1. Życie religijne w Polsce

1. Życie religijne w Polsce
1. 1. Cele lekcji
1. a) Wiadomości
Uczeń powinien:
•
wyjaśnić pojęcia: struktura wyznaniowa, praktyki religijne, ekumenizm,
antysemityzm,
•
znać unormowania prawne w zakresie funkcjonowania w naszym kraju związków
wyznaniowych.
•
znać zasady kultury życia publicznego, w tym te odnoszące się do poszanowania zasad
tolerancji religijnej,
•
przedstawić informacje o życiu religijnym Polaków,
•
znać i rozumieć przemiany w życiu religijnym.
2. b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
•
opisać relacje między organami władzy państwowej a związkami wyznaniowymi
w naszym kraju, zwłaszcza relacje z Kościołem katolickim,
•
opisać strukturę społeczeństwa polskiego w oparciu o kryterium wyznaniowe,
•
dostrzegać aktualne problemy w życiu religijnym Polaków,
•
określać pożądane cechy postawy prospołecznej ludzi religijnych,
•
dostrzegać wpływ i konsekwencje konfliktów na tle religijnym na życie społeczne
•
opisać, ilustrując przykładami, pozytywne i negatywne zjawiska w życiu religijnym
Polaków,
•
korzystać z danych statystycznych, tekstów popularnonaukowych, informacji
podawanych przez media w celu opisu życia religijnego Polaków.
2. 2. Metoda i forma pracy
Prezentacja multimedialna, pogadanka, praca w grupach.
3. 3. Środki dydaktyczne
Prezentacja multimedialna, podręcznik, ksero tekstów popularnonaukowych, aktów
prawnych, artykułów prasowych, tabel statystycznych i innych informacji związanych
z tematem lekcji.
4. 4. Przebieg lekcji
1. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel z uczniami powtarzają podstawowe wiadomości na temat organizacji Kościoła
katolickiego w świecie i w Polsce oraz informacje na temat mniejszości religijnych w naszym
kraju. Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów na temat wydarzeń historycznych
(przejęcie władzy przez komunistów, uwięzienie Prymasa Stefana Wyszyńskiego przez
komunistów, wybór kardynała Karola Wojtyły na papieża), które wpłynęły na sytuację
Kościoła katolickiego w Polsce po II wojnie światowej. Następnie wyjaśnia pojęcia:
agnostycyzm, antysemityzm, ateizm, ekumenizm, Episkopat Polski, Prymas.
2. b) Faza realizacyjna
Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnej „Życie religijne w Polsce”, wykonują
notatki. Grupy otrzymują ksero informacji z publikacji prasowych, tekstów
popularnonaukowych, aktów prawnych, danych statystycznych, informacji pochodzących
z różnych źródeł, w tym z mediów, itp. celem odpowiedzi na postawione przez nauczyciela
pytania dotyczące struktury wyznaniowej społeczeństwa polskiego, funkcjonowania Kościoła
katolickiego w Polsce, sytuacji mniejszości religijnych w naszym kraju oraz skali postaw
antysemickich w społeczeństwie polskim.
3. c) Faza podsumowująca
Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki. Uczniowie
ustalają wielkość statystyczną deklaracji wiary lub jej braku oraz przyczyny tego stanu rzeczy,
opisują postawy cechujące ludzi wierzących w naszym kraju, poziom zgodności między
deklaracjami a praktykami religijnymi, stosunek do nauczania kościelnego i do instytucji
Kościoła, dokonują oceny stopnia ekumenizmu oraz postaw antysemickich w społeczeństwie
polskim, zwracają uwagę na przyczyny tych zjawisk. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują
test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej
(załącznik 1).
5. 5. Bibliografia
1. Jackowska N., Kościół katolicki w Polsce, Wydawnictwo GAUDENTINUM, Poznań
2003.
2. Statystyka diecezji Kościoła katolickiego w Polsce 1992-2004, Wydawnictwo
Pallotinum, Warszawa 2006.
3. Wiedza o społeczeństwie, red. M. Bankowicz, M. Grzybowski, J. Stelmach, T. Woś,
T. Włudyka, PWN, Warszawa 2001.
4. Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944-2002, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne,
Warszawa 2003.
6. 6. Załączniki
1. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
1. Ustal odpowiedź:
TAK NIE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
o istnieniu obiektywnych norm dobra i zła w większym stopniu są
przeświadczeni Polacy wykształceni i mieszkający w największych miastach
tylko 5% Polaków w życiu społecznym za najważniejszą rzecz uważa
religijność
ponad 30% Polaków opowiada się za eutanazją
¾ Polaków uważa przerwanie ciąży za zdecydowanie złe
ponad połowa Polaków i Polek uważa współżycie seksualne przed ślubem za
niedopuszczalne
1/3 Polaków jest przekonana, że władze państwowe powinny kierować się
zasadami nauki społecznej Kościoła
antysemitów nowoczesnych, tj. ludzi twierdzących, iż Żydzi mają decydujący
wpływ na życie społeczne i gospodarcze, było więcej w 2002 roku, niż w
1992 roku
w Polsce obok Kościoła rzymsko-katolickiego istnieje ponad 250 różnych
wyznań
co roku przybywa w Polsce 400 tys. nowych katolików
w porównaniu z okresem PRL zmalała grupa osób konsekwentnie
niewierzących i niepraktykujących
2. Wskaż prawidłowe odpowiedzi:
Najwięcej wiernych gromadzi się w
świątyniach w diecezji:
Najwięcej osób deklarujących wiarę znajduje
się:
a) sosnowieckiej
a) w Irlandii
b) łódzkiej
b) na Malcie
c) krakowskiej
c) w Stanach Zjednoczonych
d) rzeszowskiej
Najmniej osób zadeklarowało kontakty z:
a) Świadkami Jehowy
d) w Albanii
Najmniej respondentów ceni w życiu
osobistym:
b) Zielonoświątkowcami
a) dobre zdrowie
c) Żydami
b) pracę zawodową
d) buddystami
c) uczciwe życie
d) życie pełne przygód i wrażeń
Największy odsetek Polaków uważa za
Nowoczesny antysemityzm występuje na
zawsze złe i niemożliwe do usprawiedliwienia terenie byłego zaboru:
zachowanie, którym jest:
a) austriackiego
a) eutanazja
b) rosyjskiego
b) przerwanie ciąży
c) zdrada współmałżonka
d) rozwód
c) pruskiego
Tradycyjni antysemici są w elektoracie:
a) Platformy Obywatelskiej
Pogłębienia dialogu z innymi religiami
domaga się:
b) PIS-u
a) 4% Polaków
c) Samoobrony
b) 15 % Polaków
d) SLD
c) ponad 70% Polaków
Najbardziej popularną osobą wśród
duchowieństwa jest:
d) ponad 90% Polaków
Najwięcej tradycyjnych antysemitów mieszka:
a) w wielkich aglomeracjach
a) ks. Henryk Jankowski
b) o. Tadeusz Rydzyk
b) w miastach na zachodzie
Polski
c) kard. Józef Glemp
c) na wsi
d) kard. Franciszek Macharski
W deklarowaniu praktyk religijnych
wyprzedza Polskę m.in.:
d) w Krakowie
Polacy mają najczęstszy kontakt z:
a) Żydami
a) Grecja
b) muzułmanami
b) Szwajcaria
c) buddystami
c) Irlandia
d) Świadkami Jehowy
d) Rosja
Najbardziej popularnym źródłem informacji o Do diecezji o najmniejszym odsetku wiernych
mniejszościach religijnych w Polsce jest:
w świątyniach nie należy:
a) radio
a) bielsko - żywiecka
b) telewizja
b) szczecińsko - kamieniecka
c) prasa
c) łódzka
d) internet
d) sosnowiecka
2. b) Notatki dla nauczyciela
Karta odpowiedzi
1.
1
2
3
4
5
6
o istnieniu obiektywnych norm dobra i zła w większym stopniu są
przeświadczeni Polacy wykształceni i mieszkający w największych miastach
tylko 5% Polaków w życiu społecznym za najważniejszą rzecz uważa
religijność
ponad 30% Polaków opowiada się za eutanazją
¾ Polaków uważa przerwanie ciąży za zdecydowanie złe
ponad połowa Polaków i Polek uważa współżycie seksualne przed ślubem za
niedopuszczalne
1/3 Polaków jest przekonana, że władze państwowe powinny kierować się
zasadami nauki społecznej Kościoła
TAK NIE
x
x
x
x
x
x
7
8
9
1
0
antysemitów nowoczesnych, tj. ludzi twierdzących, iż Żydzi mają decydujący x
wpływ na życie społeczne i gospodarcze, było więcej w 2002 roku, niż w
1992 roku
w Polsce obok Kościoła rzymsko-katolickiego istnieje ponad 250 różnych
wyznań
co roku przybywa w Polsce 400 tys. nowych katolików
w porównaniu z okresem PRL zmalała grupa osób konsekwentnie
x
niewierzących i niepraktykujących
x
x
2.
Najwięcej wiernych gromadzi się w
świątyniach w diecezji:
Najwięcej osób deklarujących wiarę znajduje
się:
a) sosnowieckiej
a) w Irlandii
b) łódzkiej
b) na Malcie
c) krakowskiej
c) w Stanach Zjednoczonych
d) rzeszowskiej
Najmniej osób zadeklarowało kontakty z:
a) Świadkami Jehowy
b) Zielonoświątkowcami
c) Żydami
d) buddystami
d) w Albanii
Najmniej respondentów ceni w życiu
osobistym:
a) dobre zdrowie
b) pracę zawodową
c) uczciwe życie
d) życie pełne przygód i wrażeń
Największy odsetek Polaków uważa za
Nowoczesny antysemityzm występuje na
zawsze złe i niemożliwe do usprawiedliwienia terenie byłego zaboru:
zachowanie, którym jest:
a) austriackiego
a) eutanazja
b) rosyjskiego
b) przerwanie ciąży
c) pruskiego
c) zdrada współmałżonka
d) rozwód
Tradycyjni antysemici są w elektoracie:
a) Platformy Obywatelskiej
b) PIS-u
c) Samoobrony
d) SLD
Najbardziej popularną osobą wśród
duchowieństwa jest:
a) ks. Henryk Jankowski
Pogłębienia dialogu z innymi religiami
domaga się:
a) 4% Polaków
b) 15 % Polaków
c) ponad 70% Polaków
d) ponad 90% Polaków
Najwięcej tradycyjnych antysemitów mieszka:
a) w wielkich aglomeracjach
b) o. Tadeusz Rydzyk
b) w miastach na zachodzie
Polski
c) kard. Józef Glemp
c) na wsi
d) kard. Franciszek Macharski
d) w Krakowie
W deklarowaniu praktyk religijnych
wyprzedza Polskę m.in.:
Polacy mają najczęstszy kontakt z:
a) Żydami
a) Grecja
b) muzułmanami
b) Szwajcaria
c) buddystami
c) Irlandia
d) Świadkami Jehowy
d) Rosja
Najbardziej popularnym źródłem informacji o Do diecezji o najmniejszym odsetku wiernych
mniejszościach religijnych w Polsce jest:
w świątyniach nie należy:
a) radio
a) bielsko - żywiecka
b) telewizja
b) szczecińsko - kamieniecka
c) prasa
c) łódzka
d) internet
d) sosnowiecka
7. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
ewentualnie 2 x 45 minut
8. 8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz może być realizowany podczas zajęć fakultatywnych dla grupy uczniów
przygotowujących się do egzaminu maturalnego.