Modernizacja co
Transkrypt
Modernizacja co
Nowe ciepïo fot. Viessmann Modernizacja c.o. Cezary Jankowski Aleksandra KuĂmierczyk Dom ocieplony, okna wymienione, a rachunki za ogrzewanie nadal wysokie? Moĝe czas na remont instalacji centralnego ogrzewania? 118 BUDUJEMY DOM BD5_ogrzewanie.indd 118 Ile kosztuje ogrzewanie Wydatki na ogrzewanie stanowiÈ 70–80% kosztów utrzymania domu, dlatego warto dÈĝyÊ do ich obniĝenia. Najistotniejszy wpïyw na ich wysokoĂÊ majÈ dwa czynniki: cena energii, która zaleĝy od rodzaju paliwa oraz sprawnoĂci ěródïa ciepïa (patrz tabela 1); ciepïochronnoĂÊ domu, od której zaleĝy zapotrzebowanie na ciepïo do ogrzewania. Tab. 1. Orientacyjne ceny energii z róĝnych ěródeï ½ródïo energii Cena jednostkowa [zï/kWh] gaz ziemny 0,20 gaz pïynny 0,43 olej opaïowy 0,27 wÚgiel 0,16 energia elektryczna (taryfa dzienna) 0,41 Jak widaÊ, róĝnica jednostkowych kosztów energii siÚga prawie 300%. Rzeczywiste koszty ogrzewania zmieniajÈ siÚ zaleĝnie od sytuacji na rynku paliw, ěró- dïa zaopatrzenia i regionu. Wpïywa teĝ na nie sprawnoĂÊ domowych urzÈdzeñ grzewczych, ale zaleĝnoĂÊ cenowa miÚdzy poszczególnymi paliwami ma charakter staïy. Teoretycznie wybór paliwa jest prosty – wybieramy najtañsze. Niestety, wybór najtañszych paliw staïych oznacza niedogodnoĂci w obsïudze kotïa (jeĂli zamontujemy urzÈdzenie bez automatycznego podajnika) oraz zanieczyszczanie atmosfery. Popularnym paliwem do ogrzewania domu jest gaz ziemny, ale nie wszÚdzie jest dostÚpny. W uĝytkowanych instalacjach grzewczych doĂÊ ïatwo moĝna okreĂliÊ roczne zapotrzebowanie na ciepïo (na podstawie iloĂci zuĝywanego wÚgla, oleju opaïowego, gazu czy energii elektrycznej). BÚdzie to przydatne, jeĂli chce siÚ okreĂliÊ opïacalnoĂÊ wymiany ěródïa ciepïa. To, ile paliwa zostanie zuĝytego do pozyskania 100 kWh energii, zaleĝy od jego rodzaju (patrz tabela 2). WymieniajÈc stary kocioï na nowy, moĝna liczyÊ przeciÚtnie na zmniejszenie zuĝycia paliwa o 15–20%; oszczÚdnoĂci te mogÈ byÊ duĝo wyĝsze, jeĂli stary kocioï byï mocno zuĝyty i zanieczyszczony. Zastosowanie 5/2009 2009-04-17 09:42:30 Modernizacja c.o. ChoÊ terminów tych potocznie prawie siÚ nie odróĝnia, to naprawdÚ dotyczÈ zupeïnie innego zakresu robót. Remont to odtworzenie poprzedniego stanu instalacji z ewentualnym zastosowaniem nowszych materiaïów, bez zmiany najwaĝniejszych parametrów technicznych czy teĝ rodzaju paliwa do ogrzewania domu. Modernizacja to prace majÈce na celu usprawnienie funkcjonowania i zwiÚkszenie efektywnoĂci, sïowem – unowoczeĂnienie ogrzewania. Moĝe ograniczyÊ siÚ do wymiany samego kotïa na przystosowany do innego rodzaju paliwa lub teĝ obejmowaÊ kompleksowÈ wymianÚ instalacji grzewczej. Zakres robót zaleĝy od: celu, jaki chcemy osiÈgnÈÊ (np. obniĝenie kosztów, poprawa komfortu uĝytkowania); stanu technicznego instalacji; zasobnoĂci naszego portfela. Modernizacja wymaga mniejszych lub wiÚkszych przeróbek instalacji grzewczej, a czÚsto teĝ robót murarskich i tynkarskich. Dlatego okazjÈ do niej jest planowany remont caïego domu. Tab. 2. Zuĝycie paliw w przeliczeniu na 100 kWh energii Rodzaj paliwa Zuĝycie gaz ziemny 12 m3 gaz pïynny 17 l olej opaïowy 11 l wÚgiel 19 kg nowoczesnej automatyki regulacyjnej pozwoli dodatkowo zaoszczÚdziÊ 5–10% energii, a przy tym zwiÚkszy komfort cieplny w budynku. Jednak wymiana kot ïa przystosowanego do tego samego rodzaju paliwa najczÚĂciej nie ogranicza siÚ jedynie do zastÈpienia starego nowym. Wymaga równieĝ dostosowania przynajmniej niektórych elementów instalacji do nowych warunków, a to zwiÚksza koszt modernizacji. Co wymieniaÊ? ModernizujÈc instalacjÚ grzewczÈ, oprócz kotïa wymienia siÚ czasem rury i grzejniki. Z takim zakresem robót trzeba siÚ liczyÊ wtedy, gdy instalacja jest w zïym stanie technicznym (przecieki, zamulenie, korozja) lub gdy stare grzejniki i prowadzone po wierzchu Ăcian rury szpecÈ pomieszczenie, a modernizacja ma zmieniÊ ten stan rzeczy. Wymiana rur i grzejników to jednak za maïo, by spowodowaÊ wyraěne ograniczenie kosztów ogrzewania. Ale jeĂli dotyczyÊ ma rur duĝej Ărednicy prowadzonych przez nieogrzewane pomieszczenie lub nieocieplone Ăciany zewnÚtrzne, a zatem powodujÈcych znaczne straty ciepïa, ich wymiana, a przynajmniej ocieplenie sÈ mimo wszystko uzasadnione. JeĂli wymienia siÚ caïÈ instalacjÚ, nowÈ dobrze jest wykonaÊ jako zamkniÚtÈ, nie- zaleĝnie od zastosowanego rodzaju kotïa. DziÚki temu moĝna zamontowaÊ dowolny rodzaj grzejników (w tym popularne pïytowe, których nie powinno siÚ podïÈczaÊ do instalacji otwartych) oraz efektywnie korzystaÊ z kotïów na paliwo staïe (ïÈczy siÚ je z instalacjÈ grzewczÈ za poĂrednictwem wymiennika ciepïa). DziÚki takiemu rozwiÈzaniu kocioï wyposaĝony w automatykÚ sterujÈcÈ moĝe uzyskaÊ jednoczeĂnie wysokÈ i niskÈ temperaturÚ wody. W uproszczeniu – mamy gorÈcy kocioï, a to korzystnie wpïywa na proces spalania, i letnie grzejniki przekazujÈce tyle ciepïa, ile w danej chwili potrzeba. Rodzaj rur i sposób ich prowadzenia nie majÈ wiÚkszego znaczenia dla funkcjonowania instalacji. Dlatego najlepiej wybieraÊ rury, które ïatwo zamontowaÊ. ModernizacjÚ uïatwiÈ rury miedziane, które moĝna ukïadaÊ dowolnymi trasami (np. za listwami przypodïogowymi). JeĂli instalacjÚ prowadzi siÚ pod tynkiem, najwygodniej zastosowaÊ rury warstwowe PEX-Al-PE. By rury nie szpeciïy pomieszczeñ, odprowadza siÚ je od podïogi poprzez konsole przyïÈczeniowÈ wyposaĝonÈ w zawory odcinajÈce. Popularny sposób rozprowadzania rur z rozdzielaczy jest za trudny, by go zastosowaÊ w czasie modernizacji: nie da siÚ estetycznie ukryÊ licznych wiÈzek rur inaczej niĝ pod podïogÈ, a to jest ïatwe tylko w nowo budowanym domu. Gazowy na gazowy Kotïy produkowane ponad 20 lat temu miaïy z reguïy doĂÊ ubogÈ automatykÚ, a ich nominalna sprawnoĂÊ wynosiïa 75–80% (po latach eksploatacji z pewnoĂciÈ jest znacznie mniejsza). Takie kotïy warto wiÚc wymieniÊ, bo koszty inwestycji doĂÊ szybko siÚ zwrócÈ. Kocioï gazowy najproĂciej i z reguïy najkorzystniej jest wymieniÊ na jeden z dwóch rodzajów kotïów: z otwartÈ komorÈ spalania – jeĂli stary jest umieszczony w oddzielnej kotïowni lub z zamkniÚtÈ komorÈ spalania – jeĂli brakuje oddzielnej kotïowni, a kocioï zainstalowany jest w kuchni lub ïazience. Nowoczesne kotïy mogÈ byÊ przystosowane do podgrzewania wody do podobnej temperatury jak stare lub, jeĂli sÈ to kotïy kondensacyjne, powinny pracowaÊ przy niĝszej temperaturze wody. Z tego wzglÚdu wymiana starego kotïa gazowego na kondensacyjny nie zawsze bÚdzie dobrym rozwiÈzaniem. By taki kocioï osiÈgnÈï wysokÈ sprawnoĂÊ, pozwalajÈcÈ na uzyskanie wyraěnych oszczÚdnoĂci w trakcie eksploatacji, temperatura wody w instalacji c.o. musi byÊ niĝsza niĝ dotychczas. Jednak obniĝenie temperatury wody, jeĂli straty ciepïa w budynku siÚ nie zmniejszÈ (dziÚki ociepleniu Ăcian, wymianie okien itp.) lub jeĂli nie zwiÚkszy siÚ powierzchnia grzejników, spowoduje niedogrzanie domu. Dlatego wymiana starego kotïa na kondensacyjny jest racjonalna tylko wtedy, gdy modernizuje siÚ caïÈ instalacjÚ c.o. lub jeĂli straty ciepïa zostaïy zmniejszone. Niezaleĝnie od tego, na które z wymienionych urzÈdzeñ wymieniamy stary kocioï gazowy, zawsze trzeba uwzglÚdniÊ stan i rodzaj instalacji. Zanim zamontuje siÚ nowy kocioï, instalacjÚ warto dokïadnie przepïukaÊ, w przeciwnym razie nowy kocioï lepiej podïÈczyÊ do starej instalacji za poĂrednictwem wymiennika pïytowego. To uchroni przed zanieczyszczeniami delikatnÈ automatykÚ nowego urzÈdzenia i zapewni jego sprawne funkcjonowanie. Trzeba teĝ pamiÚtaÊ o przystosowaniu komina do wspóïpracy z nowym kotïem: jeĂli poprzednio pracowaï bez wkïadu kominowego lub z rurÈ ze stali ocynkowanej, koniecznie trzeba dokupiÊ wkïad kominowy ze stali kwasoodpornej. JeĂli kocioï ma byÊ wymieniony na kocioï fot. Buderus Remont czy modernizacja c.o.? WiszÈce kotïy kondensacyjne nadajÈ siÚ do domów modernizowanych, w których brakuje miejsca w kotïowni BUDUJEMY DOM BD5_ogrzewanie.indd 119 5/2009 119 2009-04-16 22:34:41 Remont Grzejniki... ...przekazujÈ do pomieszczeñ energiÚ cieplnÈ dostarczanÈ przez kocioï i rury rozprowadzajÈce. Na efektywnoĂÊ ogrzewania, a poĂrednio teĝ na zuĝycie energii, wpïyw ma nie tylko wielkoĂÊ, ale teĝ rodzaj i miejsce zamontowania grzejników. Powinno siÚ je dobieraÊ z uwzglÚdnieniem zapotrzebowania na ciepïo i umieszczaÊ tak, by zapewniaïy jednakowÈ temperatury powietrza w caïym pomieszczeniu. JeĂli sÈ ěle dobrane i umieszczone, niekorzystny rozkïad temperatury zmusza do dostarczania do pomieszczenia wiÚkszej iloĂci energii, niĝ to wynika z rzeczywistego zapotrzebowania. WielkoĂÊ grzejników zaleĝy teĝ od strat cieplnych pomieszczenia, zwykle okreĂlonych w projekcie. JeĂli takich danych nie ma, do wiÚkszoĂci pomieszczeñ speïniajÈcych normy ciepïochronnoĂci moĝna zamontowaÊ grzejniki wg wskaěnika 50–70 W/m2 ogrzewanej powierzchni. Grzejniki powinny byÊ teĝ przystosowane do parametrów pracy instalacji grzewczej, to znaczy temperatury zasilania i powrotu. W starszych systemach przyjmowano parametry 90/70/20: oznaczaïo to, ĝe zaïoĝonÈ moc grzewczÈ grzejnik uzyskiwaï, gdy temperatura wody zasilajÈcej wynosiïa 90°C, wody powracajÈcej – 70°C, a temperatura pomieszczenia miaïa 20°C. WiÚkszoĂÊ wspóïczesnych instalacji dostosowana jest do niĝszych parametrów – zaleĝnie od rodzaju kotïa – temperatury zasilania 50–75°C, a wody powrotnej 40–60°C. By przekazaÊ takÈ samÈ iloĂÊ ciepïa, grzejnik powinien byÊ wiÚkszy. Producenci grzejników majÈ tabele przeliczeniowe, wedïug których dobierajÈ wielkoĂÊ grzejnika do instalacji innych niĝ standardowe. Przykïad: W instalacji o parametrach 90/70/20 grzejnik uzyskuje moc 1000 W. W instalacji o parametrach 70/60/22 uzyska moc jedynie 650 W. Moc grzejników okreĂla siÚ jednak dla niskiej temperatury zewnÚtrznej (z reguïy -20°C), dlatego przez wiÚkszoĂÊ sezonu i tak pracujÈ one ze znacznie mniejszÈ mocÈ, wystarczajÈcÈ do utrzymania poĝÈdanej temperatury. W rzeczywistoĂci nie trzeba zatem precyzyjnie dobieraÊ wielkoĂci grzejników do maksymalnej mocy, gdyĝ w krótkich okresach bardzo niskiej temperatury moĝna zwiÚkszyÊ – poza zakres ekonomiczny – temperaturÚ grzewczÈ kotïa. Na komfort cieplny w pomieszczeniu wpïywa fot. Purmo takĝe sposób przekazywania ciepïa przez grzejnik, a wiÚc promieniowanie lub konwekcja (unoszenie). Korzystniej jest stosowaÊ grzejniki, które oddajÈ ciepïo przez promieniowanie, bo konwekcja powoduje „poduszkÚ” ciepïego powietrza pod sufitem i utrzymanie równoczeĂnie przy podïodze doĂÊ niskiej temperatury. Grzejniki konwekcyjne sÈ szczególnie niekorzystne w pomieszczeniu otwartym – na przykïad z otwartÈ klatkÈ schodowÈ prowadzÈcÈ do pomieszczeñ na poddaszu. Grzejniki powinno siÚ montowaÊ w pobliĝu miejsc o najwiÚkszych stratach ciepïa, czyli pod oknami lub przy drzwiach zewnÚtrznych. DziÚki cyrkulacji ciepïego powietrza uzyska siÚ wtedy równomierny rozkïad temperatury w pomieszczeniach. fot. Merloni Kotïy gazowe z zamkniÚtÈ komorÈ spalania mogÈ byÊ umieszczane w dowolnym miejscu domu BD5_ogrzewanie.indd 120 z zamkniÚtÈ komorÈ spalania takĝe kondensacyjny, trzeba teĝ zapewniÊ doñ dopïyw powietrza zewnÚtrznego – najproĂciej przez rozdzielenie (odpowiednim adapterem) rury powietrzno-spalinowej i doprowadzenie powietrza przez ĂcianÚ domu. Z kanaïu kominowego oraz z kotïa kondensacyjnego – trzeba teĝ odprowadziÊ skropliny – najlepiej bezpoĂrednio do kanalizacji lub do szamba odpornego na korozjÚ. WÚglowy na gazowy Wymiana na gazowy kotïa wÚglowego – zwïaszcza z rÚcznym zaïadunkiem – zapewni nie tylko praktycznie bezobsïugowe uĝytkowanie c.o., ale teĝ stabilnÈ temperaturÚ w pomieszczeniach. W rejonach zgazyfikowanych i tych, w których wymagana jest szczególna ochrona powietrza, gminy niekiedy dofinansujÈ takie inwestycje. Nowy kocioï moĝna zamontowaÊ w miejscu starego lub – jeĂli jest wolny kanaï spalinowy – w innym pomieszczeniu: kuchni albo ïazience, a w dawnej kotïowni moĝna urzÈdziÊ na przykïad siïowniÚ lub dodatkowÈ ïazienkÚ. JeĂli wymienia siÚ jedynie kocioï, nowe urzÈdzenie trzeba podïÈczyÊ do instalacji za poĂrednictwem wymiennika pïytowego, bo inaczej instalacja z kotïem wÚglowym, która jest zawsze typu otwartego, niekorzystnie wpïywaïaby na pracÚ nowego kotïa gazowego. JeĂli instalacja jest grawitacyjna, trzeba teĝ zamontowaÊ pompÚ w obiegu grzejnikowym. InstalacjÚ typu otwartego moĝna przerobiÊ na zamkniÚtÈ (zastÚpujÈc otwarte naczynie wzbiorcze – przeponowym), ale wymaga to zaïoĝenia odpowietrzników przy grzejnikach lub na pionach. Do zmiany kotïa na gazowy trzeba przystosowaÊ przewód spalinowy, gdyĝ wewnÈtrz komina w czasie spalania gazu kondensuje siÚ para wodna, wskutek czego tworzÈ siÚ tam ĝrÈce skropliny. Aby nie niszczyïy komina, niezbÚdne jest wiÚc wstawienie do niego wkïadu kominowego ze stali kwasoodpornej. Jeĝeli nowy kocioï ma zamkniÚtÈ komorÚ spalania, a jego moc nie przekracza 21 kW, moĝna – zamiast do komina – podïÈczyÊ go do przewodu spalinowo-powietrznego wyprowadzonego przez ĂcianÚ. Problem przygotowania ciepïej wody uĝytkowej rozwiÈzuje dwufunkcyjny kocioï gazowy, choÊ moĝna równieĝ wykorzystaÊ dotychczasowy zasobnik na ciepïÈ wodÚ, podïÈczajÈc go do kotïa gazowego za poĂrednictwem dodatkowej aparatury sterujÈ- 2009-04-16 22:34:58 Modernizacja c.o. JeĂli w najbliĝszej okolicy nie ma sieci gazowej, alternatywnym dla wÚgla paliwem jest olej opaïowy. Koszty eksploatacyjne bÚdÈ wyĝsze, mniejsze natomiast bÚdzie zanieczyszczenie Ărodowiska, zmniejszy siÚ teĝ uciÈĝliwoĂÊ obsïugi i poprawi komfort cieplny w pomieszczeniach. fot. De Dietrich Kocioï olejowy z zamkniÚtÈ komorÈ spalania i podgrzewaczem c.w.u. Kocioï olejowy instaluje siÚ w kotïowni, a dotychczasowy skïad na opaï moĝna wykorzystaÊ na zbiorniki olejowe. Te, których pojemnoĂÊ nie przekracza 1000 l, moĝna umieĂciÊ w bezpoĂrednim sÈsiedztwie kotïa, ale pod warunkiem rozdzielenia ich ĂciankÈ ceglanÈ wybudowanÈ w odlegïoĂci co najmniej 1 m od kotïa. WiÚksze zbiorniki trzeba ustawiÊ w oddzielnym pomieszczeniu. Do kotïa olejowego trzeba dostosowaÊ kanaï spalinowy, aby mógï odprowadzaÊ spaliny zawierajÈce parÚ wodnÈ. InstalacjÚ grzewczÈ trzeba przystosowaÊ do nowego kotïa wedïug zaleceñ producenta, przy czym zawsze korzystniej jest dostosowaÊ jÈ do pracy w obiegu zamkniÚtym lub podïÈczyÊ kocioï przez wymiennik pïytowy. W pomieszczeniu z kotïem i zbiornikiem na olej musi skutecznie dziaïaÊ wentylacja, pozwalajÈca usunÈÊ zapach oleju i zapewniajÈca dostatecznÈ iloĂÊ powietrza do spalania. Kocioï wÚglowy na wÚglowy Kocioï na paliwo staïe wymienia siÚ na nowy przystosowany do takiego samego rodzaju opaïu wtedy, gdy stary jest juĝ mocno zuĝyty lub uszkodzony albo gdy chce siÚ ka ciepïa w kotle (w wypadku kotïów wÚglowych powinna ona mieÊ powyĝej 60°C). JeĂli temperatura wymiennika kotïa jest zbyt niska (40–60°C), ïatwo osadzajÈ siÚ sadze doprowadzajÈce od zmniejszenia efektywnoĂci przejmowania ciepïa, a wiÚc i sprawnoĂci kotïa. Spaliny o niskiej temperaturze natomiast szybko ulegajÈ skropleniu, doprowadzajÈc do odkïadania siÚ w kanale dymowym smolistych osadów niszczÈcych komin. W obiegu otwartym powinno siÚ instalowaÊ wyïÈcznie grzejniki o duĝej odpornoĂci korozyjnej – przede wszystkim ĝeliwne i aluminiowe. obieg otwarty i zamkniÚty rozdzielone wymiennikiem ciepïa – taki ukïad stosuje siÚ przede wszystkim w trakcie kompleksowej modernizacji instalacji c.o. WykorzystujÈc pïytowy wymiennik ciepïa, tworzy siÚ dwa obiegi: zamkniÚty grzejnikowy i otwarty kotïowy. Pozwala to na efektywnÈ pracÚ kotïów wÚglowych sterowanych elektronicznie i wyposaĝonych w palnik retortowy oraz podajnik paliwa. Obieg kotïowy wykonany jest z otwartym naczyniem wzbiorczym, co chroni przed nadmiernym wzrostem ciĂnienia w razie przegrzania. Woda w zamkniÚtym obiegu grzejnikowym krÈĝy zaĂ tylko pomiÚdzy grzejnikiem a dodatkowym wymiennikiem. DziÚki temu, odpowiednio regulujÈc pracÚ obiegów kocioï-wymiennik oraz wymiennik-grzejnik, moĝna utrzymaÊ znacznie niĝszÈ temperaturÚ wody w obiegu grzejnikowym. OczywiĂcie jeĂli zapotrzebowanie na ciepïo jest mniejsze, spalane jest teĝ mniej paliwa – palnik retortowy pozwala na regulacjÚ mocy grzewczej w doĂÊ duĝym zakresie. Kotïy na paliwo staïe, ze wzglÚdu na wzrastajÈce od lat ceny gazu i oleju, staïy siÚ bardzo ekonomicznym sposobem ogrzania domu i przygotowania ciepïej wody uĝytkowej fot. Spyra WÚglowy na olejowy zmniejszyÊ uciÈĝliwoĂÊ obsïugi, poprawiÊ sprawnoĂÊ spalania i wygodnie regulowaÊ temperaturÚ w pomieszczeniach. W praktyce prostÈ wymianÚ moĝna przeprowadziÊ jedynie, gdy montuje siÚ nowy kocioï o podobnej konstrukcji, systemie spalania i mocy. W takich sytuacjach nie przerabia siÚ instalacji, chyba ĝe pracowaïa ona nieprawidïowo. JeĂli wybierze siÚ nowoczesny kocioï z nadzorowanÈ intensywnoĂciÈ spalania, wyposaĝony w automatykÚ sterujÈcÈ, to konieczne sÈ zmiany w ukïadzie grzewczym. Moĝna teĝ zdecydowaÊ siÚ na wymianÚ grzejników i rur w instalacji. By przybliĝyÊ zakres niezbÚdnych zmian w instalacji, przedstawimy trzy typy obiegów grzewczych i sposoby przystosowania ich do róĝnych kotïów wÚglowych: obieg grawitacyjny otwarty – z tym systemem zwykle wspóïpracujÈ jedynie najprostsze kotïy wÚglowe, o duĝych Ărednicach przyïÈczy i z rÚcznym zaïadunkiem paliwa oraz ograniczonÈ automatykÈ sterowania. Instalacja taka ma duĝÈ bezwïadnoĂÊ cieplnÈ, a kocioï pracuje w systemie cyklicznym (uzupeïniany jest dwa-trzy razy w ciÈgu doby). Taka instalacja nie pozwala efektywnie wykorzystaÊ moĝliwoĂci nowoczesnego kotïa z podajnikiem paliwa i automatykÈ. obieg pompowy otwarty – moĝe bezpoĂrednio wspóïpracowaÊ z kotïami o maïo rozbudowanym systemie regulacji temperatury zasilania. Ukïad musi zawieraÊ zabezpieczenie przed przegrzaniem, gdyĝ w razie awarii zasilania lub uszkodzenia pompy moĝe nastÈpiÊ niebezpieczny wzrost temperatury wody w kotle. W obiegu lepiej nie montowaÊ zaworów termostatycznych, gdyĝ ich zamkniÚcie moĝe spowodowaÊ przegrzanie kotïa. SterujÈce pracÈ kotïa ukïady automatyki moĝna wykorzystaÊ, o ile nie powodujÈ nadmiernego spadku temperatury wymienni- fot. SAS cej. Jednak korzystniej jest wymieniÊ zasobnik na nowoczesny, z lepszÈ izolacjÈ cieplnÈ i efektywniejszym przekazywaniem ciepïa. BUDUJEMY DOM BD5_ogrzewanie.indd 121 5/2009 121 2009-04-16 22:35:16