Czy osobowości mają znaczenie Wpływ międzyosobniczych różnic

Załącznik nr 3
do Regulaminu postępowania kwalifikacyjnego na studia doktoranckie
na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Projekt
rozprawy doktorskiej zgłoszony w Trybie II i planowany do realizacji
w ramach studiów doktoranckich w latach 20…-20…
na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
(w języku polskim lub angielskim)
A. Informacje ogólne
1. Wnioskodawca (kierownik projektu): Rafał Zwolak
2. Tytuł projektu: Czy osobowości mają znaczenie? Wpływ międzyosobniczych różnic w żerowaniu na
rozsiewanie nasion przez gryzonie
3. Obszar tematyczny (por. Regulamin): Życie na poziomie środowiskowym
4. Pomocnicze określenia identyfikujące tematykę projektu (por. Regulamin): ekologia
5. Dyscyplina naukowa (właściwą podkreślić): biologia, ekologia, biochemia, biotechnologia, ochrona
środowiska
6. Streszczenie projektu (maksymalnie 250 słów; streszczenie zostanie zamieszczone na stronie internetowej
Wydziału Biologii w celu zapoznania się z projektem potencjalnych kandydatów na studia doktoranckie):
Osobowości zwierząt, definiowane jako skorelowane ze sobą, trwałe tendencje do określonych
zachowań, mogą mieć ważne konsekwencje dla oddziaływań pomiędzy roślinami i zwierzętami,
które zjadają i roznoszą ich nasiona. Różne typy osobowości (mierzone zwykle na podstawie
skłonności do ryzyka, czyli na osi ostrożność-śmiałość) związane są z zapotrzebowaniem zwierząt
na pokarm, przestrzenią, na której ukrywają one pożywienie, oraz dystansem i intensywnością
poszukiwania pokarmu. Dlatego przewidujemy, że stopień śmiałości zwierząt wpłynie na
prawdopodobieństwo ukrywania nasion, odległości na które nasiona są roznoszone, oraz na
nasilenie rabowania ukrytych nasion. Wpływ ten może kształtować wynik oddziaływań roślinyzwierzęta (mutualizm lub antagonizm). Co więcej, jeżeli proporcje osobników o różnych typach
osobowości zmieniają się pod wpływem lat nasiennych, to ten sam gatunek gryzonia może działać
na rośliny mutualistycznie w jednych latach, a antagonistycznie w innych. To zjawisko może pomóc
wytłumaczyć sprzeczne rezultaty, w które obfitują badania nad oddziaływaniami pomiędzy roślinami
i zwierzętami.
Proponujemy zbadać występowanie i skutki ekologiczne typów osobowości u myszy leśnych
zamieszkujących lasy bukowe. Nasze badania mieć będą dwa cele: (1) przetestować, czy
ostrożność i śmiałość u myszy wpływają na los nasion buka, oraz (2) przetestować, czy lata
nasienne wpływają na proporcje ostrożnych i śmiałych osobników myszy. Będziemy odławiać
myszy i mierzyć ich zachowania związane ze śmiałością i ostrożnością. Przeprowadzimy testy w
wolierach, aby sprawdzić jak żerowanie myszy i los znalezionych przez nie nasion zależy od pozycji
danego osobnika na osi ostrożność-śmiałość. Testy te będą powtarzane z osobnikami odłowionymi
w latach nasiennych i nienasiennych, aby przeanalizować, jak produkcja nasion wpływa na
proporcje ostrożnych i śmiałych osobników w populacji.
1
B. Informacje o wnioskodawcy (kierowniku projektu) i finansowaniu
1. Imię i nazwisko kierownika: Rafał Zwolak
2. Dorobek naukowy:
a) Lista 5 - 10 najważniejszych publikacji/patentów z okresu ostatnich 5 lat z podaniem IF i
punktów MNiSW:
ZWOLAK R., M. Bogdziewicz i L. Rychlik. W druku. Beech masting modifies the response of rodents to
forest management. Forest Ecology and Management.
IF = 2.7, punkty MNiSW = 45
Bogdziewicz M., R. ZWOLAK i E. E. Crone. W druku. How do vertebrates respond to mast seeding?
Oikos.
IF = 3.4, punkty MNiSW = 35
Dziemian S., B. Sikora, B. Piłacińska, J. Michalik i R. ZWOLAK. 2015. Ectoparasite loads in sympatric
urban populations of the northern white-breasted and the European hedgehog. Parasitology
Research 114: 2317-2323.
IF = 2.1, punkty MNiSW = 30
Dziemian S., J. Michalik, B. Piłacińska, S. Bialik, B. Sikora i R. ZWOLAK. 2014. Infestation of urban
populations of the Northern white-breasted hedgehog, Erinaceus roumanicus, by Ixodes spp. ticks in
Poland. Medical and Veterinary Entomology 28: 465-469.
IF = 2.9, punkty MNiSW = 45
Bogdziewicz M. i R. ZWOLAK. 2014. Responses of small mammals to clear-cutting in temperate and
boreal forests of Europe: a meta-analysis and review. European Journal of Forest Research 133: 111.
IF = 2.1, punkty MNiSW = 35
Wróbel A. i R. ZWOLAK. 2013. The choice of seed tracking method influenced fate of beech seeds
dispersed by rodents. Plant Ecology 214: 471-475.
IF = 1.6, punkty MNiSW = 30
ZWOLAK R., S. Meagher, J. W. Vaughn, S. Dziemian, i E. E. Crone. 2013. Reduced ectoparasite loads
of deer mice in burned forest: From fleas to trees? Ecosphere 4: art132.
IF = 2.6, punkty MNiSW = 30
ZWOLAK R. i E. E. Crone. 2012. Quantifying the outcome of plant-granivore interactions. Oikos 121: 2027.
IF = 3.3, punkty MNiSW = 35
ZWOLAK R., D. E. Pearson, Y. K. Ortega i E. E. Crone. 2012. Mechanisms driving post-fire abundance
of a generalist mammal. Canadian Journal of Zoology 90: 51-60.
IF = 1.5, punkty MNiSW = 30
ZWOLAK R., D. E. Pearson, Y. K. Ortega i E. E. Crone. 2010. Fire and mice: seed predation reduces
fire’s influence on conifer recruitment in montane forest. Ecology 91: 1124-1131.
IF = 5.1, punkty MNiSW = 40
b) Informacje o liczbie cytowań (bez autocytowań) oraz indeksie H: 127 cytowań, H = 7
3. Środki finansowe zaplanowane w projektach naukowych wyłanianych w drodze konkursów
2
ogólnokrajowych i międzynarodowych (wskazać źródło finansowania, nr grantu, nr umowy, okres i
miejsce realizacji, charakter udziału w projekcie oraz kwotę środków zapewnionych w projekcie):
Projekty realizowane na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
(we wszystkich jestem kierownikiem):
2015-2017: Narodowe Centrum Nauki, grant „Opus” 2014/15/B/NZ8/00213
313 234 zł
2012-2016: Narodowe Centrum Nauki, grant „Harmonia” 2012/04/M/NZ8/00213
463 471 zł
2009-2013: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, grant NN304391537
216 090 zł
2010-2011: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, grant „Iuventus Plus” IP2010020270
95 600 zł
2009-2011: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, subsydium „Homing” HOM/2009/16B
92 000 zł
Projekty realizowane na University of Montana, Missoula, United States of America
(doktorant, współautor i wykonawca grantu):
2007-2008: United States Department of Agriculture McIntire-Stennis Grant nr MONZ-0706
$18 000
2006:
United States Department of Agriculture Joint Venture Agreement
$6 800
a) Wskazać aktualnie realizowane projekty, które zawierają zadania badawcze właściwe dla
projektu doktorskiego i wyodrębnione na ten cel środki finansowe:
Grant „Opus” nr 2014/15/B/NZ8/00213, 313 234 zł
b) Wskazać wysokość, okres i formę (stypendium, umowa o dzieło , umowa o pracę) środków
przeznaczonych na bezpośrednie miesięczne zabezpieczenie finansowe doktoranta:
Stypendium naukowe w wysokości 3000 zł/miesiąc, wypłacane przez 36 miesięcy.
Koszt całkowity: 108 000 zł.
4. Oświadczenie kierownika
a) Wyrażam zgodę na zamieszczenie moich danych osobowych wymienionych we wniosku oraz
streszczenia niniejszego projektu na stronie internetowej Wydziału Biologii.
b) Oświadczam, że powyższe informacje są prawdziwe, kompletne, rzetelne oraz zostały
przekazane zgodnie z moją najlepszą wiedzą i przy zachowaniu należytej staranności.
Miejscowość i data
podpis kierownika projektu
3
C. Opis projektu
(maksymalnie 1 strona opisu; czcionka Arial 11, interlinia 1,5 wiersza)
Osobowości zwierząt, definiowane jako skorelowane ze sobą, trwałe tendencje do określonych zachowań,
stały się ostatnio obszarem intensywnych badań. Tym niemniej, osobowość zwierząt wciąż rzadko brana
jest pod uwagę w badaniach oddziaływań
międzygatunkowych.
Dzieje się tak
pomimo, że
wewnątrzgatunkowe różnice pomiędzy osobnikami mogą odgrywać kluczową rolę w dynamice zespołów.
Na przykład, jeżeli pojedynczy gatunek składa się z osobników o różnych typach behawioralnych, to jego
działanie przypominać może działanie kilku gatunków o różnych rolach w zespole.
Osobowość zwierząt może mieć szczególnie ważne konsekwencje dla oddziaływań pomiędzy roślinami i
gryzoniami, które zjadają i roznoszą ich nasiona. Różne typy osobowości (mierzone zwykle na podstawie
skłonności do ryzyka, czyli na osi ostrożność-śmiałość) związane są z zapotrzebowaniem zwierząt na
pokarm, przestrzenią, na której ukrywają one pożywienie, oraz dystansem i intensywnością poszukiwania
pokarmu. Dlatego przewidujemy, że stopień śmiałości zwierząt wpłynie na prawdopodobieństwo ukrywania
nasion, odległości na które nasiona są roznoszone, oraz na nasilenie rabowania ukrytych nasion. Wpływ
ten może kształtować wynik oddziaływań rośliny-zwierzęta (mutualizm lub antagonizm). Co więcej, jeżeli
proporcje osobników o różnych typach osobowości zmieniają się pod wpływem lat nasiennych (jak
sugerują wyniki niedawnych badań przeprowadzonych w Kanadzie), to ten sam gatunek gryzonia może
działać na rośliny mutualistycznie w jednych latach, a antagonistycznie w innych. To zjawisko może pomóc
wytłumaczyć sprzeczne rezultaty, w które obfitują badania nad oddziaływaniami pomiędzy roślinami i
zwierzętami.
Proponujemy zbadać występowanie i skutki ekologiczne typów osobowości u myszy leśnych (Apodemus
flavicollis) zamieszkujących lasy bukowe. Nasze badania mieć będą dwa cele: (1) przetestować, czy
ostrożność i śmiałość u myszy wpływają na los nasion buka (Fagus sylvatica), oraz (2) przetestować, czy
lata nasienne wpływają na proporcje ostrożnych i śmiałych osobników myszy.
Będziemy odławiać myszy i mierzyć ich zachowania związane ze śmiałością i ostrożnością.
Przeprowadzimy testy w wolierach, aby sprawdzić jak żerowanie myszy i los znalezionych przez nie nasion
zależy od pozycji danego osobnika na osi ostrożność-śmiałość. Testy te będą powtarzane z osobnikami
odłowionymi w latach nasiennych i nienasiennych, aby przeanalizować, jak produkcja nasion wpływa na
proporcje ostrożnych i śmiałych osobników w populacji myszy.
4