Jesień 2012 na Akcji Bałtyckiej – podsumowanie

Jesień 2012 na Akcji Bałtyckiej – podsumowanie
Miniony sezon pod względem ptasim wypadł całkiem przyzwoicie. Na Mierzei Wiślanej
nie wystąpił, wbrew wcześniejszym obawom, tak zmasowany nalot bogatki jak w poprzednim
roku. Dla nowej lokalizacji na Bukowie była to natomiast pierwsza pełna jesień – pokazała
ona potencjał tego miejsca, który planujemy jeszcze wzmacniać w kolejnych sezonach.
Stacja MIERZEJA WIŚLANA pracowała w tym roku dłużej niż dotychczas – od 11
sierpnia do 13 listopada – i zaobrączkowała 10073 ptaków z 66 gatunków. Jest to
zdecydowanie mniej ptaków niż w rekordowym 2011 roku (19654 os.), natomiast na tle
ostatnich 12 lat wynik ten stanowi mocną średnią (103% średniej z lat 2000-2011). Liczba
gatunków przewyższyła tę z zeszłego roku (64). Poniżej pierwsza dziesiątka (w nawiasach %
wyniku całkowitego z 2012 oraz liczebność danego gatunku w 2011):
1. Bogatka 4880 (48%; 15542)
2. Rudzik 1423 (14%; 1710)
3. Mysikrólik 891 (9%; 242)
4. Śpiewak 537 (5%; 343)
5. Zięba 310 (3%; 195)
6. Czyż 273 (3%; 157)
7. Kos 266 (2%; 348)
8. Trzcinniczek 248 (2%; 219)
9. Modraszka 228 (2%; 169)
10. Raniuszek 149 (1%; 0)
Jak widać, mimo niższej niż rok temu liczebności całkowitej, większość gatunków z
pierwszej dziesiątki poprawiła swój wynik z zeszłego roku. Dotyczy to przede wszystkim
mysikrólika i raniuszka. Zwyciężyła ponownie bogatka, lecz już nie tak miażdżącą przewagą
jak rok temu (w 2011 bogatka stanowiła aż 79% całości). Tej jesieni miał miejsce tylko jeden
dwudniowy nalot w okolicach 20 października, z dziennymi liczebnościami sikor
przekraczającymi nieznacznie 1000 os. Kolejny słaby sezon dla trzcinniczka – było go mniej
niż na Bukowie, gdzie trzcinowiska są słabiej rozwinięte.
Hitem sezonu na Mierzei była sierpniowa sóweczka, zaobrączkowana przez Sabinę
Kaszak. To dziewiąty przypadek schwytania tego gatunku na Akcji, czwarty jesienią i do tego
aż o miesiąc wcześniejszy od poprzednich (3 stwierdzenia z września). Z rzadziej chwytanych
gatunków zaobrączkowane zostały również jastrząb i kszyk. Wśród wiadomości
zagranicznych królowały litewskie (23 bogatki, 2 modraszki i 2 sosnówki), oprócz nich były
też cztery ptaki z rosyjskimi obrączkami (3 bogatki i sosnówka) i jeden ze szwedzką (czyż).
Nie mieliśmy w tym roku żadnych wiadomości z Łotwy ani z Estonii, które też leżą na szlaku
wędrówek jesiennych wzdłuż wybrzeża Bałtyku.
Stacja BUKOWO, dla której był to pierwszy pełny sezon jesienny (10 sierpnia – 4 listopada),
zaobrączkowała 8523 ptaków z 66 gatunków. To dobry, solidny wynik, choć wyraźnie
słabszy niż w ostatnim pełnym sezonie na Kopaniu (2009: 13475 ptaków z 78 gatunków). Na
Kopaniu dominowało inne siedlisko – łąka z kępami krzewów, bardzo atrakcyjna dla
wędrujących ptaków i umożliwiająca postawienie płotów z drapolówek – stąd większa
liczebność i różnorodność chwytanych tam ptaków.
A oto pierwsza dziesiątka na Bukowie (w nawiasach % wyniku całkowitego z 2012 oraz
liczebność danego gatunku w 2009 na Kopaniu):
1. Mysikrólik 2118 (25%; 1044)
2. Rudzik 1907 (22%; 2054)
3. Bogatka 1593 (19%; 4776)
4. Modraszka 552 (6%; 2371)
5. Kapturka 383 (4%; 468)
6. Trzcinniczek 314 (4%; 76)
7. Kos 309 (4%; 476)
8. Śpiewak 290 (3%; 404)
9. Strzyżyk 115 (1%; 123)
10. Dzwoniec 92 (1%; 10)
W ostatecznym rankingu zwyciężył mysikrólik, do którego należał cały październik.
Rudzik i bogatka deptały mu po piętach i ostatecznie między pierwszą trójką nie ma bardzo
dużych różnic. Zwraca uwagę wysokie, piąte miejsce dla kapturki oraz dość sporo dzwońców,
które w większości chwytane były w sieci stojące na wydmie. W porównaniu z Kopaniem jest
wyraźnie mniej sikor (na Bukowie nie było nalotów, maksymalna dzienna liczebność
wyniosła 499 os.), za to więcej mysikrólika i trzcinniczka (na Kopaniu praktycznie brak było
trzcinowisk).
Z 66 zaobrączkowanych gatunków 3 są tak naprawdę „bonusowe”: łabędź niemy i
krzyżówka z Dąbek oraz 4 mewy srebrzyste z Darłówka – wszystkie zaobrączkowane przez
Michała Polakowskiego. Michał ma na koncie również dwa komisyjne gatunki w tym sezonie
– świstunkę żółtawą oraz pierwiosnka syberyjskiego (Ph. c. tristis). Z innych ciekawostek
warto wymienić białorzytkę, 2 rzepołuchy, srokosza, 2 zimorodki i 2 wodniki. Wiadomości
zagranicznych schwytaliśmy mniej niż na Mierzei, za to były one bardziej różnorodne: 9
litewskich (6 bogatek i 3 modraszki), 4 szwedzkie (2 mysikróliki, modraszka i rudzik), 2
rosyjskie (bogatki) i 1 niemiecka (rudzik).
Nie zawiodło też przyobozowe stanowisko obserwacyjne na wydmie. W ciągu tych trzech
miesięcy kierownicy i załoganci dokonali wielu interesujących obserwacji migrujących
nurów, kaczek, szponiastych, siewek, wydrzyków, mew i rybitw. Najciekawiej było na
przełomie października i listopada, gdy przed lunetą defilowały w przelocie mewy
trójpalczaste (nawet 28 dziennie!), a wisienką na torcie była obserwacja przez Michała
Polakowskiego bardzo rzadkiej w Polsce kaczki morskiej – birginiaka.
Tegoroczna jesienna Akcja była też szczególna pod kątem „ludzkim”. Mieliśmy we
wrześniu i na początku października bardzo poważne problemy kadrowe i wówczas nasz apel
o pomoc spotkał się z ogromnym i serdecznym odzewem – na Akcję przybyło wiele osób,
dzięki którym udało się „dopiąć” grafik tak, że nie było w nim praktycznie żadnych dziur.
Gościliśmy też kilku załogantów-maratończyków, którzy spędzili na obozach po trzy
tygodnie, a nawet dłużej – prawdziwym rekordzistą jest Marcin Urbański, który na Bukowie
przesiedział ciągiem półtora miesiąca! Do tego ta jesienna Akcja naprawdę łączyła pokolenia
– obrączkowali u nas zarówno prawdziwi akcyjni weterani, którzy spędzili na AB wiele lat,
jak i świeżo upieczeni obrączkarze, którzy otrzymali licencję w tym roku…
O tym wszystkim przeczytacie już wkrótce w pełnym raporcie z Akcji Bałtyckiej 2012.
Na następnej stronie są WYKRESY!
Średnie dobowe liczby ptaków chwytanych w pentadach (wszystkie gatunki):
Słupki przezroczyste – rok poprzedni; słupki kolorowe – rok bieżący;
kolory – gatunek dominujący w danej pentadzie.