Centra badawczo-rozwojowe przegrywają w sporze z

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 03.09.2014
Centra badawczo-rozwojowe przegrywają w sporze z fiskusem
Odpis na fundusz innowacyjności oraz późniejsza płatność z jego rachunku jest tym samym wydatkiem. Wobec
tego nie można go dwukrotnie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Tak uznał Naczelny Sąd
Administracyjny.
Nie ma wątpliwości, że do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy na fundusz innowacyjności, dokonywane
zgodnie z ustawą z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Uprawnienia tego nie
kwestionują ani organy podatkowe, ani sądy administracyjne. Inaczej jest w kwestii wydatków ponoszonych ze środków
zgromadzonych na rachunku bankowym takiego funduszu. Wyrokiem z 4 lipca 2014 r. (II FSK 1863/12) Naczelny Sąd
Administracyjny zakwestionował – wbrew wcześniejszemu stanowisku WSA w Warszawie – dopuszczalność uznania
takiego wydatku za koszt uzyskania przychodu.
Warunki nadania statusu
Nadanie przedsiębiorcy statusu centrum badawczo-rozwojowego (CBR) jest jedną z form wspierania działalności
innowacyjnej. Kwestie te reguluje ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Status centrum
badawczo-rozwojowego może uzyskać przedsiębiorca prowadzący badania lub prace rozwojowe, jeżeli osiąga przychody
netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy w wysokości co najmniej 1,2
mln euro według zasad określonych w ustawie o rachunkowości. Minimum 20 proc. tej kwoty powinny stanowić
przychody netto ze sprzedaży własnych usług badawczo-rozwojowych. Ponadto przedsiębiorca nie może zalegać z
zapłatą podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Organem uprawnionym do nadania
przedsiębiorcy statusu centrum badawczo-rozwojowego jest minister właściwy do spraw gospodarki.
Comiesięczne wpłaty
Centrum badawczo-rozwojowe może utworzyć fundusz innowacyjności – z comiesięcznego odpisu wynoszącego nie
więcej niż 20 proc. przychodów uzyskanych przez centrum w danym miesiącu. Środki funduszu gromadzone są na
odrębnym rachunku bankowym, na który równowartość odpisów przekazywana jest w terminie do 15. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym został dokonany odpis. Centrum wykorzystuje środki funduszu na pokrywanie
kosztów prowadzenia badań i prac rozwojowych oraz kosztów związanych z uzyskaniem patentu na wynalazek (np.
koszty ogólne i operacyjne, ponoszone bezpośrednio przy prowadzeniu badań lub prac rozwojowych, koszty zużycia
materiałów i energii związane bezpośrednio z prowadzeniem badań lub prac rozwojowych, odsetki od kredytu
zaciągniętego na zakup gruntu używanego do prowadzenia badań lub prac rozwojowych itp.).
Odpis na fundusz innowacyjności obciąża koszty działalności centrum badawczo-rozwojowego. Wynika to wprost z
ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej (art. 21 ust. 3) i znajduje potwierdzenie w ustawie o
CIT. Zgodnie z jej art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. a nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odpisy i wpłaty na różnego
rodzaju fundusze tworzone przez podatnika, z wyjątkiem podstawowych odpisów i wpłat na te fundusze, jeżeli
obowiązek lub możliwość ich tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy (odpowiednio art. 21 ust. 1 pkt 7 lit.
a ustawy o PIT).
Środki funduszu innowacyjności w przypadku m.in. niewykorzystania ich w roku podatkowym, w którym zostały
przekazane do tego funduszu, lub w ciągu roku podatkowego następującego po tym roku stanowią dla centrum badawczorozwojowego przychód podatkowy (art. 12 ust. 1 pkt 5c lit. a ustawy o CIT, art. 14 ust. 2 pkt 15 lit. a ustawy o PIT).
Można uwzględnić tylko raz
Ustawy o CIT i o PIT nie zawierają przepisów wykluczających zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków
sfinansowanych ze środków funduszu innowacyjności. Jednak organy podatkowe zgodnie potwierdzają, że wydatki ze
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
środków funduszu nie mogą być zaliczane do kosztów podatkowych. Przykładowo w interpretacji Izby Skarbowej w
Warszawie z 5 kwietnia 2011 r. (IPPB3/423-99/11-2/JG) czytamy, że przeciwne podejście naruszałoby podstawową
zasadę wykładni systemowej w podatku dochodowym, zgodnie z którą ten sam wydatek nie może być uwzględniony
więcej niż jeden raz jako koszt uzyskania przychodów u tego samego podatnika.
Niekorzystne rozstrzygnięcie
Stanowisko to potwierdził NSA w wyroku z 4 lipca 2014 r. (II FSK 1863/12). W ustnym uzasadnieniu NSA wskazał, że
odpis na fundusz innowacyjności oraz późniejszy wydatek z rachunku tego funduszu jest tym samym wydatkiem. Wobec
tego zgodnie z zasadami prawa podatkowego nie można go dwukrotnie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Wyrokiem tym uchylono pozytywne dla centrów badawczo-rozwojowych rozstrzygnięcie WSA w Warszawie z 27
kwietnia 2012 r. (III SA/Wa 2196/11).
W motywach swojego rozstrzygnięcia WSA wskazał, że wskutek przyjęcia tezy fiskusa o braku możliwości zaliczenia
wydatków ponoszonych ze środków funduszu innowacyjności do kosztów podatkowych z uwagi na to, że kosztem takim
był już sam odpis, centra badawczo-rozwojowe nie miałyby już – po rozpoznaniu przychodu podatkowego, o którym
mowa w art. 12 ust. 1 pkt 5c lit. a ustawy o CIT – możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków ze środków
funduszu związanych z działalnością gospodarczą. Taka sytuacja nastąpiłaby nawet wtedy, gdyby wydatki te spełniały
wymogi z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, co zamiast zapewnienia uprzywilejowanej pozycji podatkowej stawiałoby centra
badawczo-rozwojowe w sytuacji gorszej od sytuacji innych podatników. Ci ostatni byliby bowiem uprawnieni do
zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na prace badawczo-rozwojowe na zasadach ogólnych, niezależnie od
spełnienia bądź niespełnienia przesłanek z art. 12 ust. 1 pkt 5c lit. a ustawy o CIT. Powyższa nierównowaga zostaje
usunięta w sytuacji, gdy CBR mogą do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć zarówno odpisy na fundusz
innowacyjności, jak i wydatki sfinansowane ze środków tego funduszu.
Sąd ten zwrócił również uwagę na wyjątkowy status centrów badawczo-rozwojowych, które są w świetle prawa
szczególnymi jednostkami prowadzącymi działania w zakresie innowacyjności, tj. dziedziny uznanej z gospodarczego
punktu widzenia za niezwykle ważną dla rozwoju państwa. Stąd też ustawodawca przewidział szczególne przywileje
CBR, ale też i obowiązki. Przepisy ustawy o niektórych formach wspieraniu działalności innowacyjnej bardzo
rygorystycznie regulują tryb i przesłanki umożliwiające nabycie statusu centrum badawczo-rozwojowego oraz bardzo
wąsko określają wydatki kwalifikujące się do finansowania z funduszu innowacyjności. Powoduje to, że właściwe organy
posiadają pełną kontrolę nad procesem korzystania ze statusu centrum badawczo-rozwojowego, dokonywanymi odpisami
na fundusz innowacyjności i wydatkami finansowanymi z tego funduszu, co uniemożliwia czerpanie przez podmioty
gospodarcze nieuzasadnionych korzyści podatkowych z tego tytułu.
Powyższe argumenty nie przekonały jednak NSA, który we wskazanym na wstępie wyroku rozwiał nadzieję centrów
badawczo-rozwojowych na realne korzyści podatkowe. Nie jest jednak wykluczone, że inne sądy administracyjne
podzielą pogląd WSA.
Autorką jest Anna Główka, radca prawny Warszawa, Rödl & Partner
Źródło: http://www.rp.pl/Podatek-dochodowy/309039991-Centra-badawczo-rozwojowe-przegrywaja-w-sporze-okoszty.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]