KURSY INTERNETOWE Z OPERONEM KURSY

KURSY INTERNETOWE Z OPERONEM KURSY INTERNETOWE Z OPERONEM
JAK POMÓC DZIECKU
W NAUCE CZYTANIA I PISANIA –
kurs dla rodziców uczniów klas I–III
MODUŁ 2.
Jak skutecznie pracować z dzieckiem w domu
AUTORKA: MAŁGORZATA ROŻYŃSKA
Jak pomóc dziecku w nauce czytania i pisania – kurs dla rodziców uczniów klas I–III11
Po realizacji modułu 2 uczestnik:
•
•
•
•
zna zasady organizacji pracy z dzieckiem ryzyka dysleksji w domu,
zna pomocne programy i ćwiczenia,
zna podstawowe wskazania dotyczące zapobiegania trudnościom w pisaniu,
wykazuje się konkretną pracą z dzieckiem w domu na podstawie przedstawionych
propozycji.
DROGI RODZICU!
Witam Cię na kolejnym spotkaniu. W drugim module szkolenia przedstawię propozycje
wspierania dziecka w nauce oraz zasady organizowania pracy w domu. Zacznijmy od
ważnego stwierdzenia: Każde dziecko jest indywidualnością. Każde dziecko charakteryzują
odmienne umiejętności, uzdolnienia czy też mocne strony, każde ma też słabe strony.
Nie ma dwojga takich samych dzieci, również ze względu na różne życiowe doświadczenia,
które gromadzą od urodzenia, przebywając w środowisku rodzinnym. Każde dziecko ma
różny poziom motywacji i samodzielności, inną dojrzałość emocjonalną czy społeczną,
odmienny temperament oraz styl uczenia się. W związku z tym każde dziecko dla
optymalnego rozwoju potrzebuje zindywidualizowanych działań zarówno w szkole, jak i w
domu.
Twórcy reformy programowej mocno akcentują potrzebę indywidualizacji procesu nauczania,
czyli dostosowania go do możliwości każdego dziecka. Należy zapewnić w szkole takie
warunki, aby każde dziecko mogło uczyć się z sukcesem i osiągnąć jak najwięcej na miarę
swoich możliwości. Zachęcam do kontynuowania tego podejścia również w procesie
wychowania i wspierania dziecka podczas jego pracy w domu. Zacznijmy od zorganizowania
„przyjaznego klimatu” nauki. Co należy zrobić:
•
•
•
zdobywać wiedzę na temat dysleksji, gdyż ułatwi to znacząco rozumienie trudności
dziecka,
wdrażać poznane zasady i stosować metody pracy z uczniem dyslektycznym,
współpracować ze specjalistami, między innymi specjalistą terapii pedagogicznej,
•
•
•
zapewnić dziecku odpowiednie formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w tym
udział w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych,
systematycznie współpracować z wychowawcą dziecka,
korzystać ze wskazówek do pracy z dzieckiem dyslektycznym.
SPECYFIKA PRACY Z DZIEĆMI RYZYKA DYSLEKSJI
Drogi Rodzicu, już wiesz, że dziecko powinno systematycznie pracować w domu. Czy
zastanawiałeś się nad tym, co jest ważne dla dziecka ryzyka dysleksji w organizowaniu jego
pracy w domu? Jeśli nie sugerowałeś się dotąd żadnymi wskazaniami, zastosuj w praktyce
poniższe, sprawdzone przez innych rodziców zasady i strategie.
ZASADY I STRATEGIE ORGANIZACJI PRACY W DOMU Z DZIECKIEM RYZYKA
DYSLEKSJI
stały rozkład dnia
Młodsze dzieci potrzebują dobrej organizacji dnia, czyli dobrego rozplanowania czasu pracy i
zabawy. Istotne jest utrzymanie tej samej
pory wstawania, spożywania posiłków, wykonywania obowiązków (prac domowych),
zabawy,
kładzenia się spać. Dziecko wymaga życia w określonym rytmie i ładzie. Tylko wtedy
jego organizm, w szczególności układ nerwowy, ma czas na regenerację.
czas nauki
Najlepiej, aby zadania (prace domowe) były wykonywane przez dziecko zawsze
o tej samej porze dnia. Najkorzystniejszy czas na naukę to godziny 9.00–12.00
oraz 16.00–18.00, ale jest to także sprawa indywidualna. Warto zaobserwować,
kiedy w ciągu dnia dziecko ma wyż intelektualny, czyli wykazuje się dobrą aktywnością
umysłową i jest gotowe do wykonywania zadań, a kiedy następuje u niego spadek gotowości
uczenia się, czyli pojawia się niż intelektualny. Należy pamiętać o zaplanowaniu odpoczynku
po nauce w szkole. Zrelaksowane dziecko szybciej zapamiętuje i łatwiej skupia uwagę.
miejsce nauki
Zadania (prace domowe) dziecko powinno wykonywać zawsze w tym samym miejscu,
najlepiej przy swoim biurku. Wpływa to zarówno na jego gotowość do nauki, jak i poczucie
bezpieczeństwa. Pomieszczenie musi być dobrze wywietrzone. Należy zadbać o ciszę i spokój
(wyłączone radio i telefon, zamknięte okna, jeśli dochodzą odgłosy z otoczenia). W pobliżu
miejsca nauki można umieścić zieloną roślinę.
przygotowanie biurka i pomocy
W miejscu nauki musi panować porządek (schowane wszystkie przedmioty i zabawki, które
mogą dziecko rozpraszać, na biurku wyłożone tylko te pomoce, które będą potrzebne do
wykonania danego zadania).
dziecko „po szkole”
Po szkole dziecko ma czas na rzeczywisty i adekwatny do wieku odpoczynek. Najlepszą
formą odpoczynku dla dziecka po zajęciach w szkole jest wyjście na krótki spacer lub naplac
zabaw, by mogło zrelaksować się na świeżym powietrzu. Najbardziej niewskazaną formą jest
siedzenie przed telewizorem bądź komputerem. Zachęcam do ograniczania dziecku oglądania
telewizji bądź grania w gry komputerowe. Zajęcia te powinny się odbywać we wcześniej
zaplanowanym czasie i być traktowane jako nagroda (dozowana
w ścisłych granicach czasowych).
dziecko „przed nauką”
Należy rozpocząć od ćwiczeń przygotowawczych, które są rozgrzewką dla mózgu. Do takich
ćwiczeń zaliczamy zabawy ruchowe, masażyk lub gimnastyka ręki, ćwiczenia oczu, zabawy
słowne w skojarzenia. Należy pamiętać, że zabawy powinny być krótkie i przyjemne, na
przykład:
• ćwiczenia ruchowe przy muzyce (podskoki, marsz w miejscu),
• kilka głębokich oddechów przy otwartym oknie,
• odgadnięcie zagadki lub zaśpiewanie piosenki,
• patrzenie w dal przez „lornetkę” z dłoni lub ćwiczenia oczu.
dieta dziecka
Prawidłowa dieta dziecka musi być bogata w białko i witaminy oraz wielonienasycone kwasy
tłuszczowe. Przystępując do nauki, dziecko powinno być syte i napojone, a „podręką”
powinna być woda mineralna niegazowana. Dobrym sposobem na poprawę koncentracji,
pamięci, zdolności uczenia się jest uzupełnianie codziennej
diety w odpowiednie kwasy tłuszczowe. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT) z
rodziny omega-3 i omega-6 są dostarczane do organizmu wyłącznie przez dietę, dlatego
należy pamiętać o rybach morskich i olejach roślinnych w codziennym jadłospisie dziecka. W
aptekach dostępne są także suplementy diety zawierające te kwasy tłuszczowe.
relaksacja
Warto nauczyć dziecko relaksacji, która pozwoli mu na odprężenie po dłuższym odrabianiu
lekcji, ale również wpłynie na skuteczne zapamiętywanie.
Przykładowe ćwiczenia:
• przeciągnijcie się, ziewnijcie i wykonajcie kilka przeponowych oddechów, które dotlenią
organizm i spowodują przypływ dodatkowych sił do dalszej pracy (taki przerywnik można
wykorzystać w każdym momencie pracy nad zadaniem).
• połóżcie się wygodnie na podłodze lub usiądźcie wygodnie na krześle, zamknijcie oczy i
posłuchajcie muzyki relaksacyjnej. Podczas słuchania wyobrażajcie sobie miejsca, które dają
spokój i ukojenie. Pamiętajcie o równomiernym oddychaniu.
organizacja czasu wolnego
W planie dnia oprócz czasu poświęconego na odrabianie zadań domowych czy wykonywanie
stałych obowiązków należy uwzględnić czas wolny, który wypełnią wartościowe zabawy:
• układanie puzzli, klocków, mozaiki – rozwijają koncentrację uwagi, pamięć wzrokową,
wspomagają doskonalenie zaburzonych funkcji wzrokowo-przestrzennych oraz koordynację
wzrokowo-ruchową,
• zabawy ruchowe z użyciem dużych piłek, na których dziecko może się położyć,
• zabawy w teatrzyk z użyciem pacynek lub maskotek,
• gry stolikowe (planszowe) rozgrywane wspólnie z rodzicami.
Również wiele codziennych zajęć domowych doskonali sprawność rąk, na przykład lepienie
pierogów, wałkowanie ciasta, haftowanie, szycie ubranek dla lalek, majsterkowanie.
Uczestnictwo w takich działaniach to jednocześnie ważne zadanie terapeutyczne.
Systematyczne i odpowiednio zorganizowane praca i zabawa w domu zawsze przynoszą
dobre rezultaty w postaci poprawy funkcjonowania dziecka w szkole. Warto więc stworzyć
mu dogodne warunki do takich działań w domu i wyposażyć je w skuteczne sposoby uczenia
się.
Przeczytaj
O tym, co mogą robić rodzice i o tym, czego powinni się wystrzegać, aby mądrze
wspierać swoje dziecko, przeczytasz w następujących artykułach:
M. Kurczyńska, Okiem terapeuty, „Dysleksja. Biuletyn PTD” nr 2(4)/2009, s. 52–53.
M. Bogdanowicz, Dzień powszedni dyslektycznego dziecka, „Dysleksja. Biuletyn
PTD” nr 2(4)/2009, s. 54–57.
Zapytaj eksperta – jak pomóc dziecku w odrabianiu lekcji?, „Dysleksja. Biuletyn
PTD” nr 2(4)/2009, s. 58.
WSKAZÓWKI TERAPEUTYCZNO-WYCHOWAWCZE DO PRACY Z DZIEĆMI
DYSLEKTYCZNYMI (CZĘŚĆ 2)
Drogi Rodzicu, czy pamiętasz przesłanie z pierwszego modułu szkolenia: na udzielanie
pomocy dziecku nigdy nie jest za późno? Zapoznaj się ze wskazówkami dotyczącymi
oddziaływania wychowawczego wobec dziecka ryzyka dysleksji, a następnie wdrażaj je
konsekwentnie przez cały tydzień, każdego dnia jedną wskazówkę.
Dzień
tygodnia Co zrobić? Jak to się udało?
(spostrzeżenia i uwagi rodzica)
PONIEDZIAŁEK
Pracuj z dzieckiem twórczo, w sposób niekonwencjonalny, interesujący, wykorzystując
ciekawe pomoce. W swojej pracy terapeutycznej wykorzystuję różne pomoce, często
wykonane własnoręcznie. Oto Spaceruch i lupka „Bystre oczko” z ORTOGRAFFITI z
Bratkiem (I. Mańkowska, M. Rożyńska). Z pomocy tych korzystam przy utrwalaniu liter:
Spaceruch chodzi lub skacze po literach i czyta wyrazy z dzieckiem, a lupka służy do
wyszukiwania liter w wyrazach (na przykład w gazecie).
Dzień
tygodnia Co zrobić? Jak to się udało? (spostrzeżenia i uwagi rodzica)
WTOREK
Ucz się z dzieckiem, angażując możliwie wszystkie jego zmysły, pozwala to na łączenie
informacji odebranych różnymi drogami (kanałami) zmysłowymi. Jeśli dziecko nie
pamiętajakiejś litery, zbudujcie ją z zakrętek od butelek, z kasztanów, guzików, fasolek itp.
Gdy litera jest ułożona, dziecko powinno obwieść palcem jej kształt po wzorze. Możesz
wykorzystać alfabet sensoryczny z ORTOGRAFFITI z Bratkiem – przykłady ćwiczeń z
alfabetem znajdziesz na teczce (opakowaniu). Możesz wzmocnić zapamiętanie każdej litery,
dając dziecku do posmakowania lub powąchania produkt spożywczy rozpoczynający się na
daną literę („t” – truskawka, „c” – cytryna, „a” – arbuz). Każde dziecko dyslektyczne
potrzebuje wielu powtórzeń, by skutecznie zapamiętać to, czego się uczy.
ŚRODA
Naucz dziecko rozpoznawać i nazywać uczucia. Zastosowanie plakatu „Domek uczuć” z
ORTOGRAFFITI z Bratkiem umożliwi poznanie stanu emocjonalnego dziecka w danym
dniu. Dowiesz się, w jakiej dyspozycji znajduje się Twoje dziecko. Ma to znaczenie również
w ocenie jego poziomu motywacji do nauki. Będziesz mógł określić, jaką gotowość i
motywację wykazuje dziecko przed wykonaniem zadań domowych. Pokazuj dziecku na
plakacie obrazki z nazwami uczuć, które przeżywasz i zachęcaj je do tego samego tak często,
jak to możliwe – może to być inspiracją do ważnych i ciekawych rozmów.
CZWARTEK
Organizuj uczenie systemem małych kroków. Podziel materiał na mniejsze części, dłuższe i
skomplikowane polecenia dziel na kilka prostszych, sprawdzaj, czy dziecko dobrze
zrozumiało, co ma robić i czego od niego oczekujesz. To zalecenie pomoże mu zwiększyć
motywację do uczenia się.
PIĄTEK
Włącz do codziennej pracy w domu z dzieckiem ćwiczenia ruchowe. Stosuj krótkie przerwy
relaksacyjne połączone z aktywnością ruchową, gdy dostrzegasz u dziecka znużenie.
Zaproponuj dziecku wykonywanie prostych ćwiczeń ruchowych (pajacyki, marsz w
miejscu). Ruch odgrywa istotną rolę w rozwoju dziecka, dzięki niemu nie tylko staje się ono
sprawniejsze fizycznie, ale także dojrzalsze pod względem psychicznym. Odpowiednio
dobrane ćwiczenia ruchowe rozwijają uwagę, pamięć, myślenie, mowę, umożliwiają
kształtowanie się gotowości do nauki czytania i pisania oraz wpływają na dynamizowanie
rozwoju tych umiejętności.
SOBOTA
Dopilnuj, aby dziecko wykonywało zadania zgodnie z poleceniem. Zdarza się często, że
dzieci ryzyka dysleksji nie stosują się do polecenia, upraszczają je lub po swojemu
modyfikują. Dlatego warto zwracać na to baczną uwagę. Dziecko powinno wykonać zadanie
precyzyjnie, zgodnie z poleceniem (jeśli w wyrazie należy otoczyć literę kółkiem, to nie
satysfakcjonuje nas podkreślenie litery, jeśli w zdaniu należy podkreślić dwie nazwy zwierząt,
to nie zaliczamy zadania, jeśli dziecko podkreśliło cztery).
NIEDZIELA
Stosuj wzmocnienia pozytywne – pochwały za wysiłek i zaangażowanie. Zachęcaj dziecko do
pomocy w wykonaniu różnych prac domowych (wspólne przygotowywanie posiłków,
pieczenie ciasta). Przydzielaj dziecku konkretne zadania (wyjęcie z szafki składników do
ciasta) i chwal je za zaangażowanie, wkład pracy. Pamiętaj: liczą się chęci oraz wysiłek, bez
względu na efekt końcowy.
WSKAZÓWKI na NIE, czyli czego należy się wystrzegać każdego dnia:
•
•
Nie przeciążaj dziecka szkolnymi obowiązkami w dni wolne od nauki.
Nie odbieraj nagród, które zostały dziecku przyznane.
•
Nie zawstydzaj dziecka, że jeszcze czegoś nie potrafi lub uczy się dłużej niż inni.
Częstym grzechem rodziców w pierwszym roku podjęcia obowiązku szkolnego przez dziecko
jest zaplanowanie mu zbyt wielu zajęć rozwijających zainteresowania. Wystarczy jedno
zajęcie rozwijające zainteresowanie i jedno zajęcie uwzględniające ruch (np. nauka
pływania).
ĆWICZENIA POMOCNE W PRZEZWYCIĘŻANIU TRUDNOŚCI W PISANIU
Drogi Rodzicu, jeśli celem Twojej pracy z dzieckiem jest poprawa poziomu graficznego
pisma, powinieneś wzmacniać mięśnie tułowia u dziecka, czyli wykonywać z nim ćwiczenia
rozmachowe (obszerne ruchy rąk, wymagające uniesienia ponad głowę), a także prowadzić
ćwiczenia manualne (motoryki małej) oraz ćwiczenia ruchów precyzyjnych (drobne ruchy
ręki i palców). Równolegle z ćwiczeniami ruchowymi, wzmacniającymi mięśnie tułowia,
należy prowadzić ćwiczenia w kaligraficznym pisaniu.
Jedną z częściej zauważanych trudności w pisaniu, które pojawiają się u dzieci od początku
nauki szkolnej, jest niski poziom graficzny pisma. Trudności w opanowaniu pożądanego
poziomu graficznego pisma związane są z dyspraksją (czyli obniżoną sprawnością ruchową i
manualną) i w klasach starszych diagnozowane jako dysgrafia. Przyczyną trudności może być
osłabione centrum ciała, czyli osłabione mięśnie tułowia, które stabilizują kręgosłup i całe
ciało. Dziecko z osłabionymi mięśniami tułowia kompensuje to silnym napinaniem mięśni
rąk. W konsekwencji – zbyt silne napięcie mięśniowe rąk przekłada się na znaczny nacisk
palców na narzędzie piszące i daje następujące efekty:
•
•
•
•
•
dziecko narzeka na męczliwość ręki podczas pisania czy rysowania,
uskarża się, że jego ręka nadmiernie się poci,
ma obniżone tempo pisania (wolniej pisze i nie nadąża z pisaniem za klasą, notatki z
lekcji są
niekompletne),
pisze niestarannie i nieczytelnie (brzydkie pismo).
Doświadczenia te powodują, że dziecko szybko traci chęć do pisania, obniża się też u niego
motywacja do wykonywania zadań pisemnych, a samo dziecko zaczyna unikać pisania i
niechętnie podejmuje się zadań związanych z pisaniem.
Ćwiczenia w kaligraficznym pisaniu potrzebne są zwłaszcza dziecku, które ma słabszą
pamięć i koordynację ruchową. Celem tych ćwiczeń jest przede wszystkim zapobieganie
błędom graficznym, dlatego należy je prowadzić systematycznie.
Ćwiczenia w kaligraficznym pisaniu obejmują:
•
•
•
•
•
utrwalenie miejsca wejścia do litery (miejsca rozpoczynania pisania),
ćwiczenia w pisaniu po śladzie,
ćwiczenia w pisaniu według wzoru wszystkich liter
z zachowaniem właściwej drogi (kierunku) pisania,
ćwiczenia utrwalające sposób łączenia liter.
Od początku nauki pisania należy zwracać uwagę na to, by dziecko umieszczało znak
diakrytyczny (czyli kropkę lub kreskę, która jest elementem składowym danej litery) w
trakcie pisania litery, a nie po napisaniu wyrazu lub zdania, bo przyczynia się to do osłabienia
wrażliwości ortograficznej i nagminnego opuszczania drobnych elementów liter. Ćwiczenia w
kaligraficznym pisaniu należy kontynuować również w klasie drugiej i trzeciej. Dzieci ryzyka
dysleksji po dłuższej przerwie, np. po wakacjach, często nie pamiętają niektórych liter oraz
sposobu ich pisania, nie pamiętają miejsca wejścia do liter i kierunku ich kreślenia oraz gubią
się w liniaturze (mylą pola).
WSKAZÓWKI POMOCNE W KSZTAŁTNYM PISANIU
Drogi Rodzicu, czy zaobserwowałeś, jak Twoje dziecko siedzi przy pisaniu i w jaki sposób
trzyma narzędzie do pisania? Zapoznaj się z poniższymi wskazówkami i oceń poprawność
tych czynności u swego dziecka. Jeśli dziecko przyjmuje nieprawidłową postawę przy pisaniu
bądź niepoprawnie trzyma narzędzie, zachęć je do zmiany sposobu siedzenia i trzymania
przyboru do pisania lub skorzystaj z porady specjalisty szkolnego (pedagoga szkolnego,
specjalisty terapii pedagogicznej).
Przybory do pisania:
Najlepszym narzędziem w początkowej nauce pisania jest ołówek. Narzędzie to powinno być
dość miękkie, odpowiednio długie i dobrze zatemperowane. Polecam ołówki o
ergonomicznym, trójkątnym przekroju. Niektóre ołówki mają specjalne, miękkie strefy
uchwytu, pokryte drobnymi punktami. Długopis lub pióro powinny być dopasowane do dłoni
(najlepiej z ergonomicznym, gumowanym uchwytem). Przybory te nie mogą być ani zbyt
ciężkie, ani zbyt grube. Warto, aby dziecko samo przekonało się praktycznie, jaki przybór
będzie najbardziej odpowiedni i zapewni komfortowy chwyt. Przybory powinny z łatwością
pozostawiać cienki ślad na kartce papieru (stalówka nie może rozlewać atramentu).
Postawa ciała przy pisaniu:
Krzesło dopasowane do wzrostu dziecka – podczas siedzenia na krześle plecy dziecka
powinny być wyprostowane, a stopy oparte na podłodze. Odpowiednio usytuowane źródło
światła – światło pada na zeszyt z góry lub z lewej strony u dzieci praworęcznych, a u dzieci
leworęcznych – z góry lub z prawej strony. UWAGA: w szkole dziecko leworęczne powinno
mieć sąsiada z ławki po swojej prawej stronie. Odległość głowy od zeszytu – głowa znajduje
się około 30 cm nad zeszytem. Sposób trzymania narzędzia do pisania i zeszytu: Dziecko
praworęczne trzyma przybór do pisania w trzech palcach – między kciukiem i palcem
środkowym, palcem wskazującym naciska od góry, w odległości około 1,5–2 cm od kartki
papieru, zeszyt leży prosto, jest przytrzymywany lewą ręką.
Dziecko leworęczne
trzyma przybór do pisania w trzech palcach – między kciukiem i palcem środkowym,palcem
wskazującym naciska od góry, w odległości około 2 cm od kartki papieru, drugi koniec
przyboru jest skierowany do ramienia, zeszyt leży przesunięty nieco w lewą stronę i jest
ułożony ukośnie, górnym lewym rogiem skierowany do góry, zeszyt
przytrzymuje prawa ręka, dłoń z przyborem do pisania opiera się lekko na zeszycie, palce
ukłożone poniżej liniatury, tak by nie zasłaniały zapisywanego tekstu, dłoń podąża za
narzędziem do pisania. Jeśli dziecko nieprawidłowo układa narzędzie do pisania w palcach
lub zbyt mocno ściska narzędzie do pisania i w rezultacie jego ręka zbyt szybko się męczy i
poci podczas pisania, zastosuj nasadkę korygującą chwyt narzędzia pisarskiego (dostępne w
wydawnictwie Harmonia). Natomiast jeśli dziecko (zwłaszcza leworęczne) nieprawidłowo
układa narzędzie do pisania w palcach, a także nie widzi zapisanego tekstu oraz ręka zbyt
szybko się męczy i poci podczas pisania, zastosuj długopis typu Yoropen (dostępny przez
internet: www.yoropen.pl). Długopis ten ma system podparcia palców niwelujący zmęczenie
dłoni, dopasowuje uchwyt do prawidłowej pozycji pisania, piszące takim długopisem dziecko
ma większe pole widzenia, co pozwala mu kontrolować pisany tekst. Pamiętaj też o tym, aby
dziecko przed takimi czynnościami jak np. pisanie czy rysowanie wykonało masażyk rąk,
czyli kilka ćwiczeń przygotowujących mięśnie do pracy. Zestaw tych prostych ćwiczeń
składa się z kilku masażyków (ramienia, przedramienia, dłoni i palców) oraz ćwiczeń
izometrycznych, polegających na czynnym napinaniu i rozciąganiu mięśni. Wykonywać je
należy zawsze przed pisaniem bądź rysowaniem.
TRUDNOŚCI Z OPANOWANIEM POPRAWNEJ PISOWNI
Drogi Rodzicu, wielokrotne zapisywanie tego samego wyrazu to dobry trening! Może pomóc
dziecku utrwalić wzorzec zapisu danego wyrazu. Sposób ten wprawdzie nie wpływa na
polepszenie poziomu poprawności pisowni w przypadku, gdy trudności wynikają z zaburzeń
rozwoju funkcji słuchowo-językowych, ale może być skuteczny w opanowaniu wyrazów „do
zapamiętania”, których pisowni trzeba się nauczyć mechanicznie – za pomocą wzroku i
ruchu.
Na etapie edukacji wczesnoszkolnej pojawiają się również trudności z opanowaniem
poprawnej pisowni (błędy ortograficzne, przestawianie i opuszczanie liter, mylenie liter
podobnych graficznie). Z praktyki wiadomo, że szczególnie duże trudności w opanowaniu
pisowni nastręczają wyrazy z „rz” i „ż”, „ó” i „u” oraz „ch” i „h”. Trudności te występują u
uczniów z dysleksją rozwojową i przejawiają się w formie specyficznych trudności w
opanowaniu pisowni, czyli dysortografii.
Wynikają one z osłabienia funkcji percepcji i pamięci wzrokowej oraz kinestetycznej, z
zaburzeń uczenia się sekwencji ruchowych i nabywania automatyzmów ruchowych.
Zapewnienie dzieciom uczenia się w oparciu o zmysły oraz ruch umożliwia im efektywne
przyswajanie wiedzy oraz utrwalanie umiejętności. Dzieci uczące się wielozmysłowo przy
wykorzystaniu naturalnej aktywności, jaką jest ruch, chętnie podejmują wszelkie działania.
Ruch przynosi dzieciom wiele radości, przyczyniając się do niwelowania negatywnych
emocji.
Zasady pomocne w zapamiętaniu wyrazów z trudnością ortograficzną:
•
•
•
•
•
•
stosuj zabawowe formy nauki: żartobliwe skojarzenia (żarty graficzne) lub dyktanda
graficzne,
wierszyki i rymowanki ortograficzne, kalambury i inne,
często powracaj do pisowni tych samych wyrazów, ale utrwalaj je zawsze w innej
formie (innej
zabawie, ćwiczeniu),
stosuj ćwiczenia angażujące wszystkie zmysły,
wdrażaj zasadę „nie zawsze piszę, co mówię i słyszę” (przykład: mówię „lef”, a piszę
„lew”),
•
•
sukcesywnie wdrażaj dziecko do samokontroli zapisu (samodzielnie sprawdza ze
wzorem) oraz do dokonywania poprawy błędnie napisanego wyrazu (zmazanie
gumką, zamalowanie korektorem),
systematycznie wdrażaj dziecko do posługiwania się słownikiem ortograficznym.
Drogi Rodzicu, już wiesz, jak skutecznie można wspierać dziecko w nauce i organizować
pracę w domu. W kolejnym module opowiem, jak motywować dziecko do czytania oraz jak
pracować nad rozwijaniem umiejętności czytania u dziecka. Zapraszam Cię do dalszej
współpracy!