2. Materiał nauczania
Transkrypt
2. Materiał nauczania
MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI 522[02]/T-4, SP-2, SP-1/MEiN/2006. MODUŁOWY PROGRAM NAUCZANIA TECHNIK KSIĘGARSTWA 522[02] Zatwierdzam Minister Edukacji i Nauki Warszawa 2006 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” Autorzy: mgr Elżbieta Przewoźna mgr Małgorzata Sienna mgr Agnieszka Mikina Recenzenci: mgr Magdalena Gowin mgr Grażyna Sznajder Opracowanie redakcyjne: dr inż. Zbigniew Kramek dr inż. Bożena Zając „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 1 Spis treści Wprowadzenie......................................................................................... 4 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie ........................................................................................... 6 1.Opis pracy w zawodzie. ..................................................................... 6 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego… ........................................................................... 7 II. Plany nauczania................................................................................ 15 III. Moduły kształcenia w zawodzie. .................................................... 18 1. Podstawy działalności usługowej. ............................................ 18 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.................................................... 24 Nawiązywanie kontaktów międzyludzkich. ................................... 27 Stosowanie prawa w działalności usługowej. ............................... 30 Ocenianie jakości usług. ............................................................... 32 Organizowanie marketingu usług.................................................. 35 Prowadzenie korespondencji biurowej.......................................... 37 2. Organizacja pracy księgarni . .................................................... 40 Uruchamianie działalności księgarskiej. ....................................... 43 Prowadzenie działalności księgarskiej.......................................... 46 Rozliczanie finansowe działalności księgarskiej........................... 49 3. Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni. ..................... 52 Analizowanie dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych………………………………………………………….55 Ocenianie jakości technicznej i edytorskiej książek...................... 58 Tworzenie warsztatu informacyjno-bibliograficznego ...................61 Rozpoznawanie współczesnych nurtów literackich i artystycznych ……………………………………………………...64 4. Język obcy zawodowy................................................................ 67 Porozumiewanie się z wykorzystaniem terminologii zawodowej.. 71 Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia. ........... 75 Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania......... 78 Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej... 82 5. Praktyka zawodowa. ................................................................... 85 Wykonywanie podstawowych zadań w księgarni ........................ 87 Organizowanie pracy księgarni. .................................................... 89 Organizowanie zaopatrzenia księgarni. ........................................ 91 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 2 Prowadzenie sprzedaży asortymentu księgarskiego.................... 93 Sporządzanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej. .................................................................................. 95 Analizowanie rynku wydawniczo-księgarskiego. .......................... 97 6. Organizacja obrotu antykwarycznego. ..................................... 99 Przygotowanie wydawnictw antykwarycznych do obrotu księgarskiego............................................................................... 101 Organizowanie aukcji antykwarycznych. .................................... 103 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 3 Wprowadzenie Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika kultury. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz ustawicznego dokształcania się. Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, kreatywnością, gotowością do dokształcania się i doskonalenia oraz umiejętnością oceny swoich możliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania ułatwi osiągnięcie tych celów. Kształcenie modułowe, w którym cele i materiał nauczania powiązane są z realizacją zadań zawodowych, umożliwia przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie poprzez realizację zadań zbliżonych do tych, które są wykonywane w rzeczywistych warunkach pracy oraz poprzez integrację treści kształcenia z różnych dziedzin wiedzy. Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, że: - proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania, - uczeń ma swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących kształcenia zawodowego w zależności od własnych potrzeb i możliwości, - rozwiązania programowo-organizacyjne dają możliwość kształcenia się różnymi drogami, - umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają możliwość wykonywania określonego zakresu pracy, - wykorzystywana jest w szerokim zakresie zasada transferu wiedzy i umiejętności, - programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku pracy. Realizacja modułowego programu kształcenia zapewnia ukształtowanie umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie. W pracach nad doborem treści programowych w układzie modułowym została wykorzystana dostępna literatura oraz doświadczenie zawodowe autorów. Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 4 Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia w zawodzie. Moduł zawiera: ogólne cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę. Program jednostki modułowej obejmuje: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki modułowej, propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Schemat korelacji modułów i jednostek modułowych zamieszczony w założeniach programowo-organizacyjnych kształcenia w zawodzie umożliwia uczniowi wybór ścieżki edukacyjnej, w zależności od predyspozycji, intelektualnych możliwości oraz wcześniej uzyskanych i potwierdzonych umiejętności. W programie został przyjęty system kodowania modułów i jednostek modułowych, zawierający następujące elementy: · symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, · symbol literowy, oznaczający grupę modułów, O – dla modułu ogólnozawodowego, Z – dla modułów zawodowych, S – dla modułu specjalizacyjnego, · cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej. Przykładowy zapis kodowania modułu: 522 [02].O1 522[02] – symbol cyfrowy zawodu: technik księgarstwa O1. – pierwszy moduł: Podstawy działalności usługowej. Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 522[02].O1.01 – pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1. Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 5 I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik księgarstwa może podejmować pracę w księgarniach ogólnoasortymentowych i specjalistycznych, hurtowniach książek, wydawnictwach, w przedsiębiorstwach księgarskich w działach: handlowym, marketingu i reklamy. Zadania zawodowe Zadania zawodowe technika księgarstwa obejmują: - organizowanie i prowadzenie handlowej działalności księgarskiej, - organizowanie sprzedaży oraz promowanie książek i wydawnictw krajowych, zagranicznych, współczesnych i dawnych, - prowadzenie sprzedaży książek i wydawnictw, - upowszechnianie książek i wydawnictwa, - podejmowanie współpracy z instytucjami kulturalno-oświatowymi. - Umiejętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: wykorzystywać wiedzę dotyczącą różnych dziedzin nauki, techniki i sztuki, oceniać wydawnictwa książkowe i nieksiążkowe pod względem edytorskim i księgoznawczym, korzystać ze źródeł informacji księgarskiej, klasyfikować asortyment księgarski według układów formalnych i rzeczowych, sporządzać opis bibliograficzny, organizować i prowadzić księgarską działalność handlową, realizować zadania związane z zaopatrzeniem i sprzedażą asortymentu księgarskiego, prowadzić działalność informacyjno-bibliogaficzną, stosować różne formy i metody popularyzacji wydawnictw, stosować zasady ekspozycji wydawnictw w witrynach i wnętrzach, prowadzić dokumentację działalności księgarskiej, współpracować z placówkami i instytucjami kulturalno-oświatowymi, przestrzegać przepisów prawa dotyczących realizacji zadań zawodowych, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 6 - udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach przy pracy, - organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, - stosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej, - kierować zespołem pracowników. 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktycznowychowawczego Proces kształcenia zawodowego według modułowego programu nauczania dla zawodu technik księgarstwa może być realizowany w czteroletnim technikum, szkole policealnej dla młodzieży i dla dorosłych. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe, zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację w zawodzie technik księgarstwa i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Kształcenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie kwalifikacji absolwenta do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy. Program składa się z jednego modułu ogólnozawodowego: Podstawy działalności usługowej oraz czterech modułów zawodowych: Organizacja pracy księgarni, Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni, Język obcy zawodowy, Praktyka zawodowa oraz modułu specjalizacyjnego: Organizacja obrotu antykwarycznego. W poszczególnych modułach zostały wyodrębnione jednostki modułowe. Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe stanowiące określoną całość. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie. Realizacja szczegółowych celów kształcenia umożliwia kształtowanie umiejętności niezbędnych do wykonania określonego zakresu pracy. Moduł 522[02].O1 Podstawy działalności usługowej składa się z sześciu jednostek modułowych, których programy obejmują treści dotyczące przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz wymagań ergonomii, kontaktów międzyludzkich, posługiwania się przepisami prawa w działalności usługowej, oceniania jakości świadczonych usług, stosowania w pracy elementów marketingu oraz prowadzenia korespondencji biurowej. Moduł ten jest wspólny dla zawodów: technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik hotelarstwa, technik obsługi turystycznej, technik organizacji usług gastronomicznych, technik usług pocztowych i telekomunikacyjnych, technik usług fryzjerskich, technik usług kosmetycznych i technik księgarstwa. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 7 Moduł 522[02].Z1 Organizacja pracy księgarni składa się z trzech jednostek modułowych. Programy jednostek modułowych obejmują zagadnienia dotyczące uruchamiania działalności księgarskiej, prowadzenia działalności księgarskiej oraz rozliczania finansowego działalności księgarni. Moduł 522[02].Z2 Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni, składa się z czterech jednostek modułowych których programy zawierają treści kształcenia dotyczące analizowania dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych, oceniania jakości technicznej i edytorskiej książek, tworzenia warsztatu informacyjno-bibliograficznego oraz rozpoznawania współczesnych nurtów literackich i artystycznych. Moduł 522[02].Z3 Język obcy zawodowy składa się z czterech jednostek modułowych, które zawierają treści dotyczące kształtowania umiejętności mówienia, słuchania i czytania ze zrozumieniem oraz posługiwania się językiem obcym w działalności gospodarczej. Moduł 522[02].Z4 Praktyka zawodowa składa się z sześciu jednostek modułowych, których programy dotyczą wykonywania podstawowych zadań w księgarni, organizacji pracy, realizacji zaopatrzenia księgarni, sprzedaży asortymentu księgarskiego, prowadzenia sprawozdawczości oraz analizowania rynku wydawniczo-księgarskiego. Moduł 522[02].S1 Organizacja obrotu antykwarycznego składa się z dwóch jednostek modułowych, których programy dotyczą zagadnień związanych z prowadzeniem antykwariatu naukowego lub współczesnego oraz organizowaniem aukcji antykwarycznych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 8 Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 522[02].O1.01 522[02].O1.02 522[02].O1.03 522[02].O1.04 522[02].O1.05 522[02].O1.06 522[02].Z1.01 522[02].Z1.02 522[02].Z1.03 522[02].Z2.01 522[02].Z2.02 522[02].Z2.03 522[02].Z2.04 522[02].Z3.01 522[02].Z3.02 522[02].Z3.03 522[02].Z3.04 522[02].Z4.01 522[02].Z4.02 522[02].Z4.03 522[02].Z4.04 Wykaz modułów i jednostek modułowych Moduł 522[02].O1 Podstawy działalności usługowej Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej Nawiązywanie kontaktów międzyludzkich Stosowanie prawa w działalności usługowej Ocenianie jakości usług Organizowanie marketingu usług Prowadzenie korespondencji biurowej Moduł 522[02].Z1 Organizacja pracy księgarni Uruchamianie działalności księgarskiej Prowadzenie działalności księgarskiej Rozliczanie finansowe działalności księgarskiej Moduł 522[02].Z2 Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni Analizowanie dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych Ocenianie jakości technicznej i edytorskiej książek Tworzenie warsztatu informacyjno-bibliograficznego Rozpoznawanie współczesnych nurtów literackich i artystycznych Moduł 522[02].Z3 Język obcy zawodowy Porozumiewanie się z wykorzystaniem terminologii zawodowej Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej Moduł 522[02].Z4 Praktyka zawodowa Wykonywanie podstawowych zadań w księgarni Organizowanie pracy księgarni Organizowanie zaopatrzenia księgarni Prowadzenie sprzedaży asortymentu księgarskiego „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 9 Orientacyjna liczba godz. 468 60 78 85 80 85 80 360 110 120 130 396 100 100 104 92 252 60 70 60 62 140 28 25 19 30 522[02].Z4.05 Sporządzanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej 522[02].Z4.06 Analizowanie rynku wydawniczo-księgarskiego Moduł 522[02].S1 Organizacja obrotu antykwarycznego 522[02].S1.01 Przygotowanie wydawnictw antykwarycznych do obrotu księgarskiego 522[02].S1.02 Organizowanie aukcji antykwarycznych Razem 20 18 144 75 69 1760 Orientacyjna liczba godzin na realizację programu dotyczy procesu kształcenia w czteroletnim technikum dla młodzieży. Na podstawie wykazu modułów oraz schematów układu jednostek modułowych w poszczególnych modułach sporządzono dydaktyczną mapę programu. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 10 Dydaktyczna mapa programu 522[02].O1 522[02].O1.01 522[02].O1.02 522[02].O1.03 522[02].O1.04 522[02].O1.05 522[02].O1.06 522[02].Z1 522[02].Z1.01 522[02].Z2 522[02].Z1.02 522[02].Z1.03 522[02].Z2.01 522[02].Z2.03 522[02].Z2.02 522[02].Z2.04 522[02].Z3 522[02].Z3.01 522[02].Z3.02 522[02].Z3.03 522[02].Z3.04 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 11 522[02].Z4 522[02].Z4.01 522[02].Z4.02 522[02].Z4.03 522[02].Z4.05 522[02].Z4.04 522[02].Z4.06 522[02].S1 522[02].S1.01 522[02].S1.02 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 12 Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Ewentualna zmiana kolejności realizacji modułów lub programów jednostek modułowych powinna być poprzedzona szczegółową analizą dydaktycznej mapy programu nauczania oraz treści jednostek modułowych przy zachowaniu korelacji treści kształcenia. Orientacyjna liczba godzin na realizację, podana w tabeli wykazu jednostek modułowych, może ulegać zmianie w zależności od stosowanych przez nauczyciela metod nauczania i środków dydaktycznych. Nauczyciele realizujący modułowy program nauczania powinni posiadać przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. Powinni rozwijać zainteresowanie uczniów zawodem, wskazywać możliwości dalszego kształcenia, nabywania nowych umiejętności i kwalifikacji zawodowych oraz kształtować właściwe postawy uczniów, takie jak: systematyczność, uczciwość, dokładność oraz odpowiedzialność. Nauczyciele powinni uczestniczyć w organizacji bazy techniczno-dydaktycznej oraz ewaluacji programu nauczania. Wskazane jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych, stanowiących dydaktyczną obudowę programów jednostek modułowych. Pakiety powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia modułowego. Zaleca się, aby kształcenie modułowe było realizowane metodami aktywizującymi, w szczególności: metodą projektów, metodą tekstu przewodniego, ćwiczeń praktycznych, dyskusji dydaktycznej. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych. Podczas realizacji procesu dydaktycznego należy zwracać uwagę na samokształcenie ucznia z wykorzystaniem takich środków jak: czasopisma, bibliografie, katalogi i oferty wydawnicze, Internet. Integralną częścią procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów. Wskazane jest prowadzenie badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych. Badania diagnostyczne, przeprowadzone przed rozpoczęciem procesu kształcenia, mają na celu sprawdzenie poziomu wiadomości i umiejętności uczniów, niezbędnych do podjęcia nauki w wybranym zakresie. Badania kształtujące, prowadzone w czasie realizacji programu, mają na celu dostarczanie informacji o efektywności procesu nauczaniauczenia się. Na podstawie tych informacji nauczyciel może doskonalić metody i organizację pracy tak, aby uczniowie osiągnęli założone cele kształcenia. Badania sumatywne powinny być prowadzone po zakończeniu „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 13 realizacji programu jednostki modułowej. Pozwalają one stwierdzić, w jakim stopniu uczniowie osiągnęli cele kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się w sposób ciągły i systematyczny przez cały czas realizacji programu za pomocą: - sprawdzianów ustnych, - sprawdzianów pisemnych, - testów osiągnięć szkolnych, - prezentacji wykonanych projektów, - sprawdzianów praktycznych, - obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów w czasie ćwiczeń. Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela określenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osiągnięć szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów. Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych oraz wdrażać do systematycznej pracy. Wprowadzanie modułowego systemu kształcenia wymaga odpowiednich warunków lokalowych szkoły oraz wyposażenia technicznego i dydaktycznego. Szkoła, realizująca kształcenie w zawodzie technika księgarstwa powinna posiadać następujące pracownie dydaktyczne: - pracownię księgarską, - pracownię bibliograficzną, - pracownię plastyczną i reklamy, - pracownię komputerowo-techniczną. Pracownie powinny być wyposażone w techniczne środki kształcenia, pomoce naukowe i materiały dydaktyczne. Praktyczna nauka zawodu może odbywać się w pracowniach szkolnych, księgarniach, przedsiębiorstwach księgarskich. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 14 II. Plany nauczania. PLAN NAUCZANIA Czteroletnie technikum Zawód: technik księgarstwa 522[02] Podbudowa programowa: gimnazjum Dla młodzieży Lp. 1. 2. Moduły kształcenia w zawodzie Podstawy działalności usługowej Organizacja pracy księgarni Zasoby informacyjno bibliograficzne księgarni 4. Język obcy zawodowy 5. Organizacja obrotu antykwarycznego Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie Dla dorosłych Liczba godzin Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo tygodniowo w czteroletnim w czteroletnim w czteroletnim okresie okresie okresie nauczania nauczania nauczania Semestry I-VIII Klasy I-IV Forma Forma stacjonarna zaoczna 13 10 9 7 164 126 11 10 8 7 139 126 6 50 4 35 75 630 3. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 15 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik księgarstwa 522[02] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie Lp. Moduły kształcenia w zawodzie Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo tygodniowo w dwuletnim w dwuletnim w dwuletnim okresie okresie okresie nauczania nauczania nauczania Semestry I-IV Semestry Forma Forma I-IV stacjonarna zaoczna 1. Podstawy działalności usługowej 2. Organizacja pracy księgarni 3. Zasoby informacyjno bibliograficzne księgarni 4. Język obcy zawodowy 5. Organizacja obrotu antykwarycznego Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie 13 10 10 7 177 137 11 10 8 8 150 137 6 50 4 37 81 682 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 16 PLAN NAUCZANIA Szkoła policealna Zawód: technik księgarstwa 522[02] Podbudowa programowa: liceum profilowane o profilu usługowogospodarczym Lp. 1. 2. Moduły kształcenia w zawodzie Organizacja pracy księgarni Zasoby informacyjno bibliograficzne księgarni 3. Język obcy zawodowy 4. Organizacja obrotu antykwarycznego Razem Praktyka zawodowa: 4 tygodnie Dla młodzieży Dla dorosłych Liczba godzin Liczba godzin Liczba godzin tygodniowo tygodniowo w rocznym w rocznym w rocznym okresie okresie okresie nauczania nauczania nauczania Semestry I-II Semestry Forma Forma I-II stacjonarna zaoczna 9 7 121 10 7 135 8 6 108 5 4 68 32 24 432 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 17 III. Moduły kształcenia w zawodzie Moduł 522[02].O1 Podstawy działalności usługowej 1. Cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: stosować przepisy bezpieczeństwa, higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz wymagania ergonomii, zapobiegać zagrożeniom w pracy, stosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, obsługiwać klientów, stosować przepisy prawa w działalności usługowej, postępować zgodnie z przyjętymi systemami wartości etycznych, korzystać z aktów prawnych, stosować przepisy ochrony konsumenta, stosować normy jakościowe świadczenia usług, oceniać jakość usług, planować działania marketingowe, charakteryzować instrumenty marketingowe, przeprowadzać badania marketingowe, przygotowywać pisma i dokumenty urzędowe, archiwizować dokumenty urzędowe, korzystać z urządzeń biurowych. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację 522[02].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 60 522[02].O1.02 Nawiązywanie kontaktów międzyludzkich 78 522[02].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 85 522[02].O1.04 Ocenianie jakości usług 522[02].O1.05 Organizowanie marketingu usług 80 85 522[02].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 80 Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 18 468 3. Schemat układu jednostek modułowych 522[02].O1 Podstawy działalności usługowej 522[02].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 522[02].O1.02 Nawiązywanie kontaktów międzyludzkich 522[02].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 522[02].O1.04 Ocenianie jakości usług 522[02].O1.05 Organizowanie marketingu usług 522[02].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej Realizację programu należy rozpocząć od jednostki modułowej 522[02].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i kontynuować według kolejności przedstawionej na schemacie. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 19 4. Literatura Albin K.: Reklama. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000 Argyle M.: Psychologia stosunków międzyludzkich. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 1999 Bangs D.G.: Plan marketingowy. PWE, Warszawa 1999 Bank J.: Zarządzanie przez jakość. Fleberg SJA, Warszawa 1999 Barlow J., Møller C.: Reklamacja, czyli prezent. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Bierach A.: Sztuka czytania z twarzy. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1997 Bierach A.J.: Mowa ciała kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Birkenbihl V.F.: Vademecum psychologii społecznej. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Bloos J.: Marketing praktyczny. Buyar Marketing, Warszawa 1992 Bonstingl J.J.: Szkoły jakości. Wprowadzenie do TOM w edukacji. CODN, Warszawa 1999 Brocki M.: Język ciała w ujęciu antropologicznym. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2001 Bryś J.: Podstawy biurowości. Format - AB. Warszawa 1999 Buchfelder M. A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999 Bułhak A.: Obsługa komputera. Help, Warszawa 1997 Corman D.Mc.: Sztuka sprzedaży. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Czarnecki A., Korsak R.: Planowanie mediów w kampaniach reklamowych. PWE, Warszawa 2001 Dahigaard J.J., Kristensen K., Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością. PWN, Warszawa 2000 Daszkowska M.: Usługi - produkcja, rynek, marketing. PWN, Warszawa 1998 Denisson D., Tobey L.: Podręcznik reklamy. M&A Communications, Lublin 1994 Dmowski S., Rudnicki S.: Komentarz do Kodeksu cywilnego, Księga pierwsza - Część ogólna. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2001 Dobek-Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Duliniec E.: Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995 Foxall G.R., Goldsmith R.E.: Psychologia konsumenta dla menadżera marketingu. PWN, Warszawa 1998 Garbarski L., Rutkowski l., Wrzosek W.: Marketing. Punkt zwrotny nowoczesnej firmy. PWE, Warszawa 2001 Geffroy G.K.: Clienting – jedyne, co przeszkadza to klient. Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1996 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 20 Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa-Poznań 1998 Hansen A.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1998 Holtz I.: Technika doskonalenia jakości ISO 9000. WSiP S.A., Warszawa 1999 Jachnis A., Terelak J.F.; Psychologia konsumenta i reklamy. Oficyna Wydawnicza Branta, 1998 Kachiewska M.: Jak odnieść sukces w turystyce. Kultura jakości. Wydawnictwo Eurosystem, Warszawa 2002 Kaczmarczyk S.: Badania marketingowe. PWE, Warszawa 2002 Kall J.: Reklama, PWE, Warszawa 2002 Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia. Podręcznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. Karasiewicz G.: Marketingowe strategie cenowe. PWE, Warszawa 1997 Kidyba A.: Prawo handlowe. Wyd. CH Beck, Warszawa 2001 Kienzler I.: Korespondencja handlowa w języku polskim. Wzory pism, umów i innych dokumentów. IVAX Sp. z.o.o, Gdynia 1996 Killisch H.J.: Logistyka sposobem na osiągnięcie jakości totalnej w przedsiębiorstwie. Systemy Logistyczne kluczem do rozwoju gospodarczego. Wyd. Polskie Towarzystwo Logistyczne, Warszawa 1996 Kinel K., Mikołajewska G.: Piszę na maszynie. Ćwiczenia. Ethos, Warszawa 1996 Kinel K.: Piszę na maszynie. Podręcznik. Ethos, Warszawa 1996 Kopmeyer M.: Praktyczne metody osiągania sukcesu. Bellona, Warszawa 1994. Kosikowski C.: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 2000 Kothler Ph., Dubois B.: Marketing Management. Publi-Union Editions, Paris1989 Kothler Ph.: Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola. Gebethner & Ska, Warszawa 1994 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 1994 Król-Fijewska M.: Stanowczo, łagodnie, bez lęku. Intra, Warszawa 1995 Król-Fijewska M.: Trening asertywności. PTP, Warszawa 1994 Kuciński J., Trzciński Z.: Prawo gospodarcze. Wyd. CH Beck, Warszawa 2002 Leland K., Bailey K.: Obsługa klienta. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999 Leszczyński W., Zakrzewska K.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Proegro, Warszawa 1993 Lewandowski J.: Elementy prawa. WSiP, Warszawa 1994 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 21 Łazarska T.: Pisanie na maszynie w języku polskim i w językach obcych. cz.1-4. FBC, Warszawa 1993 Łętowska E.: Podstawy prawa cywilnego. ECOSTAR Warszawa 1993 Łętowska E.: Prawo umów konsumenckich. C.H. Beck, Warszawa 1999 Łętowska E.: Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów – komentarz. Wyd. CH Beck, Warszawa 2000 Markowski W.J.: ABC small businessu. Wyd. Marcus s.c., Łódź 1998 Maslow A.: Motywacja i osobowość. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996 Muller R., Rupper P.: Proces reengineering. Optymalizacja procesów zorientowanych na klienta. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Pease A.: Język ciała. Wyd. Gemini, Kraków 1992 Pietkiewicz E.: Asystentka menedżera. CIM, Warszawa 1995 Pietkiewicz E.: Nowoczesny menedżer. Wydawnictwo Infor, Warszawa 1996 Pietrzykowski K. (red.): Kodeks cywilny. Komentarz, tom II. Wydawnictwa Prawnicze, Warszawa 1998 Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Warszawa 2003 Rączkowski B.: Omówienie zmian w zakresie przepisów bhp. ODDK, Warszawa 2003 Rogoziński K.: Usługi rynkowe. AE, Poznań 2000 Russel J. TH., Lane W.R.; Reklama. Fleberg SJA, Warszawa 2000 Sarna P.: Kultura zawodu dla ekonomistów. Wyd. eMPi2, Poznań 1996 Simon H.: Zarządzanie cenami. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Sobczak K.: Działalność gospodarcza. Uregulowania prawne. Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa 2001 Sommer J., Stoga K., Potrzeszcz R.: Prawo działalności gospodarczej – komentarz. Twigger, Warszawa 2000 Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. Wyd. ASTRUM, Wrocław 1999 Sternberg R.: Wprowadzenie do psychologii. WSiP, Warszawa 1995. Tatarkiewicz Ł.: Excel 5.0 opis działania. Exit, Warszawa 1996 Tautz-Wiessner G.: Savoir-vivre w życiu. Dobre obyczaje kluczem do sukcesu. Wyd. ASTRUM, Wrocław 2000 Thomson P.: Sposoby komunikacji interpersonalnej. Zysk i S-ka, Poznań 1998. Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa1997 Wiśniewski M.: Technika biurowa. eMPi2, Poznań 1993 Withers J., Vipperrnan C.: Na czym polega i jak robić marketing usług. M & A Communications, Lublin 1994 Witkowski S. red.: Psychologia sukcesu. PWN, Warszawa 1994 Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ośrodek „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 22 Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 1998 Wołowik A. M.: Jakościowe badania marketingowe. PWE, Warszawa 1999 Zdyb M.: Publiczne prawo gospodarcze. Zakamycze, Kraków 1998 Zdyb M.: Prawo działalności gospodarczej - komentarz. Zakamycze, Kraków 2000 Ziembiński Z.: Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996 Zimbardo P.G., Ruch F.L: Psychologia i życie. PWN, Warszawa 1994 Żurawik B., Żurawik W.: Zarządzanie marketingiem w przedsiębiorstwie. PWE. Warszawa 1996 Poradnik opracowania, wdrożenia systemu jakości wg ISO-9000. Polskie Forum ISO 9000, Warszawa 1996 Praktyczne zarządzanie jakością. ALFA-WEKA, 1997 Czasopisma: Sekretarka, ENTER, Chip Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka. CIOP Czasopisma prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz. U. Nr 129, poz. 884 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3.11. 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów, Dz. U. Nr 92, poz. 460 oraz Dz. U. z 1995 r. Nr 102, poz. 507 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28.07.1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy, Dz. U. Nr 115, poz. 744 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 23 Jednostka modułowa 522[02].O1.01 Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zastosować obowiązujące przepisy prawa dotyczące obowiązków pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy w Polsce, zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii, określić skutki działania negatywnych czynników w środowisku pracy, zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników, rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy, dobrać środki ochrony indywidualnej, zabezpieczyć się przed czynnikami szkodliwymi w pracy, zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane z bezpieczeństwem poza pracą, rozpoznać przyczyny i okoliczności wypadków poza pracą, zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową, zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Higiena pracy. Klasyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy. Zagrożenia życia i zdrowia pracownika. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym. Środki ochrony indywidualnej. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w zakładach usługowych. Pierwsza pomoc. 3. Ćwiczenia · Dobieranie środków ochrony indywidualnej odpowiednio do rodzaju pracy. · Stosowanie sprzętu podręcznego i środków gaśniczych do gaszenia „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 24 zarzewia pożaru. · Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie zgodnie z obowiązującymi zasadami. · Wykonywanie masażu zewnętrznego serca na fantomie zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia. 4. Środki dydaktyczne Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Kodeks pracy. Wzory regulaminów: bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, przeprowadzania ewakuacji w zakładzie usługowym. Filmy dydaktyczne dotyczące udzielania pierwszej pomocy oraz sprzętu i środków gaśniczych. Środki ochrony indywidualnej. Apteczka pierwszej pomocy. Fantom do nauki resuscytacji. Plany ewakuacyjne przykładowych zakładów usługowych. Podręczny sprzęt gaśniczy. Techniczne środki kształcenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności rozpoznawania źródeł i czynników niebezpiecznych w środowisku pracy, dobierania środków ochrony osobistej, reagowania w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia oraz udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Program powinien być realizowany przez nauczyciela specjalistę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczególną uwagę należy zwrócić na samodzielne wykonywanie przez uczniów ćwiczeń dotyczących udzielania pierwszej pomocy osobie poszkodowanej oraz przeprowadzania reanimacji w sytuacjach zagrożenia życia. Niezwykle ważne jest kształtowanie postawy odpowiedzialności, sumienności i umiejętności współdziałania w grupie. Zajęcia należy prowadzić w grupie do 15 osób, w zespołach 3-5 osobowych. Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: tekstu przewodniego, inscenizacji oraz ćwiczeń. Ważne jest, aby każdy uczeń wykonał ćwiczenie udzielania pierwszej pomocy na fantomie. Wskazane jest, by uczniowie korzystali z różnych źródeł informacji: instrukcji, poradników, norm. Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie zajęć dydaktycznych w straży pożarnej i punktach „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 25 pomocy medycznej. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się na podstawie określonych kryteriów w trakcie i po zakończeniu realizacji programu jednostki. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może odbywać się przez obserwację czynności uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na poprawne wykonywanie ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów należy zwracać uwagę na: - przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, - stosowanie procedur udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia pracowników, - dobór środków ochrony indywidualnej, - wykonywanie reanimacji na fantomie. W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć można zastosować testy dydaktyczne oraz sprawdziany ustne i pisemne. Podstawą do uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest przede wszystkim poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane z uwzględnieniem obowiązującej skali ocen. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 26 Jednostka modułowa 522[02].O1.02 Nawiązywanie kontaktów międzyludzkich 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zidentyfikować potrzeby klienta, przewidzieć oczekiwania klienta, pokonać bariery w procesie komunikowania, porozumieć się skutecznie z klientem, przeprowadzić konstruktywną dyskusję, zastosować odpowiednią argumentację racjonalną i emocjonalną w określonej sytuacji, rozwiązać konflikty międzyludzkie, podjąć decyzje w trudnych sytuacjach zawodowych, zastosować ogólnie przyjęte normy etyczne, zastosować zasady kodeksu etyki zawodowej. 2. Materiał nauczania Klasyfikacja potrzeb. Charakterystyka potrzeb. Komunikacja interpersonalna. Język i style komunikowania się. Techniki komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Bariery komunikacji. Dyskusja konstruktywna, zasady dyskusji. Rodzaje argumentacji. Konflikt. Rozwiązywanie konfliktów. Negocjacje. Techniki negocjacji. Systemy wartości etycznych. Kodeks etyki zawodowej. 3. Ćwiczenia · Prowadzenie rozmowy bezpośredniej i telefonicznej z klientem. · Prezentowanie klientowi wybranej oferty zakładu usługowego. · Przekonywanie potencjalnego klienta do określonej oferty. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 27 4. Środki dydaktyczne Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. Filmy dydaktyczne dotyczące mowy ciała, autoprezentacji, asertywności, psychologii obsługi klienta, obsługi klienta przez telefon. Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon w firmie. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Jednym z najważniejszych warunków efektywnej działalności usługowej jest właściwa relacja między usługodawcą a usługobiorcą. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych w oparciu o właściwe rozpoznanie potrzeb i oczekiwań klienta jest głównym celem realizacji programu jednostki. Program jednostki powinien być realizowany przez nauczyciela psychologii. Podczas realizacji programu wskazane jest, aby nauczyciel dążył do ukształtowania następujących postaw: - tolerancji, - odpowiedzialności za skutki własnych zachowań w kontakcie z drugim człowiekiem, - akceptacji zachowań klientów, - asertywności, - dążenia do profesjonalnego rozpoznawania potrzeb klientów. Przed przystąpieniem do realizacji programu jednostki nauczyciel powinien dokładnie przeanalizować treści zawarte w programie nauczania, określić związki między podstawowymi pojęciami: potrzeba, kontakt interpersonalny, dyskusja, konflikt, argumentacja, negocjacja, mowa ciała. Na podstawie powyższej analizy powinien dobrać metody nauczania oraz środki dydaktyczne. Dobór odpowiedniej metody nauczania ma służyć osiągnięciu aktywności uczniów na zajęciach. Wśród metod aktywizujących zaleca się: metodę tekstu przewodniego, dyskusję dydaktyczną, ćwiczenia, zajęcia warsztatowe, psychodramę, inscenizację. Wskazane jest także wykorzystywanie nowoczesnych środków dydaktycznych, w tym multimedialnych oraz wzbogacenie zajęć o prezentację wideokaset lub płyt CD z nagraniami dotyczącymi różnych form treningu umiejętności społecznych. Zasadnicze znaczenie dla kształtowania umiejętności nawiązywania kontaktów interpersonalnych mają ćwiczenia. W trakcie realizacji programu powinno się unikać stresu, szczególnie tego związanego z ocenianiem, a umiejętności psychologiczne powinny być nabywane w atmosferze zaufania i akceptacji w relacji uczeń–nauczyciel. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 28 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno być dokonywane według podanych kryteriów i zgodne z obowiązującą skalą ocen. W procesie sprawdzania i oceniania można zastosować obserwację ukierunkowaną. Obserwując pracę uczniów podczas wykonywania zadań, należy zwrócić uwagę na: - opanowanie umiejętności porozumiewania się, - wykorzystanie teorii w praktyce, - postawę i zachowanie na zajęciach, - stosowanie technik komunikacji werbalnej i niewerbalnej, - samoocenę uczniów. Poprawność realizacji wykonywanych ćwiczeń należy oceniać zarówno w trakcie, jak i po ich wykonaniu. Wskazane jest, aby nauczyciel na bieżąco analizował popełniane błędy oraz zachęcał uczniów do poszukiwania prawidłowych rozwiązań. Podstawą do uzyskania pozytywnej oceny przez ucznia jest poprawne i samodzielne wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w programie jednostki modułowej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 29 Jednostka modułowa 522[02].O1.03 Stosowanie prawa w działalności usługowej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zastosować obowiązujące przepisy kodeksu cywilnego, zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków pracodawcy, zastosować przepisy prawa pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika, określić organy ochrony konsumenta, zastosować przepisy dotyczące ochrony praw konsumenta, zastosować przepisy dotyczące rękojmi i gwarancji, zastosować procedury określone przepisami o rękojmi i gwarancji, wykonać czynności związane ze świadczeniem usługi, sporządzić umowę o świadczenie usług z konsumentem, sporządzić umowę o świadczenie usług z przedsiębiorcą, zaspokoić uzasadnione roszczenia konsumenta związane ze świadczeniem usług. 2. Materiał nauczania Kodeks cywilny. Kodeks pracy. Konsument. Ochrona konsumenta. Organy ochrony konsumenta: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Inspekcja Handlowa, Rzecznik Praw Ubezpieczonych, Rzecznik Konsumentów, Organizacje Konsumenckie. Rękojmia i gwarancja – procedury. Roszczenia. Przedawnienie roszczeń. Prawa i obowiązki pracownika. Prawa i obowiązki pracodawcy. Rodzaje umów o pracę. Rodzaje umów cywilnoprawnych: o dzieło, zlecenia, sprzedaży, agencyjna. 3. Ćwiczenia · · · · Dobieranie podstawy prawnej do określonej sytuacji lub problemu. Sporządzanie umowy z klientem dotyczącej sprzedaży usługi. Analizowanie praw i obowiązków pracownika. Analizowanie praw i obowiązków pracodawcy. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 30 4. Środki dydaktyczne Ustawy i rozporządzenia. Wzory umów cywilnoprawnych. Foliogramy: wzorów umów. Prawnicze programy komputerowe. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest opanowanie przez uczniów umiejętności związanych z formalnoprawną obsługą i organizacją usług. Znajomość zagadnień cywilnoprawnych jest niezbędna w pracy zawodowej pracownika świadczącego usługi. Zaleca się, aby zajęcia prowadził nauczyciel specjalista z zakresu prawa. Wskazane metody realizacji zajęć to: wykład, pogadanka, dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia. Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie zajęć dydaktycznych z udziałem specjalistów z zakresu prawa cywilnego i prawa pracy oraz przedstawiciela Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zaleca się także zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sądu, kancelarii prawniczej lub dużego przedsiębiorstwa. Program jednostki modułowej powinien być realizowany w grupach ćwiczeniowych do 15 osób w pracowniach wyposażonych w stanowiska komputerowe z zainstalowanymi programami prawniczymi. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzenie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie ustalonych kryteriów oceniania, w celu uzyskania informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w programie jednostki modułowej. Podczas oceniania należy zwrócić uwagę na: - stosowanie zasad ochrony prawa konsumentów w Polsce, - korzystanie z aktów prawnych dotyczących obowiązków i praw producenta i konsumenta, - postępowanie wobec konsumentów niezadowolonych z zakupu towaru lub usługi, - sporządzanie umów cywilnoprawnych. Poziom opanowania umiejętności należy oceniać na podstawie przeprowadzonych testów, sprawdzianów pisemnych, odpowiedzi ustnych, wykonanych projektów. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki sprawdzianów i poziom wykonania ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 31 Jednostka modułowa 522[02].O1.04 Ocenianie jakości usług 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zdefiniować podstawowe pojęcia dotyczące jakości, zastosować normy jakościowe w sferze usług materialnych, zastosować normy jakościowe w sferze usług niematerialnych, zastosować normy ilościowe, ocenić jakość usług według określonych kryteriów, posłużyć się narzędziami do badania jakości usług, zaplanować działania doskonalące jakość usług. 2. Materiał nauczania Jakość. Wyznaczniki jakości. Kryteria oceny jakości usług. Jakość usług materialnych. Jakość usług niematerialnych. Norma. Normy ilościowe. Normy jakościowe. Procesy tworzenia jakości. Koszty jakości. Certyfikaty jakości. 3. Ćwiczenia · Ocenianie jakości określonej usługi zgodnie z normami. · Opracowywanie narzędzi do badania jakości usługi. · Badanie jakości usługi z zastosowaniem narzędzi pomiaru. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące zapewnienia jakości usług i jakości wewnętrznej. Plansze i foliogramy: terminologia ISO 8402: terminy i definicje używane w normach dotyczących jakości; normy ISO – podział i charakterystyka; zestawienie elementów systemu zapewnienia jakości według normy ISO 9001; wzajemne zależności między normami ISO serii 9000; Normy ISO serii 9000 i 10000. Materiały Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji. Instrukcje i teksty przewodnie do ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 32 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące jakości świadczonych usług oraz oceny tej jakości. Należy uświadomić uczniom, że system zapewnienia jakości prowadzi do pełnego zaspokojenia wymagań klienta i spełnienia jego oczekiwań. Realizując program jednostki modułowej, należy zwrócić uwagę na opanowanie przez uczniów podstawowych pojęć dotyczących jakości. Globalne zarządzanie jakością, stanowi dzisiaj podstawowy sposób spełniania oczekiwań klienta i zwiększania zysków przedsiębiorstw. Pracownicy poszczególnych działów przedsiębiorstwa usługowego powinni traktować siebie jak klientów wewnętrznych. Należy uświadomić uczniom, że na jakość usług decydujący wpływ ma praca całego personelu, wzajemna komunikacja i zaangażowanie. Zaleca się realizację programu metodami aktywizującymi: dyskusji dydaktycznej, projektu, tekstu przewodniego i ćwiczeń. Należy stosować zarówno indywidualną, jak i grupową formę pracy. Praca w grupie sprzyja efektywności procesu kształcenia, pozwala na ukształtowanie umiejętności komunikowania się, współpracy w zespole, prezentowania wyników. Wykonanie ćwiczeń praktycznych powinno być poprzedzone analizą jasno sformułowanej instrukcji ich wykonania. Należy zwracać uwagę na posługiwanie się przez uczniów poprawną terminologią dotyczącą jakości towarów i usług. Szczególną uwagę należy poświęcić procedurom zapewnienia jakości z uwzględnieniem norm ISO 9000. Wskazane jest zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do firmy usługowej wprowadzającej normy jakościowe lub firmy certyfikującej. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupie 15 osób, w 2-3 osobowych zespołach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji jednostki modułowej, na podstawie ustalonych kryteriów. Należy uwzględnić obowiązującą skalę ocen. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowanych umiejętności określonych w programie jednostki modułowej. Osiągnięcia edukacyjne uczniów należy oceniać na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz prezentowanych projektów. Podczas oceniania należy sprawdzać umiejętność posługiwania się przyswojoną wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 33 wypowiedzi oraz poprawność wnioskowania. Sprawdzanie umiejętności praktycznych może być realizowane poprzez obserwację czynności uczniów podczas wykonywania zadań zawodowych. Proces oceniania powinien obejmować umiejętności: - posługiwania się podstawowymi pojęciami dotyczącymi jakości, - oceny jakości usług według określonych kryteriów, - posługiwania się narzędziami do badania jakości usług, - planowania działań zmierzających do poprawy jakości usług. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić uzyskane wyniki sprawdzianów oraz poziom i zakres wykonywanych ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 34 Jednostka modułowa 522[02].O1.05 Organizowanie marketingu usług 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zdefiniować podstawowe pojęcia marketingowe, zaplanować działania marketingowe, scharakteryzować koncepcje marketingowe, zidentyfikować kryteria segmentacji rynku, określić instrumenty marketingu mix, określić cel badań marketingowych, dobrać metody badań marketingowych do programu promocji usług, przeprowadzić analizę marketingową, opracować strategię działania firmy. 2. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia marketingowe. Analiza marketingowa. Segmentacja rynku. Strategie marketingowe. Badania marketingowe. Planowanie działalności marketingowej. 3. Ćwiczenia · Określanie orientacji marketingowych dla wybranych podmiotów gospodarczych. · Prezentowanie różnych rodzajów reklamy produktów i usług. · Charakteryzowanie segmentu odbiorców dla określonego rodzaju usług. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące marketingu, mowy ciała, obsługi klienta przez telefon, sukcesu w sprzedaży, psychologii obsługi klienta, savoir vivre’u w biznesie, technik negocjacji, telemarketingu, czyli sprzedaży przez telefon. Programy na płytach CD: Profesjonalna obsługa klienta, Telefon w firmie, Projekt Management. Plansze: Marketing mix, Piramida potrzeb, Model gościnności. Foliogramy: Marketing mix, Elementy promocji usług. Techniczne środki kształcenia. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 35 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest uzyskanie przez uczniów umiejętności posługiwania się regułami i działaniami marketingowymi w praktyce. Należy zwrócić uwagę na rolę zarządzania w procesie gospodarowania zasobami, ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania jakością. Wskazane jest kształtowanie umiejętności wykorzystywania miar statystycznych i działań marketingowych w procesie podejmowania decyzji. Poznanie i zrozumienie działalności marketingowej jest kluczowym elementem gospodarki rynkowej nie tylko w sferze produkcyjnej, ale i usługowej. Szczególną uwagę należy zwrócić na piąty element marketingu mix – pracownika w sektorze usług. Zaleca się stosowanie następujących metod nauczania: dyskusji dydaktycznej, projektu, tekstu przewodniego, ćwiczeń. Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane w małych grupach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w programie jednostki modułowej. Nauczyciel powinien przedstawić na początku zajęć kryteria oceniania. Podczas oceniania, szczególną uwagę należy zwrócić na: - planowanie działań marketingowych, - promocję produktu, usługi i firmy, - wyszukiwanie i selekcję informacji, - opracowanie strategii firmy. Obserwując uczniów podczas ćwiczeń, należy zwracać uwagę na samodzielne wykonywanie ćwiczeń, aktywność oraz zaangażowanie podczas zajęć. Opanowanie umiejętności można oceniać na podstawie: odpowiedzi ustnych, prac pisemnych, wykonanych grupowych projektów. Podczas oceniania należy stosować obowiązującą skalę ocen. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 36 Jednostka modułowa 522[02].O1.06 Prowadzenie korespondencji biurowej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: posłużyć się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej, wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem korespondencji, zastosować zasady redagowania pism i dokumentów, zastosować zasady archiwizacji dokumentów, odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej i innych nośników informacji, posłużyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje zawarte w portalach internetowych. 2. Materiał nauczania Stanowisko pracy biurowej. Eksploatacja urządzeń biurowych. Rodzaje dokumentów biurowych. Zasady redagowania pism. Zasady prowadzenia korespondencji. Zastosowanie komputera w pracy biurowej. 3. Ćwiczenia · Przyjmowanie i wysyłanie korespondencji. · Sporządzanie protokołu, notatki, sprawozdania. · Pozyskiwanie informacji z sieci Internet. 4. Środki dydaktyczne Film dydaktyczny: Sekretariat menadżera. Wzory dokumentów biurowych. Wzory protokołów. Wzory układów pism. Książka korespondencji. Instrukcja dotycząca pracy kancelarii. Słownik poprawnej polszczyzny. Słownik ortograficzny. Materiały biurowe: papier, teczki, skoroszyty, segregatory. Techniczny sprzęt biurowy: telefax, kserokopiarka, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 37 telefon z automatyczną sekretarką komputer, laminator, gilotyna do cięcia papieru, bindownica, termobindownica. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest nabycie przez uczniów umiejętności obsługi i eksploatacji urządzeń biurowych, redagowania treści i formatowania tekstu różnych pism, prowadzenia rejestru i archiwizowania korespondencji. Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń należy zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy, instrukcjami obsługi urządzeń na stanowisku pracy, a także poinformować o systemie i kryteriach oceniania. Program jednostki modułowej powinien być realizowany metodą tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem i ćwiczeń praktycznych. Nauczyciel powinien rozpocząć ćwiczenia od instruktażu, a w trakcie ich realizacji udzielać pomocy i na bieżąco sprawdzać poprawność wykonania. Ważnym zadaniem nauczyciela jest zwrócenie uwagi na dokładność i staranność wykonywanych prac biurowych. Ćwiczenia powinny odbywać się w 15 osobowej grupie, w zespołach do 5 osób, na stanowiskach pracy biurowej. Do osiągnięcia założonych celów kształcenia konieczne jest wyposażenie stanowiska pracy w komputer z niezbędnym oprogramowaniem. Realizację programu jednostki modułowej może ułatwić zorganizowanie wycieczki dydaktycznej do sekretariatu wybranej firmy usługowej. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały okres realizacji programu jednostki modułowej, według kryteriów podanych na początku zajęć. Należy uwzględnić obowiązujący system oceniania i skalę ocen. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno dostarczyć informacji dotyczących zakresu i poziomu nabytych umiejętności określonych w programie jednostki modułowej. Umiejętności praktyczne należy sprawdzać poprzez obserwację czynności wykonywanych przez uczniów podczas realizacji zadań oraz stosowanie testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy. Obserwując czynności ucznia i dokonując oceny jego pracy, należy zwrócić szczególną uwagę na: - organizowanie stanowiska pracy biurowej, - eksploatację urządzeń biurowych, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 38 - wykonywanie czynności biurowych, - redagowanie i formatowanie pism, - sporządzanie dokumentów biurowych. Nauczyciel powinien systematycznie obserwować pracę uczniów i oceniać jej efekty. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 39 Moduł 522[02].Z1 Organizacja pracy księgarni 1. Cele kształcenia - W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: organizować i prowadzić działalność handlową na rynku księgarskim, sporządzać dokumentację związaną z uruchomieniem i prowadzeniem firmy księgarskiej, określać zasady opracowywania biznesplanu księgarni, analizować czynniki kształtujące popyt, stosować zasady obliczania marży i rabatu, dokonywać analizy czynników mających wpływ na obniżkę kosztów, stosować zasady obliczania zysku i straty, określać zasady sporządzania budżetu i planowania rozwoju firmy, analizować strukturę asortymentu księgarni, kwalifikować i rozliczać niedobory inwentaryzacyjne, sporządzać dokumentację dotyczącą sprawozdawczości, stosować zasady planowania i wykonywania badań statystycznych, rozróżniać poszczególne formy zapłaty, obliczać podatek VAT w różnych fazach obrotu, wykonywać operacje na kasie fiskalnej, dokonywać wyboru źródła zaopatrzenia księgarni, charakteryzować asortyment określonych instytucji wydawniczych, kwalifikować publikacje wydawnicze asortymentu księgarskiego, rozróżniać metody poznawania asortymentu księgarskiego, sporządzać opis defektu technicznego książki, dokonywać analizy działalności księgarni, określać grupy klientów księgarni, określać rolę i funkcje reklamy, planować i oceniać akcję reklamową, stosować właściwe formy i metody popularyzacji książek oraz wydawnictw nieksiążkowych, opracowywać plan marketingowy, identyfikować instrumenty marketingu oraz rodzaje reklamy, dokonywać analizy i efektywności działań reklamowych, stosować zasady współpracy z kontrahentami księgarni w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży, określać zasady etalażu i kompozycji plastycznej w witrynach i wnętrzu księgarni. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 40 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 522[02].Z1.01 522[02].Z1.02 522[02].Z1.03 Nazwa jednostki modułowej Uruchamianie działalności księgarskiej Prowadzenie działalności księgarskiej Rozliczanie finansowe działalności księgarskiej Razem Orientacyjna liczba godzin na realizację 110 120 130 360 3. Schemat układu jednostek modułowych Moduł 522[02].Z1 Organizacja pracy księgarni 522[02].Z1.01 Uruchamianie działalności księgarskiej 522[02].Z1.02 Prowadzenie działalności księgarskiej 522[02].Z1.03 Rozliczanie finansowe działalności księgarskiej „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 41 4. Literatura Bednarski L.: Analiza finansowa w przedsiębiorstwie. PWE, Warszawa 2000 Benicewicz-Miazga A.: e-Business w Internecie i multimediach. Wydawnictwo MIKOM, 2003 Borowska G.: Zasady rachunkowości. WSiP, Warszawa 1999 Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. 1,2. WSiP, Warszawa 1997 Domański T.: Skuteczna reklama i promocja. PWN, Warszawa 1993 Domański T., Kowalski P.: Marketing dla menedżerów. PWN, Warszawa 2000 Golka M.: Świat reklamy. Warszawa 1994 Komosa A.: Ekonomika i organizacja firmy handlowej. Cz. 1,2. Ekonomik, Warszawa 1998 Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 2000 Kowalski A.: Reklama. Warszawa 1982 Kramer T.: Podstawy marketingu. PWE, Warszawa 2000 Kwarciak B.: Co trzeba wiedzieć o reklamie? Kraków 1997 Łodziana – Grabowska J.: Efektywność reklamy. PWN, Warszawa 1996 Majchrowska A.: Finanse i prawo finansowe. PWN, Warszawa 1999 Michalski E.: Marketing. PWN, Warszawa 2004 Michalski T.: Statystyka. Wydawnictwo Leliwa, Warszawa 1999 Murdoch A.: Kreatywność w reklamie. PWN, Warszawa 2005 Padurek B.: Technologie informatyczne w uproszczonych formach rachunkowości: blok tematyczny-elementy rachunkowości. Wydawnictwo Bożena Padurek, Wrocław 2005 Padurek B.: Uproszczone formy rachunkowości: blok tematyczny – elementy rachunkowości. Wydawnictwo Bożena Padurek, Wrocław 2005 Piasecki B. red. Ekonomika i zarządzanie małą firmą. PWN, Warszawa 2001 Sutherland M., Sylwester A.: Reklama a umysł konsumenta. PWN, Warszawa 2003 Szymański W., Wiśniewski A.: Marketing, istota, techniki. Warszawa 1992 Sztucki T.: Promocja. Warszawa 1995 West A.: Zaplanuj swój biznes. PWN, Warszawa 1998 Wiktor J.: Promocja. PWN, Warszawa 2005 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 42 Jednostka modułowa 522[02].Z1.01 Uruchamianie działalności księgarskiej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej księgarni, sporządzić dokumenty niezbędne do podjęcia i prowadzenia działalności księgarskiej, posłużyć się Kodeksem Pracy podczas rozwiązywania problemów dotyczących świadczenia pracy, sporządzić dokumenty związane z zatrudnieniem pracowników w księgarni, sporządzić budżet i zaplanować rozwój firmy, sporządzić biznesplan dotyczący działalności księgarskiej, dokonać analizy czynników kształtujących popyt, przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną z kandydatem do pracy, dokonać wyboru źródeł zaopatrzenia księgarni, dokonać analizy działalności handlowej na rynku księgarskim, podjąć współpracę z kontrahentami księgarni w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży, zastosować procedury zakupu i sprzedaży na rynku księgarskim. 2. Materiał nauczania Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw. Dokumentacja niezbędna do podjęcia działalności księgarskiej. Biznesplan dotyczący działalności księgarskiej. Dokumenty związane z zatrudnieniem pracowników. Dokumenty związane z ubieganiem się o zatrudnienie. Rozmowa kwalifikacyjna. Metody poszukiwania pracy na rynku książki. Źródła zaopatrzenia księgarń. Elementy rynku wydawniczo-księgarskiego. 3. Ćwiczenia · · · Sporządzanie dokumentacji niezbędnej do uruchomienia i prowadzenia księgarni. Porównywanie różnorodnych form organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw. Gromadzenie i analizowanie pomysłów związanych z założeniem działalności gospodarczej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 43 · · · · · · Sporządzanie dokumentów niezbędnych przy poszukiwaniu pracy. Opracowywanie propozycji aktywnych sposobów poszukiwania pracy na rynku księgarskim. Inscenizacja rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą. Opracowywanie biznesplanu działalności księgarskiej. Typowanie instytucji wydawniczych, których specjalizacja jest zbieżna z profilem księgarni. Wyszukiwanie informacji w prasie zawodowej dotyczącej aktualnej sytuacji na rynku wydawniczo-księgarskim. 4. Środki dydaktyczne Czasopisma zawodowe. Druki dokumentów niezbędnych do podejmowania działalności księgarskiej. Katalogi wydawnicze. Struktura biznesplanu. Kodeks pracy. Prawo działalności gospodarczej. Filmy dydaktyczne i foliogramy dotyczące działalności księgarskiej. Teksty prasowe – ogłoszenia. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej obejmuje treści dotyczące planowania działalności księgarskiej, opracowywania biznesplanu, zasad uruchamiania księgarni, sporządzania dokumentacji związanej z założeniem oraz prowadzeniem działalności księgarskiej a także dokumentacji niezbędnej podczas poszukiwania pracy w księgarni. Istotne jest również nabycie umiejętności prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej. Wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, ćwiczeń oraz metody projektów. W procesie nauczania– uczenia się szczególną uwagę należy zwracać na kreatywność i przedsiębiorczość uczniów, umiejętność podejmowania decyzji oraz współpracę w zespole. Uczniowie powinni pracować w grupach do 15 osób. Pracownia, w której odbywają się zajęcia powinna być wyposażona w środki dydaktyczne, umożliwiające realizację celów kształcenia. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się systematycznie, przez cały czas realizacji programu jednostki „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 44 modułowej na podstawie znanych uczniom kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zaplanowane w programie jednostki szczegółowe cele kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może być dokonywane na podstawie: - sprawdzianów ustnych, - sprawdzianów pisemnych, - prezentacji projektów, - obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na: - sporządzanie dokumentacji dotyczącej podejmowania i prowadzenia działalności księgarni, - prezentację i wykonanie opracowanego projektu biznesplanu. Podczas oceny sprawdzianu ustnego należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie terminologii zawodowej, poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów, po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, poziom wykonania ćwiczeń oraz oceny prezentowanych projektów. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 45 Jednostka modułowa 522[02].Z1.02 Prowadzenie działalności księgarskiej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zastosować zasady układu książek w księgarni, rozróżnić rodzaje publikacji wydawniczych asortymentu księgarskiego, zastosować zasady etalażu i kompozycji plastycznej w witrynach i wnętrzu księgarni, scharakteryzować asortyment wydawnictw określonych instytucji wydawniczych, zastosować metody poznawania asortymentu księgarskiego, określić grupy nabywców, do których można zaliczyć poszczególnych klientów księgarni, wskazać rolę i funkcję reklamy w działalności księgarskiej, zaplanować i ocenić akcję reklamową nowości wydawniczych, zastosować formy i metody popularyzacji książek i wydawnictw, określić instrumenty marketingu oraz rodzaje reklamy książki, opracować plan marketingowy, sporządzić opis defektu technicznego książki, przeprowadzić rozmowę z klientem księgarni. 2. Materiał nauczania Zasady porządkowania asortymentu w księgarni. Zasady etalażu i kompozycji plastycznej w witrynach i wnętrzu księgarni. Znaczenie i funkcje reklamy wydawniczej i księgarskiej. Rola reklamy w organizacji rynku książki. Planowanie i analiza reklamy w działalności księgarskiej. Organizacja i technika reklamy w systemach obiegu książki. Metody popularyzacji książki i czytelnictwa. Strategie marketingowe rynku książki. Specjalizacja instytucji wydawniczych. Metody poznawania asortymentu księgarskiego. Charakterystyka nabywców księgarń. Charakterystyka i zasady postępowania z defektami technicznymi książek. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 46 3. Ćwiczenia · · · · · · · · · · Planowanie struktury asortymentu księgarni ogólnoasortymentowej i specjalistycznej. Sporządzanie wykazu publikacji do określonego układu asortymentu w księgarni. Przygotowywanie stanowiska sprzedażowego. Poznawanie asortymentu księgarskiego metodą bezpośrednią i pośrednią. Określanie typów nabywców książek. Planowanie reklamy książki na wszystkich etapach jej obiegu. Opracowywanie strategii marketingowych stosowanych w działalności księgarskiej. Opracowywanie akcji reklamowych książek i innych wydawnictw. Ocenianie wyników akcji reklamującej książkę. Wyszukiwanie i określanie defektów technicznych książek. 4. Środki dydaktyczne Encyklopedie. Słowniki. Bibliografie. Katalogi wydawnicze. Czasopisma zawodowe. Księgozbiór pracowni księgarskiej. Materiały dekoracyjno-plastyczne. Filmy dydaktyczne dotyczące prowadzenia działalności księgarskiej. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące funkcjonowania księgarni. Jako jednostka handlowa prowadzi ona sprzedaż specyficznego towaru – książki. Zaspokaja przede wszystkim potrzeby intelektualne, kulturalne. Księgarz jest nie tylko sprzedawcą, ale głównie pracownikiem kultury, powinien rozróżniać asortyment księgarski, i stosować zasady jego ekspozycji. Uczniowie powinni nabyć umiejętność organizowania spotkań z twórcami literatury, opracowywania różnorodnych form i środków reklamy książki w poszczególnych systemach jej obiegu, opracowywania prostych akcji reklamowych oraz oceniania ich rezultatów. W procesie dydaktycznym należy stosować następujące metody nauczania: wykład informacyjny, dyskusję dydaktyczną, metodę projektów oraz ćwiczenia. Uczniowie powinni pracować w grupach do 15 osób Pracownia w której odbywają się zajęcia powinna być wyposażona w środki „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 47 dydaktyczne, umożliwiające realizację celów kształcenia. 5. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się systematycznie, przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie znanych uczniom kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zaplanowane w programie jednostki szczegółowe cele kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może być dokonywane na podstawie: - sprawdzianów ustnych, - sprawdzianów pisemnych, - prezentacji projektów, - obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na; - stosowanie zasad ekspozycji książek w księgarni, - stosowanie form i metod popularyzacji książek, - planowanie i prowadzenie akcji reklamujących książki, - sporządzanie opisów defektów technicznych książek. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. Podczas oceny sprawdzianu ustnego należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie terminologii zawodowej, poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów, po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, poziom wykonania ćwiczeń oraz oceny prezentowanych projektów. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 48 Jednostka modułowa 522[02].Z1.03 Rozliczanie finansowe działalności księgarskiej 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: sporządzić dokumenty dotyczące sprawozdawczości finansowej, obliczyć marże i rabaty, scharakteryzować rodzaje kosztów i strat w przedsiębiorstwie księgarskim, dokonać klasyfikacji majątku przedsiębiorstwa księgarskiego, dokonać zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, dokonać analizy czynników mających wpływ na obniżkę kosztów, zakwalifikować i rozliczyć niedobory inwentaryzacyjne, zastosować różne formy zapłaty, obliczyć podatek VAT w różnych fazach obrotu, przeprowadzić analizę działalności księgarni, rozróżnić dokumenty niezbędne do przeprowadzenia inwentaryzacji, przeprowadzić inwentaryzację, obliczyć zyski i straty związane z działalnością księgarską. 2. Materiał nauczania Dokumentacja i sprawozdawczość w księgarni. Wybrane zagadnienia z ekonomiki handlu. Inwentaryzacja w księgarni. Zasady funkcjonowania księgarni i przedsiębiorstwa księgarskiego. Podstawy rachunkowości. Analiza działalności księgarni. 3. Ćwiczenia · · · · · · · · Sporządzanie dokumentów dotyczących sprawozdawczości z działalności handlowej księgarni. Obliczanie marży i rabatów. Analizowanie czynników obniżających koszty działalności księgarskiej. Rozliczanie niedoborów inwentaryzacyjnych w księgarni. Obliczanie podatku VAT. Rozliczanie podatku VAT. Obliczanie zysków i strat. Analizowanie finansowej działalności księgarni. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 49 4. Środki dydaktyczne Druki dokumentów sprawozdawczych. Podatkowa księga przychodów i rozchodów. Ewidencja przychodów. Dowody księgowe. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki jest przygotowanie uczniów do prowadzenia dokumentacji księgarni, sporządzania dokumentów dotyczących sprawozdawczości finansowej, analizowania działalności księgarni oraz prowadzenia uproszczonych form ewidencji gospodarczej. Wskazane jest prowadzenie ewidencji z zastosowaniem programów komputerowych. Szczególną uwagę należy zwracać na pracę z dokumentami księgowymi. Do osiągnięcia założonych celów kształcenia proponuje się stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, metody przypadków, dyskusji dydaktycznej oraz ćwiczeń poprzedzonych pokazem. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni wyposażonej w komputery z oprogramowaniem finansowo-księgowym, zestawy druków i dokumentów, oraz odpowiednie przepisy prawa. Ćwiczenia należy prowadzić w grupie 15 osobowej. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zaplanowane w programie jednostki szczegółowe cele kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może być dokonywane na podstawie: - sprawdzianów pisemnych, ustnych, - sprawdzianów praktycznych, - testów osiągnięć szkolnych, - obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania ćwiczeń. Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie terminologii zawodowej, poprawność wnioskowania. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 50 Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. W procesie sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy zwracać uwagę na: - prowadzenie dokumentacji dotyczącej działalności handlowej księgarni, - sporządzanie dokumentów dotyczących sprawozdawczości księgarni, - stosowanie zasad inwentaryzacji w księgarni, - analizowanie finansowej działalności księgarni. W ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów można uwzględnić portfolio zbiór prac wykonanych przez ucznia. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. W ocenie końcowej należy uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych zadań. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 51 Moduł 522[02].Z2 Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni 1. Cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: sporządzać opis księgoznawczy i materiałoznawczy książki, określać profil i specyfikę instytucji wydawniczych, charakteryzować rolę i zadania działalności wydawniczej, oceniać jakość techniczną i edytorską książek, aktualizować wiedzę z zakresu metodyki bibliograficznej, organizować działalność informacyjno-bibliograficzną, organizować warsztat informacyjno-bibliograficzny, określać źródła informacji bibliograficznej, stosować metody sporządzania opisu bibliograficznego, sporządzać zestawienia bibliograficzne, sporządzać spisy i katalogi asortymentu księgarskiego, charakteryzować rodzaje książek, określać kryteria klasyfikowania wydawnictw, oceniać wydawnictwa nieksiążkowe, dobierać źródła informacji księgarskiej, określać zmiany zachodzące na rynku wydawniczym książki, oceniać stopień przystępności czytelniczej książki, stosować metody popularyzacji książek, współpracować z instytucjami kulturalno-oświatowymi, określać charakterystyczne cechy nurtów artystycznych, korzystać ze źródeł informacji o nowościach literackich oraz wydarzeniach kulturalnych, rozróżniać podstawowe konwencje, nurty literackie i twórców literatury, wykorzystywać techniki komputerowe do wykonywania zadań zawodowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 52 2. Wykaz jednostek modułowych Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna Symbol liczba godzin jednostki na realizację modułowej 522[02].Z2.01 Analizowanie dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych 100 522[02].Z2.02 Ocenianie jakości technicznej i edytorskiej książek 100 522[02].Z2.03 Tworzenie warsztatu informacyjno-bibliograficznego 104 522[02].Z2.04 Rozpoznawanie współczesnych nurtów literackich i artystycznych 92 Razem 396 3. Schemat układu jednostek modułowych Moduł 522[02].Z2 Zasoby informacyjno-bibliograficzne księgarni w księgarni 522[02].Z2.01 Analizowanie dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych 522[02].Z2.03 Tworzenie warsztatu informacyjnobibliograficznego 522[02].Z2.02 Ocenianie jakości technicznej i edytorskiej książek 522[02].Z2.04 Rozpoznawanie współczesnych nurtów literackich i artystycznych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 53 4. Literatura Biliński L.: Zarys rozwoju ruchu wydawniczego w Polsce Ludowej. WNT, Warszawa 1977 Burbianka M.: Wstęp do bibliografii. PWN, Warszawa 1974 Czerniatowicz J.: Książka grecka, średniowieczna i renesansowa. Z.N. im. Oss., Wrocław 1971 Dembowski M.: Metoda bibliografii polskiej K. Estreichera. SBP, Warszawa 1970 Głombiowski K., Szwejkowska H.: Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu. PWN, Warszawa 1983 Gołębiewski Ł.: Rynek książki w Polsce 2004. Magazyn Literacki, Warszawa 2004 Golka B.: Z dziejów drukarstwa prasowego w Polsce. KAW, Warszawa 1978 Jackiewicz A.: Film w kulturze. WAiF, Warszawa 1989 Karzina J.: Tajniki typografii dla każdego. Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2003 Korpała J.: Krótka historia bibliografii polskiej. Z.N. im. Oss., Wrocław 1986 Kłoskowska A.: Kultura masowa. PWN, Warszawa 1964 Krzyżanowski J.: Sztuka słowa – rzecz o zjawiskach literackich. WAiF, Warszawa 1972 Misiorny M.: Sylwetki pisarzy. WAiF, Warszawa 1978 Pelcowa J.: Polskie normy bibliograficzne. SBP, Warszawa 1977 Rzewuski K.: Księgoznawstwo. WSiP, Warszawa 1987 Szymański M.: Świat starych książek. SKP, Warszawa 1989 Trzaska F.: Podstawy techniki wydawniczej. IWZZ, Warszawa 1987 Wierzewski W.: Film a literatura. Centralny Ośrodek Upowszechniania Kultury, Łódź 1983 Encyklopedia wiedzy o książce. Oss, Wrocław 1971 Literatura. Encyklopedia szkolna. Pod. red. K. Damm, M. Kordasz. PWN, Warszawa 2005 Polska bieżąca bibliografia narodowa: dobór i selekcja materiału. BN, Warszawa 1992 Słownik terminologiczny sztuk pięknych. PWN, Warszawa 2005 Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo: mały słownik encyklopedyczny. Z.N. im. Oss., Wrocław 1986 Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 54 Jednostka modułowa 522[02].Z2.01 Analizowanie dzieł piśmiennictwa z różnych okresów historycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: sporządzić opis księgoznawczy i materiałoznawczy książki, określić cechy charakterystyczne książek w poszczególnych okresach historycznych, zgromadzić informacje na temat literatury księgoznawczej dotyczącej historii książki rękopiśmiennej i starych druków, rozróżnić najważniejsze instytucje wydawnicze w Polsce i na świecie, dokonać analizy zmian szaty graficznej wydawnictw w różnych okresach historycznych, rozróżnić charakterystyczne cechy serii wydawniczych, zidentyfikować profil i specyfikę poszczególnych instytucji wydawniczych, scharakteryzować popularne serie wydawnicze. 2. Materiał nauczania Cechy charakterystyczne wydawnictw w poszczególnych okresach historycznych. Materiałoznawstwo książki. Najważniejsze instytucje wydawnicze w Polsce i na świecie. Serie wydawnicze. 3. Ćwiczenia · · · · · · Opisywanie reprintów starych druków z użyciem terminologii księgoznawczej. Gromadzenie informacji na temat literatury księgoznawczej dotyczącej historii książki rękopiśmiennej i starych druków. Analizowanie zmian w szacie graficznej wydawnictw spowodowanych zmechanizowaniem technik drukarskich. Sporządzanie opisu księgoznawczego i materiałoznawczego. Określanie cech charakterystycznych serii wydawniczych. Określanie profilu wydawniczego polskich i zagranicznych wydawnictw „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 55 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące wynalezienia druku. Foliogramy przedstawiające strony tytułowe wydawnictw pochodzących ze znanych oficyn drukarskich XVI–XVIII wieku. Reprinty ilustrujące wygląd książki w okresie od XVI do XVIII wieku. Przykłady sygnetów znanych drukarzy i wydawców. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące rozpoznawania i oceniania książek pochodzących z różnych okresów historycznych. Podczas realizacji programu jednostki modułowej należy zwracać szczególna uwagą na: - rozróżnianie druków pochodzących z najważniejszych ośrodków drukarstwa europejskiego i polskiego, - odczytywanie i interpretowanie danych dotyczących papieru, - określanie specyfiki produkcji wydawniczej współczesnych wydawnictw, - rozróżnianie książek wydanych w ramach poszczególnych serii wydawniczych. W procesie dydaktycznym należy stosować następujące metody nauczania: wykład informacyjny, pokaz z objaśnieniem, i ćwiczenia. Wskazana jest organizacja wycieczek dydaktycznych do bibliotek, w których znajdują się działy starych druków i do drukarni. Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w 15 osobowych grupach. Pracownia do prowadzenia zajęć powinna być wyposażona w środki dydaktyczne umożliwiające realizację celów kształcenia. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej według znanych uczniom kryteriów uwzględniających zaplanowane szczegółowe cele kształcenia. Osiągnięcia uczniów można oceniać na podstawie: - sprawdzianów ustnych i pisemnych, - obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. - oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na: - rozpoznawanie charakterystycznych cech książek pochodzących z różnych oficyn drukarskich, na przestrzeni wieków oraz współcześnie, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 56 - posługiwanie się terminologią księgoznawczą umożliwiającą profesjonalne opracowanie opisu księgoznawczego i materiałoznawczego. Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. W ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów można uwzględnić portfolio zbiór prac wykonanych przez ucznia. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych zadań. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 57 Jednostka modułowa 522[02].Z2.02 Ocenianie jakości technicznej i edytorskiej książek 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/ słuchacz powinien umieć: scharakteryzować elementy struktury książki, scharakteryzować układ graficzny książki, określić podstawowe czynności wydawcy, rozpoznać podstawowe techniki drukarskie, opisać zewnętrzną i wewnętrzną budowę książki, ocenić jakość opracowania technicznego książki, ocenić jakość opracowania edytorskiego książki, rozpoznać defekty techniczne książek, odczytać i zinterpretować dane zawarte w metryczce książki, ocenić jakość wydawnictw nieksiążkowych, scharakteryzować współczesne formy zapisu treści i dźwięku. 2. Materiał nauczania Budowa książki i jej układ graficzny. Organizacja działalności wydawniczej. Procesy poligraficzne. Ocena techniczna i edytorska książki. Współczesne formy zapisu dźwięku i przekazu treści. 3. Ćwiczenia · · · · · · · · Analizowanie etapów pracy nad maszynopisem w wydawnictwie. Rozpoznawanie technik drukarskich. Rozróżnianie elementów zewnętrznej budowy książki. Ocenianie wewnętrznej budowy książki oraz jej układu graficznego. Ocenianie jakości technicznego opracowania książki. Ocenianie jakości edytorskiego opracowania książki. Odczytywanie danych zamieszczonych w metryczce książki. Dokonywanie oceny wydawnictw nieksiążkowych. 4. Środki dydaktyczne Filmy dydaktyczne dotyczące etapów pracy nad książką w wydawnictwie. Foliogramy przedstawiające układ graficzny książki, wewnętrzną i zewnętrzną budowę książki. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 58 Księgozbiór pracowni księgarskiej. Przykłady tekstów i ilustracji wykonanych różnymi technikami druku. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące oceny jakości technicznego i edytorskiego przygotowania książki, dokonywania zamówień książek oraz wyceniania książek antykwarycznych. W procesie dydaktycznym należy stosować następujące metody nauczania: wykład informacyjny, pokaz z objaśnieniem oraz ćwiczenia. W trakcie realizacji programu należy zwrócić uwagę na dokładne wykonywanie ćwiczeń, które powinny być realizowane w oparciu o różne rodzaje wydawnictw książkowych i nieksiążkowych. Podczas zajęć należy zwracać uwagę na: - rozróżnianie etapów pracy nad maszynopisem w wydawnictwie, - rozpoznawanie technik drukarskich, - rozróżnianie elementów budowy książki oraz jej układu graficznego, - ocenianie jakości technicznego i edytorskiego opracowania książki. - dokonywanie oceny wydawnictw. Zajęcia powinny odbywać się w 15 osobowej grupie, w pracowni wyposażonej w środki dydaktyczne umożliwiające realizację celów kształcenia. 6. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej według znanych uczniom kryteriów uwzględniających zaplanowane szczegółowe cele kształcenia. Osiągnięcia uczniów można oceniać na podstawie: - sprawdzianów ustnych i pisemnych, - obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na: - biegłe posługiwania się terminologią specjalistyczną, - określanie etapów pracy nad książką w wydawnictwie i drukarni, - ocenianie jakości technicznego i edytorskiego przygotowania książki. Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, stosowanie terminologii zawodowej „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 59 i poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych zadań. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 60 Jednostka modułowa 522[02].Z2.03 Tworzenie warsztatu informacyjno-bibliograficznego 1. Szczegółowe cele kształcenia. - W wyniku kształcenia uczeń/ słuchacz powinien umieć: zorganizować działalność informacyjno-bibliograficzną, zorganizować i aktualizować warsztat informacyjny, dokonać wyboru źródeł informacji księgarskiej, skorzystać ze źródeł informacji bibliograficznej, dokonać klasyfikacji wydawnictw według układów formalnych i rzeczowych, zastosować metodykę bibliograficzną, sporządzić opis bibliograficzny, scharakteryzować poszczególne rodzaje książek, określić adresata książki oraz stopień przystępności czytelniczej, sporządzić zestawienie bibliograficzne, skorzystać z bibliografii specjalistycznych, sporządzić spisy i katalogi asortymentu księgarskiego, posłużyć się komputerem podczas wykonywania zadań zawodowych, skorzystać z komputerowych baz danych, posłużyć się wybranym edytorem tekstu oraz edytorem graficznym, utworzyć bazę danych dla warsztatu informacyjno-bibliograficznego w księgarni, wprowadzić nowe informacje do wybranych baz danych, zmodyfikować istniejące informacje w bazach danych, skorzystać z Internetu w celu uzupełnienia asortymentu księgarskiego, nawiązania współpracy z dostawcami, prowadzenia korespondencji. 2. Materiał nauczania Organizacja działalności informacyjno-bibliograficznej w Polsce i na świecie. Warsztat informacyjno-bibliograficzny księgarni. System informacji bibliograficznej. Przedmiot, zadania i historia bibliografii. Bibliografie specjalistyczne. Katalogi księgarskie i wydawnicze, bibliografia narodowa, bibliografie specjalne. Techniki komputerowe stosowane podczas wykonywania zadań zawodowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 61 Etapy tworzenia dokumentu komputerowego. Wykorzystanie Internetu w pracy zawodowej. 3. Ćwiczenia. · · · · · · · · · · · · Opracowywanie listy źródeł informacji potrzebnych w księgarni. Wyszukiwanie informacji w katalogach wydawniczych. Projektowanie warsztatu informacyjno-bibliograficznego dla księgarni ogólnoasortymentowej i specjalistycznej. Sporządzanie opisów bibliograficznych wydawnictw zwartych i ciągłych, map, płyt i kaset. Sporządzanie zestawień bibliograficznych. Projektowanie spisów i katalogów asortymentu księgarskiego. Wyszukiwanie informacji o dziełach literackich i ich autorach. Klasyfikowanie publikacji według układu stosowanego w księgarni. Tworzenie księgarskich baz danych. Wprowadzanie nowych informacji do utworzonych baz danych, ich modyfikacja. Wykorzystywanie Internetu do organizowania zaopatrzenia księgarni oraz zdobywania informacji o nowościach wydawniczych. Tworzenie stron www księgarni. 4. Środki dydaktyczne Książki do sporządzania opisów bibliograficznych. Czasopisma zawodowe. Wydawnictwa z serii Książki o Książce. Aktualne normy bibliograficzne. Tablice UKD. Katalogi wydawnicze. Bibliografie ogólne i specjalne. Encyklopedie ogólne i specjalne. Instrukcje do ćwiczeń. Komputer, drukarka, skaner. Specjalistyczne programy komputerowe. Komputerowe programy szkoleniowe – pakiet do wspomagania procesu zaopatrzenia i sprzedaży oraz tworzenia warsztatu informacyjnobibliograficznego. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące działalności informacyjno-bibliograficznej księgarni. W procesie dydaktycznym należy stosować następujące metody „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 62 nauczania: wykład informacyjny, pokaz z objaśnieniem oraz ćwiczenia. W trakcie realizacji programu należy zwrócić uwagę na dokładne wykonywanie ćwiczeń. Podczas zajęć szczególną uwagę należy zwracać na: - przyporządkowywanie książek do odpowiednich działów, - opracowywanie informacji o wydawnictwach, - dobór źródeł informacji w celu uzyskania poszukiwanych wiadomości, - korzystanie z komputera w ramach tworzenia i doskonalenia warsztatu informacyjno-bibliograficznego, - korzystanie z bazy Przewodnika Bibliograficznego. Zajęcia powinny odbywać się w 15 osobowej grupie, w pracowni wyposażonej w środki dydaktyczne umożliwiające realizację celów kształcenia. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej według znanych uczniom kryteriów uwzględniających zaplanowane szczegółowe cele kształcenia. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. Osiągnięcia uczniów można oceniać na podstawie: - sprawdzianów ustnych, pisemnych i praktycznych, - obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na: - sporządzanie opisów i zestawień bibliograficznych, - planowanie układu asortymentu księgarskiego, - klasyfikowanie nowych książek i wydawnictw do określonych działów, - wyszukiwanie niezbędnych informacji bibliograficznych. Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 63 Jednostka modułowa 522[02].Z2.04 Rozpoznawanie współczesnych nurtów literackich i artystycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: scharakteryzować podstawowe nurty artystyczne i kierunki literackie, skorzystać ze źródeł informacji o nowościach wydawniczych, twórcach literatury oraz wydarzeniach kulturalnych, scharakteryzować kierunki i style różnych dziedzin sztuki, opracować informacje o książkach i autorach, opracować plan i sprawozdanie ze spotkania autorskiego, zastosować metody popularyzacji książek i czytelnictwa, opracować recenzję, przeprowadzić dyskusję literacką, nawiązać współpracę z instytucjami kulturalno-oświatowymi, dokonać analizy zmian na rynku wydawniczym książki. 2. Materiał nauczania Wybrane zagadnienia z socjologii kultury, estetyki i teorii sztuki. Konwencje, nurty literackie. Twórcy literatury polskiej i obcej. Rynek wydawniczy książki. Popularyzacja książek i czytelnictwa. 3. Ćwiczenia. · · · · · · · · Odczytywanie obcych nazwisk i tytułów. Przygotowywanie informacji o książkach i pisarzach. Przeglądanie czasopism kulturalnych i literackich pod kątem nowości wydawniczych i ich autorów. Sporządzanie i przedstawianie recenzji. Sporządzanie sprawozdania ze spotkania autorskiego, przedstawienia teatralnego. Opracowywanie planu spotkania z autorem, twórcą kultury. Opracowywanie i prowadzenie dyskusji literackich. Analizowanie i interpretowanie dzieła literackiego. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 64 4. Środki dydaktyczne Czasopisma literackie, teatralne, filmowe i muzyczne. Recenzje, opracowania krytyków literackich, filmowych i teatralnych. Antologie poezji i prozy – zwłaszcza współczesne. Filmy fabularne i oświatowe – fragmenty wybranych adaptacji literackich. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Celem realizacji programu jednostki modułowej jest wykształcenie u uczniów potrzeby systematycznego przeglądania i czytania nowości wydawniczych, swobodnego wypowiadania się na ich temat, śledzenia wydarzeń kulturalnych, teatralnych, filmowych oraz wykorzystywania ich w celu popularyzacji książek i czytelnictwa. W procesie nauczania–uczenia się wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu oraz ćwiczeń. Uczniowie powinni umieć wykorzystać wiedzę na temat kierunków literackich i artystycznych, poprawnie posługiwać się polskim językiem literackim oraz uczestniczyć aktywnie w wydarzeniach kulturalnych. Zajęcia powinny odbywać się w 15 osobowej grupie, w pracowni wyposażonej w środki dydaktyczne umożliwiające realizację celów kształcenia. Uczniowie powinni mieć również możliwość oglądania spektakli teatralnych oraz aktywnie uczestniczyć w imprezach kulturalnych. Korzystanie z informacji o nowościach wydawniczych oraz wydarzeniach literackich w Polsce i na świecie będzie sprzyjać kształtowaniu umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej według znanych uczniom kryteriów uwzględniających zaplanowane szczegółowe cele kształcenia. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. Osiągnięcia uczniów można oceniać na podstawie: - sprawdzianów ustnych i pisemnych, - sprawdzianów praktycznych, - obserwacji czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 65 Oceniając osiągnięcia uczniów szczególną uwagę należy zwracać na: - przygotowywanie informacji o książkach i pisarzach, - sporządzanie recenzji, - prowadzenie dyskusji literackich, - wykorzystywanie wiedzy o nowościach wydawniczych i wydarzeniach kulturalnych, uzyskanej z czasopism oraz innych źródeł informacji. Podczas oceny sprawdzianów, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi ustnych i opracowań pisemnych oraz poprawność wnioskowania. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz jakość wykonanych ćwiczeń. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 66 Moduł 522[02].Z3 Język obcy zawodowy 1. Cele kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – – W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: posługiwać się ustnie i pisemnie językiem obcym na poziomie zaawansowanym w zakresie wykonywanych zadań, porozumiewać się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo ogólne i księgarskie, opracowywać instrukcje i polecenia w języku obcym, korzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego oraz z obcojęzycznych słowników tematycznych, czytać i tłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę z zakresu rynku książki, czytać ze zrozumieniem i tłumaczyć obcojęzyczną dokumentację wydawniczą i księgarską, pozyskiwać w drodze konwersacji telefonicznej informacje dotyczące możliwości nabycia nowości wydawniczych, redagować notatkę z tekstu słuchanego i czytanego, instalować i stosować obcojęzyczne oprogramowanie komputerowe niezbędne do pracy w księgarni, korzystać z terminologii obcojęzycznej dotyczącej wydawania książki w wydawnictwie, prac w drukarni i działalności księgarni, korzystać z obcojęzycznej dokumentacji księgarskiej, norm, katalogów, poradników, korzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową, czytać ze zrozumieniem i tłumaczyć korespondencję otrzymywaną w poczcie elektronicznej, prowadzić w języku obcym korespondencję związaną z zadaniami zawodowymi, tłumaczyć na język obcy teksty zawodowe napisane w języku polskim, posługiwać się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności księgarskiej, korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji dotyczących wykonywanych zadań zawodowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 67 2.Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 522[02].Z3.01 522[02].Z3.02 522[02].Z3.03 522[02]Z3.04 Orientacyjna liczba godzin na realizację Nazwa jednostki modułowej Porozumiewanie się z wykorzystaniem terminologii zawodowej Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania 70 Posługiwanie się językiem w działalności gospodarczej 62 obcym Razem 3. Schemat układu jednostek modułowych Moduł 522[02].Z3 Język obcy zawodowy 522[02].Z3.01 Porozumiewanie się z wykorzystaniem terminologii zawodowej 522[02].Z3.02 Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia 522[02].Z3.03 Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania 522[02].Z3.04 Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 68 60 60 252 4. Literatura Język angielski – słowniki Colin P.H., Słupski J.: Słownik biznesu angielsko-polski z indeksem polsko-angielskim. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1999 Corbeil J.-C.: Wielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski. Niemiecki. Francuski. Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996 France C., Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik tematyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 Jastrzębska-Okoń I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G., Warszawa 1997 Keinzler I.: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polskoangielski. Ivax, Gdynia 2003 Lukszyn J.: Wielojęzyczny słownik modułowy. Awans, Warszawa 2001 Puławski M., Kozierkiewicz R.,: Słownik handlowy angielsko-polski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1991 Rosenbaum O.: Praktyczny słownik komputerowy angielsko-polski, polsko-angielski. Wydawnictwo REA, Warszawa 2001 Śmird W.: Słownik terminów angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 Tittenbrun M.: Duży słownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor, Warszawa 2001 Welfe A., Brzeszczyński J., Majsterek M.: Słownik terminów metod ilościowych angielsko-polski, polsko-angielski. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002 Język niemiecki – słowniki Alisch i in.: Ekonomia. Niemiecko-polski słownik tematyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 Piprek J.: Wielki słownik niemiecko-polski i polsko-niemiecki, t. 1 i 2. Wiedza Powszechna, Warszawa 2002 Praca zbiorowa: Słownik biznesmena polsko-niemiecki. Kanion, Zielona Góra 2001 Skibicki W.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej niemiecko-polski. Wiedza Powszechna, Warszawa 2000 Literatura dodatkowa Białek E., Kos J.: Niemiecki list handlowy. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 1993 Falkowska M., Majewski R., Pawłowska B.: wzory listów angielskich. WP, Warszawa 1999 Gajek E.: Komputery w nauczaniu języków obcych. PWN, Warszawa 2002 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 69 Kuma W.: Korespondencja handlowa w języku angielskim. Viator, Warszawa 1999 Kwapisz Z., Hans-Jorg Hober: Wzory listów niemieckich. WP, Warszawa 1990 Staniszewska-Kowalik D.: Angielsko-polski słownik tematyczny. PWN, Warszawa 1995 Wyżyński T.: Angielsko-polski i polsko-angielski słownik biznesu. Prószyński i S-ka, Warszawa 1995 W procesie nauczania należy wykorzystać również aktualną obcojęzyczną prasę zawodową. Proponuje się korzystanie ze stron internetowych o tematyce zawodowej, np.: www.rynek-ksiazki.pl www.biblioteka-analiz.pl Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 70 Jednostka modułowa 522[02].Z3.01 Porozumiewanie się z wykorzystaniem terminologii zawodowej 1. Szczegółowe cele kształcenia – – – – – – – – – – – W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: posłużyć się językiem obcym stosując struktury morfosynaktyczne umożliwiające formułowanie prostych wypowiedzi w odniesieniu do teraźniejszości, przeszłości i przyszłości oraz relacji przestrzennych, udzielić ogólnej informacji o osobach, miejscach, przedmiotach, nawiązać i podtrzymać kontakt z otoczeniem, przeprowadzić rozmowę sprzedażową, wyrazić opinię i postawę wobec rozmówcy i tematu rozmowy, wpłynąć werbalnie na zachowanie innych osób, posłużyć się podstawowym słownictwem komputerowym, rozróżnić podstawowe komendy komputerowe, porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo specjalistyczne, określić tematykę książki i zakwalifikować ją do odpowiedniego działu, wyszukać i zapoznać się z informacjami o nowościach wydawniczych w katalogach i czasopismach obcojęzycznych. 2. Materiał nauczania Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Rodzajniki określone i nieokreślone. Przyimki. Zaimki osobowe, wskazujące, dzierżawcze, względne, pytające, nieokreślone. Przymiotniki, stopniowanie. Powtórzenie czasów i trybów. Zdania warunkowe i następstwo czasów. Strona bierna czasownika. Mowa zależna. Informowanie. Nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu. Prowadzenie rozmowy. Podtrzymywanie komunikacji. Wyrażanie opinii i postaw wobec rozmówcy i tematu rozmowy. Oddziaływanie na zachowanie innych osób. Sposoby określania wieku i czasu. Sposoby określania miary, wagi, ilości oraz innych danych liczbowych. Zasady pisowni i wymowy liczebników głównych i porządkowych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 71 Podstawowy słowniczek komputerowy. Podstawowe komendy komputerowe. 3. Ćwiczenia · · · · · · · · · · · · · · · · · Wykonywanie testu diagnozującego poziom kompetencji językowych. Wykonywanie ćwiczeń gramatycznych. Identyfikowanie osób, miejsc, przedmiotów. Opisywanie i porównywanie postaci, przedmiotów, miejsc. Opisywanie czynności i sytuacji mających miejsce w przeszłości. Przedstawianie osób. Prezentowanie powitań, pozdrowień i pożegnań. Rozpoczynanie i kończenie rozmowy. Sygnalizowanie nieporozumienia, proszenie o powtórzenie i wolniejsze mówienie. Wyrażanie pewności/niepewności, prawdopodobieństwa, konieczności, zamiaru/intencji, zadowolenia/niezadowolenia, zainteresowania, aprobaty/dezaprobaty, zdziwienia/zaskoczenia. Wyrażanie życzeń i żądań. Oferowanie pomocy. Udzielanie rad, sugerowanie rozwiązań. Wydawanie poleceń, instruowanie. Interpretowanie informacji zawartych w adnotacjach w katalogach obcojęzycznych. Określanie wieku ludzi i przedmiotów, ćwiczenia z czasem i zegarem. Wykonywanie ćwiczeń leksykalnych z luką i testów wielokrotnego wyboru. 4. Środki dydaktyczne Testy diagnostyczne. Zestaw ćwiczeń gramatycznych i leksykalnych. Dwujęzyczne słowniki komputerowe. Czasopisma zawodowe wydane w językach obcych. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej wyodrębnionej w module Język obcy zawodowy ma charakter wyrównawczo-kompensacyjny. Ma on na celu utrwalenie wiadomości i umiejętności nabytych przez uczniów na poprzednich etapach nauki. Stanowi kontynuację języka obcego nauczanego jako przedmiot ogólny, toteż warunkiem przystąpienia do nauki jest jego znajomość przynajmniej w stopniu podstawowym. Mając na uwadze zróżnicowany poziom kompetencji językowych uczniów „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 72 z zakresu gimnazjum, czy też szkoły średniej, zaproponowano ćwiczenia obejmujące rozpoznanie umiejętności poszczególnych uczniów oraz powtórzenie materiału nauczania wprowadzonego na poprzednich szczeblach edukacji. Proces kształcenia powinien rozpocząć się od poziomu niższego niż zakładany, aby dokładnie zdiagnozować możliwości i potrzeby uczniów. Ze względu na trudną do przewidzenia rozpiętość różnic w rozwoju kompetencji językowych uczniów, wskazany jest elastyczny podział czasu przeznaczonego na realizację poszczególnych zagadnień gramatycznych i leksykalnych. Wyodrębnione tematy są jedynie pewną propozycją mającą na celu ułatwienie nauczycielowi systematyzowania treści nauczania, tak aby w zależności od postępów uczniów mógł on rozszerzać lub ograniczać realizację wybranych zagadnień. Po zakończeniu realizacji programu jednostki uczeń powinien być w stanie porozumieć się miarę płynnie i poprawnie wymieniając informacje dotyczące jego osoby, a także innych osób oraz przedmiotów. W procesie nauczania-uczenia się niezwykle istotne jest kształtowanie stosunków interpersonalnych, uczeń powinien również opanować podstawowe słownictwo księgarskie i komputerowe niezbędne w dalszym procesie kształcenia. Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z dostępnych gramatyk w ćwiczeniach, aby poszerzyć swoją wiedzę i automatyzować użycie poszczególnych form. Należy ich zachęcać do prowadzenia własnych, usystematyzowanych notatek na temat poszczególnych problemów gramatycznych, a także do tworzenia map mentalnych złożonych ze słownictwa związanego z omawianymi tematami. Obok powtórzenia i ugruntowania materiału gramatycznego, szczególny nacisk należy położyć na rozwój sprawności porozumiewania się w języku obcym. Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się stosowanie metod i technik pracy wyzwalających aktywność uczniów, takich jak: dyskusja dydaktyczna, inscenizacja, odgrywanie ról w różnych kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gry językowe. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni dydaktycznej wyposażonej w komputery, w grupach liczących do 15 osób. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 73 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Przed przystąpieniem do realizacji zajęć należy przeprowadzić badania diagnostyczne mające na celu sprawdzenie poziomu oraz stopnia opanowania przez uczniów wiadomości i umiejętności nabytych na poprzednich etapach nauki. Test kompetencji językowych nie powinien być zbyt trudny, aby diagnozując obiektywnie umiejętności uczniów, zachęcił ich jednocześnie do nauki i wiary we własne siły. Proponuje się zastosować jeden z wielu testów dostępnych w Internecie lub inne testy sprawdzające poziom umiejętności wejściowych. Oprócz wspomnianej techniki testującej proponuje się prowadzić nieformalną obserwację uczniów sprawdzając, jak radzą sobie w wielu sytuacjach komunikacyjnych. W dalszym procesie oceniania wiadomości dotyczące struktur gramatycznych można sprawdzić za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych oraz testów osiągnięć szkolnych. Umiejętności komunikowania się można sprawdzać w czasie dialogu ucznia z innymi uczniami lub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych należy oceniać poprawność leksykalną i gramatyczną, poprawność i płynność wymowy oraz zgodność wypowiedzi z tematem. Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 74 Jednostka modułowa 522[02].Z3.02 Rozwijanie sprawności rozumienia i mówienia ze słuchu 1. Szczegółowe cele kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – – W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zainicjować i poprowadzić rozmowę sprzedażową w języku obcym, poprowadzić negocjacje w języku obcym, rozpoznać preferencje czytelnicze klienta zagranicznego, udzielić informacji o tematyce i przeznaczeniu czytelniczym książki, udzielić pomocy w poszukiwaniu książki, obsłużyć klienta przy kasie, porozumieć się ustnie w zakresie wykonywanych zadań, wskazać ogólny sens oraz intencję wypowiedzi osób posługujących się zawodowo obcym językiem, wskazać sens prostych wypowiedzi w różnych warunkach odbioru, zidentyfikować instrukcje nauczyciela, wskazać ogólny sens wypowiedzi zawierających niezrozumiałe elementy, których znaczenia można domyślić się z kontekstu, wyszukać informacje szczegółowe w nieskomplikowanych wypowiedziach i dialogach, rozróżnić usłyszane komendy i polecenia, sformułować pytanie dotyczące wysłuchanego tekstu, udzielić informacji dotyczących spraw zawodowych, zrelacjonować wypowiedzi innych osób, opracować instrukcje i polecenia w języku obcym. 2. Materiały nauczania Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika księgarstwa, zwłaszcza w zakresie obsługi i psychologii klienta oraz tłumaczenia tekstów specjalistycznych. Interpretacja informacji zawartych w adnotacjach w katalogach obcojęzycznych. Czytanie i tłumaczenie tytułów książek obcojęzycznych. Instrukcje i polecenia o charakterze zawodowym. Rozumienie ze słuchu. Posługiwanie się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi. Prowadzenie rozmowy telefonicznej. Negocjacje w językach obcych. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 75 3. Ćwiczenia · · · · · · · · · · Prowadzenie rozmowy sprzedażowej. Prowadzenie w języku obcym negocjacji z dostawcą. Rozpoznawanie zainteresowań klienta zagranicznego. Udzielanie informacji w języku obcym o tematyce i przeznaczeniu czytelniczym książki. Wykonywanie testów sprawdzających rozumienie ze słuchu. Zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi. Wyszukiwanie określonych informacji w słuchanej wypowiedzi. Relacjonowanie wypowiedzi innych osób. Uzyskiwanie i udzielanie informacji podczas konwersacji przez telefon. Odbieranie i wydawanie instrukcji i poleceń. 4. Środki dydaktyczne Katalogi i książki obcojęzyczne. Teksty specjalistyczne. Specjalistyczne materiały audiowizualne. Filmy dydaktyczne o tematyce zawodowej w wersji obcojęzycznej. Nagrania tekstów z zakresu języka obcego ogólnego i specjalistycznego. Sprzęt audiowizualny: telewizor, magnetowid, urządzenia audio. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Zakres treści jednostki modułowej obejmuje działania uczniów zmierzające do praktycznego posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym poprzez rozwijanie integracji dwóch sprawności językowych: rozumienia ze słuchu i mówienia. Nabywaniu umiejętności językowych powinien służyć kontakt z autentycznymi wypowiedziami ustnymi. Należy także zapewnić uczniom możliwość wykorzystywania znajomości języka przy wykonywaniu zespołowych, zwłaszcza interdyscyplinarnych, projektów. Po zakończeniu realizacji programu jednostki uczeń powinien bez problemów porozumieć się ustnie w sytuacjach typowych, jak również nietypowych, związanych z obszarem jego zadań zawodowych. Uczeń powinien kreatywnie komunikować się w różnych warunkach odbioru, zarówno w tradycyjnej rozmowie, jak i w rozmowie przez telefon. Należy zwrócić uwagę na umiejętności uczestniczenia w dyskusji, w tym argumentowania, wyrażania opinii, uzasadniania i obrony własnych sądów. Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia poleca się stosowanie metod i technik pracy wyzwalających aktywność uczniów, takich jak: dyskusja dydaktyczna, inscenizacja, odgrywanie ról w różnych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 76 kontekstach komunikacyjnych, symulacja różnych sytuacji, gry językowe. Na początku każdych zajęć nauczyciel powinien przedstawić uczniom ich cele. Poszczególne elementy zajęć oraz ćwiczenia powinny być zawsze podsumowane przez nauczyciela. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni dydaktycznej wyposażonej w sprzęt audiowizualny. Ze względu na efektywność nauczania, grupy nie powinny przekraczać 15 osób, co będzie sprzyjało opanowaniu sprawności językowej, jaką jest posługiwanie się językiem obcym w mowie 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Kontrolując stopień rozwoju sprawności słuchania ze zrozumieniem i obserwując reakcję ucznia na polecenie nauczyciela lub materiał dźwiękowy nagrany na taśmie, proponuje się stosować następujące techniki: - określanie prawdziwości lub fałszu wypowiedzi, - wybór jedynej właściwej odpowiedzi, - korygowanie fałszywej odpowiedzi, - określanie kontekstu wypowiedzi (czasu, miejsca, intencji), - uzupełnianie luki w tekście, - dokończenie rozpoczętej wypowiedzi zgodnie z usłyszanymi informacjami, - referowanie treści wysłuchanego tekstu. Umiejętność mówienia można sprawdzać w czasie dialogu ucznia z innymi uczniami lub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych należy oceniać poprawność leksykalną i gramatyczną, poprawność i płynność wymowy oraz zgodności wypowiedzi z tematem. W celu uniknięcia zakłócenia toku wypowiedzi nie jest wskazane poprawianie drobnych błędów i usterek językowych. Uczeń powinien znać kryteria oceniania wypowiedzi ustnych, wiedzieć, kiedy otrzyma ocenę negatywną, a kiedy zasłuży na celującą. Każdą dłuższą wypowiedź nauczyciel powinien zrecenzować, wskazać do dalszej pracy. Ocena powinna zachęcać ucznia do samodzielnej i poprawnej językowo wypowiedzi. Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 77 Jednostka modułowa 522[02]. Z3.03 Rozwijanie sprawności czytania ze zrozumieniem i pisania 1. Szczegółowe cele kształcenia – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: porozumieć się pisemnie w zakresie wykonywanych zadań, wskazać ogólny sens prostego tekstu po pobieżnym przeczytaniu, wskazać ogólny sens tekstu, który zawiera niezrozumiałe fragmenty, posługując się kontekstem, znaleźć konkretne informacje w częściowo niezrozumiałym tekście, zidentyfikować zagadnienia główne i drugorzędne w tekście, skorzystać z dwujęzycznych słowników: ogólnego oraz z obcojęzycznych słowników specjalistycznych, skorzystać z norm, katalogów i poradników, przeczytać poprawnie nazwisko autora i tytuł książki w języku obcym, dokonać analizy treści pisma handlowego w języku obcym, dokonać analizy tematyki książki wydanej w języku obcym i zakwalifikować ją do odpowiedniego działu, zinterpretować informacje o nowościach wydawniczych w katalogach i czasopismach obcojęzycznych, zredagować pismo w języku obcym, zidentyfikować treść pism, reklam, umów, zapowiedzi wydawniczych, wpisać do przeglądarki internetowej, wyszukać, przeczytać i przetłumaczyć hasła w języku obcym dotyczące rynku książki, przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję, literaturę i prasę z zakresu księgarstwa, zredagować notatkę przeczytanego tekstu, posłużyć się obcojęzycznymi instrukcjami i programami komputerowymi, przetłumaczyć na język obcy teksty zawodowe napisane w języku polskim, napisać zwarty dłuższy tekst z wykorzystaniem słownictwa zawodowego, opracować pisemnie instrukcje i polecenia w języku obcym. 2. Materiał nauczania Słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika księgarstwa, zwłaszcza w zakresie historii książki oraz etapów powstawania książki w różnych fazach jej obiegu. Stanowiska i czynności w księgarni. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 78 Internetowe zasoby zawodowe. Korespondencja zawodowa. Rola kontekstu w rozumieniu tekstu. 3. Ćwiczenia · Posługiwanie się kontekstem w zrozumieniu dokumentu. · Analizowanie struktury tekstu, identyfikowanie zagadnień głównych i drugorzędnych. · Wyciąganie wniosków z informacji zawartych w tekście. · Korzystanie z materiałów pomocniczych: słowników, opracowań specjalistycznych, Internetu. · Wykonywanie testów słownikowych z zakresu znajomości terminologii zawodowej. · Wyszukiwanie artykułów o tematyce zawodowej w sieci Internet. · Sporządzanie notatek z lektury tekstów. · Tłumaczenie tekstów zawodowych z języka polskiego na obcy. · Interpretowanie informacji zawartych w adnotacjach w katalogach obcojęzycznych. · Sporządzanie specyfikacji sprzedaży w języku obcym. 4. Środki dydaktyczne Słowniki dwujęzyczne, specjalistyczne, ogólne. Obcojęzyczna prasa specjalistyczna, normy, katalogi, poradniki. Podręczniki zawodowe w języku obcym. Sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Zakres treści jednostki modułowej obejmuje działania uczniów zmierzające do praktycznego posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym poprzez rozwijanie integracji dwóch sprawności językowych: czytania ze zrozumieniem i pisania. Nabywaniu umiejętności językowych powinno sprzyjać posługiwanie się autentycznymi wypowiedziami pisemnymi. Po zakończeniu realizacji programu jednostki uczeń powinien bez problemów porozumieć się pisemnie w sytuacjach typowych, jak również nietypowych, związanych z obszarem jego zadań zawodowych. Wskazane jest, aby zajęcia były prowadzone w porozumieniu z pozostałymi nauczycielami kształcącymi w zawodzie w celu skorelowania materiału nauczania i tematyki ćwiczeń. Uczniowie powinni otrzymywać do opracowania lub przetłumaczenia materiały wykorzystywane podczas realizacji innych modułów. Mając na celu przygotowanie uczniów do samodzielnego zdobywania „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 79 i wykorzystywania wiedzy, należy kształtować umiejętność posługiwania się współczesnymi źródłami informacji, słownikami, prasą obcojęzyczną, problematyzowania odczytanego tekstu i hierarchizowania jego treści, streszczania, sporządzania notatki. Należy położyć również nacisk na sprawne korzystanie z Internetu. Umiejętność posługiwania się różnymi źródłami informacji mogą rozwijać przygotowywane przez uczniów referaty – indywidualne wystąpienia na dany temat, streszczenia problematyki dokumentów i artykułów zawodowych. Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia proponuje się stosować indywidualne i grupowe projekty na zadany temat oraz ćwiczenia praktyczne przy komputerze. Ćwiczenia indywidualne, związane głównie z tłumaczeniami i korzystaniem z Internetu, powinny być dostosowane do poziomu umiejętności językowych uczniów. Na początku każdych zajęć nauczyciel powinien przedstawić uczniom ich cele. Poszczególne elementy zajęć oraz ćwiczenia powinny być zawsze podsumowane przez nauczyciela. Zajęcia powinny być realizowane w pracowni dydaktycznej wyposażonej w komputery z dostępem do Internetu i poczty elektronicznej, w grupach do 15 osób. Podczas zajęć w pracowni każdy uczeń w grupie powinien mieć do dyspozycji zestaw komputerowy z odpowiednim oprogramowaniem. 6. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Ocenie powinna podlegać zdolność rozumienia i budowania poprawnych pod względem językowym wypowiedzi. Sprawdzając stopień rozwoju sprawności czytania z zrozumieniem, proponuje się stosować następujące techniki: - zaznaczanie wypowiedzi prawdziwej/fałszywej, - odpowiedź na pytania do tekstu dotyczące informacji ogólnych i szczegółowych, - wybór zdania najlepiej oddającego/charakteryzującego tekst, - dobór tytułu do tekstu, - porządkowanie rozsypanych zdań tak, aby stanowiły spójny tekst, - pisemne streszczenia tekstu. W wypowiedziach pisemnych należy oceniać poprawność leksykalną i gramatyczną, styl, zgodność wypowiedzi z tematem oraz ortografię. Realizowane indywidualnie lub zespołowo projekty powinny być oceniane według kryteriów poprawności językowej, kreatywności, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 80 wartości estetycznej, dociekliwości. Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomości związane z obcojęzycznym słownictwem zawodowym. Konieczne jest częste wykonywanie przez uczniów ćwiczeń związanych z wyszukiwaniem informacji w różnych źródłach. Opracowania dotyczące zebranych informacji powinny być systematycznie sprawdzane przez nauczyciela. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 81 Jednostka modułowa 522[02].Z3.04 Posługiwanie się językiem obcym w działalności gospodarczej 1. Szczegółowe cele kształcenia – – – – – – W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: posłużyć się słownictwem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, nawiązać korespondencję z firmami, instytucjami i osobami prywatnymi, w sprawach zawodowych, z użyciem poczty tradycyjnej i elektronicznej, przeczytać ze zrozumieniem obcojęzyczną korespondencję dotyczącą zadań zawodowych otrzymywaną tradycyjnie i w poczcie elektronicznej, napisać typowy sformalizowany tekst użytkowy, zaprezentować własną osobę, przedstawić umiejętności i doświadczenie zawodowe w rozmowie kwalifikacyjnej podczas ubiegania się o zatrudnienie w księgarni, sporządzić reklamę księgarni i nowości wydawniczych w języku obcym. 2. Materiał nauczania Styl formalny i nieformalny. Słownictwo związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, Korespondencja w języku obcym z firmami, instytucjami i osobami prywatnymi, w sprawach zawodowych. Rozmowa kwalifikacyjna i dokumenty związane z ubieganiem się o zatrudnienie w księgarni. Język obcy w działalności marketingowej firmy. 3. Ćwiczenia · · · · · Pisanie krótkich tekstów użytkowych: zaproszenia, podania, ogłoszenia. Prowadzenie korespondencji zawodowej. Sporządzanie dokumentów związanych z zatrudnieniem: życiorysu, listu motywacyjnego, podania o pracę. Wypełnianie typowych formularzy związanych z działalnością gospodarczą. Inscenizacja rozmowy kwalifikacyjnej związanej z ubieganiem się o zatrudnienie w księgarni. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 82 · Sporządzanie reklamy księgarni i nowości wydawniczych. 4. Środki dydaktyczne Wzory dokumentów, CV, listów motywacyjnych, podań. Formularze umów o pracę. Słowniki dwujęzyczne, specjalistyczne i ogólne. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Program jednostki modułowej ma za zadanie ułatwienie uczniom zaistnienia w gospodarce międzynarodowej, nawiązania kontaktów z zagranicznymi specjalistami i dziedzinie ruchu wydawniczo-księgarskiego, wymiany doświadczeń, podjęcia pracy w międzynarodowej firmie. Do osiągnięcia zamierzonych celów kształcenia proponuje się stosować następujące metody nauczania: symulację różnych sytuacji, inscenizację, metodę projektów oraz ćwiczenia praktyczne przy komputerze. Należy zwrócić uwagę na poprawne sporządzanie przez uczniów życiorysu, listu motywacyjnego i prowadzenie korespondencji zawodowej w języku obcym oraz na wypełnianie typowych formularzy związanych z działalnością gospodarczą. Ważne jest również przygotowanie uczniów do wzięcia udziału w rozmowie kwalifikacyjnej związanej z ubieganiem się o zatrudnienie. Zajęcia powinny być realizowane w pracowni dydaktycznej wyposażonej w sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu i poczty elektronicznej, w grupach do 15 osób. 6. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki, na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Ocenie powinno podlegać stosowanie wymaganych w tekstach użytkowych form oraz przestrzeganie zasad dotyczących poszczególnych etapów rozmowy kwalifikacyjnej. Oceniając wypowiedzi ustne szczególną uwagę należy zwracać na: - poprawność leksykalną i gramatyczną, - poprawność i płynność wymowy, - prezentacje tematu. Ważne jest, aby nauczyciel premiował każdą samodzielną pracę ucznia, jego inicjatywę w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomości związane z obcojęzycznym słownictwem dotyczącym prowadzenia działalności gospodarczej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 83 W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 84 Moduł 522[02].Z4 Praktyka zawodowa 1. Cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: charakteryzować strukturę organizacyjną zakładu pracy, określać zasady regulaminu pracy, stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w księgarni, analizować strukturę asortymentu księgarni, określać zasady organizacji pracy w księgarni, określać zapotrzebowanie księgarni na towar, dokonywać odbioru i przygotowywać towar do sprzedaży, eksponować książki w księgarni i w oknie wystawowym, prowadzić sprzedaż książek i różnych wydawnictw, sporządzać dokumenty sprzedaży, przyjmować zgłoszenia reklamacyjne, stosować zasady obsługi urządzeń techniki biurowej i komputerowej w księgarni, określać zasady dokonywania rozliczeń z dostawcami, bankiem, urzędem skarbowym, dostosowywać strukturę asortymentu do potrzeb klientów i zmian na rynku księgarsko-wydawniczym, sporządzać dokumentację księgarni, przeprowadzać inwentaryzację towarów i składników majątkowych. 2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej 522[02].Z4.01 522[02].Z4.02 522[02].Z4.03 522[02].Z4.04 522[02].Z4.05 Nazwa jednostki modułowej Wykonywanie podstawowych zadań w księgarni Organizowanie pracy księgarni Organizowanie zaopatrzenia księgarni Prowadzenie sprzedaży asortymentu księgarskiego Sporządzanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej 522[02].Z4.06 Analizowanie rynku wydawniczo-księgarskiego Razem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 85 Orientacyjna liczba godzin na realizację 28 25 19 30 20 18 140 3. Schemat układu jednostek modułowych 522[02].Z4 Praktyka zawodowa 522[02].Z4.01 Wykonywanie podstawowych zadań księgarni 522[02].Z4.02 Organizowanie pracy księgarni 522[02].Z4.03 Organizowanie zaopatrzenia księgarni 522[02].Z4.05 Sporządzanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej 522[02].Z4.04 Prowadzenie sprzedaży asortymentu księgarskiego 522[02].Z4.06 Analizowanie rynku wydawniczo-księgarskiego „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 86 Jednostka modułowa 522[02].Z4.01 Wykonywanie podstawowych zadań w księgarni 1. Szczegółowe cele kształcenia. - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: określić zadania księgarni, zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej obowiązujące w księgarni, scharakteryzować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa księgarskiego, zastosować zasady regulaminu pracy, zastosować zasady dyscypliny pracy, zastosować zasady zabezpieczenia towaru w księgarni i magazynie, dokonać analizy struktury asortymentu księgarni, zastosować odpowiedni układ asortymentu, włączyć nowości wydawnicze do działów tematycznych w księgarni, opracować, przygotować i wysłać oferty tematyczne, dokonać oceny bibliograficznej wydawnictw, uzupełnić asortyment ekspozycji w księgarni, uporządkować asortyment wewnątrz księgarni. 2. Materiał nauczania Określanie przedmiotu działalności, struktury organizacyjnej i zadań zakładu pracy. Stosowanie regulaminów wewnętrznych i dyscypliny pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Stosowanie zasad odpowiedzialności materialnej. Porządkowanie i uzupełnianie asortymentu księgarni. Włączanie nowości wydawniczych do działów tematycznych księgarni. Opracowywanie oferty dotyczącej nowości wydawniczych. Przeprowadzanie oceny bibliograficznej wybranych wydawnictw. Uzupełnianie asortymentu księgarni o nowości wydawnicze zgodne ze specjalizacją księgarni i potrzebami klientów. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz przedsiębiorstwach księgarskich. Uczniowie powinni poznać działalność księgarni prowadzoną na własny rachunek oraz sieci księgarń prowadzonych przez przedsiębiorstwo księgarskie. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 87 Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Uczniowie powinni wykonywać zdania związane z rozmieszczaniem, porządkowaniem oraz uzupełnianiem asortymentu księgarskiego, opracowywaniem ofert tematycznych oraz przygotowaniem i udostępnianiem klientom materiałów bibliograficznych. Należy zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz regulaminów obowiązujących w księgarni. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności oraz swoje spostrzeżenia. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - rozmieszczanie, porządkowanie oraz uzupełnianie asortymentu księgarskiego, - opracowywanie ofert tematycznych, - przygotowywanie i udostępnianie klientom materiałów bibliograficznych, - udzielanie klientom informacji związanych z wyborem książek. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 88 Jednostka modułowa 522[02].Z4.02 Organizowanie pracy księgarni 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: określić zakres pracy oraz zadania pracowników księgarni, scharakteryzować zakres czynności poszczególnych stanowisk pracy w księgarni, zaplanować ekspozycję książek wewnątrz księgarni, zaprojektować ekspozycję wewnątrz księgarni, zaplanować i opracować ekspozycję książek i innych wydawnictw w oknie wystawowym, udzielić porad czytelniczych klientom księgarni, zastosować zasady obsługi klientów księgarni, zaplanować tematykę i organizację szkolenia pracowników księgarni. 2. Materiał nauczania Analizowanie zakresu czynności poszczególnych stanowisk w księgarni. Planowanie i organizowanie ekspozycji wewnątrz księgarni. Planowanie i organizowanie ekspozycji okolicznościowej w oknie wystawowym. Obsługiwanie klientów. Udzielanie porad czytelniczych. Organizowanie szkolenia pracowników księgarni. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz przedsiębiorstwach księgarskich. Uczniowie powinni poznać organizację pracy księgarni prowadzącej działalność na własny rachunek oraz sieci księgarń prowadzonych przez przedsiębiorstwo księgarskie. Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Uczniowie powinni wykonywać zadania związane z organizowaniem pracy w księgarni, eksponowaniem towaru oraz obsługiwaniem klientów księgarni, dbać o czystość, porządek i estetykę miejsca pracy. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 89 Należy zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz regulaminów obowiązujących w księgarni. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności oraz swoje spostrzeżenia. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - określanie zakresu czynności poszczególnych stanowisk w księgarni, - projektowanie i organizowanie ekspozycji książek wewnątrz księgarni i w oknie wystawowym, - obsługiwanie klientów księgarni i udzielanie porad czytelniczych. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 90 Jednostka modułowa 522[02].Z4.03 Organizowanie zaopatrzenia księgarni 1. Szczegółowe cele kształcenia. - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: nawiązać współpracę z dostawcami książek i innych wydawnictw, wziąć aktywny udział w prowadzeniu rozmów handlowych, wziąć udział w negocjacjach i w rozliczeniach z dostawcami, sporządzić dokumenty związane z realizacją zamówienia towaru, przyjąć towar i sprawdzić pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym z dowodami dostawy. 2. Materiał nauczania Prowadzenie współpracy z dostawcami książek i innych wydawnictw. Negocjowanie warunków zawieranych transakcji. Sporządzanie dokumentów związanych z zamówieniami i przyjmowaniem dostaw towarowych. Przyjmowanie dostaw w księgarni. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz w księgarniach prowadzonych przez przedsiębiorstwa księgarskie. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności uczniów dotyczących planowania oferty tematycznej, liczby zamawianych egzemplarzy, ustalania cen detalicznych oraz sporządzania zamówienia i przyjmowania towaru, wykonywania czynności związanych ze zwrotem książek i innych artykułów do dostawców oraz rozliczania braków w dostawach i wystawiania faktur korygujących. Należy zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz regulaminów obowiązujących w księgarni. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 91 księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności oraz swoje spostrzeżenia. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - stosowanie zasad nawiązywania kontaktów z dostawcami, - negocjowanie warunków zawieranych transakcji, - sporządzanie dokumentów związanych z zamówieniami i przyjmowaniem dostaw towarowych, - wykonywanie czynności związanych z przyjmowaniem dostaw. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 92 Jednostka modułowa 522[02].Z4.04 Prowadzenie sprzedaży asortymentu księgarskiego 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: obsłużyć indywidualnych i zbiorowych klientów księgarni, zorganizować kiermasz książek, sporządzić specyfikację w układzie alfabetycznym, sporządzić i prowadzić dokumentację różnych form sprzedaży książek, przyjąć reklamację książki i wypełnić właściwą dokumentację, sprzedać towar za pośrednictwem Internetu, obliczyć i przyjąć należność za sprzedany towar, wystawić fakturę. 2. Materiał nauczania Obsługiwanie klientów księgarni. Przygotowywanie kiermaszu książek i oraz dokonywanie rozliczenia kiermaszu. Prowadzenie różnorodnych form sprzedaży książek i innych wydawnictw. Przyjmowanie reklamacji książek i prowadzenie dokumentacji związanej z reklamacjami. Prowadzenie sprzedaży towaru za pośrednictwem Internetu. Obliczanie należności i wystawianie faktur z zastosowaniem urządzeń techniki biurowej. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz w księgarniach prowadzonych przez przedsiębiorstwa księgarskie. Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności uczniów dotyczących obsługiwania klientów księgarni, przygotowania i rozliczenia kiermaszu, prowadzenia różnorodnych form sprzedaży książek, również za pośrednictwem Internetu, wykonywania czynności związanych z dostawą i zwrotem książek oraz obliczaniem „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 93 należności i wystawianiem faktur z zastosowaniem urządzeń techniki biurowej. Należy zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz regulaminów obowiązujących w księgarni. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności oraz swoje spostrzeżenia. 4. Propozycje metod sprawdzania edukacyjnych ucznia i oceny osiągnięć Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - obsługiwanie klientów księgarni, - organizowanie kiermaszu książek, - prowadzenie dokumentacji różnych form sprzedaży książek, - wykonywanie czynności związanych z dostawą i zwrotem książek, - obliczanie należności i wystawianie faktur z zastosowaniem urządzeń techniki biurowej. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 94 Jednostka modułowa 522[02].Z4.05 Sporządzanie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej 1. Szczegółowe cele kształcenia. - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: obliczyć ceny sprzedaży książek i wydawnictw nieksiążkowych, obliczyć wysokość marży i rabatów na książki przyjmowane do sprzedaży, obliczyć koszty działalności księgarni, sporządzić dokumenty płacowe, obliczyć wysokość zysku osiągniętego przez księgarnię, obliczyć wydajność pracy i rotacji towarowej, sporządzić dokumentację dotyczącą działalności księgarni, sprawdzić dokumenty pod względem formalno-rachunkowym i merytorycznym, przeprowadzić inwentaryzację, dokonać analizy wyników inwentaryzacji. 2. Materiał nauczania Ustalanie cen detalicznych książek przyjmowanych do sprzedaży. Określanie kosztów działalności księgarni. Sporządzanie dokumentów płacowych zgodnie z zasadami płacowymi stosowanymi w księgarstwie. Obliczanie zysku osiągniętego przez księgarnię. Obliczanie wydajności pracy i rotacji towarowej. Prowadzenie dokumentacji dotyczącej sprawozdawczości księgarskiej. Przeprowadzanie inwentaryzacji i analiza jej wyników. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz w księgarniach prowadzonych przez przedsiębiorstwa księgarskie. Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności uczniów dotyczących określania kosztów działalności księgarni, sporządzania dokumentów płacowych, obliczania zysku „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 95 osiągniętego przez księgarnię, sporządzania dokumentacji na potrzeby sprawozdawczości księgarskiej, przeprowadzania inwentaryzacji w księgarni. Należy zwracać uwagę na przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz regulaminów obowiązujących w księgarni. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - obliczanie ceny sprzedaży książek i wydawnictw nieksiążkowych, - obliczanie wysokości marży i rabatów na książki przyjmowane do sprzedaży, - obliczanie kosztów działalności księgarni, - obliczanie wysokości zysku osiągniętego przez księgarnię, - dokumentowanie działalności księgarni. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 96 Jednostka modułowa 522[02].Z4.06 Analizowanie rynku wydawniczo-księgarskiego 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zaplanować działalność księgarni, przeprowadzić proste badania rynku księgarskiego, obliczyć i zinterpretować wskaźniki statystyczne oraz ekonomiczne, sporządzić krótki biznesplan dotyczący działalności księgarskiej, sporządzić pisma handlowe i administracyjne związane z pracą księgarni, zorganizować badanie marketingowe rynku księgarskiego. 2. Materiał nauczania Planowanie działalności księgarskiej w zakresie zakupów, sprzedaży, i gromadzenia zapasów. Obliczanie i interpretowanie wskaźników statystycznych działalności księgarni. Prowadzenie analiz ekonomicznych na potrzeby rozwoju księgarni. Sporządzanie rocznego biznesplanu. Prowadzenie badań marketingowych rynku księgarskiego. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu nauczania jednostki modułowej powinna odbywać się w księgarniach prywatnych oraz w księgarniach prowadzonych przez przedsiębiorstwa księgarskie. Wykonywanie zadań podczas praktyki zawodowej ma na celu doskonalenie umiejętności nabytych w szkole i zastosowanie wiedzy w praktyce. Przed rozpoczęciem zajęć uczniowie powinni poznać cele i zakres wykonywanych zadań. Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu doskonalenie umiejętności uczniów dotyczących planowania działalności księgarni, badania rynku księgarskiego, sporządzania biznesplanu dotyczącego działalności księgarskiej, sporządzania dokumentów związanych z pracą księgarni oraz organizacji badań marketingowych. Praktyki organizowane w księgarniach i przedsiębiorstwach księgarskich powinny odbywać się indywidualnie pod kierunkiem księgarzy posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Podczas praktyki należy obserwować pracę ucznia i udzielać mu pomocy w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Uczeń zobowiązany jest do prowadzenia dzienniczka praktyki „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 97 zawodowej, w którym dokumentuje jej przebieg opisując codziennie zakres wykonywanych czynności. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się na podstawie znanych uczniom kryteriów przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej. Umiejętności uczniów należy oceniać obserwując ich pracę podczas wykonywania zadań zawodowych. W procesie oceniania należy zwracać uwagę na: - planowanie działalności księgarni, - prowadzenie badań rynku księgarskiego, - obliczanie wskaźników statystycznych oraz ekonomicznych, - organizowanie badań marketingowych rynku księgarskiego. Dokonując oceny pracy uczniów należy uwzględnić również: - zdyscyplinowanie i punktualność, - pracowitość, dokładność i rzetelność w wykonywaniu powierzonych zadań, - przestrzeganie regulaminów obowiązujących w księgarni, - umiejętność organizowania własnej pracy. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej opiekun praktyki zawodowej powinien wpisać w dzienniczku praktyki opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 98 Moduł 522[02].S1 Organizacja obrotu antykwarycznego 1. Cele kształcenia – – – – – – – – W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: stosować zasady doboru asortymentu do rodzaju antykwariatu, określać rodzaje asortymentu antykwarycznego, stosować zasady wyceny wydawnictw przyjętych do obrotu księgarskiego, korzystać z odpowiednich materiałów pomocniczych dotyczących wyceny wydawnictw książkowych i nieksiążkowych, analizować zawartość bibliografii i katalogów starych druków, opracowywać opis bibliograficzny starego druku, stosować zasady opracowywania protokołu aukcyjnego, określać zasady organizacji aukcji książek. 2. Wykaz jednostek modułowych. Symbol jednostki modułowej 522[02].S1.01 522[02].S1.02 Nazwa jednostki modułowej Przygotowanie wydawnictw antykwarycznych do obrotu księgarskiego Organizowanie aukcji antykwarycznych Razem 3. Schemat układu jednostek modułowych. Moduł 522[02].S1 Organizacja obrotu antykwarycznego 522[02].S1.01 Przygotowanie wydawnictw antykwarycznych do obrotu księgarskiego 522[02].S1.02 Organizowanie aukcji antykwarycznych „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 99 Orientacyjna liczba godzin na realizację 75 69 144 4. Literatura Bielawski J.: Książka w świecie Islamu. Książka o Książce, ZN im.OSS.,Wrocław 1991 Bieńkowska B., Chamerska H.: Zarys dziejów książki. Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy, Wydaw. Spółdzielcze, Warszawa 1987. Bonfante L.: Pismo etruskie. ZNim.Oss., Warszawa 1999 Czerniatowicz J.: Książka grecka, średniowieczna i renesansowa. Książka o Książce, ZNim.Oss., Wrocław 1976 Dahl S. Dzieje książki. Pierwsze wydanie polskie, znacznie rozszerzone. ZNim.Oss., Wrocław 1965 Davies W.V.: Egipskie hieroglify. Wydaw. RTW, Warszawa 1998 Głombiowski K., Szwejkowska H.: Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu. Wyd. 3 . PWN, Warszawa 1983 Golka B., Kafel M., Kłos Z.,: Z dziejów drukarstwa polskiego. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1957 Jean G.: Pismo – pamięć ludzkości. ZNim.Oss., Wrocław 1994 Miodońska B.: Małopolskie malarstwo książkowe. 1320–1540. PWN, Warszawa, 1993 Muszkowski J.: Życie książki. Wyd. 2. ilustr. i rozszerzone. Wiedza, Zawód, Kultura, Kraków. 1951. Nowicka M.: Antyczna książka ilustrowana. ZNim.Oss., Wrocław 1979 Szantó T.: Pismo i styl. ZNim.Oss., Wrocław 1986. Szwejkowska H.: Książka drukowana w XV–XVIII wieku: zarys historyczny. PWN, Wrocław 1987 Świderkówna A., Nowicka M.: Książka się rozwija. ZNim.Oss., Wrocław 1970 Walker C.B.F.: Pismo klinowe. Wyd. RTW, Warszawa 1998 O książce. Mała encyklopedia dla nastolatków. ZNim.Oss., Wrocław 1987 Encyklopedia wiedzy o książce. ZNim.Oss., Wrocław 1971 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 100 Jednostka modułowa 522[02].S1.01 Przygotowanie wydawnictw antykwarycznych do obrotu księgarskiego 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/ słuchacz powinien umieć: dobrać asortyment do rodzaju antykwariatu, rozpoznać rodzaje asortymentu antykwarycznego, dokonać wyceny wydawnictw przyjętych do obrotu, skorzystać z odpowiednich źródeł bibliograficznych, dokonać analizy zawartości bibliografii i katalogów starych druków. 2. Materiał nauczania Rodzaje i zadania antykwariatów. Struktura asortymentu antykwarycznego. Zaopatrzenie. Przyjmowanie wydawnictw do obrotu antykwarycznego. Materiały pomocnicze przydatne przy wycenie wydawnictw. Analiza zawartości informacyjnej bibliografii i katalogów starych druków. 3. Ćwiczenia · · · · Analizowanie struktury antykwariatu naukowego i współczesnego. Wyszukiwanie informacji uzupełniających brakujące dane bibliograficzne w bibliografiach inkunabułów i starych druków. Ocenianie wartości książek antykwarycznych. Analizowanie zawartości informacyjnej bibliografii i katalogów starych druków. 4. Środki dydaktyczne Foliogramy dotyczące wydawnictw antykwarycznych. Reprinty książek z poszczególnych okresów historycznych. Literatura bibliologiczna. Przykłady sygnetów znanych oficyn drukarskich. Księgozbiór pracowni księgarskiej. Księgozbiór antykwariatu naukowego. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie umiejętności uczniów w zakresie prowadzenia działalności antykwarycznej, rozpoznawania cennych i wartościowych publikacji książkowych i czasopism. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 101 W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, opisu, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń. Podczas realizacji programu jednostki modułowej, nauczyciel powinien zwracać uwagę na: - wyszukiwanie informacji dotyczących danych bibliograficznych, - ocenianie wartości książek antykwarycznych. Zajęcia powinny odbywać się indywidualnie, w pracowni księgarskiej i w antykwariatach pod opieką profesjonalnych antykwariuszy z dużym doświadczeniem zawodowym oraz rzeczoznawców ze specjalizacją antykwaryczną. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do bibliotek i antykwariatów posiadających zbiory starodruków. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie znanych uczniom kryteriów. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów może być dokonywane na podstawie sprawdzianów pisemnych i sprawdzianów ustnych. Sprawdzanie umiejętności praktycznych powinno odbywać się poprzez obserwację czynności ucznia podczas ćwiczeń w pracowni księgarskiej oraz wykonywania zadań w antykwariatach. Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na poprawność i dokładność wykonania zadań. W ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów można uwzględnić portfolio zbiór prac wykonanych przez ucznia. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych zadań. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 102 Jednostka modułowa 522[02].S1.02 Organizowanie aukcji antykwarycznych 1. Szczegółowe cele kształcenia - W wyniku kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć: zidentyfikować cenne książki oraz wartościowe mapy, czasopisma, nuty, skorzystać ze źródeł bibliograficznych umożliwiających identyfikację publikacji, opracować opis bibliograficzny starych druków oraz „białych kruków”, opracować katalog aukcyjny, zorganizować aukcję antykwaryczną, dokonać rozliczenia aukcji. 2. Materiał nauczania Bibliografie bibliografii, inkunabułów i starych druków. Opis bibliograficzny książki antykwarycznej. Zaopatrzenie antykwariatu. Przyjmowanie wydawnictw, czasopism, map do obrotu antykwarycznego. Materiały pomocnicze przydatne przy wycenie wydawnictw antykwarycznych. Analiza zawartości informacyjnej bibliografii i katalogów starych druków. Aukcje antykwaryczne. 3. Ćwiczenia · · · · Wyszukiwanie w bibliografiach inkunabułów i starych druków. Sporządzanie opisów bibliograficznych do katalogów antykwarycznych. Przyjmowanie książek do obrotu antykwarycznego i wycenianie ich wartości. Planowanie aukcji antykwarycznej i jej rozliczanie. 4. Środki dydaktyczne Bibliografie bibliografii, inkunabułów i starych druków. Katalogi antykwaryczne. Katalogi aukcyjne. Literatura bibliologiczna. Księgozbiór pracowni księgarskiej. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 103 Księgozbiór antykwariatu naukowego. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu ukształtowanie umiejętności uczniów w zakresie organizacji zaopatrzenia antykwariatów, wyceny książek drugiego obiegu oraz organizowania aukcji książki starej. W procesie nauczania-uczenia się wskazane jest stosowanie następujących metod nauczania: wykładu informacyjnego, opisu, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń. Podczas realizacji programu jednostki modułowej, nauczyciel powinien zwracać uwagę na: - identyfikowanie cennych książek oraz wartościowych map, czasopism, nut, - korzystanie ze źródeł bibliograficznych umożliwiających identyfikację publikacji, - opracowywanie opisów bibliograficznych starych druków, - opracowywanie katalogów aukcyjnych, - organizowanie aukcji antykwarycznej. Zajęcia powinny odbywać się indywidualnie w pracowni księgarskiej i w antykwariatach pod opieką profesjonalnych antykwariuszy z dużym doświadczeniem zawodowym oraz rzeczoznawców ze specjalizacją antykwaryczną. Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do bibliotek i antykwariatów posiadających zbiory starodruków. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie znanych uczniom kryteriów. W procesie oceniania osiągnięć uczniów można stosować sprawdziany ustne, pisemne i praktyczne. Sprawdzanie umiejętności praktycznych powinno odbywać się poprzez obserwację czynności ucznia podczas ćwiczeń w pracowni księgarskiej oraz wykonywania zadań w antykwariatach, Podczas oceny sprawdzianów ustnych, należy zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi i poprawność wnioskowania. Oceniając umiejętności praktyczne należy zwracać uwagę na: wyszukiwanie w bibliografiach inkunabułów i starych druków, sporządzanie opisów bibliograficznych do katalogów antykwarycznych, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 104 wycenianie wartości książek przyjmowanych do obrotu antykwarycznego oraz planowanie organizacji aukcji antykwarycznych. Należy oceniać poprawność i dokładność wykonania zadań. Ocena powinna aktywizować i mobilizować uczniów do nauki, wpływać na kształtowanie postaw takich jak: zdyscyplinowanie, pracowitość i odpowiedzialność za wykonaną pracę. W ocenie osiągnięć edukacyjnych uczniów można uwzględnić portfolio czyli teczkę zawierającą zbiór prac wykonanych przez ucznia. Ocena końcowa powinna uwzględniać wyniki sprawdzianów oraz efekty i jakość wykonanych zadań. „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 105