a większość z nich to trud i marność

13. 6.2009
50 lat Patronatu miasta Witten
1/3
Miar naszych lat jest lat siedemdziesit
lub, gdy jestemy mocni, osiemdziesit;
a wikszo z nich to trud i marno;
bo szybko mijaj, my za odlatujemy.
Dalej czytamy w psalmie
Naucz nas liczy dni nasze,
aby
my osignli mdro
serca.
Szanowni Pastwo!
Mili Gocie!
Serdecznie witam w Witten Pana Michaa !
Szanowny Panie Grams!
Szanowna Pani Burmistrz!
Fakt, e mog Pastwo dzisiaj popatrze wstecz na ponad 50 lat oywionej dziaalnoci
towarzystwa „Heimatkreis Dirschau“ jest osigniciem, które zasuguje na wito i refleksj nad
przeszoci. Wiemy, Panie Grams, e Pan od samego pocztku bra udzia w dziaalnoci
towarzystwa i przyczyni si do jego trwaoci. Sta si Pan jego fundamentem, wic chcielibymy
podzikowa za zaproszenie i moliwo przemawiania.
Patrzc wstecz na 50 lat Patronatu miasta Witten nad czonkami „Heimatkreis“, patrzymy
jednoczenie na dzieje miasta Witten i modej Republiki Niemiec. Rozpatrujc dzisiaj histori
„Heimatkreis Dirschau“, chcielibymy podzikowa tym mieszkacom Witten, którzy czuli si
zwizani z miastem Dirschau i aktywnie przyczynili si do tego, e istnieje dzisiaj partnerstwo z
miastem Tczew. Historia „Heimatkreis Dirschau“ pozwala nam na wgld i rozwaania, które s
dla nas bardzo interesujce.
„Heimatkreis Dirschau” okrela si jako organizacja wypdzonych, zwizana ze „Zwizkiem
Wypdzonych“.
-WypdzeniOwej strasznej zimy 1944—45 niemiecka ludno uciekaa przed nadcigajcym frontem
wschodnim, przed wojn rozpoczt przez Niemców. Po przybyciu na t stron aby jeszcze
kilka lat póniej mówio si tylko o wypdzonych. Uycie tego sowa oddzielio si od sowa
„uciekinierzy“, które wskazywao na wojn i jej niemieckiego sprawc oraz przesuno si na
sowo „wypdzeni“. W tym znaczeniu ukazywao ono niemiecki lud wycznie jako ofiar.
Taka jest geneza patronatu miasta Witten nad mieszkacami Dirschau. Ci sami, którzy w roku
1945 zorganizowali i przeprowadzili polityk przesiedle i wypdze Polaków i innych, teraz
jako „wypdzeni“ cieszyli si objciem patronatu przez miasto Witten, uroczycie otwartym przez
Zwizkowego Ministra Wypdzonych.
Rozpatrzmy jednak jeszcze raz i przyjrzyjmy si bliej pojciu „wypdzenia“.
W dzisiejszych czasach dziesitki tysicy ludzi na caym wiecie wypdza si z ich ojczyzny.
Myl, i uzasadnionym jest pytanie: Dlaczego nie sycha gosu niemieckiego Zwizku
Wypdzonych, jego upomnienienia, jako moralnej instancji przeciw wypdzaniu ludzi?
Rozwamy przykad: Widzimy tani ryb, któr europejskie kutry wyawiaj na afrykaskich
wodach i dostarczaj do naszych supermarketów. Czy widzimy te ndz i mier afrykaskich
rybaków, wypdzanych z ich terenów poowowych w rozpaczliwej ucieczce do nowych brzegów?
Czego uczymy si z ucieczki, ndzy i wypdzenia ludnoci cywilnej pod koniec II wojny
wiatowej? Jakie znaczenie dla nas ma to wspomnienie dzisiaj?
„Nie wolno oddziela 8 maja 1945 od 30 stycznia 1933“, powiedzia dawny prezydent Richard
Freundschaftsverein Tczew - Witten e. V.
www.tczew-wittende/aktuell
13. 6.2009
50 lat Patronatu miasta Witten
2/3
von Weizsäcker w czterdziest rocznic wyzwolenia w roku 1985. Kady, którego rodzina
wpltana by
a w system niemieckiego faszyzmu, podkrela fakt, e dla ycia i rozkwitu
demokratycznego spo
eczestwa istotne s starania o wierne prawdzie przekazywanie historii.
Starania o wiksz demokracj i prawd znajdujemy te w „Heimatkreis Dirschau“. Widzimy
take owoce tych stara.
Podczas zainaugurowania patronatu nad „Heimatkreis Dirschau“ wnoszono pretensje do stron
ojczystych, co ukaza
o si jeszcze raz w stosownym artykule Pastwa biuletynu „Dirschauer
Boten“ w roku 1971, wymierzonym przeciwko polityce porozumienia ze wschodnim ssiadem.
Na pocztku lat 70-tych m
oda generacja powiedzia
a: Nie, tak dalej by nie moe! W nastpnych
latach przy wielkich staraniach dosz
o do zmian, - w wyniku których, „Heimatkreis Dirschau”
zosta
zarejestrowan organizacj poytku publicznego. W roku 1975 w towarzystwie odby
y si
pierwsze tajne wybory. Ten proces odnowy by
konieczny i nie pozosta
bez konsekwencji. Czy
inaczej bez procesu oczyszczenia by
aby moliwa pierwsza podró do Polski w roku 1975?
Od samego pocztku dzia
aniom „Heimatkreis“ towarzyszy
a ma
o na forum publicznym
prezentowana osoba, która jednak nada
a decydujcy impuls. Pan Gerhard Neumann ju w
po
owie lat 60-tych by
zdania, i dobre by
yby spotkania m
odziey niemieckiej i polskiej.
Wiedzia
, e wyprzedza swój czas. Up
yn
o te sporo czasu, a w roku 1979 zdarzy
o si, e
Gerhard Neumann w „Dirschauer Bote“ po raz pierwszy przypomnia
jasno o 1 wrzenia 1939,
dniu, w którym Niemcy rozptali wojn. Swój artyku
zakoczy
stwierdzeniem:
„Tragiczne wydarzenia, które dotkn
y rodaków w naszej ojczynie na pocztku 1945 roku i
póniej, mia
y swoje ród
o w jesieni 1939 roku.“
Gerhard Neumann, który wraz z Dirschau straci
swoj ojczyzn, przed swoj mierci w 2004
roku powiedzia
mi podczas ostatniej rozmowy, e dla niego osobicie rozdzia
„Dirschau“ jest
zamknity.
Jest jednym z tych, którzy poszli drog z Dirschau do Tczewa i j aktywnie ukszta
towali. W roku
1960 pisa
z Tczewa. Opisywa
obiektywnie i yczliwie, co Polacy zrobili z jego Dirschau, i jak
przygotowuj si na obchody 700-lecia miasta. Uda
o mu si nie tylko zauway obco w jego
ojczynie, lecz j zaakceptowa. On widzia
, e jest inna, nie jest jego, lecz jest dobra. W ten
sposób po
oy
podwaliny pod now Europ, w której granice straci
y znaczenie, bo obco nie
musi by grona, a porozumienie jest moliwe.
Pojcie „ojczyzna“ jest obcione w Niemczech, lecz ludzie potrzebuj ojczyzny. Co znaczy dla
nas ojczyzna? Czy moemy sobie ojczyzn wyobrazi, - bez ludzi?
Ojczyzna nie jest po prostu miejscem. Myl, e znaczy co wicej.
Podstawowym za
oeniem jest pokój. Poza tym potrzebuje ona wolnoci i praw cz
owieka.
Wykszta
cenie i udzia
spo
eczny konieczne s, aby cz
owiek móg
si zadomowi i odnale.
Ojczyzna jest zadaniem dla cz
owieka i spo
eczestwa, które musi umoliwi pokojowe
wspó
istnienie.
„Tu jestem cz
owiekiem, to wolno mi by!“ - takie s
owa w
oy
Goethe w usta Fausta.
Nie jest przypadkiem, e idea partnerstwa miast dojrzewa
a w tych, którzy potrafili aktywnie i
wiadomie rozprawi si z myl o utracie ojczyzny. To by
a cika droga zaakceptowa strat i
zamieni j w wyzwalajce i wzbogacajce dowiadczenie oraz odnale przyjació
w starych
rodzinnych stronach.
Partnerstwo z za
oenia jest poredniczeniem midzy swoim tutaj, a obcym tam. Rozpozna w
obcym cz
owieka i takim go przyj oznacza prac nad podstaw, któr jest pokój.
Przy tej sposobnoci chcia
bym wymieni i odda honor jeszcze jednemu starszemu
mieszkacowi Dirschau, który uwiadomi
nam, e op
aca si rozprawia si z histori.
Arnold Krieger urodzony w 1904 roku w Dirschau nad Wis
. Jego rodzina opuci
a ojczyzn,
Freundschaftsverein Tczew - Witten e. V.
www.tczew-wittende/aktuell
13. 6.2009
50 lat Patronatu miasta Witten
3/3
kiedy przypad
a ona w 1920 roku Polsce. Jako pisarz ukaza
swoj dalekowzroczno.
Mona przy tej okazji wspomnie jego powie o losie afrykaskim. Krytyka wychwala
a t
powie. Autor - Arnold Krieger widzi w Afrykaczykach, w obcych, swoich blinich i odkrywa
siebie samego na nowo.
Niezalenie jak teraz jego pisarskie dzie
o by
oby oceniane, pozostaje nam w jego „Kleine Magna
Charta“ wybitnie aktualny tekst.
Arnold Krieger — Kleine Magna Charta
Jest moim yczeniem móc porusza si midzy wolnymi ludmi.
Chcia
bym by wolny od strachu i grozy, da cz
owieczestwo cz
owiekowi.
Chc spróbowa, wolny od pychy i poddastwa
moje ycie wed
ug samodzielnie wybranego idea
u kszta
towa,
nigdy nie da si wbrew w
asnemu sumieniu, jak bezduszny materia
zniewoli.
Wiem, e ziemia nie moe by rajem doskona
ym,
lecz chcia
bym przyczyni si do tego,
aby zmniejszy wystpek
i korzyci rozmnoy.
Dzikuj bardzo!
Freundschaftsverein Tczew - Witten e. V.
www.tczew-wittende/aktuell