pobierz

WOJEWODA LUBELSKI
PN-II.4131.276.2016
Lublin, dnia 29 lipca 2016 r.
Rozstrzygnięcie nadzorcze
stwierdzające nieważność uchwał Zarządu Województwa Lubelskiego
z dnia 28 czerwca 2016 r. Nr CXII/2343/2016 w sprawie wyrażenia zgody na
zrzeczenie się przez Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Końskowoli prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonych
na terenie gmin: Biała Podlaska, Końskowola, Sitno oraz Nr CXII/2344/2016
w sprawie zlecenia Zarządowi Nieruchomości Wojewódzkich w Lublinie
zarządzania nieruchomościami Województwa Lubelskiego.
Na podstawie art. 82 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r.
o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 r. poz. 486)
stwierdzam nieważność
uchwał Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 28 czerwca 2016 r. Nr
CXII/2343/2016 w sprawie wyrażenia zgody na zrzeczenie się przez Lubelski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli prawa użytkowania wieczystego
nieruchomości położonych na terenie gmin: Biała Podlaska, Końskowola, Sitno
oraz Nr CXII/2344/2016
w sprawie zlecenia Zarządowi Nieruchomości
Wojewódzkich w Lublinie zarządzania nieruchomościami Województwa
Lubelskiego.
Uzasadnienie
Uchwały Nr CXII/2343/2016 i Nr CXII/2344/2016 zostały doręczone
organowi nadzoru w dniu 8 lipca 2016 r.
Uchwałą Nr CXII/2343/2016 Zarząd Województwa Lubelskiego wyraził
zgodę na zrzeczenie się przez Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Końskowoli prawa użytkowania wieczystego gruntu nieruchomości
wymienionych w § 1 uchwały, natomiast uchwałą Nr CXII/2344/2016 zlecił
Zarządowi Nieruchomości Wojewódzkich w Lublinie zarządzanie tymi
nieruchomościami. W § 2 uchwały Nr CXII/2344/2016 wskazano, iż zlecenie
zarządzania nieruchomościami zostanie dokonane protokołem zdawczoodbiorczym.
W ocenie organu nadzoru ww. uchwały Zarządu Województwa
Lubelskiego zostały podjęte bez podstawy prawnej, z naruszeniem aktualnie
obowiązujących przepisów, w szczególności art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22
2
października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2016 r., poz.
356) oraz art. 31 ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie niektórych ustaw w
związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w
województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 92 poz. 753, ze zm.).
Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli, zwany dalej
„LODR”, jest jednostką doradztwa rolniczego, której status określa ustawa z dnia
22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2016 r.,
poz. 356).
Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy jednostkami doradztwa rolniczego są:
1) Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie, zwane dalej
"Centrum Doradztwa";
2) 16 wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, zwanych dalej "ośrodkami
wojewódzkimi".
Centrum Doradztwa jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą
osobowość prawną (art. 2 ust. 2), zaś ośrodki wojewódzkie są samorządowymi
wojewódzkimi osobami prawnym (art. 2a).
W art. 2b ustawa stanowi, iż zadaniem Centrum Doradztwa i ośrodków
wojewódzkich jest prowadzenie doradztwa rolniczego obejmującego działania w
zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa
domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz
podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie
zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu
kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.
LODR jest zatem w chwili obecnej samorządową wojewódzką osobą
prawną realizującą zadania z zakresu doradztwa rolniczego.
Obecne brzmienie przywołanym wyżej regulacjom ustawy o jednostkach
doradztwa rolniczego zostało nadane przepisami ustawy z dnia 23 stycznia
2009r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i
podziale zadań administracji publicznej w województwie
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. podporządkowała wojewódzkie ośrodki
doradztwa rolniczego samorządowi województwa, nadając im – jak wskazano
wyżej – status wojewódzkich osób prawnych.
Powołane ustawy jednoznacznie rozstrzygają kwestie związane z
wyposażeniem ośrodków doradztwa rolniczego w nieruchomości niezbędne do
prowadzenia działalności statutowej.
W myśl art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego
jednostki doradztwa rolniczego są z mocy prawa użytkownikami wieczystymi
nieruchomości służących do realizacji wspomnianej działalności.
Status użytkownika wieczystego ośrodki doradztwa rolniczego zachowały
także po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. o zmianie
niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań
administracji publicznej w województwie.
Art. 31 tej ustawy stanowi, iż z dniem wejścia w życie ustawy, tj. z dniem 1
sierpnia 2009 r. mienie Skarbu Państwa niezbędne do wykonywania zadań
przekazywanych tą ustawą staje się z mocy prawa mieniem właściwej jednostki
samorządu terytorialnego.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 tej ustawy nabycie mienia, o którym mowa w art.
31 ust. 1, stwierdza wojewoda w drodze decyzji administracyjnej.
3
Nabycie przez jednostkę samorządu terytorialnego mienia Skarbu
Państwa niezbędnego do wykonywania zadań przekazywanych niniejszą ustawą
następuje wraz z ograniczonymi prawami rzeczowymi, które ujawnia się w
decyzji administracyjnej o nabyciu mienia. Ich ujawnienie nie narusza praw osób
trzecich (art. 32 ust. 2 w/w ustawy).
Na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 2009r. zadania
wykonywane przez LODR w Końskowoli stały się z dniem 1 sierpnia 2009 r.
zadaniami Województwa Lubelskiego. W związku z powyższym działając na
podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z 23 stycznia 2009 r. Wojewoda Lubelski
decyzjami z dnia 21 lutego 2011 r.: znak: GNiR.II/NR/77723/3-6a/10,
GNiR.II/NR/77723/3-6b/10, GNiR.II/NR/77723/3-6d/10, GNiR.II/NR/77723/36f/10 stwierdził, że z dniem 1 sierpnia 2009 r. Województwo Lubelskie nabyło z
mocy prawa nieodpłatnie, mienie Skarbu Państwa niezbędne do wykonywania
zadań statutowych Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli.
Nadmieniam, że wymienione decyzje dotyczyły działek stanowiących
przedmiot rozstrzygnięcia uchwały Nr CXII/2343/2016 i Nr CXII/2344/2016.
Zarówno z przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. jak i z decyzji
Wojewody Lubelskiego wynika, że mienie nabyte przez Województwo Lubelskie
przekazane zostało w związku z przejęciem zadania w zakresie prowadzenia
doradztwa rolniczego jak również przeznaczone jest wyłącznie na realizację celu,
jakim jest wykonywanie zadań statutowych przez LODR w Końskowoli.
Dodatkowo, w świetle przytoczonych wyżej regulacji, nieruchomości
Skarbu Państwa, które z dniem 1 sierpnia 2009 r. stały się mieniem
województwa lubelskiego przeznaczonym na realizację zadań z zakresu
doradztwa rolniczego mogą stanowić jedynie przedmiot użytkowania
wieczystego wojewódzkiej osoby prawnej - jednostki doradztwa rolniczego. Nie
jest prawnie dopuszczalny wybór innej formy władania tymi nieruchomościami.
Jest bezsporne, że w wykonaniu przytoczonych wyżej regulacji Lubelski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli (zwany dalej „LODR”) uzyskał
prawo użytkowania wieczystego nieruchomości niezbędnych do wykonywania
zadań z zakresu doradztwa rolniczego (nieruchomości wymienionych w uchwale
Nr CXII/2343/2016).
Powyższy wywód przesądza, że Zarząd Województwa nie był władny
wyrazić zgody na zrzeczenie się przez Dyrektora LODR prawa użytkowania
nieruchomości, nabytych w trybie art. 32 ustawy z dnia 23 stycznia 2009r.
Zrzeczenie się przez LODR prawa użytkowania wieczystego do
nieruchomości wskazanych w uchwale Nr CXII/2343/2016 i zlecenie zarządzania
tymi nieruchomościami Zarządowi Nieruchomości Wojewódzkich w Lublinie tj.
jednostce organizacyjnej, która nie realizuje zadań z zakresu doradztwa
rolniczego, spowoduje, iż LODR nie będzie dysponował zastrzeżoną przez
ustawę formą władania nieruchomości wojewódzkich, jaką jest prawo
użytkowania wieczystego i tym samym nie będzie mógł realizować swoich
ustawowych zadań.
Jak już wskazano, ustawodawca postanawiając o przekazaniu mienia
Skarbu Państwa samorządom województw zastrzegł, że jest to mienie niezbędne
do
wykonywania
określonych
zadań
przekazanych
województwom.
Przeznaczenie nieruchomości wskazanych w uchwale Zarządu Województwa Nr
4
CXII/2343/2016 zostało zastrzeżone dla realizacji ustawowych zadań LODR i nie
jest dopuszczalne dowolne dysponowanie nimi przez województwo.
Należy zauważyć, że zarówno w treści uchwały i jej uzasadnieniu jak i w
złożonych wyjaśnieniach Zarząd Województwa nie wykazał, iż którakolwiek z
wymienionych nieruchomości (uznanych w dacie ich przekazania województwu
jako niezbędne do wykonywania zadania) stała się dla LODR zbędna tj. nie służy
już realizacji zadań ustawowych jednostki doradztwa.
Powyższa argumentacja przesądza o bezwzględnej wadliwości
inkryminowanych uchwał Zarządu Województwa.
W tym miejscu należy wskazać, iż w dniu 22 czerwca 2016 r. Sejm RP
przyjął ustawę o zmianie ustawy o jednostkach doradztwa rolniczego. W dniu 26
lipca br. przedmiotowa ustawa została podpisana przez Prezydenta RP i
oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw RP.
Art. 2 ustawy zmieniającej stanowi, iż z dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego będące samorządowymi
wojewódzkimi osobami prawnymi stają się wojewódzkimi ośrodkami doradztwa
rolniczego będącymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi posiadającymi
osobowość prawną i zachowują swój majątek.
W uzasadnieniu do projektu wymienionej ustawy, podkreślone zostało, iż
zmienia się jedynie charakter prawny wojewódzkich ośrodków doradztwa
rolniczego. Grunty będące przedmiotem użytkowania wieczystego ośrodków,
stanowiące własność województwa, nadal będą w użytkowaniu wieczystym
wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego - jako państwowych jednostek
organizacyjnych posiadających osobowość prawną. Za przyjęciem takiego
rozwiązania przemawia również fakt, że zmiana charakteru prawnego
wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego dokonana ustawą z dnia 23
stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w
organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. Nr
92, poz. 753, z późn. zm.), nie wymagała regulacji ustawowych w zakresie
użytkowania wieczystego wojewódzkich ośrodków nabytego nieodpłatnie z mocy
prawa na podstawie ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach
doradztwa rolniczego (Dz. U. z 2016 r. poz. 356).
Ponadto, w celu uniknięcia wątpliwości, wskazano w art. 2 projektu, że
wojewódzkie
ośrodki
doradztwa
rolniczego
będące
wojewódzkimi
samorządowymi osobami prawnymi, stające się w dniu wejścia w życie
projektowanej ustawy wojewódzkimi ośrodkami doradztwa rolniczego będącymi
państwowymi jednostkami organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną,
zachowują swój majątek, który od początku jednostki te wykorzystują w ramach
zadań z zakresu doradztwa rolniczego wykonywanych przez wojewódzkie
ośrodki doradztwa rolniczego bez względu na charakter prawny tych jednostek.
Przepis ma na celu podkreślenie, że skoro nie występują tu żadne nowe
jednostki, majątek jednostek, tj. ogół praw majątkowych przysługujących
jednostkom, na które składają się zarówno aktywa jak i pasywa, w dalszym ciągu
będzie stanowił majątek jednostek, tyle że państwowych. Zmiana charakteru
prawnego wojewódzkich jednostek doradztwa rolniczego pozostaje zatem bez
wpływu na stosunki majątkowe tych jednostek, co oznacza, w szczególności w
kontekście prawa własności, brak zmian podmiotowych - poszczególne prawa w
5
dalszym ciągu przysługiwać będą wojewódzkim jednostkom doradztwa
rolniczego.
Pozostawienie w obiegu prawnym uchwały Nr CXII/2343/2016 powoduje
zatem, iż LODR w Końskowoli stanie się państwową jednostką organizacyjną
bez majątku niezbędnego do realizacji jego zadań.
Zrzeczenie się przez dyrektora LODR prawa użytkowania wieczystego
nieruchomości tuż przed wejściem w życie powołanej ustawy z 22 czerwca
2016r. może wskazywać na celowe i świadome działanie na szkodę osoby
prawnej jaką jest LODR oraz na szkodę Skarbu Państwa, poprzez pozbawienie
LODR praw majątkowych do nieruchomości.
Nieruchomości będące w użytkowaniu wieczystym (grunty) oraz we
własności LODR (budynki i budowle) stanowią podstawę do realizacji zadań
statutowych tej jednostki doradztwa rolniczego. Pozbycie się majątku może
prowadzić do sparaliżowania funkcjonowania LODR i doprowadzić do
niezrealizowania ustawowych zadań w zakresie doradztwa rolniczego.
Pismem z dnia 21 lipca 2016 r. Marszałek Województwa złożył wyjaśnienia
w przedmiotowej sprawie.
W złożonych wyjaśnieniach podniesiono, iż na podstawie decyzji
Wojewody Lubelskiego z dnia 21 lutego 2011 r. znak GNiR.II/NR/7723/3-6a/10
Województwo Lubelskie nabyło z mocy prawa nieodpłatnie nieruchomości
położone w gminie Końskowola. Na podstawie wskazanej decyzji w dniu 10
czerwca 2011 r. zostało wykreślone prawo użytkowania wieczystego LODR w
Końskowoli do nieruchomości położonych w gminie Końskowola z ksiąg
wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Puławach V Wydział Ksiąg
Wieczystych Nr: LU1P/00091730/5, LU1P/00094125/2, LU1P/00051384/2.
Odnosząc się do powyższego należy wskazać, iż decyzja
GNiR.II/NR/7723/3-6a/10 nie stanowi podstawy do wykreślenia prawa
użytkowania wieczystego z księgi wieczystej.
W tym stanie rzeczy stwierdzenie nieważności uchwały Nr CXII/2343/2016
i uchwały Nr CXII/2344/2016 jest uzasadnione.
Na
niniejsze
rozstrzygnięcie
nadzorcze
przysługuje
skarga
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim
pośrednictwem, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia.
WOJEWODA LUBELSKI
Przemysław Czarnek
Otrzymuje:
Zarząd Województwa Lubelskiego