prezentacja p. M. Borsa

SEMINARIUM
„Przestrzeń publiczna a rozwój miasta”
ROLA
PRZESTRZENI
PUBLICZNYCH
W MIASTACH
27 listopad 2014
dr Maciej Borsa – SGH, TUP
definicje
2



przestrzeń publiczna to obszar o szczególnym
znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców,
poprawy jakości ich życia i sprzyjający
nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu
na jego położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne [określony w studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy - art. 2. p. 6 ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym]
miejsce dostępne powszechnie, zazwyczaj
nieodpłatnie
nauki społeczne: internet, religijność
rozumienie
3




drogi i ulice, place miejskie
przestrzenie rekreacyjne (parki, ob. sportowe)
formy krajobrazowe (parki narodowe)
przestrzenie kubaturowe (pomieszczenia otwarte
bądź zamknięte - w sensie przestrzennym, lub w
sensie czasowej dostępności) budynków użyteczności
społecznej, np. pasaże centrów handlowych, kina,
dworce, hale targowe, muzea, parkingi czy
ogrodzone parki lub ogrody
rozumienie
4




forma własności nie ma bezpośredniego związku z
tym, czy coś jest przestrzenią publiczną
restrykcje właścicielskie zwykle ograniczają
przestrzeń publiczną w mniejszym lub większym
stopniu
odbiór charakteru przestrzeni jest subiektywny,
wrażeniowy – może być pozytywny, negatywny lub
ambiwalentny
odczucia jednostek społecznych determinują stopień
dospołecznienia przestrzeni publicznej
rozumienie
5
Z upływem czasu może obszar może utracić funkcję
przestrzeni publicznej, na skutek:



odspołecznienia,
utraty dostępności,
restrykcji i ograniczeń w korzystaniu.
bieżące ograniczenie
6
przedmiot seminarium:
obszary leżące w sferze aktywności
rozwojowej/inwestycyjnej gminy (jej organów)
prawda rudymentarna
7
społeczność kształtuje przestrzeń
przestrzeń kształtuje społeczność
miasto to:
 społeczność
 przestrzeń
prawda rudymentarna
8
przestrzeń
społeczność
prawda rudymentarna
9
przestrzeń
społeczność
biznes
sposób organizacji przestrzeni
10
organizacja przestrzeni publicznej wpływa na sposób
kontaktowania się ludzi; pod tym względem
(proksemika) wyróżnia się:
 przestrzeń dospołeczna [dospołecznioną], która
skłania ludzi do kontaktowania się ze sobą, dając
poczucie komfortu; nie sprawia wrażenia sterylnej i
skrajnie uporządkowanej lecz jednocześnie nie ma
w niej chaosu
 przestrzeń odspołeczna [odspołecznioną], która
skłania do izolowania się i unikania kontaktów;
przeładowanie bodźcowe lub brak bodźców,
przestrzenie zbyt „oficjalne”, puste i duże
zawłaszczanie przestrzeni
11

fizyczne
 grupy
zainteresowań (np. alkoholowe, skejci)
 kierowcy (właściciele aut)
 ekolodzy; branża turystyczna (partykularne reżimy)
 handlowcy (ogródki)
 wspólnoty mieszkaniowe (ogrodzenia)

symboliczne
 reklama
 grafiti
zawłaszczanie przestrzeni
12
…przez władze miast:

fizyczne
 asymetrie
polityk rozwoju
(przestrzenie dedykowane wąskim grupom społecznym)

symboliczne
 dodawanie
autorytetu
 utrwalanie władzy
 wyraz „sukcesu”
odspołecznianie przestrzeni
13
…przez projektantów:

iluzja wizualizacji
 sylwetki

ludzi nie są przedmiotem projektu
brak realnych bodźców („magnesów”)
 uczestnictwo

brak troski o fazę eksploatacji
 ignorowanie

kosztów utrzymania i roli biznesu
estetyka zamiast funkcji
 nie

dla podziwiania
podejmowanie realnego planowania usług
schematyzm propozycji
 brak
włączenia społecznego w fazie projektowej
wnioski
14

podejście procesowe
 realizacja
 eksploatacja



strategie rozwoju przestrzeni publicznych
manager przestrzeni publicznych
działania nie tylko w centrum (dzielnice)
 włączanie
społeczne, także w fazie projektowej
 budżety obywatelskie

angażowanie lokalnego biznesu

przestrzeń włączająca a nie pole walki
SEMINARIUM
„Przestrzeń publiczna a rozwój miasta”
Rola przestrzeni publicznych w miastach
DZIĘKUJĘ
www.m-borsa.net
dr Maciej Borsa – SGH, TUP