Wytrzymałość materiałów II
Transkrypt
Wytrzymałość materiałów II
Wytrzymałość materiałów II kierunek Budownictwo, sem. IV materiały pomocnicze do ćwiczeń opracowanie: dr inż. Irena Wagner, mgr inż. Jolanta Bondarczuk-Siwicka TREŚĆ WYKŁADU Sprężyste skręcanie prętów pryzmatycznych. Deplanacja. Funkcja naprężeń Prandtla. Analogia membranowa i hydromechaniczna. Typowe przekroje. Przekrój cienkościenny otwarty. Przekrój cienkościenny zamknięty. Statycznie niewyznaczalne przypadki skręcania. Skręcanie sprężysto-plastyczne. Nośność graniczna prętów skręcanych. Hipotezy wytężenia materiału. Zagadnienia wytrzymałości złożonej. Wpływ sił poprzecznych na ugięcie. Teoria II rzędu ugięcia belki. Stateczność prętów ściskanych. LITERATURA Jakubowicz A., Orłoś Z., Wytrzymałość materiałów Piechnik S., Wytrzymałość materiałów dla wydziałów budowlanych Jastrzębski P., Mutermilch J., Orłowski W., Wytrzymałość materiałów Banasiak M., Grossman K., Trombski M., Zbiór zadań z wytrzymałości materiałów Grabowski J., Iwanczewska A., Zbiór zadań z wytrzymałości materiałów Orłowski W, Słowański L., Wytrzymałość materiałów, Przykłady obliczeń Łódź, luty 2009 PROGRAM ĆWICZEŃ PROJEKTOWYCH 1. 2. 3. 4. 5. Statycznie wyznaczalne i niewyznaczalne sprężyste skręcanie prętów pryzmatycznych. Nośność graniczna prętów skręcanych. Wytrzymałość złożona. Wpływ sił poprzecznych na ugięcie belki. Stateczność prętów ściskanych. PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH 5 ćwiczeń laboratoryjnych wybranych z poniższej listy tematów: • • • • • • • • • • Próba rozciągania. Próba ściskania. Wyznaczanie siły krytycznej. Wyznaczanie środka sił poprzecznych i sztywności skręcania. Wyznaczanie naprężeń wycinkowych. Wyznaczanie stałych sprężystości. Wyznaczanie stałych tensometru. Wyznaczanie naprężeń dynamicznych. Wyznaczanie częstości drgań własnych. Wyznaczanie twardości. 2 Zadania przykładowe Sprężyste skręcanie prętów pryzmatycznych Zadanie 1. Narysować rozkład momentu skręcającego i kąta skręcenia w funkcji Jo, M, G, l. 2M l Jo l 2Jo M l Zadanie 2. Obliczyć maksymalne naprężenia styczne i maksymalny kąt skręcenia przekroju pręta skręcanego pokazanego na rysunku. 2 Jo 3 ma Jo m 2a 2a Zadanie 3. Obliczyć Jo oraz Wo prętów o przekrojach a), b), c), d). Porównać sztywność na skręcanie przekrojów cienkościennych (otwartego i zamkniętego) przyjmując R=10δ. a) c) b) d) δ δ 3b D R R 2b Zadanie 4. Obliczyć maksymalne naprężenia styczne τ dla podanego przekroju obciążonego momentem skręcającym MS= 1500Nm, jeśli G=8.1 10 10 MPa i δ =0.5cm. 2δ δ 14δ 2δ 7δ Jeśli przekraczają one wartość naprężeń dopuszczalnych τdop = 100MPa, wyznaczyć dopuszczalne obciążenie tego przekroju. 3 Nośność graniczna prętów skręcanych Zadanie 1. Obliczyć graniczny moment skręcający przy pełnym uplastycznieniu przekroju dla przypadków prętów: okrągłego, prostokątnego, trójkątnego oraz przekrojów pokazanych na rysunku: 3a 2a 3a 3a 2a a 2a 3a a Zadanie 2. Wyznaczyć obciążenie graniczne dla pręta o zadanym schemacie statycznym przy ustalonych naprężeniach τpl. I l II l l przekroje 2M I I D l II 0.6D M D 4 Hipotezy wytężenia materiałów. Zagadnienia wytrzymałości złożonej. Zadanie 1. Dla zadanych sił przekrojowych N = 800 kN, Ms = 150 kNm, Mgy = 300 kNm, Mgz = 80 kNm. określić maksymalne naprężenia zredukowane dla prętów o przekroju: a) prostokątnym, b) kołowym, według hipotez: maksymalnych naprężeń stycznych i energetycznej. Wskazać punkt (punkty), gdzie one występują. współczynniki skręcania przekroju a) α = 0,493, β = 0,457, γ = 0,795 τmax = Ms / Ws Ws = α b3 Js = β b4 τ* =γτmax a) 2b b) D b Zadanie 2. Narysować wykresy sił przekrojowych. Zaprojektować wymiar przekroju poprzecznego pręta wg hipotezy Tresci. Przeprowadzić dyskusję na temat wpływu sił tnących na wyniki obliczeń. α α 2a q 2qa a 3 qa α-α D 2a 5 Wpływ sił poprzecznych na ugięcie belki Zadanie 1. Wyznaczyć równanie linii ugięcia belki o zadanym przekroju poprzecznym z uwzględnieniem wpływu siły tnącej q 2b l b P l l M l 6 Stateczność prętów ściskanych Zadanie 1. Udowodnić, że wartość siły krytycznej wynosi: Pkr EJ Pkr EJ l l Pkr =π2EJ / (0,7l)2 Pkr = π2EJ / (2l)2 Zadanie 2. Określić w której płaszczyźnie nastąpi wyboczenie słupa; przy jakiej sile krytycznej? P schemat statyczny przekrój poprzeczny b x z H=30b H y y z z y x x 2b Zadanie 3. Wyznaczyć siłę krytyczną dla układu prętowego Pkr Pkr Pkr EA EA 2EA EJ→∞ EA 2l l EJ→∞ l 4×l l l 7 Przykładowe ćwiczenia projektowe zadanie 1 Skręcanie prętów Dobrać potrzebną średnicę wału skręcanego z warunku wytrzymałości. Sporządzić wykres kąta skręcenia dla przyjętej średnicy. M 1 m a zadanie 2 M Dane: G= M1 = a= 2 τdop = M2 = b= m= c= c b Wytrzymałość złożona Narysować wykresy sił przekrojowych. Wskazać niebezpieczne przekroje belki. Zaprojektować średnicę kołowego przekroju poprzecznego, wykorzystując hipotezy: a) maksymalnych naprężeń stycznych b) energetyczną. q P Dane P= a= q= b= G= k r= c= a c P b zadanie 3 b Wpływ siły poprzecznej na ugięcie Wyznaczyć równania i wykresy ugięcia, momentu zginającego i siły poprzecznej belki o podanym schemacie. Obliczyć strzałkę ugięcia (określić położenie) i porównać jej wartość z wartością maksymalnego ugięcia obliczonego z pominięciem siły poprzecznej. q 2l 2l a 3a l a Dane: E= G= q= l= a= a a 8 zadanie 4 Stateczność prętów ściskanych Wyznaczyć siłę krytyczną belki o podanym schemacie: • metodą analityczną • metodą energetyczną dla dwóch różnych funkcji linii ugięcia. Porównać otrzymane rozwiązania. Pkr EJ1=EJ EJ2= 4EJ l l Pkr EJ=const EJ=const 3l l 2l Pkr 2l EJ EJ1= ∞ 2l l Pkr 9 Ćwiczenia laboratoryjne Wyznaczanie stałych sprężystości – modułu Younga i wsp. Poissona. Wyznaczanie stałych tensometru. Wyznaczanie sztywności skrętnej pręta. Wyznaczanie modułu Kirchoffa. Wyznaczanie naprężeń dynamicznych. Wyznaczanie częstości drgań własnych belki. 10 Próba rozciągania. Próba ściskania. Wyznaczanie siły krytycznej. Wyznaczanie środka sił poprzecznych. Wyznaczanie naprężeń wycinkowych. Wyznaczanie twardości. Opisy tych ćwiczeń oraz stanowisk badawczych znaleźć można w programie przedmiotów: Wytrzymałość materiałów (st. dzienne, Inżynieria Środowiska ) (str. 8-15) otwórz Mechanika techniczna (st. zaoczne, Inżynieria Środowiska) (str. 6-15) otwórz 11