Informacja Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora

Informacja Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego dotycząca gorączki krwotocznej Ebola
z dnia 1 września 2014 roku
Wirus Ebola (źródło: www.wikipedia.org)
WHO informuje o utrzymującej się epidemii gorączki krwotocznej Ebola w krajach
Afryki Zachodniej. Do dnia 28 sierpnia 2014 r. w Gwinei, Sierra Leone, Liberii i Nigerii
odnotowano łącznie 3069 zachorowań, w tym 1552 śmiertelne, tj.:
 w Gwinei odnotowano łącznie 648 zachorowań, w tym 430 śmiertelnych,
 w Liberii odnotowano łącznie 1378 przypadków, w tym 694 śmiertelne,
 w Sierra Leone wystąpiło łącznie 1026 zachorowań, w tym 422 śmiertelne,
 w Nigerii wystąpiło łącznie 17 przypadków, w tym 5 śmiertelnych.
Ponad 40% przypadków zachorowań wystąpiło w okresie ostatnich 21 dni.
Obecnie transmisja wirusa utrzymuje się na terenie obszarów wiejskich i podmiejskich,
w szczególności w okolicy stolic Gwinei Conakry, Sierra Leone Freetown, Liberii Monrovia
oraz na terenach powiatów wzdłuż granic ww. trzech państw. Ognisko zachorowań
na gorączkę Ebola wystąpiło również w Demokratycznej Republice Konga, jednak zgodnie
z informacjami WHO, ognisko to nie jest powiązane epidemiologicznie z zachorowaniami
występującymi w 4 krajach Afryki Zachodniej.
Liczba zachorowań zawiera zarówno przypadki potwierdzone laboratoryjnie, prawdopodobne
jak i podejrzane, jest to więc liczba, która może ulec zmianie, gdyż dane epidemiologiczne
nt. przypadków ulegają ciągłej aktualizacji.
Nie odnotowano przypadków zachorowań wśród podróżnych powracających z ww. krajów
do Europy.
Światowa Organizacja Zdrowia wydała w dniu 8 sierpnia 2014 r. oświadczenie w sprawie
uznania tego zdarzenia za sytuację nadzwyczajną stanowiącą zagrożenie dla innych państw.
Pełny tekst oświadczenia dostępny jest na stronie internetowej Światowej Organizacji
Zdrowia pod adresem: http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2014/ebola20140808/en/
W chwili obecnej WHO i ECDC określają ryzyko zachorowania osób podróżujących na teren
Gwinei i państw sąsiadujących jako niskie, z uwagi na fakt, iż przeniesienie wirusa Ebola
następuje przez bezpośredni kontakt z krwią, wydzielinami i wydalinami osoby zakażonej.
Zgodnie z zaleceniami WHO podróżujący powinni:
• unikać wszelkich kontaktów z osobami zakażonymi (chorymi lub ciałami osób zmarłych),
• unikać wszelkich kontaktów z dzikimi zwierzętami (w szczególności z małpami, gatunkami
leśnych antylop, gryzoniami, nietoperzami), również z ciałami padłych zwierząt,
• nie spożywać mięsa dzikich zwierząt,
• dokładnie myć i obierać warzywa oraz owoce przed ich spożyciem,
• przestrzegać zasad higieny rąk,
• stosować zabezpieczenia podczas kontaktów płciowych,
• zrezygnować z odwiedzania miejsc bytowania nietoperzy (np. jaskiń, kopalni, schronów).
Biorąc jednak powyższe pod uwagę, zaleca się osobom podróżującym w rejony
występowania gorączki krwotocznej Ebola, zachowanie wszelkich możliwych środków
ostrożności, w tym również rozważenie możliwości przełożenia podróży na inny termin.
Przeniesienie wirusa Ebola następuje przez bezpośredni kontakt z krwią, wydzielinami
i wydalinami (mocz, ślina, kał, wymiociny i nasienie) osoby zakażonej. Transmisja wirusa
Ebola możliwa jest również od osoby zmarłej z powodu zakażenia oraz
od zakażonych/padłych zwierząt takich jak: małpy czy nietoperze.
Naturalnym rezerwuarem wirusów są owocożerne nietoperze
(Źródło: www.ebolaviros.com)
Możliwa jest także droga poprzez kontakt seksualny z osobą, która zachorowała
na gorączkę krwotoczną Ebola i wyzdrowiała – w tym przypadku zakaźność utrzymuje się
do 7 tyg. (inne doniesienia mówią o 3 miesiącach).
Po okresie inkubacji trwającym w przypadku Ebola od 2 do 21 dni pojawiają się objawy
grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, bóle gardła,
osłabienie), które bardzo szybko nasilają się. Następnie pojawia się biegunka, wymioty, bóle
brzucha, niekiedy wysypka, zaczerwienie oczu oraz objawy krwotoczne (krwawienia
zewnętrzne i wewnętrzne). Choroba może doprowadzić do śmierci.
Nie ma specyficznego leczenia, ani szczepionki przeciwko gorączce krwotocznej Ebola. Brak
skutecznego leczenia i duża zakaźność wirusów wymusza stosowanie odpowiednich
zabezpieczeń przez osoby kontaktujące się lub opiekujące osobą zakażoną lub chorą
(np. szczególnych warunków izolacji, środków ochrony osobistej).
W razie zachorowania w trakcie pobytu w ww. krajach Afryki Zachodniej, osoba chora
powinna natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia choroby
gorączkowej po powrocie z tych rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza
informując o przebytej podróży.
W ramach działań przeciwepidemicznych należy:
- sprawdzić przygotowanie podmiotów wykonujących działalność leczniczą
do podjęcia działań w sytuacji kryzysowej.
Należy kierować się zapisami ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz. U. 2008 Nr 234 poz. 1570), w tym
m.in. zastosować się do treści art.28 – „Lekarz lub felczer, który podejrzewa lub rozpoznaje
chorobę szczególnie niebezpieczną i wysoce zakaźną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia
publicznego, lub stwierdza zgon w wyniku takiej choroby, podejmuje działania zapobiegające
szerzeniu się zachorowań, w tym:
1) kieruje osobę podejrzaną o zakażenie lub zachorowanie oraz zakażoną lub chorą
na chorobę zakaźną do szpitala specjalistycznego zapewniającego izolację i leczenie tej osoby
oraz niezwłocznie informuje szpital o tym fakcie;
2) organizuje transport uniemożliwiający przeniesienie zakażenia na inne osoby;
3) poucza osobę chorą lub osobę sprawującą prawną pieczę nad chorą osobą małoletnią lub
bezradną albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada
2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, osoby najbliższe oraz osoby, o których
mowa w art. 17 ust. 1a, o obowiązkach wynikających z art. 5 ust. 1;
4) niezwłocznie powiadamia państwowego powiatowego inspektora sanitarnego właściwego
dla miejsca podejrzenia, rozpoznania choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej
lub stwierdzenia zgonu o podjętych działaniach”.
Opieka nad pacjentem zakażonym wirusem Ebola
(Źródło: www.ebolaviruspictures.com)
W przypadku podejrzenia zakażenia zaleca się:
- aby druki dotyczące zgłoszeń chorób ZLK były wypełniane przez lekarzy dokładnie
i kompletnie z uwzględnieniem wszystkich informacji przewidzianych w druku, w tym
danych o podróżach, pobytach zagranicznych niezależnie od jednostki chorobowej, której
podejrzenie / rozpoznanie dotyczy oraz przekazywane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Należy w drukach ZLK wpisywać – za zgodą chorego - nr telefonu kontaktowego do osoby
(do chorego, opiekuna), która może udzielić informacji o zachorowaniu, np.: o osobach
z kontaktu – co znacznie przyspieszy ustalanie ważnych danych w nadzwyczajnych
zdarzeniach takich jak ogniska chorób, w tym chorób szczególnie niebezpiecznych,
- rygorystyczne przestrzeganie w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych standardowych
zasad zapobiegania zakażeniom dotyczących m.in. dezynfekcji narzędzi, sprzętu,
powierzchni, właściwej sterylizacji, higieny rąk, stosowania środków ochrony osobistej co stanowi istotną ochronę pacjentów i pracowników przed infekcjami.
O powyższych zasadach należy przypominać wszystkim pracownikom, także podczas
cyklicznych szkoleń i egzekwować stosowanie procedur od całego personelu.
- ze względu na dynamicznie zmieniającą sytuację epidemiologiczną, na bieżąco śledzić
informacje dotyczącą zakażeń wirusem Ebola i zalecenia z tym związane na stronach
internetowych NIZ-PZH, GIS, a także Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Opolu oraz Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych woj. opolskiego.
Informację opracowano na podstawie materiałów: WHO, CDC, ECDC, GIS