Przyroda chroniona i jej zasoby

Urząd Miejski w Żninie
Przyroda chroniona i jej zasoby
Zmieniony 09.08.2011.
Przyroda i obiekty gminy podlegają wielu formom ochrony przyrody. Aktualnie najwyższą formą ochronną
jest obszar chronionego krajobrazu. W planach gminnych jest utworzenie Pałuckiego Parku
Krajobrazowego.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2004 r. nr 92 poz. 880) wraz z
późniejszymi zmianami przedstawia poszczególne formy ochrony przyrody, na które składają się formy
wielkoobszarowe takie jak parki narodowe czy obszary chronionego krajobrazu, formy indywidualnej
ochrony takie jak pomniki przyrody czy stanowiska dokumentacyjne oraz ochrona gatunkowa roślin i
zwierząt. Na obszarze gminy Żnin prawna ochrona przyrody i krajobrazu reprezentowana jest zarówno
przez formy wielkoobszarowe, to znaczy: obszar chronionego krajobrazu, jak również przez formy
ochrony indywidualnej, czyli pomniki przyrody. Ponadto do chronionych elementów środowiska
przyrodniczego należą parki dworskie, lasy chronione, przydrożne szpalery drzew, cmentarze.
Ogólny udział obszarowych form ochrony przyrody, które na terenie gminy Żnin reprezentowane są
wyłącznie przez obszary chronionego krajobrazu, wynosi prawie 19,3% ogólnej powierzchni analizowanej
jednostki.
OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
Obszarem chronionego krajobrazu nazywamy „ tereny chronione ze względu na wyróżniający się
krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb
związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych”. Głównymi
zadaniami ochrony jest: zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk, ochrona zbiorników wód
powierzchniowych (naturalnych, płynących
i stojących) wraz z pasem otaczającej roślinności, prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej,
zwiększanie istniejącego stopnia pokrycia terenów drzewostanami, w szczególności na terenach porolnych
tam, gdzie z przyrodniczego i ekonomicznego punktu widzenia jest to możliwe, sprzyjanie tworzeniu
zwartych kompleksów leśnych o racjonalnej granicy polno - leśnej, tworzenie i utrzymywanie leśnych
korytarzy ekologicznych ze szczególnym uwzględnieniem możliwości migracji dużych ssaków, ochrona
typowego krajobrazu Pojezierza (jezior rynnowych), ochrona wód jezior przed zanieczyszczeniem z
powodu znikomej szaty roślinnej, ochrona zbiorników wód powierzchniowych (naturalnych i sztucznych,
płynących i stojących) wraz z pasem roślinności okalającej, prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej,
zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk. Tereny chronionego krajobrazu są obszarami, na których
obowiązują szczególne zasady gospodarowania. Należą do nich m.in. przeznaczenie pod zabudowę
terenów nieprzylegających do już zabudowanych lub dróg, budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU JEZIOR ŻNIŃSKICH
Zajmuje on powierzchnię 9017 ha i obejmuje 2 systemy rynien jeziornych usytuowanych w granicach
Pojezierza Gnieźnieńskiego, różniących się zasadniczo fizjonomią. Pierwszy system to rynna zachodnia z
jeziorami Małym i Dużym Żnińskim, Skarbińskim, Weneckim, Skrzynka, Biskupińskim, Godawskim,
Gąsawskim i Oćwieckim. Największym jeziorem jest Żnińskie Duże (431,6 ha). Charakteryzuje się
płaskimi brzegami i niską lesistością. Drugi system to rynna wschodnia (tzw. wójcińsko - chomiąska) z
jeziorami: Chomiąskim, Foluskim, Ostrowieckim i Kierzkowskim. Największe jest jezioro Ostrowieckie
http://www.um.znin.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 08:08
Urząd Miejski w Żninie
(159,6 ha). Charakteryzuje się wyższym stopniem lesistości brzegów, głębszym wcięciem i wyższymi
walorami krajobrazowymi oraz przydatnością do wypoczynku. Część obszaru w rejonie Szczepankowa i
Szczepanowa położona jest na terenie powiatu mogileńskiego. Zachodnia rynna spełnia rolę obszaru do
ochrony ze względów kulturowo - historycznych (Biskupin, Gąsawa, Wenecja, Żnin). W obszarze
chronionego krajobrazu znajduje się fragment miasta Żnin stanowiący integralną część rynny jeziornej.
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU JEZIOR ŻĘDOWSKICH
Jego powierzchnia wynosi 1000 ha i obejmuje rynnę subglacjalną wykorzystywaną przez rzekę Gąsawkę
oraz jeziora: Dobrylewskie, Sobiejuskie w powiecie żnińskim, Żydowskie, Wąsoskie i Gąbińskie
zlokalizowane w powiecie nakielskim. Największym jeziorem jest jezioro Sobiejuskie - 118 ha
powierzchni, pozostałe są znacznie mniejsze. Fragment północny jeziora Sobiejuskiego należy do powiatu
nakielskiego. Jest to obszar charakteryzujący się rzeźbą glacjalną , w którym dominuje rolniczy typ
zagospodarowania przestrzeni. Obszary leśne występują w południowej części obszaru chronionego
krajobrazu w rejonie jezior: Dobrylewskiego i Sobiejuskiego. Są atrakcyjnym elementem krajobrazu,
wykorzystywanym dla celów wypoczynku i rekreacji.
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU JEZIOR ROGOWSKICH
Obejmuje powierzchnię 1700 ha a najważniejszym elementem ochrony tego obszaru jest zespół jezior:
Zioło, Rogowskie, Wolicie ze względnie dużym zalesieniem w części południowej gminy Rogowo. Jeziora
zajmują duża powierzchnię, w tym dwa największe: Rogowskie - 285,3 ha i Zioło - 248,7 ha. Jeziora
wraz z kompleksami leśnymi pełnią ważne funkcje regulatorów stosunków wodnych i warunków
klimatycznych (głównie wietrznych, termicznych i wilgotnościowych) w rolniczym krajobrazie Pojezierzy
Wielkopolskich. Ponadto odgrywają one zasadnicze role oraz ekologiczne, jako ostoja wielu gatunków
roślin i zwierząt.
POMNIKI PRZYRODY
Definicja pomników przyrody według przytoczonej w tym rozdziale ustawy o ochronie przyrody z dnia 16
kwietnia 2004 roku brzmi następująco „pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej
i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej,
lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych
tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady,
wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie”. Na terenie gminy Żnin występuje 20
obiektów ( w tym 1 w mieście) ustanowionych Rozporządzeniem Wojewody Bydgoskiego:
- lipa drobnolistna o obwodzie w pierśnicy 390 cm, park wiejski dz.115 Białożewin
- grab 290 cm, klon, jawor dwuwierzchołkowy 230/220 cm, brzoza brodawkowata 340 cm, jesion
wyniosły dz. 2/1 Brzyskorzystewko
- buk zwyczajny (odmiany czerwonej) 295 cm, park dworski dz. 226 Brzyskorzystewko
- 3 topole białe 630, 520 i 420 cm, wierzba biała 450 cm, lipa drobnolistna 400 cm, 2 dęby szypułkowe
350 i 290 cm, jesion wyniosły 380 cm i wiąz szypułkowy 300 cm, park dworski, dz. 9/1 Dobrylewo
- 2 dęby szypułkowe 340 i 280cm, park dworski, dz. 35/1 Jadowniki Rycerskie
http://www.um.znin.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 08:08
Urząd Miejski w Żninie
- 2 dęby szypułkowe 350 i 270 cm, park wiejski, dz. 70 Januszkowo
- dąb czarny 150 cm, klon zwyczajny 198 cm, lipa szerokolistna, 303 cm, jesion wyniosły 283 cm i lipa
drobnolistna 380 cm, park wiejski, dz. 168/1, Mochle
- buk zwyczajny odmiany czerwonej 290 cm, park wiejski, dz. nr 17 i 42, Murczynek
- wiąz szypułkowy 350 cm, dąb szypułkowy 340 cm, park wiejski, dz. 87, Nadborowo
- wiąz szypułkowy 340 cm, kasztanowiec zwyczajny 320 cm, platan klonolistny 345 cm, park dworski, dz.
3, Paryż
- lipa drobnolistna 470 cm, park dworski, dz. 140 Podobowice
- wiąz szypułkowy 334 cm, przy drodze Sielec - Juncewo, dz.14, Sielec
- 5 lip drobnolistnych 579, 495, 380, 375 i 350 cm oraz 5 jesionów wyniosłych 380, 350, 290, 280 i 280
cm, park dworski, dz. 28/1, Sielec
- dąb szypułkowy 360 cm, dąb szypułkowy odmiany piramidalnej 330 cm, dąb burgundzki 280 cm, dąb
kaukaski 230 cm, 2 buki zwyczajne 520 i 480 cm, miłorząb dwuklapowy 270 cm, 2 jesiony wyniosłe 345 i
270 cm oraz klon srebrzysty 290 cm, park dworski, dz. 160/1, Słębowo
- 3 dęby szypułkowe 345,288 i 150 cm, 8 lip drobnolistnych 380, 377, 354, 336, 303, 278, 275 i 210
cm, klon zwyczajny 325 cm, 2 klony jawory odmiany czerwonej 550 i 298 cm, klon jawor odmiany
Leopoldii 198 cm, jesion wyniosły 283 cm, 2 sosny zwyczajne 291 i 289 cm, 2 olsze czarne 271 i 250 cm,
kasztanowiec zwyczajny 388 cm, wierzba biała 460 cm oraz jałowiec pospolity 94 cm, zabytkowy park
dworski, dz. 9/2, Sobiejuchy
- jesion wyniosły 400 cm, zabytkowy park dworski, dz. 9/2, Uścikowo
- dąb szypułkowy „Władysław” 290 cm, dz. 186 przy drodze w drodze z Wawrzynek
– Redczyce w miejscowości Wawrzynki
- 2 lipy drobnolistne 300 i 300 cm, dąb szypułkowy 271 cm, przy kościele św. Floriana, dz. 986, Żnin
- lipa drobnolistna 270 cm, dz. 47, Żnin - Wieś
- dąb szypułkowy 412, przy drodze w oddz. 88 a obw. Szczepanowi, nadleśnictwo Gołąbki, Białożewin.
LASY OCHRONNE
Do lasów ochronnych zaliczamy te lasy, które ze względu na warunki ich otoczenia mają duże znaczenie
przez samo ich występowanie w krajobrazie. Znaczenie ich polega na wpływie, jaki wywierają na glebę,
klimat i obieg wód, a pośrednio na inne gałęzie produkcji poza leśnictwem oraz na stosunki zdrowotne
obszaru gdzie występują. Do grupy lasów ochronnych zalicza się także te lasy, które ze względu na swe
pochodzenie, skład budowę oraz inne cechy mają szczególną wartość dla nauki, dla ochrony resztek
pierwotnej przyrody, lub dla piękna krajobrazu. Lasy ochronne na terenie gminy występują głownie w
obrębie zboczy zagłębień rynnowych, które wypełnione są wodami jezior oraz wyspowo w całej gminie.
Należy dążyć do zwiększenia ich udziału w ogólnej powierzchni gminy, co ma swoje uzasadnienie w
szeregu pełnionych przez nie funkcji ochronnych.
PROJEKTOWANY PAŁUCKI PARK KRAJOBRAZOWY
http://www.um.znin.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 08:08
Urząd Miejski w Żninie
Na lata 2007 - 2010 zaplanowano utworzenie Pałuckiego Parku Krajobrazowego, który obecnie jest w
fazie projektu. Przewidywany obszar objęty jego granicami wynosić będzie około 25 km², a głównymi
jego walorami będą jeziora rynnowe z terenu etnograficznych Pałuk. Teren ten charakteryzuje się
urozmaiconą rzeźbą, występowaniem licznych wzgórz morenowych, dolin a także wielogatunkowych
lasów mieszanych. Zlokalizowano na tym terenie sporo ośrodków wypoczynkowych. Dodatkowym atutem
jest obecność miejsc związanych z początkami państwa polskiego i kulturą prasłowiańską (Biskupin).
http://www.um.znin.pl
Kreator PDF
Utworzono 8 March, 2017, 08:08