rozszyfruj, czego Ludzie czują się w związku potrzebuję”. I wiedzą, że otrzymają tę bezpiecznie, kiedy mogą pomoc. A jest nią często po prostu wybyć przy tej drugiej osobie słuchanie. Ludzie czują się w związku sobą i nie muszą udawać bezpiecznie, kiedy mogą być przy tej zawsze silnych, nieustająco drugiej osobie sobą i nie muszą udaromantycznych i wolnych wać zawsze silnych, nieustająco rood zmartwień. mantycznych i wolnych od zmartwień. Księżniczka kontra królowa K: Wróćmy jeszcze na chwilę do bajek… Być może zmęczony książę powinien poczekać, aż księżniczka dojrzeje i stanie się królową? M:W bajkach czytamy albo o życiu księżniczki, albo królowej, i każdą z tych postaci przedstawia się odmiennie. Księżniczka jest bierna. Najpierw rządzi nią król – ojciec, potem ona ulega księciu, który ją zdobywa, a wcześniej często budzi pocałunkiem. W żadnym momencie życia nie ma ona szans na niezależność. Księżniczkę traktuje się trochę jak trofeum, jak ładną broszkę. A jako słodka i miła osóbka jest akceptowana społecznie. Zupełnie inne cechy przypisuje się w bajkach królowej. K: Można posłużyć się cytatem z „Psów” Pasikowskiego: „To zła kobieta była”. 24 ŻYCIE WE DWOJE M:Tak, królowa jest najczęściej zła. Na ogół rządzi bezwzględnie. Trudno jej zdobyć akceptację i sympatię, otoczenie uważa ją za osobę zimną, bezwzględną, bo bierze od życia to, czego chce. A może po prostu sięga po to, co jej się należy? K: A ponieważ zależy nam na akceptacji otoczenia, większość kobiet woli być miłymi, uległymi księżniczkami. M:Tak, bo zauważ, z czym się wiąże bycie królową. Ona przeważnie wzbudza strach i – mimo że otacza ją tłum dworzan – jest samotna. Jeśli decydujesz się być królową, to nieświadomie boisz się, że za swój wybór zapłacisz właśnie taką cenę. Jeżeli zaczniesz domagać się czegoś dla siebie, nie zważając na opinie innych, jeżeli zaczniesz żyć po swojemu – możesz usłyszeć, że jesteś egoistką. I niekiedy rezygnujesz z takiej postawy, bo potrzebujesz bliskości, bycia lubianą, ale przede wszystkim akceptacji otoczenia. Tylko że takie myślenie to pewien rodzaj manipulacji, której źródłem są między innymi bajki. K: Manipulacji? M:Tak, bo te bajki pokazują taką warunkową zależność: „jeżeli chcesz być samotna – proszę bardzo, możesz być królową!”. A może wcale tak nie jest, a przynajmniej nie musi być?! Może to jedynie słowa, które mają nam odebrać prawo do decydowania o tym, że chcemy być królowymi swojego życia. A to, że się nimi staniemy, nie musi oznaczać, że nie będziemy lubiane! Bo może wystarczy nam sympatia tych, którzy są z naszej bajki? K: Podoba mi się to określenie: „królowa życia!”. Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 25 M:Mam bliską znajomą Kasię, która żyje niezwykle barwnie. Jest królową swojego życia. Kiedyś podarowałam jej wizytówki z jej imieniem, nazwiskiem i podpisem – Królowa. Mam nadzieję, że wiele kobiet czytających tę książkę też mogłoby sobie takie wizytówki sprawić. K: Jak mówi Doda – zaliczana do współczesnych królowych show biznesu – królowa jest tylko jedna. Mam nadzieję, że to nie grozi walką o tron. A mówiąc poważnie, czy to my same powinnyśmy zdecydować, w jakiej roli obsadzamy się w życiu i w związku? Czy chcemy być księżniczką, czy królową? M:Tak, to my same, kiedy jesteśmy już dorosłe, możemy dokonać wyboru, kim chcemy być. Możemy zdecydować, że będziemy królowymi, nawet jeśli byłyśmy wychowywane na księżniczki. Każda z nas powinna sobie zadać pytanie o koszty i o zyski, jakie wiążą się z każdą z tych ról. Można być księżniczką przez całe życie, tylko trzeba się zastanowić, czy to się opłaca. Czy wyobrażam sobie siebie z przyklejonym uśmiechem przez kolejne dwadzieścia, trzydzieści lat? Czy chcę, by mężczyzna traktował mnie jak trofeum? Królowa, w przeciwieństwie do księżniczki, nie potrzebuje, by inni ciągle dawali jej odczuć, że jest atrakcyjna. Ona o tym wie. Zresztą królowa ma poczucie własnej wartości, niezależnie od tego, czy z kimś jest, czy też nie. To oznacza, że kobieta w roli królowej jest gotowa do partnerskiego związku w większym stopniu niż księżniczka. A bycie królową nie musi być równoznaczne z samotnością. K: A czy jest szansa, że jeśli to nie my same przemienimy się z księżniczki w królową, zrobi to książę, czyli nasz ukochany? 26 ŻYCIE WE DWOJE M:Gdy spotyka się dwoje ludzi, na początku wzajemnie się uwodzą. W przyrodzie też tak jest, to naturalny proces. Samiec skacze wokół samicy, stara się o jej względy i stroszy piórka. U ludzi przeważnie również to mężczyzna chce zdobywać kobietę, a nie odwrotnie, choć to się teraz zaczyna zmieniać. Pojawia się jednak pytanie: na bycie z jaką kobietą on jest gotowy? Z królową czy z księżniczką? K: Jeśli książę jest typem zdobywcy, to powie, że z tą, której względy trudniej zyskać. M:Obie mogą być trudne do zdobycia, ale nagroda za każdą z nich jest inna. Księżniczka słodko się owinie wokół księcia, a królowa – nie. K: Małgosiu, to słodkie owinięcie dla wielu mężczyzn zapewne zabrzmi kusząco. Wyobraźnia działa! M:Mam nadzieję, że dla wielu z nich zabrzmi to także zniechęcająco, ponieważ to może być męczące… Królowa, w przeciwieństwie do księżniczki, poza tym księciem, ma jeszcze swój świat. Jak już wspomniałam, ona czerpie poczucie własnej wartości nie tylko od mężczyzny, nie tylko ze związku. Dla królowej źródłem satysfacji są także inne przestrzenie życia, poza miłosną relacją. Jeżeli w danej chwili przy królowej nie ma mężczyzny, ona nie czuje się niepełna, nieważna, a właśnie tak odczuwałaby to księżniczka. K: Czyli można powiedzieć, że królowa nie musi być samotna, ale w przeciwieństwie do księżniczki umie być sama. Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 27 M:Tak. Często pracuję z kobietami, które nie znają siebie w pojedynkę. Za wszelką cenę, wręcz kompulsywnie, muszą być zawsze w związku. One zwykle dorastały w domach, w których rządził ojciec, i dotarły w swoim życiu do kolejnego mężczyzny. Nie znają siebie jako osób samodzielnych, autonomicznych i, paradoksalnie, nie ma to zupełnie nic wspólnego z wykształceniem czy pozycją zawodową. Mimo że na zewnątrz wyglądają jak królowe – i tak są postrzegane przez otoczenie, bo to często panie prezes czy panie dyrektor – wewnątrz pozostają zalęknionymi małymi dziewczynkami, które nie umieją funkcjonować bez mężczyzny. Są księżniczkami nieradzącymi sobie w życiu bez nieustraszonego księcia. Jesteś wspaniały, czyli po co naprawdę przychodzi książę? K: A czy mit księżniczki i księcia istnieje tylko w naszej kobiecej wyobraźni? Czy mężczyzna też żyje marzeniami o księżniczce, którą zdobędzie? M:W związku trzeba wzajemnie o siebie zabiegać. Chodzi o to, by książę, który zdobywa księżniczkę, otrzymał od niej to, po co tak naprawdę wdrapał się na wieżę, czyli zachwyt. K: Chwalić mężczyznę?! No wiesz… M:Ona jest przez niego adorowana, ale on też tego pragnie. A najczęściej księżniczka, zamiast go pochwalić, staje się humorzasta, robi skwaszoną minę i mówi: „To za mało, mój miły. Postaraj się bardziej”. Postępuje tak, żeby temu mężczyźnie 28 ŻYCIE WE DWOJE przypadkiem się nie wydawało, że może już ją przestać zdobywać. A powinna wpaść w euforię: „To, co zrobiłeś, jest rewelacyjne. Fantastyczny facet z ciebie! Jedyny i niepowtarzalny!”. Ona, zachwycając się tym, że on ją zdobywa, automatycznie zdobywa jego. I on chce z nią być, bo nie tylko adoruje, lecz także sam jest adorowany. Mężczyzna, tak samo jak kobieta, potrzebuje pochwał i adoracji. K: Niewiele kobiet to robi. M: I to jest błąd. Dlatego powtórzę jeszcze raz, bo chciałabym, żeby każda z nas to zapamiętała: Mężczyzna, tak samo jak kobieta, potrzebuje pochwał i adoracji. Jeśli tego nie dostaje, zachowuje się tak jak kobieta w analogicznej sytuacji: zaczyna się przeglądać w oczach innych kobiet, tak jak kobieta szuka zachwytu w oczach innych mężczyzn. Nie twierdzę, że to od razu oznacza zdradę, romans czy rozstanie, ale w facecie będzie narastała potrzeba poczucia się mężczyzną. Zacznie uświadamiać sobie coraz wyraźniej, że ma dość zdobywania księżniczki, skoro ona nie zdobywa jego. Landrynki czy partnerzy, czyli czego oczekujesz od związku? K: Czy to, czego konkretnie oczekujemy od partnera i miłości, przeszkadza nam w stworzeniu związku? M:Tak, bo często brakuje nam elastyczności. Mamy na przykład wizję związku symbiotycznego, którą ja nazywam wizją dwóch landrynek. Jesteśmy wręcz zlepieni ze sobą, przez Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 29 cały czas musimy być razem. Takie wyDojrzały emocjonalnie obrażenie życia we dwoje, w którym nie mężczyzna i dojrzała ma miejsca na odrębność każdego z partemocjonalnie kobieta nerów, jest obarczone ryzykiem, że ten potrzebują w związku związek kiedyś się udławi, że się nie rozprzestrzeni dla siebie. winie i skończy. Dojrzały emocjonalnie mężczyzna i dojrzała emocjonalnie kobieta potrzebują w związku przestrzeni dla siebie. To może być jakaś pasja, wyjście z kolegami na mecz, samotny wypad w góry. Jeżeli dojrzały mężczyzna trafi na niedojrzałą kobietę, która przez lata żyła wizją związku zlepionych landrynek, jego naturalna potrzeba posiadania swojego świata spowoduje, że ona poczuje się w tej miłosnej relacji zagrożona. K: W jaki sposób? M:Jeśli on zachowa taką przestrzeń, w której nie ma miejsca dla jego partnerki, to ona poczuje się niepotrzebna w jego życiu. Dla niej to będzie równoznaczne z tym, że on już jej nie kocha. Taki związek jest bardzo bolesny dla obu stron, co nie znaczy, że nie ma w nim miłości. To jednak jest miłość nieuszczęśliwiająca, potrzebująca ciągłej kontroli. Bez zgody na odrębność partnerów. K: Ale są osoby, które potrzebują ciągłego utwierdzania się w miłości. Dla nich miłość jest równoznaczna z przebywaniem z ukochaną osobą dwadzieścia cztery godziny na dobę, z patrzeniem sobie w oczy i trzymaniem się za rękę. M:Na początku obydwoje chcą przebywać ze sobą nieustannie. Ale mówimy o późniejszym etapie związku. A związek jest 30 ŻYCIE WE DWOJE dojrzały, kiedy wygląda jak dwa zachodzące na siebie kręgi, które mają część wspólną i części osobne. Na początku trwania miłosnej relacji część wspólna jest duża, ale z czasem wracamy do tego, co było dla nas istotne, zanim poznaliśmy partnera. Dajemy sobie wzajemnie prawo do odrębności w związku i korzystamy z niego bez poczucia winy. K: A co się dzieje, gdy kobieta nie chce zaakceptować tego, że on ma swój świat, bo to ona chce być dla niego całym światem? M:To postawa małej dziewczynki, która czuje strach przed porzuceniem. Jeśli ktoś tak bardzo się tego boi, to znaczy, że już wcześniej takie porzucenie przeżył. Ten lęk nie pochodzi z obecnej relacji, tu kłania się przeszłość. K: Dom rodzinny? M:Najczęściej. Jeśli tak bardzo potrzebujemy ciągłego potwierdzania, i to niezależnie od płci, że ktoś nas nie porzuci, to może w dzieciństwie nie mieliśmy wystarczającego poczucia bliskości z rodzicami, odczuwaliśmy ich niedostępność. A może doświadczyliśmy porzucenia nie tylko emocjonalnego, lecz także fizycznego, bo rodzice się rozstali i jedno z nich się wyprowadziło z domu. Dopóki nie zrozumiemy, że te lęki pochodzą z przeszłości, dopóty będziemy przeświadczeni, że unieszczęśliwia nas człowiek, z którym teraz jesteśmy. Jeśli nie uwolnimy się od tego lęku, istnieje duże ryzyko, że nasz związek się rozpadnie. Ukochany (ukochana) zaczynają pełnić inną rolę w naszym życiu, niż chcą i powinni. Oczekujemy od nich, by byli wymarzonym dobrym rodzicem, który będzie nas kochał bezwarunkowo, niezależnie od tego, co zrobimy. Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 31 K: Rozmawiałyśmy o tym, czego oczekujemy od miłości, a czy do miłości możemy się przygotować? M:Możemy, bo jesteśmy w stanie czerpać z tego wszystkiego, co przeżyliśmy do tej pory. Pojawia się tylko pytanie: Co z naszych doświadczeń wynika? Czy wiemy, czego oczekujemy od związku? K: Jak to: czego? Zgodnie ze słowami przysięgi: miłości, wierności i uczciwości małżeńskiej. M:Te słowa mogą oznaczać wszystko. Nie chodzi o teorię, musimy wiedzieć, czego konkretnie pragniemy. Odpowiedzieć sobie na pytania: Co dla mnie oznacza słowo „miłość”?; Co rozumiem pod pojęciem „wierność”?; Jaka (jaki) chcę być w tym związku? K: Pewnie większość powiedziałaby, że oczekuje partnerstwa. M:No dobrze, ale to znowu tylko słowo, więc drążę dalej: co znaczy dla ciebie związek partnerski? To jest pojęcie bezkresne jak ocean, dla każdego może znaczyć coś innego. Dla mnie związek jest partnerski, kiedy mam poW związku partnerskim czucie i świadomość, że ja i to, co czujest zachowana ję, a także moje potrzeby, są równie równowaga polegająca ważne jak potrzeby tego, z kim jestem. na tym, że ja w tym W związku partnerskim jest zachozwiązku i daję, i biorę. wana równowaga polegająca na tym, Takiej postawy oczekuję że ja w tym związku i daję, i biorę. Tateż od partnera. kiej postawy oczekuję też od partnera. 32 ŻYCIE WE DWOJE Oczywiście zawsze któreś z dwojga może mieć wrażenie, że to ono w związku daje więcej. Ważne jednak, by mieć wewnętrzne przekonanie, że gdy spojrzę z boku na swój związek i sprawdzę, jaki jest mój system wartości, czego potrzebuję, to mogę powiedzieć z czystym sumieniem: „Dostaję to wszystko, co jest dla mnie naprawdę ważne”. K: W potocznym rozumieniu w związku partnerskim on oskrobie marchewkę, ona zrobi zupę, a potem razem pozmywają. Czy to polega właśnie na tym czy na czymś zupełnie innym? M:Ale wiesz, talerze się zmywa łatwiej niż kubki, a więc i tu trzeba się sprawiedliwie podzielić. A tak poważnie: w związku partnerskim szanujemy swoją odrębność i role, które w nim pełnimy. Dzielimy się obowiązkami i doceniamy wkład drugiej osoby w tworzenie wspólnego życia, prowadzenie domu, budowanie rodziny. Oboje partnerzy mają poczucie, że mogą porozmawiać ze swoim ukochanym czy ukochaną także o tym, że nie lubią czegoś robić. I wtedy po prostu szukają wspólnie rozwiązania. Życie w związku oznacza też robienie czegoś, czego się nie lubi. Na przykład ja nie lubię gotować, co nie znaczy, że tego nie robię, chociaż efekty pozostawiają czasem wiele do życzenia. Ale gdy ma się rodzinę, dziecko, to niestety trzeba coś ugotować. K: Tu zaoponuję, przecież można zjeść poza domem albo poprosić mamę o pomoc. Albo wysłać ukochanego na kurs gotowania… M:Taaak… Ale w związek wpisane jest także robienie tego, czego się nie lubi. Dlatego gotuję i dzięki temu też czuję, że Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 33 w moim życiu istnieje istotna wartość, jaką jest rodzina. Pytanie tylko, czy wszystkie te rzeczy, które składają się na codzienność – opłacanie rachunków, sprzątanie, robienie zakupów, gotowanie – mam robić wyłącznie ja. Czy mogę rozmawiać z partnerem o tym, że czegoś nie chcę robić? I te nielubiane czynności podzielić między obie strony? Może zdarzyć się i tak, że w związku partnerskim on jest aktywny zawodowo, a ona pracuje na rzecz domu – i bierze na siebie te wszystkie rachunki, zakupy, szczepienia dzieci. On jednak docenia tę jej pracę. K: To kontrowersyjne, co mówisz: związek partnerski, w którym ona nie robi kariery, tylko pracuje w domu? M:Tak, bo istotne jest to, żeby on szanował jej pracę. To bardzo skomplikowana sprawa, zwłaszcza w Polsce. Kobieta też powinna uważać, że to, co robi, jest pracą, i to niełatwą. Jeżeli ona pozwoli sobie wmówić, że siedzi w domu i wydaje pieniądze męża, to sama umniejsza swoją rolę. Jeśli jednak kobieta ma poczucie, że to, co robi, jest równie ważne jak jego praca „za pieniądze”, to taki związek ma szanse być partnerski. K: A czy nie jest tak, że współcześnie związek partnerski zaczął być synonimem związku idealnego? Co z tymi, którzy powiedzą: Ja źle się czuję w związku partnerskim. Przypuśćmy, że kobieta, która chce być przy nim taka „mala”, znajduje partnera, który jej to zapewnia. Obydwoje są w tym układzie szczęśliwi. Czy trzeba na siłę dążyć do związku partnerskiego? M:Nie. Ci ludzie są w takim związku, na jaki są gotowi. My rozmawiamy o kobietach i mężczyznach, którzy chcą coś zmienić w swoich miłosnych relacjach. Tym ludziom towarzyszy 34 ŻYCIE WE DWOJE poczucie, że to, co mają, to nie jest maksimum ich możliwości. Nie możemy teraz mówić komuś: „Ty żyjesz nieprawidłowo, bo istnieje jeden idealny model związku”. Jeżeli oni sami się w dotychczasowych rolach odnajdują, to nie zaglądajmy tam, odejdźmy od ich drzwi. Przejdźmy do następnych, może za nimi mieszkają ludzie, którzy nie czują, że są szczęśliwi i spełnieni. Prawo do flamenco, czyli liczy się konkret K: Czy jednym z elementów przygotowania się do miłości, do związku może być narysowanie sobie na kartce tabelki – zaznaczenie w niej, co chcę, a czego nie chcę? M:Rozumiem, że mówisz o konkretach, na przykład o tym, że ktoś chce móc zachować sobie prawo do tego, żeby w środy chodzić na flamenco? K: Tak. I chcę przez godzinę dziennie rozmawiać z przyjaciółką przez telefon, bo od lat mam taki zwyczaj. M:Przede wszystkim chcesz rozmawiać przez telefon dlatego, że to lubisz. A właśnie takie rzeczy powinnyśmy zachować dla siebie w związku. K: Zawsze i wszędzie? Za wszelką cenę? M:Oczywiście, jeśli w jakimś momencie będzie się walił świat, nie będę mówiła, że przecież ten punkt jest na mojej liście i mam prawo do jego realizacji. Chciałabym, żeby kobiety robiły sobie takie listy. Tylko że one, niestety, gdy budują Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 35 związek, często rezygnują z tego, co robiły przed wejściem w tę miłosną relację. Tracą flamenco, koleżanki, ambicje, przyzwyczajenia, czas dla siebie. Nagle stają się fankami piłki nożnej czy filmów akcji. Ewentualnie czekają na swoich mężczyzn w domu, bo mężczyźni nie mają na ogół problemów z zachowaniem dla siebie w związku tego, co przedtem lubili. K: A czy nam, kobietom, łatwiej powiedzieć, czego chcemy, czy też czego nie chcemy? M:Kobietom zawsze jest łatwiej powiedzieć, czego nie chcą – i robią to bez słów. Na przykład nabrzmiałą ciszą, odpowiednimi minami itp.! K: Dlaczego? M:Trudno odważyć się powiedzieć partnerowi wprost, czego chcę. Łatwiej wysyłać mu sygnały: „Domyśl się wreszcie! Przecież znasz tę moją minę numer 17, wiesz, że oznacza, niezadowolenie”. Ironizuję, ale mówiąc poważnie, kobiety przeszły w dzieciństwie niezły trening w niemówieniu o tym, czego chcą. Rzadko ktoś je pytał w domu: „Córeczko, czego ty chcesz?”. K: Znowu ten dom rodzinny… M:Zazwyczaj rodzice nie uczą dziecka wyrażania swojego zdania. Wolą mu powiedzieć: „Włóż zieloną czapkę” albo: „Dzisiaj nie pójdziemy na plac zabaw” itp. Tymczasem to niezwykle ważne, by dziecko umiało mówić o swoich potrzebach. Nawet w prostych, codziennych sprawach może przecież dokonywać wyboru: czy chce zjeść szpinak, czy woli marchewkę 36 ŻYCIE WE DWOJE z groszkiem; czy założy skarpetki w kropki czy w paski itd. Rodzice powinni uczyć dziecko od najmłodszych lat kontaktu z własnymi uczuciami. Dlatego zamiast oznajmiać mu własne decyzje, należy je skłaniać do dokonywania wyborów. Ono musi poszukać w sobie odpowiedzi na pytania: „Co wybieram?”; „Co mi się podoba?”; „Czego nie Rodzice powinni uczyć dziecko lubię?”. Jeśli dziecko nie jest tak od najmłodszych lat kontaktu wychowywane, to wypuszczaz własnymi uczuciami. my w świat człowieka, który nie Dlatego zamiast oznajmiać ma umiejętności mówienia, czemu własne decyzje, należy go chce, a czego nie chce. Najczęje skłaniać do dokonywania ściej w ten sposób wychowywane wyborów. Ono musi poszukać są dziewczynki. w sobie odpowiedzi na pytania: „Co wybieram?”; „Co mi się podoba?”; „Czego nie lubię?”. K: A może nie mówimy wprost, czego chcemy, bo boimy się, jak ktoś na to zareaguje? M:Właśnie, to jest konsekwencja takiego wychowania – kobiety nie radzą sobie z konfrontacją. Z tym że ktoś może im powiedzieć: „Ale ja mam inne zdanie”; „Nie zgadzam się na to”; „Chcę czego innego, więc podyskutujmy”. Boimy się dyskutować, wolimy się wycofać. Bo nie wynosimy z domu rodzinnego doświadczenia w wyrażaniu swojej opinii! Tkwi w nas lęk przed konfliktem, do którego może dojść, gdy powiemy, czego chcemy. Kobieta myśli: „Ja mu powiem, że nie lubię zmywać naczyń”, a on mi odpowie: „No to co z ciebie za kobieta, przecież każda to robi”. K: Pamiętam, Małgosiu, że ty, podobnie jak ja, nie lubisz zmywać naczyń. Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 37 M:Teraz sprawę załatwia zmywarka, ale kiedyś to rzeczywiście był problem. Szczególnie wieczorem naczynia ze zlewu wołały do mnie: „Teraz my!”. A ja padałam na twarz. W końcu dotarło do mnie, że przecież naczynia mogą poczekać. W zlewie nikt nie śpi. A ja wieczorem przede wszystkim muszę zmyć makijaż, a nie talerze, bo to z twarzą się kładę do łóżka, a nie z nimi. Dziewczynki się nie złoszczą, a chłopcy nie płaczą K: Skoro kobietom jest łatwiej powiedzieć, czego nie chcą, to czy mężczyznom łatwiej jest powiedzieć, czego chcą? M:Zdecydowanie tak, bo w dzieciństwie mogli manifestować swoje złe nastroje, sprzeciwiać się, wyrażać swoje zdanie. Mężczyzna nie musiał być grzeczną dziewczynką, mógł być chłopakiem rozrabiaką i dzięki temu w dorosłym życiu jest przygotowany na to, że może usłyszeć: „nie”. K: Tak, nadal, obserwując dzieci, widzę, że chłopcy mogą szaleć i krzyczeć, a dziewczynki muszą być grzeczne! M:Dziewczynki są wciąż wychowywane zgodnie z powiedzeniem: „Siedź w kącie, a znajdą cię”. Masz być miła i potulna. K: I nie ubrudzić białych rajstopek. M:Smutne, że to powiedzenie jest czasami rozumiane tak dosłownie. Ale za to dziewczynka może płakać. Gdy chłopcu 38 ŻYCIE WE DWOJE płyną łzy, słyszy: „Nie bądź babą! Przestań się mazać!”. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak ogromną korzyścią dla kobiety jest to, że może ona okazywać swoje uczucia. Mężczyźnie tego nie wolno. Ma taki kulturowy i społeczny zakaz. To okrutne. Jeśli mężczyzna rzeczywiście miałby nie płakać, to przecież w drodze ewolucji zanikłyby mu gruczoły łzowe, tak jak zanikły nam ogony, po których została tylko kość ogonowa. Nic takiego się nie stało, ale w społecznych normach i tak utrwaliła się zasada: „Dziewczynka się nie złości, a chłopiec nie płacze”. Lista życzeń, czyli jaka chcę być w związku? K: Rozumiem, Małgosiu, że lista oczekiwań wobec związku i partnera może się zmieniać w zależności od tego, na jakim etapie naszego życia się znajdujemy i jakie mamy doświadczenia? M:Tak, ale opracowując listę życzeń, nie skupiajmy się na tym, jaki ten mężczyzna ma być. Fundamentalną sprawą dla budowania relacji miłosnej jest to, Fundamentalną sprawą żeby kobieta uświadomiła sobie, jadla budowania relacji ka ona chce być w związku. A jak to miłosnej jest to, żeby kobieta sobie uzmysłowić? Najłatwiej wziąć uświadomiła sobie, kartkę i zapisać na niej odpowiedzi jaka ona chce być w związku. na pytania: Co jest dla mnie ważne?; Z czym ja chcę wejść w ten związek?; Co się musi stać, żeby ten mężczyzna mógł ze mną być?; Co chcę, żeby we mnie zaakceptował?. Mogę napisać na mojej liście: Szukam człowieka, któremu będę mogła spokojnie powiedzieć: „Chcę mieć dziecko” albo odwrotnie: „Nie chcę mieć dziecka”. Chcę mieć odwagę mówić partnerowi, jak ważna jest Księżniczka z siwym warkoczem, czyli oczekiwania 39 dla mnie moja praca. Powiedzieć mu, że fascynuję się fotografią i w związku z tym zamierzam co miesiąc wyjeżdżać na plener, bo to mi sprawia przyjemność. Nie boję się przyznać, że po pracy lubię się na pół godziny położyć i zdrzemnąć. Jeśli wiem, z czym chcę skonfrontować mojego partnera, to dzięki temu mogę się przekonać, czy jesteśmy z tej samej bajki. K: Ale prawo do takiej listy swoich oczekiwań mają także mężczyźni. M:Oczywiście. Jeszcze raz powtórzę, że każda ze stron w związku ma takie same prawa do wyrażania swoich potrzeb i do bycia szczęśliwym. K: Małgosiu, rozmawiamy o oczekiwaniach, o wyobrażeniach, o przygotowaniach do związku, a gdzie w tym wszystkim chemia i miłość? M:No przecież od nich się wszystko zaczyna! To jest taki cud: całe lata wyobrażamy sobie, że będziemy z wysokim brunetem, który nurkuje, a potem jesteśmy, wprawdzie z wysokim, ale łysym, w okularach, uprawiającym wspinaczkę. I pojawia się myśl: „Jak mogłyśmy marzyć o kimś innym?!”. To jest właśnie miłość, bo to nie przy tym brunecie, ale przy łysym czujemy się kobietami. To z nim rozmawiamy godzinami i czujemy w brzuchu przysłowiowe motyle. To przy nim kwitniemy, a z twarzy nie schodzi nam uśmiech szczęścia tak szeroki, że możemy jeść szparagi w poprzek. K: Uff, uspokoiłaś mnie, niepoprawną romantyczkę. A więc jednak miłość w roli głównej. 40 ŻYCIE WE DWOJE M:Tak, ale oprócz miłości ważna jest nasza dojrzałość w związku, od której zależy, czy to uczucie przetrwa, czy też nie. Przejawia się ona tym, że przyjmujemy człowieka takim, jaki on jest. Nie oczekujemy, że się przy nas zmieni. Jeżeli twój mężczyzna zaakceptuje cię bez reszty, nie będziesz musiała przed nim niczego ukrywać. To jest tak, jakbyś dostawała od niego codziennie łąkę pełną ulubionych kwiatów. Będzie ci się chciało o ten związek walczyć. Będziesz zmotywowana, by go pielęgnować i pokonywać trudności, rozwiązywać konflikty, bo one są przecież w każdym związku. K: Choć to brzmi banalnie: będę miała ochotę zasypiać i budzić się obok niego. Będę chciała codzienności z nim. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym Bookarnia Online.