dr Tomasz Słomka USTRÓJ POLITYCZNY RP Bezpieczeństwo

dr Tomasz Słomka
USTRÓJ POLITYCZNY RP
Bezpieczeństwo wewnętrzne – studia I stopnia
Ćwiczenia: tematyka i literatura
1. Podstawowe pojęcia związane z funkcjonowaniem systemu politycznego Polski.
1) Pojęcie systemu politycznego, ustroju politycznego, systemu rządów.2) Pojęcie, rodzaje i
funkcje konstytucji. 3) Prawo konstytucyjne i jego źródła. 4) Konstytucja RP a standardy
współczesnego konstytucjonalizmu.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2009 i nast. wydania, 2)
A.Pułło, Wokół pojęcia ustroju politycznego, [w:] M.Kudej (red.), W kręgu zagadnień konstytucyjnych, Katowice
1999, 3) T.Mołdawa, Konstytucja RP a standardy współczesnego konstytucjonalizmu w perspektywie minionej
dekady, [w:] W.Jakubowski, T.Słomka (red.), Porządek konstytucyjny w Polsce, Warszawa-Pułtusk 2008.
2-4. System źródeł prawa w Konstytucji RP i jego kontrola
1) Pojęcie systemu źródeł prawa, 2) Źródła prawa powszechnie obowiązującego: umowa
międzynarodowa, ustawa, rozporządzenie, 3) Prawo krajowe a prawo wspólnotowe, 4)
Trybunał Konstytucyjny: geneza, funkcje i kompetencje, skutki orzeczeń.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne...,2) P.Sarnecki, System źródeł prawa w Konstytucji RP,
Warszawa 2002, 3) P.Winczorek, Konstytucja RP a prawo wspólnotowe, „Państwo i Prawo” 2004, z.11, 4)
J.Podkowik, Zasada nadrzędności Konstytucji a wspólnotowy porządek prawny, [w:] K.Górka, T.Litwin (red.),
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Próba oceny i podsumowania z perspektywy dziesięciolecia stosowania,
Kraków 2008.
5. Demokracja pośrednia i bezpośrednia w świetle Konstytucji RP.
1) Pojęcie i podstawowe cechy demokracji bezpośredniej i pośredniej. 2) Instytucje
społeczeństwa obywatelskiego w Konstytucji RP. 3) Referenda. 4) Inicjatywa ludowa.
Literatura: 1)L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne..., 2) A.K.Piasecki, Referenda w III RP, Warszawa 2005
(Wprowadzenie i rozdz. I); 3) J. Kuciński, Demokracja przedstawicielska i bezpośrednia w Trzeciej
Rzeczypospolitej, Warszawa 2007 (rozdz. VII).
6-7. Prawo wyborcze: wybory do Sejmu, Senatu i prezydenckie oraz do Parlamentu
Europejskiego.
1) Ustrojowo – polityczna rola wyborów parlamentarnych i prezydenckich w III
Rzeczypospolitej. 2) Organizacja wyborów. 3) Zgłaszanie kandydatów. 4) Ustalanie wyników
głosowania. 5) Ważność wyborów. 6) Kampania wyborcza. 7) Finansowanie wyborów.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne..., 2) S. Gebethner, Prawo i system wyborczy w świetle
realizacji postanowień konstytucji, [w:] Z. Jarosz (red.), Parlament. Model konstytucyjny a praktyka ustrojowa,
Warszawa 2006, 3) M.Chmaj, W.Skrzydło, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011,
rozdz. 2, 3, 4, 5, 6, 7.
8-10. Sejm i Senat
1) Struktura i tryb funkcjonowania parlamentu. 2) Status prawny posła i senatora. 3) Funkcje
Sejmu i Senatu. 4) Organizacja wewnętrzna Sejmu i Senatu. 5) Tryb ustawodawczy. 6)
Zgromadzenie Narodowe.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne... 2) P.Sarnecki, Funkcje i struktura Sejmu według nowej
Konstytucji, "Państwo i Prawo", z.11-12/1997. 3) Z.Jarosz, Model konstytucyjny władzy ustawodawczej a
praktyka ustrojowa – parlament, [w:] K.Działocha (red.), Podstawowe problemy stosowania Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej. Raport wstępny, Warszawa 2004.
11-12. Prezydent Rzeczypospolitej
1) Geneza przywrócenia instytucji Prezydenta RP. 2) Ustrojowa pozycja Prezydenta RP. 3)
Kompetencje Prezydenta RP. 4) Odpowiedzialność konstytucyjna głowy państwa.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne... 2) G. Kuca, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w
systemie podzielonych władz (zarys problemu), [w:] T. Mołdawa, J. Szymanek (red.), Instytucja prezydenta.
Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa 2010. 3)
A.Chorążewska, Prezydent jako czynnik równowagi. Arbitraż prezydencki, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6. 4)
T.Słomka, Relacje ustrojowe organów władzy wykonawczej w Polsce, „Kontrola Państwowa” 2008, nr 5.
13-14. Rada Ministrów
1) Ustrojowa pozycja Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. 2) Sposób powoływania
Rady Ministrów. 3) Struktura rządu. 4) Tryb działania Rady Ministrów. 5) Kompetencje Rady
Ministrów. 6) Administracja rządowa.
Literatura: 1) L.Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne...; 2) L.Garlicki, Rada Ministrów: powoływanie – kontrola
– odpowiedzialność, [w:] A.Bałaban (red.), Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, Kraków 2002; 3)
B.Banaszak, Egzekutywa w Polsce – stan obecny i uwagi de lege fundamentali ferenda, „Przegląd Sejmowy”
2006, nr 3; 4) B. Dziemidok-Olszewska, Odpowiedzialność prezydenta i rządu w Polsce – ciągłość i zmiana,
[w:] T. Słomka, A. Materska-Sosnowska (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. – ciągłość i
zmiana, Warszawa 2012.
Teksty źródłowe: 1) T.Mołdawa, Konstytucje polskie 1918-1998, Warszawa 1999 i nast. wyd.; 2) Seria z
paragrafem, Wyd. Zakamycze, Kraków, różne wydania; 3) D.Dudek, Konstytucja RP. Wybór źródeł, Lublin,
różne wydania; 4) W. Jakubowski, T. Słomka, Konstytucyjne organy władzy RP w latach 1989-2011 na tle
polskich tradycji ustrojowych XIX i XX wieku, Warszawa 2012, część III. Teksty ustaw dostępne są również na
stronie Sejmu: www.sejm.gov.pl
Bezpłatny dostęp do numerów „Przeglądu Sejmowego”: www.sejm.gov.pl/wydarzenia/przeglad/przeglad.htm
Na wszystkie zajęcia obowiązuje znajomość Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.
Inne akty prawne obowiązujące na poszczególne zajęcia (wedle aktualnego ich stanu):
• Ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli z 24 czerwca 1999 r.
• Ustawa o referendum ogólnokrajowym z 14 marca 2003 r.
• Ustawa – kodeks wyborczy z 5 stycznia 2011 r.
• Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora z 9 maja 1996 r.
• Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych z 20 lipca 2000 r.
• Ustawa o sejmowej komisji śledczej z 21 stycznia 1999 r.
• Ustawa o Radzie Ministrów z 8 sierpnia 1996 r.
• Ustawa o działach administracji rządowej z 4 września 1997 r.
• Uchwała Sejmu RP – Regulamin Sejmu RP z 30 lipca 1992 r.
Warunki zaliczenia zajęć: obecność na zajęciach (dopuszczalny limit dwóch nieobecności), bieżące
przygotowanie do zajęć, jedno kolokwium z zajęć bieżących.