pobierz
Transkrypt
pobierz
W poszukiwaniu nowych propozycji metodycznych Opracowała Małgorzata Niewiadomska Gorzów Wlkp., 26 sierpnia 2016 Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 • Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. • Rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach. • Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości. • Podniesienie jakości kształcenia zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych poprzez angażowanie pracodawców w proces dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 Kierunki realizacji zadań z zakresu nadzoru pedagogicznego obejmują: w zakresie kontroli: • w publicznych szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych: „Prawidłowość organizacji i funkcjonowania biblioteki szkolnej.” w zakresie ewaluacji: • Ewaluacje problemowe (60% wszystkich ewaluacji w r. szk.): • „Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne”; • „Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji”. Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 Ewaluacje problemowe w zakresie wybranym przez kuratora oświaty na podstawie wniosków z nadzoru pedagogicznego (40% wszystkich ewaluacji w roku szkolnym). • W roku szkolnym 2016/2017 monitorowanie będzie obejmowało: • „Sposób realizacji zadań z zakresu upowszechniania czytelnictwa, rozwijania kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży w szkole podstawowej i gimnazjum”. Wyniki egzaminu maturalnego 2016 Rekomendacje metodyczne Zdawalność oraz średnie wyniki procentowe na poziomie podstawowym Obszar Zdawalność % Średni wynik % Lubuskie 98 56,69 Wielkopolskie 98 57,48 Zachodniopom. 97 55,86 Okręg 98 56,95 Kraj 98 59 Średnie wyniki procentowe na poziomie rozszerzonym Obszar Średni wynik % Lubuskie 53 55 Wielkopolskie Zachodniopomorskie 55 Okręg 54,9 Kraj 61 Arkusz 2016 Czytanie ze zrozumieniem • O „Lalce” na podstawie: Stanisław Falkowski, Paweł Stępień, Ciężkie norwidy, czyli subiektywny przewodnik po literaturze polskiej, Warszawa 2009. • Pisany język mówiony na podstawie: Mariusz Herma, Pisany język mówiony, „Niezbędnik Inteligenta” 2012, nr 11. • Język w internecie – nowa forma oralności (język zapisany) na podstawie: Dorota Zdunkiewicz-Jedynak, Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008. Arkusz 2016 Wypracowanie Temat 1. Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do fragmentu Dziadów cz. IV Adama Mickiewicza i do innych tekstów kultury. Temat 2. Zinterpretuj podany utwór (Z. Herbert Dałem słowo) . Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 1. 1 • Czy na każde z poniższych pytań można znaleźć odpowiedź w pierwszym akapicie tekstu S. Falkowskiego i P. Stępnia? Podkreśl TAK, jeśli można znaleźć odpowiedź, albo NIE – jeśli nie można. • Uczeń odczytuje sens całego tekstu […] oraz wydzielonych […] fragmentów, potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości; formułuje pytania do tekstu (szkoła podstawowa). Rekomendacje • Po przeczytaniu tekstu uczniowie układają pytania do poszczególnych akapitów. Na jakie pytanie/pytania odpowiada akapit jako całość? Na jakie pytania szczegółowe znajdujemy w nim odpowiedź? • Układanie planu tekstu. • Czytanie tekstu rozczłonkowanego (tekst pocięty na fragmenty), odtwarzanie porządku tekstu, uzasadnianie proponowanej kolejności fragmentów. • Wyjaśnianie tematycznych i formalnych zależności między częściami tekstu. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 1. 4 • Ostatni akapit rozpoczyna się zdaniem: Sam stary subiekt jednak umrze, nie doczekawszy spełnienia żadnego ze swoich marzeń. Na podstawie znajomości całej powieści wymień dwa marzenia, których spełnienia Rzecki nie doczekał. • Zdający zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela. Rekomendacje • Stosowanie różnych „motywatorów” do czytania lektur „z gwiazdką”. • Przykładanie większej wagi do przygotowania uczniów do odbioru lektury. • Nie „omawianie”, lecz zgłębianie lektury, jej oswajanie, okazja do realizacji różnych zapisów podstawy programowej. • „Dyskutowanie” z lekturą, jej bohaterami, np. polemika z poglądami Starskiego lub Szumana na temat małżeństwa. • Spojrzenie na lekturę poprzez konteksty, zwłaszcza współczesne. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 1. 7 • Napisz streszczenie tekstu liczące 40–60 słów. • Zdający: wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje jego logicznego streszczenia; wykonuje różne działania na tekście cudzym ([…] streszcza […]). Rekomendacje • Żeby nauczyć się streszczać, trzeba… • Streszczać nie tylko teksty obecne w testach. • Działania wspierające: różne działania na cudzym tekście, np. parafrazowanie, skracanie, podkreślanie słów - kluczy, wyodrębnianie głównej myśli. Uczenie streszczania z konsekwentnym stosowaniem kryteriów oceny streszczenia (o czym mówi tekst, co na ten temat w nim powiedziano, liczba słów, spójność i logika). Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 2.2 • Do jakiego związku frazeologicznego autor tekstu 1. nawiązał we fragmencie: Aż samo ciśnie się na klawiaturę […]. Zapisz ten związek, jego znaczenie oraz funkcję wskazanej wyżej innowacji językowej. • Zdający rozpoznaje funkcję zastosowanych w tekście środków językowych. Rekomendacje • Warunek wykonania zadania – znajomość właściwego frazeologizmu. • Wykorzystujmy pracę z każdym tekstem jako okazję do wzbogacenia zasobu językowego uczniów, podniesienia ich sprawności językowej w różnych zakresach, np.: objaśnianie znaczeń trudniejszych słów i sformułowań, w tym znajdujących się w poleceniach, także na podstawie budowy słowotwórczej, odczytywanie słów i sformułowań użytych w funkcji metaforycznej. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 2.3 • W którym tekście – 1. czy 2. – zauważyć można osobisty stosunek autora lub autorki do opisywanego zjawiska językowego? Uzasadnij odpowiedź, podając dwie cechy wybranego tekstu. • Zdający wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu. Rekomendacje • Odczytywanie różnych intencji autorskich (np. aprobata, krytyka, różne nastawienie emocjonalne i in.) nie tylko w tekstach z testów. • Łączenie intencji z funkcjami tekstu i podporządkowanymi im środkami językowymi. • Częstsze czytanie z uczniami tekstów o tematyce językoznawczej, słuchanie wypowiedzi językoznawców. • Rozpoznawanie użytych w tekście zabiegów i środków stylistycznych i językowych oraz określanie ich funkcji. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 2.4 • W tekście 1. pojawia się stwierdzenie, że obrońcy języka martwią się niepotrzebnie. Na podstawie tekstu podaj argument, który potwierdza tę opinię. • Zdający odczytuje sens całego tekstu, wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym. Czytanie ze zrozumieniem Zadania trudne i umiarkowanie trudne Zad. 2.5 • Sformułuj tezę wspólną obu tekstom. • Zdający odczytuje sens całego tekstu, wyróżnia kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, wskazuje tezę (gimnazjum). Rekomendacje • odczytywanie myśli przewodniej akapitów, większych fragmentów i całości tekstu, • odnajdywanie/formułowanie tezy, wskazywanie i formułowanie argumentów i przykładów, • odtwarzanie argumentacji autora (Autor uważa, że…) • wnioskowanie na podstawie tekstu (Z tekstu wynika, że…), • polemizowanie z tezami tekstu (Jestem innego zdania niż autor. Uważam, że… Jestem o tym przekonany, ponieważ…) • wyjaśnianie tematycznych i formalnych zależności między częściami tekstu. Wypracowanie • Trudności z określeniem stanowiska adekwatnie do tematu. • Argumentacja na podstawie fragmentu niepoparta jego dokładniejszą analizą, pobieżne czytanie fragmentu. • Relacjonowanie fragmentu, czasem bez jego zrozumienia. • Płytkość, miałkość argumentacji na podstawie przywołanych tekstów kultury. • Nietrafne przywołania. • Argumentacja zastępowana streszczeniem. • Pomijanie odwołania do jednego z tekstów kultury. Ćwiczenia na lekcje, czyli wprawki do rozprawki • Sprawdzajmy, czy i jak uczeń rozumie temat rozprawki (sparafrazuj problem zawarty w temacie, napisz własnymi słowami, o co chodzi w temacie parafrazowanie, zadawanie pytań wokół problemu). • Ćwiczmy: określanie własnego stanowiska wobec problemu, konstruowanie wstępu na podstawie poczynionego rozpoznania problemu, ocenianie przykładowych wstępów i zakończeń, konfrontowanie wstępu i zakończenia tej samej pracy, szukanie w przykładowych wypracowaniach argumentów, formułowanie ich własnymi słowami, korygowanie własnego wypracowania w wybranym zakresie, np. pogłębienie argumentacji na podstawie wybranego tekstu kultury, uspójnienie wywodu, uzupełnienie wstępu lub zakończenia, próba ich skonfrontowania. • Przyjemność czytania tekstu i rozmawiania o nim jako klucz do pisania lepszych wypracowań. • Motywowanie do czytania. • Interesujące problemy poruszane na lekcjach poświęconych lekturom. • Zajmujące tematy wypracowań. • Czytanie lektury przez pryzmat współczesnych zjawisk, tekstów i kontekstów. • Sięganie po współczesne teksty kultury, o tematyce i formie bliskiej uczniowi. • Stosowanie technik motywacyjnych i aktywizowanie na każdej lekcji. Uczmy uczniów, że wstęp to… • • • • wprowadzenie w temat, zagajenie, rozpoznanie problemu, postawienie sobie pytań z nim związanych, pierwsza refleksja związana z tematem, • nie tylko postawienie tezy, • nie tylko sparafrazowanie tematu, • nie uprzedzenie [ostrzeżenie? ;-)] egzaminatora, że oto zaczynamy pisanie i że to będzie rozprawka na temat…. Uczniowie oceniają fragmenty wypracowań Oceń wartość wstępów do wypracowań, sprawdzając, czy spełniają następujące wymagania. WSTĘP POWINIEN: • wprowadzać czytelnika w problematykę, której ma dotyczyć rozwinięcie • przedstawiać stanowisko autora rozprawki wobec problemu podanego w temacie • zachęcać do lektury całego wypracowania • być rzeczowy • zawierać tezę • być efektowny Formułowanie pytań do tekstów kultury w sposób wymuszający zajęcie stanowiska i argumentację. • Czy zdanie Rzeckiego na temat ludzi – marionetek można zilustrować przykładami z powieści? Czy ty sam zgadzasz się ze zdaniem Rzeckiego na temat ludzi jako marionetek? Uzasadnij swoje stanowisko. • Czy szkoła jest zagrożeniem dla wolności i indywidualizmu? (Gombrowicz) • Zwyczajny czy niezwyczajny? Jaki jest świat przedstawiony w „Sklepach cynamonowych”? W toku ćwiczeń pamiętajmy o… • rozwijaniu umiejętności określania typu tekstu, który stanowi przedmiot rozważań, a więc: • rozpoznawaniu gatunku utworu (np. opowiadanie, nowela, powieść, esej), dominanty kompozycyjnej, typu epiki, charakteru narracji, typu narratora, stosunku narratora do przedmiotu wypowiedzi, przedstawionych zdarzeń, postaci i innych elementów świata przedstawionego, • rozpoznawaniu tematów, motywów, wątków, epizodów, toposów, obrazowania literackiego, konwencji literackiej. KONKURSY • • • • • • http://www.aktualnekonkursy.pl/konkursy-literackie.html http://www.namida.pl/?kategoria=konkursy-poetyckie http://salonliteracki.pl/portal/konkursy/18-konkursy http://literatura.wywrota.pl/konkursy.html http://www.portal-pisarski.pl/newsy/konkursy-literackie http://latarniamorska.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=8 34:konkursy-literackie&catid=50:varia&Itemid=81&lang=pl Tematy OLiJP 2016/2017 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Pozór, iluzje i sny w literaturze staropolskiej. Norwid nowoczesny. Pożyczonym piórem. Stylizacja, parodia, pastisz w powieści XIX i XX w. Dwie rewolucje Karola Irzykowskiego. Omów ten artykuł w kontekście innych wypowiedzi (publicystycznych, eseistycznych krytyczno- i historycznoliterackich) na temat relacji literatury i życia społecznego. Listy pisarzy emigracyjnych – świadectwo losu czy komentarz do twórczości? (korespondencja Jana Lechonia i Andrzeja Bobkowskiego). Zaufanie i nieufność wobec słowa w programach i praktyce poezji polskiej. Granice literatury (temat teoretycznoliteracki). „Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą...” Zasady etykiety językowej – ich stosowanie lub naruszanie w kontaktach różnych pokoleń i środowisk, w rozmaitych formach komunikacji językowej i w różnych typach przekazów (temat językoznawczy). Model inscenizacji dramatów Mrożka (temat teatrologiczny). Radiowe obrazowanie świata na przykładzie słuchowisk (temat teatrologiczny).