ŻYWIENIE W SPORCIE

KARTA PRZEDMIOTU
KIERUNEK STUDIÓW
WYCHOWANIE FIZYCZNE
NAZWA PRZEDMIOTU
ŻYWIENIE W SPORCIE
POZIOM STUDIÓW I°
ROK II, SEMESTR III
TYP PRZEDMIOTU
fakultatywny
Ilość godz.
Stacjon/Niestac.
WYKŁADY
ĆWICZENIA
13
9
METODY NAUCZANIA
JĘZYK WYKŁADOWY
Rodzaj zajęć
PUNKTY
ECTS
1
ćwiczenia
polski
CEL I ZAŁOŻENIA
Student powinien posiąść podstawową wiedzę z zakresu zasad racjonalnego żywienia człowieka. Student powinien uzyskać
wiedzę z zakresu potrzeb energetycznych organizmu (podstawowej i całkowitej przemiany materii) oraz sposobów wyliczania
indywidualnego całkowitego zapotrzebowania energetycznego sportowców. Student powinien uzyskać wiedzę z zakresu roli i
źródeł pokarmowych podstawowych składników odżywczych oraz sposobu określania zapotrzebowania na te składniki w
różnych dyscyplinach sportowych. Student powinien posiadać wiedzę z zakresu dostępnych metod oceny sposobu żywienia i
stanu odżywienia jednostki i populacji.
EFEKTY KSZTAŁCENIA
Zna zasady zdrowego żywienia. Zna piramidę żywienia i umie scharakteryzować podstawowe grupy produktów. Umie określić
zapotrzebowanie energetyczne w spoczynku (podstawowa przemiana materii) i podczas aktywności fizycznej. Zna pojęcie PPM,
termogenezy. Potrafi określić zapotrzebowanie ustroju na poszczególne składniki odżywcze. Zna normy żywieniowe. Potrafi
scharakteryzować podstawowe składniki odżywcze człowieka. Zna rolę białek. Umie określić zapotrzebowanie na białko w
zależności od stanu organizmu. Zna korelację pomiędzy spożyciem białka a zdrowiem. Zna rolę tłuszczy. Umie określić
zapotrzebowanie na nie w zależności od stanu organizmu. Zna zależność pomiędzy ich spożyciem a zdrowiem. Zna rolę cukrów
w ustroju, w tym błonnika. Umie określić zapotrzebowanie na węglowodany w zależności od stanu organizmu. Zna korelację
pomiędzy spożyciem węglowodanów a zdrowiem. Potrafi określić rolę wybranych składników mineralnych i witamin w ustroju
osoby aktywnej fizycznie. Zna różnego rodzaju dodatki do żywności. Zna metody oceny jakościowej i ilościowej całodziennej
racji pokarmowej. Potrafi wykorzystać te metody w praktyce. Zna zasady układania całodziennych jadłospisów. Potrafi ułożyć
prawidłową jednodniową dietę dla sportowców wybranych dyscyplin.
TREŚCI PROGRAMOWE
Ćwiczenia:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Zasady racjonalnego żywienia człowieka.
Piramidy zdrowego żywienia. Charakterystyka podstawowych grup produktów spożywczych, ich wartość odżywcza.
Potrzeby energetyczne organizmu. Podstawowa przemiana materii. Termogeneza. Aktywność fizyczna a potrzeby
energetyczne organizmu człowieka. Określenie zapotrzebowania oraz zalecanego spożycia składników odżywczych i energii.
Rodzaje norm żywieniowych.
Charakterystyka podstawowych składników odżywczych w żywieniu człowieka. Rola białek w organizmie człowieka.
Spożycie białka a zdrowie. Zapotrzebowanie organizmu na białko.
Rola tłuszczów w organizmie człowieka. Spożycie tłuszczów a zdrowie. Zapotrzebowanie organizmu na tłuszcze.
Rola węglowodanów w organizmie człowieka. Spożycie węglowodanów a zdrowie. Zapotrzebowanie organizmu na
węglowodany. Rola błonnika pokarmowego.
Składniki mineralne oraz witaminy w diecie sportowca. Dodatki do żywności. Zanieczyszczenia i substancje antyodżywcze
w żywności.
Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia człowieka. Metody oceny jakościowej jadłospisów (wg Bielińskiej,
Starzyńskiej). Przeprowadzanie i analiza wywiadów 24-godzinnych z oszacowaniem wartości odżywczej całodziennych racji
pokarmowych w oparciu o tabele wartości odżywczej produktów i potraw.
Zasady planowania jadłospisów dla sportowców. Układanie jadłospisów.
METODY OCENY
Kolokwium, oceny z zaliczeń z pracy w grupach związanej z przeprowadzaniem i analizą 24-godzinnych wywiadów
żywieniowych z oszacowaniem wartości odżywczej całodziennych racji pokarmowych w oparciu o tabele wartości odżywczej
produktów i potraw oraz oceny z udziału w dyskusjach
LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka-podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa 2000.
Hasik J., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. PWN, Warszawa 2000.
Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych
potraw. PZWL, Warszawa 2006.
Ziemlański Ś. (red.): Normy żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. PZWL, Warszawa 2001.
Jarosz M, Bułhak-Jachymczyk B. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL,
Warszawa 2008.
Gawęcki J., Roszkowski W. (red.0 Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. PWN, Warszawa 2009.
Karczewski J.K.(red.) Higiena. Wyd. Czelej, Lublin 2002.