10. Medycyna ratunkowa
Transkrypt
10. Medycyna ratunkowa
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW III ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Medycyna Ratunkowa 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: ZAKŁAD RATOWNICTWA I MEDYCYNY KATASTROF 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: ZAKŁAD RATOWNICTWA I MEDYCYNY KATASTROF Adres: Collegium Adama Wrzoska ul. Dąbrowskiego 79 60-529 Poznań Tel. /Fax: +48 618 546 854 Strona WWW: www.ratmed.ump.edu.pl E-mail [email protected] 4. Kierownik jednostki: dr n. med. Magdalena Witt 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS dr n. med. Magdalena Witt 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS (listy studentów; koordynator przedmiotu): Koordynator: dr n. med. Magdalena Witt Tel.:61 854-68-55 E-mail: [email protected] Osoba zastępująca: lek.med. Wojciech Telec Tel. 666-296-733 E-mail: [email protected] 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: III Semestr: zimowy/letni (V / VI) 8. Liczba godzin ogółem : 35 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu liczba pkt. ECTS: 1 Semestr zimowy i/lub letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S Zakład Ratownictwa i Medycyny Katastrof 5 30 C 0 Razem: 5 30 C 0 9. Zakres wiedzy ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków Studiów: lekarskiego Zgodny z pkt. 11 - SYLABUS 10. Umiejętności ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków Studiów: lekarskiego Zgodny z pkt. 11 - SYLABUS 11. SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu MEDYCYNA RATUNKOWA WYDZIAŁ LEKARSKI I LEKARSKI PRZEDDYPLOMOWY DZIENNE JEDNOLITE MAGISTERSKIE O PROFILU PRAKTYCZNYM JĘZYK POLSKI obowiązkowy Rodzaj przedmiotu fakultatywny Rok studiów/semestr 1 2 3 4 5 6 7 I II III IV V VI 10 11 12 Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Razem 35, w tym: Założenia i cele przedmiotu Celem praktycznego nauczania jest poszerzenie wiedzy i nabycie umiejętności i kompetencji diagnostyki i leczenia w stanach nagłego zagrożenia życia dorosłych i dzieci oraz postępowania w wypadkach masowych i katastrofach na etapie przedszpitalnym C(W)1 Zna zasady prowadzenia akcji ratowniczej w wypadku masowym i katastrofie C(W)2 Zna zasady oceny stanu chorego po urazie oraz zasady kinematyki urazu C(W)3 Zna zasady opatrywania ran oraz zasady tamowania krwotoków C(W)4 Zna reguły unieruchamiania złamań, zwichnięć i skręceń C(W)5 Zna zasady unieruchamiania kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego oraz wykorzystanie kołnierza ortopedycznego i deki ortopedycznej, KED C(W)6 Zna zasady i wskazania zabezpieczenia drożności dróg oddechowych, odbarczenia odmy prężnej oraz wspomagania wentylacji C(W)7 Zna zasady przeprowadzenia segregacji medycznej C(W)8 Zna techniki wykonania dostępu doszpikowego oraz techniki ewakuacji poszkodowanych w trudnych warunkach C(U)1 Potrafi współpracować z ratownikami Krajowego System Ratowniczo-Gaśniczego na miejscu zdarzenia C(U)2 Umie wdrożyć prawidłowe postępowanie ratownicze w różnego rodzaju katastrofach C(U)3 Potrafi opatrywać rany oraz potrafi tamować krwotoki C(U)4 Potrafi unieruchomić złamania, zwichnięcia i skręcenia oraz kręgosłup C(U)5 Potrafi wykonać odbarczenie odmy prężnej C(U)6 Potrafi ewakuować poszkodowanych oraz potrafi wykonać dostęp doszpikowy 5 - wykłady, 0- seminaria, 8 9 30- ćwiczenia, 0 – fakultety C(U)7 Przeprowadza segregację medyczną C(KS)1 Szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z pacjentem i jego rodziną C(KS)2 Przestrzega praw pacjenta C(KS)3 Przestrzega tajemnicy zawodowej C(KS)4 Współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; C(KS)5 Przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece C(KS)6 Wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych C(KS)7 Jest otwarty na rozwój podmiotowości własnej i pacjenta; C(KS)8 Przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz współpracownikami Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami EK(W)1 FW01 a,b,c,d FW07 FW08 EW14 j. EK(U)1 FU04, FU08 OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Zna problematykę medycyny katastrof ze szczególnym uwzględnieniem poziomu ratownictwa medycznego Rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania oraz postepowania terapeutycznego na etapie przedszpitalnym w odniesieniu do najczęstszych chorób wymagających interwencji chirurgicznej, z uwzględnieniem odrębności wieku dziecięcego w tym w szczególności: a) ostrych i przewlekłych chorób jamy brzusznej, b) chorób klatki piersiowej, c) chorób kończyn i głowy, d) złamań kości i urazów narządów Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Test wiedzy i zaliczenie praktyczne Zna aktualne wytyczne resuscytacji krążeniowo-oddechowej noworodków, dzieci i dorosłych Zna zasady funkcjonowania zintegrowanego systemu państwowego ratownictwa medycznego Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postepowania terapeutycznego na etapie przedszpitalnym w najczęstszych chorobach układu nerwowego, w tym: j) urazach czaszkowo-mózgowych, w szczególności wstrząśnieniu mózgu UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Potrafi zapobiegać katastrofom, brać udział w ich opanowaniu i analizowaniu działań związanych z medycyną katastrof Potrafi zaopatrzyć prostą ranę, założyć i zmienić jałowy opatrunek chirurgiczny; Wykonuje doraźne unieruchomienie kończyny, wybiera rodzaj unieruchomienia konieczny do zastosowania w typowych sytuacjach klinicznych oraz kontroluje Zaliczenie praktyczne FU09 FU20 FU21 EU07 EU08 EU14 a) EU21 EU29. a,c,d EU36 EK(KS)1 DW04 DW08 DW13 DU05 DU11 DU12 DU13 DU16 poprawność ukrwienia kończyny po założeniu opatrunku unieruchamiającego; Potrafi zaopatrzyć krwawienie zewnętrzne; Rozpoznaje stany okulistyczne wymagające natychmiastowej pomocy specjalisty i udziela wstępnej kwalifikowanej pierwszej pomocy w przypadku urazów fizycznych i chemicznych oka Ocenia stan chorego nieprzytomnego i określa zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi skalami punktowymi Ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta Rozpoznaje ryzyko zagrożenia życia Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia Definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi; Potrafi wykonać podstawowe procedury i zabiegi lekarskie, w tym: a) pomiar temperatury ciała, pomiar tętna, nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego, c) leczenie tlenem, wentylację wspomaganą d) wprowadzenie rurki ustno–gardłowej Potrafi postępować w przypadku urazów (założyć opatrunek lub unieruchomienie, zaopatrzyć rany) KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Postępuje etycznie, szanuje godność innych i dba o swój ciągły rozwój Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentem oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem Rozumie rolę rodziny w procesie leczenia zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-medycznych; Potrafi przeprowadzić rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawiać z pacjentem o jego sytuacji życiowej; Potrafi komunikować się ze współpracownikami zespołu, udzielając konstruktywnej informacji zwrotnej i wsparcia; Przestrzeganie wzorców etycznych w działaniach zawodowych Posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych Rozpoznaje własne ograniczenia, dokonuje samooceny deficytów i potrzeb edukacyjnych, planuje własną aktywność edukacyjną PUNKTY ECTS Zaliczenie praktyczne 1 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka TP1 Medycyna katastrof – podstawowe definicje, przedmiot i zakres badań. Wykładniki medycyny katastrof. Organizacja zabezpieczenia ratowniczego w wypadkach i katastrofach. TP2 Wypadek pojedynczy, mnogi, masowy, segregacja. Forma(wykłady,seminariu,, ćwiczenia, zaj.fakultatywne, itp…) wykład/ćwiczenia wykład/ćwiczenia Katastrofy chemiczne i radiacyjne, terroryzm. TP3 Zasady oceny i zabezpieczenia miejsca zdarzenia Ocena wstępna i szczegółowa poszkodowanego po urazie Kinematyka urazu. Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych. Niewydolność oddechowa oraz odbarczenie igłowe odmy prężnej. Dostęp doszpikowy. Ewakuacja poszkodowanego ze strefy niebezpiecznej. TP4 Pozostałe obrażenia ciała (urazy kończyn, brzucha, klatki piersiowej, ciało obce w ranie, krwotoki). TP5 Unieruchomienie poszkodowanego na desce ortopedycznej Scenki w warunkach symulowanych ćwiczenia ćwiczenia ćwiczenia LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: 1. Paul Atkinson, Richard Kendall, Lee van Rensburg, Medycyna Ratunkowa an illustrated colourtext; Urban&Partner Wrocław 2012 2. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8.09.2006 (Dz.U. z 2006r Nr 191, poz.1410) z późniejszymi zmianami. 3. Mackway-Jones K., Marsden J., Windle J.: Triage – ratunkowa segregacja medyczna, wydanie I polskie pod red. J. Jakubaszki, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2012 4. Zawadzki A., Medycyna ratunkowa i katastrof. Wyd Lekarskie PZWL,2007 5. Briggs S., Wczesne postępowanie medyczne w katastrofach. Wyd Lekarskie PZWL,2007 6. Tomasz Hryniewiecki, red.; Stany nagłe, wyd.3; Medical Tribune Polska, 2014 7. NAEMT i wsp.; PHTLS Prehospital Trauma Life Support, Mosby/JEMS, 2010 8. John Emory Campbell; Basic Trauma Life Support dla paramedyków i ratowników medycznych (BTLS); Medycyna Praktyczna, 2006 12.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy Tematyka wykładów Wykład 1. Wykład 2. Medycyna katastrof – podstawowe definicje, przedmiot i zakres badań. Wykładniki medycyny katastrof. Katastrofy chemiczne i radiacyjne, terroryzm Zasady oceny poszkodowanego w medycynie ratunkowej – postępowanie wstępne, badanie przedmiotowe wgradiacyjne, schematu ABCDE, badanie 3. Wypadki chemiczne, terroryzm. 4. Bezpieczeństwo miejsca zdarzenia (problemydo prawne i etyczne, urazowe, przygotowanie chorego transportu. dobrostan ratownika), aspekty psychologiczne katastrof. Zbieranie wywiadu ratowniczego, zasady dokumentacji udzielonych czynności medycznych. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia dr n. med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec Ćwiczenia - Semestr zimowy / letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna Ćwiczenie 1. 1. Ocena poszkodowanego – postępowanie wstępne, badanie przedmiotowe ABCDE, badanie urazowe. 2. Podstawowe pozycje i manewry – pozycja bezpieczna, obracanie poszkodowanego. 3. Zasady użycia kołnierza szyjnego – wskazania, przeciwwskazania oraz technika użycia w różnych pozycjach ciała. dr n.med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec Ćwiczenie 2. 1. Zasady postępowania podczas wypadku komunikacyjnego. Ocena poszkodowanego w pojeździe oraz decyzja o wykonaniu i technika wykonania szybkiej ewakuacji poszkodowanego z pojazdu (manewr Rauteka). Zastosowanie kamizelki KED. 2. Użycie deski ortopedycznej w wypadku drogowym. 3. Postępowanie z poszkodowanym w kasku. dr n.med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec Ćwiczenie 3. 1. Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych – techniki manualne, postępowanie przyrządowe: rurka ustno-gardłowa, rurka nosowo-gardłowa, maska krtaniowa, rurka krtaniowa. Ćwiczenia na manekinach i preparatach krtani. 2. Zasady tlenoterapii i wentylacji poszkodowanego. 3. Ćwiczenia nabytych umiejętności na symulowanych scenariuszach. dr n.med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec Ćwiczenie 4. 1. Zapewnienie dostępu naczyniowego – wskazania, przeciwwskazania oraz prawidłowa technika wykonania dostępu doszpikowego (EZ-IO, BIG, FAST). 2. Odma prężna – rozpoznanie i przedszpitalne leczenie odmy prężnej – ćwiczenia na preparatach i manekinach. 3. Pozostałe obrażenia ciała – postępowanie przedszpitalne (m.in. obrażenia kończyn, stawów, brzucha, głowy, tamowanie krwotoków, ciało obce w ranie, wytrzewienie, urazy oczu, urazy klatki piersiowej, oparzenia). 4. Ćwiczenia na symulowanych scenariuszach z użyciem dotychczas przedstawionych wiadomości dr n.med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec Ćwiczenie 5. 1.Użycie deski ortopedycznej – podstawowe techniki unieruchamiania i transportu w rożnych typach obrażeń. 2.Ćwiczenia symulowanych scenariuszy z użyciem dotychczas przedstawionych wiadomości i nauczonych umiejętności. 3.Kolokwium końcowe (test teoretyczny) oraz sprawdzian umiejętności praktycznych. dr n.med. Magdalena Witt lek. Wojciech Telec 13. Organizacja zajęć: Zajęcia rozpoczynają się codziennie o godzinie 8.00, sala 105 i/lub 106 Collegium Adama Wrzoska UM w Poznaniu. Przerwa w godzinach 10.30-11.00. Zakończenie zajęć –o godzinie 13.00. Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : www.ratmed.ump.edu.pl REGULAMIN ZAJĘĆ: REGULAMIN 1. Obecność na wszystkich ćwiczeniach jest obowiązkowa. Usprawiedliwione nieobecności odrabiane są przez studenta bezpośrednio u asystenta prowadzącego zajęcia w opuszczonym dniu lub u asystenta odpowiedzialnego za ćwiczenia (lek. Wojciech Telec). Nieusprawiedliwiona nieobecność zobowiązuje studenta do powtórzenia całości ćwiczeń. 2. Spóźnienie powyżej 15 minut uznawane jest za nieobecność. 3. W trakcie ćwiczeń obowiązuje strój umożliwiający swobodne i nieskrępowane ćwiczenie; praktyczna nauka technik ratowniczych wymagać będzie m.in. leżenia na materacach, przekładania poszkodowanego, odgrywania roli poszkodowanego itp. 4. Zaliczenie ćwiczeń następuje w formie pisemnej (sprawdzian wiedzy w formie testu wielokrotnego wyboru z pytaniami otwartymi) oraz na podstawie sprawdzianu praktycznego – symulowany scenariusz ratowniczy do zaliczenia w zespołach 3-osobowych. 5. W ostatnim dniu zajęć (piątek) ze względu na ograniczenia czasowe nie jest możliwe poprawianie nie zaliczonego testu końcowego. Osoby, które nie zaliczyły zajęć zobowiązane są do ustalenia terminu zaliczenia z lek. Wojciechem Telcem. 6. Ze względu na obowiązujące ograniczenia związane z liczebnością grup w trakcie ćwiczeń, zmiana grupy studenckiej i terminu odbywania zajęć przez studentów jest możliwa tylko i wyłącznie w sytuacji choroby i wyjątkowych zdarzeń losowych udokumentowanych odpowiednim zaświadczeniem. Wyjątek stanowią studenci z indywidualnym tokiem studiów – we wszystkich ww. przypadkach konieczny jest kontakt zainteresowanych studentów z osobą odpowiedzialną za zajęcia (dr Magdalena Witt) w najszybszym możliwym terminie. 7. W przypadku niezaliczenia zajęć w pierwszym terminie, możliwe są tylko 2 kolejne poprawki w ZRiMK 8. Życzymy ciekawych i owocnych ćwiczeń w Zakładzie Ratownictwa i Medycyny Katastrof. PROGRAM ZAJĘĆ: Poniedziałek 08.00 –08.10 8.10 – 10.30 Powitanie studentów, przedstawienie asystentów, zapoznanie z regulaminem zajęć, przedstawienie tematyki zajęć i zasad zaliczenia ćwiczeń. Zalecana bibliografia. ĆWICZENIA W PODGRUPACH 1. Ocena poszkodowanego – postępowanie wstępne, badanie przedmiotowe ABCDE, badanie urazowe. 2. Podstawowe pozycje i manewry – pozycja bezpieczna, techniki obracania i przekładania poszkodowanego. 3. Zapoznanie z zestawem sprzętu tzw. PSP – R1, PSP – R0 itp. 4. Zasady użycia kołnierza szyjnego – wskazania, przeciwwskazania oraz technika użycia. 11.00 – 13.00 1. Proste scenariusze – ćwiczenia przedstawionych powyżej umiejętności z włączeniem elementów zestawu KPP (tlenoterapia, kołnierz szyjny, folia termoizolacyjna). Wtorek 8.10– 09.30 Wypadek pojedynczy, mnogi , masowy, segregacja 8.30- 12.00 ĆWICZENIA W PODGRUPACH 1. Zasady postępowania podczas wypadku komunikacyjnego – ocena miejsca zdarzenia. 2. Ocena poszkodowanego w pojeździe oraz decyzja o wykonaniu i technika wykonania szybkiej ewakuacji poszkodowanego z pojazdu (manewr Rauteka). Zastosowanie kamizelki KED. 3. Zasady unieruchamiania poszkodowanego stojącego, w pojeździe, po urazie miednicy. 4. Postępowanie z poszkodowanym w kasku. 12.00 – 13.00 1. Scenariusze ćwiczeniowe wykorzystujące dotychczas zademonstrowane umiejętności. Środa 8.00 – 13.00 ĆWICZENIA W GRUPACH (+ 2 PRZERWY PO 15 MINUT) 1. Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych – ćwiczenia na manekinach i preparatach. 2. Zasady tlenoterapii i wentylacji poszkodowanego. 3. Ćwiczenia na symulowanych scenariuszach z użyciem dotychczas przedstawionych wiadomości. Czwartek 8.00 – 10.30 ĆWICZENIA W PODGRUPACH 1. Zapewnienie dostępu doszpikowego w postępowaniu przedszpitalnym. 2. Odma prężna – rozpoznanie i przedszpitalne leczenie odmy prężnej – ćwiczenia na manekinach. 11.00 – 13.00 1. Przedszpitalne postępowanie w: krwotoku, oparzeniach, obrażeniach kończyn, obrażeniach brzucha, miednicy, klatki piersiowej, głowy; unieruchamianie złamań, skręceń, zwichnięć, opatrywanie ran. 2. Powtórzenie wiadomości – ćwiczenia na symulowanych scenariuszach Piątek 8.00 – 9.30 Organizacja zabezpieczenia medycznego w wypadkach masowych i katastrofach 9.30-11.00 ĆWICZENIA W PODGRUPACH 1. Użycie deski ortopedycznej – podstawowe techniki unieruchamiania i transportu na desce. 2. Ćwiczenia na symulowanych scenariuszach z użyciem nowo nabytych umiejętności. 11.30 – 13.00 TEST TEORETYCZNY I PRAKTYCZNY. ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: 1. Znajomość anatomii i fizjologii człowieka. 2. Posiadanie wiadomości z zakresu pierwszej pomocy (BLS) oraz patofizjologii stanów zagrożenia życia. 3. Znajomość wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji. Przygotowanie do zajęć: 1. Student przygotowuje się do zajęć samodzielnie na podstawie przedstawionej literatury oraz wiedzy nabytej w toku studiów. Wymagania końcowe: Student powinien opanować wiedzę zdobytą na zajęciach i znajdującą się w literaturze przedmiotu. 14.Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny 1. W czasie zajęć student poddawany jest ocenie ciągłej w zakresie: znajomości materiału, zaangażowania w realizację zajęć, umiejętności pracy zespołowej, nabywania nowych wiadomości i prawidłowego wykonywania procedur medycznych. 2. Warunkiem zaliczenia jest obecność i przygotowanie do wszystkich zajęć potwierdzone podpisem na liście obecności oraz zaliczenia jest zaliczenie testu wiedzy oraz testu umiejętności praktycznych (scenki). 15.Literatura: Zalecana literatura: 1. Paul Atkinson, Richard Kendall, Lee van Rensburg, Medycyna Ratunkowa an illustrated colourtext; Urban&Partner Wrocław 2012 2.Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8.09.2006 (Dz.U. z 2006r Nr 191, poz.1410) z późniejszymi zmianami. 3. Mackway-Jones K., Marsden J., Windle J.: Triage – ratunkowa segregacja medyczna, wydanie I polskie pod red. J. Jakubaszki, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2012 4. Zawadzki A., Medycyna ratunkowa i katastrof. Wyd Lekarskie PZWL,2007 5. Briggs S., Wczesne postępowanie medyczne w katastrofach. Wyd Lekarskie PZWL,2007 6. 7. 8. Tomasz Hryniewiecki, red.; Stany nagłe, wyd.3; Medical Tribune Polska, 2014 NAEMT i wsp.; PHTLS Prehospital Trauma Life Support, Mosby/JEMS, 2010 John Emory Campbell; Basic Trauma Life Support dla paramedyków i ratowników medycznych (BTLS); Medycyna Praktyczna, 2006 16.Studenckie koło naukowe 1. AKADEMICKA SPOŁECZNOŚĆ RATOWNICTWA I MEDYCYNY KATASTROF (ASRiMK) ul. Rokietnicka 6 ; 60-806 Poznań; (DS Aspirynka), pokój nr 2; [email protected] 2. Studenckie Koło Naukowe Ratownictwa Pediatrycznego; Marcin Rybakowski; [email protected] 17.Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora dr n. med. Magdalena Witt 18.Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych)