1. Lista tematów do części ustnej egzaminu

LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ
EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO
W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
I LITERATURA
1. Katastrofizm w literaturze XX wieku. Przedstaw jego wyróżniki,
analizując wybrane utwory poetyckie.
2. Różne nawiązania do motywu ars poetica. Przedstaw je, porównując
wybrane utwory poetyckie różnych autorów.
3. Literackie ujęcia psychomachii. Omów zagadnienie na przykładach
tekstów pochodzących z różnych epok.
4. Parodia jako środek artystycznego wyrazu w utworze literackim. Omów
to zjawisko na wybranych przykładach.
5. Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem,
odwołując się do wybranych powieści XIX i XX wieku.
6. Poetyka konceptu w literaturze barokowej i jej kontynuacja w utworach
literackich współczesności. Omów problem na wybranych przykładach.
7. Funkcjonowanie form wypowiedzi pisemnej (np. recenzji, przemówień,
monologu) w poezji. Przedstaw problem na wybranych przykładach
literackich z dwóch epok.
8. Odczytanie dramatu jako tekstu kultury, zawierającego informacje o
konwencji teatralnej epoki. Przedstaw problem na wybranych
przykładach.
9. Rola lektur w kształtowaniu postaci literackich. Przedstaw na wybranych
przykładach.
10.Objaśnij funkcję konwencji onirycznej w kreowaniu świata
przedstawionego, analizując wybrane przykłady z różnych epok.
11.W jaki sposób kreowany jest świat w epice? – narracja trzecioosobowa,
pierwszoosobowa, inne. Omów wybrane przykłady.
12.Przedstaw, na wybranych przykładach, bogactwo oraz różnorodność
formy i problematyki publicystyki polskiego renesansu.
13.Omów funkcję retrospekcji w dziełach literackich wybranych epok.
14.Programowy spór pokoleń literackich od romantyzmu do współczesności.
Określ jego charakter, odwołując się do wybranych utworów.
15.Motywy klasyczne w poezji polskiej. Omów ich funkcje na podstawie
wybranych przykładów literackich.
16.Świat techniki w powieściach fantastycznonaukowych Stanisława Lema.
Omów jego obraz i funkcje na wybranych przykładach.
17.Wzorce osobowe średniowiecza. Przedstaw sposoby ich kreowania i
funkcje w wybranych utworach literatury średniowiecza.
1
18.Analizując wybrane teksty prozatorskie, określ cechy i funkcje
behawiorystycznego sposobu przedstawiania bohatera literackiego.
19.Ewolucja ballady od Mickiewicza do Leśmiana. Zreferuj temat,
odwołując się do wybranych utworów.
20.Omów zagadnienie ludzi „wykluczonych” w oparciu o przykłady dzieł
literackich XIX i początku XX wieku.
21.Rola neologizmu w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów
zagadnienie na podstawie wybranych tekstów poetyckich.
22.Porównaj sposób przedstawiania problematyki moralnej i egzystencjalnej
w wybranych utworach M. Gogola i F. Dostojewskiego.
23.Bunt i pokora jako sposoby zachowania człowieka wobec Boga.
Przedstaw je i określ ich konsekwencje dla ludzkiego istnienia, odwołując
się do literatury współczesnej.
24.Określ zasady etyki Conradowskiej i konsekwencje jej przyjęcia w życiu
człowieka. Omów problem, odwołując się do jednej powieści Józefa
Conrada Korzeniowskiego i wybranego utworu z literatury okresu wojny i
okupacji.
25.Człowiek w obliczu cierpienia. Przedstaw problem, odwołując się do
przykładów z literatury antycznej i wojennej.
26.Ewolucja postaw patriotycznych ukazanych w literaturze polskiej XIX
wieku. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
25.Różne sposoby kreowania opisów przyrody w literaturze. Scharakteryzuj
je na przykładach wybranych powieści.
26.Różne sposoby wykorzystania motywu samobójstwa w tekstach
literackich. Przedstaw problem i określ funkcję tego motywu na
przykładach z trzech różnych epok literackich.
27.Literackie obrazy Paryża. Omów temat na wybranych przykładach.
28.Marzyciele i idealiści na kartach polskiej literatury XIX wieku. Przedstaw
temat, odwołując się do wybranych przykładów.
29.Relacje polsko-żydowskie ukazane w literaturze współczesnej. Przedstaw
różne formy tych relacji na wybranych przykładach.
30.Miłość – błogosławieństwo czy przekleństwo? Przedstaw rozstrzygnięcie
tego dylematu na przykładach wybranych utworów z różnych epok.
31.Bóg i natura w poezji Jana Kochanowskiego. Omów zagadnienie na
podstawie wybranych utworów.
32.Poezja jako przekleństwo. Omów zagadnienie, odwołując się do utworów
doby romantyzmu i pozytywizmu.
33.Odwołując się do wybranych utworów literackich, przedstaw różne
sposoby mówienia o samotności.
34.Obraz zaświatów w literaturze. Przedstaw zagadnienie na przykładach
utworów z różnych epok.
35.Motywy autobiograficzne w literaturze. Przedstaw temat w odniesieniu do
wybranych utworów różnych epok.
2
36.Pojedynek jako motyw literacki. Omów zagadnienie, odwołując się do
wybranych utworów.
37.Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Zanalizuj różne sposoby
funkcjonowania tego motywu w literaturze.
38.Filozofia franciszkańska w twórczości poetów różnych epok. Omów
temat na wybranych przykładach.
39.Apokalipsa przeczuwana i apokalipsa spełniona. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach literackich.
40.Etos rycerski w literaturze antycznej i średniowiecza. Przedstaw
zagadnienie na podstawie wybranych dzieł.
41.Motyw teatru świata i jego funkcje. Omów problem na wybranych
przykładach literackich z różnych epok.
42.Sens ludzkiego cierpienia. Omów zagadnienie na podstawie dzieł
literatury antycznej i średniowiecznej.
43.Obraz wsi polskiej w literaturze renesansu i Młodej Polski. Przedstaw
sposoby ich kreowania i funkcję w wybranych utworach literackich.
44.Motyw szaleństwa w utworach Szekspira i literaturze romantycznej.
Porównaj i scharakteryzuj ten motyw, odwołując się do wybranych
utworów.
45.Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje w wybranych
utworach literackich.
46.Człowiek wobec zbrodni i kary. Wykorzystując wybrane przykłady z
różnych epok, przedstaw problematykę moralną ukazaną w utworach
literackich.
47.Praca miernikiem wartości człowieka. Przedstaw swoje refleksje na ten
temat w oparciu o przykłady literackie z różnych epok.
48.Portret matki w literaturze. Omów zagadnienie na przykładach literackich
z różnych epok.
49.Człowiek w poszukiwaniu szczęścia. Omów temat, odwołując się do
tekstów literackich antyku i renesansu.
50.Portrety małżonków w literaturze. Przedstaw ich różnorodność w
odniesieniu do dzieł z różnych epok.
51.Współczesny erotyk. Przeanalizuj wybrane przykłady XX-wiecznej poezji
miłosnej w kontekście tradycji.
52.Ideał mężczyzny w literaturze średniowiecza i renesansu. Przedstaw jego
ewolucję na wybranych przykładach.
3
II ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1. Grupa Laokoona w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych
przykładach.
2. Pokolenie Kolumbów w komentarzu literackim i filmowym. Omów
podobieństwa i różnice w sposobie przedstawienia.
3. Autoportret w literaturze i sztukach plastycznych. Omów sposoby kreacji
„ja” artysty, analizując wybrane teksty kultury.
4. Porównaj środki wyrazu filmu i teatru telewizji, analizując adaptacje
wybranego utworu literackiego.
5. Motywy secesyjne w utworach poetów młodopolskich. Omów problem
na wybranych przykładach.
6. Rola karykatury w literaturze i sztuce. Rozważ problem na wybranych
tekstach kultury.
7. Miłość dworna w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się
do literatury i sztuki średniowiecza.
8. Czemu ma służyć rehabilitacja brzydoty w literaturze i sztuce
współczesnej? Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach.
9. Topos ogrodu w literaturze i malarstwie barokowym. Przedstaw różne
sposoby jego wykorzystania, analizując wybrane dzieła sztuki.
10. Różne formy tworzenia kolorytu lokalnego w literaturze i malarstwie.
Przedstaw je, odwołując się do wybranych przykładów.
11. Motywy antyczne i biblijne w literaturze i sztuce romantyzmu i
współczesności. Omów na wybranych przykładach.
12. Portrety artystów w literaturze i sztuce romantyzmu i Młodej Polski.
Omów na wybranych przykładach.
13. Motyw Apolla w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, odwołując się
do wybranych dzieł literackich i malarskich.
14. Motyw wsi w literaturze i sztuce. Omów na wybranych przykładach.
15. Różne funkcje wykorzystania motywu faustycznego w filmie i
współczesnej literaturze.
16. Różne sposoby wykorzystywania motywu burzy w literaturze i
malarstwie romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł.
17. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych.
Przedstaw je w oparciu o analizę wybranych dzieł.
18. Wyobrażenia zaświatów w świecie mitów greckich, „Boskiej komedii”
Dantego i w malarstwie. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych
dzieł.
19. Bohaterowie mitologii chińskiej. Omów na podstawie wybranych
przykładów z literatury i sztuki.
20. Awangardowość sztuki dwudziestolecia międzywojennego. Określ jej
charakter, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.
4
21. Motyw piekła. Omów sposoby przedstawiania oraz funkcje motywu w
wybranych dziełach literackich i malarskich.
22. Różnorodne ujęcie motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw
na wybranych przykładach.
23. Motyw raju. Przedstaw jego realizację na wybranych przykładach z
literatury i malarstwa.
24. Motyw choroby psychicznej w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
25. Holokaust w literaturze, malarstwie i filmie. Przeanalizuj przedstawienie
problematyki zagłady narodu żydowskiego w różnych dziedzinach sztuki.
26. Folklor jako inspiracja pisarzy i malarzy różnych epok. Omów
zagadnienie na przykładzie wybranych dzieł literackich i malarskich.
27. Funkcjonowanie motywu śmierci w literaturze i sztuce średniowiecza
oraz baroku. Przedstaw na wybranych przykładach.
28. Ideał kobiecego piękna w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, odwołując
się do wybranych dzieł.
29. Wpływ kultury masowej na literaturę i sztukę XX wieku. Omów
zagadnienie na przykładach wybranych tekstów kultury.
30. Impresjonistyczne pejzaże. Przedstaw temat na przykładzie literatury i
sztuki modernistycznej.
5
III JĘZYK
1. Przysłowia, aforyzmy (sentencje) i ich funkcje w utworach literackich.
Omów na wybranych przykładach.
2. Język potoczny w funkcji poetyckiej. Dokonaj analizy środków
językowych i ich funkcji w wybranych wierszach poetów współczesnych.
3. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jak
mają się tytuły czasopism i artykułów do ich zawartości.
4. Funkcja aluzji literackiej w tytułach artykułów prasowych. Omów na
wybranych przykładach.
5. Stylizacja biblijna i jej funkcje w utworach różnych epok. Zaprezentuj na
wybranych przykładach.
6. Funkcje dialektyzacji i archaizacji w literaturze. Omów na wybranych
przykładach.
7. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o
zebrany materiał językowy.
8. „Muzyka jest dla mnie czymś więcej niż tylko muzyką” (R. Marley)
Omów poetyckie znaczenie tekstów piosenek wybranego artysty.
9. Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Przedstaw je
na wybranych przykładach.
10.Zapożyczenia językowe jako świadectwo dialogu kultury europejskiej z
polską. Omów zjawisko i jego uwarunkowania kulturowe na wybranych
przykładach.
6