Zdrowie bez mleka?

Zdrowie bez mleka?
( 2006-09-20 ) - Nades³a³ Ewelina
Czy mleko naprawdê jest zdrowe? Coraz wiêcej badañ neguje przestarza³y pogl±d, ¿e mleko krowie jest najlepszym
¼ród³em wapnia, oraz wskazuje, ¿e spo¿ywanie produktów mlecznych powoduje wiêcej szkody ni¿ po¿ytku.Czym jest
wapñ?Wapñ jest miêkkim szaro metalicznym pierwiastkiem, pi±tym bior±c pod uwagê czêstotliwo¶æ wystêpowania
na Ziemi. Jest sk³adnikiem ska³ wapiennych, kredy i marmuru. Dlaczego potrzebujemy wapnia?Ten minera³ jest
wa¿nym elementem zapewniaj±cym zdrowie i wytrzyma³o¶æ ko¶æca; oko³o 99% wapnia w organizmie ludzkim znajduje
siê w ko¶ciach i w zêbach, pozosta³y jeden procent odpowiada za skurcze miêsni, pracê serca, kr±¿enie krwi i
funkcjonowanie systemu nerwowego. Jakie jest nasze zapotrzebowanie na wapñ?Oficjalna dzienna dawka[1] wapnia
dla doros³ych miêdzy 19 a 50 rokiem ¿ycia wynosi 700 miligramów. Jakie produkty zawieraj± wapñ?Mleko i produkty
mleczne zawieraj± wapñ, ale produkty ro¶linne stanowi± du¿o zdrowsze ¼ród³o tego pierwiastka. Dobrym ¼ród³em
wapnia pochodzenia ro¶linnego s± zielone warzywa li¶ciaste takie jak broku³y, kapusta w³oska, zielony groszek,
kapusta, naæ pietruszki. Bogate w wapñ s± tak¿e suszone owoce takie jak figi i morele, orzechy, w szczególno¶ci migda³y
i orzechy brazylijskie oraz ró¿ne nasiona, w tym sezam oraz Tahiti (pasta z ziaren sezamu). Dobrym ¼ród³em wapnia s±
ponadto str±czkowe – groch, fasola, soczewica oraz niektóre gatunki tofu (ser z ziaren soi). Ile wapnia zawieraj± te
produkty?Poni¿sza tabela przedstawia zawarto¶æ wapnia w ró¿nych, bogatych w wapno produktach ro¶linnych. Produkt
(ilo¶æ, porcja)
Wapñ (w miligramach) TOFU (opakowanie 250g)
gar¶æ)
168Nasiona s³onecznika (25g – ma³a gar¶æ)
wodzie)
32Kapusta w³oska (80g – porcja, gotowane w nie solonej wodzie)
120Migda³
72Orzechy brazylijskie (30g – ma³a gar¶æ)
250 TAHINI (10g – dwie ³y¿eczki)
68 Mleko jest naturalnym po¿ywienie
ssaki, do moment osi±gniêcia stanu pozwalaj±cego na odstawienie od piersi, pij± mleko swoich matek. W
przeciwieñstwie jednak do innych ssaków, ludzie pij± mleko przez ca³e ¿ycie, co wiêcej pij± mleko wytworzone przez
samice innych gatunków. Nale¿y przytoczyæ oczywisty, ale czêsto pomijany fakt – krowie mleko zawiera tak± ilo¶æ
wapnia, która umo¿liwia osi±gniêcie dojrza³o¶ci fizycznej cielêcia w czasie krótszym ni¿ rok. Dlatego w³a¶nie mleko
krowie zawiera cztery razy wiêcej wapnia ni¿ mleko kobiece. Niemowlêta nie potrzebuj± a¿ tak du¿ych ilo¶ci wapnia,
w konsekwencji wysoka zawarto¶æ tego minera³u w podawanym im mleku krowim powoduje odk³adanie siê nadmiaru
wapnia w ich nerkach. Z tego powodu zaleca siê, aby dzieci nie pi³y mleka „prosto od krowy” w
pierwszym roku ¿ycia. Czy dla dzieci mleko jest niezbêdnym ¼ród³em wapnia?Nie, dzieci potrzebuj± ruchu i zdrowej
diety opartej na produktach ro¶linnych. Ostatnie badania na temat wp³ywu spo¿ywania nabia³u na kondycjê ko¶ci
(Lanou i In., Pediatrics 2005) wskazuj±, ¿e zwiêkszone spo¿ycie produktów mlecznych przez dzieci i m³odzie¿ ma
bardzo ograniczony wp³yw na zdrowie ich ko¶ci. W wyniku powy¿szych badañ stwierdzono, ¿e kluczowym czynnikiem
maj±cym wp³yw na zdrowie i kondycjê ko¶æca s± regularne æwiczenia fizyczne po³±czone z dba³o¶ci± o zdrow± dietê i
styl ¿ycia. Zdrowe od¿ywianie z kolei oznacza dietê bogat± w ¶wie¿e warzywa i owoce, ograniczenie spo¿ycia kofeiny,
oraz wyeliminowanie z diety alkoholu i papierosów. Czy wiêkszo¶æ wapnia pobieramy z mleka?Nie, mniej ni¿ po³owa
(43%) wapnia w przeciêtnej diecie pochodzi z mleka i nabia³u[2]. Pomimo ogólnie panuj±cego przekonania o tym, ¿e
mleko jest najlepszym ¼ród³em wapnia, dane wskazuj± na to, ¿e du¿a czê¶æ wapnia w naszej diecie pochodzi z innych
¼róde³ ni¿ produkty nabia³owe. Wyniki te nie s± zbyt zaskakuj±ce, jako, ¿e wiêkszo¶æ ludzi (oko³o 70%) dostarcza
organizmowi wapñ pochodz±c± z produktów ro¶linnych, a nie z nabia³u i mleka.Co to jest nietolorancja
laktozy?Nietolerancja laktozy to niemo¿no¶æ przetrawienia laktozy czyli cukru mlekowego przez organizm. Aby cukier z
laktozy móg³ byæ przetrawiony musi on zostaæ roz³o¿ony w jelitach przez enzym zwany laktaz± na dwa cukry proste
– glukozê i galaktozê. Wiêkszo¶æ niemowl±t wytwarza laktazê w okresie karmienia piersi±, ale ich organizm
przestaje produkowaæ laktazê w momencie odstawienia od piersi (w pierwszym lub w drugim roku ¿ycia). Fakt, ¿e
organizm ludzki przestaje produkowaæ laktazê po okresie karmienia jest oczywistym dowodem na to, ¿e mleko nie jest
naturalnym po¿ywieniem dla cz³owieka. Nietolerancja laktozy wystêpuje u 90-100% Azjatów, 65-70 % Afrykañczyków i u
oko³o 10% mieszkañców Kaukazu. Objawy nietolerancji laktozy to md³o¶ci, skurcze, wzdêcia i biegunki. Cierpi±cy na
nietolerancjê laktozy powinni unikaæ wszystkich produktów nabia³owych. Co powoduje alergiê na mleko?Uczulenie na
mleko wystêpuje, kiedy system odporno¶ciowy organizmu traktuje bia³ko zawarte w mleku jako gro¼n± substancjê
obc± i rozpoczyna atak. Objawy alergii s± zazwyczaj bardziej dotkliwe od skutków nietolerancji laktozy, najczêstszym jest
nadprodukcja ¶luzu, skutkuj±ca katarem i zatykaniem uszu. Do powa¿niejszym symptomów nale¿±: egzema, kolka,
biegunka, ostry kaszel i wymioty. Bia³ko mleka (casein) jest trudne do unikniêcia, poniewa¿ wystêpuje w wielu
produktach ¿ywieniowych takich jak chleb, p³atki kukurydziane, zupy w proszku, margaryna, sosy sa³atkowe, s³odycze
i ciasta w proszku. Czy istnieje zwi±zek pomiêdzy mlekiem krowim a cukrzyc±?Podawanie mleka krowiego w
pierwszych miesi±cach ¿ycia, mo¿e prowadziæ do reakcji obronnej uk³adu odporno¶ciowego, a w konsekwencji, u
niektórych dzieci, do skazy bia³kowej typu I. Reakcja obronna uk³adu odporno¶ciowego polega na reakcji systemu na
pewne substancje (tj. insulina u krów albo bia³ko zwane casein zawarte mleku krowim). Podobieñstwo strukturalne
pomiêdzy tymi substancjami a komórkami beta odpowiedzialnymi za produkcjê insuliny w trzustce powoduje zmylenie
systemu odporno¶ciowego, który zaczyna zwalczaæ komórki trzustki. Ogranicza to mo¿liwo¶ci produkcji insuliny i mo¿e
prowadziæ do cukrzycy. Nie podawanie mleka dzieciom w pierwszych miesi±cach ¿ycia mo¿e znacznie obni¿yæ ryzyko
zachorowañ na cukrzyce typu I u niektórych dzieci.Jak ³atwo jest przyswajalny wapñ?Wapñ zawarta w nabiale jest
trudniej przyswajalna ni¿ ta pochodz±ca z zielonych ro¶lin li¶ciastych. Na przyk³ad organizm ludzki ³atwiej przyswaja
wapñ pochodz±c± z kapusty ni¿ z mleka krowiego. Jednak¿e, mimo, ¿e szpinak zawiera du¿o wapnia, jest ono w
szpinaku sk³adnikiem substancji zwanej oksalatyn, hamuj±cej wch³anianie wapnia. Dlatego nale¿y je¶æ warzywa
zawieraj±ce jednocze¶nie du¿o wapnia i ma³o oksylatynu, tj. broku³y, kapusta, . Zbo¿e, orzechy i nasiona zawieraj±
substancjê zwan± kwas phytic, która do niedawna by³a uznawana za hamuj±ca przyswajanie wapnia, ale obecnie jest
http://wegesport.pl - WEGE SPORT
Powered by Mambo
Generated: 8 March, 2017, 07:34
uznawany za prawie neutraln±. Kofeina i palenie tytoniu równie¿ obni¿a przyswajalno¶æ wapnia. Jakie substancje
pomagaj± w przyswajaniu wapnia?Kilka innych substancji wp³ywa pozytywnie na absorbcjê wapnia przez organizm
– na przyk³ad witamina D, która mo¿e byæ pozyskana z po¿ywienia, albo jest wytwarzana w skórze, po wystawieniu
na dzia³alnie promieni s³onecznych. Niedobów witaminy D mo¿e wystêpowaæ, kiedy nie jeste¶my wystarczaj±co
„nas³onecznieni”, a jej brak mo¿e powodowaæ niedobór wapnia, nawet, je¿eli dieta dostarcza wystarczaj±ce
jego ilo¶ci. Konsekwencje mog± byæ powa¿ne – choroby objawiaj±ce siê os³abieniem ko¶ci. Weganie uzyskuj±
witaminê D z promieni s³onecznych i witaminizowanych sztucznie produktów tj. mleko sojowe, p³atki czy margaryny.
Wa¿ne jest zachowanie umiaru pomiêdzy zbyt d³ugim przebywaniem na s³oñcu a koniecznym nas³onecznianiem.
Uwa¿a siê ze 10-15 minut dziennie jest niezbêdne do syntezy witaminy D w skórze. Ponadto, spo¿ycie magnezu,
potasu, witaminy C i witaminy K jest zalecane dla utrzymania dobrego zdrowia. Zdrowa dieta, tj ¶wie¿e warzywa i
owoce, co najmniej 5 razy dziennie powinny dostarczyæ wszelkich niezbêdnych mikroelementów.Jakie s± konsekwencje
nie dostarczenia wystarczaj±cych ilo¶ci wapnia?W przypadku, kiedy organizm nie otrzymuje wystarczaj±cych ilo¶ci
wapnia w po¿ywieniu, aby organizm móg³ spe³niaæ inne funkcje do których niezbêdna jest wapñ, nastêpuje proces
odzyskiwania wapnia (reabsorpcji) z ko¶æca. Je¿eli nastêpnie nasza dieta zostanie uzupe³niona – odpowiednia
ilo¶æ wapnia zostanie przekazana do ko¶æca. Je¿eli jednak niedobór wapnia bêdzie siê utrzymywa³ przez d³u¿szy czas,
nast±pi odwapnienie ko¶ci (ko¶ci strac± swoj± trwa³o¶æ).Czy mleko krowie chroni przed osteoporoz±?Nie, osteoporoza
wystêpuje najczê¶ciej w krajach, gdzie spo¿ycie mleka jest wysokie. Amerykanki, które nale¿± do najwiêkszych
konsumentów mleka jednocze¶nie najczê¶ciej cierpi± na osteoporozê, podczas gdy w¶ród Afrykanek z plemienia Bantu,
spo¿ywaj±cych znikome ilo¶ci nabia³u i dostarczaj±cych niewielkie ilo¶ci wapnia g³ównie pochodzenia ro¶linnego,
osteoporoza praktycznie nie wystêpuje.Zwiêkszone spo¿ycie mleka nie wp³ywa na ³amliwo¶æ ko¶ci, co wiêcej zbyt
du¿e dawki wapnia pochodz±cego g³ównie z produktów mlecznych mog± negatywnie wp³yn±æ na ryzyko z³amañ. Jakie
czynniki zwiêkszaj± ryzyko osteoporozy?Jednym z czynników zwiêkszaj±cych ubytki wapnia z ko¶æca jest wysokie
spo¿ycie bia³ka zwierzêcego. Do 80 roku ¿ycia wegetarianie maj± mniejsze ubytki wapnia w ko¶ciach w porównaniu z
lud¼mi jedz±cymi miêso. Badania potwierdzaj±, ¿e im wy¿sze jest spo¿ycie bia³ka zwierzêcego tym wiêksze jest
ryzyko z³amañ ko¶ci biodrowych. Badanie miêdzykulturowe wskazuj± na zwi±zek pomiêdzy diet± miêsn±
(wysokobia³kow±), a ³amliwo¶ci± ko¶ci i wystêpowaniem z³amañ ko¶ci biodrowych . W wiejskich rejonach Chin, gdzie
bia³ko jest dostarczane g³ównie z produktów ro¶linnych, wspó³czynnik z³amañ jest piêæ razy ni¿szy ni¿ w USA. W jaki
sposób bia³ko zwierzêce wp³ywa na ubytki wapnia?Podczas procesu trawienia bia³ka uwalniane zostaj± do krwi kwasy,
które s± nastêpnie neutralizowane prze organizm za pomoc± wapnia, pozyskiwanego z ko¶æca. Pozyskana i wapñ jest
nastêpnie wydalana z moczem. Bia³ko zwierzêce jest szczególnie niebezpieczne, poniewa¿ zawiera du¿o wiêcej
kwasów siarczkowych ni¿ bia³ko ro¶linne. Wraz ze zwiêkszeniem zawarto¶ci siarczanów w diecie, coraz wiêksze ilo¶ci
wapnia s± wydalane z organizmu w moczu. Je¿eli nie dostarczamy wystarczaj±cej ilo¶ci wapnia aby zneutralizowaæ
ubytek wapnia z ko¶æca, nastêpuje odwapnienie ko¶ci i spada ich wytrzyma³o¶æ. Tradycyjna dieta Eskimoska sk³ada
siê g³ównie z bia³ka zwierzêcego. Eskimosi dostarczaj± w diecie ok. 2.500 mg wapnia dziennie (w zale¿no¶ci od tego,
czy na dobowe po¿ywienie sk³ada siê ryba – zjadana z o¶æmi – czy nie), co jest jednym z wy¿szych
wska¼ników na ¶wiecie. Niemniej w¶ród Eskimosów notuje siê jeden z wy¿szych wska¼ników zachorowañ na
osteoporozê, nawet wy¿szy ni¿ w¶ród Amerykanów. Jakie inne czynniki s± kluczowe dla zdrowia ko¶ci?Aktywno¶æ
fizyczna jest g³ównym czynnikiem przyczyniaj±cym siê do zminimalizowania ryzyka zachorowañ na osteoporozê. Aby
utrzymaæ ko¶ci w dobrym stanie, oraz zminimalizowaæ ryzyko osteoporozy nale¿y dostarczaæ organizmowi odpowiednie
ilo¶ci witaminy D, wykluczyæ z diety kofeinê, alkohol i tytoñ. Wiêkszo¶æ badañ sugeruje, ¿e najwa¿niejszym czynnikiem
zapewniaj±cym zdrowie ko¶ci jest ruch. Najlepszymi formami aktywno¶ci s± æwiczenia wytrzyma³o¶ciowe, oraz m.in.
spacery, chodzenie po schodach i taniec. Czy dieta wegañska jest w stanie dostarczyæ odpowiednich ilo¶ci
wapnia?Oczywi¶cie. ¯adne badania nie wykaza³y znacznych niedoborów wapnia u doros³ych wegan. Nie mo¿na zwracaæ
uwagi jedynie na ilo¶ci wapñ dostarczane organizmowi w diecie bez analizy powodów ubytków wapnia z organizmu. To
tylko jedna strona medalu - podczas gdy weganie dostarczaj± mniej wapnia w po¿ywieniu ni¿ ludzie jedz±cy miêso,
ubytki wapnia u wegan s± znacznie ni¿sze. Badania wskazuj±, ¿e dieta ro¶linna, nie zawieraj±ca ¿adnych produktów
zwierzêcych – czyli dieta wegañska - nie powoduje utraty wapnia z organizmu. Dieta wegañska bogata w
owoce i produkty pe³noziarniste mo¿e byæ podstaw± d³ugiego i zdrowego ¿ycia, zredukowaæ ryzyko wyst±pienia
osteoporozy i wielu innych chorób. Z drugiej strony diety zawieraj±ce du¿o produktów nabia³owych s± odpowiedzialne za
zwiêkszenie ryzyka osteoporozy, niektórych rodzajów raka, chorób serca, nadwagi i cukrzycy. Podsumowanie Dzieci i
m³odzie¿ nie musz± spo¿ywaæ produktów mlecznych, ¿eby mieæ zdrowe ko¶ci. Aby zapewniæ sobie zdrowe i silne ko¶ci
dzieci potrzebuj± æwiczeñ fizycznych oraz zdrowej diety ro¶linnejdiety zawieraj±ce du¿o produktów nabia³owych s±
odpowiedzialne za zwiêkszenie ryzyka osteoporozy, niektórych rodzajów raka, chorób serca, nadwagi i cukrzycy.Nabia³
powinien byæ wyeliminowany z diety ze wzglêdów zdrowotnychMleko krowie nie jest naturalnym po¿ywieniem
cz³owiekaWiêkszo¶æ ludzi na ¶wiecie cierpi na nietolerancjê laktozy. Wiele dzieci ma alergiê na krowie mleko Analiza
jedynie ilo¶ci wapnia dostarczanej organizmowi w po¿ywieniu bez jednoczesnej analizy czynników powoduj±cych ubytków
wapnia z organizmu prowadzi do b³êdnych wniosków. Podczas gdy weganie dostarczaj± mniej wapnia w po¿ywieniu ni¿
ludzie jedz±cy miêso, u wegan ubytki wapnia s± znacznie ni¿sze. Badania wskazuj±, ¿e dieta ro¶linna, nie zawieraj±ca
¿adnych produktów zwierzêcych – czyli dieta wegañska - nie powoduje utraty wapnia z organizmu. ¯adne
badania naukowe nie potwierdzaj± zwi±zku niedoborów wapnia z weganizmemDo zachowania ko¶ci w dobrej kondycji
niezbêdne jest dostarczanie organizmowi: witaminy D, magnezu, potasu, witaminy C i witaminy K Istnieje bardzo wiele
ró¿nych ro¶lin, które stanowi± pe³nowarto¶ciowe ¼ród³o wapnia. Poza tym, ¿e s± naturalnym ¼ród³em wapnia maj± te¿
czêsto dodatkowe korzystne dla zdrowia w³a¶ciwo¶ci. T³umaczenie: Ewelina MajewskaArtyku³ w oryginalnej wersji
dostêpny na brytyjskich stronach Vivy pod adresem:http://milkmyths.org.uk/health/index.php[1] Podawana przez
Ministerstwo Zdrowia Wielkiej Brytanii, (RNI Reference Nutricient Intake)[2] Na podstawie badañ FORD STANDARDS
http://wegesport.pl - WEGE SPORT
Powered by Mambo
Generated: 8 March, 2017, 07:34
AGENCY’S NATIONAL DIET AND NUTRITION SURVEY, przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii w 2004 r,
http://wegesport.pl - WEGE SPORT
Powered by Mambo
Generated: 8 March, 2017, 07:34