polski 1tg 1ti - Powiatowy Zespół Szkół nr 1 w Kościerzynie

Nauczycielski plan dydaktyczny i wynikowy
mgr Danuta Skwierawska
Przedmiot – język polski
Program nauczania nr – DKOS–4015–143/02
KLASA I TG, I TI
Rok szkolny 2011/2012
Tematyka lekcji
1-3. ”Iliada” – epopeja
heroiczna.
Wysoki styl „Iliady”
Homera
Treści nauczania
L. godz.
3
•
dwupłaszczyznowość świata
przedstawionego
2
•
•
mit, topos, *archetyp, sacrum i profanum,
funkcje mitów: kulturotwórcza, poznawcza,
światopoglądowa, mity wyjaśniające
pochodzenie kosmosu, bóstw, człowieka
1
•
Czytanie ze zrozumieniem.
Homer, Iliada
4. 5. Na początku byli
Grecy
mity greckie
w opracowaniu
J.Parandowskiego,
Z. Kubiaka, R. Gravesa
(fragmenty): mity
genezyjskie, Prometeusz,
Syzyf, Tezeusz i topos
labiryntu,
6. Diagnoza wstępna
7. Teatr
narodził się w Grecji
8-10. Tragiczni
bohaterowie w greckim
teatrze
1
•
•
•
geneza teatru starożytnego,
święta ku czci Dionizosa,
teatr w Atenach w okresie
klasycznym,
agony teatralne,
wielka trójca tragików greckich,
amfiteatr.
3
•
•
•
•
•
•
•
•
•
budowa tragedii,
rola chóru,
trzy jedności,
epeisodiony i stasimony,
konflikt tragiczny,
wina tragiczna (hamartia),
rola fatum,
katastrofa,
tragizm, katharsis, mimesis
2
•
•
przedmiot i główne działy filozofii,
Sokrates – Platon –Arystoteles (powtórzenie
wiadomości z gimnazjum, referaty ucz.)
poszukiwanie zasady świata,
przegląd szkół filozoficznych starożytności:
platonizm, stoicyzm, epikureizm,
Edyp w Kolonnos Sofoklesa
11. 12. Nauczyciele
mądrości – filozofowie
starożytnej Grecji
•
•
Platon, Państwo,
Marek
Aureliusz,
Rozmyślania
(fragmenty)
13. Liryka
starożytna i jej
miejsce
w tradycji kultury
Tyrtajosa, Safony,
Anakreonta,
Symonidesa,
Teokryta,
Wergiliusza,
Owidiusza
•
•
•
1
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
liryka,
natchnienie,
plejada,
topos Arkadii,
poezja tyrtejska,
elegia,
strofa saficka,
hymn,
anakreontyk,
wiersz biesiadny,
erotyk,
sielanka,
idylla,
14. 15. Horacjańska
refleksja
o szczęściu
i przemijaniu
2
•
•
pieśń,
stoicyzm i epikureizm w poezji,
2
•
•
•
•
•
•
•
pochodzenie i budowa Biblii,
gatunki biblijne,
Stary i Nowy Testament,
księgi biblijne,
Pięcioksiąg Mojżeszowy,
rozdziały i wersety,
politeizm i monoteizm
2
•
opis stworzenia świata jako hymn na cześć
Wszechmogącego,
Bóg – człowiek – świat w świetle Księgi
Rodzaju,
topos raju w kulturze europejskiej,
homo viator
Horacy, pieśni motywy
horacjańskie
w kulturze
współczesnej,
np.:
Stowarzyszenie umarłych
poetów, reż. P. Weir
16. 17. Wiele ksiąg
w jednej Księdze
Biblia – wiadomości ogólne;
Z. Herbert,
Książka Cz. Miłosz,
Piosenka
o końcu świata
18. 19. Biblijny poemat o
stworzeniu świata
•
Księga Rodzaju
(stworzenie
świata i człowieka, pierwsi
rodzice w raju,
grzech pierworodny i wygnanie)
A. Świderkówna,
Hymn
o początku;
Adam i Ewa
w raju
•
•
20. Nadszedł wielki dzień
Jego gniewu
1
•
•
apokalipsa,
symbole Apokalipsy
1
•
cechy stylu biblijnego: wizyjność,
symboliczność, hiperbolizacja, paralelizmy
składniowe, powtórzenia itp.
1
•
przykłady funkcjonowania toposów
biblijnych w kulturze (np. wieża Babel),
symboliczny charakter postaci i pojęć
biblijnych
Apokalipsa
św. Jana
(fragm.)
Cz. Miłosz,
Piosenka
o końcu świata
21. Wielka
próba
Abrahama
Księga Rodzaju
(fragm.), próba
Abrahama;
22. Kulturowe dziedzictwo
Biblii
•
fragmenty
Biblii odnoszące się do
takich
postaci i pojęć,
jak np.: wieża
Babel, Świątynia
Jerozolimska, Kain
i Abel,
Salomon
Dawid,
Dekalog, Sodoma i Gomora
1
•
•
•
•
psalm,
rodzaje psalmów,
autorstwo Księgi Psalmów,
przekład, parafraza, symboliczność języka
psalmów
2
•
Hiob jako postać symboliczna,
reinterpretacja opowieści biblijnej w
wierszach A. Kamieńskiej i Cz. Miłosza
26. Biblijna pieśń miłosna
Pieśń nad pieśniami
(fragm.),
Hymn do miłości z
Pierwszego Listu św. Pawła
do Koryntian
1
•
•
hymn,
różne koncepcje miłości w Biblii
27. 28. Uniwersalny sens
przypowieści
ewangelicznych
wybrane przypowieści
biblijne (z Nowego
Testamentu),
np. o miłosiernym
Samarytaninie, o synu
marnotrawnym
2
•
•
przypowieść (parabola),
styl biblijny
23. „Błogosławiony Pan,
opoka moja”
Księga Psalmów
(wybrane psalmy w różnych
tłumaczeniach)
K. K. Baczyński, Psalm 2.
o krzyżu
24. 25. Jaki jest sens
ludzkiego cierpienia?
Księga Hioba
(fragmenty)
A. Kamieńska,
Powrót Hioba;
Cz. Miłosz,
Dlaczego nie
przyznać
29. 30. Reportaż, czyli
w poszukiwaniu prawdy
faktu
•
•
•
2
reportaż, wywiad, sprawozdanie,
dokumentaryzm,
wybitni twórcy reportażu współczesnego,
np. R. Kapuściński, H. Krall
W. Tochman,
Outside;
*wypowiedzi
uczniów na temat innych
twórców reportażu
31-33. Praca klasowa z poprawą
3
•
zasady analizy tekstu literackiego
34. 35. Najstarsze arcydzieło Bogurodzica
2
•
•
•
•
•
Kult maryjny,
motyw Deesis,
hierarchiczne myślenie średniowiecza,
idea pośrednictwa,
idee charakterystyczne dla całej epoki
średniowiecza (teocetryzm,
uniwersalizm),
cechy sztuki romańskiej
•
36. 37. Motyw maryjny w
literaturze średniowiecznej
Posłuchajcie,
bracia miła...
2
38. Ślady dawnej polszczyzny we 1
współczesnym języku polskim
•
•
plankt,
misteria i widowiska pasyjne jako
formy teatru średniowiecznego,
• apokryf,
• Pieta,
• cechy sztuki gotyckiej
39. 40. W Rzymie jedno panię
było…
2
•
•
•
•
asceza,
asceta,
hagiografia,
legenda
2
•
•
•
Hagiografia,
hierarchia,
alegoria
2
•
analiza i interpretacja utworów
współczesnych
1
•
•
•
•
•
•
truwerzy, trubadurzy,
epika rycerska,
romanse rycerskie,
pieśń o dziejach,
topos błędnego rycerza,
alegoria, symboliczność
Legenda o św. Aleksym
41. 42. Idea ewangelicznej
miłości
Kwiatki św. Franciszka, Pochwała
stworzenia, Wilk z Gubbio
Giotto,
Kazanie św. Franciszka do ptaków.
43. 44. Różne spojrzenia na
postacie świętych w poezji
współczesnej
K. Iłłakowiczówna,
Opowieść małżonki świętego
Aleksego;
S. Grochowiak,
Święty Szymon
Słupnik;
45. Średniowieczne wzorce
osobowe:
rycerz chrześcijański
M. Ossowska,
Średniowieczny,
rycerz;
utwory poznane w gimnazjum:
Pieśń
o Rolandzie,
Cervantes,
Don Kichote,
H. Sienkiewicz, Krzyżacy
1
•
•
historiografia,
roczniki, kroniki
47. 48. Opowieść o tragicznej
miłości
Dzieje Tristana
i Izoldy (fragm.)
2
•
•
alegoria,
wzorzec miłości rycerskiej
49. Etyka rycerska w poezji XX
Wieku
1
•
•
etyka lojalności, która ma swe korzenie
w etosie rycerskim,
poeta jako moralista
•
•
•
taniec śmierci,
literatura moralistyczna,
eschatologia
46. O pierwszym Bolesławie,
którego zwano Chrobrym
Gall Anonim,
Kronika polska
Z. Herbert,
Przesłanie Pana
Cogito
50. 51. Przerażenie i fascynacja
Rozmowa
mistrza Polikarpa ze Śmiercią
motyw tańca
śmierci
w sztuce (np. drzeworyty
H. Holbeina);
J. Huizinga,
Jesień średniowiecza
(frag. Wizerunek śmierci)
2
52. Sztuka
umierania
Pieśń o Rolandzie
1
•
symboliczny charakter sztuki
średniowiecza
53. Francois Villon – poeta
miłości i śmierci
1
•
•
•
motyw ubi sunt,
pytanie retoryczne, wyliczenie,
jesień średniowiecza
1
•
•
•
•
•
średniowiecze,
teocentryzm, uniwersalizm, hierarchia
średniowieczna (drabina bytów),
symboliczność, alegoria,
hagiografia, historiografia, wzorce
osobowe epoki,
kultura rycerska,
asceza,
augustynizm, tomizm
F. Villona
Wielki testament
54. Średniowiecze – synteza
epoki
•
•
referaty
uczniowskie
55. Dante Alighieri i jego dzieło
Dante, Boska
Komedia
(fragm.)
1
•
•
•
eschatologia,
alegoria,
tercyna
56-58. Praca klasowa nr 2
z poprawą
3
•
zasady analizy tekstu literackiego
59. Umieściłem cię pośrodku
świata
Jan Kochanowski, Pieśń XIX, ks. II
Giovanni Pico della Mirandola
Mowa o ...
1
•
godność i wolność człowieka jako
temat literatury renesansowej,
wolność jako fundament ludzkiej
godności,
humanizm,
pieśń,
•
•
•
60. 61. Renesansowa koncepcja
artysty
J. Kochanowski, Pieśń XXIV, ks.
II, fraszka Do fraszek
2
•
•
•
•
•
pieśń,
fraszka,
wiersz sylabiczny,
przerzutnia,
horacjanizm
70. Renesansowa biografia poety
J. Kochanowski, Do gór i lasów
1
•
renesansowe bogactwo życia,
curriculum vitae, biografia
J. Kochanowskiego,
Proteusz – topos zmienności,
•
71. 72. Człowiek – czy to zawsze
brzmi dumnie?
2
•
parafrazy aforyzmów: Człowiek to
brzmi dumnie, Homo homini deus,
Homo homini lupus, Per aspera ad
astra
1
•
postać Mikołaja Reja w panteonie
literatury polskiej,
spory i legendy związane z sylwetką
pisarza,
reformacja,
wzorzec osobowy szlachcica
ziemianina,
typowy dla renesansu obraz natury
Z. Herbert, Pan Cogito a perła;
A. Herman, Człowiek
73. Człowiek wobec harmonii
natury
•
M. Rej, Żywot człowieka...
malarstwo Petera Bruegla (sceny z
życia wieśniaków)
•
•
•
74. Dlaczego Hymn Jana
Kochanowskiego uznajemy za
manifest renesansu?
J. Kochanowski, Hymn (Czego
chcesz od nas, Panie)
1
•
•
•
klasycyzm renesansowy, Deus artifex
(Bóg artysta),
hymn,
nowa wizja świata w literaturze
renesansowej
75. 76. Rzecz
czarnoleska
J. Kochanowski,
Pieśń II, ks. I, dwie fraszki Na lipę
J. Tuwim,
Rzecz Czarnoleska,
L. Staff, Lipy
2
•
•
pieśń, fraszka,
lipa czarnoleska (Czarnolas) jako
topos literatury polskiej
77. Franciszek Petrarka – Lura
i sonet
1
•
•
•
nowy bohater literatury renesansowej –
zwykły człowiek i świat jego uczuć,
sonet, antyteza, kontrast, oksymoron,
paradoks,
petrarkizm,
ideał urody kobiecej, idealizacja
1
•
nowela z sokołem
1
•
fraszka, fraszka żartobliwa,
filozoficzno-refleksyjna, apostrofa
•
F. Petrarca –
wybrane sonety:
Jeśli nie masz
miłości...;
Pokoju mieć nie
mogę...;
J. Kochanowski,
Pieśń
świętojańska
o Sobótce (fragment Panna XI)
78. Miłość w cieniu śmierci
G. Boccaccio,
Dekameron
– Sokół
79. Renesansowe bogactwo życia
J. Kochanowski,
O doktorze
Hiszpanie;
Na dom
w Czarnolesie
80. W poszukiwaniu idealnego
państwa i miejsc szczęśliwych
1
•
•
topos utopii w kulturze europejskiej,
myśl polityczno-społeczna w renesansie
3
•
•
kazanie, oracja, retoryka,
środki retoryczne (apostrofa, pytanie
retoryczne, wykrzyknienie, antyteza,
anafora, powtórzenie),
wzorce antyczne retoryki, pieśń,
wzorzec osobowy obywatela patrioty,
cnota,
ideały stoickie w renesansie
dramat renesansowy wobec wzorców
tragedii greckiej,
rola chóru
T. Morus,
Utopia (fragm.);
W. Szymborska,
Utopia
81-83. Obywatelska
i patriotyczna refleksja
renesansu
•
•
•
•
•
* P. Skarga,
Kazanie o miłości ku ojczyźnie
*J. Kochanowski, Odprawa
posłów greckich
(np. Wy, którzy
pospolitą rzeczą
władacie);
*J. Kochanowski, Pieśń
o spustoszeniu
Podola;
84. 85. Niepokoje renesansowe:
człowiek wobec zagadki losu
J. Kochanowski:
Pieśń IX, ks. II
(Nie porzucaj
nadzieje... ),
O żywocie
Ludzkim.
•
2
•
•
•
•
•
•
pieśń filozoficzno-refleksyjna,
toposy: świat-teatr,
człowiek-Boże igrzysko,
Fortuna,
cnota,
stoicyzm i epikureizm w poezji
renesansowej
86-88. Kryzys renesansowego
optymizmu
3
J. Kochanowski,
Treny: IX, X, XI, XIX
B. Leśmian,
Do siostry,
W. Broniewski, Firanka
89. 90. Synteza wiadomości
o kulturze renesansu
•
•
•
•
2
•
•
•
eferaty
uczniowskie
•
•
91. 92. Tęsknota
do klasycyzmu
w literaturze
XX wieku.
2
•
•
•
Cz. Miłosz, Ars poetica;
Z. Herbert, Dlaczego klasycy;
93. 94. Jaki sens ma istnienie
człowieka?
M. Sęp-Szarzyński:
Sonet II i Sonet III;
G. Bruno,
fragment
O niezmierzonym
wszechświecie;
B. Pascal,
Myśli
•
•
2
•
•
•
•
•
•
tren – antyczna konwencja gatunku,
epitafium,
Treny J. Kochanowskiego jako
cykliczny poemat filozoficzny,
nowa koncepcja Boga, człowieka
i świata – polemiczna wobec Pieśni,
kryzys światopoglądu
najważniejsze hasła epoki,
związki ideałów renesansowych z
historią i filozofią,
wynalazek druku i jego wpływ na
rozwój nowych prądów,
literatury w językach narodowych,
ideały estetyczne epoki
klasycyzm,
kultura śródziemnomorska i jej
korzenie,
analiza i interpretacja utworów poezji
współczesnej,
Z. Herbert: poeta jako moralista,
klasycyzm jako styl i system wartości
kryzys wiary w człowieka,
barokowa wizja Boga, człowieka i
świata,
znikomość i wielkość człowieka,
koncepcja bytu ludzkiego jako
„wiecznej wojny”,
idea nieskończoności,
świat jako teatr, człowiek jako
igraszka, (niepokój, nieład,
skomplikowanie, niejasność
dysharmonia),
95. 96. Tron we krwi, czyli
Makbet
2
W. Szekspir,
Makbet.
97. 98. Szekspirowski teatr w
elżbietowskiej Anglii
2
99. Hamlet i Fortynbras –
o różnych konsekwencjach
pragmatyzmu politycznego
1
• dramat Szekspirowski, jego
budowa, bohaterowie, nowa
koncepcja tragizmu,
• tragedia, komedia, kronika historyczna,
• złamanie zasady decorum,
• tragizm i komizm, podniosłość i
trywialność,
• władza jako namiętność,
• koncepcja świata-teatru,
• kreacje bohaterów Szekspirowskich,
Makbet, Lady Makbet.
•
•
•
Z. Herbert Tren Fortynbrasa
język kultury,
dwie postawy – dwie koncepcje
władzy,
metafora, podmiot liryczny, adresat,
sytuacja liryczna, monolog liryczny
100-102. Praca klasowa nr 3
z poprawą
3
•
zasady analizy i interpretacji tekstów
103. 104. Czas przemijania
M. Sęp-Szarzyński,
Sonet I;
D. Naborowski,
Krótkość żywota.
2
•
•
•
topos marności (vanitas),
symbolika zwierciadła,
styl barokowy: oksymoron, antyteza,
inwersja, paradoks, przerzutnia,
wyliczenie i nagromadzenie,
instrumentacja głoskowa, puenta,
epitafium, panegiryk, sylwa,
•
105. Wszystko jest iluzją...
1
•
•
•
J. A. Morsztyn,
Niestatek;
Z. Morsztyn,
Żywot – sen
i cień;
106. Wszystko zależy od punktu
widzenia...
•
•
iluzja, złudzenie jako zasady estetyki
barokowej,
topos świata-snu,
motyw marności świata,
relatywność ocen estetycznych:
motywy rozkładu i brzydoty,
styl barokowy (jw.: inwersja,
przerzutnia, kalambur, antyteza,
oksymoron, paradoks),koncept
barokowy,
1
•
relatywizm, opinia, ocena, manipulacja
informacją, przejawy agresji językowej
1
•
dostrzeganie tych samych idei
wyrażanych językiem różnych sztuk,
wiersz poety współczesnego jako
reinterpretacja obrazu XVII-wiecznego
malarza,
sytuacja liryczna, kontekst kulturowy
artykuły z prasy współczesnej,
recenzje
z aktualnego
wydarzenia
kulturalnego.
107. Poeta opisuje obraz
•
S. Grochowiak,
Lekcja anatomii (Rembrandta)
Rembrandt,
Lekcja anatomii doktora
Tulpa
108-110. Dwie miłości ludzi
baroku – świat i Bóg
•
3
•
•
M. Sęp-Szarzyński,
Sonet V;
D. Naborowski,
Na oczy królewny angielskiej;
J. A. Morsztyn,
O swej pannie;
Do tejże;
Do trupa;
•
•
•
•
dramatyczny obraz egzystencji
człowieka,
bolesne rozdarcie między pragnieniem
ziemskich rozkoszy a poczuciem ich
nietrwałości,
dysonanse i napięcia w sztuce baroku:
miłość, cierpienie, śmierć,
marinizm, konceptyzm, manieryzm,
koncept barokowy,
porównanie, przeciwstawienie,
paradoks, oksymoron, antyteza,
gradacja, wyliczenie, nagromadzenie,
kompozycja łańcuchowa,
111. 112. „Świętoszek” – komedia
charakterów
2
•
•
•
różne rodzaje komizmu: słowa, postaci,
sytuacji
„komedia charakterów”
karykatura, wyolbrzymienie, środki
tworzące komizm
bigoteria, dewocja,
uniwersalizm utworu
113. Tartuffe, czyli świętoszek
zdemaskowany
1
•
•
114-116. Dwa oblicza sarmatyzmu
3
• skrajności sarmatyzmu:
– od umiłowania wolności do samowoli,
– od waleczności i tradycji rycerskiej – do
awanturnictwa i warcholstwa,
– od gościnności – do życia ponad stan,
– od przywiązania do tradycji do ksenofobii,
– od religijności – do zabobonu,
• gatunki literackie związane z nurtem
sarmackim: pamiętnik, diariusz,
epistolografia, epos barokowy
1
•
•
W. Potocki,
Wojna chocimska (fragm.);
J. Ch. Pasek,
Pamiętniki
(fragm.);
117. Sarmatyzm jako rodzima
formacja kulturowa
J. Tazbir,
Kultura szlachecka w dawnej
Polsce
sarmatyzm, Sarmata,
zespół wartości i postaw związanych
z postacią Sarmaty,
• kult rycerskości, cnoty sarmackie,
wolność, honor, genealogie, tradycja,
• koncepcja Rzeczypospolitej jako
przedmurza chrześcijaństwa,
• demokracja szlachecka
118. Synteza baroku
prezentacje
uczniowskie
1
•
•
•
•
barok,
kontrreformacja,
kościoły jezuitów,
styl barokowy (niepokój ruch, nieład,
niejasność, dysharmonia, zmysłowość),
Uwaga!
1. Z przyczyn obiektywnych, niezależnych od nauczyciela ( np. trudności z
wypożyczaniem ksiązki) kolejność omawiania podanych lektur może ulec zmianie.
2. Z tych samych przyczyn podana lektura może zostać zastąpiona inną, ale utrzymaną w
podobnej konwencji literackiej.