11-14
Transkrypt
11-14
WPŁYW ELEKTROWNI WIATROWYCH NA AWIFAUNĘ z siłowniami, b) zmiana struktury i jakości środowiska, c) odstraszanie ptaków, d) zakłócanie migracji (tzw. efekt bariery). Krzysztof Kujawa Powodowanie śmierci ptaków wskutek zderzenia MoŜe budzić zdziwienie, Ŝe tak dobrze widzące i sprawnie latające zwierzęta mogą zderzać się z duŜymi obiektami, jakimi są siłownie wiatrowe. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe wiele z kolizji zdarza się nocą (wiele gatunków migruje właśnie wtedy), oraz Ŝe końcówki śmigieł przemieszczają się szybko (250 km/h). Ten sposób oddziaływania siłowni wiatrowych na ptaki budzi największe zainteresowanie i emocje, zapewne ze względu na jego „spektakularność”. I pewnie dlatego bywa to wykorzystywane w prasie popularnej (np. „Na wiatrakach giną ptaki” – „ABC kościańskie” z dn. 23.02.2010). Jednak rzeczywista ocena częstości przypadków śmierci ptaków oraz ich znaczenia dla awifauny wcale nie jest ani łatwa, ani jednoznaczna. Po pierwsze, martwe ptaki są często znajdowane przez ssaki lub ptaki drapieŜne i zjadane lub wynoszone poza kontrolowany obszar, zanim zostaną znalezione przez obserwatora. Po drugie, przeszukanie terenu (np. pola rzepaku) bywa bardzo trudne. Po trzecie, do rzetelnej oceny tego rodzaju śmiertelności ptaków konieczne są obserwacje prowadzone długotrwale, tj. co najmniej przez pełen rok, lub jeszcze lepiej – przez kilka lat. Są to zatem badania bardzo praco- i czasochłonne i prowadzi się je rzadko. Ze zgromadzonych za granicą danych wynika, Ŝe najbardziej podatnymi na kolizje z wiatrakami są ptaki wróblowe i szponiaste (popularnie zwane drapieŜnymi), a takŜe mewy i siewki. Na przykład w rejonach nadmorskich duŜą część mogą stanowić licznie występujące tam mewy i siewki, a w rejonach górskich– drapieŜne. Wstęp Niebawem mija 20 lat rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce, ale prawdziwy „boom” inwestycyjny w tej dziedzinie obserwujemy w ostatnich kilku latach. Jest on spowodowany decyzją podjętą w ramach UE, by do 2020 roku zwiększyć udział energii odnawialnej w poszczególnych krajach UE do minimum 20% całości wykorzystywanej energii. Na tle krajów UE rozwój tego działu energetyki w Polsce moŜna określić jako bardzo słaby. Mimo sprzyjających warunków wietrznych, łączna moc siłowni wiatrowych w roku 2000 wynosiła tylko 4 MW. Jednak w kolejnych latach wystąpił szybki wzrost łącznej mocy siłowni do prawie 700 MW, a przewiduje się, Ŝe roku 2020 wyniesie ona około 13000 MW. Energetyka wiatrowa ogólnie oceniana jest bardzo pozytywnie, ale takŜe budzi wiele obaw, czego przejawem są m.in. protesty, w których nagłaśnia się szkodliwość farm wiatrowych dla zdrowia ludzkiego i przyrody. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zagroŜeń związanych z budową i pracą siłowni wiatrowych na ptaki, ale naleŜy pamiętać, Ŝe i inne organizmy mogą być silnie zagroŜone. Np. nietoperze mogą ginąć podczas przelotu w pobliŜu skrzydeł siłowni. Występują tam skoki ciśnienia powietrza, a te z kolei mogą rozrywać bardzo delikatne pęcherzyki płucne nietoperzy (ten rodzaj uszkodzeń nazywamy barotraumą). Obecnie wyróŜnia się cztery sposoby oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki, które kolejno omówione są w dalszej części artykułu: a) kolizje Gazeta 14 W dzisiejszych czasach, by kino mogło prosperować, potrzebna jest cała masa ludzi, czy kiedyś teŜ tak było? Nie, nie. By wyświetlić jeden seans wystarczyły 2-3 osoby. Operator, osoba sprzedająca bilety i osoba wpuszczająca na salę. Często operator wpuszczał na salę lub jak sprzedawałam bilety, to sama od razu wpuszczałam. Kto pracował w kinie? Załoga bardzo często się zmieniała. Wszystkich nie pamiętam, jednak kilka nazwisk pozostało mi w pamięci: Henryk Kryś, Kryśka Maćkowiak, Edmund Ratajczak, Kaziu Mikołajczak, no i oczywiście Antek Czajka. Ile kosztował bilet? Bilet kosztował 2 tysiące złotych (oczywiście, starych złotych). A młodzieŜ szkolna, która często przychodziła w ramach zajęć w szkole, miała 50% zniŜki. W jakich godzinach emitowano filmy? To w sumie zaleŜało od pory roku. W lato ok. 19.00-20.00, w zimie trochę wcześniej, bo ok.18.00. Czy oprócz godziny, pogoda jeszcze w jakiś sposób wpływała na działalność kina? AleŜ oczywiście. W zimę, rzecz jasna, było zimno, więc było trzeba palić w piecu na sali. Nie mogliśmy przecieŜ pozwolić, Ŝeby nasi klienci marzli. Jakie filmy wyświetlano i jak często zmieniano repertuar? Filmy były róŜne, jednak największą popularnością cieszyły się filmy wojenne i komedie. Zawsze na początku seansu była kronika . Co tydzień wymienialiśmy kasety w Centrali Wynajmu Filmu w Poznaniu. Były to wymagania Wojewódzkiego Zarządu Kin, dzięki czemu co tydzień widzowie mogli oglądać coś innego. Na koniec chciałabym się dowiedzieć jak blisko było kolejne kino? NajbliŜszej, tak samo małe jak nasze, było w Racocie, a takie juŜ większe znajdowało się w Kościanie. Bardzo dziękuje za wywiad. Myślę, Ŝe juŜ teraz niewiele osób pamięta, Ŝe niegdyś w naszym miasteczku było kino i jest to tym bardziej ciekawe. Cieszę się, Ŝe mogłam pomóc. Jak trudno jest nam sobie wyobrazić kino bez popcornu, coli, w małej salce z nieponumerowanymi krzesłami zamiast foteli. Większość dzisiejszych kin znacznie róŜni się od dawnych. MoŜna by polemizować, które były lepsze. Jedni odpowiedzą, Ŝe te z lat 50 - tych, inni będę uparcie twierdzić, Ŝe te dzisiejsze. Współczesnemu miłośnikowi kina trudno zrozumieć, jak z całym seansem radziło sobie troje ludzie. Własnoręcznie wykonane plakaty, zamiast ulotek, afisze na ścianach. Prze cały tydzień emitowany jeden film, a dostanie biletu było rarytasem. Ale właśnie to wszystko sprawiało, Ŝe w małych kinach małych miasteczek panowała wyjątkowa, magiczna atmosfera, której dzisiaj powoli zaczyna brakować. Agata Ślusarek Gazeta 11