czytaj dalej

Informacja konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie epidemiologii
dla podmiotów prowadzących działalność leczniczą dotycząca gorączki
krwotocznej Ebola z dnia 14 sierpnia 2014 roku
/opracowano na podstawie materiałów WHO, CDC, ECDC, GIS/
Światowa Organizacja Zdrowia wydała w dniu 8 sierpnia 2014 r. oświadczenie
w sprawie uznania tego zdarzenia za sytuację nadzwyczajną stanowiącą zagrożenie dla
innych państw.
WHO informuje o utrzymującej się epidemii gorączki krwotocznej Ebola w krajach
Afryki Zachodniej. Do dnia 9 sierpnia 2014 r. w Gwinei, Sierra Leone, Liberii i Nigerii
odnotowano łącznie 1848 zachorowań, w tym 1013 śmiertelnych, przy czym w okresie od 7
sierpnia do 9 sierpnia odnotowano łącznie 69 nowych zachorowań (w Gwinei 11, w Sierra
Leone 13, w Liberii 45). Obecnie transmisja wirusa utrzymuje się na terenie obszarów
wiejskich i podmiejskich, w szczególności w okolicy stolic Gwinei Conakry, Sierra Leone
Freetown oraz Liberii Monrovia oraz na terenach powiatów wzdłuż granic ww. trzech państw.
Liczba zachorowań zawiera zarówno przypadki potwierdzone laboratoryjnie, prawdopodobne
jak i podejrzane, jest to więc liczba, która może ulec zmianie, gdyż dane epidemiologiczne nt.
przypadków ulegają ciągłej aktualizacji.
W chwili obecnej WHO i ECDC określają ryzyko zachorowania osób podróżujących na
teren Gwinei i państw sąsiadujących jako niskie, z uwagi na fakt, iż przeniesienie wirusa
Ebola następuje przez bezpośredni kontakt z krwią, wydzielinami i wydalinami osoby
zakażonej.
Zgodnie z zaleceniami WHO podróżujący powinni:
• unikać wszelkich kontaktów z osobami zakażonymi (chorymi lub ciałami osób zmarłych),
• unikać wszelkich kontaktów z dzikimi zwierzętami (w szczególności z małpami, gatunkami
leśnych antylop, gryzoniami, nietoperzami), również z ciałami padłych zwierząt,
• nie spożywać mięsa dzikich zwierząt,
• dokładnie myć i obierać warzywa oraz owoce przed ich spożyciem,
• przestrzegać zasad higieny rąk,
• stosować zabezpieczenia podczas kontaktów płciowych,
• zrezygnować z odwiedzania miejsc bytowania nietoperzy (np. jaskiń, kopalni, schronów).
Biorąc jednak powyższe pod uwagę, zaleca się osobom podróżującym w rejony
występowania gorączki krwotocznej Ebola, zachowanie wszelkich możliwych środków
ostrożności, w tym również rozważenie możliwości przełożenia podróży na inny termin
(informacja MSZ w zakładce „Polak za granicą”).
Przeniesienie wirusa Ebola następuje przez bezpośredni kontakt z krwią, wydzielinami
i wydalinami (mocz, ślina, kał, wymiociny i nasienie) osoby zakażonej. Transmisja wirusa
Ebola możliwa jest również od osoby zmarłej z powodu zakażenia oraz od zakażonych/
padłych zwierząt takich jak: małpy czy nietoperze. Możliwa jest także droga poprzez kontakt
seksualny z mężczyzną, który zachorował na g.k. Ebola i wyzdrowiał – tu zakaźność
utrzymuje się do 7 tyg. (inne doniesienia mówią o 3 miesiącach).
Po okresie inkubacji trwającym w przypadku Ebola od 2 do 21 dni pojawiają się objawy
grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, bóle gardła,
osłabienie), które bardzo szybko nasilają się. Następnie pojawia się biegunka, wymioty,
bóle brzucha, niekiedy wysypka, zaczerwienie oczu oraz objawy krwotoczne (krwawienia
zewnętrzne i wewnętrzne). Choroba może doprowadzić do śmierci.
Nie ma specyficznego leczenia, ani szczepionki przeciwko gorączkom krwotocznym Ebola.
Brak skutecznego leczenia i duża zakaźność wirusów wymusza stosowanie odpowiednich
zabezpieczeń przez osoby kontaktujące się lub opiekujące osobą zakażoną lub chorą (np.
szczególne warunki izolacji, środków ochrony osobistej).
W razie zachorowania w trakcie pobytu osoba chora powinna natychmiast poprosić
o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia choroby gorączkowej po powrocie
z ww. rejonów należy musi niezwłocznie zgłosić się do lekarza informując o przebytej
podróży.
Należy sprawdzić przygotowanie podmiotu wykonującego działalność leczniczą do podjęcia
działań w sytuacji kryzysowej.
Nadal należy kierować się zapisami ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570), w tym
m.in. zastosować się do treści art.28
Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce
zakaźną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego, lub stwierdza zgon w wyniku takiej
choroby, podejmuje działania zapobiegające szerzeniu się zachorowań, w tym:
1) kieruje osobę podejrzaną o zakażenie lub zachorowanie oraz zakażoną lub chorą na chorobę
zakaźną do szpitala specjalistycznego zapewniającego izolację i leczenie tej osoby oraz
niezwłocznie informuje szpital o tym fakcie;
2) organizuje transport uniemożliwiający przeniesienie zakażenia na inne osoby;
3) poucza osobę chorą lub osobę sprawującą prawną pieczę nad chorą osobą małoletnią lub
bezradną albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada
2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, osoby najbliższe oraz osoby, o których
mowa w art. 17 ust. 1a, o obowiązkach wynikających z art. 5 ust. 1;
4) niezwłocznie powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarne-go właściwego
dla miejsca podejrzenia, rozpoznania choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej lub
stwierdzenia zgonu o podjętych działaniach.
Przypomina się, aby druki dotyczące zgłoszeń chorób ZLK były wypełniane przez
lekarzy dokładnie i kompletnie z uwzględnieniem
wszystkich informacji
przewidzianych w druku, w tym danych o podróżach, pobytach zagranicznych niezależnie
od jednostki chorobowej, której podejrzenie/ rozpoznanie dotyczy oraz przekazywane
zgodnie z obowiązującymi przepisami. Należy w drukach ZLK wpisywać – za zgodą chorego
- nr telefonu kontaktowego do osoby (do chorego, opiekuna), która może udzielić informacji
Przypomina się o rygorystycznym przestrzeganiu w trakcie udzielania świadczeń
zdrowotnych standardowych zasad zapobiegania zakażeniom dotyczących m.in.
dezynfekcji narzędzi, sprzętu, powierzchni, właściwej sterylizacji, higieny rąk,
stosowania środków ochrony osobistej - co stanowi istotną ochronę pacjentów
Poleca się - ze względu na dynamicznie zmieniającą sytuację epidemiologiczną na bieżąco śledzić informacje dotyczącą zakażeń wirusem Ebola i zalecenia, z tym
związane na stronach internetowych wymienionych w tytule instytucji, a także
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej oraz Powiatowych Stacji SanitarnoEpidemiologicznych.
W chwili obecnej proszę koniecznie zapoznać się z załączonym dokumentem w formacie
PDF oraz pozostałymi bardzo ważnymi materiałami zamieszczonymi pod adresem:
http://www.gis.gov.pl/dep/?lang=pl&dep=13&id=105
lek. med. Jolanta Piaskowska
konsultant wojewódzki w dziedzinie epidemiologii
dla województwa łódzkie