Czy pracodawca może samodzielnie przeprowadzić badanie

Czy pracodawca może samodzielnie przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika
Akademia prawa pracy cz. 1291 Sławomir Paruch wspólnik w kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak
Z dniem 1 lipca weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy o wychowaniu wtrzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi obejmująca m.in. przepisy dotyczące badania trzeźwości pracownika. Czy w świetle nowych
przepisów badania trzeźwosci pracownika może dokonać pracodawca? Zgodnie ze znowelizowanym art. 17 ust. 3
zd. 1 na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej, a także na żądanie pracownika, o
którym mowa w ust. 1, badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do
ochrony porządku publicznego. Zatem z inicjatywą zbadania stanu trzeźwości pracownika może wystąpić już nie
tylko sam pracownik, ale także pracodawca. Na gruncie powyższego przepisu niejasne jest, czy pracodawca może
sam przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika przy użyciu alkomatu, czy musi zawsze w tym celu wzywać
uprawniony organ. Niewątpliwie za dopuszczalne uznać należy badanie stanu trzeźwości pracownika także przez
samego pracodawcę za zgodą pracownika. Jednak po nowelizacji pracodawca nadal nie może zmusić go, aby
poddał się badaniu alkomatem, gdyż może to stanowić naruszenie jego dóbr osobistych. W takim przypadku
jednak odmowa pracownika poddania się badaniu nie niweczy możliwości nałożenia na niego sankcji, gdyż jego
nietrzeźwość może być wykazana zeznaniami świadków. Zwykle przeprowadzenie badania alkomatem powinno
być uzasadnione okolicznościami. Będzie tak, jeśli pracownik zachowuje się w sposób świadczący o spożyciu
alkoholu (wskazuje na to sposób wysławiania się, chwiejny krok, zapach alkoholu, itp.) lub gdy świadkowie
potwierdzają, że widzieli, jak pracownik spożywał alkohol, np. przed rozpoczęciem pracy. W niektórych
przypadkach może być zasadne badanie o charakterze prewencyjnym - wyrywkowym czy też okresowym. Dotyczy
to sytuacji, w których prewencja przeciwalkoholowa ma szczególnie uzasadniony charakter, np. w firmach
transportowych czy też szpitalach. Jeżeli pracownik odmówi dobrowolnego poddania się badaniu, pracodawca
może zażądać przeprowadzenia go przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Może
jednak, zgodnie z powyższym, poprzestać na zeznaniach świadków co do zachowania się pracownika.