j. polski klasa 1

Transkrypt

j. polski klasa 1
NaCoBezu z języka polskiego dla klasy pierwszej
Teksty literackie,
teksty kultury, treści
językowe i
stylistyczne, formy
wypowiedzi
– J. Herriot To nie
powinno się zdarzyć
(fragment, s. 118),
– opowiadanie z
elementami opisu
przeŜyć
wewnętrznych
K. Wierzyński
Zielono mam w
głowie
(s. 182)
Uczeń:
– zapoznaje się z informacjami na temat Jamesa Herriota
– czyta cicho ze zrozumieniem
– określa rodzaj narracji
– określa elementy świata przedstawionego
– wylicza cechy bohatera
– nazywa uczucia bohatera
– cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
– formułuje rady dla bohatera
– zapoznaje się z informacjami na temat Kazimierza Wierzyńskiego
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– określa nastrój wiersza
– wypisuje sformułowania wywołujące „barwne” wraŜenia
– nazywa motywy roślinne
– wyjaśnia, czym jest przerzutnia
– tworzy wersję malarską wiersza
1
100 m
(s. 184)
„JeŜeli chodzi o
mnie…– opinia i jej
uzasadnienie”
(s. 113)
Czasowniki
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 9–16)
Fragmenty Księgi o
poznaniu stworzenia
Re i obalenia Apopa,
Enuma elisz,
Przemian Owidiusza,
Teogonii Hezjoda
(s. 8–10)
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– nazywa wraŜenia czytelnicze
– określa tematykę utworu
– nazywa postać mówiącą, uzasadniając wypowiedź cytatami
– podaje cechy postaci mówiącej
– określa cel sportowca; środki, które prowadzą do celu; przeciwnika, którego musi pokonać
– wyjaśnia, czym jest rym
– rozróŜnia rymy dokładane i niedokładne, Ŝeńskie i męskie
– odczytuje rymy z wiersza
– wybiera sformułowania podkreślające fakt wypowiadania się we własnym imieniu
– układa zdania złoŜone, w których do opinii dodaje wstępny argument
– wyraŜa własne zdanie, uzasadniając je
– odróŜnia czasownik od innych części mowy na podstawie znaczenia i pytań
– rozpoznaje i określa formy osoby, liczby, czasu i rodzaju
– odróŜnia formy osobowe od nieosobowych (bezokolicznik, formy na -no, -to)
– rozpoznaje i tworzy formy trybu oznajmującego, rozkazującego, przypuszczającego
– pisze poprawnie cząstki
-bym, -byś, -by
– określa funkcję czasownika w zdaniu
– czyta cicho ze zrozumieniem
– klasyfikuje poznane teksty jako mity
– redaguje notatkę o cechach mitu, korzystając ze Słowniczka terminów literackich i kulturowych
– określa tematykę poznanych fragmentów mitów
– omawia motyw stworzenia
– porównuje elementy świata przedstawionego mitów w celu wskazania podobieństw i róŜnic
– porządkuje w formie planu kolejność następowania zjawisk w kaŜdej ze staroŜytnych wizji powstania świata
2
Biblia – fragmenty
Starego Testamentu,
Księgi Rodzaju
(1, 1–2, 4: Historia
początków świata i
ludzkości)
(s. 14)
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa tematykę tekstu
– klasyfikuje przeczytany tekst jako fragment Biblii
– wymienia elementy stworzenia w kolejności, o jakiej wspomina Biblia
– nazywa uczucia towarzyszące Bogu podczas aktu stworzenia
– cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
– porównuje biblijny opis stworzenia z relacją o powstaniu świata zawartą w mitach ludów staroŜytnych
(2, 8–25: Pierwotny
stan szczęścia)
(s. 18)
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– klasyfikuje przeczytany tekst jako fragment Biblii
– określa tematykę tekstu
– określa elementy świata przedstawionego, odwołując się do tekstu
– odpowiada na pytania, cytując odpowiednie fragmenty tekstu
– rozumie Raj jako synonim szczęścia
– dobiera reprodukcję, która bardziej odpowiada opisowi biblijnego Edenu
– proponuje inny tytuł dla przeczytanego fragmentu Biblii
– rysuje drzewo Ŝycia lub drzewo poznania dobra i zła
Reprodukcje
– zapoznaje się z informacjami na temat autora i dzieła
Stworzenie Adama
– ogląda fragment malowidła
Michała Anioła lub (i) – rozpoznaje na obrazie biblijny motyw stworzenia człowieka
obrazu
– określa czas i miejsce wydarzeń
przedstawiającego
– wymienia elementy obrazu
Raj, np. Ogród
– opowiada o poszczególnych elementach obrazu
rozkoszy ziemskich H. – nazywa uczucia postaci przedstawionych na obrazie
– wyjaśnia sens obrazu, korzystając z informacji w podręczniku
Boscha
(s. 18, 22)
Biblia – fragmenty
– czyta głośno
Nowego Testamentu,
– wypowiada się na temat narratora
Przypowieść o siewcy – określa elementy świata przedstawionego
(s. 24)
– rozpoznaje w utworze przypowieść
3
Czasowniki
przechodnie i
nieprzechodnie
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 17–20)
J. Parandowski Dzieje
Tezeusza
(s. 29)
Z. Kubiak U źródeł
mitów greckich
(s. 36)
Pieśń o Rolandzie
(fragment, s. 41)
– podaje cechy przypowieści na podstawie poznanego tekstu
– odczytuje ukryty sens przypowieści oraz jej wymowę
– redaguje tekst wyjaśniający współczesnym językiem znaczenie przypowieści o siewcy
– odróŜnia czasownik od innych części mowy
– rozpoznaje formy osoby, liczby, czasu i rodzaju
– odróŜnia formy osobowe od nieosobowych
– rozpoznaje formy trybu
– nazywa strony czasownika
– przekształca stronę czynną na bierną i odwrotnie
– zapoznaje się z informacjami na temat Jana Parandowskiego
– czyta cicho ze zrozumieniem
– klasyfikuje utwór jako mit
– wyjaśnia, czym jest mit i mitologia
– określa elementy świata przedstawionego
– wymienia dokonania bohatera, jego zasługi i winy
– wymienia sposoby upamiętnienia przez Ateńczyków postaci Tezeusza
– redaguje napis, jaki moŜna by umieścić na pomniku Tezeusza
– wyjaśnia, czym jest prawda historyczna, fikcja literacka, fantastyka
– wyjaśnia frazeologizmy wywodzące się z mitologii
– zapoznaje się z informacjami na temat Zygmunta Kubiaka
– czyta cicho ze zrozumieniem, wybierając odpowiednie informacje
– odróŜnia mity heroiczne od innych
– zapisuje w punktach dzieje Grecji i jej kultury
– kwalifikuje tekst jako popularnonaukowy, uzasadniając własne zdanie
– zapoznaje się z tłem historycznym wypadków, o których opowiada utwór
– czyta głośno
– określa elementy świata przedstawionego
– wypowiada się na temat utworu, ilustrując wypowiedź odpowiednimi fragmentami tekstu
– sporządza plan wydarzeń
– nazywa cechy bohatera
– ocenia postawę bohatera
– wyjaśnia, na czym polegał ideał rycerza
4
H. Sienkiewicz
Ogniem i mieczem
(fragment, s. 102)
J. Hoffman Ogniem i
mieczem
(fragment
scenariusza, s. 268)
– komentuje zachowanie Rolanda, odwołując się do zasad etyki rycerskiej
– redaguje napis nagrobny
– klasyfikuje Pieśń o Rolandzie jako epos rycerski
– zapoznaje się z informacjami na temat Henryka Sienkiewicza oraz utworu
– czyta cicho ze zrozumieniem
– określa elementy świata przedstawionego
– cytuje fragmenty opisujące stan ducha bohatera
– ocenia postępowanie bohaterów
– wymienia wartości typowe dla etyki rycerskiej, odnosząc je do bohaterów
– redaguje napis nagrobny
– wskazuje w tekście odwołania do tradycji kulturowej
– odróŜnia język naukowy od literackiego
– odróŜnia powieść historyczną od innych rodzajów powieści
– zapoznaje się z informacjami na temat Jerzego Hoffmana
– czyta cicho ze zrozumieniem
– klasyfikuje poznany tekst jako scenariusz filmowy
– wymienia informacje zawarte w scenariuszu filmowym
– porównuje fragment scenariusza z odpowiednim fragmentem literackiego pierwowzoru i wymienia róŜnice między
nimi
– porównuje fragment filmu z fragmentem scenariusza
– proponuje utwór będący dobrym materiałem na scenariusz, uzasadniając wybór
5
R. Włodek Ze stronic
na ekran, czyli o
adaptacji filmowej
(nie tylko „Ogniem i
mieczem”)
(s. 274)
„Moje zdanie jest
takie – czyli warsztat
dyskutanta”
(s. 75)
Pieśń o Rolandzie,
Ogniem i mieczem
(fragmenty, s. 41,
102)
J. Krasicki Święta
miłości kochanej
ojczyzny
(s. 159)
– zapoznaje się z informacjami na temat autora tekstu
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– wyjaśnia pojęcie adaptacji filmowej
– wymienia etapy adaptacji filmowej
– wymienia adaptacje filmowe powieści Sienkiewicza w kolejności chronologicznej
– wyjaśnia, dlaczego Hoffman ekranizował części trylogii w odwrotnej kolejności
– rozróŜnia pojęcia: scenariusz i scenopis
– uzupełnia brakujące ogniwa procesu powstawania scenariusza
– kwalifikuje podane prace nad filmem do okresu przedprodukcji lub postprodukcji
– wyjaśnia, czym jest dyskusja
– formułuje zasady obowiązujące podczas dyskusji
– ocenia postępowanie bohatera
- redaguje kodeks rycerski
– formułuje tezę
– gromadzi argumenty na poparcie tezy
– zabiera głos w dyskusji
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa adresata wypowiedzi podmiotu lirycznego
– cytuje bezpośrednie zwroty do odbiorcy
– określa charakter słów skierowanych do adresata
– odczytuje sformułowania kojarzące się pozytywnie i negatywnie
– klasyfikuje utwór jako hymn
– rozpoznaje w omawianym tekście utwór patriotyczny
– wyjaśnia, czym jest apostrofa
– odczytuje apostrofę
– wymyśla tytuł dla utworu
– redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat miłości do ojczyzny
6
J. Wybicki Pieśń
Legionów Polskich we
Włoszech
(s. 163)
A. Zagajewski Szybki
wiersz
(s. 203), chorał
gregoriański
Wzgórze
(s. 206)
Czasowniki dokonane
i niedokonane
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 20–22)
– zapoznaje się z informacjami na temat Józefa Wybickiego
– zapoznaje się z informacjami o powstaniu i dalszych losach utworu
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– odszukuje w tekście echa polskiej i europejskiej historii (postacie, zdarzenia)
– wyjaśnia znaczenie zaimka my
– nazywa uczucia wyraŜone w utworze
– wyjaśnia znaczenie utworu, uzasadniając wypowiedź
– wymienia cechy hymnu
– wymienia sytuacje i okoliczności, w których śpiewany (grany) jest hymn
– formułuje zasady obowiązujące podczas wykonywania hymnu
– zabiera głos w dyskusji
– wygłasza z pamięci tekst hymnu narodowego
– słucha fragmentu chorału gregoriańskiego
– zapoznaje się z informacjami na temat Adama Zagajewskiego
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa sytuację liryczną, w jakiej znajduje się bohater
– omawia okoliczności towarzyszące przedstawionej sytuacji
– określa przeŜycia, stany emocjonalne bohatera
– odczytuje zaskakujące połączenia słowne
– określa problem wiersza, rozwijając wybraną propozycję
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o świecie przedstawionym w wierszu
– podkreśla we fragmencie zapisków zdanie, które mogłoby być wyjaśniającym komentarzem do wiersza
– ogląda reprodukcję obrazu
– wypowiada się na temat obrazu
– proponuje inny tytuł dla obrazu
– odróŜnia czasownik od innych części mowy
– rozpoznaje formy osoby, liczby, czasu i rodzaju
– odróŜnia formy osobowe od nieosobowych
– rozpoznaje formy trybu
– nazywa strony czasownika
– rozróŜnia i tworzy czasowniki dokonane i niedokonane
7
B. Prus W górach
(s. 92)
Wybrana powieść
przygodowa, np.
A.Bahdaj „Telemach
w dŜinsach”
„Sztuka opowiadania,
czyli co zrobić, Ŝeby
inni nas słuchali”
Czasowniki
kłopotliwe
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 22–25)
J. Kochanowski –
fraszki
(s. 151)
– zapoznaje się z informacjami na temat Bolesława Prusa
– czyta cicho ze zrozumieniem
– określa czas i miejsce wydarzeń
– rozróŜnia głównego bohatera i postacie drugoplanowe
– redaguje plan wydarzeń w formie równowaŜników zdań
– cytuje fragmenty tekstu zawierające opis wraŜeń i przeŜyć
– odczytuje fragment będący punktem kulminacyjnym
– określa rodzaj narracji i typ narratora
– wyjaśnia pojęcie nowela
– wskazuje podstawowe elementy konstrukcyjne utworu
– charakteryzuje tytułowego bohatera
– wskazuje narratora, wyróŜnia podstawowe wątki akcji, wie czym charakteryzuje się powieść przygodowa
– czyta odpowiednie fragmenty tekstu
– wypowiada się na temat utworu
– wyjaśnia kompozycję opowiadania
– odnajduje w opowieści wskazane człony kompozycyjne (wstęp, rozwój akcji, punkt kulminacyjny)
– wybiera elementy składające się na bogaty w informacje wstęp
– określa rodzaj narracji i typ narratora
– cytuje fragmenty zawierające opinię narratora o bohaterze
– odczytuje fragmenty będące opisami
– redaguje opowiadanie
– odróŜnia czasownik od innych części mowy
– rozpoznaje formy osoby, liczby, czasu i rodzaju
– odróŜnia formy osobowe od nieosobowych
– rozpoznaje formy trybu
– nazywa strony czasownika
– rozróŜnia czasowniki dokonane i niedokonane
– zna i stosuje zasady pisowni zakończeń czasowników w czasie przeszłym
– zapoznaje się z informacjami na temat Jana Kochanowskiego
– zapoznaje się z pochodzeniem i znaczeniem słowa fraszka
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
8
J. Twardowski –
fraszki
(s. 187)
Rzeczownik
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 26–35)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– klasyfikuje poznane utwory jako fraszki
– wymienia cechy fraszki
– określa tematykę fraszek
– odczytuje myśli zawarte we fraszkach
– określa adresata wypowiedzi podmiotu lirycznego
– podaje informacje na temat podmiotu lirycznego
– wyjaśnia, czym jest sentencja
– cytuje fragmenty będące sentencjami
– redaguje hasła zawierające myśli wyraŜone w poszczególnych fraszkach
– redaguje tekst reklamy o zdrowiu i lipie
– zapoznaje się z informacjami na temat Jana Twardowskiego
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– określa tematykę utworów
– odczytuje myśli zawarte w poszczególnych tekstach
– klasyfikuje poznane utwory jako fraszki
– wymienia cechy fraszki
– odróŜnia rzeczownik od innych części mowy na podstawie znaczenia
– odmienia rzeczownik przez przypadki
– określa przypadek, liczbę i rodzaj rzeczownika
– rozróŜnia temat i końcówkę rzeczownika
– rozpoznaje tematy oboczne rzeczownika
– wskazuje i nazywa oboczności w tematach rzeczowników
– zna zasady pisania recenzji
powieści młodzieŜowej lub przygodowej,
- posługuje się odpowiednim słownictwem
Recenzja. Recenzja
ksiąŜki
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 165–180)
Wybrana powieść
– charakteryzuje bohaterów powieści,
młodzieŜowa
- ocenia ich postawy
podejmująca
– dostrzega problemy, z którymi zmagają się bohaterowie
9
tematykę
dojrzewania, np. M.
Musierowicz Opium
w rosole lub
D. Terakowska Córka
Czarownic
Dedykacja
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 152–157)
Przymiotnik
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 36–43)
-wymienia elementy świata przedstawionego
- tworzy dedykację zgodnie z kryteriami
– odróŜnia przymiotnik od innych części mowy na podstawie znaczenia i pytań
– stosuje w wypowiedzeniach przymiotnik jako określenie rzeczownika
– odmienia przymiotnik przez przypadki, liczby i rodzaje
– określa przypadek, liczbę i rodzaj przymiotnika
– stopniuje przymiotniki
– rozróŜnia stopniowanie proste, opisowe i nieregularne
– rozpoznaje przymiotniki niepodlegające stopniowaniu
– zna i stosuje zasady dotyczące wielkiej i małej litery w pisowni przymiotników
I. Krasicki – bajki
– zapoznaje się z informacjami na temat Ignacego Krasickiego
(s. 57)
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– klasyfikuje utwór jako bajkę
– podaje inne znaczenia wyrazu bajka, korzystając ze słownika języka polskiego
– formułuje definicję bajki, korzystając z podanego słownictwa
– opowiada treść bajek
– nazywa wady i zalety bohaterów
– ocenia stosunek narratora do postaci
– wyjaśnia sens bajek (morał)
– wyjaśnia, czym jest alegoria
– streszcza fabułę wybranej bajki
– bierze udział w inscenizacji bajki
A. Mickiewicz Zając i – zapoznaje się z informacjami na temat Adama Mickiewicza
Ŝaba, śona uparta (s. – czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
10
64)
Liczebnik
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 44–49)
A. Fredro
Autobiografia
(fragmenty, s. 241)
A. Fredro Zemsta
(s. 239)
– klasyfikuje utwór jako bajkę
– podaje definicję bajki
– opowiada treść bajek
– wyjaśnia morał zawarty w bajce
– wyjaśnia, czym jest neologizm
– odczytuje neologizmy
– wyjaśnia, czym jest sentencja
– cytuje sentencje
– bierze udział w adaptacji scenicznej bajki
– odróŜnia liczebnik od innych części mowy
– rozróŜnia liczebniki główne, porządkowe, zbiorowe, ułamkowe i nieokreślone
– dostosowuje formy rzeczownika i czasownika do form liczebnika
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– odróŜnia tekst biograficzny od autobiografii
– wymienia wydarzenia historyczne przywołane w tekście
– opowiada o pobycie pisarza w ParyŜu
– cytuje zdanie relacjonujące moment prawdziwego zainteresowania się Fredry dramatem
– odczytuje fragment będący refleksją o współistnieniu dramatu i teatru
– zapoznaje się z informacjami na temat Aleksandra Fredry
– czyta cicho ze zrozumieniem
– określa czas i miejsce wydarzeń
– rekonstruuje przebieg wydarzeń
– wymienia głównych bohaterów dramatu
– rozpoznaje i nazywa wady i zalety postaci
– odczytuje ze słownika języka polskiego znaczenie wyrazu zemsta
– opowiada o śmiesznych sytuacjach
– wyjaśnia znaczenie słowa intryga
– rozróŜnia odmiany komizmu
– układa listę postaci, mając na uwadze ich cechy komiczne
– rozpoznaje w utworze komedię charakterów
– przytacza argumenty z tekstu
11
Przysłówek
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 50–52)
Film A. Wajdy
Zemsta lub
inscenizacja Teatru
Telewizji, np. w
reŜyserii J.
Świderskiego lub
O. Lipińskiej
S. MroŜek Śpiąca
królewna
(s. 128)
Artysta
(s. 133)
Zaimek
(podręcznik
Gramatyka i
– wyróŜnia przysłówek jako określenie czasownika
– tworzy przysłówki od przymiotników
– stopniuje przysłówki
– rozróŜnia stopniowanie proste, opisowe i nieregularne
– rozpoznaje przysłówki niepodlegające stopniowaniu
– ogląda ekranizację (lub spektakl) utworu Fredry
– ocenia ekranizację (lub spektakl)
– formułuje tezę
– gromadzi argumenty na poparcie tezy
– redaguje recenzję
– zapoznaje się z informacjami na temat Sławomira MroŜka
– czyta cicho ze zrozumieniem
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– przypomina treść baśń, która stała się inspiracją do napisania utworu
– określa elementy świata przedstawionego
– dzieli wydarzenia na oczekiwane (spodziewane) i nieoczekiwane (zaskakujące)
– wyjaśnia, czym jest epilog
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa czas i miejsce wydarzeń
– przekazuje informacje na temat bohaterów
– wyjaśnia motywy działania postaci
– wyjaśnia przyczyny niepowodzenia misji bohatera
– wybiera ilustrację do tekstu, uzasadniając wybór
– wymienia elementy zbliŜające utwór do bajek
– wymienia elementy odróŜniające utwór od bajek
– układa ogłoszenie o naborze zwierząt do cyrku
– wyjaśnia znaczenie zaimków i ich funkcje
– rozróŜnia zaimki rzeczowne, przymiotne, przysłowne i liczebne
– zastępuje róŜne części mowy odpowiednimi zaimkami
12
stylistyka, s. 53–57)
A. Mickiewicz
Świtezianka
(s. 68)
A. Mickiewicz
Dziady cz. II
(s. 230)
K. Dickens Opowieść
wigilijna (fragmenty,
s. 77)
– odmienia zaimki
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa elementy świata przedstawionego
– opisuje scenerię zdarzeń
– nazywa uczucia i postawy bohaterów
– wyraŜa własne zdanie na temat winy młodzieńca
– określa nastrój
– wypowiada się na temat narratora i jego wiedzy o bohaterach
– cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
– rozpoznaje motyw winy i kary
– klasyfikuje utwór jako balladę
– czyta cicho ze zrozumieniem, korzystając ze słowniczka trudniejszych wyrazów i zwrotów
– określa czas i miejsce akcji
– wypowiada się na temat scenerii
– rozpoznaje postać głównego bohatera
– formułuje definicję upiora na podstawie wiersza
– podaje informacje na temat kolejnych postaci – duchów
– ocenia bohaterów
– dostrzega w utworze motyw winy i kary
– wybiera spośród wypowiedzi chóru te, które mają charakter nauki moralnej
– rozpoznaje w utworze dramat
– wylicza cechy dramatu
– redaguje w punktach raport z przebiegu uroczystości
– zapoznaje się z informacjami na temat Karola Dickensa
– czyta cicho ze zrozumieniem
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– wyjaśnia, czym jest fabuła
– określa elementy fabuły
– rozróŜnia elementy realistyczne i nierealistyczne
– wyraŜa opinię na temat bohatera utworu
– cytuje fragmenty zawierające opinię narratora o bohaterze
– omawia problematykę moralną utworu
13
W. Szymborska
Pochwała złego o
sobie mniemania
(s. 198)
Z. Herbert Dwie
krople
(s. 190)
Z. Herbert Pan od
przyrody
(s. 192)
Przyimek (podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 58–60)
Spójnik
(podręcznik
Gramatyka i
– redaguje kartkę z Ŝyczeniami świątecznymi
– zapoznaje się z informacjami na temat Wisławy Szymborskiej
– wyjaśnia znaczenie słowa sumienie
– wyjaśnia znaczenia związków frazeologicznych z wyrazem sumienie
– tworzy artykuł hasłowy wyjaśniający znaczenie pojęcia sumienie
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– określa tematykę utworu
– omawia budowę wiersza
– zapoznaje się z informacjami na temat Zbigniewa Herberta
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– określa tematykę utworu, uzasadniając wypowiedź
– podaje informacje na temat bohaterów wiersza
– odczytuje najwaŜniejszy fragment tekstu, uzasadniając własne zdanie
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– odczytuje fragmenty ujawniające osobę mówiącą
– podaje informacje na temat osoby mówiącej
– podaje informacje na temat bohatera utworu
– zapisuje w punktach losy osoby mówiącej i bohatera utworu
– nazywa cechy bohatera
– nazywa uczucia osoby mówiącej
– określa stosunek osoby mówiącej do bohatera
– odczytuje przenośnie
– redaguje stronę z kroniki szkolnej
– wyróŜnia przyimek jako nieodmienną i niesamodzielną część mowy wskazującą na relacje przestrzenne, czasowe i
przyczynowe między róŜnymi częściami zdania
– dostosowuje formy gramatyczne rzeczownika do łączącego się z nim przyimka
– poprawnie zapisuje wyraŜenia przyimkowe
– wyróŜnia spójnik jako nieodmienną i niesamodzielną część mowy łączącą wyrazy w obrębie zdania oraz zdania
składowe
– poprawnie stosuje spójniki w wypowiedzeniu pojedynczym i złoŜonym
14
stylistyka, s. 61–63)
Partykuła i
wykrzyknik
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 64–75)
W. Szekspir Romeo i
Julia (s. 218)
Zaproszenie
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 144)
Spektakl Teatru TV
Romeo i Julia w
reŜyserii J. Gruzy lub
wybrana filmowa
adaptacja tragedii
Szekspira
– wyróŜnia partykułę jako nieodmienną i niesamodzielną część mowy, która modyfikuje znaczenie wyrazu lub zdania
– zna i stosuje zasady dotyczące pisowni partykuły by z róŜnymi częściami mowy
– zna i stosuje zasady dotyczące pisowni partykuły nie z róŜnymi częściami mowy
– wyróŜnia wykrzyknik jako nieodmienną i niesamodzielną część mowy, która słuŜy do wyraŜania silnych stanów
uczuciowych mówiącego, wezwań i poleceń
– zapisuje róŜne wykrzykniki
– stosuje poprawną interpunkcję
– zapoznaje się z informacjami na temat Williama Szekspira
– czyta cicho ze zrozumieniem
– określa czas i miejsce wydarzeń
– rekonstruuje przebieg wydarzeń
– opowiada o zdarzeniu będącym zawiązaniem akcji
– opowiada o losach postaci
– charakteryzuje postacie dramatu
– przytacza argumenty z tekstu
– określa rolę chóru
– wyjaśnia pojęcie tragizm
– odróŜnia dramat od innych rodzajów literackich
– wymienia cechy dramatu jako rodzaju literackiego
– tworzy zaproszenie, m.in. na projekcję spektaklu Teatru TV lub filmu
– ogląda ekranizację (lub spektakl) utworu
– ocenia ekranizację (lub spektakl)
– formułuje tezę
– gromadzi argumenty na poparcie tezy
– zabiera głos w dyskusji, stosując odpowiednie słownictwo
– redaguje recenzję
15
H. Poświatowska
Jestem Julią
(s. 200)
– zapoznaje się z informacjami na temat Haliny Poświatowskiej
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– formułuje pytania nasuwające się podczas czytania utworu
– rozmawia na temat moŜliwych odpowiedzi na zadane pytania
– określa tematykę utworu
– określa związek treści utworu z dramatem Szekspira
– nazywa przeŜycia, uczucia osoby mówiącej
– wyróŜnia obrazy poetyckie
***[zawsze kiedy
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
chcę Ŝyć krzyczę]
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
(s. 201)
– określa tematykę utworu
– wymienia wartości cenione przez postać mówiącą
– nazywa przeŜycia, uczucia osoby mówiącej
– zestawia osobę mówiącą w wierszu z autorką
C. Norwid W Weronie – zapoznaje się z informacjami na temat Cypriana Norwida
(s. 172)
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– określa tematykę utworu
– tworzy plastyczną wersję fragmentów wiersza
– opowiada o swoim rysunku
– porównuje wykonane rysunki
– wyjaśnia, czym są słowa-klucze
16
Burza [I]
(fragment, s. 175)
Zdanie, równowaŜnik
zdania (podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 87–92)
A. Mickiewicz Do
M***
(s. 166)
C.D. Friedrich
Kobieta w oknie
(s. 169)
– wypowiada się na temat zjawiska burzy
– słucha fragmentów nagrania utworu Cztery pory roku
– wypowiada się na temat obrazu Burza śniegowa
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– identyfikuje bohatera wiersza
– opisuje sytuację, w jakiej znajduje się bohater
– wyjaśnia pojecie apostrofy
– odczytuje apostrofę
– określa charakter monologu, korzystając z podanego słownictwa
– dostrzega motyw burzy
– rozwija myśl w formie kilkuzdaniowej wypowiedzi pisemnej
– stosuje róŜne rodzaje wypowiedzeń pojedynczych ze względu na cel wypowiedzi (intencję)
– rozpoznaje zamierzony przez nadawcę cel wypowiedzi
– rozróŜnia zdanie i równowaŜnik zdania
– rozróŜnia zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte
– rozwija zdanie pojedyncze nierozwinięte, dodając określenia
– przekształca równowaŜniki zdań w zdania
– przekształca zdania w równowaŜniki zdań
– układa plan zdarzeń w formie zdań
– stosuje odpowiednią interpunkcję w wypowiedzeniu pojedynczym
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– zna konieczne fakty z Ŝycia poety
– określa formę utworu (monolog)
– wyjaśnia, z jakiej perspektywy czasowej wypowiada się osoba mówiąca
– ustala fakty na temat osób, o których jest mowa w tekście
– określa nastrój osoby mówiącej
– notuje w formie tabeli
– cytuje odpowiednie fragmenty tekstu
– czyta tekst o dziele sztuki
– wybiera potrzebne informacje
– określa zasady kompozycji obrazu
17
M. PawlikowskaJasnorzewska –
wybór wierszy
(s. 178)
A. de Saint-Exupéry
Mały KsiąŜę
(s. 115)
Orzeczenie
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 93–96)
– opisuje kolorystykę obrazu
– wskazuje źródła światła
– ustala wspólną problematykę wiersza i obrazu
– opisuje obraz
– zapoznaje się z informacjami na temat Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– nazywa bohaterki wierszy
– opowiada o sytuacjach, w jakich znajdują się bohaterki wierszy
– cytuje fragmenty będące bezpośrednimi nazwami uczuć
– identyfikuje adresatów wypowiedzi
– wyjaśnia, na czym polega przenośnia
– odczytuje przenośnie zawarte w wierszach
– redaguje twórcze opowiadanie oparte na historii zawartej w wierszach
– zapoznaje się z informacjami na temat Antoine de Saint-Exupéry’ego
– czyta cicho ze zrozumieniem
– opowiada o swoich wraŜeniach czytelniczych
– określa czas i miejsce wydarzeń
– podaje przykłady wydarzeń prawdopodobnych i baśniowych
– wymienia postacie, dzieląc je na pierwszoplanowe, drugoplanowe i epizodyczne
– określa rolę narratora
– charakteryzuje głównego bohatera
– podaje przyczyny opuszczenia RóŜy przez bohatera
– porównuje postawy Ŝyciowe i zachowania Pijaka i Bankiera
– wyjaśnia przyczyny szacunku Małego Księcia do Latarnika
– cytuje sentencje zawarte w utworze
– redaguje list w imieniu Małego Księcia
– rozpoznaje w zdaniu orzeczenie jako najwaŜniejszą jego część
– rozróŜnia orzeczenie czasownikowe i imienne
18
Podmiot. Zdanie
bezpodmiotowe
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 97–104)
„W informacji i
artykule nie zapomnij
o tytule” (s. 303)
„Informacja – chleb
powszedni
dziennikarza i artykuł
pierwszej potrzeby”
(s. 308)
„Z naszego świata w
świat epiki, czyli
pomysł na przebój
czytelniczy”
(s. 135)
Przydawka,
dopełnienie,
okolicznik
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 105–121)
– rozpoznaje w zdaniu podmiot jako drugą po orzeczeniu najwaŜniejszą jego część
– stosuje podmioty wyraŜone róŜnymi częściami mowy
– wskazuje zdania bezpodmiotowe
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– wyjaśnia, jaką funkcję spełnia tytuł
– określa cechy dobrego tytułu
– wyjaśnia pojęcia: nadtytuł, podtytuł
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– wymienia pytania, na które powinien odpowiadać dobry tekst informacyjny
– wyjaśnia, czym jest manipulacja prasowa
– odróŜnia tekst informacyjny od oceniającego
– porządkuje fakty
– redaguje informację na podstawie uporządkowanych faktów
– czyta cicho ze zrozumieniem
– wyjaśnia pojęcia zawarte w tekście
– przygotowuje projekt utworu epickiego
– wypowiada się na temat reprodukcji obrazu
– rozpoznaje przydawkę jako określenie rzeczownika lub zaimka rzeczownego
– stosuje róŜne typy przydawek
– rozróŜnia przydawkę przymiotną, rzeczowną, przyimkową i liczebną
– zna i stosuje zasady interpunkcyjne dotyczące oddzielania przecinkiem przydawek jednorodnych
– rozpoznaje dopełnienie jako część zdania uzupełniającą (rozwijającą) treść czasownika
– rozwija treść zdań, stosując dopełnienia
– stosuje dopełnienia we właściwych formach fleksyjnych
– rozpoznaje okolicznik jako część zdania określającą okoliczności czynności wyraŜonej przez czasownik
W. Szymborska
– czyta głośno (wyraźnie i wyraziście)
Niektórzy lubią poezję – omawia tematykę utworu
(s. 196)
– omawia budowę wiersza
19
„Liryczne
wtajemniczenie”
(s. 144)
Ogłoszenie
(podręcznik
Gramatyka i
stylistyka, s. 158)
Wybrany komiks, np.
jeden album z serii o
Thorgalu
M. Przylipiak
Przyjechał pociąg z
kinem (s. 258)
„śywe obrazy
zmieniają świat”
(s. 262)
– wyjaśnia róŜnicę między osobą mówiącą a autorem
– zastępuje powtarzający się wyraz bardziej precyzyjnymi słowami
– odczytuje ze słownika języka polskiego lub encyklopedii znaczenie słowa poezja
– czyta cicho ze zrozumieniem, zaznaczając niejasne fragmenty tekstu
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– układa pytania do tekstu
– wymienia cechy liryki
– podaje róŜnice między liryką a epiką
– redaguje wypowiedź zawierającą własne refleksje na temat wiersza
– tworzy ogłoszenia m.in. o spotkaniu z autorem komiksu lub spotkaniu miłośników komiksu
– wskazuje róŜne elementy komiksu: słowa i obrazu,
– analizuje i interpretuje,
– określa funkcję słowa i funkcja obrazu,
– zna pojęcia: kultura masowa, podkultura
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– wie, Ŝe twórcami kina byli bracia Lumière
– wymienia główne fakty z historii powstania filmu
– wyjaśnia zasadność sformułowania przyjechał pociąg z kinem
– tworzy schematyczny rysunek pomieszczenia zwanego camera obscura
– redaguje notatkę prasową
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– rozróŜnia pojęcia: kino, film, telewizja
– odczytuje dane z osi czasu
– wymienia wynalazki techniczne XX wieku określane mianem rewolucji audiowizualnej
– podaje informacje zawarte na plakatach i reklamach filmowych
– poleca film, uzasadniając propozycję
20
„Filmowa sztuka
opowiadania – jaka
jest, jaka była, jaka
będzie?” (s. 279)
„Nie samo
podpatrywanie świata
(o filmie
dokumentalnym)”
(s. 285)
„W cyfrowym
świecie”
(s. 288)
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– opowiada o „budowaniu filmowego świata”
– wyjaśnia sens określenia ruchome obrazy
– cytuje zdanie będące poglądem autora na temat moŜliwości dokładnego opisania filmowych środków wyrazu
– zapoznaje się z informacjami o filmie animowanym
– podaje przykłady filmów animowanych
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– wymienia cechy filmu dokumentalnego
– formułuje opinię o fotosach, uzasadniając ją
– czyta cicho ze zrozumieniem, mając na uwadze informacje podane w tekście
– określa tematykę przeczytanego tekstu
– wymienia znane współczesne środki przekazywania informacji
– wyjaśnia róŜnicę między transmisją a interakcją
– wyjaśnia znaczenie słowa multimedialny
– wyjaśnia pochodzenie niektórych terminów komputerowych
– opowiada (na podstawie zdjęć) o zmianach komputerów na przestrzeni dziesięcioleci
– zapisuje informacje na osi czasu
– wylicza korzyści i zagroŜenia Internetu
– przedstawia pomysł swojej wymarzonej gry komputerowej
21