WSPÓLNY CEL - Program aktywizacji zawodowej osób

Transkrypt

WSPÓLNY CEL - Program aktywizacji zawodowej osób
"W S P Ó L N Y C E L”
PROGRAM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ
OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
N A LA T A 2 0 08 – 20 15
Chrzanów, maj 2009
(aktualizacja)
Spis treści:
Wstęp………………………………………………......................................................………...………3
1.
Definicja niepełnosprawności, analiza struktury zarejestrowanych osób
niepełnosprawnych............………………………………………...................................………4
2.
Uzasadnienie potrzeb realizacji programu.…….................................................……..…..… 8
3.
Adresaci programu …….....................................................................................……....…..10
4.
Cele i zadania programu na lata 2008-2015 ............................................……………….…11
5.
Harmonogram realizacji programu ………………….....................................................……18
-2„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
WSTĘP
Zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem (Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997r.) osoby niepełnosprawne mają prawo na równych zasadach z innymi do
korzystania
z pełni
praw
obywatelskich.
Jednak
jednym
z
obszarów
Ŝycia
osób
niepełnosprawnych, w którym nie jest przestrzegane prawo do równego dostępu i równej
konkurencji jest sfera Ŝycia zawodowego. Wskazują na to niskie wskaźniki zatrudnienia osób z tej
grupy oraz utrzymująca się liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie pracy.
Utrudnieniem na tej płaszczyźnie jest nie tylko pozyskanie zatrudnienia, a w związku z tym
przekonanie pracodawcy i innych pracowników o pełnej moŜliwości wykonywania pracy
w odpowiednich warunkach, ale równieŜ jego wykonywanie i utrzymanie w przypadku, gdy te
warunki nie są dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Praca z punktu widzenia osób
niepełnosprawnych jest bardzo waŜnym elementem ich Ŝycia, nie tylko ze względów
ekonomiczno – bytowych, ale przede wszystkim z uwagi na fakt, iŜ jest to najskuteczniejszy
sposób rehabilitacji społeczno – zawodowej. Praca jako jej podstawowa forma, w połączeniu
z rehabilitacją leczniczą i społeczną, umoŜliwia między innymi budowanie poprawnych relacji
z otoczeniem, zdrowy rozwój psychiczny, poprawę warunków socjalno – bytowych.
-3„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
1. DEFINICJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI,
ANALIZA STRUKTURY ZAREJESTROWANYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm/:
Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych
z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności
powodującą niezdolność do pracy.
Osoby niepełnosprawne określa się jako osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy
trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemoŜliwia wypełnianie ról społecznych,
a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej.
Wyszczególnienie
31.12.2004
31.12.2005
31.10.2006
31.12.2007
Liczba bezrobotnych
9631
8808
6758
5402
127
164
168
218
1,3%
1,9%
2,5%
4,0%
Liczba
niepełnosprawnych*
% ogółu
*zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy
W
ostatnich latach moŜna
zaobserwować systematyczny spadek
liczby osób
bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym urzędzie. W stosunku do roku 2004 roku liczba osób
bezrobotnych zmniejszyła się o ok. 40 %. Niestety ta korzystna tendencja nie przenosi się na
osoby niepełnosprawne. Mimo spadku stopy bezrobocia w powiecie, ich udział w ogólnej liczbie
osób bezrobotnych z roku na rok zwiększa się (z 1,3 % w roku 2004r do 4,0% w roku 2007).
Przyczyn tego zjawiska moŜna upatrywać głównie w stosunkowo małym zainteresowaniu
pracodawców zatrudnianiem osób z tej grupy, braku na lokalnym rynku zakładów pracy
chronionej, jak równieŜ w niewielkiej aktywności osób niepełnosprawnych na rynku pracy.
W
przewaŜającej
mierze
osoby
niepełnosprawne
zarejestrowane
w
urzędzie
charakteryzują się bierną postawą na rynku pracy. W zdecydowanej większości wynika ona
z ograniczeń zdrowotnych tych osób, a w związku, z tym z przekonaniem o mniejszej
konkurencyjności w porównaniu z osobami pełnosprawnymi. Brak podejmowania aktywnych
zachowań na rynku pracy przez część osób niepełnosprawnych prawdopodobnie jest wynikiem
tzw. wyuczonej bezradności. Pewna liczba zarejestrowanych osób niepełnosprawnych przez
wiele lat otrzymywała renty z tytułu niezdolności do pracy, wobec czego nie odczuwała potrzeby
-4„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
podejmowania zatrudnienia. Jednak ponowna weryfikacja rent dokonywana przez ZUS bardzo
często kończyła się ich odbieraniem. Utrata stałego źródła dochodu powoduje rozpacz, jednak
wieloletnia bezczynność prowadzi do braku umiejętności podejmowania działań w celu zmiany
sytuacji Ŝyciowej. RównieŜ zbyt długi okres pozostawania bez zatrudnienia wyzwala negatywne
emocje i nie sprzyja aktywizacji zawodowej.
Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie waŜne
jest ich rozróŜnienie według posiadanego statusu na: bezrobotnych i poszukujących pracy.
Z tego punktu widzenia osoby bezrobotne niepełnosprawne stanowią ponad 2/3 wszystkich osób
niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP na dzień 31.12.2007 roku.
Rozgraniczenie to jest waŜne z punktu widzenia finansowania działań związanych z ich
aktywizacją. Zgodnie z ustawą O rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych, ze środków PFRON moŜna pokrywać wydatki na instrumenty i usługi rynku
pracy tylko w odniesieniu do osób poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu.
W przypadku osób bezrobotnych pokrycie ww. wydatków ze środków PFRON jest moŜliwe tylko
wtedy, jeśli przekroczą one kwoty ustalone w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy. W pozostałych przypadkach wydatki te są finansowane ze środków Funduszu Pracy.
liczba
Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP
Chrzanów w latach 2004-2007
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
144
114
121
76
2004
74
50
51
2005
47
2006
2007
lata
bezrobotni
poszukujący pracy
MoŜliwości podjęcia zatrudnienia ograniczają niewątpliwie orzeczenia o niezdolności do
pracy w róŜnym stopniu. Biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności moŜna stwierdzić, iŜ
ponad 90% wszystkich osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie
Pracy stanowią osoby ze stopniem umiarkowanym i lekkim (tj. 122 os. w 2004r., 156 os.
w 2005r., 161 os. w 2006r., 201 osób w 2007 roku). Natomiast na dzień 31.12.2007 r.
w tutejszym urzędzie było zarejestrowanych jedynie 17 osób ze stopniem znacznym.
-5„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych
w PUP według stopnia niepełnosprawności
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2004
2005
znaczny
2006
umiarkowany
2007
lata
lekki
Znaczący wpływ na moŜliwość uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne ma
równieŜ poziom posiadanych kwalifikacji i wykształcenia. Im wyŜszy poziom wykształcenia
posiada osoba niepełnosprawna bezrobotna, tym większe prawdopodobieństwo powrotu na
rynek pracy. Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tutejszym
urzędzie moŜna zauwaŜyć, iŜ najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem
zawodowym, podstawowym i gimnazjalnym. W latach 2004-2005 stanowili oni ponad 60%
wszystkich zarejestrowanych niepełnosprawnych, w roku 2006 – 70%, a w 2007 roku – 62%.
Struktura os ób nie pełnospraw nych w edług w ykształcenia
zare je strow anych w PUP Chrzanów w latach 2004-2007
60
2007
17
liczba osób
57
2006
18
7
17
29
13
10
50
30
5
0
53
40
4
2004
61
25
50
2005
75
53
13
20
30
wyŜsze
średnie ogólnokształcące
gimnazjalne i poniŜej
40
50
60
70
80
lata
policealne i średnie zawodowe
zasadnicze zawodowe
Przyczyną trudności leŜących po stronie osób niepełnosprawnych obok schorzenia
i wykształcenia jest równieŜ wiek analizowanej grupy, który moŜe stanowić powaŜną barierę
podczas poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia. Jak wskazuje poniŜszy wykres większość
-6„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie mieści się w przedziale 45 -54 lata
i stanowi odpowiednio w 2004r.- 37,8%, w 2005r. – 46,9%, w 2006r. – 37,5%, w 2007 roku –
36,7% populacji tejŜe grupy. Pozostałe grupy wiekowe kształtują się na podobnym poziomie,
wynoszącym około 10-20%.
Struktura osób niepełnosprawnych według wieku
zarejestrowanych w PUP w latach 2004-2007
90
80
77
80
liczba osób
70
63
60
48
50
45
30
42
36
40
24
21
28
25
24
28
24
29
27
18
20
9
22
7
10
0
2004
2005
18-24
PoniŜsza
tabela
25-34
przedstawia
2006
35-44
strukturę
45-54
osób
lata
2007
55 i więcej
niepełnosprawnych
według
czasu
pozostawania bez pracy. MoŜna zauwaŜyć, iŜ w ostatnich latach blisko 50% osób stanowiły
osoby długotrwale bezrobotne tzn. pozostające w tutejszym rejestrze powyŜej 12 miesięcy (76
os. w 2005r., 81 os. w 2006r. i 103 osoby w 2007 roku). Jest to zjawisko niepokojące, bowiem
długi okres pozostawania biernym zawodowo skutkuje niŜszą aktywnością na rynku pracy, co
w konsekwencji powoduje nieumiejętności poruszania się po nim, gorsze przygotowanie do pracy
zawodowej i udziału w Ŝyciu społecznym.
Czas pozostawania bez
pracy w miesiącach
Liczba osób
2004
2005
2006
2007
do 1
0
0
0
0
od 1 do 3
20
27
28
34
od 4 do 6
22
22
23
44
od 7 do 9
18
19
18
21
od 10 do 12
7
20
18
16
powyŜej 12
20
76
81
103
razem
87
164
168
218
-7„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Struktura osób niepełnosprawnych według czasu
pozostawania bez pracy zarejestrowanych
w PUP Chrzanów w latach 2004-2007
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
lata
2004
do 1 m-ca
2005
od 1 do 3
od 4 do 6
2006
od 7 do 9
2007
od 10 do 12
pow yŜej 12
2. UZASADNIENIE POTRZEBY REALIZACJI PROGRAMU
U podstaw programu leŜy przekonanie, iŜ osoby niepełnosprawne, zgodnie z Kartą Praw
Osób Niepełnosprawnych, mają prawo do niezaleŜnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia,
w tym do pracy na otwartym rynku pracy, zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem
i moŜliwościami
oraz
korzystania
z
doradztwa
zawodowego
i
pośrednictwa,
a
gdy
niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga, prawo do pracy w warunkach dostosowanych
do potrzeb osoby niepełnosprawnej.
Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest niewątpliwie niekorzystna. Na
podstawie danych nie trudno zauwaŜyć utrzymującej się liczby zarejestrowanych i pozostających
bez pracy osób niepełnosprawnych. Pomimo ciągle rosnącej świadomości społecznej dotyczącej
rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nadal obserwuje się niejednokrotnie utrudnione
wejście na rynek pracy. WyraŜa się to niskim poziomem aktywności zawodowej samych osób
niepełnosprawnych.
Najbardziej
ogólnym,
ale
najistotniejszym
czynnikiem
wpływającym
na
poziom
bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych, jest brak ich adaptacji w społeczeństwie. Stereotypy,
uprzedzenia
społeczne
oraz
niedostosowanie
infrastruktury
(bariery
architektoniczne,
urbanistyczne, transportowe, utrudniony dostęp do administracji publicznej itp.) powodują, Ŝe nie
tylko niepełnosprawność, utrudnia dostęp do rynku pracy. Ograniczenia zdrowotne wynikające
z niepełnosprawności, bierna postawa w kwestii poszukiwania pracy oraz moŜliwości jej podjęcia
równieŜ mogą negatywnie wpływać na aktywność zawodową osoby niepełnosprawnej. Barierą
w dostępie do pracy jest równieŜ niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych.
Rosnąca konkurencja wśród potencjalnych pracowników, bezrobocie w kraju i w powiecie
pociągające za sobą konieczność szybkiego dostosowania się do oczekiwań pracodawców,
stanowią dodatkową przeszkodę w pozyskaniu przez osoby niepełnosprawne miejsc pracy.
-8„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Biorąc pod uwagę powyŜsze czynniki, waŜne jest doskonalenie istniejących metod
pomocy osobom niepełnosprawnym w skutecznym poruszaniu się na rynku pracy, jak równieŜ
podejmowanie nowych inicjatyw, słuŜących dobru tej grupy.
Podstawowym aktem prawnym w Polsce regulującym sprawy rehabilitacji zawodowej
osób niepełnosprawnych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92
z późn.zm.). Niniejszy akt prawny określa zadania samorządów powiatowych na rzecz
zatrudniania
osób
niepełnosprawnych.
Zgodnie
z
ww.
Ustawą
rehabilitacja
osoby
niepełnosprawnej powinna obejmować zarówno rehabilitację leczniczą, psychiczną, społeczną,
jak i zawodową. Rehabilitacja zawodowa jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji i polega na
udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie
zawodowe i pośrednictwo pracy, aby umoŜliwić jej uzyskanie zatrudnienia, utrzymanie go,
a przez to normalne Ŝycie społeczne. Wszystkie typy rehabilitacji mają w miarę moŜliwości
przygotować
osobę
niepełnosprawną
do
prowadzenia
normalnego
Ŝycia
rodzinnego,
społecznego i zawodowego. Część osób niepełnosprawnych ze względu na stan zdrowia nie
moŜe podjąć lub kontynuować zatrudnienia, w związku z tym otrzymuje świadczenia rentowe.
W pozostałych
przypadkach
szeroko
rozumiana
rehabilitacja
moŜe
przyczynić
się
do
przygotowania osoby niepełnosprawnej do aktywnego wejścia lub powrotu na rynek pracy. Osoby
niepełnosprawne, mimo uszkodzenia organizmu, zachowują pewne sprawności, zdolności,
predyspozycje psychiczne.
Kolejnym aktem regulującym sprawę aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest
ustawa z dnia 20 kwietna 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn.zm.) Zgodnie z zapisem art. 49 ww. ustawy osoby
niepełnosprawne naleŜą do grupy znajdującej się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wobec
tej grupy moŜna zastosować dodatkowe działania w celu umoŜliwienia jej przedstawicielom
podjęcie zatrudnienia na rynku pracy, w tym m.in. uczestnictwo osób niepełnosprawnych
w poradnictwie zawodowym, szkoleniach oraz pośrednictwie pracy. Osoby niepełnosprawne
mają równieŜ moŜliwość otrzymania środków na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej,
bądź teŜ odbycia staŜu u lokalnych pracodawców. Pracodawca z kolei moŜe ubiegać się m.in.
o refundację kosztów wyposaŜenia i doposaŜenia stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej.
Na
szczeblu
powiatowym
został
opracowany
Powiatowy
Program
Promocji
Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2008-2015. W programie
określone zostały priorytety lokalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. III Cel
operacyjny „Zapobieganie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację zawodową” zawiera cel
szczegółowy „Wsparcie osób niepełnosprawnych w integracji społecznej i wejściu na rynek
pracy”. Zakłada on zwiększenie szans w wejściu na rynek pracy osób niepełnosprawnych. Do
szczegółowych zadań naleŜą m.in.: Monitoring ofert pracy przeznaczonych dla osób
niepełnosprawnych, Zwiększenie dostępności poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej
-9„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
dla
osób
niepełnosprawnych,
Rozpoznawanie
potrzeb
szkoleniowych
dla
osób
niepełnosprawnych i kierowanie na szkolenia, Współpraca z pracodawcami w organizowaniu
miejsc pracy.
Poza ww. dokumentem opracowano równieŜ Strategię Rozwiązywania Problemów
Społecznych w Powiecie Chrzanowskim na lata 2006-2015. W dokumencie tym zdefiniowano
4 obszary priorytetowe polityki społecznej powiatu, z których jeden poświęcony jest pomocy
osobom niepełnosprawnym i starszym. Celem operacyjnym w ramach ww. obszaru jest
„Tworzenie skutecznego systemu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych”,
natomiast
do
zadań
niepełnosprawnych,
PUP
naleŜy
prowadzenie
dla
organizacja
nich
procesu
poradnictwa
rehabilitacji
zawodowego
zawodowej
oraz
osób
współpraca
z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie
tworzenia projektów dotyczących zatrudnienia i przygotowania zawodowego.
Konieczność doskonalenia działań z zakresu doradztwa zawodowego i pośrednictwa
pracy, rozwój systemu szkoleń dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz wspieranie
procesu zatrudnienia są równieŜ wskazane jako cele operacyjne w obszarze „Promocja
zatrudnienia
i aktywizacja
rynku
pracy
w powiecie”
w
Strategii
Rozwoju
Powiatu
Chrzanowskiego na lata 2006-2015”.
W związku z zadaniami, jakie nakładają na Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie
powyŜsze
dokumenty,
opracowany
został
Program
aktywizacji
zawodowej
osób
niepełnosprawnych na lata 2008-2015 pn. „Wspólny cel”. Program jest zbiorem działań, które
wspólnie z instytucjami wspierającymi aktywizację niepełnosprawnych oraz pracodawcami
zostaną podjęte przez urząd na rzecz aktywizacji ww. grupy. Realizacja działań pozwoli na
szybsze i pełniejsze zaspokojenie potrzeb osób niepełnosprawnych.
3. ADRESACI PROGRAMU
Program
„Wspólny
cel”
adresowany
jest
do
trzech najwaŜniejszych
podmiotów
występujących w procesie integracji i rehabilitacji zawodowej:
1.
Osób niepełnosprawnych – bezrobotnych i poszukujących pracy, zarejestrowanych
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie, posiadających orzeczenie o stopniu
niepełnosprawności lub orzeczenie ZUS.
2.
Pracodawców - w szczególności tych z otwartego rynku pracy, ale równieŜ z rynku
chronionego
3.
Instytucji z otoczenia osób niepełnosprawnych - organizacji statutowo zajmujących się
problematyką niepełnosprawności.
- 10 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Sprawy osób niepełnosprawnych w róŜnym stopniu i zakresie wchodzą w obszar
zainteresowań mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanych struktur działających w obszarze
zatrudnienia. Wynika stąd potrzeba uwzględnienia udziału wielu partnerów w realizacji programu.
Wzajemne, dobre zaleŜności między tymi podmiotami z pewnością zagwarantują stworzenie
optymalnych warunków do osiągnięcia zamierzonych w programie celów.
4. CELE I ZADANIA PROGRAMU NA LATA 2008-2015
W programie sformułowane zostały 2 główne cele strategiczne:
CEL 1.
Prowadzenie
kompleksowych
działań
skierowanych
do
osób
niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom
wejścia lub powrotu na rynek pracy
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań:
Zadanie 1.1.
Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych
W ramach poradnictwa zawodowego planowane są:
•
spotkania indywidualne z osobami niepełnosprawnymi - w trakcie spotkań
indywidualnych
doradca
niepełnosprawnej,
zawodowy
dotyczące
jej
moŜe
uzyskać
wykształcenia,
informacje
kwalifikacji,
o
osobie
predyspozycji
i preferencji zawodowych. WaŜne są równieŜ informacje dotyczące diagnozy
lekarskiej, rokowań, wskazań i przeciwwskazań do zatrudnienia. Podczas porady
indywidualnej osoby niepełnosprawne będą miały moŜliwość uzyskania informacji
o lokalnym rynku pracy, o zawodach (deficytowych i nadwyŜkowych) oraz
moŜliwościach szkolenia i kształcenia.
•
grupowe zajęcia warsztatowe - mają na celu przygotowanie osoby bezrobotnej do
wejścia na rynek pracy. Będzie to moŜliwe dzięki poznaniu technik poszukiwania
pracy,
własnych
umiejętności,
zainteresowań,
wartości,
przygotowaniu
profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych, przygotowaniu się do rozmowy
z pracodawcą.
Podczas
spotkań
grupowych
poruszane
będą
takŜe
wątki
zatrudnienia na otwartym i chronionym rynku pracy, ulgi i uprawnienia przysługujące
zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i pracodawcom zatrudniającym te osoby.
- 11 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych będzie wsparte równieŜ zajęciami
aktywizującymi,
szkoleniami
z
zakresu
umiejętności
poszukiwania
pracy
i samozatrudnienia prowadzonymi w ramach Klubu Pracy.
Nadrzędnym celem, który będziemy starali się osiągnąć poprzez poradnictwo zawodowe
oraz ww. zajęcia jest zwiększenie motywacji do działania u naszych klientów. Zmiana
postawy z pasywnej na aktywną jest bardzo istotna ze względu na to, iŜ 70 % osób
niepełnosprawnych to osoby długotrwale bezrobotne.
Zadanie 1.2.
Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych
Starosta inicjuje i organizuje szkolenia dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych oraz
poszukujących osób niepełnosprawnych ( niepozostających w zatrudnieniu ) w celu zwiększenia
ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyŜszenia kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia
aktywności zawodowej.
Osoby niepełnosprawne bezrobotne mogą ubiegać się o skierowanie na wskazane przez
siebie szkolenie indywidualne, jeŜeli uzasadnią on celowość szkolenia poprzez:
•
złoŜenie odpowiedniego wniosku zawierającego uprawdopodobnienie zatrudnienia lub,
•
złoŜenie oświadczenia o zamiarze podjęcia własnej działalności gospodarczej, lub
•
odbycie Indywidualnego Planu Działania z doradcą zawodowym w tut. Urzędzie
•
w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się moŜliwość skierowania osoby
uprawnionej na szkolenie indywidualne po uzyskaniu opinii pracownika PUP o celowości
odbycia szkolenia wynikającej z analizy zawodów nadwyŜkowych i deficytowych
w powiecie, a takŜe po uzyskaniu zgody Dyrektora PUP.
Szkolenia
grupowe
organizowane
są
na
podstawie
analizy
potrzeb
szkoleniowych,
występujących na lokalnym rynku pracy, przy uwzględnieniu indywidualnych predyspozycji osób
niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne
poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu, mogą być
kierowane na szkolenia ze środków PFRON. Osoby zainteresowane szkoleniem indywidualnym
muszą złoŜyć wniosek, który zawiera: kierunek szkolenia; opinię doradcy zawodowego dot.
predyspozycji zawodowych oraz opinię lekarza prowadzącego dot. braku przeciwwskazań
zdrowotnych. Szkolenie przysługuje nie częściej niŜ raz w ciągu roku kalendarzowego.
Do zadań PUP naleŜy takŜe inicjowanie i organizowanie szkoleń dla osób, w stosunku do których
ZUS orzekł celowość przekwalifikowania tzn. przyznał rentę szkoleniową. Osoby z rentą
szkoleniową będą objęte indywidualnym poradnictwem zawodowym w celu doboru kierunku
- 12 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
przekwalifikowania zawodowego. Po ustaleniu kierunku szkolenia uwzględniającego wskazania
i przeciwwskazania do pracy, osoby zostaną przekwalifikowane.
Zadanie 1.3.
Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych
Wiele osób, które dotyka niepełnosprawność, nie moŜe na własną rękę poradzić sobie
w kontaktach z pracodawcą na rynku pracy. Po stronie niepełnosprawnego, poza relatywnie
niskimi kwalifikacjami i barierami instytucjonalno – infrastrukturalnymi, są równieŜ słabe
motywacje do aktywności zawodowej i społecznej. Jest to spowodowane brakiem odpowiedniej
wiedzy i informacji o moŜliwościach, jakie istnieją na rynku pracy czy słabą znajomością prawa
pomagającego korzystać z przysługujących im uprawnień. Pracodawcy z kolei bardzo często
wykazują niską świadomość korzyści, jakie zapewnia zatrudnienie osoby niepełnosprawnej.
Pośrednictwo pracy ma być etapem końcowym wsparcia udzielonego osobie
niepełnosprawnej. Podjęcie pracy stanowi integralną część rehabilitacji zawodowej oraz
społecznej. Osoby niepełnosprawne, w zaleŜności od stopnia uszkodzenia organizmu oraz
przygotowania do pracy, mogą podjąć zatrudnienie na otwartym lub teŜ chronionym rynku
pracy. Informacje uzyskane w trakcie poradnictwa zawodowego (wykształcenie, kwalifikacje,
umiejętności, wskazania i przeciwwskazania do pracy oraz oczekiwania względem przyszłej
pracy), umoŜliwią efektywne dopasowanie ofert pracy do moŜliwości osoby niepełnosprawnej.
Osoby niepełnosprawne będą mogły korzystać z subsydiowanych form zatrudnienia tj. staŜu,
przygotowania zawodowego, prac interwencyjnych.
Jedną z form aktywizacji zawodowej będzie organizowanie giełd pracy dla osób
bezrobotnych i poszukujących pracy (w tym równieŜ dla niepełnosprawnych). Wydział Usług
Rynku Pracy będzie takŜe odpowiedzialny za współpracę z właściwym terenowo inspektorem
pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych.
Zadanie 1.4.
Przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej
Osoba niepełnosprawna moŜe, jak wszyscy inni, prowadzić działalność gospodarczą
na własny rachunek. Dodatkowym dla niej udogodnieniem jest moŜliwość otrzymania dotacji na
jej rozpoczęcie. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako
bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu moŜe otrzymać ze środków
PFRON jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na
wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości piętnastokrotności przeciętnego
- 13 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
wynagrodzenia, jeŜeli nie otrzymała środków publicznych na ten cel. Jednocześnie bezrobotna
osoba niepełnosprawna ma moŜliwość otrzymania dotacji na rozpoczęcie działalności
gospodarczej ze środków Funduszu Pracy zgodnie z zapisami art. 46 ustawy o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. w wysokości nie przekraczającej sześciokrotności
przeciętnego wynagrodzenia.
Zadanie 1.5.
Organizowanie staŜy
Skierowanie do odbycia staŜu będzie szansą zarówno dla młodzieŜy, jak i osób
starszych, na połączenie interesów pracodawców i osób niepełnosprawnych. Uczestnictwo w
staŜu umoŜliwi nabycie praktycznych umiejętności do wykonywania pracy poprzez wykonywanie
zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą.
Niepełnosprawni o statusie osoby poszukującej pracy, niepozostający w zatrudnieniu,
mogą uczestniczyć w staŜach i przygotowaniach zawodowych finansowanych z Państwowego
Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W przypadku niepełnosprawnych osób
bezrobotnych formy te finansowane są z Funduszu Pracy.
Zadanie 1.6.
Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych
Skierowanie do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych nastąpi na zasadach
określonych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Udział w ww. formie
wsparcia umoŜliwi osobom niepełnosprawnym zdobycie staŜu pracy, a niejednokrotnie będzie
okazją do uzyskania trwałego zatrudnienia.
Zadanie 1.7.
Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk do potrzeb osób
niepełnosprawnych
Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone są w Rozporządzeniu Ministra Polityki
Społecznej z dnia 15 września 2004r. w sprawie zwrotu kosztów przystosowania stanowisk
pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów
zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu (Dz. U. Nr 215, poz.
2186 z późn. zm.).
- 14 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne
moŜe otrzymać, na wniosek ze środków PFRON zwrot kosztów:
1. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych,
w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych
lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających
z ich niepełnosprawności,
2. adaptacji
lub
nabycia
urządzeń
ułatwiających
osobie
niepełnosprawnej
wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,
3. zakupu i autoryzacji oprogramowania na uzytek pracowników niepełnosprawnych
oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb
wynikających z ich niepełnosprawności,
4. rozpoznania przez słuŜby medycyny pracy potrzeb, o których mowa w pkt 1-4.
MoŜliwość zwrotu kosztów, o których mowa w punktach 1-4, dotyczy wyłącznie dodatkowych
kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy
i niepozostających w zatrudnieniu, skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy.
Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy
o przystosowanym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty.
Zadanie 1.8.
Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŜenia stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych
Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobą
niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo
poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, moŜe otrzymać, na wniosek, ze środków
Funduszu zwrot kosztów wyposaŜenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego
przeciętnego wynagrodzenia.
Warunkiem zwrotu kosztów, jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej
opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających
z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku.
- 15 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
CEL 2.
Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do
samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę
i przybliŜanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno
– społecznym.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań:
Zadanie 2.1
Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową
•
Inicjowanie i
opracowywanie własnych
projektów długoterminowych
związanych
z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych i szeroko pojętą informację zawodową,
angaŜując w to partnerów instytucjonalnych.
•
Zwiększanie obszarów współpracy z instytucjami rynku pracy i stowarzyszeniami
statutowo zajmującymi się wspieraniem osób niepełnosprawnych w ramach realizacji
projektów skierowanych do niepełnosprawnych.
•
Pozyskiwanie środków finansowych z róŜnych źródeł i funduszy (Europejski Fundusz
Społeczny, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Fundusz
Inicjatyw Obywatelskich).
Zadanie 2.2.
Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie
•
Kampania informacyjna skierowana do lokalnych pracodawców, która nie tylko
uświadomi korzyści płynące z zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, ale pomoŜe w ogóle
dostrzec problemy osób niepełnosprawnych. Kampania ta uświadomi przedsiębiorcom,
Ŝe jeśli podejmą decyzję o zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, oprócz
wzmocnienia reputacji wewnątrz i na zewnątrz firmy uzyskają status pracodawcy
świadomego i otwartego.
•
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z pracodawcami, prowadzenie bazy danych
pracodawców
•
Pozyskiwanie ofert pracy z otwartego rynku pracy
•
Monitoring zatrudnienia
- 16 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
Zadanie 2.3.
Poszerzanie wiedzy o aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP
Pracownicy urzędu będą uczestniczyć w róŜnego rodzaju szkoleniach i warsztatach
związanych z problematyką pomocy osobom niepełnosprawnych na rynku pracy, jak równieŜ
będą przeprowadzać szkolenia wewnętrzne ukierunkowane na wsparcie tych osób.
Zadanie 2.4.
Doradztwo organizacyjno – prawne oraz ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych
W urzędzie będzie moŜna uzyskać poradę w zakresie zakładania lub prowadzenia
działalności gospodarczej. Do tej funkcji będzie specjalnie przygotowany pracownik urzędu.
Zadanie 2.5.
Organizowanie Giełd i Targów Pracy
Celem Giełd i Targów Pracy będzie połączenie interesów pracodawców i osób
niepełnosprawnych – potencjalnych pracowników. Pozwoli to wytworzyć pozytywną atmosferę
poprzez unaocznienie obu stronom wzajemnych moŜliwości.
Zadanie 2.6.
Nawiązywanie Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką
aktywizacji osób niepełnosprawnych
Podpisanie Umowy partnerskiej na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób
bezrobotnych powiatu chrzanowskiego (w tym osób niepełnosprawnych) ze wszystkimi
ośrodkami pomocy społecznej powiatu chrzanowskiego – w ramach Partnerstwa
przewiduje
się
szereg
działań
aktywizacyjnych,
zmierzających
do
zapewnienia
kompleksowego wsparcia zarówno w obszarze aktywizacji społecznej, jak i zawodowej
tzw. klientom wspólnym OPS i PUP
Podpisanie porozumienia ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji – Centrum Integracja
w Krakowie – porozumienie zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć na rzecz osób
niepełnosprawnych, zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie
Nawiązanie partnerskich relacji z innymi instytucjami, zajmującymi się problematyką
niepełnosprawności (m.in. PCPR)
- 17 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA LATA 2008-2015
CEL 1:
Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem
będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy
ZADANIE
TERMIN
ZAANGAśOWANE
INSTYTUCJE
- poradnictwo indywidualne wg
potrzeb osób
Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla
osób niepełnosprawnych
niepełnosprawnych
- warsztaty grupowe zgodnie
PUP Chrzanów
z zapotrzebowaniem bądź
przed rozpoczęciem szkolenia
grupowego
Organizowanie szkoleń zawodowych dla
osób niepełnosprawnych
- zgodnie z potrzebami osób
niepełnosprawnych
- cyklicznie
Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla
osób niepełnosprawnych
- ciągle
Przyznanie jednorazowych środków na
- w miarę posiadanych
rozpoczęcie działalności gospodarczej
środków finansowych
PUP Chrzanów
Instytucje szkoleniowe
PUP Chrzanów
Pracodawcy
PUP Chrzanów
- zgodnie z zapotrzebowaniem
pracodawców i osób
Organizowanie staŜy
niepełnosprawnych
PUP Chrzanów
- w miarę posiadanych
Pracodawcy
środków finansowych
Kierowanie osób niepełnosprawnych do
zatrudnienia
interwencyjnych
w
ramach
prac
- zgodnie z zapotrzebowaniem
pracodawców i osób
PUP Chrzanów
Pracodawcy
- 18 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
niepełnosprawnych
- w miarę posiadanych
środków finansowych
Zwrot
pracodawcom
kosztów
przystosowania i adaptacji istniejących
stanowisk
do
potrzeb
osób
niepełnosprawnych
pracodawców
PUP Chrzanów
- w miarę posiadanych
Pracodawcy
środków finansowych
Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŜenia
stanowisk
- zgodnie z zapotrzebowaniem
pracy
dla
osób
niepełnosprawnych
- zgodnie z zapotrzebowaniem
pracodawców
PUP Chrzanów
- w miarę posiadanych
Pracodawcy
środków finansowych
PUP Chrzanów
Lokalne media
- ciągle
Działania promocyjne
Gminy
NGO
PCPR
OPS
CEL 2:
Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania
w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŜanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu
instytucjonalno – społecznym.
ZADANIE
TERMIN
ZAANGAśOWANE
INSTYTUCJE
Pozyskiwanie
dodatkowych
środków
finansowych na aktywizację zawodową
Promocja
idei
biznesu
otwartego
i odpowiedzialnego społecznie
Poszerzanie
wiedzy
o
- w odpowiedzi na ogłaszane
PUP Chrzanów
konkursy
NGO
- systematycznie
Gminy
- ciągle
PUP Chrzanów
NGO
aktywizacji
- na bieŜąco, zgodnie z
Pracownicy PUP Chrzanów
- 19 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015
zawodowej osób niepełnosprawnych przez
pracowników PUP
pojawiającymi się nowymi
aktami prawnymi
- w miarę posiadanych
środków
Doradztwo organizacyjno – prawne oraz
- na bieŜąco, zgodnie z
PUP Chrzanów
ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych
zapotrzebowaniem
Partnerzy
Organizowanie Giełd i Targów Pracy
- przynajmniej 2 razy w roku
Nawiązywanie i realizacja Partnerstw
z instytucjami
i
organizacjami
zajmującymi
się
problematyką
PUP Chrzanów
Partnerzy
PUP Chrzanów
- ciągle
OPS
PCPR
NGO
aktywizacji osób niepełnosprawnych
PUP Chrzanów
Lokalne media
Działania informacyjne
- ciągle
Gminy
NGO
PCPR
OPS
- 20 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015