Ogólne zasady intertemporalne prawa procesowego pozwalają

Transkrypt

Ogólne zasady intertemporalne prawa procesowego pozwalają
id: 20150
Ogólne zasady intertemporalne prawa procesowego pozwalają stwierdzić,
że – w braku odmiennego unormowania ustawowego – nowe prawo procesowe
stosuje się do czynności procesowych dokonywanych po jego wejściu w życie. W
sprawie mającej za przedmiot wykonalność orzeczenia sądu zagranicznego
wydanie orzeczenia zagranicznego jest w aspekcie przepisów normujących tak –
tego szczególnego – postępowania pewnym faktem i dla możności ich stosowania
nie może być rozstrzygającym, kiedy ten fakt nastąpił. Jeżeli zatem prawo
procesowe wprowadza nowe – bardziej zliberalizowane – przepisy umożliwiające
stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego, to uzasadnionym jest
przyjęcie, że – w braku odmiennych zastrzeżeń w treści samych przepisów –
przepisy te mają zastosowanie od daty wejścia ich w życie niezależnie od tego
czy orzeczenie sądu zagranicznego zostało wydane po, czy też przed wejściem w
życie tych przepisów.
Postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 23 kwietnia 1998 r.
III CKN 223/98
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN T. Ereciński (przewodniczący)
SSN T. Wiśniewski
SSN T. Żyznowski (sprawozdawca)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 23 kwietnia 1998 r. sprawy z
wniosku Provinzial Feuerversicherungsanstalt der Rheinprovinz Anstalt des oeffentlichen
Rechts z udziałem Marka S. o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu niemieckiego na
skutek kasacji uczestnika postępowania na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 10
grudnia 1997 r., postanawia: oddalić kasację.
arbitraz.laszczuk.pl
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 maja 1997 r. Sąd Wojewódzki stwierdził wykonalność na
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prawomocnego wyroku Sądu Krajowego w Dusseldorfie
(R.F.N.) z dnia 14 lipca 1995 r. Nr sprawy […] oraz wydanego na mocy tego wyroku
prawomocnego postanowienia o ustaleniu kosztów tego Sądu Krajowego z dnia 7 listopada
1995 r. w wysokości 5.102,45 DM z odsetkami obciążających Marka S. – powoda w tej
sprawie.
Sąd
orzekający
a Rzeczypospolitą
Polską
przytoczył,
nie
że
została
pomiędzy
zawarta
Republiką
umowa
Federalną
międzynarodowa
Niemiec
normująca
wykonalność orzeczeń sądów niemieckich. Jednakże w rozpoznawanej sprawie ma
zastosowanie art. 1150 k.p.c w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej –
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.). Spełnione zostały - przewidziane w tym
przepisie
–
przesłanki
uzasadniające
stwierdzenie
wykonalności
orzeczenia
sądu
niemieckiego.
Zażalenie złożone przez uczestnika postępowania Marka S. zostało przez Sąd
Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem oddalone.
Wymieniony Sąd II instancji podzielił ustalenia i wnioski co do istnienia przesłanek z
art. 1150 k.p.c. uzasadniających stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu niemieckiego.
Kasację złożył uczestnik postępowania Marek S. Skarżący z powołaniem się na
podstawę kasacyjną przewidzianą w art. 3931 pkt 2 k.p.c. zarzucił naruszenie przepisów
postępowania przez niewłaściwe zastosowanie art. 1150 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym
od dnia 1 lipca 1996 r. Skarżący dowodził, że przepis art. 1150 k.p.c. w aktualnym jego
brzmieniu nie znajduje zastosowania do orzekania o wykonywaniu orzeczeń zagranicznych,
które uprawomocniły się przed wejściem w życie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie
przepisów k.p.c. Wskazując na powyższe kasator wnosił o zmianę zaskarżonego
postanowienia Sądu Apelacyjnego oraz poprzedzającego go orzeczenia Sądu Wojewódzkiego
z dnia 6 maja 1997 r. i oddalenie wniosku oraz o zasądzenie na jego rzecz należnych
kosztów postępowania.
arbitraz.laszczuk.pl
Sad Najwyższy zważył, co następuje:
Jak wynika z przytoczonego stanu sprawy i treści kasacji rozstrzygającym jest
zagadnienie
intertemporalne
związane
ze
stwierdzeniem
wykonalności
orzeczenia
zagranicznego a mianowicie czy może uzyskać wykonalność orzeczenie sądu zagranicznego,
które zostało wydane przed datą wejścia w życie ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie
Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo
upadłościowe
i
Prawo
o
postępowaniu
układowym,
Kodeksu
postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.). Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera
w tej kwestii przepisów tzw. prawa międzyczasowego. Ogólne zasady intertemporalne
prawa
procesowego
pozwalają
stwierdzić,
że
–
w
braku
odmiennego
unormowania ustawowego – nowe prawo procesowe stosuje się do czynności
procesowych dokonywanych po jego wejściu w życie. W sprawie mającej za
przedmiot wykonalność orzeczenia sądu zagranicznego wydanie orzeczenia
zagranicznego jest w aspekcie przepisów normujących tak – tego szczególnego –
postępowania pewnym faktem i dla możności ich stosowania nie może być
rozstrzygającym, kiedy ten fakt nastąpił. Jeżeli zatem prawo procesowe
wprowadza
nowe
–
bardziej
zliberalizowane
–
przepisy
umożliwiające
stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego, to uzasadnionym jest
przyjęcie, że – w braku odmiennych zastrzeżeń w treści samych przepisów –
przepisy te mają zastosowanie od daty wejścia ich w życie niezależnie od tego
czy orzeczenie sądu zagranicznego zostało wydane po, czy też przed wejściem w
życie tych przepisów. Odmiennie – jak w wypadku ogólnych zasad intertemporalnych w
prawie materialnym, które poddaje nowym przepisom jedynie zdarzenia i stosunki powstałe
po ich wejściu w życie, ogólne zasady intertemporalne prawa procesowego nie dają
dostatecznej podstawy do rozstrzygnięcia omawianej kwestii w sposób wnioskowany przez
skarżącego w kasacji tj. uznaniu, że przepis art. 1150 § 1 k.p.c. ma zastosowanie do
orzeczeń sądów zagranicznych, które zostały wydane po 1 lipca 1996 r. Takie stanowisko
wynika z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Mianowicie postanowieniem z
dnia 27 sierpnia 1975 r. w sprawie sygn. akt I CR 465/75 (OSNCP 1976, nr 7-8, poz. 170)
Sąd Najwyższy uznając angielski wyrok rozwodowy wydany dnia 24 lutego 1956 r. dokonał
tego na podstawie obowiązującego w dacie uznania art. 1146 § 1 k.p.c. W świetle art. 11501153 k.p.c. zakres kognicji postępowania o stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu
zagranicznego i w części dotyczącej nadania wyrokowi zagranicznemu klauzuli wykonalności
arbitraz.laszczuk.pl
jest ograniczony do problemów natury formalnej w tychże przepisach wskazanych. Dlatego
błędnie twierdzi skarżący w kasacji o materialnoprawnych przesłankach wykonania
orzeczenia zagranicznego. W toku tego postępowania dopuszczalne są tylko zarzuty, które
dotyczą dopuszczalności stwierdzenia wykonalności. Nie mogą
inne
zarzuty
o
charakterze
materialnoprawnym.
W
być natomiast rozważane
postępowaniu
o
stwierdzenie
wykonalności orzeczenia zagranicznego sąd bada jedynie, czy zachodzą przesłanki
przewidziane w art. 1150 k.p.c. Z powyższego wynika, że kasacja nie zawiera uzasadnionej
podstawy i dlatego podlega oddaleniu (art. 39312 k.p.c.).
Źródło: Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego
arbitraz.laszczuk.pl