WSPÓLNY CEL - Program aktywizacji zawodowej osób
Transkrypt
WSPÓLNY CEL - Program aktywizacji zawodowej osób
"W S P Ó L N Y C E L” PROGRAM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH N A LA T A 2 0 08 – 20 15 Chrzanów, maj 2009 (aktualizacja) Spis treści: Wstęp………………………………………………......................................................………...………3 1. Definicja niepełnosprawności, analiza struktury zarejestrowanych osób niepełnosprawnych............………………………………………...................................………4 2. Uzasadnienie potrzeb realizacji programu.…….................................................……..…..… 8 3. Adresaci programu …….....................................................................................……....…..10 4. Cele i zadania programu na lata 2008-2015 ............................................……………….…11 5. Harmonogram realizacji programu ………………….....................................................……18 -2„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 WSTĘP Zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem (Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.) osoby niepełnosprawne mają prawo na równych zasadach z innymi do korzystania z pełni praw obywatelskich. Jednak jednym z obszarów Ŝycia osób niepełnosprawnych, w którym nie jest przestrzegane prawo do równego dostępu i równej konkurencji jest sfera Ŝycia zawodowego. Wskazują na to niskie wskaźniki zatrudnienia osób z tej grupy oraz utrzymująca się liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. Utrudnieniem na tej płaszczyźnie jest nie tylko pozyskanie zatrudnienia, a w związku z tym przekonanie pracodawcy i innych pracowników o pełnej moŜliwości wykonywania pracy w odpowiednich warunkach, ale równieŜ jego wykonywanie i utrzymanie w przypadku, gdy te warunki nie są dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Praca z punktu widzenia osób niepełnosprawnych jest bardzo waŜnym elementem ich Ŝycia, nie tylko ze względów ekonomiczno – bytowych, ale przede wszystkim z uwagi na fakt, iŜ jest to najskuteczniejszy sposób rehabilitacji społeczno – zawodowej. Praca jako jej podstawowa forma, w połączeniu z rehabilitacją leczniczą i społeczną, umoŜliwia między innymi budowanie poprawnych relacji z otoczeniem, zdrowy rozwój psychiczny, poprawę warunków socjalno – bytowych. -3„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 1. DEFINICJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI, ANALIZA STRUKTURY ZAREJESTROWANYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm/: Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Osoby niepełnosprawne określa się jako osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemoŜliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej. Wyszczególnienie 31.12.2004 31.12.2005 31.10.2006 31.12.2007 Liczba bezrobotnych 9631 8808 6758 5402 127 164 168 218 1,3% 1,9% 2,5% 4,0% Liczba niepełnosprawnych* % ogółu *zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy W ostatnich latach moŜna zaobserwować systematyczny spadek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym urzędzie. W stosunku do roku 2004 roku liczba osób bezrobotnych zmniejszyła się o ok. 40 %. Niestety ta korzystna tendencja nie przenosi się na osoby niepełnosprawne. Mimo spadku stopy bezrobocia w powiecie, ich udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych z roku na rok zwiększa się (z 1,3 % w roku 2004r do 4,0% w roku 2007). Przyczyn tego zjawiska moŜna upatrywać głównie w stosunkowo małym zainteresowaniu pracodawców zatrudnianiem osób z tej grupy, braku na lokalnym rynku zakładów pracy chronionej, jak równieŜ w niewielkiej aktywności osób niepełnosprawnych na rynku pracy. W przewaŜającej mierze osoby niepełnosprawne zarejestrowane w urzędzie charakteryzują się bierną postawą na rynku pracy. W zdecydowanej większości wynika ona z ograniczeń zdrowotnych tych osób, a w związku, z tym z przekonaniem o mniejszej konkurencyjności w porównaniu z osobami pełnosprawnymi. Brak podejmowania aktywnych zachowań na rynku pracy przez część osób niepełnosprawnych prawdopodobnie jest wynikiem tzw. wyuczonej bezradności. Pewna liczba zarejestrowanych osób niepełnosprawnych przez wiele lat otrzymywała renty z tytułu niezdolności do pracy, wobec czego nie odczuwała potrzeby -4„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 podejmowania zatrudnienia. Jednak ponowna weryfikacja rent dokonywana przez ZUS bardzo często kończyła się ich odbieraniem. Utrata stałego źródła dochodu powoduje rozpacz, jednak wieloletnia bezczynność prowadzi do braku umiejętności podejmowania działań w celu zmiany sytuacji Ŝyciowej. RównieŜ zbyt długi okres pozostawania bez zatrudnienia wyzwala negatywne emocje i nie sprzyja aktywizacji zawodowej. Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie waŜne jest ich rozróŜnienie według posiadanego statusu na: bezrobotnych i poszukujących pracy. Z tego punktu widzenia osoby bezrobotne niepełnosprawne stanowią ponad 2/3 wszystkich osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP na dzień 31.12.2007 roku. Rozgraniczenie to jest waŜne z punktu widzenia finansowania działań związanych z ich aktywizacją. Zgodnie z ustawą O rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ze środków PFRON moŜna pokrywać wydatki na instrumenty i usługi rynku pracy tylko w odniesieniu do osób poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. W przypadku osób bezrobotnych pokrycie ww. wydatków ze środków PFRON jest moŜliwe tylko wtedy, jeśli przekroczą one kwoty ustalone w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W pozostałych przypadkach wydatki te są finansowane ze środków Funduszu Pracy. liczba Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP Chrzanów w latach 2004-2007 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 144 114 121 76 2004 74 50 51 2005 47 2006 2007 lata bezrobotni poszukujący pracy MoŜliwości podjęcia zatrudnienia ograniczają niewątpliwie orzeczenia o niezdolności do pracy w róŜnym stopniu. Biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności moŜna stwierdzić, iŜ ponad 90% wszystkich osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy stanowią osoby ze stopniem umiarkowanym i lekkim (tj. 122 os. w 2004r., 156 os. w 2005r., 161 os. w 2006r., 201 osób w 2007 roku). Natomiast na dzień 31.12.2007 r. w tutejszym urzędzie było zarejestrowanych jedynie 17 osób ze stopniem znacznym. -5„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP według stopnia niepełnosprawności 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2004 2005 znaczny 2006 umiarkowany 2007 lata lekki Znaczący wpływ na moŜliwość uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne ma równieŜ poziom posiadanych kwalifikacji i wykształcenia. Im wyŜszy poziom wykształcenia posiada osoba niepełnosprawna bezrobotna, tym większe prawdopodobieństwo powrotu na rynek pracy. Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tutejszym urzędzie moŜna zauwaŜyć, iŜ najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem zawodowym, podstawowym i gimnazjalnym. W latach 2004-2005 stanowili oni ponad 60% wszystkich zarejestrowanych niepełnosprawnych, w roku 2006 – 70%, a w 2007 roku – 62%. Struktura os ób nie pełnospraw nych w edług w ykształcenia zare je strow anych w PUP Chrzanów w latach 2004-2007 60 2007 17 liczba osób 57 2006 18 7 17 29 13 10 50 30 5 0 53 40 4 2004 61 25 50 2005 75 53 13 20 30 wyŜsze średnie ogólnokształcące gimnazjalne i poniŜej 40 50 60 70 80 lata policealne i średnie zawodowe zasadnicze zawodowe Przyczyną trudności leŜących po stronie osób niepełnosprawnych obok schorzenia i wykształcenia jest równieŜ wiek analizowanej grupy, który moŜe stanowić powaŜną barierę podczas poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia. Jak wskazuje poniŜszy wykres większość -6„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie mieści się w przedziale 45 -54 lata i stanowi odpowiednio w 2004r.- 37,8%, w 2005r. – 46,9%, w 2006r. – 37,5%, w 2007 roku – 36,7% populacji tejŜe grupy. Pozostałe grupy wiekowe kształtują się na podobnym poziomie, wynoszącym około 10-20%. Struktura osób niepełnosprawnych według wieku zarejestrowanych w PUP w latach 2004-2007 90 80 77 80 liczba osób 70 63 60 48 50 45 30 42 36 40 24 21 28 25 24 28 24 29 27 18 20 9 22 7 10 0 2004 2005 18-24 PoniŜsza tabela 25-34 przedstawia 2006 35-44 strukturę 45-54 osób lata 2007 55 i więcej niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy. MoŜna zauwaŜyć, iŜ w ostatnich latach blisko 50% osób stanowiły osoby długotrwale bezrobotne tzn. pozostające w tutejszym rejestrze powyŜej 12 miesięcy (76 os. w 2005r., 81 os. w 2006r. i 103 osoby w 2007 roku). Jest to zjawisko niepokojące, bowiem długi okres pozostawania biernym zawodowo skutkuje niŜszą aktywnością na rynku pracy, co w konsekwencji powoduje nieumiejętności poruszania się po nim, gorsze przygotowanie do pracy zawodowej i udziału w Ŝyciu społecznym. Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Liczba osób 2004 2005 2006 2007 do 1 0 0 0 0 od 1 do 3 20 27 28 34 od 4 do 6 22 22 23 44 od 7 do 9 18 19 18 21 od 10 do 12 7 20 18 16 powyŜej 12 20 76 81 103 razem 87 164 168 218 -7„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Struktura osób niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy zarejestrowanych w PUP Chrzanów w latach 2004-2007 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% lata 2004 do 1 m-ca 2005 od 1 do 3 od 4 do 6 2006 od 7 do 9 2007 od 10 do 12 pow yŜej 12 2. UZASADNIENIE POTRZEBY REALIZACJI PROGRAMU U podstaw programu leŜy przekonanie, iŜ osoby niepełnosprawne, zgodnie z Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych, mają prawo do niezaleŜnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia, w tym do pracy na otwartym rynku pracy, zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i moŜliwościami oraz korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga, prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest niewątpliwie niekorzystna. Na podstawie danych nie trudno zauwaŜyć utrzymującej się liczby zarejestrowanych i pozostających bez pracy osób niepełnosprawnych. Pomimo ciągle rosnącej świadomości społecznej dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nadal obserwuje się niejednokrotnie utrudnione wejście na rynek pracy. WyraŜa się to niskim poziomem aktywności zawodowej samych osób niepełnosprawnych. Najbardziej ogólnym, ale najistotniejszym czynnikiem wpływającym na poziom bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych, jest brak ich adaptacji w społeczeństwie. Stereotypy, uprzedzenia społeczne oraz niedostosowanie infrastruktury (bariery architektoniczne, urbanistyczne, transportowe, utrudniony dostęp do administracji publicznej itp.) powodują, Ŝe nie tylko niepełnosprawność, utrudnia dostęp do rynku pracy. Ograniczenia zdrowotne wynikające z niepełnosprawności, bierna postawa w kwestii poszukiwania pracy oraz moŜliwości jej podjęcia równieŜ mogą negatywnie wpływać na aktywność zawodową osoby niepełnosprawnej. Barierą w dostępie do pracy jest równieŜ niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych. Rosnąca konkurencja wśród potencjalnych pracowników, bezrobocie w kraju i w powiecie pociągające za sobą konieczność szybkiego dostosowania się do oczekiwań pracodawców, stanowią dodatkową przeszkodę w pozyskaniu przez osoby niepełnosprawne miejsc pracy. -8„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Biorąc pod uwagę powyŜsze czynniki, waŜne jest doskonalenie istniejących metod pomocy osobom niepełnosprawnym w skutecznym poruszaniu się na rynku pracy, jak równieŜ podejmowanie nowych inicjatyw, słuŜących dobru tej grupy. Podstawowym aktem prawnym w Polsce regulującym sprawy rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn.zm.). Niniejszy akt prawny określa zadania samorządów powiatowych na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Zgodnie z ww. Ustawą rehabilitacja osoby niepełnosprawnej powinna obejmować zarówno rehabilitację leczniczą, psychiczną, społeczną, jak i zawodową. Rehabilitacja zawodowa jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji i polega na udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe i pośrednictwo pracy, aby umoŜliwić jej uzyskanie zatrudnienia, utrzymanie go, a przez to normalne Ŝycie społeczne. Wszystkie typy rehabilitacji mają w miarę moŜliwości przygotować osobę niepełnosprawną do prowadzenia normalnego Ŝycia rodzinnego, społecznego i zawodowego. Część osób niepełnosprawnych ze względu na stan zdrowia nie moŜe podjąć lub kontynuować zatrudnienia, w związku z tym otrzymuje świadczenia rentowe. W pozostałych przypadkach szeroko rozumiana rehabilitacja moŜe przyczynić się do przygotowania osoby niepełnosprawnej do aktywnego wejścia lub powrotu na rynek pracy. Osoby niepełnosprawne, mimo uszkodzenia organizmu, zachowują pewne sprawności, zdolności, predyspozycje psychiczne. Kolejnym aktem regulującym sprawę aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest ustawa z dnia 20 kwietna 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn.zm.) Zgodnie z zapisem art. 49 ww. ustawy osoby niepełnosprawne naleŜą do grupy znajdującej się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wobec tej grupy moŜna zastosować dodatkowe działania w celu umoŜliwienia jej przedstawicielom podjęcie zatrudnienia na rynku pracy, w tym m.in. uczestnictwo osób niepełnosprawnych w poradnictwie zawodowym, szkoleniach oraz pośrednictwie pracy. Osoby niepełnosprawne mają równieŜ moŜliwość otrzymania środków na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, bądź teŜ odbycia staŜu u lokalnych pracodawców. Pracodawca z kolei moŜe ubiegać się m.in. o refundację kosztów wyposaŜenia i doposaŜenia stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej. Na szczeblu powiatowym został opracowany Powiatowy Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2008-2015. W programie określone zostały priorytety lokalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. III Cel operacyjny „Zapobieganie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację zawodową” zawiera cel szczegółowy „Wsparcie osób niepełnosprawnych w integracji społecznej i wejściu na rynek pracy”. Zakłada on zwiększenie szans w wejściu na rynek pracy osób niepełnosprawnych. Do szczegółowych zadań naleŜą m.in.: Monitoring ofert pracy przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, Zwiększenie dostępności poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej -9„Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 dla osób niepełnosprawnych, Rozpoznawanie potrzeb szkoleniowych dla osób niepełnosprawnych i kierowanie na szkolenia, Współpraca z pracodawcami w organizowaniu miejsc pracy. Poza ww. dokumentem opracowano równieŜ Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Chrzanowskim na lata 2006-2015. W dokumencie tym zdefiniowano 4 obszary priorytetowe polityki społecznej powiatu, z których jeden poświęcony jest pomocy osobom niepełnosprawnym i starszym. Celem operacyjnym w ramach ww. obszaru jest „Tworzenie skutecznego systemu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych”, natomiast do zadań niepełnosprawnych, PUP naleŜy prowadzenie dla organizacja nich procesu poradnictwa rehabilitacji zawodowego zawodowej oraz osób współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie tworzenia projektów dotyczących zatrudnienia i przygotowania zawodowego. Konieczność doskonalenia działań z zakresu doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy, rozwój systemu szkoleń dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz wspieranie procesu zatrudnienia są równieŜ wskazane jako cele operacyjne w obszarze „Promocja zatrudnienia i aktywizacja rynku pracy w powiecie” w Strategii Rozwoju Powiatu Chrzanowskiego na lata 2006-2015”. W związku z zadaniami, jakie nakładają na Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie powyŜsze dokumenty, opracowany został Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 pn. „Wspólny cel”. Program jest zbiorem działań, które wspólnie z instytucjami wspierającymi aktywizację niepełnosprawnych oraz pracodawcami zostaną podjęte przez urząd na rzecz aktywizacji ww. grupy. Realizacja działań pozwoli na szybsze i pełniejsze zaspokojenie potrzeb osób niepełnosprawnych. 3. ADRESACI PROGRAMU Program „Wspólny cel” adresowany jest do trzech najwaŜniejszych podmiotów występujących w procesie integracji i rehabilitacji zawodowej: 1. Osób niepełnosprawnych – bezrobotnych i poszukujących pracy, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie, posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie ZUS. 2. Pracodawców - w szczególności tych z otwartego rynku pracy, ale równieŜ z rynku chronionego 3. Instytucji z otoczenia osób niepełnosprawnych - organizacji statutowo zajmujących się problematyką niepełnosprawności. - 10 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Sprawy osób niepełnosprawnych w róŜnym stopniu i zakresie wchodzą w obszar zainteresowań mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanych struktur działających w obszarze zatrudnienia. Wynika stąd potrzeba uwzględnienia udziału wielu partnerów w realizacji programu. Wzajemne, dobre zaleŜności między tymi podmiotami z pewnością zagwarantują stworzenie optymalnych warunków do osiągnięcia zamierzonych w programie celów. 4. CELE I ZADANIA PROGRAMU NA LATA 2008-2015 W programie sformułowane zostały 2 główne cele strategiczne: CEL 1. Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań: Zadanie 1.1. Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych W ramach poradnictwa zawodowego planowane są: • spotkania indywidualne z osobami niepełnosprawnymi - w trakcie spotkań indywidualnych doradca niepełnosprawnej, zawodowy dotyczące jej moŜe uzyskać wykształcenia, informacje kwalifikacji, o osobie predyspozycji i preferencji zawodowych. WaŜne są równieŜ informacje dotyczące diagnozy lekarskiej, rokowań, wskazań i przeciwwskazań do zatrudnienia. Podczas porady indywidualnej osoby niepełnosprawne będą miały moŜliwość uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, o zawodach (deficytowych i nadwyŜkowych) oraz moŜliwościach szkolenia i kształcenia. • grupowe zajęcia warsztatowe - mają na celu przygotowanie osoby bezrobotnej do wejścia na rynek pracy. Będzie to moŜliwe dzięki poznaniu technik poszukiwania pracy, własnych umiejętności, zainteresowań, wartości, przygotowaniu profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych, przygotowaniu się do rozmowy z pracodawcą. Podczas spotkań grupowych poruszane będą takŜe wątki zatrudnienia na otwartym i chronionym rynku pracy, ulgi i uprawnienia przysługujące zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i pracodawcom zatrudniającym te osoby. - 11 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych będzie wsparte równieŜ zajęciami aktywizującymi, szkoleniami z zakresu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia prowadzonymi w ramach Klubu Pracy. Nadrzędnym celem, który będziemy starali się osiągnąć poprzez poradnictwo zawodowe oraz ww. zajęcia jest zwiększenie motywacji do działania u naszych klientów. Zmiana postawy z pasywnej na aktywną jest bardzo istotna ze względu na to, iŜ 70 % osób niepełnosprawnych to osoby długotrwale bezrobotne. Zadanie 1.2. Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych Starosta inicjuje i organizuje szkolenia dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych oraz poszukujących osób niepełnosprawnych ( niepozostających w zatrudnieniu ) w celu zwiększenia ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyŜszenia kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej. Osoby niepełnosprawne bezrobotne mogą ubiegać się o skierowanie na wskazane przez siebie szkolenie indywidualne, jeŜeli uzasadnią on celowość szkolenia poprzez: • złoŜenie odpowiedniego wniosku zawierającego uprawdopodobnienie zatrudnienia lub, • złoŜenie oświadczenia o zamiarze podjęcia własnej działalności gospodarczej, lub • odbycie Indywidualnego Planu Działania z doradcą zawodowym w tut. Urzędzie • w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się moŜliwość skierowania osoby uprawnionej na szkolenie indywidualne po uzyskaniu opinii pracownika PUP o celowości odbycia szkolenia wynikającej z analizy zawodów nadwyŜkowych i deficytowych w powiecie, a takŜe po uzyskaniu zgody Dyrektora PUP. Szkolenia grupowe organizowane są na podstawie analizy potrzeb szkoleniowych, występujących na lokalnym rynku pracy, przy uwzględnieniu indywidualnych predyspozycji osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu, mogą być kierowane na szkolenia ze środków PFRON. Osoby zainteresowane szkoleniem indywidualnym muszą złoŜyć wniosek, który zawiera: kierunek szkolenia; opinię doradcy zawodowego dot. predyspozycji zawodowych oraz opinię lekarza prowadzącego dot. braku przeciwwskazań zdrowotnych. Szkolenie przysługuje nie częściej niŜ raz w ciągu roku kalendarzowego. Do zadań PUP naleŜy takŜe inicjowanie i organizowanie szkoleń dla osób, w stosunku do których ZUS orzekł celowość przekwalifikowania tzn. przyznał rentę szkoleniową. Osoby z rentą szkoleniową będą objęte indywidualnym poradnictwem zawodowym w celu doboru kierunku - 12 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 przekwalifikowania zawodowego. Po ustaleniu kierunku szkolenia uwzględniającego wskazania i przeciwwskazania do pracy, osoby zostaną przekwalifikowane. Zadanie 1.3. Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych Wiele osób, które dotyka niepełnosprawność, nie moŜe na własną rękę poradzić sobie w kontaktach z pracodawcą na rynku pracy. Po stronie niepełnosprawnego, poza relatywnie niskimi kwalifikacjami i barierami instytucjonalno – infrastrukturalnymi, są równieŜ słabe motywacje do aktywności zawodowej i społecznej. Jest to spowodowane brakiem odpowiedniej wiedzy i informacji o moŜliwościach, jakie istnieją na rynku pracy czy słabą znajomością prawa pomagającego korzystać z przysługujących im uprawnień. Pracodawcy z kolei bardzo często wykazują niską świadomość korzyści, jakie zapewnia zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Pośrednictwo pracy ma być etapem końcowym wsparcia udzielonego osobie niepełnosprawnej. Podjęcie pracy stanowi integralną część rehabilitacji zawodowej oraz społecznej. Osoby niepełnosprawne, w zaleŜności od stopnia uszkodzenia organizmu oraz przygotowania do pracy, mogą podjąć zatrudnienie na otwartym lub teŜ chronionym rynku pracy. Informacje uzyskane w trakcie poradnictwa zawodowego (wykształcenie, kwalifikacje, umiejętności, wskazania i przeciwwskazania do pracy oraz oczekiwania względem przyszłej pracy), umoŜliwią efektywne dopasowanie ofert pracy do moŜliwości osoby niepełnosprawnej. Osoby niepełnosprawne będą mogły korzystać z subsydiowanych form zatrudnienia tj. staŜu, przygotowania zawodowego, prac interwencyjnych. Jedną z form aktywizacji zawodowej będzie organizowanie giełd pracy dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy (w tym równieŜ dla niepełnosprawnych). Wydział Usług Rynku Pracy będzie takŜe odpowiedzialny za współpracę z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Zadanie 1.4. Przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej Osoba niepełnosprawna moŜe, jak wszyscy inni, prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek. Dodatkowym dla niej udogodnieniem jest moŜliwość otrzymania dotacji na jej rozpoczęcie. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu moŜe otrzymać ze środków PFRON jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości piętnastokrotności przeciętnego - 13 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 wynagrodzenia, jeŜeli nie otrzymała środków publicznych na ten cel. Jednocześnie bezrobotna osoba niepełnosprawna ma moŜliwość otrzymania dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej ze środków Funduszu Pracy zgodnie z zapisami art. 46 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. w wysokości nie przekraczającej sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Zadanie 1.5. Organizowanie staŜy Skierowanie do odbycia staŜu będzie szansą zarówno dla młodzieŜy, jak i osób starszych, na połączenie interesów pracodawców i osób niepełnosprawnych. Uczestnictwo w staŜu umoŜliwi nabycie praktycznych umiejętności do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Niepełnosprawni o statusie osoby poszukującej pracy, niepozostający w zatrudnieniu, mogą uczestniczyć w staŜach i przygotowaniach zawodowych finansowanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W przypadku niepełnosprawnych osób bezrobotnych formy te finansowane są z Funduszu Pracy. Zadanie 1.6. Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych Skierowanie do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych nastąpi na zasadach określonych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Udział w ww. formie wsparcia umoŜliwi osobom niepełnosprawnym zdobycie staŜu pracy, a niejednokrotnie będzie okazją do uzyskania trwałego zatrudnienia. Zadanie 1.7. Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk do potrzeb osób niepełnosprawnych Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone są w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 15 września 2004r. w sprawie zwrotu kosztów przystosowania stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu (Dz. U. Nr 215, poz. 2186 z późn. zm.). - 14 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne moŜe otrzymać, na wniosek ze środków PFRON zwrot kosztów: 1. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, 2. adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy, 3. zakupu i autoryzacji oprogramowania na uzytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, 4. rozpoznania przez słuŜby medycyny pracy potrzeb, o których mowa w pkt 1-4. MoŜliwość zwrotu kosztów, o których mowa w punktach 1-4, dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu, skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy. Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowanym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty. Zadanie 1.8. Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŜenia stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobą niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, moŜe otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposaŜenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Warunkiem zwrotu kosztów, jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku. - 15 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 CEL 2. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŜanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno – społecznym. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań: Zadanie 2.1 Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową • Inicjowanie i opracowywanie własnych projektów długoterminowych związanych z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych i szeroko pojętą informację zawodową, angaŜując w to partnerów instytucjonalnych. • Zwiększanie obszarów współpracy z instytucjami rynku pracy i stowarzyszeniami statutowo zajmującymi się wspieraniem osób niepełnosprawnych w ramach realizacji projektów skierowanych do niepełnosprawnych. • Pozyskiwanie środków finansowych z róŜnych źródeł i funduszy (Europejski Fundusz Społeczny, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich). Zadanie 2.2. Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie • Kampania informacyjna skierowana do lokalnych pracodawców, która nie tylko uświadomi korzyści płynące z zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, ale pomoŜe w ogóle dostrzec problemy osób niepełnosprawnych. Kampania ta uświadomi przedsiębiorcom, Ŝe jeśli podejmą decyzję o zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, oprócz wzmocnienia reputacji wewnątrz i na zewnątrz firmy uzyskają status pracodawcy świadomego i otwartego. • Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z pracodawcami, prowadzenie bazy danych pracodawców • Pozyskiwanie ofert pracy z otwartego rynku pracy • Monitoring zatrudnienia - 16 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 Zadanie 2.3. Poszerzanie wiedzy o aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP Pracownicy urzędu będą uczestniczyć w róŜnego rodzaju szkoleniach i warsztatach związanych z problematyką pomocy osobom niepełnosprawnych na rynku pracy, jak równieŜ będą przeprowadzać szkolenia wewnętrzne ukierunkowane na wsparcie tych osób. Zadanie 2.4. Doradztwo organizacyjno – prawne oraz ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych W urzędzie będzie moŜna uzyskać poradę w zakresie zakładania lub prowadzenia działalności gospodarczej. Do tej funkcji będzie specjalnie przygotowany pracownik urzędu. Zadanie 2.5. Organizowanie Giełd i Targów Pracy Celem Giełd i Targów Pracy będzie połączenie interesów pracodawców i osób niepełnosprawnych – potencjalnych pracowników. Pozwoli to wytworzyć pozytywną atmosferę poprzez unaocznienie obu stronom wzajemnych moŜliwości. Zadanie 2.6. Nawiązywanie Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką aktywizacji osób niepełnosprawnych Podpisanie Umowy partnerskiej na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób bezrobotnych powiatu chrzanowskiego (w tym osób niepełnosprawnych) ze wszystkimi ośrodkami pomocy społecznej powiatu chrzanowskiego – w ramach Partnerstwa przewiduje się szereg działań aktywizacyjnych, zmierzających do zapewnienia kompleksowego wsparcia zarówno w obszarze aktywizacji społecznej, jak i zawodowej tzw. klientom wspólnym OPS i PUP Podpisanie porozumienia ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji – Centrum Integracja w Krakowie – porozumienie zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć na rzecz osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie Nawiązanie partnerskich relacji z innymi instytucjami, zajmującymi się problematyką niepełnosprawności (m.in. PCPR) - 17 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA LATA 2008-2015 CEL 1: Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy ZADANIE TERMIN ZAANGAśOWANE INSTYTUCJE - poradnictwo indywidualne wg potrzeb osób Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych niepełnosprawnych - warsztaty grupowe zgodnie PUP Chrzanów z zapotrzebowaniem bądź przed rozpoczęciem szkolenia grupowego Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych - zgodnie z potrzebami osób niepełnosprawnych - cyklicznie Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych - ciągle Przyznanie jednorazowych środków na - w miarę posiadanych rozpoczęcie działalności gospodarczej środków finansowych PUP Chrzanów Instytucje szkoleniowe PUP Chrzanów Pracodawcy PUP Chrzanów - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców i osób Organizowanie staŜy niepełnosprawnych PUP Chrzanów - w miarę posiadanych Pracodawcy środków finansowych Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia interwencyjnych w ramach prac - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców i osób PUP Chrzanów Pracodawcy - 18 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 niepełnosprawnych - w miarę posiadanych środków finansowych Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk do potrzeb osób niepełnosprawnych pracodawców PUP Chrzanów - w miarę posiadanych Pracodawcy środków finansowych Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŜenia stanowisk - zgodnie z zapotrzebowaniem pracy dla osób niepełnosprawnych - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców PUP Chrzanów - w miarę posiadanych Pracodawcy środków finansowych PUP Chrzanów Lokalne media - ciągle Działania promocyjne Gminy NGO PCPR OPS CEL 2: Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŜanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno – społecznym. ZADANIE TERMIN ZAANGAśOWANE INSTYTUCJE Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie Poszerzanie wiedzy o - w odpowiedzi na ogłaszane PUP Chrzanów konkursy NGO - systematycznie Gminy - ciągle PUP Chrzanów NGO aktywizacji - na bieŜąco, zgodnie z Pracownicy PUP Chrzanów - 19 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015 zawodowej osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP pojawiającymi się nowymi aktami prawnymi - w miarę posiadanych środków Doradztwo organizacyjno – prawne oraz - na bieŜąco, zgodnie z PUP Chrzanów ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych zapotrzebowaniem Partnerzy Organizowanie Giełd i Targów Pracy - przynajmniej 2 razy w roku Nawiązywanie i realizacja Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką PUP Chrzanów Partnerzy PUP Chrzanów - ciągle OPS PCPR NGO aktywizacji osób niepełnosprawnych PUP Chrzanów Lokalne media Działania informacyjne - ciągle Gminy NGO PCPR OPS - 20 „Wspólny cel” - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata 2008-2015