Transakcja eksportowa

Transakcja eksportowa
Wpisany przez Ewa Rodziewicz
Jak należy postąpić w przypadku nieotrzymania dokumentu potwierdzającego eksport towaru
przed zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem bilansu?
Pytanie
Nie otrzymaliśmy dokumentu potwierdzającego eksport towaru przed dniem złożenia deklaracji i
zastosowaliśmy stawkę właściwą dla sprzedaży krajowej. Czy w ewidencji księgowej należy
przekwalifikować transakcję eksportową na sprzedaż krajową, skorygować przychody ze
sprzedaży (pomniejszyć o VAT zgodnie z art. 29 u.p.t.u.) i obliczyć podatek VAT należny
metodą „w stu" przeksięgowując go na konto rozliczeń publicznoprawnych?
Z chwilą otrzymania dokumentów wywozowych dokonalibyśmy korekty przychodów ze
sprzedaży i podatku VAT należnego.
Jak należy postąpić, jeśli dokumentu potwierdzającego eksport towaru nie otrzymamy przed
zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem bilansu?
Odpowiedź
1/4
Transakcja eksportowa
Wpisany przez Ewa Rodziewicz
W przedstawionym przypadku do obliczenia podatku VAT należnego zastosowanie znajdzie
metoda „w stu".
Jeżeli pytający otrzyma dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty po
zamknięciu ksiąg rachunkowych i sporządzeniu sprawozdania finansowego za okres
sprawozdawczy, w którym nastąpiła sprzedaż, powinien dokonać odpowiedniej korekty w
okresie, w którym otrzymał ten dokument.
Uzasadnienie
W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z
2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) - dalej u.o.r., dowody księgowe, na podstawie których
prowadzone są księgi rachunkowe, powinny być rzetelne, to jest m.in. zgodne z rzeczywistym
przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują. Same księgi uznaje się za rzetelne, jeśli
dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty (art. 24 ust. 2 u.o.r.). Oznacza to, że
wszelkie transakcje zawierane przez podmioty prowadzące księgi rachunkowe muszą być
ewidencjonowane zgodnie z ich przedmiotem.
Z sytuacji przedstawionej przez pytającego wynika, iż dokonał on sprzedaży towarów poza
granice Polski i tak też ją zaewidencjonował. Jest to zgodne z rzeczywistym stanem. Zmiana
kwalifikacji tego zdarzenia gospodarczego na transakcję krajową w księgach stworzy nową
sytuację niezgodną z rzeczywistością, co, biorąc pod uwagę wyżej przytoczone przepisy,
spowoduje, że księgi mogą być uznane za nierzetelne.
2/4
Transakcja eksportowa
Wpisany przez Ewa Rodziewicz
Natomiast zagadnienie to prezentuje się odmiennie na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. Zgodnie z art.
41 ust. 7 u.p.t.u., w przypadku braku dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza
terytorium Wspólnoty przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za okres
następujący po okresie, w którym została dokonana dostawa towarów, podatnik jest
zobowiązany zastosować do tej sprzedaży stawkę właściwą dla dostawy tego towaru na
terytorium kraju. Jednocześnie ta transakcja powinna być wykazana w deklaracji VAT jako
sprzedaż krajowa.
Ustawodawca nie reguluje, co jest podstawą opodatkowania w eksporcie, w związku z czym
zastosowanie znajdzie ogólna reguła zawarta w art. 29 ust. 1 u.p.t.u. Zgodnie z nią podstawą
opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o
kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.
Jak z tego wynika, w przypadku braku odpowiedniej dokumentacji i obowiązku wykazania
sprzedaży jako krajowej, podatek VAT należny powinien być obliczony metodą „w stu". W
księgach rachunkowych księgowanie powinno wyglądać następująco:
Wn konto 730 Sprzedaż towarów (analityka: Sprzedaż eksportowa) - w kwocie należnej od
kontrahenta zagranicznego
Ma konto 730 Sprzedaż towarów (analityka: Sprzedaż eksportowa) - w wartości netto obliczonej
od kwoty należnej metodą „w stu"
Ma konto 222 Rozliczenie podatku VAT należnego - w kwocie obliczonej „metodą w stu".
Uwagi
3/4
Transakcja eksportowa
Wpisany przez Ewa Rodziewicz
Jeżeli pytający otrzymałby dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty
w następnym okresie sprawozdawczym, tj. po zamknięciu ksiąg rachunkowych i sporządzeniu
sprawozdania finansowego za okres sprawozdawczy, w którym nastąpiła sprzedaż,
zastosowanie znajdą art. 41 ust. 9 u.p.t.u. oraz art. 54 ust. 2 i 3 u.o.r. Oznacza to
wystornowanie wyżej zaprezentowanego księgowania.
Art. 41 ust. 7 u.p.t.u. nakłada na podatników, którzy nie otrzymali dokumentu potwierdzającego
wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty przed upływem terminu do złożenia deklaracji
podatkowej za okres następujący po okresie, w którym została dokonana dostawa towarów,
obowiązek zastosowania do tej sprzedaży stawki właściwej dla dostawy tego towaru na
terytorium kraju. Ustawodawca nie wspomina przy tym, jak takie zdarzenie należy ująć w
deklaracji VAT. Przedstawiony przeze mnie sposób prezentacji takiej dostawy towarów dla
celów VAT potwierdzają interpretacje organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna
Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 lutego 2009 r., sygnatura nr
IBPP3/443-875/08/AB, publ. http://sip.mf.gov.pl/sip ).
Biorąc pod uwagę przepisy u.o.r. dotyczące rzetelności prowadzonych ksiąg rachunkowych
oraz ustawy o podatku od towarów i usług dotyczące obowiązku prowadzenia osobnej
ewidencji, która jest podstawą sporządzenia deklaracji VAT (art. 109 ust. 3 u.p.t.u.) uważam, że
transakcja opisana w pytaniu powinna być zakwalifikowana jako sprzedaż krajowa wyłącznie
dla celów tej ostatniej ewidencji, czyli w rejestrze sprzedaży. Ze względu na to, że rejestr ten
jest ewidencją oddzielną od zapisów na koncie przychodów ze sprzedaży, to takie ujęcie nie
powoduje powstania niezgodności z którąkolwiek ze wspomnianych ustaw.
4/4