Arkusz Ia poziom podstawowy z odpowiedziami

Materiały pomocnicze
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
poziom podstawowy
Czas pracy 120 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz zawiera 13 stron. Ewentualny brak należy zgłosić
przewodniczącemu zespołu nadzorującego.
2. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia.
3. Odpowiedzi trzeba zapisywać czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy każdym
zadaniu.
4. Należy pisać tylko długopisem (piórem) w kolorze niebieskim lub czarnym. Nie można
używać ołówka.
5. Nie wolno używać korektora.
6. Błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. Nie wolno poprawiać na zapisanej już treści.
Wszelkie notatki należy sporządzać tylko w brudnopisie, który nie będzie oceniany.
7. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, które można uzyskać za
jego poprawne rozwiązanie.
Życzymy powodzenia!!!!
Ogólna punktacja/ wpisuje egzaminator (nauczyciel sprawdzający pracę):
Nr zadania
Maksymalna
liczba
punktów
Uzyskana
liczba
punktów
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 Suma
1
1
1
1
1
1
5
5
23
1
17
2
2
7
3
14 16
100
W zadaniach od 1 do 6 podkreśl jedną prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 1 (1 pkt)
Trwały, sztywny podział na „my – oni” to:
a) polaryzacja.
b) konsensus.
c) zinstytucjonalizowanie.
d) socjalizacja.
Zadanie 2 (1 pkt)
Ujmowanie rzeczywistości społecznej w sposób schematyczny i uproszczony to:
a) nacjonalizm.
b) partycypacja.
c) szowinizm.
d) stereotyp.
Zadanie 3 (1 pkt)
Jednostkami zasadniczego podziału terytorialnego w Polsce są:
a) gminy.
b) gminy i powiaty.
c) województwa.
d) gminy, powiaty, województwa.
Zadanie 4 (1 pkt)
W skład Rady Ministrów wchodzą:
a) Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, przewodniczący
określonych w ustawach komitetów.
b) Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie, wiceministrowie.
c) Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, przewodniczący określonych
w ustawach komitetów.
d) Prezes Rady Ministrów, wiceprezesi Rady Ministrów, ministrowie.
Zadanie 5 (1 pkt)
Ustawy przyjmowane są większością:
a) kwalifikowaną.
b) bezwzględną.
c) zwykłą.
d) normalną.
Zadanie 6 (1 pkt)
Sejm i Senat obraduje na:
a) posiedzeniach.
b) sesjach.
c) zebraniach.
d) naradach.
Zadanie 7 (5 pkt)
Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę teorii pochodzenia państwa i jej twórcę do odpowiedniego
opisu.
2
Opis teorii pochodzenia państwa
Nazwa teorii
Twórca teorii
A) Państwo powstało w wyniku wojen i podboju
słabszych plemion przez silniejsze. Dlatego
w państwach mamy podział na rządzonych
i rządzących.
B) Państwo jest wieczne i jego pochodzenie wiąże się
z naturą człowieka, który jako istota społeczna nie
może żyć poza państwem.
C) Państwo to efekt powstania społeczeństwa
klasowego i ukształtowania się własności prywatnej.
Dlatego państwo jest narzędziem w rękach klasy
posiadającej środki produkcji.
D) Państwo powstało w wyniku umowy wolnych
jednostek a jego celem jest ochrona podstawowych
uprawnień tj: prawo do życia, wolność i własność.
E) Państwo powstało z woli Boga.
Zadanie 8 (5 pkt)
Zbadaj prawdziwość poszczególnych zdań wstawiając w miejsce kropek Prawda (P) Fałsz (F)
1) Według prawa konstytucyjnego Sejm RP może wyrazić wotum nieufności Radzie
Ministrów bądź poszczególnym ministrom ......
2) Przedstawicielem administracji samorządowej na terenie województwa jest wojewoda. .....
3) Bierne prawo wyborcze do Senatu przysługuje obywatelom Rzeczpospolitej Polskiej,
którzy mają prawo wybierania i ukończyli 21 lat. ......
4) Można łączyć mandat posła z funkcja Prezydenta RP. ......
5) Inicjatywa ustawodawcza przysługuje m.in. posłom, Senatowi, Prezydentowi RP, Radzie
Ministrów. ......
Zadanie 9
Część A (7 pkt)
Odszukaj w tekście Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997r. wymienione w tabeli zasady państwa
demokratycznego, a następnie wpisz odpowiedni artykuł oraz ustęp w miejsce kropek. (7 pkt)
Rozdział I RZECZPOSPOLITA
Art. 4.
1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
Art. 5.
Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium,
zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże
dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą
zrównoważonego rozwoju. […]
Art. 7.
Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
Art. 8.
1.Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.
3
2.Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej.
Art. 9.
Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.
Art. 10.
1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy
ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.
2. Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały.
Art. 11.
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie
polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu
wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.
2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.
Art. 12.
Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych,
organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych
dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.
Art. 13.
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich
programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu,
a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową
i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę
państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.[…]
Art. 15.
1. Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.
2. Zasadniczy podział terytorialny państwa uwzględniający więzi społeczne, gospodarcze lub
kulturowe i zapewniający jednostkom terytorialnym zdolność wykonywania zadań
publicznych określa ustawa.
Art. 16.
1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa
wspólnotę samorządową.
2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu
w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na
własną odpowiedzialność.
ZASADY:
Artykuł, ustęp
1) suwerenność narodu
.................................
2) przedstawicielstwa
.................................
3) praworządności (legalizmu)
.................................
4) prymatu konstytucji
.................................
5) trójpodziału władz
.................................
6) pluralizmu politycznego
.................................
7) decentralizacji władzy państwowej
.................................
4
Część B
Przeczytaj fragment Konstytucji RP i wykonaj zamieszczone poniżej polecenia.
Rozdział IV
SEJM I SENAT
POSŁOWIE I SENATOROWIE
Art. 104.
1. Posłowie są przedstawicielami Narodu. Nie wiążą ich instrukcje wyborców.
2. Przed rozpoczęciem sprawowania mandatu posłowie składają przed Sejmem następujące
ślubowanie:
"Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec
suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra
obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej."
Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg".
3. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.
Art. 105.
1. Poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą
w zakres sprawowania mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania, ani po jego
wygaśnięciu. Za taką działalność poseł odpowiada wyłącznie przed Sejmem, a w przypadku
naruszenia praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności sądowej tylko za
zgodą Sejmu.
2. Od dnia ogłoszenia wyników wyborów do dnia wygaśnięcia mandatu poseł nie może być
pociągnięty bez zgody Sejmu do odpowiedzialności karnej.
3. Postępowanie karne wszczęte wobec osoby przed dniem wyboru jej na posła ulega na
żądanie Sejmu zawieszeniu do czasu wygaśnięcia mandatu. W takim przypadku ulega również
zawieszeniu na ten czas bieg przedawnienia w postępowaniu karnym.
4. Poseł może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej. W takim
przypadku nie stosuje się przepisów ust. 2 i 3.
5. Poseł nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody Sejmu, z wyjątkiem ujęcia go na
gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia
prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka
Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
6. Szczegółowe zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej oraz tryb
postępowania określa ustawa.[...]
Art. 107.
1. W zakresie określonym ustawą poseł nie może prowadzić działalności gospodarczej
z osiąganiem korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego ani nabywać
tego majątku.
2. Za naruszenie zakazów, o których mowa w ust. 1, poseł, uchwałą Sejmu podjętą na wniosek
Marszałka Sejmu, może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu, który
orzeka w przedmiocie pozbawienia mandatu.
Art. 108.
Do senatorów stosuje się odpowiednio przepisy art. 103-107.
1) Podaj nazwę koncepcji mandatu, która występuje w Konstytucji RP i wyjaśnij na czym ona
polega. (3 pkt)
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
............................................................................................................................ ..........................
......................................................................................................................................................
5
2) Wymień rodzaje immunitetu, jakie występują w cytowanym fragmencie konstytucji,
a następnie wyjaśnij, co oznaczają. Do charakterystyki każdego immunitetu podaj odpowiedni
artykuły oraz ustęp z tekstu Konstytucji. (5 pkt)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
3) Podaj po jednym argumencie za i przeciw instytucji szerokiego immunitetu
parlamentarnego. (2 pkt)
Argument za utrzymaniem szerokiego
immunitetu parlamentarnego w polskim
prawie konstytucyjnym.
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
Argument przeciw utrzymaniu szerokiego
immunitetu parlamentarnego w polskim
prawie konstytucyjnym.
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
..........................................................................
Część C
1. Wymień po dwie kompetencje Prezydenta RP w zakresie:
A) WŁADZY USTAWODAWCZEJ (2 pkt)
1) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
B) WŁADZY WYKONAWCZEJ (2 pkt)
1) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
C) WŁADZY SĄDOWNICZEJ (2 pkt)
1) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2) ..................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 10 (1 pkt)
Do podanych przykładów dobierz odpowiednią nazwę wpisując w miejsce kropek cyfrę.
Prawo jest jednym z systemów normatywnych, a jednostka może zajmować następujące
postawy wobec prawa:
1) legalistyczną.
2) konformistyczną.
3) oportunistyczną.
Przykłady postaw:
A) Jan Kowalski przestrzega norm prawnych o tyle, o ile przestrzegają je inni ludzie.
B) Adam Nowak przestrzega norm prawnych o tyle, o ile są one dla niego korzystne.
C) Marek Kowalski przestrzega norm prawnych niezależnie od czasu i miejsca.
A) .............. B) .............. C) ..............
6
Zadanie 11
Część A
W wykropkowane miejsca wpisz nazwy państw, które podpisały traktaty założycielskie
Wspólnot Europejskich: Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty
Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty ds. Wykorzystania Energii Atomowej. (3 pkt)
1) ...........................................; 2) ...........................................; 3) ...........................................;
4) ...........................................; 5) ...........................................; 6) ...........................................;
Część B
Uzupełnij tabelę wpisując odpowiednie państwo (państwa) wymienione poniżej obok roku
rozszerzenia Wspólnot Europejskich, czy Unii Europejskiej. Możesz wpisać jedną z cyfr
arabskich. (7 pkt)
Rok
Państwo/ Państwa
1973
1981
1986
1995
2004
2007
Państwa:
7) Austria, 8) Cypr, 9) Czechy, 10) Dania, 11) Estonia, 12) Finlandia, 13) Grecja, 14) Hiszpania,
15) Irlandia, 16) Litwa, 17) Łotwa, 18) Malta, 19) Polska, 20) Portugalia, 21) Szwecja, 22) Słowacja,
23) Słowenia, 24) W. Brytania, 25) Węgry, 26) Bułgaria, 27) Rumunia.
Część C
Zaznacz na zmieszczonej poniżej mapie państwa z części A i B zadania. Oznaczenia dokonaj
cyframi arabskimi. (7 pkt)
7
Zadanie 12
Uporządkuj chronologicznie wymienione w tabeli wydarzenia XX wieku, wpisując w miejsce
kropek odpowiednią cyfrę od 1 do 6. (2 pkt)
Wydarzenie
Numer
Polska wstępuje do NATO.
..........
Polska składa wniosek o członkostwo w UE.
..........
Operacja „Pustynna Burza” i wyzwolenie Kuwejtu.
..........
Zjednoczenie RFN i NRD.
..........
I Sekretarzem KC KPZR zostaje Michaił Gorbaczow..
..........
Podpisanie Traktatu z Maastricht o powstaniu UE.
..........
Zadanie 13 (2 pkt)
Poniżej zamieszczone zostały przykłady norm prawnych, określ każdą z nich wpisując w
miejsce kropek czy jest to norma nakazująca (N), dozwalająca (D), czy zakazująca (Z).
Przykład 1 Art. 44 kodeksu pracy
Pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy, o
którym mowa w dziale dwunastym.
norma .....................................................................
Przykład 2 Art. 911 § 2 kodeks pracy
Pracownik, który nabył odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.
norma .....................................................................
Przykład 3 Art. 415 kodeksu cywilnego
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
norma .....................................................................
Przykład 4 Art. 120. kodeks karny
Kto stosuje środek masowej zagłady zakazany przez prawo międzynarodowe, podlega karze
pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10, karze 25 lat pozbawienia wolności albo
karze dożywotniego pozbawienia wolności.
norma .....................................................................
Przykład 5 Art. 4. kodeks postępowania karnego
Organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności
przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego.
norma .....................................................................
Przykład 6 Art. 59. § 1. kodeks postępowania karnego
Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa
ścigane z oskarżenia prywatnego.
norma .....................................................................
8
Zadanie 14 (7 pkt)
Wyjaśnij skróty zamieszczonych poniżej organizacji wpisując pełne nazwy w miejsce kropek:
1) UNESCO ..............................................................................................................
.............................................................................................................
2) IMF .......................................................................................................................
..............................................................................................................
3) EFTA .....................................................................................................................
..............................................................................................................
4) OBWE ...................................................................................................................
..............................................................................................................
5) WTO ......................................................................................................................
..............................................................................................................
6) CEFTA ...................................................................................................................
..............................................................................................................
7) OECD .....................................................................................................................
..............................................................................................................
Zadanie 15 (3 pkt)
Uzupełnij tabelę wpisując skróty wybranych organizacji terrorystycznych do odpowiedniego
opisu.
Nazwy organizacji:
1) ETA; 2) IRA; 3) HAMAS; 4) HEZBOLLACH; 5) RAF; 6) OWP.
Nr
1
2
3
4
5
Opis
Nazwa
organizacji
(skrót)
Jedna z najstarszych organizacji terrorystycznych walcząca o oderwanie
Północnej Irlandii od W.Brytanii.
Organizacja założona przez Jasera Arafata w 1964r. i składająca się
z wielu ugrupowań.
Działająca od 1970 roku w Niemczech organizacja terrorystyczna założona m.in.
przez A.Baadera i U.Meinchof. Do jej najbardziej spektakularnych działań
należało zabicie prezesa Deutsche Banku i opanowanie ambasady w Sztokholmie.
Separatystyczna organizacja działająca w Hiszpanii, walcząca przy pomocy
metod terrorystycznych (głównie terroru indywidualnego wymierzonego
przeciwko funkcjonariuszom państwa hiszpańskiego)
o niepodległość kraju Basków.
Radykalna islamska organizacja, która stała się aktywna we wczesnych etapach
Intifady, działała w Pasie Gazy ale też na Zachodnim Brzegu.
Zadanie 16
Część A
Zapoznaj się z zamieszczonymi poniżej materiałami i wykonaj polecenia.
Młodzież 2010, Opinie i Diagnozy nr 19, CBOS, Warszawa 2011.
9
1) Jaki procent stanowili badani, którzy przyznawali się do konsumpcji piwa (4 pkt):
a) w 1992 roku ..............................................................................
b) w 2010 roku ..............................................................................
c) Co może być przyczyną takiej zmiany? Podaj dwie przyczyny.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2) Jaki procent młodzieży deklarował konsumpcje wódki: (4 pkt)
a) w 1992 roku ..............................................................................
b) w 2010 roku ..............................................................................
c) Co może być przyczyna takiej zmiany? Podaj dwie przyczyny.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
10
3) Dlaczego młodzież sięga po alkohol? Wymień dwie przyczyny. (2 pkt)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Część B
Zapoznaj się z zamieszczonym materiałem - Młodzież a substancje psychoaktywne,
Komunikat z badań, CBOS BS/11/2009, Warszawa 2009 - a następnie odpowiedz na
zamieszczone poniżej pytania..
1) Jaki procent młodych ludzi zadeklarowało, że w ciągu ostatnich 30 dni w 2008 r.
przynajmniej raz upoiło się? (1 pkt)
......................................................................................................................................................
2) Jakiemu procentowi młodzieży upicie się zdarzyło się co najmniej trzy razy? (1 pkt)
......................................................................................................................................................
3) Dlaczego młodzież upija się? Podaj dwa powody. (2 pkt)
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 17 (16 pkt)
Napisz list (maksymalnie jedna strona) do radnego, w którym zwrócisz uwagę na
problemy młodzieży w Twoim środowisku. Na poparcie swoich argumentów wykorzystaj
między innymi materiały zamieszczone w zadaniu 16, a także widzę pozaźródłową.
Pamiętaj aby uwzględnić różne aspekty problemu tj.: społeczne, edukacyjne,
kulturowe. Pamiętaj także, o właściwej formie wypowiedzi, jaką jest list.
11
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
12
Brudnopis
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
13
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZ I (80 pkt)
Numer
zadania
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Model odpowiedzi
a
d
d
a
c
a
A) teoria podboju; Ludwik Gumplowicz;
B) teoria naturalistyczna (naturalna); Arystoteles;
C) teoria marksistowska; Karol Marks
D) teoria umowy społecznej; John Locke
E) teoria teistyczna; św. Augustyn (należy uznać za
poprawne odpowiedzi św. Paweł, św. Tomasz)
Prawda:1, 5.
Fałsz: 2, 3, 4.
Część A
Zasady:
1) art. 4.1.; 2) art. 4.2.; 3) art. 7; 4) art. 8.1.;
5) art. 10.1.; 6) art. 11.1.; 7) art. 15.1.
Część B
Pytanie 1
Koncepcja mandatu wolnego (mandat wolny; wolny)
Mandat wolny opiera się na następujących zasadach:
a) poseł jest reprezentantem całego narodu, b) ma
prawo do działania zgodnie z własnymi poglądami
i orientacjami, czyli nie jest związany instrukcjami
wyborców, c) nie może być odwołany przez
wyborców (Należy uznać także inne wypowiedzi,
które wskazują na znajomość zagadnienia przez
zdającego.)
Pytanie 2
Immunitet dzieli się na materialny i formalny
(procesowy). Immunitet materialny chroni
parlamentarzystę przed ukaraniem za działania
podejmowane w ramach wypełniania swoich
obowiązków – art. 105 ust. 1. Immunitet formalny
(procesowy) zakazuje prowadzenia przeciwko
parlamentarzyście postępowania karnego bez zgody
Sejmu lub Senatu – art. 105 ust. 2.
Schemat punktowania
Zasady przyznawania
Punkty
punktów
za zadanie
0 – 1 pkt
1 pkt
0 – 1 pkt
1 pkt
0 – 1 pkt
1 pkt
0 – 1 pkt
1 pkt
0 – 1 pkt
1 pkt
0 – 1 pkt
1 pkt
1 pkt za każdą
5 pkt
poprawną odpowiedź.
1pkt za każdą
poprawną odpowiedź
1pkt za każdą
poprawną odpowiedź
5 pkt
7 pkt
10 pkt
0-1 pkt
Wskazanie dwóch
przesłanek 1 pkt;
wskazanie trzech 2
pkt; max 2 pkt.
Wskazanie rodzajów
immunitetu 1 pkt;
wyjaśnienie każdego
z nich po 1 pkt, za
każdy opis; podanie
podstawy prawnej po
1 pkt za każdy; max 5
pkt.
Pytanie 3
Przykładowe argumenty
Za jeden argument po
Argumenty za: a) możliwość działalności opozycji, a jednym punkcie.
przez to kontrola rządzących; b) ochrona prawna
Max 2 pkt.
reprezentantów (posłów, senatorów) przed
14
niesłusznymi zarzutami; c) przywilej dla osób, które
działają w interesie publicznym, aby chronić ich
przed naciskiem.
Argumenty przeciw: a) nadużywanie immunitetu
przez parlamentarzystów; b) ciała przedstawicielskie
(Sejm Senat) są miejscem „schronienia” dla
przestępców; c) brak równego traktowania obywateli
i parlamentarzystów; d) unikanie odpowiedzialności
przez parlamentarzystów.
Należy uwzględnić inne argumenty, które są zgodne
z rzeczywistością.
Część C
6 pkt
Kompetencje Prezydenta RP w zakresie
1 pkt za każde
A) władzy ustawodawczej:
wskazanie; max 6 pkt.
1) zarządzanie wyborów do parlamentu i
zwoływanie pierwszego posiedzenia
parlamentu
2) inicjatywa ustawodawcza
3) veto ustawodawcze
4) prawo skierowanie ustawy do Trybunału
Konstytucyjnego
5) zarządzanie referendum
6) prawo rozwiązania parlamentu (sejmu)
B) władzy wykonawczej
1) prawo desygnowania premiera i powołania
rządu
2) zwołanie Rady Gabinetowej
C) władzy sądowniczej
1) mianowanie sędziów na wniosek Krajowej
Rady Sądowniczej
2) prawo łaski wobec skazanych, z wyjątkiem
skazanych przez Trybunał konstytucyjny
3) powoływanie Prezesa i Wiceprezesów
Trybunału Konstytucyjnego, Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego i Prezesa NSA
spośród kandydatów zaproponowanych
przez zgromadzenia ogólne sędziów danego
sądu lub trybunału.
10
11
12
A) – 2; B) – 3; C) – 1.
Część A
Francja, Republika Federalna Niemiec (RFN),
Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg.
Część B
1973: W.Brytania (UK), Irlandia, Dania,
1981: Grecja,
1986: Portugalia, Hiszpania,
1995: Szwecja, Finlandia, Austria,
2004: Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Słowenia,
Litwa, Łotwa, Estonia, Cypr, Malta
2007: Rumunia, Bułgaria
Część C
Poprawne zaznaczenie państw na mapie.
6, 5, 3, 2, 1, 4.
0 - 1 pkt
1 pkt
3 pkt
1 pkt za każde dwa
poprawne wskazania
7 pkt
1 pkt za trzy poprawne
przyporządkowania;
max 7 pkt
1 pkt za trzy poprawne 7 pkt
przyporządkowania;
max 7 pkt
1 pkt za trzy poprawne 2 pkt
15
wskazania, max 2 pkt
13
14
Normy:
nakazujące (N): 3, 5.
dozwalające (D): 1, 6.
zakazujące (Z): 2, 4.
UNESCO Organizacja Narodów Zjednoczonych do
Spraw Oświaty, Nauki i Kultury
IMF Międzynarodowy Fundusz Walutowy
EFTA Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
OBWE Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w
Europie
WTO Światowa Organizacja Handlu
CEFTA Środkowoeuropejskie Porozumienie o
Wolnym Handlu
OECD Organizacja Współpracy Gospodarczej i
Rozwoju
15
1) IRA; 2) OWP; 3) RAF; 4) ETA; 5) HAMAS
16
Część A
Pytanie 1
a) 49%
b) 74%
c) Przykładowe odpowiedzi: a) łatwy dostęp do
różnych gatunków piwa; b) cena piwa w stosunku do
innych alkoholi; c) popularność piwa wśród
młodzieży; d) reklama piwa, w tym odwołująca się
do młodzieży i dobrej zabawy.
Pytanie 2
a) 28%
b) 53%
c) Przykładowe odpowiedzi: a) łatwy dostęp do
alkoholu, przy braku restrykcji wobec osób, które
sprzedają go nieletnim; b) proces liberalizacji zasad
dostępności i reklamy alkoholu; c) alkohol jest
towarem atrakcyjnym dla młodzieży; d) chęć
eksperymentowania.
Pytanie 3.
Przykładowe odpowiedzi: a) młodzi ludzie uważają,
że bez alkoholu nie ma dobrej zabawy; b) picie
alkoholu jest dla nich sposobem spędzania wolnego
czasu; c) picie alkoholu oznacza symboliczne
przejście w dorosłość; d) alkohol staje się bardzo
często ucieczką przed problemami; e) młodzież
powiela wzorce zachowań rodziców albo innych
osób znaczący dla nich (muzycy, aktorzy itd.); f)
młodzi ludzie sięgają po alkohol także pod wpływem
grupy, z którą identyfikują się.
W pytaniach 2c, 3c oraz 4 dopuszczalne są inne
odpowiedzi, które są zgodne z rzeczywistością.
Część B
1) 59%
2) 14%
2 pkt
1 pkt za 3 poprawne
odpowiedzi;
2 pkt za 6.
1 pkt za każde
poprawne wskazanie,
max 7 pkt.
1 pkt za dwa
poprawne wskazania,
max 3 pkt.
7 pkt
3 pkt
10 pkt
1 pkt;
1 pkt;
1 pkt za podanie
jednej przyczyny, max
2 pkt.
1 pkt;
1 pkt;
1 pkt za podanie
jednej przyczyny, max
2 pkt.
1 pkt za podanie
jednej przyczyny, max
2 pkt.
1 pkt;
1 pkt;
4 pkt
16
3) Przykładowe powody: a) brak doświadczenia
1 pkt za podanie
z alkoholem; b) upowszechnienie upijania się wśród jednego powodu, max
młodzieży, co może świadczyć o intencjonalności – 2 pkt.
młodzież sięga po alkohol, bo chce się upić.
W pytaniu 3 dopuszczalne są inne odpowiedzi, które
są zgodne z rzeczywistością.
17
Do oceny listu należy zastosować następujące
kryteria:
1) Jasno sformułowane stanowisko
2) Uzasadnienie stanowiska w postaci argumentów
przemawiających na jego rzecz z
uwzględnieniem wymienionych w poleceniu
aspektów tego problemu:
A) społecznych
B) edukacyjnych
C) kulturalnych
3) Właściwie wykorzystanie materiałów z zadania
17.
4) Wskazanie innych źródeł.
5) Stopień preswazyjności wypowiedzi (zwroty
retoryczne, siła przekonywania)
6) Zgodność formy wypowiedzi z sytuacją
komunikacyjną.
16 pkt
0 - 2 pkt
0 – 2 pkt
0 – 2 pkt
0 – 2 pkt
0 – 2 pkt
0 - 1 pkt
0 – 2 pkt
0 – 2 pkt
17