Pobierz całą kartę zawodu

Elektromonter (elektryk) zakładowy
741207
Inna nazwa zawodu: elektryk, monter elektryk
Zadania i czynności
Elektromonter odpowiedzialny jest za montaż i naprawę instalacji elektrycznych oraz
współpracujących z nią urządzeń. Jego zadaniem jest również prawidłowe wykonanie
instalacji i zabezpieczenie przewodów elektrycznych oraz naprawa i konserwacja
maszyn.
W zawodzie elektromontera występuje wielość specjalności. Istnieje zawód
elektromontera: urządzeń sygnalizacyjnych, urządzeń rozdzielczych i stacyjnych,
urządzeń oświetleniowych teatru, filmu i telewizji, układów pomiarowych i automatyki
zabezpieczeniowej, układów automatyki przemysłowej, transformatorów,
telekomunikacyjnych urządzeń zasilających, taboru szynowego, tablic rozdzielczych,
stacji trakcyjnych, reklam świetlnych, maszyn i urządzeń górnictwa podziemnego i
odkrywkowego, maszyn elektrycznych, instalacji maszyn i urządzeń technicznych,
instalacji elektrycznych, dźwigów osobowych, akumulatorów i baterii. Ponadto może
pracować również w charakterze elektromontera okrętowego, lotniczego, elektryka
zakładowego, czy w końcu elektromontera samochodowego.
Wszystkie te specjalności różni głównie miejsce wykonywania pracy oraz rodzaj
obsługiwanych maszyn i urządzeń. Elektromonterzy mogą być zatrudniani w zakładach
produkujących urządzenia elektryczne i elementy sieci elektrycznych zasilających,
alarmowych, czy też automatyki przemysłowej. Tutaj ich praca polega na montowaniu
elementów i podzespołów, które składają się na wyrób końcowy. Innym miejscem pracy
osób o kwalifikacjach elektromontera są przedsiębiorstwa usługowe. W tych zakładach
elektromonterzy wykonują wewnętrzne i zewnętrzne instalacje zasilające budynki. Do
typowych wykonywanych przez nich zadań, należy prawidłowe położenie i
zabezpieczenie przewodów elektrycznych, wykonanie połączeń, uruchomienie
instalacji i współpracujących z nią urządzeń. Elektromonter przygotowuje także
odpowiednie kanały, wywierca otwory w stropach i ścianach, wykonuje wykopy do
położenia instalacji podziemnych. Do tego celu często wykorzystuje taki sprzęt jak:
koparki, podnośniki, wiertarki, bruzdownice. Praca elektromontera nie kończy się w
momencie wykonania instalacji, gdyż zajmuje się on następnie ich konserwacją i
remontem. Do specjalistycznych prac wykonywanych przez elektromonterów, należy
instalacja dźwigów, reklam świetlnych, oświetlenia teatru, filmu, czy telewizji. Inni
elektromonterzy budują linie napowietrzne i kablowe niskiego, średniego, wysokiego
napięcia, stacje rozdzielcze i transformatorowe.
W pracy elektromonter opiera się na projekcie instalacji elektrycznej, zgodnie z którym
wyznacza przebieg instalacji i dobiera odpowiednie materiały przewodzące.
Wymagania psychologiczne
Elektromonter powinien umieć współdziałać z innymi ludźmi, ponieważ od tego zależy
sprawność wykonania pracy przez zespół, w którym pracuje. Jednocześnie w tym
zawodzie liczy się umiejętność pracy indywidualnej, gdyż niektóre zadania
elektromonter wykonuje samodzielnie. Przydaje się poza tym zdolność koncentracji
uwagi, a także dobra pamięć (zwłaszcza jeśli chodzi o pracę przy skomplikowanych
układach sieci elektrycznej). Ważna jest też łatwość podporządkowania się osobom
kierującym jego pracą. Każdy, kto podejmuje pracę w tym zawodzie powinien być
świadomy, że bardzo ważne jest poczucie odpowiedzialności za wykonywane
czynności. Niedbałość w wykonaniu napraw lub dokonaniu pomiarów, spowodować
może poważne straty materialne i narazić na niebezpieczeństwo obsługujących
urządzenia, a nawet może dojść do narażenia czyjegoś życia. Sam pracownik podczas
wykonywania pracy również naraża własne zdrowie i życie, dlatego też elektromontera
powinna cechować szczególna dyscyplina, dokładność i skrupulatność w wykonywaniu
zadań. Charakterystyczne dla tego typu pracy są zainteresowania techniczne (wiążą
się one z umiejętnością posługiwania się różnego typu narzędziami oraz umiejętnością
czytania rysunków technicznych). Elektromonter powinien także znać zagadnienia
związane z fizyką i matematyką.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca elektromontera należy do ciężkich prac fizycznych. Wymaga ona często
ręcznego przenoszenia różnych materiałów (samo okablowanie w przypadku
elektromontera sieci elektrycznych może ważyć kilkadziesiąt kilogramów). Jej specyfiką
jest wykonywanie przez elektromontera prac w ciągłym ruchu (chodząc, wspinając się,
podnosząc), a wielu w pozycji wymuszonej. Z tego powodu niezbędna jest w tym
zawodzie wysoka ogólna wydolność organizmu. Elektromontera pracującego na
wysokości bezwzględnie musi cechować również duża sprawność narządów
równowagi, nie może on w żadnym wypadku mieć lęku wysokości.
Do niezbędnych sprawności w tym zawodzie zaliczyć należy koordynację
wzrokowo-ruchową, tzn. umiejętność równoczesnego współdziałania narządów wzroku i
ruchu. W tym zawodzie przydaje się również zdolność dobrego widzenia (widzenie
barw, ostrość wzroku, widzenie po zmroku), jednakże dopuszcza się do tej pracy osoby
o wadach wzroku poddających się korekcji. Elektromonter powinien także mieć dobrą
koordynację wzrokowo – ruchową oraz sprawny zmysł równowagi, dobry słuch i węch.
Ważna jest też duża sprawność układu mięśniowego, układu kostno-stawowego i dobra
sprawność narządu dotyku.
Istnieje wiele przeciwwskazań do podjęcia pracy na stanowisku elektromontera. Są to
przede wszystkim: brak widzenia obuocznego (wyklucza m.in. pracę przy aparaturze
kontrolno-pomiarowej), nieprawidłowe widzenie barw zasadniczych (różnokolorowe
przewody), zaburzenia węchu (zapach izolacji przy zwarciu), zaburzenia równowagi i
świadomości (praca z prądem, przy aparaturze), padaczka.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Osoba ubiegająca się o pracę na stanowisku elektromontera, musi legitymować się
wykształceniem zasadniczym zawodowym. Preferowanymi kandydatami na to
stanowisko są osoby o kierunkowym wykształceniu i praktyce w zawodzie. Pracę w tym
zawodzie znajdują poza tym osoby posiadające tytuł czeladnika bądź mistrza w
zawodzie. Tytuły te można zdobyć zdając egzamin przed Państwową Komisją
Egzaminacyjną m.in. przy Zakładzie Doskonalenia Zawodowego i Izbie Rzemieślniczej.
Podejmujący pracę w zawodzie elektromontera jest obowiązkowo szkolony w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy. Poza podstawowymi badaniami lekarskimi,
obowiązkowo trzeba przejść badanie okulistyczne, neurologiczne (dopuszczające do
pracy na wysokościach) oraz laryngologiczne. Praca elektromontera jest ciężka
fizycznie, dlatego też ten zawód najczęściej wybierany jest przez mężczyzn.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
W omawianym zawodzie możliwości awansu są raczej ograniczone. Elektromonter o
wieloletniej praktyce w zawodzie może zostać brygadzistą. Z pewnością większe
szanse podwyższenia swej pozycji zawodowej mają osoby o wyższych kwalifikacjach.
Szansę taką stwarza szeroka oferta szkół proponujących kształcenie w technikach, jak i
różnego rodzaju formach kursowych.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Nie ma ograniczeń wiekowych w podjęciu pracy w zawodzie elektromontera, ale w
przypadku niektórych specjalności np. związanych z wykonywaniem prac
wysokościowych, preferowane są osoby do 50 roku życia. Osoby, które miały przerwę
powyżej pięciu lat w wykonywaniu pracy elektromontera, muszą odbyć szkolenie
zawodowe SEP kategorii E. Wymogiem bezwzględnym jest spełnienie wszystkich
warunków zdrowotnych i fizycznych. Praktycznie nie ma też górnej granicy wieku, która
wyznaczałaby podjęcie nauki w tym zawodzie. Ograniczenia takie nie są stawiane
uczestnikom szkoleń na kursach prowadzonych przez różne instytucje szkolące (np.
Zakłady Doskonalenia Zawodowego i Izby Rzemieślnicze), które umożliwiają zdobycie
tytułu czeladnika lub mistrza.
Możliwości zatrudnienia oraz płace
Zawód elektromontera jest zawodem często spotykanym. Osoby o takich
kwalifikacjach mają możliwość znalezienia pracy w firmach prywatnych i państwowych
w sektorze przemysłu, budownictwa i usług. Możliwe jest też samozatrudnienie.
Na koniec 2007 roku w grupie elektromonterów liczba osób bezrobotnych
zarejestrowanych w urzędach pracy wynosiła 2416 osób.
W poszczególnych województwach sytuacja ta kształtowała się następująco:
Dolnośląskie 164
Kujawsko – Pomorskie133
Lubelskie 166
Lubuskie 60
Łódzkie 98
Małopolskie 194
Mazowieckie 241
Opolskie25
Podkarpackie183
Podlaskie 83
Pomorskie126
Śląskie 419
Świętokrzyskie249
Warmińsko –Mazurskie 33
Wielkopolskie149
Zachodniopomorskie `93
W 2007 roku liczba ofert pracy zgłoszonych dla grupy elektromonterów wynosiła 16.
W poszczególnych województwach sytuacja ta kształtowała się następująco:
Dolnośląskie 0
Kujawsko – Pomorskie1
Lubelskie 0
Lubuskie 0
Łódzkie 0
Małopolskie 0
Mazowieckie 3
Opolskie0
Podkarpackie0
Podlaskie 0
Pomorskie2
Śląskie 4
Świętokrzyskie0
Warmińsko –Mazurskie 0
Wielkopolskie1
Zachodniopomorskie 5
Płace na stanowisku elektromontera różnią się w zależności od charakteru
wykonywanej pracy (np. elektromonter urządzeń sygnalizacyjnych będzie otrzymywał
inne wynagrodzenie, niż elektromonter okrętowy czy pracujący w kopalni). Innymi
zmiennymi są także staż pracy i doświadczenie zawodowe.
Płace na tym stanowisku mieszczą się w przedziale od 2787 zł brutto do 3682 zł brutto
miesięcznie.
Zawody pokrewne
Technik elektryk
Inżynier elektryk
Elektromechanik
Elektroenergetyk
Elektryk
Monter instalacjielektrycznych
Monter elektryk
Polecana literatura
Paca zbiorowa „Poradnik montera elektryka” Tom I, wyd. Naukowo-Techniczne
(Warszawa) 2007
Czasopisma:
„Energetyka” – Naukowo techniczny miesięcznik SEP
„Instalacje” – kwartalnik Wydawnictwo Bud-Media” Sp. z o.o.
„Automatyka Ektroenergetyczna” – kwartalnik Komitetu Automatyki
Elektroenergetycznej Stowarzyszenie Elektryków Polskich
„Informacje o Normach i Przepisach Elektrycznych (INPE)” – miesięcznik
Stowarzyszenie Elektryków Polskich
Ważniejsze adresy
Stowarzyszenie Elektryków Polskich SEP
Warszawa, ul. Świętokrzyska 14
www.sep.com.pl
Naczelna Organizacja Techniczna NOT
Warszawa, ul Czackiego 3/5
www.not.org.pl