ad nius DENTONET - Autonomia Stomatologów

Dot. projektu ustawy o izbach lekarskich (druk 2151 z dn. 26 06.2009)
Naczelna Rada Lekarska oraz
Polskie Towarzystwo Stomatologiczne
jest za
zachowaniem zapisów artykułu 12 projektu zgodnie z przedłożeniem rządowym (druk
2151 z dn. 26 czerwca 2009).
Przepisy tego artykułu będą regulować zasady wyborów organów samorządu
lekarskiego. Naczelna Rada Lekarska, Komisja Stomatologiczna NRL, okręgowe izby
lekarskie i ich komisje stomatologiczne, opowiedziały się za zachowaniem obecnego
stanu, czyli łącznych wyborów.
Zgłoszona podczas posiedzenia podkomisji nadzwyczajnej Komisji Zdrowia do
rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o izbach lekarskich poprawka (która
wprowadziłaby zasadę "lekarze głosują na lekarzy a dentyści głosują na dentystów")
jest wbrew woli zdecydowanej większości środowiska lekarzy dentystów i lekarzy.
Następstwa rozdziału wyborów w ramach jednego samorządu mogą spowodować
niemożność podejmowania decyzji przez organy izb lekarskich.
Przyjęcie zmienionej wersji artykułu 12 stworzyłoby więc tylko bardzo dużo
problemów, byłoby sprzeczne z wolą środowiska, którego ustawa dotyczy i
wprowadziłoby niepotrzebne zmiany w procedurze, która istnieje obecnie i jest
akceptowana przez zdecydowaną większość lekarzy dentystów.
Poprawka, dotycząca zmiany zasad wyborczych w zapisie art. 12 jest oparta na
nieprawdziwym, a co najmniej wysoce nieaktualnym obrazie woli środowiska lekarzy
dentystów w tej sprawie.
W opinii Prezydium Komisji Stomatologicznej NRL , propozycje przedstawione przez
autorów poprawek należy uznać za wysoce niedojrzałe, nie przewidują bowiem
skutków jakie dla działania samorządu mogą przynieść tego typu zmiany w zapisach, co
jest wyraźnie wyartykułowane w licznych opiniach prawnych dotyczących tej sprawy.
Ten pogląd Prezydium podziela środowisko lekarzy dentystów opowiadając się w
licznych stanowiskach za utrzymaniem dotychczasowych zasad wyborczych.
Komisja Stomatologiczna NRL, jak i cały samorząd, jest otwarta na dialog i dyskusję nad
każdą propozycją składaną przez jej członków, jednocześnie musi reprezentować i
realizować demokratyczną wolę wyrażoną przez większość.
Problematyka - autonomii (całkowitej lub częściowej) lub zasad współpracy lekarzy i
lekarzy dentystów w ramach jednego samorządu zawodowego była przedmiotem
rozważań środowiska stomatologicznego głównie w latach 2002 – 2004, w związku z
jak się okazało mylną - interpretacją zaleceń raportu zespołu wizytującego ekspertów
Komisji Europejskiej, z której wynikało, że istnienie wspólnego samorządu dwóch
odrębnych zawodów nie będzie możliwe. Po wyjaśnieniu, że prawo unijne nie zabrania
wspólnego samorządu, jeśli taka jest wola jego członków komisje stomatologiczne
wszystkich okręgowych rad lekarskich wypowiedziały się za kontynuacją wspólnego
Strona 1 z 4
samorządu, podkreślając dobrą współpracę
wynikające stąd korzyści.
wszystkich członków tej organizacji i
Dyskusja o współpracy i autonomii dwóch zawodów w ramach jednego samorządu
lekarzy może będzie powracać, ponieważ w obu środowiskach są nieliczne osoby, które
uważają, że obecna autonomia jest niewystarczającą. Jednak aktualne (ostatnio przyjęte)
stanowiska w tej sprawie są bardzo jednoznaczne.
Podczas obrad Nadzwyczajnego IX Zjazdu Krajowego Lekarzy w dniu 12 stycznia 2008
poddano pod głosowanie wniosek zgłoszony przez delegata Andrzeja Cisło dotyczący
propozycji przeprowadzania odrębnych wyborów. Po dyskusji, w której w większości
brali udział stomatolodzy negując zasadność takiego rozwiązania Nadzwyczajny
Krajowy Zjazd Lekarzy w głosowaniu odrzucił wniosek, za wnioskiem było tylko 27
głosów. Krajowy Zjazd Lekarzy , składający się 452 delegatów, w tym 100 lek. dent.,
jest najbardziej reprezentatywnym organem środowiska.
Pomimo jednoznacznego stanowiska Zjazdu, ponieważ samorząd jest otwarty
na dialog i dyskusję nad każdą propozycją składaną przez jej członków i ze względu na
ważność problemu, w 2008 r. stworzono wiele okazji i możliwości wyczerpującego
omówienia zagadnienia.
Były temu poświęcone osobne konferencje nt. ew. autonomii, otwarte zebrania Komisji
Stomatologicznej NRL oraz posiedzenia Naczelnej Rady Lekarskiej. [28 kwietnia 2008;
28 maja 2008; 27 czerwca 2008]. Zakończone one był głosowaniami, z których
jednoznacznie wynika, że środowisko lekarzy dentystów nie akceptuje projektu
osobnych wyborów i jest zdecydowanie przeciwne wszelkim działaniom, których
konsekwencją byłby podział izb lekarskich. Naczelna Rada Lekarska wypowiedziała
się w tej sprawie w uchwale nr 13/08/V z dnia 27 czerwca 2008 w sprawie
projektu ustawy o izbach lekarskich, który zakłada rozwiązanie omawianego
problemu zgodne z przedłożeniem rządowym.
Trzeba też zwrócić uwagę, że zwolennicy podziału samorządu nie mogąc uzyskać
poparcia dla swoich odosobnionych poglądów podnoszą pozornie prawdopodobny
zarzut dominacji środowiska lekarskiego nad stomatologicznym. Nie znajduje on
żadnego potwierdzenia
w praktyce. Przeciwnie, jak wynika z dokumentów i
wypowiedzi członków samorządu, stomatolodzy w swoich okręgowych izbach
lekarskich działają aktywnie i efektywnie, a skarg na uniemożliwianie działalności nie
ma. Stanowiska komisji stomatologicznych Okręgowych i Naczelnej Izb Lekarskich są
tego najlepszym dowodem.
Zasady działania i zadania Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej są
szczegółowo opisane w uchwale NRL nr 9/06/V i faktycznie realizowane.
Dobrym przykładem nieskrępowanej aktywności lekarzy dentystów są działania
Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej w organizacjach
międzynarodowych Europejskiej Regionalnej Organizacji FDI (ERO/FDI, European
Regional Organization of the FDI ) oraz Radzie Europejskich Lekarzy Dentystów (CED,
Council of European Dentists).
Trzeba też podkreślić, że inne stowarzyszenia lekarzy dentystów,
reprezentujące bardzo dużą część środowiska, również wzięły udział w tej dyskusji i
wypowiedziały się za zachowaniem obecnych zasad. Polskie Towarzystwo
Strona 2 z 4
Stomatologiczne w uchwale z dn. 12 grudnia 2008 r. .poparło stanowisko Naczelnej
Rady Lekarskiej w sprawie zachowania w nowej Ustawie o Izbach Lekarskich
dotychczasowych zasad wyborczych i zachowania jedności samorządu zawodowego
lekarzy i lekarzy dentystów.
Sekcja Polska Akademii Pierre Faucharda, która jest światową honorową
organizacją lekarzy dentystów, w dniu 24 września 2008r.również zdecydowanie
opowiedziała się za wspólną reprezentacją zawodową z lekarzami w jednej izbie
lekarskiej i przeciw działaniom separatystycznym.
Na koniec należy zwrócić uwagę na potencjalne konsekwencje zmiany
zaproponowanej przez Podkomisję. Stanowiska dotyczące problemu autonomii oparte
były również na prawnych analizach konsekwencji proponowanych zmian. Wynika z
nich, że odrębne głosowanie nie byłoby dopuszczalne, z uwagi na jednoznaczne
przypisanie każdemu członkowi samorządu, lekarzowi i lekarzowi dentyście,
prawa (i obowiązku) tworzenia samorządu jako całości.
Na gruncie aktualnego brzmienia ustawy o izbach lekarskich oraz zapisów zawartych w
projekcie nowej ustawy organizacja działania organów samorządu polegająca na
rozłącznym prawie do głosowania lekarzy i lekarzy dentystów w ramach tych organów
nie wydaje się dopuszczalna. Oznaczałaby bowiem zarówno przyznanie wyłącznego
prawa do głosowania w określonych sprawach tylko przedstawicielom jednej z
tych grup zawodowych, przede wszystkim jednak pozbawienie tego prawa
przedstawicieli drugiej z nich.
Propozycje przedstawione przez Polskie Stowarzyszenie Lekarzy Stomatologów Kas
Chorych, Związek Lekarzy Dentystów Pracodawców Ochrony Zdrowia oraz
Stowarzyszenie Lekarzy Indywidualnie Praktykujących zawarte w pismach z dnia 2
lipca 2009r należy uznać za wysoce niedojrzałe, nie przewidują bowiem skutków
jakie dla działania samorządu mogą przynieść tego typu zmiany w zapisach, co
jest wyraźnie wyartykułowane w opiniach prawnych dotyczących tej sprawy.
Nie sposób również zgodzić się z argumentami natury merytorycznej, zawartymi w w/w
pismach.
Warto w tym miejscu odnieść się do przywoływanego przez przedstawicieli
wspomnianych grup mniejszościowych art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, który daje
przyzwolenie do tworzenia samorządów zawodowych przez członków zawodu lub
zawodów ale nie nakazuje ich tworzenia. Oznacza to, iż w oparciu o kryterium
wspólnych interesów zawodowych i zgodnie z wolą osób wykonujących określony
zawód bądź zawody tworzy się samorząd zawodowy (vide opinia radcy prawnego).
Interpretowanie art. 17 ust. 1 Konstytucji RP w kontekście dysproporcji w liczebności
obu zawodów i w związku z tym braku reprezentatywności jest bezsensowne, bowiem
w art. 17 ust. 1 nie chodzi o reprezentatywność lecz o prawo do tworzenia samorządu
zawodowego przez określoną grupę zawodową, która zdecydowała się na wspólną
organizację i wspólną reprezentację z uwagi na wspólne interesy. Wolę wspólnego
samorządu potwierdzono następnie w wielu stanowiskach i uchwałach.
Ponadto należy zauważyć, iż nie tylko w odniesieniu do lekarzy i lekarzy dentystów
ustawodawca zdecydował się na powołanie jednego, wspólnego dwom zawodom
medycznym samorządu. Trzeba bowiem pamiętać o istnieniu samorządu pielęgniarek i
położnych, funkcjonującego na takich samych zasadach co wspólny samorząd lekarzy i
lekarzy dentystów.
Strona 3 z 4
Zakwestionowanie ewentualnych formalnych podstaw istnienia wspólnych izb lekarzy i
lekarzy dentystów prowadzić musiałoby siłą rzeczy do poczynienia podobnych działań
w odniesieniu do samorządu pielęgniarek i położnych, co prowadziłoby w konsekwencji
do powstania czterech samorządów (lekarz, lekarzy dentystów, pielęgniarek,
położnych) w miejsce dwóch dotychczasowych.
W takiej sytuacji należałoby oszacować konsekwencje, jakie wiązałyby się z takim
posunięciem dla budżetu państwa.
Zagadnienie oddzielnych wyborów i autonomii lekarzy dentystów jest więc
wyjątkowo dobrze znane i szczegółowo omówione w środowisku, a przedstawione
wyżej stanowiska są wynikiem bardzo szerokiej, demokratycznej dyskusji. Istnieje
bardzo wiele powodów, aby w tej kwestii przyjąć rozwiązanie zaproponowane w
rządowym projekcie ustawy i wyrażamy nadzieję, że zostaną one uwzględnione w
dyskusjach i w głosowaniu w Sejmie.
Strona 4 z 4